NOS-journaal in het zilver Van Geel en Barbarber Als Gitesja in Bangladesj op de fiets klimt, wordt er vaak"schande"geroepen. Tot ze afstapt om de allerarmsten medische hulp te geven, Ramayana: inspirati voor vele culturen Laat Gitesja dóórgaan. Word lid van Gast aanTafel. Radio Stad vijf jaar oud Wegens mist geen buitenlands nieuws' Een voorbèeld van een Gast aan Tafel-project Jaar voor poging tot doodslag Zanger-componist Hardin overleden BON WOENSDAG 31 DECEMBER 1980 KUNST/RADIO/TELEVISIE Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM Maandag 5 januari aanstaande herdenkt het NOS-Journaal op beschei den wijze —voor de kijkers althans— dat het vijfentwin tig jaar is geworden. Die dag wordt slechts aandacht aan het zilveren jubileum besteed in het journaal van acht uur op Nederland 2. Er is dan een korte terugblik op de eerste uitzending van 5 januari 1956. Wat dan niet in de uitzending komt. is het filmpje over een balletdanseres die een pirouette maakte. Op speci aal verzoek van de NCRV werd dat er toen uitgehaald. Wat de zo vooruit strevende bezitters van de 35.000 tv- toestellen en hun vrienden en ver wanten in het eerste journaal wel te zien kregen waren negen onderwer pen: de schaaktweekamp tussen Eu- we en Donner, de oprichting van het Westduitse leger, de voorbereiding voor het Driekoningenfeest, een sta king van IJmuider vissers, de kerst boomverbranding in Amsterdam, een Amerikaanse dame die olie In haar achtertuin had aangeboord, het stie- renvechten in Pamplona, een optre den van het Nederlands studentenor kest in Bergen <NH) en het weerbe richt. Drie per week De NCRV kon voor zo'n uitzending tussenbeide komen want het pro gramma moest een half uur voor de uitzending bij de zendgemachtigde van-dienst worden ingeleverd. De uit zendingen waren driemaal in de week: op maandag, woensdag en za terdag en duurden een kwartier. Eens per week was er een bespreking tus sen de hoofdredacteur van het jour naal en vertegenwoordigers van de Eerste vignet van het NTS-journaal Huidige vignet van het NOS-journaal zendgemachtigden over wat er die week zou worden uitgezonden. Voor 1956 werden er al journaals uit gezonden. maar die werden bij toer beurt verzorgd door de toenmalige zendgemachtigden die op hun „ei gen" dag zelf in speciale rubriekjes actuele filmbeelden vertoonden. In 1954 werd besloten dat de nieuws voorziening in „gezamenlijkheid" door de NTS zou worden verricht. De redactie bestond uit hoofdredacteur Carel Enkelaar en de twee redacteu ren Roel Renssen en Coen van Hoe- wljk Zoals in het jaarverslag van de NTS over 1956 met trots werd vastgesteld „kon de snelheid van de nieuwsvoor ziening tot een maximum worden op gevoerd, door gebruikmaking van te lex en vliegtuig". Via internationale filmpersbureaus ontving de journaal- redactie per vliegtuig filmbeelden van buitenlandse gebeurtenissen, die vaak „al één of twee dagen lager" op de Nederlandse televisietoestellen te zien waren. Maar mistte het. zodat op Schiphol geen vliegtuig kon landen, dan moest worden meegedeeld: „He den wegens mist geen buitenlands nieuws". Jeugdjournaal Uitgerekend op de jubileumdag van het NOS-journaal. de eerste maandag van het nieuwe jaar, zal het Jeugd journaal worden ingevoerd. Dat valt onder de verantwoordelijkheid van het NOS-journaal. Maar het Jeugd-, journaal betekent zeker geen eind punt voor de wensen van de Journaal- redactie. De huidige hoofdredactie (hoofdredacteur Ed van Westerloo en zijn plaatsvervanger Tom Kamlag) hebben nog meer wensen voor uit breiding, namelijk om in plaats van het huidige Journaal van half tien op Nederland 1 een vast en uitgebreid nleuwsjoumaal te brengen op dat net, rond half elf 's avonds. Dat van wege het uitgebreide nieuwsaanbod. Het plan wordt op het ogenblik bin nen de omroep bestudeerd. En als de dagtelevisie wordt ingevoerd, dan staan ook voor de toekomst Journaal- uitzendingen voor overdag op het verlanglijstje. Werd in 1956 begonnen met een team waarvan de leden op de vingers van De dichter Chr. J. van Geel heeft, tussen 1960 en 1972. veel bijgedra gen aan het „tijdschrift voor tek sten" Barbarber. Gevonden brief jes, uitspraken van anderen, teke ningetjes van schoenen of vogel tjes, korte losse versregels, kleine geestige gedichten of ook wel werk dat later een plaats kreeg in bundels als „Het Zinrijk" Barbarber was de plek bij uitstek voor Van Geel; zijn vindingrijke literaire bedrijvigheid kon er de produktie van kleingoed in kwijt, en kon zonder veel pretentie een kant blootgeven die in feite nogal wezenlijk was. „Het onherkenbaar maken van er varing tot een nieuwe herken baarheid". Ontregeling, of: lichten uit de context, dat is een belang rijk procédé in Van Geels werk Talloze vondsten, van hemzelf of van anderen, zijn hier aangenaam bijeengebracht. Verlucht door Van Geels fijne beeldende werk de schoentjes zijn hier, voor het eerst in boekvorm, ruim vertegen woordigd is de bundeling van alle Barbarber-teksten en -teke ningen „Dank aan de koekoek' een verrukkelijke boek. De koekoek legt z'n eieren in het. nest van andere vogels; hij parasi teert. De Barbarber-tekstleveran- cier is als de koekoek: hij heeft geluisterd, beter dan wie ook. en doet alsof wat hij zegt van hém is. En dat is het ook. ten slotte. De titel van dit „doordeweekse" werk van Van Geel is nog door hemzelf bedacht; de postume uitgave werd zorgvuldig verantwoord door Elly de Waard Chr. J. van Geel. Dank aan de koekoek. Amsterdam, Van Oor schot, 1980. 163 bis. 32.50 (fraai gebonden) Van een verslaggever AMSTERDAM Op maandag 5 ja nuari 1981 is het precies vijf jaar geleden dat Stad Radio Amsterdam haar uitzendingen begon. Dat wordt gevierd met een twaalf uur durende marathonuitzending, die maandag om 7 uur 's ochtends begint en om 7 uur 's avonds wordt afgesloten De studio van Stad is die dag open huis. De verslaggevers zullen over de stad uitzwermen om de luisteraars in directe uitzendingen te verbinden met de haven, het raadhuis van Am stelveen. de Oosterparkbuurt. Die- Speciaal vandaag men. het Ajaxstadion. de kraakpan den aan de Vondelstraat, het stad huis (waar wethouder Wolffensperger een feestrede zal houden), met Uilen stede. de Oosterbegraafplaats, met Suriname, de Bijlmermeer en de laat' ste bewoners van het Waterlooplein Tussendoor wordt teruggeblikt op de voorbije jaren en het uur tussen 12 en 13 Is geheel en al gewijd aan de Am sterdamse politie. Gediscussieerd wordt dan aan de hand van een uitge breid interview dat Stad had met hoofdcommissaris Valken Speciaal morgen Woningnood in Kenmerk. Wat kan de politiek bijdragen tot de oplossing? Gesprek spartners: een kraker, actie voerder, prof. Primas, hoogle raar volkshuisvesting en het PvdA tweede-kamerlid Hans Kombrink Ned. 2/19.25 Weer een jubileum: 15 jaar Van gewest tot gewest Op oudjaar snuffelen in oude pro gramma's en een trend vinden: de expansiedrift van na de oorlog kon natuurlijk nooit zo doorgaan N«l. 1/18.59 Hoogtepunten uit 30 jaar Nederlands televisie-amuse ment. Het gezinnetje Doderer, Van Ammelrooy, Oster en Co- rita gaan er eens voor zitten om er misschien achter te ko men dat het Nederlandse tele visie-amusement al lang over het hoogtepunt heen is. Waar schijnlijke gasten: Wim Kan, Toon Hermans, Paul van Vliet, het Farce Majeur-team. Ingeblikt dus. Ned. 1/20.27 Alexander Dumas' roman „De drie musketiers" heeft al heel wat filmers verleid. In 1973 was dat regisseur Ri chard Lester en zijn versie schijnt de beste te zijn Ned. 2/22.15 Tegenover alle commercië le top-honderden de favoriete keus van bellers naar Theo Stokkink in „Wat neem je mee van oud en nieuw" Hilv. 3/1.02 Funny Girl de musical speelfilm die Barbra Strei sand in 1968 wereldberoemd maakte Ned.1/19.07 De Vara set een traditie voort met een nieuwe comedy serie, geschreven door Alexan der Pola en Chiem van Houwe- nlngen. „Zeg 'ns ,aaa' kan niet anders dan op de dokter slaan. Ook in io'n gezin schijnen leu ke dingen te kunnen gebeuren Ned. 2/20.17 Kees Brusse maakte in 1963 de film „Mensen van morgen".. Een Vara-team zocht de hoofd-1 figuren op en sprak met hen over wat van hun toekomst verwachtingen van toen is te rechtgekomen Ned. 2/20.45 Jane Fonda ontving inder tijd de Oscar voor de thriller Klute. Jaar 1971. Ned. 2/22.10 Een dagje stappen is een vaste NCRV-stunt geworden. Deze keer is het parcours ech ter uitgebreid tot ver over de grenzen. Rik Felderhof wist zich al koppelend te verzeke ren van reisgenoten Georgette Hagedoorn en dra. P. die alle mogelijke moeite doen de Franse president te spreken te krijgen, met koning Boude- wijn te dineren en bij prinses Margareth de thee te gebrui ken. Aan de KLM zal het niet liggen, maar aan de rest Hilv. 1/8.03 Ruud Verdonck Is met vakantie, daarom vandaag gaan rubriek 'Naar de knoppen' één hand konden worden geteld, op dit moment werken honderddertig mensen voor het Journaal, van wie de meesten letterlijk en figuurlijk achter de schermen. Negentig mensen zijn in vaste dienst, verdeeld over binnen- en buitenlandredactie, politieke redac ties (in Den Haag), sociaal-economi sche redactie, jeugd- en Journaalre dactie en verslaggevers. De laatste jaren beschikt het Journaal over twaalf vaste correspondenten in be langrijke steden in het buitenland, terwijl een beroep kan worden ge daan op vaste filmcorrespondenten in het eigen land en op regionale nieuwscorrespondenten. Eurovisie Kon in de beginjaren voor buiten lands nieuws slechts gebruik worden gemaakt van vliegtuig en telex, sinds 1962 ls er permanent nleuwsultwlsse- llng ln Eurovlsleverband. Nieuwscon- tact met andere werelddelen dateert van 1965, door middel van de satelliet Early Bird Aanvankelijk mochten er in het NTS- joumaal alleen maar filmbeelden worden gebracht, sinds 1961 kwam er een presentator aan te pas. Een aan tal namen van de nleuwssterren van toen: Coen van Hoe wijk, Bouke Poel stra, Henk Teeuw, Pim Reljntjes, Joop Reljnboud, Jan Gerritsen, Mar ga van Arnhem, Ed Lautenschlager, Frits Thors, Eugenie Herlaar, Wlbo van de Linde, Bob Meijer en Eef Op verschillende manieren zal aan dacht worden besteed aan „25 jaar journaal". In het voorjaar van 1981 verschijnt een NOS-brochure over het NOS- journaal. In april wordt een televisiedocu mentaire van de NOS uitgezonden over televisie-nieuwsvoorziening. Tegelijkertijd zal een boek ver schijnen dat Nico Scheepmaker schreef over een kwart eeuw journaal. Een internationaal symposium be sluit de festiviteiten op 14 april in de RAI te Amsterdam. Thema ls „News on TV and Reality". De vraag komt aan de orde in hoeverre het televisie- nieuwsbeeld de werkelijkheid verte kent en wat gedaan zou kunnen wor den om de werkelijkheid van het we reldgebeuren beter te weerspiegelen. Het symposium staat onder leiding van Sean MacBrlde, de Ierse vooralt- ter van de Unesco-commlssie voor de bestudering van communicatievraag stukken. Inleidingen worden gehouden door: Walter Cronklte, presentator van het Amerikaanse CBS-News. prof. James Halloran uit Engeland en prof. Kaar- Ie Nordenstreng uit Finland. Brouwers. Het kwartet van nu: Rien Huizing, Joop van Zijl, Fred Emmer en Harmen Siezen. BIJ Jubilea worden nog wel eens enthousiasme rekensommetjes ge maakt. Zo heeft ook het NOS-Jour naal al bij voorbaat voor wat opmer kelijke getallen gezorgd. Tussen 5 Ja nuari 1956 en 5 Januari 1981 zijn er 22.498 journaals uitgezonden. Ze heb ben elkaar 314.705 minuten geduurd, dat is ruim 5245 uur ofwel 218 etma len. Wie dus alle ooit uitgezonden journaals achter elkaar zou willen zien zou daar 218 dagen en nachten onafgebroken voor moeten gaan zit ten. Zou men voor het bekijken van alle Journaal-ult2endingen van de af gelopen 25 jaar een achturige werk dag willen uittrekken dan zou men twee en een half Jaar nodig hebben om de meer dan 115.000 onderwerpen die aan de orde zijn geweest de revue te kunnen laten passeren. Voormalig journaal-team. Achter het bureau hoofdredacteui Enkelaar. Links: Zijn plaatsvervanger Roel Renssen. Van onze kunstredactie DELFT Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Etnografi sche Vereniging te Delft zijn er in het Volkenkundig Museum „Nusantara" en het Stedelijk Museum „Het Prin senhof een tweetal exposities te zien, die beide in het teken van het Ramayana staan. Het Ramayana ls een van de grote heldendichten van het Hindoeïsme De tentoonstelling in „Nusantara' met als titel „Ramayana epos, reli gie. theater" geeft een beeld van de invloed van het Ramayana op de culturen van heel Zuid-Aziê. In „Het Prinsenhof wordt een expo sitie gehouden van Indiase miniatu ren, waarvan een aantal episodes uit het Ramayana ais onderwerp heb ben. Het Ramayana-epos werd om streeks de vierde eeuw v. Chr. in India op schrift gesteld. Het wordt daar nog steeds als een heilig boek beschouwd, waaruit bij vele gelegenheden wordt geciteerd. Het bestaat uit meer dan 24.0000 coupletten, verdeeld over 7 boeken. Het belangrijkste thema ls de strijd tussen de goede koning Rama en de demonenvorat Rawana, die de vrouw van Rama, Sita heeft ontvoerd. Dank zij de hulp van de apengeneraal Ha- numat wordt Rawana tenslotte ver slagen. Toen het Hindoeïsme in de eerste eeuw van onze Jaartelling ver bulten India werd verspreid, ontstonden ver schillende versies van het Ramaya na-verhaal ln Indonesië (wajang!), Maleisië, Thailand. Cambodja en Birma. al e «er rich f v: ÉS I De grote indruk, die het verha jn c in deze landen heeft gemaakt, n uit de afbeeldingen in de schili g v< beeldhouwkunst. Zo is het ee voorkomend thema op tempel Bovendien zijn de belangrijks ^ver men van dans en theater in Zul op het Ramayana gebaseerd. lit De tentoonstelling in het Volki dig Museum „Nusantara" du\ 0 18 mei 1981, die ln „Het Prins )du' tot 16 februari. Openingstijden £clf lijks van 13-17 uur. Nieuwja gesloten ADVERTENTIE ASSEN (ANP) Wegens poging tot doodslag en verboden vuurwapenbe zit is de Vroomshoper L. E. (39) ver oordeeld tot een jaar met aftrek. Hij was in september op bezoek bij zijn ex-vrouw, vergezeld van een neef. Het was de bedoeling met haar huidige man een vete uit te vechten. Daarbij had E. in het wilde weg met een zakmes op die man ingestoken. De officier van justitie had voor de Asser rechtbank drie jaar met aftrek geëist. Neef J. G. (37), eveneens uit Vroomshoop, kreeg vijf maanden met aftrek voor zijn aandeel in de mishan- deling. HOLLYWOOD (UPI) De Ameri kaanse zanger-componist Tim Har din, die vooral bekend is géworden door zijn compositie „If I were a car penter", is maandagavond dood aan getroffen in zijn appartement in Hol lywood. Hij was 39 Jaar. Volgens de politie waren er geen teke- nen die op een misdrijf wezen. Hardln stamde uit een muzikale fa milie in Eugene, in de staat Oregon. Hij was een rechtstreekse afstamme ling van de beruchte John Wesley Hardln, een bandiet uit de vorige eeuw. Tim Hardln inspireerde in de jaren zestig Bob Dylan tot diens plaat „John Wesley Hardln". Behalve door de platen die hij zelf als zanger maakte, werden zijn composi ties vooral bekend door de vertolking door anderen. Zijn succesnummer „If I were a car penter", werd in 1968 door Bobby Darin een internationale hit. Twee jaar later behaalde de groep „The four tops" succes met dit nummer, terwijl het Johnny Cash en zijn vrouw June Carter in die tijd ook een gou den plaat opleverde. Andere bekende nummers van zijn hand waren „The lady came from Baltimore", „Black sheep boy" en „Reason to believe", dat Rod Stewart opnam op zijn lp „Every picture tells a story" Gitesja uit Bangladesj heeft al heel wat kilometer» afgetrapt als medische hulp kracht. Nu leidt ze in 6 maanden vooral andere meisjes daarvoor op. Die beginnen zoals Gitesja begon: met leren fietsen! Want in Bangladesj kan bijna geen enkele vrouw dat, omdat fietsende vrouwen ongehoord zijn in deze mannenmaatschappij, waar de meeste vrouwen slechts als huisslaaf worden „gehouden". De fiets is echter wèl het handigste vervoer middel om over smalle paadjes bij dorpen te komen waar de allerarmsten dringend medische hulp nodig hebben. In een land van 85 miljoen inwoners met een gemiddeld inkomen van 75 gulden per jaar, een analfabetisme van 80% en waar 3 van de 10 kinderen sterven voor ze 5 kunnen worden. En in dit Bangladesj is slechts één dokter voor elke 30.000 mensen! En dan nog in de sreden. Waaruit bestaat die medische hulp? Zes jaar geleden startte de arts Zafrullah op zijn eentje een medisch centTum in de streek Savar. Om, bij gebrek aan artsen, dorps meisjes dié beginselen bij te brengen waardoor zij de aller armsten in de streek met zeer eenvoudige middelen de allernoodzakelijkste eerste hulp zouden kunnen bieden. Zoals: vaccinaties tegen tetanus, tuberculose en difterie; zwangerschaps begeleiding en gezinsplanning. lm Of het leren klaarmaken van er eenvoudig drankje (van water, suiker en zoutj regen diarree, een op zichzelf niet ernstige kwaal. Daaraan is echter - in combinatie met ondervoeding en besmet drinkwater - bijna de helft van de kindersterfte te wijten' Gitesja is niet de enige die zich inzet Inmiddels zijn er zo'n 65 meisjes, die elke dag op de fiets klimmen. Daarnaast volgen nog zo'n 160 andere meisjes een cursus voor medische hulpkracht op het gezondheidscentrum van dokter Zafrullah. Die daar voor echter hard financiële steun nodig heeft. Voor meer lesmateriaal onder andere. Omdat heel veel allerarmsten de eerste stap naar een mens waardig bestaan nog moeten zetten. Wat niet zonder medische verzorging kan. Inderdaad: laat Gitesja dóórgaan. r di in :n 100 dig1 Een kleine greep uit de tweehonderd Gast aan Tafel'projecten. AFRIKA land/plaats projectomschrijving bijdrage Algerije. Tindouf Nt 4467/PG/80 Opzet van een textielatelier zodat de Sabaraanse vluchtelingen hun eigen kleding binnen vervaardigen (25.000,- Kaap Verte. Praia Nr. 3240/PG/ PM/80 Druk- en transportkosten van 60.000 schoolboekjes voor de 2e. 3e en 4e klassen van 4e lagere school te Kaap Verte f75.000.- Lganda. Entebbe Nr. 49I1/PG/80 Verzending medicamenten naar het General Hospital ia Lganda f 10.000.- AZIË land/plaats projectomschrijving bijdrage Cambodia Nr. 4235/PG/1» Noodhulp gericht op de wederop bouw van de landbouwstructuur en de infrustructnrele voorzieningen (havens, wegen, bruggen e.d.) (250.000.- Hongkong Nr. 49I4/PG/B0 Ondersteuning voor één jaar van een organisatie die de aandacht wil vestigen op de schending van de mensenrechten op de Filippijnen i 20.500.- Indonesië Jakarta Nr. 20 70/PG/ 80IX Programma voorde rechtsbijstand aan kansarmen en bevordering van rechtsbewustzijn onder de bevolking en activiteiten ter verbetering vin rechtszekerheid en mensenrechten f 21.853.- Sri Laak*. Vavuniya Nr. 4379/PG/80 Aanleg van een irrigatie-systeem op het land van 50 Tamil-families, die gevlucht zijn f 17.000,- LATIJNS AMERIKA land/plaats projectomschrijving hijdragc Chili. Pto. Montt. Nr. 4780/PG/80 Reactivering van en ondersteuning aan coöperaties van kleine boeren o.a. door dienstverlening, cursassea en begeleiding f 20.5001- Colombia, DptodeCaldas Nr. 4610/PG/B0 Voedselhulp aan een groep chami- indianra die door grootgrond bezitters vaa hun land beroofd dreigen te worden (25.000.- Nicaragua. Matagalpa Nr. 4268h/PG/80 Bijdrage aan de aanschaf van trucks voor de vuilnisophaaldienst en transport Stuur de bon op of stuur een briefje in een envelop met of zonder postzegel naar Novib/Gast aan Tafel, Antwoordnummer 362, 2500 WB Den Haag. Ik word lid van Gast aan Tafel. Stuur mij daarvoor een acceptgirokaart. Ik vul dan zelf een bedrag in. Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Stuur de bon op in een envelop met of zonder postzegel naar: Novib/Gast aan Tafel. Annvoordnr. 362,2500 WB Den Haag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4