Tom Verlaine begraaft het verleden
... Maar Verlaine praat er liever
niet over. De dichter/muzi
kant wenst niet aan het ver
leden herinnerd te worden.
Z'n goed recht natuurlijk, al
leen heeft hij als artiest mo
menteel bitter weinig te
meer buitenlandse
•ele coryfeeën zich
ardigd een reisje
de soppige calvinis-
lage Nederlanden
iken, maar ze zijn er
steeds verkwikt
lan gegaan. Zo wel
Verlaine, te be-
iwen als een Franse
loëet in de ... vorige
Verlaine, een lite-
bonk met een groot
die toch ontroerend
:wanezang had kun-
zingen, bezocht in
jmber van het jaar
zey J ons land. Het jaar
C HeftP bundelde Frank-
'oude: „grootste dichter
werd in een programma „Rand
figuren" poëzie van Bredero,
Paaltjens, Verlaine, Van Ostayen,
Andreus e.a. gebracht naast
muziek en liederen van Ravel,
Fauré, Ibert, maar ook wel van
de Beatles!
haal gaat over de dichter Paul
Verlaine, die een haat-liefde
verhouding had met de dichter
Arthur Rimbaud. Verlaine
heeft een moeizaam leven ge
had. Hij heeft te veel gedron
ken en kon niet kiezen ... tussen
de liefde voor Mathilde, een
meisje uit een bourgeoismilieu
en Rimbaud, die uit een een
voudig milieu kwam. Het spel
begint met een ontmoeting tus
sen Verlaine en Isabelle Rim
baud, de zuster van de
vriend
schap en de ruzies tussen Paul
Verlaine en Arthur Rimbaud.
Curieus zulk gegeven te zien
lopen over de banden van drie
culturen. De Vlamingen spelen
zoiets altijd een octaaf hoger
dan wij het zouden ... het voor
Verlaine en Rimbaud toch
vooral ontlading was van dich
terlijke passie. Met nog een
uitzending van de Map over
hoofdpijn, het eeuwige onge
worden: de intensieve haat-liefde verhouding
met die andere Franse „gedoemde" dichter,
Paul Verlaine, leidde tot schandalen en nog
veel meer: een moordaanslag, die Verlaine
overigens overleefde. Het
Verlaine. Te wei
nig worden ook deze in de con
certzaal gezongen: wel bezitten
we een uitstekende, internatio
naal befaamde vertolker in de
symbolisme. Het symbolisme, in Fran
krijk vertegenwoordigt door dichters als Rimboud, Verlaine
en Mallarmé, drong ook, zij het in veel mindere mate, in
Nederland door in de zgn. Generatie van 1910, ook wel
Neo
Temidden van revolu
tionaire ontwikkelingen op
kunstgebied, ik noem slechts
schilders als Monet en van
Gogh; de dichter Verlaine; de
componisten Debussy, Ravel en
Strawinsky blijft hij volkomen
onbeinvloed
(Paul Verlaine over Holland).
, Goethe, Rilke,
Verlaine en Georgische dichters zijn
op de tentoonstelling vertegenwoor
digd. De expositie wordt gehouden in
het kader van een jubileumprogram
ma ter gelegenheid van de honderd
ste
. De Belg van Schil, die de 153 km
van Verlaine naar Verlaine-sur-Sambre
aflegde in 4 uur 24 min. 04 sec. De 2e
plaats was voor de Belg van Damme in
4.24.26 en de derde voor diens landge
noot de Bal in 4.24.61.
Het eerste gedicht vain het eerste
tableau voerde de titel „Images d'un
Sou" van Verlaime. Plaatjes voor een
stuiver. Verlaine geeft er inventaris
lijst van. Men mag een kermistent,
een panorama, een ... Dit beelden toveren (magisch, zegt
Verlaine) moet geschieden met
woord en stem en met de middelen
van de stemklank.
met beduidend jongere mannei
22.30 Robert Mitchum, portret
23.30 Rimbaud und Verlaine,
portage over de relatie tussen
thur Rimbaud en Paul Verlaine
0.15 Laatste nieuws/Zur Nacht
vrienden
- dankt het nageslacht een reeks portretten van
kunstenaars, familieleden en vakantiefoto's. Zo
werden bijvoorbeeld Willem Kloos, Bert Tide-
man, Hein Boeken, Gerlof van Vloten en Paul
Verlaine door
zich met
het bloemlezend vertalen van de teksten, onder
andere prachtige gedichten van de Barones Bri-
mont en van Paul Verlaine. Naar onze smaak had
deze explicatie beter achterwege kunnen blijven
voor de camera. En toen
de dichter Paul Verlaine in
1892 korte tijd bij Witsen lo
geerde, moest ook hij aan de
hobby van zijn gastheer gelo
ven.
Het Symbolisme was een complexe beweging die eigenlijk haar
oorsprong vond in de literatuur met schrijvers als Verlaine,
Rimbaud, Mallarmé, Moreas, Verhaeren en Maeterlinck. In de
beeldende kunst
Gezelle, Benoit Jo-'
seph Labre, Felix Timmermans
- volgens hem ook onderschat-
over de gespletenheid van Al-
berdingk Thijm, over Titus
Brandsma, Piet Paaltjens, Tom
Poes, Antoon Coolen, over Paul
Verlaine
als in klank prach
tig getroffen in hun overwegend
donkere zwaarmoedigheid, wer
den gevolgd door de innerlijke
vreugde van Fauré's La Bonno
Chanson, een cyclische liederen-
reeks op teksten van Verlaine
Rimbaud en Paul
Verlaine, de Britse toneel
schrijver Joe Orton, de lesbi
sche schrijfster Radclyffe Hall,
de dichter Algernon Swinbur
ne, de uitvinder van de com
puter Alan Turing en de Ierse
nationalist
verkeerde zij met
de grote artiesten van die da
gen. Roland Holst, Verlaine,
Pyke Koch, John Redeker,
Rietveld en nog anderen.
,
enz. enz., maar hij zal tegelijk
een volkomen onbekend ge
bied moeten verkennen. Hij
komt auteurs tegen als Lod.
Lavki, Hendrik Prijs, Arnold
Sauwen, Karei Vertommen,
Max Elskamp (die nog met
Verlaine
"; 3.
Esther Ofarim - „Melodie einer
nacht"; 4. ZZ en de Maskers - „Ik
heb genoeg van jou"; 5. The Beatles
- „Beatles for Sale"; 6. Leo Ferree -
„Leo Ferree chante Verlaine et Rim
baud"; 7. Toon Hermans
. Dat was sinds de Tachtigers de hele
ditie van de Nederlandse poëzie. Wat Verlaine al
heeft la poésie, c'est de la musique avant
ite chose. Voor een man met mijn natuur gold dat heel
rk. Ik ben Utrechter
denken dat hij wat in
melk te brokkelen had) e
viel terug op de .jeugd
Tom Verlaine, en voorm
melijk zichzelf (Maji
Tom in Ashes to Ashes,
Bowie lijkt dan zijn mi
ziek op het eerste gehoo
te hebben
werkstelligen, kennen we
uit de Frans/Belgische re
latie Arthur Rimbaud-
/Paul Verlaine in het be
gin van deze eeuw. Dit
speelde zich vooral bin
nenskamers af. De tragi
sche kant ervan werd la
ter pas in zijn
door Yuri
20.43 Een acteur leest voor. J.P.
Darras leest voor uit werk van
Jean de La Fontaine
21.30 Het kind en de dichter, docu
mentaire waarin Jacques Doy
en citeert uit werk van Verlaine
21
15-jari-
ge pianist Marko Nouwens
uit Terneuzen, de 17-jarige
Leidse Godelieve Schrama
op harp, de Haagse violist
Daniel Rowland van 14 jaar
en tot slot het Verlaine
Kwartet, internationaal geo
Slechts op twee plaatsen in België werd gisteren de moderne
techniek gebruikt om de stemmen te registreren. In het Vlaamse
Waarschoot (bij Gent) en in het Waalse Verlaine werden, voor
het eerst in de
Verlaine is in Ravels partituur
lyrischer en minder grijs dan
Verbey wil doen geloven. In
ieder geval deed de alt Hebe
Dijkstra er alles aan de tekst
overtuigend te brengen. Zij
zong verstaanbaar en
Léo Ferré, nu 73 jaar, staat in
de lijn van de anarchistische
dichters als Apollinaire en
Aragon. Daarnaast voelt hij
zich ook sterk verwant met de
poètes maudits als Verlaine en
Rimbaud. Gisteravond
Soms te vanzelfsprekend,
want hoe vaak klinkt in Ver
vlogen jaren niet de klacht op
dat hij het contact met deze of
gene schrijver beter had
moeten behartigen. Hij ont
moet er Verlaine, Hugo, Zola
gedichten van Verlaine en
Rimbaud op muziek gezet weet te bren
gen. En dan Marlène echt niet om d'r
béne, maar om de volledige beheersing
van d'r vak. Ze is werkelijk geweldig:
Aznavour en Jacques Brei zijn
(Goed nieuws)
HILVERSUM 3 NOS 18 04 De Avond-
spits. VPRO. 19.02 Gonzo Radio.
20 03 The John Peel Shoev 2102
Frontlijn. 22.30 Live Concert. Tom
Verlaine 23.02 Heartlands
HILVERSUM 4 18 00 Nws 18 02 Affi
„De arme bruilofstgast" door
Rogier van Aerde. De Fon
tein, Utrecht.
Een voortreffelijk roman van Van
Aerde over de interessante levensweg
van de dichter, minna.ar en bohé
mien Paul Verlaine. Het
Van de Duits-Nederlandse componist Willem Rettich
vertolkte Van Egmond „Paul Verlaine chante", vier op
vallend mooie liederen, waaronder een markant Chanson
van Verlaine „De la musique
avant toute chose" het alpha en omega,
de norm van een voortreffelijke vertol
king.
Kunstzinnig door Aribo gesecun-
deerd gaf de zangeres, een hoogstaan
de vertolking van de moeilijke liede
ren en zeker niet minder moeilijke
teksten van Verlaine. Dan twee mo
nodieën van migot. „Le
van mooi welluidend en sier
lijk klinken, licht en vonken spat
tend, kleur en levendig. Een kunst,
die bekoort. Maar zijn b.v. dc drie
gedichten van Verlaine wel heel en
al op het innerlijk gericht? Dan
ge Breitner, Jan Toorop en
Isaac Israëls. Het bezoek van
Paul Verlaine aan Nederland,
in november 1892, is het on-
derwerp van een apart hoofd- g^mén.
23.35-23.40 Coda, Clair de lune, van
Gabriel Faurè en Paul Verlaine.
decadentie en symbolisme.
Dichters als Paul Verlaine wil
den dat hun verzen klonken
of geconcipieerd werden als
muziek. Arthur Rimbaud ver
bond (synesthetisch) klinkers
met kleuren. Schilders als
Paul Cézanne
kleinere broerj" bereik
ten. RWD Molenbeek spande de
kroon door tegen FC Meerhout
liefst elf maal te scoran, terwijl
ook Cercle Brugge tegen CS
Verlaine tot hogere scor" kwam
(111). Kampioen Anderlecht
moest
.25 Cimarron City, westernserie
22.20 Ask Dr. Ruth, praatprogramma
over sex, relaties en huwelijk,
met dr. Ruth Westheimer
22.45 0 New Music, muzlekspecial
rond Randy Travis en Tom
Verlaine
16.05 Tell quel
16.35 Poèeie, een gedicht van Paul
Verlaine
Coda: Een beetje blauw, van
Paul Verlaine in een vertaling
van Joris Diels.