Plv. Hoofdrtd.t T. w. ót Vrit*. Den Kaag: Red, Buitenland: M». H. Geise, Leiden; Red. Binnenland. Stad ea Sport: M. Zond erop. Leiden. Red. Omgeving: L. Rooien. Leiden Verantwoor delijk voor de adv.C. de Heiden. Leiden. K 1669 AboJLv jKitsprïje voor Leiden, "pe* kwartaal 2.63; pe* week 2i) cent. Per agent, per kwartaa .2.73; per week 21 cent. Franco per poet f3.1'0 Losao nummer® 5 cent. VERD U1STER1N GSTIJDEN- Van 9 tot en. met 15 Juli van 22.00 tot 5.45 uur. Zor, od en onaer Dinsd. 11.7: 5.30 od. 22.©nd. Wnsd. 12.7: 5.31 op, 21.59 ond. MAANSTANDEN. Dinsd. 11.7: 0.42 on, 12.07 ond. Wnsd. 12.7: 1.05 od, 13 27 ond. (L.K.) OPROEP TOT HET DUITSCHE VOLK. Rijksminister dr. Goebbels heeft het woord gevoerd op een groote bijeenkomst in een gouw- hoofdstad in het Oosten van bet Duitsche Rijk. Hij heeft weder om het Duitsche volk opgeroepen alle krachten voor het behalen van een beslissende overwinning in te spannen en zonder onder breking de Wapens te leveren, welke de soldaten aan het front, die den stormloop van drie we- relddeelen moeten trotseeren, noodig hebben. In dit stadium der ontwikke ling, nu de vijand zijn algemee- nen stormloop op Europop is be gonnen, zoo verklaarde dr. Goeb bels, verder, is de eiseh van het oogenblik totale oorlogsinspan ning van elk individu en van het geheele volk met alle materieele en geestelijke reserves, die het ter beschikking staan. Het Duit sche volk bevindt zich in gevaar. Onverbloemd stelt de Duitsche pers vast, aldus de A.N.P.-corres pondent te Berlijn, dat de vijan den van Duitschland een abso luut overwicht aan menschen en materiaal bezitten, waartegen een rotsvast, geloof en fanatisme alleen niets uitrichten kunnen. Daarom is het goed. dat de Duit sche wapenfabrieken in staat zijn den frontsoldaat de noodige wa pens en munitie te leveren en daarom is het ook goed, dat Duitschland de beschikking heeft over uitvinders, die in de toe komst met volkomen nieuwe wa pens hun opwachting zullen ma ken. Ook dr. Goebbels zinspeelde hierop in zijn rede, door te zeg gen, dat binnen afzienbaren tijd meer en zwaardere vergeldings wapens te verwachten zijn. Daarnaast richt de Duitsche pers een appèl tot iederen Duit- scher persoonlijk. Zij eischt, dat hij thans absoluut breekt met zijn oude gewoonten, zijn egoïsme, zijn persoonlijke comfort, privi leges, die niet meer in den tijd passen en dat hij zijn gemakzucht overboord werpt nu volk en land in een groot gevaar verkeeren. NIEEWE DUITSCHE WAPENS. Uit Berlijn wordt gemeld: Se dert eenige dagen meldt het Duitsche weermachtsbericht. dat in d«i strijd tegen de Anglo- Amerikaansche invasievloot ge bruik gemaakt wordt van „strijd middelen der oorlogsmarine", welke niet onbelangrijke succes sen geboekt hebben. Van goed ingelichte Duitsche zijde is men niet geneigd mededeeiingen over deze strijdmiddelen te doen, hoe wel men niet ontkent, dat het hier nieuwe wapens betreft. De Engèlschen berichten, dat de Duitschers gebruik maken van nieuwe duikbooten, die ih staat zijn een groot aantal torpedo's in een snel tempo af te vuren. Een dezer booten zou met tien torpedo's, volgens een Engelsch bericht, tien schepen vernietigd hebben. In Duitsche stafkringen wordt dit bericht niet bevestigd, doch evenmin tegengesproken. MISSIONARISSEN OP DE PHILIPPIJNEN GEÏNTERNEERD. Daar gebleken is aldus heeft de woordvoerder van het bureau van voorlichting op de perscon ferentie te Tokio medegedeeld dat Engelsche, Amerikaansche en Nederlandsche priesters en mis sionarissen op de Philippijnen spionr.age dreven en andere on- gewenschte actie voerden, heb ben de Japansche militaire auto riteiten op de Philippijnen zich genoodzaakt gezien alle burgers van vijandelijke staten, die zich bezig houden met religieuze aangelegenheden, Zaterdag 1.1. opnieuw te interneeren. BINNENLAND Vergoeding bon „algfcmjeen 154" hij ontslag uit ziekenhuis. Personen, die wegens verblijf in eert, ziekenhuis, gevangenis, den N. A D. e. d. niet in het bezit waren van hun distributiebe scheiden voor de 7e periode '44 en daardoor niet in de gelegen heid zijn geweest den voorin- leveringsbon „Algemeen 154", welke van 2 Juli tot en met 5 Augustus a.s. recht geeft op het koe-pen van 100 gram kaas. in te leveren, zullen tot en met 19 Augustus a..s. b-i.i wfcderuitrei- king door de distributiediensten hunner distributiebescheiden we gens ontslag uit genoemde in stellingen tevens een rantsoen bon ka-as ontvangen. Hetzelfde geldt voor personen, aan wie bijv. wegens geboorte of wegens vestiging uit het buitenland voor het eerst hier te lande distribu tiebescheiden worden uitgereikt. Op „losse" suikerbonnen moet worden geleverd. Blijkens ingekomen klachten komt het voor, dan winkeliers, hetzij op eigen initiatief, hetzij in samen werking met collega's, bepalen, dat slechts dan suiker aan de klanten wordt afgeleverd, wan- ineer deze de geheele bonkaart, waaraan zich. de suikerbon nog bevindt, aan den winkelier over leggen. Dit zou geschieden om de mogelijkheid, dat er valsche suikerbonn-en. worden aangebo den, zooveel mogelijk te beper ken. Van bevoegde zijde wordt medegedeeld, dat op grond van de bestaande distributiebepalin gen een dergelijke handelwijze verboden is. Op de voor suiker aangewezen bonnen, die los wor den aangeboden, moet suiker worden gèleverd. De zeepton en de wasscherij. De waschpoederbonnen .Alge meen 153" en „Reserve C50. D50 en E50". waarvan de geldig heidsduur is verlengd tot en met 5 Augustus a.s. en welke thans recht geven op waschpoeder of eenheidstoiletzeep naar keuze, geven, evenals de nieuwe voor eenheids toiletzeep aangewezen bormen „.Algemeen 179" en de voor waschpoeder of eenheids- toiletzeep aangewezen bonnen „Algemeen 180" en „Reserve C58. D'58 en E58" recht op het doen wasschen van zeven kilogram droge vuile waseh. Deze wijzi ging houdt verband met de om standigheid. dat zoowel de bon nen .Algemeen 153" en „Reserve C59. D50 en E50" als de bonnen „Algemeen 18D" en „Reserve C58, D58 en E58" recht geven op waschpoeder of eenheidszeep naar keuze. Achterstand postcheque, en girodienst. De achterstand op het centrale postgirokantoor te 's-Gravenhage in het afwikkelen van opdrachten "bedraagt thans bijna twee dagdiensten. Daar sinds 1 Juli het aantal opdrach ten sterk stijgt is waarschijnlijk nog eenige toeneming van dien achterstand te verwachten. On- noodige aanvragen door het pu bliek belemmeren een vlotte dienstuitvoering. Politiek weekpraatje. Het politiek weekpraatje van Max Blokzijl uit te zenden heden avond over Hilversum 1 o-m 18.45 uur. is getiteld: „Een hard nekkig misverstand". LITURGIE Woensdag 12 Juli. Mis v. d. H. Joannes Gualbertus. Abt: Os Justi. Gloria. 2de gebed v. d. H.H. Nabor en Felix, Martela ren; 3e voor den vrede. Geen Credo. Gewone Prefatie. Kleur: Wit. In da bloembollenstreken h men thans begonnen met het rooien van de bloembollen CNF/Kulper/Pex ra KASTEEL „DE SYPESTEYN" TE LOOSDRECHT WEER OPENGESTELD. Na geruimen tijd gesloten te zün geweest is hei oude kasteel- museuim „De Sypesteyn" te Loos- drecht, dat een befaamd aantal historische kunstschatten bezit, met ingang" van de Pinksterda gen weer voor het publiek open gesteld. Dit traaie kasteel met zijn kost baren en Kunstrijken inhoud heeft een belangwekkend ver lenen. Het gebouw, nat met zijn begroeiae, schlltieracntige geveis een eind van den weg af ligt, is niet zoo oud ais imen op het eer ste gezicht denken zou. in zijn tegenwoordigen vorm is het eerst in 1918 gebouwd. Hei oudste kas teel echter, op welks gaaf geble ven fundamenten het huidige werd opgetrokken, werd- in 1238 gesticht. Graaf kloris V het het als een wachtpost op de gren zen van het door hem in bezit genomen Gooiland bouwen. Wil lem Haliink, de edelman, die er het eerst woonde en van wien het oude geslacht der Sype- steyns afstamde, woonde er tot 1343. Het slot werd in den loop der tijden hevig bestookt en het is verschillende malen door vijandelijke legers vernield. Dit geschiedde het eerst in 14Q0, toen Cornells Ascanius van Sy pesteyn na een zwaar gevecht door heer Wouter van Mijnden van hof en haard verdreven was. In 1433 keerde hij terug en kon het doen herbouwen. Nog eenige malen ging het kasteel in de vlamimen op en eenige malen ook kwam het bezit in andere handen, totdat omstreeks 19<10 jhr. C. H. C. A van Sypesteyn de gronden weer voor het oude geslacht terugkocht. In 1911 werden de fundamen ten van het oude kasteel volle dig opgegraven, gefotografeerd, deskundig opgemeten en in tee- kening gebracht. Gp deze prac tised complete fundamenten werd met behulp "van oude prenten het kasteel in zijn oude saber- dieiid weer opgetrokken. Voor de buitenmuren werden oude ..keien" gebruikt zooals die in de fundamenten en de grachten werden gevonden. Van elite de coratie onthield men zich en al les werd zooveel mogelijk oud gehouden. Dit alles geschiedde onder leiding van jhr. van Sype steyn zelf. Ook de tuinen om het kasteel zijn om hun historische betee- kenis merkwaardig. De indee ling der terreinen heeft nog de lijnen van de middeleeuwsche verkaveling. Er is een rozen tuin, omsloten door de binnen gracht en de singels en in den grooten tuin is behalve een doolhof een buitengewone col lectie bloemen, planten, heesters en hoornen aangeplaW welke op zichzelf reeds beroemd is. Het meest belangwekkende van Sypesteyn is echter het in terieur met zijn verzameling crude kunstschatten, welke eenig is in haar soort en tot verschil lende belangrijke historische ontdekkingen heeft geleid. Ook dit interieur is in den rustieken. ouden stijl gehouden. Er hangt in de rustige "vertrekken een warme sfeer, een sfeer van eeuwen. De' historie krijgt een anderen, levenden zin in deze omgeving: zij spreekt sterker tot hart en verbeelding. Zij is herleefd in de vele fraaie kunst en gebruiksvoorwerpen en zij wordt versterkt door de stem mige kamers, waar het licht hel der door de glas-in-lood venster naar binnen valt. In de verschil lende zalen is een boeiende col lectie prachtige oude meubelen en siervoorwerpen bijeenge bracht, een waardevolle collec tie oude kerkelijke kunst treft men voorts in de z.g. gothische kamer en elders prachtige bewij zen van oude amibaebtskunst o.a,. ook in de wapenkamer. Behalve een interessante galerij met ge schilderde familieportretten en andere oude schilderijen, kan men in een der bovenzalen o.a. behalve fraaie Louis XVI-meu- belen, een unieke collectie pen dules bewonderen. Hier bevindt zich ook de zeldzame en kost bare collectie met o.a. Loos- drechtsch en Weesper porcelein. die ook voor het Gooi in het bij zonder van groot historisch be lang is. Tot deze eenige collec tie behoort o.a. een kast met Ghineesch porselein, dat in het gouden tijdperk onzer vader- landsehe geschiedenis in opdracht van de Oost-Indische Compagnie werd gemaakt. Belangwekken der uit kunsthistorisch oogpunt wat betreft eigen bodem is ze ker nog deelcollectie Weesper en Loosdrechter porselein. De geschiedenis hiervan is van te groote beteekenis om de ze niet even te releveeren. Het Weesper porselein is het oudste. De groote opbloei der Saksische porselein-industrie in de achttiende eeuw had ten ge volge, dat men zieh ook elders ep het vervaardigen van dit aardewerk ging toeleggen, wat over het algemeen zeer bezwaar lijk ging. Men kon alleen hard porselein verkrijgen door het ge bruik van koalin en deze onont beerlijke grondstof was moeilijk te betrekken. De graaf van Gronsfeld Diepenbroick, o.a. Baljuw en dijkgraaf van Naar- den en Gooiland, hoofdschout van Weesp en Weespercarspel, vond echter zelf een mengsel van andere samenstelling uit, waarmede zeer fraaie resultaten te verkrijgen waren. Hij ge bruikte daartoe de witte kwarts keitjes, welke hij op de Gooische heide liet verzamelen. In. 1757 liet deze edelman een verzoek in dienen bij burgemeester en vroedschappen van Weesp om vrijdom van accijns voor turf, kolen en brandhout, voor een op te richten porseleinfabriek, in te gaan op 1 Augustus 1758. Hoe wel de resultaten der fabriek uit technisch en artistiek oogpunt zeer bevredigend waren, ging het met de financieele belangen niet zoo best. Het porselein werd meer door het buitenland dan in eigen land gewaardeerd een bekende kwaal! en het ging tenslotte zoo slecht, dat de graaf probeerde zijn fabrieksge heim naar Frankrijk te verkoo- pen. Door tegenwerking uit Sè vres mislukte dit. Dit beteeken- de de ondergang der fabriek en van het vermogen van den graaf. Iri 1771 verliet hij onder vreem den naam het land, een faillie ten boedel achterlatend. Inmiddels had zich te Loos- drecht een zeer merkwaardig mensch gevestigd: de predikant ds. J. de Mol. Hij was in 1753 in het arme, tusschen de plas sen verloren dorp gekomen en wilde het welvaart verschaffen door een nieuwe industrie. Hij nam eerst proeven met het ver vaardigen van porselein, die niet al te best slaagden, doch het ging beter, toen hij in 1771 het ma teriaal van den graaf van Grons feld' had gekocht. Hij richtte in 1774 een fabriek op, welke ech ter slechts tot 1782 heeft be staan. De roem van bet Loos- örechtsch porselein drong tot ver over de grenzen door, doch de verkoop in het binnenland was zoo slecht, dat de industrie een belangrijke overigens, daar zij omstreeks honderd man per soneel had in 1777 niet loo- nend was. In 1782 stierf ds. de Mol verarmd en verlaten. Het is tragisch, dat de beide pioniers der .porselein-industrie in deze streken hun leven en rijkdom hebben moeten offeren, maar hoe dit ook zij, de graaf van Gronsveld en vooral ds. de Mol hebben ons land in de 18de eeuw een kunstnijverheid met wereld reputatie bezorgd. Het porselein was van uitmuntende, alge meen bewonderde kwaliteit prachtig wit, glanzend en hard. Dat bewijzen ook de collecties, die in kasteel de Sypesteyn nog te bewonderen zijn. De stijl er van was niet altijd even origi neel: te Weesp en Loosdrecht werden veel modellen in Louis XV-stijl vervaardigd. De Fran- sche kunstenaars die er werk ten, schilderden natuurlijk op Fransche \v ij?e, maar later kwam men tot een nieuwen, eigen vorm, die veel van dien uit an dere landen afweek. Zoo kan men in kasteel de Sy pesteyn veel schoons en belang wekkends bewonderen. En dit alles is samengesteld met dén buitengewoon ontwikkelden smaak en den scherpen speur zin van den waren collection- neur, door geduld en door al tijd waakzaam gebleven liefde voor het schoone. dat onder kunstzinnige mensehenhanden in vervlogen tijden groeide. Het is daarom verheugend, dat de. van Sypesteyn-stichting thans het kasteel met zijn prach- tigen inventaris weer voor het publiek heeft opengesteld. Me nige minnaar van het schoone en het historische zal hier in den a.s. zomer eenige heerlijke uren beleven. Gemengde Berichten MER DOODEN DOOR ROEKELOOSHEID. Onvoorzichtigheid met een pro- jactiel heeft te Middelburg vier slachtoffers geëischt. Hoewel de juiste toedracht moeilijk valt na te gaan. daar alle erbij betrokke nen gedood zijn, is het toch waar schijnlijk, dat het gebeurde zich als volgt heeft toegedragen: Een Middelburgesciie jonge man bad blijkbaar een projec tiel gevonden. Op de stoep van een woning in de Zandstraat heeft hij met nog twee andere mannen, de onvoorzichtigheid begaan dit projectiel te demon- teeren of is er althans zeer on voorzichtig mee te werk gegaan. Op een gegeven moment heeft men blijkbaar, het gevaar in ziende, het projectiel op de straat geworpen. Met een hevigen knal ontplofte het. De 23-jarige E. Vroonland en de 49-jarige L. Burgs waren op slag dood, de derde, de 26-jarige M. Coppe- jans, is eenige uren later in het gasthuis overleden. Een wielrijdster mevr. R .C. Boone-Le Due, 49 jaar. oud, die op het oogenblik van de ontplof fing passeerde, werd eveneens doodelijk getroffen. Voorts wer den zwaar gewond, een 61-jarige en een 32-jarige vrouw, alsmede een negenjarig meisje dat op den hoek van de straat stond. Zeven tien woningen liepen zware scha de op, o.a. werden veel ruiten vernield; ook interieuren bescha digd. Tragisch ongeval. Het ne gen maanden oude kindje van de fam S. te Tilburg, dat eenige da gen geleden bij het voeden de flesch brak, en glasdeeltjes naar binne.i kreeg is thans,in het zie kenhuis overleden. Verdronken. Zondagmiddag is de 23-jarige mej. T. Oerlemans, wonende aan de Bergschegrint- weg te Steenbergen, bij het zwemmen nabij de Blauwesluis aldaar, verdronken. Vrijdagmiddag is het twee jarig zoontje van den heer J. K. te Assen, dat aan den Hoofd- vaartsweg aan het spelen was, te water geraakt en verdronken. Vrijdagavond is de 19-jarige zoon van den veehouder J. A. Koopman uit Delfstrahuizen (•Fr.) bij het zwemmen ip de Tjonger verdronken. SPORT CRICKET, LMCC-De Fla mingo. Gewonnen door de Flamingo's met 20 runs. Flamin go's 82, waarvan jhr. H. van Tets 12,,W H. Gallois 29 mr. H. van Manen 23. Bowlingcijfers: H. Coudebergh 4 voor 35, A. Harmsen 4 voor 36, P. Niks 2 voor 10. LMCC 62, waarvan H. Coebergh 10 en P. Niks 17. Bowlingcijfers: mr. H. van Manen 3 voor 15, F. Wunder 4 voor 24 en F. Laboyrie 1 voor 16. De competitie. HBS-Excel- sior. Gew. door H.B.S. met 106 runs en nog. 6 wickets in handen. HAARLEM-V.R.A.. Gew. door V.R.A. mét 86 runs met nog 5 wickets in handen. V.O.C.-H.-D.V.S. H.-D.V.S. wint met 5 runs V.O.C. 59. SPARTA-S.C.H.C. Sparta wint met 28 runs en 1 wicket. S.C.H.C. 122. A.C.C.-V.V.V.. Gew. door V.V.V. met 5 wickets. A.C.C. le innings; 108, V.V.V. le innings: 118 voor ■5 (gestopt). GYMNASTIEK. Turnkring Leiden en Omstreken. Het bestuur van den Turnkring voor Leiden en Omstreken organi seerde Zaterdag wedstrijden voor bij. dien kring aangesloten vereenigingen. De volgende vereenigingen be haalden daarbij prijzen: D a- mes, driekamp: le prijs: Groen Wit Leiden, Groep I (2721 14 punt); HBS, Oegstgeest, groep II (270 p.). 2e prijs: Brun- hilde Leiden, groep II (263 3/4 p.). H.B.S., groep I (26211 p.); Bruhhilde. groep I (262 1/4 p.). D.O.S., Aïphen, (25514 p.): een datnesgroep, buiten mededin ging (254)i p). 3e pr''s: De Sleu tels (Leiden 249)4 p.). b. Knots oefening, le prijs: Groen Wit (62 p.). He er en: Drie kamp. 2e priis: Excelsior Leiden (260 p.); De Sleutels (255 pnt.).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Zuidhollandsch Dagblad | 1944 | | pagina 2