ZUIDHOLLANDSCH DAGBLAD
De slot-acte van het drama van 20 Juli
)e strijd bij Caen
Ie JAARGANG
8 No- 161
WOENSDAG
9 AUGUSTUS 1944
waarin opgenomen: DE LEIDSCHE COURANT, NIEUWE DELFTSCHE COURANT en DE WESTERBODE
Kantoor: Papengracht 32 - Giro 103003 Leïdsche Editie Telef. Adm. 20935 - TeJef. Red. 20015
De beklaagden voor het Volksgerecht
Allen ter dood veroordeeld
HET VONNIS.
Het Volksgerechtshof van het
Groot-Duitsche Riik heeft on 7
en 8 Augustus de zaak behan
deld tegen acht uit het leger uit-
gestooten verraders, die deelge
nomen hadden in leidende func
tie aan de misdaad van 20 Juli.
De beklaagden Erwin von Witz-
leben. Erich Hoenoner. Hellmuth
Stieff. Albrecht von Hagen, Paul
von Hase, Robert Bemardis.
Friedrich-Karl Klausing en Pe
ter Graf York von Wartenburg
werden als meineedigen, eerloo-
zen. eerzuchtigen wegens Imog
en landverraad ter dood veroor
deeld. Hun vermogen vervalt
aan het Rijk.
Het vonnis is twee uur na de
uitspraak voor alle veroordeel
den met den stron voltrokken.
DE BEHANDELING.
In de groote zaal van het Kam-
mergericht te Berlijn kwam op 7
Augustus de eerste senaat van
het Volksgerechtshof bijeen.
De Oberreichsanwalt Lautz
diende de aanklacht in met de
korte motiveering, dat de be
klaagden in den zomer van 1944
als deelnemers aan een kleinen
kring van samenzweerders ge
tracht hebben den Fuehrer door
laffen moord te doodeu. om daar
na door een revolte in het bin
nenland de macht over leger en
staat aan zich te trekken met het
doel om zich smadelijk aan den
vijand over te geven.
Als eerste beklaagde treedt
Stieff voor de tafel der rechters.
Stieff geeft op desbetreffende
-'vragen toe, dat hij, toen von
iStauffenberg hem voorstelde den
feanslag uit te voeren, weliswaar
dit van de hand wees, doch de
witplofbare stoffen, die voor den
lanslag gebruikt werden, heeft
aewaard, ofschoon hij wist, dat
jij bestemd waren voor het arg
listige moordplan. De president
houdt den beklaagde voor, dat
pij voor de politie heeft ver-
klaard nooit ontplofbare stoffen
in zijn bezit te hebben gehad,
ten bewijze van de leugenachtig
heid van beklaagde, leest de pre
sident het proces-verbaal van
het verhoor voor, waarin de be
klaagde aanvankelijk alles ont
kent om tenslotte toe te geven,
dat hij het was, die de helsche
machines, waarvoor een verre
bloedverwant van den aanslag
pleger gezorgd had, naar Stauf
fenberg liet brengen. Daarbij
wijst de president erop, dat hier
sprake is van een ontplofbare
stof van Engelsche afkomst. Als
de president den beklaagde
vraagt, of hij heeft geweten, cLat
de ontplofbare stof gebruikt
moest worden, voor een moord
aanslag op den Fuehrer, ant
woordt hij met een duidelijk
hoorbaar „ja". Bij het verdere
verhoor doet Stieff mededeelin
gen over een vroeger plan, dat
wel voorbereid, maar niet uitge
voerd was.
Bij het verdere verhoor van
Stieff wordt gesproken over zijn
onmiddellijken chef, den kwar
tiermeester-generaal van het
veldleger, den vroegeren gene
raal der artillerie Wagner, die
na den mislukten aanslag zelf
moord 'pleegde. Hierbij blijkt,
dat Stieff reeds in de laatste
maanden van 1943 met Wagner
over den moordaanslag heeft ge
sproken en dat Wagner op de
hoogte was.
Onder groote spanning komt
dan ter sprake, dat reeds op
6 en op 11 Juli de moorde
naar, graaf Stauffenberg, die
zich in het hoofdkwartier van
den Fuehrer had gémeld om
rapport uit te brengen, de voor
den moordaanslag bestemde
springstof bij zich heeft gehad.
Pres.: „Waarom is de aanslag
niet op dezen dag uitgevoerd?"
Bekl.: „Omdat de Reichsfueh-
rer-SS niet aanwezig was. Deze
moest ook uit den weg geruimd
worden".
Dan wordt de vroegere reser
ve eerstg-luitenant Albrecht von
Hagen verhoord. Hij was onder
geschikte van den na den aan
slag naar de bolsjewisten over-
geloopen majoor Kuhn, die op
zijn beurt ondergeschikt was
aan beklaagde Stieff. Ongeveer
Hstancieering in Bretagne
DUITSCH
WEERMACHTSBERICHT.
Het Duitsche weermachtsbe-
richt van Dinsdag luidt
,Na een trommelvuur van
verscheidene uren ging de vijand
in de ochtenduren van heden
Zuidelijk en Zuid-Oostelijk van
Caen opnieuw tot den aanval
over. Hevige gevechten zijn ont.
brand. Westelijk van de Orne
ondernam de vijand krachtige
afzonderlijke aanvallen, die uit
eengeslagen werden.
Zuid-Westelijk van Vire en
Oostelijk van Avranches zetten
de Amerikanen over een breed
front hun doorbraakaanvallen
voort met zeer sterk gebruik
van materiaal en luchtmacht.
In zware gevechten, die tot in de
avonduren voortduurden, wer
den zij met zware verliezen voor
onze tweede stelling afgeslagen.'
Verder naar het Zuiden wierpen
pantserdivisies van het leger en
de Waffen-SS den vijand aan
weerskanten van Mortain in
weerwil van zijn verbeten te
genstand naar het Westen te
rug. Vijandelijke tegenaanval
len mislukten.
In het gebied ten Oosten van
Laval versterkte de vijand zijn
druk. In Bretagne sloegen onze
beveiligingsafdeelingen vijande
lijke aanvalstoppen uiteen en
distaneieerden zich vervolgens
volgens bevel op de sectoren
Brest en Lorient. Om St. Maio
wordt verbitterd gevocthen.
l In den nacht van 6 op 7 Aug.
werd een vijandelijke torpedoja
ger in de Seinöbaai door lucht-
torpedo's zwaar beschadigd. Bo
ven Normandië en het Westelij
ke bezette gebied werden i9
vliegtuigen in luchtgevechten
neergeschoten.
In het Fransche gebied wer
den 80 terroristen in den strijd
vernietigd.
Londen en zijn buitenwijken
liggen nog steeds onder het
zware storingsvuur der V-l.
In Italië vonden gisteren geen
gevechtshandelingen van betee
ken is plaats.
In het Oosten mislukten
Noord-Westelijk van Mielec her
haalde Sovjet-aanvallen.
Noordwestelijk van Baranof
drong de vijand met sterke
strijdkrachten onze stellingen
binnen. Reserves gingen onver
wijld tot den tegenaanval over.
Zware gevechten zijn gaande.
In Litau?n werden Noordelijk
van de Memel hernieuwde door
braakpogingen der Sovjets ver
ijdeld, waarbij 60 vijandelijke
tanks werden stukgeschoten.
Noordelijk van Birsen en Noor
delijk van de Duna is de afweer-
strijd onzer troepen met de bin
nengedrongen Sovjet-strijd
krachten nog gaande, terwijl aan
de rest van het front tot aan
het meer van Pskof alle bolsje
wistische aanvallen bloedig in
eenstortten.
Amerikaansche bommenwer
pers vielen gisteren eenige
plaatsen in Opper-Silezië aan.
In den afgeloopen nacht vlogen
vijandelijke storingsvliegtuigen
over Zuid-Oost-Duitschland. Duit
sche en Hongaarsche luchtverde
digingsstrijdkrachten schoten 28
vijandelijke vliegtuigen neer".
eind November 1943 had majoor
Kuhn hem opgedragen, twee
pakjes springstof in veiligheid
te brengen, die door majoor
Kuhn en beklaagde in het bosch
bij een stapel hout begraven
werden In December 1943 kreeg
hij van Kuhn naar aanleiding
van een dienstreis naar het
front nogmaals opdracht voor
ontplofbare stoffen te zorgen,
hetgeen hij ook deed.
Stieff liet zich de springstof
overhandigen en bewaarde haar
bij zich. tot zij op zijn bevel
eind Mei 1944 door von Hagen
naar Berl'jn gebracht werd en
aan den moordenaar Stauffen
berg overhandigd werd.
De president besluit het ver
hoor van beklaagde met de con
stateering, dat von Hagen den
aanslag mede gepleegd heeft,
doordat hij de springstof aan
Stauffenberg heeft doorgegeven.
Het verhoor van v. Witzleben
Na een korte pauze gaat de
president over tot het verhoo-
ren van den vroegeren generaal-
veld.maarschalk von Witzleben
en den vroegeren generaloberst
Hoeppner, die reeds in 1942 we
gens lafheid en ongehoorzaam
heid uit de weermacht was ge-
stooten.
Von Witzleben is in 1881 ge
boren. In de rijksdagzitting van
19 Juli 1940 werd hij door den
Fuehrer tot veldmaarschlk be
noemd, doch in 1942 naar de re
serve overgeplaatst. Hij geeft
toe, dat hij „in de zaak verwik
keld is". Het eerste zeer belas
tende feit houdt in, dat von
Witzleben reeds in Februari 1943
Beck in diens woning heeft be
zocht en met hem heeft gespro
ken „over den toestand". Zij
hadden er over gesproken, dat
degenen, die de Fuehrer aan
het hoofd der militaire oorlog
voering geplaatst had, „niet
goed" waren en ..de goeden" wa
ren uitgeschakeld.
Op den vraag van den presi
dent, wie het beter had kunnen
doen, antwoordt von Witzleben
met zaChten stem: ,.Wij beiden,
Beek en ik".
De president vraagt hem hoe
men zich eigenlijk de verwezen
lijking had gedacht van het plan
om den Fuehrer tot aftreden te
bewegen en von Witzleben en
Beek opperbevelhebber en rijks
kanselier te laten spelen. Daar
op antwoordt von Witzleben:
„Van de heele politiek en de
binnenlandsche politieke aange
legenheden heb ik in het geheel
geen verstand. In de eerste plaats
wilden wij ons natuurlijk van
den Fuehrer meester maken,
maar niet in den vorm van een
aanslag. Men zou wachten op
een tijdstip, dat de Fuehrer met
zoo klein mogelijk gevolg op
reis zou zijn, opdat men zich van
hem meester kon maken. Wij
waren van meening, dat een
Fuehrer in leven nuttiger voor
ons zou zijn, dan een niet-le-
vende".
Op 19 Juli bevond von Witz
leben zich „om persoonlijke re
denen" in Berlijn. Mlen zeide
hem daar. dat liet „den volgen
den dag waarschijnlijk voor el
kaar zou zijn", waarop hij zich
weer naar huis begaf, naar See-
sen, district Kalau Op 20 Juli
werd von Witzleben volgens zijn
bekentenis te Seesen opgebeld
met de mededeelihg. dat het er
in Berlijn op los ging. Onder
weg informeerde hij bij een mi
litair bureau, maar vernam daar,
dat de Fuehrer bij den moord
aanslag slechts licht gewond
was. Von Witzleben begaf zich
naar het opperbevel van het le
ger in de Bendlerstrasse en
kwam daar bijeen met Beek,
Hoeppner en Olbricht. Daar was
graaf Stauffenberg juist na den
aanslag uit het hoofdkwartier
van den Fuehrer aangekomen.
Beek zette in een korte toe
spraak uiteen, waarom men de
revolte ook zonder vaststaand
bericht over den afloop van den
aanslag had ontkentend. Aan
von Witzleben werden thans
zoogenaamde „bevelen" voor
gelegd, die zijn naam droegen
en waarvoor hij zich, hoewel hij
zeide ze tevoren niet gelezen te
hebben, thans voor het Volks
gerechtshof verantwoordelijk
verklaarde en wel met de op
merking, dat hij deze bevelen
„juist had geacht". Als z.g. „op
perbevelhebben der weermacht"
maakte hij in deze „bevelen"
bekend, dat er een „nieuwe
Rijksregeering" was gevormd.
Von Witzleben was in totaal
zeven kwartier in de Bendler
strasse geweest. Toen bleek, dat
de Fuehrer in leven was en
Beck's poging zich van den om
roep meester te maken was mis
lukt. liet hij zijn wagen voorko
men en reed naar huis. Kort
daarna werd hij gearresteerd.
Verhoor van Hoeppner.
Vervolgens werd de vroegere
kolonel-generaal Hoeppner ver
hoord. Hoeppner was comman-
deerend generaal over een pent-
sercorps. In 1942 werd hij we
gens lafheid en ongehoorzaam
heid uit het leger gestooten.
Zijn bekentenis behelst het vol
gende:
Hoeppner woonde in de buurt
van Olbrich in Dahlen. Sedert
September 1943 werd hij door
Olbrich ingewijd in de voorbe
reiding van de misdaad. Hoepp
ner verklaarde, dat hij zich al
leen in geval van positief sla
gen der uitvoering van zoo'n
onderneming ter beschikking
heeft gesteld. Hij geeft toe, dat
hij bij de besprekingen en rne-
dedeelingen die hem gedaan wer
den, ook gedacht heeft aan de
mogelijkheid van een geweld
daad jegens den Fuehrer en dat
hij voorstander was van den
scherpsten uitzonderingstoestand
ten aanzien van het Duitsche
volk.
Hoeppner begon op 20 Juli als
..opperbevelhebber van het le
ger in het vaderland" in het
daarvoor aangewezen dienstver
trek met de lectuur van de in-
tusschen door Witzleben uitge
vaardigde „bevelen". Hij had
vervolgens o.m. de Gruppen'ei-
ter van het opperbevel van het
leger bijeen geroepen, doch was
bij hen op energieke tegenstand
gestuit. Hij heeft toen vervol
gens tegen 18 uur officieel be
kend werd gemaakt, dat de
Fuehrer nog leefde, er met Beek
over beraadsdaagd, of men zich
niet door een „krachtproef"
meester kon maken van den
omroep.
Het verraderlijke drijven van
Beek, Witzleben en Hoeppner
vond een plotseling einde, toen
officieren en soldaten van het
leger het dienstvertrek van
Hoeppner bestormden. Bij de
verdere, nog slechts minuten
durende afwikkeling van de
misdaad eindigde een deel van
hen door standrechtelijke fisulee-
ring, kolonel-generaal Beek
trachtte zelfmoord te plegen en
bracht zich met drie pistool
schoten verwondingen toe. Om
redenen die op het oogenblik
nog niet opgehelderd zijn, werd
hij daarop door kolonel-gene
raal Fromm persoonlijk defini
tief doodgeschoten. Hoeppner
liet zich arresteeren.
De handlangers.
Na Hoeppner kwamen de
handlangers voor den rechter, hl
de eerste plaats graaf York von
Wartenburg. neef van Stauffen
berg. In het burgerlijk leven
Oberregierungsrat, wilde hij
thans staatssecretaris van den
Rijkskanselier worden, een func
tie. waarmede Goerdeler zich zou
belasten. De beklaagde was re
gelmatig op de hoogte gebraoht
en verklaarde dat het in het
voornemen lag onverwijld con
tact op te nemen met den vijand
in het Oosten en in het Westen.
Wel koesterde, naar hij verklaar
de, de samenzweerdersclique
geen enkele twijfel, dat de vijan
den zouden vasthouden aan een
onvoorwaardeijlke capitulatie en
vernietiging van het Duitsche
Rijk en volk.
De 24-jarige kapitein Frie-
drich Karl Klausing, die als vol
gende werd verhoord, is een wil
loos werktuig van den voornaam-
sten misdadiger geweest. Klau
sing hield in het volle bewust
zijn van het feit waar het om
ging. wagen en vliegtuig voor
den moordenaar gereed Slechts
een ziekte, die hem plotseling
had overvallen, had hem ver
hinderd om op 20 Juli eveneens
actief deel te nemen aan de uit
voering van de misdaad.
De beklaagde luitenant-kolonel
Bemardis bekent schuldig te zijn
aan medeplichtigheid. Hij had de
bevelen voor de revolte doorge
geven
Als laatste beklaagde werd de
in 1885 in Hannover geboren
Paul von Hase verhoord, in 1940
werd hij benoemd tot luitenant-
generaal en weermachtscomman
dant van Berlijn. Hase werd op
15 Juli bij Olbricht ontboden, die
verklaarde dat er iets in de hoog
ste oorlogsleiding gebeuren
moest. Aangezien de Fuehrer
niet vrijwillig aftrad, moest hij
uit den weg geruimd worden. Er
waren reeds bevelen vastgelegd
tegen z.g. „binnenlandsche on
lusten". Ais eerste maatregel
moest de regeeringswijk worden
afgezet.
De president heldert door ver
der verhoor op. dat Hase overal
IN 'T VERLEDEN LIGT HET HEDEN,
IN T NU WAT WORDEN ZAL.
(Bilderdijk,
Maarten Harp. Tromp 1597/
10.8.1653. De held van Duins en
van den beroemden zeeslag van
den eersten Engelschen oorlog.
O/H P.m.
Ook thans weer strijden Neder
landers voor Europa's vrijheid
ter zee. in trouwe verbondenheid
met hun Duitsche kameraden.
O/H P.m.
GOED VOORGAAN DOET GOED VOLGEN.
Zet ook gij U derhalve in voor de toekomst van Uw volk en
meldt U ais vrijwilliger bij de Kriegfmarine.
Aanmelding staat open voor iederen Nederlander van 1745 jaar
en kan geschieden bij de Marine-Annahmestelle West-Zweigstelle
Niederland te Utrecht, alle Hafen- en Ortscommandaturen en bij
de Nebenstelle der Waffen SS, alwaar tevens alle gewenschte
inlichtingen worden verstrekt.
