ZUIDHOLLANDSCH DAGBLAD
pro
jftkou verklaart Bulgarije den oorlog
—sïc JAARGANG
El§ No. 184
WOENSDAG
6 SEPTEMBER 1944
waarin opganomen: DE LEIDSCHE COURANT, NIEUWE DELFTSCHE COURANT en DE WESTERBODE 7
ta8joor; Papengracht 32 - Giro 103003 Lsidsche Editie Telef. Adm. 20935 - Telel. Red. 20015
[euiraiiteit was ten
ste van Duitschland
NOTA DER SOVJET-
REGEERING.
I treau Tass heeft de Sow-
J fcering den oorlog ver-
aan Bulgarije,
iemiöta zegt de Sowjetre-
2,jg, dat Bulgarije Duitsch-
omfc facto in den strijd tegen
iwjet-Unie drie jaar lang
ES nd heeft. Dan wordt ver-
dat Bulgarije met het oog
[nieuwe militaire en poli-
•jituatie van de gelegenheid
k wilde maken om, even-
ucioemenië en Finland, zich
zijn betrekkingen met
'..Vyiland los te maken. Feite-
'tl 4chter onderhoudt de Bul-
n. °he regeering nog steeds be-
>.ie hgen met Duitschland en
vanjij de politiek van een zoo-
-sh!hde „neutraliteit" alleen
„b deze wijze Duitschland
,E™n te bewijzen. Om die re-
tal vin de Sowjetregeering de-
5 titiek van Bulgarije niet an-
gevpschouwen dan als een fac-
ien oorlogvoering in het kamp
n fcitschiand tegen de Sow-
rdelijk besluit de Sowjet-
[ingevolge hiervan acht de
t, -tregeering zich niet in staat
Kökingen met Bulgarije te
ilCja| onderhouden. Zij ver-
ijjjg alle betrekkingen met
24 ji.ie en verklaart, dat niet
-(Bulgarije zich in oorlogs-
Tpid met de Sowjet-Unie be-
c in zooverre, dat het de
n ook tevoren in ooriogstoe-
1. «net de Sowjet-Unie was,
lat ook de Sowjet-Unie van
Ig aan zich in toestand van
jmet Bulgarije zal bevin-
tiaJ
t regeeringsverklaring van
n. t Bulgaarschen premier.
Sjnieuwe Bulgaarsche pre-
Moeravieff, had Maandag-
voor de radio een regee-
ENerklaring voorgelezen. De
aliP regeering, zoo zeide hij
yL, eeft alle krachten om zich
rj verzameld, welke gekant
'gen deelneming van Bul-
„aan dezen wereldoorlog
.611 verdraagzaamheid in het
.roepen jegens alle Bul-
ae burgers zonder onder-
van geloof en nationali-
IIconstitutioneele rechten
"frheden zullen worden her
ben een algeheele, onvoor-
lelijke amnestie voor alle
landers der dictatuur en
de tegenstanders eener
.taming van Bulgarije aan
,lT>rlog. zal worden afgekon-
Moeravieff deelde voorts
|jdat de regeering besloten
side Sobranje te ontbinden,
II ien dit lichaam de groot-
rantwoordelijkheid draagt
e deelneming aan den oor-
P het gebied van de buiten-
"Zjhe politiek wordt een on-
J aardelijke neutraliteit na-
B :fd. Mocht Duitschland
i moeilijkheden in den weg
dan zal de Bulgaarsche
jj.mg de betrekkingen met
ïhland verbreken. Het Drie-
idhedenpact is voor Bul
buiten kracht gesteld en
inti-Kominternpact wordt
ai igd. De regeering hecht
ïuring aan alle maatrege-
e in staat zijn om den vre-
t Groot-Brittannië en Ame-
5 herstellen.
3 Moskousche zender publi-
jft daarop een commentaar
A rass. In dit commentaar
Pl gezegd, dat deze verkla-
sn aanzien van de proble-
er Bulgaarsche binnenland-
olitiek eenigen vooruitgang
doch niet op het gebièd
1 buitenlandsche politiek,
it verband sprak Tass er
over uit of Moeravieff
het voornemen heeft om
en twee partijen, die een
op leven en dood voeren,
ngste neutraliteit in acht
en."
Bulgarije te redden moet
afstappen van de politiek
Zware gevechten aan de
Schelde
DOORGESTOOTEN TOT
LEUVEN.
Aan 't Westelijke front lag de
hoofddruk der geallieerde legers
Maandag weer op den Noorde
lijken vleugel, terwijl in den sec
tor van de Maas de Amerikanen
zich in hoofdzaak beperkten tot
pantserverkenningen. Ten Wes
ten en Noorden van Atrecht
hield de door formaties van de
Waffen-SS gevormde grendel
stand tegen de aanhoudend
zware aanvallen. De verplaat
sing van het zwaartepunt naar
het Noorden en Oosten leidde in
dén loop der laatste 48 uur tot
een reeks zware gevechteen,
daar het tweede Britsche leger
met de kern van zijn formaties
met sterke strijdkrachten het
Belgische gebied binnendrong.
Door talrijke bommenwerpers
ondersteund wonnen de Britten
naar het Oosten en Noorden ter
rein. Aan de Midden- en Boven.
Schelde zijn zware gevechten
ontbrand. In het gebied van het
eerste en derde Amerikaansche
leger waren de vorderingen van
den vijand echter gering. In
Bretagne zetten de Amerikanen
hun zware aanvallen op Brest
voort.
Voorts meldt Interinf.: Een
van het gebied RijsselDoornik
uit ondernomen aanval van een
Britsch-Cariadeesche vooruitge
schoven divisie, die via Brussel
naar Antwerpen leidde, heeft
daar de Beneden-Schelde be
reikt. De Duitse he beveiligings
troepen staan daar aan het AI-
bert-kanaal. Het vestinggebied
van Pas de Calais bevindt zich
nog steeds hecht in Duitsche
handen. Een ten Zuiden van
Antwerpen waargenomen pant
serconcentratie van het Britsch-
Canadeesche leger, die blijkbaar
tot dezelfde divisie behoort, kon
door het afweervuur der Duit
sche artillerie uiteengeslagen
worden. Ten Zuiden daarvan
slaagde een Amerikaansche par.t-
sertop erin tot Leuven door te
stooten. De hoofdgroep van deze
Amerikaansche stootgroep be
vindt zich nog in het gebied
Bergen-Charieroi.
Overigens wordt de Maaslinie
van Dinant tot ten Zuiden van
Sedan door de Duitsche troepen
gehandhaafd. Op enkele plaat
sen gelukte het vrij zwakke
Amerikaansche pantserafdeelin-
gen den Oostelijken oever van
de Maas te bereiken, doch zij
werden in een tegenaanval van
Duitsche strijdkrachten terug
geworpen of zoo doeltreffend af
gegrendeld, dat zij zich niet kon
den ontplooien. Alleen in het
gebied van Charleville kwam
het tot grootere gevechten op
den Oostelijken oever van de
Maas. Een andere penetratie in
de Maaslinit bij Montherment tus.
schen Charleville en Givet,
waarbij de Amerikanen met be
hulp van amphibiepantserwagens
den anderen oever trachtten te
bereiken, werd door Duitsche
pantserjagers verijdeld. Ten
Oosten van Verdun ontstonden
slechts minder belangrijke ge
vechten met Amerikaansche ver
kenningstroapen.
De distancieeringsbewegingen
der Duitsche troepen uit Zuid
en Zuid-West-Frankrijk konden
volkomen volgens de plannen en
der neutraliteit en een volledigen
breuk der betrekkingen met
Duitschland tot stand brengen.
Moravieff is, naar het schijnt,
niet in staat om dezen stap, den
eenigen, die Bulgarije kan red
den, te doen.
Bulgarije verzoekt om een
wapenstilstand.
Naar de Britsche Berichten
dienst meldt, heeft de Bulgaar
sche regeering door bemiddeling
van de Sovjet-Russische legatie
te Sofia, de Sovjetregeering om
een wapenstilstand verzocht.
ordelijk worden voortgezet. De
Duitsche gevechtsgroepen (heb
ben hier onder deels zwaren te
genstand hun opgedragen nieu
we stellingen bereikt en staan
daar gereed voor nieuwe op
drachten.
Ten Zuiden van Besancon
werd een vrij sterke pantser
colonne op marsch naar het
Noorden waargenomen. die
blijkbaar de opdracht heeft de
Bourgondische Poort te forcee-
Overzicht van den
militairen toestand
DE WEKELIJKSCHE
BESCHOUWING VAN
LT.-GENERAAL DITTMAR.
De spreker van den Groot-
Duitschen Omroep, It.-gen Ditt-
mar, heeft gisteren over den mi
litairen toestand onder meer ge
zegd:
„Met bijzonder veel zorg rich
ten wij op liet oogenblik den blik
naar het Westen. Engelschen en
vooral Amerikanen hebben hier
van de numerieke meerderheid
aan formaties en strijdmiddelen
gebruik gemaakt op een wijze,
die een vergelijking met onze
doorbraak door de Maginot-linie
en den daarop volgenden op-
marsch tot den mond van de
Somme in 1940 volledig toelaat.
Daarbij moet steeds in herinne
ring worden gebracht, dat wij
toen vernietigingsoverwinningen
behaalden op een vijand, wiens
totale sterkte niet belangrijk bij
de onze achterbleef. De operatie
ve vruchten, die onze Westelijke
tegenstanders thans plukken, zijn
niet ontworsteld aan een vijand
van vrijwel dezelfde gevechts
kracht en geen resultaat van een
betere, d.w.z. meer vermetele en
consequente leiding. Slechts met
verbittering kunnen wij beden
ken, wat er zou gebeuren, wan
neer wij tegenover Engelschen
en Amerikanen thans in een
krachtsverhouding zouden staan,
die ook maar bij benadering
overeen zou komen mét de om
gekeerde verhouding van 1940.
Dit zijn geen ijdele gedachten,
integendeel, zij leeren ons, dat
het wederom, niet anders dan in
het Oosten, de ontoereikenheid
der middelen is, die ons thans het
succes ontzegt ,dat ons vroeger
in een meer evenwichtige ver
houding nauwelijks ernstig be
twist kon worden. Deze gedach-
tengang is niet het uitvloeisel
van een militaire aanmatiging,
die, om niet voor het heden de
vlag behoeven te strijken, in het
verleden vlucht. Integendeel, wij
erkennen volledig, dat de opera
tieve prestaties vooral van de
Amerikanen in opzet en uitvoe
ring op een peil van aanzienlijke
hoogte hebben gestaan. Maar
juist tegen dezen achtergrond
worden de prestaties van onze
legers in het Westen bijzonder
belangrijk. Wat hier door Duit
sche soldaten gepresteerd werd
in een strijd, waarbij alle uiter
lijke voorwaarden, aantal, bewa
pening. aanvoermogelijkheden,
zoo ongunstig mogelijk waren,
waar brokstukken en resten van
Duitsche divisies, die sinds maan
den gevochten hadden, zich
steeds weer met versche vijan
delijke formaties moesten meten,
is volkomen genoegzaam om ons
zelfbewustzijn nieuw voedsel te
geven. Zeker, de wonden, die
ons geslagen werden, zijn daar
om niet minder smartelijk. Maar
wij weten toch hoe het kwam,
dat Britten en Amerikanen door
stieten tot het gebied van Metz,
tot in de Argonnen en den Wes
telijken rand der Ardennen, dat
zij zich door Picardië en Artois
den weg naar de Kanaalkust ba
nen
Wat totdusverre tegenover hen
geplaatst kon worden waren
meestal slechts numeriek zwakke
formaties, die over een breed
front vochten en derhalve nau
welijks in staat waren tot uitge
breide actie, en welker dunne
versperringsgrendel, geenszins
gevechtsfronten in den gebruike-
lijken zin van het woord, het op
dringen der vijandelijke tank-
strijdkracnten wel konden ver
tragen en in andere richting
dwingen, maar op den duur niet
tegenhouden. Hun taak was uit
sluitend van vertragenden aard.
Onder de bestaande omstandig
heden konden zij die niet beter
volbrengen dan zij gedaan heb
ben en nog doen.
Conclusies als deze raken we
derom aan de diepste oorzaak
van onze moeilijkheden, het ge
brek aan een totale krachtsin
spanning. Dit feit kan eigenlijk
slechts verrassend zijn voor den-
gene, "die geen volledige voorstel
ling heeft van de sterkte der vte-
derzijdsche krachtgroepen. Dit
wordt thans anders. Juist op dit
beslissende punt is immers de
groote mobilisatie begonnen. Dat
dit nog niet vroeger gebeurd is
geeft ons niet het recht het ver
loop van den strijd tot dusverre
uitsluitend in een negatief licht
te zien. Het is een zeer triviale
maar daarom niet minder nuttige
wijsheid, dat men, om zonder
zeer zware schade te lijden, in
den oorlog terrein te kunnen ver
liezen, eerst terrein moet ver
overen. Wij hadden den grooten
strijd ook nooit tot op dit oogen
blik kunnen doorstaan zonder de
breede materieele en personeele
basis, in de eerste jaren van den
oorlog verworven. Dat wij haar
thans voor het grootste deel heb
ben moeten prijsgeven, is onge
twijfeld bitter en geeft aanleiding
tot menige smartelijke vraag.
Wij staan thans voor nieuwe
noodzakelijkheden. Wij hebben
jarenlang in Oost en West met
onze beperkte strijdkrachten een
geweldig gebied gedekt. Wij heb
ben er menig nut van gehad, ook
in den zin van een aanzienlijke
voorraadsvorming op talrijke ter
reinen der oorlogseconomie, en
de vijand gedwongen tot een
herovering, die met zware ver
liezen gepaard gaat. Dat zijn op
de balans van dezen oorlog nog
altijd hoogst positieve factoren,
ook als wij de offers, die wij zelf
hebben moeten brengen bij de
verovering en bij den strijd om
het veroverde, geenszins gering
schatten. Wij strijden thans op
een aanzienlijk gereduceerd ge
bied Het zou geheel onjuist zijn,
deze ontwikkeling voor te stel
len als gewenscht of beoogd,
maai" ook dit is zeker, dat een
grooter evenwicht tusschen ge
vechtskracht en opervlakte, of
duidelijker tusschen aantal en
vechtskracht en oppervlakte, of
formaties eenerzijds en de uit
gebreidheid van het dekking be
hoevende front anderzijds steeds
voordeelig blijkt voor dengene,
die door de omstandigheden in de
verdediging wordt gedrongen. Is
onze volkskracht als gevolg van
het volledige gebruik, dat het
doel van al onze inspanningen
van den laatsten tijd vormt, be
schikbaar voor de verdediging
op verkorte voorbereide linie,
dan zal dat is voor ons vol
komen waarschijnlijk het stra
tegische evenwicht, dat thans in
het Westen verloren is gegaan,
op dezelfde wijze hersteld kun
nen worden, als tot verrassing
van alle kleingeloovigen, maar
ook van onze vijanden, aan het
Oostelijk front gebeurd is.
Niemand zal over het hoofd
kunnen zien, dat, tot een nieuwe
stabiliseering ook van het Wes
telijke front bereikt is, nog on
gehoorde inspanning en buiten
gewone standvastigheid noodig
zullen zijn. Daarbij mogen wij
niet belemmerd woiden door de
verwijtende vraag, waarom ai-
les, wat thans gebeurt, niet reeds
vroeger kon geschieden. Vragen
als deze belasten, zonder ons tot
een doel te brengen. Wij allen
dragen een deel van de verant
woordelijkheid voor het feit, dat
het zoo gegaan is omdat al te
diep in het Duitsche karakter de
neiging tot het vastklemmen aan
een beginsel ook in bijzaken en
tot overschatting van het eigen
werkterrein verankerd liggen.
Laat ons ook niet over het hoofd
zien, dat de eischen, die beveili
ging, bestuur en exploitatie der
uitgebreide veroverde gebieden
ook buiten het zuiver militaire
om aan ons stelden, talrijke
werkkrachten in beslag namen,
welke zoo onttrokken werden
aan het onmiddellijke oorlogs
doel. Het was een zeer vertakte
organisatie, die voor deze doel
einden noodig was. Als thans de
ze taken evenals zoovele andere
zijn weggevallen, kan dat er toe
bijdragen, dat onze directe per
soneele toerusting op de ver-
eischte breede basis wordt ge
bracht.
Want dit gezichtspunt blijft in
ieder geval in onze positie het
beslissende. Den tijd bevechten,
die noodig is voor de verwezen
lijking daarvan, is de strategische
wet, waaronder wij thans staan.
Daarvoor moet al het andere
wijken. Wij zeggen het nog
maals, onze formaties hebben
vaak en lang genoeg moeten
vechten zonder voldoenden aan
voer uit het achterland. Wij den
ken daarbij evenzeer aan den
strijd in de iucht als aan de fron
ten in engeren zin. Wij zullen
moeten opbrengen en ook kun
nen opbrengen, wat ons ont
breekt. De tijd van ongerecht
vaardigde egards is voorbij.
I De vraag naar den zin van een
dergelijke inspanning ligt te zeer
voor de hand dan dat wij ons aan
de beantwoording daarvan zou
den kunnen onttrekken, waarbij
wij beseffen, dat de vraag naar
de vermoedelijke kansen een
„levée en masse" in de eerste
plaats antwoord verlangt. Een
Duitsch volk, dat vastbesloten
tot het uiterste, zich in nieuwe
groote taken tot den strijd op
maakt. is de eenige factor, waar
op ook de meest verbitterde vèr-
nietigingswil van onze vijanden
moet breken.
LUCHTAANVAL OP
BOEDAPEST.
Verscheidene honderden vijan
delijke vliegtuigen zijn gister
ochtend, krachtig bescnermd
door jachtvliegtuigen, uit Zuide
lijke richting boven Hongaarsch
gebied verschenen. Er wordt mel
ding gemaakt van het werpen
van bommen op de hoofdstad en
op eenige steden in de provincie.
Er ontstond schade en de bevol
king leed verliezen.
REORGANISATIE VAN DE
SLOWAAKSCHE REGEERING.
De reorganisatie van de Slo-
waaksche regeering, die eiken
dag verwaoht werd, is thans ge
schied en gistermiddag door den
omroep bekend gemaakt.
De president van den staat, dr.
Tiso. heeft het ontslag van de re-
geering-Tuka aanvaard en een
nieuwe regeering benoemd.
Minister-president is dr. Ste-
phan Tiso, voorzitter van het op
perste gerechtshof te Presburg.
Deze is tevens belast met de lei
ding van de ministeries van bui-
tenlandsche zaken en van justi
tie.
Van de vroegeie regeering zijn
afgetreden de minister-president
dr. Tuka. de minister van lands
verdediging, generaal Catlos, de
minister van justitie. Fritz en de
minister van verkeer, Stana,
BETREKKINGEN TUSSCHEN
ROEMENIë EN HONGARIJE
VERBROKEN.
Van gewoonlijk welingelichte
zijde verluidt, dat de betrekkin
gen tusschen Hongarije en Roe
menië zijn afgebroken.
GEDEELTELIJKE MOBILISA
TIE VAN ZVVTTSERSCHE
GRENSTROEPEN.
Naar officieel wordt meege
deeld, heeft de Zwitsersche
Bondsraad op voorstel van den
opperbevelhebber van het leger
besloten tot een gedeeltelijke
mobilisatie der grenstroepen.
Houdt u uw kinderen voortdu
rend voor, dat ze geen enkel
projectiel mogen aanvatten, maar
dat ze de politie moeten waar
schuwen als ze iets verdachts
vinden?
