Doopsgezinden: veel ruzies en veel invloed
Geen droogzwemmer, maar brugfiguur
Inspecteur Perquin en het oecumenisch concilie
Trouw
Tl™
Bij het afscheid van prof. dr. J. M. van der Linde
.n „n, n CLAT-NEDERLAND
VANDA
VOORBIJGANG
WOENSDAG 31 DECEMBER 1980
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
De lectuur van een detective-roman
van Martin Mons heeft ertoe geleld
dat Ik vandaag, op de laatste dag
des jaaxs. me probeer voor te stellen
wat ik twintig Jaar geleden op 31
december In een Jaaroverzicht te
berde gebrachtzou hebben.
BIJ Sljthoff ln Alphen aan den Rijn
zijn 7e bezig de detectives te
herdrukken, die ln de Jaren vijftig
en het begin van de Jaren zestig
door twee Haagse dames werden
geschreven onder de schuilnaam
Martin Mons en waarin de
welopgevoede Inspecteur Perquin
de hoofdrol speelt. „Herziene druk"
staat er voorin deze boeken en toen
ik deze mededeling voor de eerste
maal tegenkwam, helde lk
verontrust de uitgeverij op: of ze bij
wijze van spreken Joop ter Heul een
spijkerbroek hadden
aangetrokken?
Nee, vernam ik, de sfeer van de
Jafen vijftig Is ln de verhalen van
Inspecteur Perquin Intact gebleven,
alleen praat het bedienend
personeel minder plat dan de
schrijfsters dachten en optekenden
en ook worden minder vaak hoeden
opgezet of handschoenen
uitgetrokken, omdat de lezer van
vandaag, die aanzienlijk minder
druk met hoeden en handschoenen
ln de weer is dan een kwart eeuw
terug, daarin aoens ten onrechte een
aanwijzing voor de oplossing van de
plot zou lezen.
Bt was nog maar half gerust, maar
nu ik de herziene druk van
.Inspecteur Perquin en de dode
directeur" (de oorspronkelijke titel
was: „Vier dode visjes") gelezen
heb, ls mijn ongerustheid
weggenomen. Aan de dame, die zo
laat nog haar hendje uitliet op de
Apcllolaan omdat ze eerst naar een
hoorspel had geluisterd, hebben de
herzieners geen televisietoestel
gegeven, en ook de
handschoenen van de huishoudster
zijn niet weggemoffeld. Dat laatste
kon trouwens niet, want het feit dat
ze die niet aan had toen ze... maar
dat moeten de liefhebbers zelf maar
ontdekken, voor 13,50 hebben ze t
boekin huls.
Intussen zal, vrees lk. niemand
duidelijk zijn hoe lk vla een
verzonnen moord, gepleegd ln een
Amsterdamse villa, terechtkwam
bij twintig jaar oud kerknieuws.
Dat deed zich voor doordat ik
bedacht dat ik tijdens mijn
verslaggeving van de ln 1961 te
Apeldoorn gehouden
gereformeerde synode ter verpceing
een paar Martin Monsen bij me
gestoken had: ordentelijke
ontspanningslectuur, waarmee lk
de eerwaarden onder ogen kon
komen.
Silhouet van Inspecteur
Perquin
Voorts bedacht lk (want eenmaal
aan 't bedenken wist lk van geen
ophouden) dat toen en daar de
problemen nog zeer overzichtelijk
waren. De synode geraakte ln de
grootste opwinding bij de vraag,
welke versjes wel en niet ln een
proefbundel gezangen opgenomen
konden worden, en dat is andere
koek dan kembewapenaars of
homoseksuelen. En de wakkere
lezer snapt het al: daarop besloot ik
na te gaan wat twintig Jaar geleden
(lk nam een rond getal) de gelovige
gemoederen bezig hield.
Vast en zeker zou lk, schrijvend
voor de krant van 31 december 1960.
het licht werpen op een thans
volstrekt vergeeld, maar toen zeer
Ingrijpend vraagstuk: Jazz ln de
kerk, mag dat? De tegenstanders
roerden zich geducht en dominee W.
J. Koole (inderdaad, die van de
KON) vereon een heel fraai
scheldwoord; hij noemde ln
Hervormd Nederland het
geêxperimenteer met Jazz ln de
kerk „een hachelijke
machteloosheidsaanpassing'
In datzelfde Jaar sloeg dominee A.
H. van den Heuvel, die er nog niet
van droomde eens voorzitter van de
VARA te zullen worden, eveneens
kloeke taal uit Hij had in Lausanne
een congres meegemaakt van
zeventienhonderd Jongeren, die ook
met elkaar avondmaal wilden
vieren, „omdat we bij elkaar
horen". In (wijlen) Jeugd en
Evangelie verklaarde Albert van
den Heuvel:.Deze motivering
achten wij onjuist.. Wij menen dat
het we-horen-blj-elkaar nog niet
vaststaat: het moet nog blijken!"
Veel protestanten spitsten de oren
toen paus Johannes XXm het
voornemen te kennen gaf. een
oecumenisch concilie bijeen te
zullen roepen. Uit deze mededeling
werd de conclusie getrokken, dat de
verdeeldheid van de kerk ter sprake
zou komen. Nee, legde daarop
professor Schillebeeckx ln Elsevier
uit: ln de kerkelijke taal betekent
een „oecumenisch concilie" een
algemene vergadering van het
katholieke wereldepiscopaat met
de paus, het ls dus een interne
aangelegenheid van deze kerk.
Overigens hadden de protestantse
kerken ln ons land zelf genoeg aan 't
hoofd. De hervormden
discussleerden druk over het
leerstuk van de verzoening, nadat
de vrijzinnige hoogleraar P. Smits
verklaard had. dat hij wenste te
staan voor zijn eigen
tekortkomingen. Een flink deel van
de kerk, zo stelde professor O. C.
van Nlftrik vast. voelt zich
uitgedaagd door de opmerkingen
van professor Smits.
Professor Smits gaf (ook) te kennen
dat hij met de woorden .zonde" en
„genade" niet erg goed uit de
voeten kon. hij pleitte voor de
termen: „vervreemding" en
„bevrijding", omdat deze veel
dichter bij het feitelijke bestaan
van de mensen staan. Ik stel vast
dat zijn terminologie inmiddels ook
oprukt ln de orthodoxie, ik zou
tenminste niet graag de
onvrijzinnige dominees de kost
geven, die vaker praten over
„bevrijding" dan over „genade".
BIJ de gereformeerden, al dan niet
vrijgemaakt, waren ze ln de weer
met de zogenaamde
vervangingsformule, of liever met
de terzijdestelling daarvan. Vraag
me niet, hier uit te leggen wat die
formule precies Inhield, 't kwam er
op neer dat de „gewone"
gereformeerden probeerden weer
wat vrijgemaakten in huis te halen.
Ook de opwinding hierover lijkt van
een andere planeet te komen, staat
ln elk geval minstens zo ver van ons
af als krompratende onderhorigen
bij Martin Mons. De „gewone"
gereformeerde kerken hebben
Inmiddels het meeste van hun
gereformeerde Inboedel buiten de
deur gezet, terwijl de vrijgemaakte
kerken zich steviger dan ooit
verschansen ln hun gereformeerd
bolwerk. Ze roepen alleen nog maar
boeh! tegen elkaar.
Ik merk dat het me niet echt lukt.
me ln 1960 te verplaatsen, lk loop
mezelf met commentaar voor de
voeten. Ik houd ermee op, wc zien
volgend Jaar wel verder. Met de
beste wensen.
Zwltsene doopsgezinden op Kampereiland ln de 18e er uw, op weg naar hnn
lurk. (In 1711 vestigden xtch 86 doopsgezinden die om hnn geloof alt
Zwitserland moesten slachten, in de baurt van Kampen. Door hnn sobere
kleding en gewoonten onderscheidden zij zich lange tijd van hnn ai meer
verwereldlijkte Nederlandse geloofsgenoten. Tot 18Z2 vormden alj in
pen een eigen gemeente.)
door L. M. P. Scholten
AMSTERDAM De doops
gezinden kunnen er met enig
recht aanspraak op maken,
de oudste protestantse ge
loofsgemeenschap ln ons land
te zijn. In 1980 vierden zij 450
Jaar doperdom in Nederland
en daaraan hebben wij een
bijzonder fraai en Interessant
boek te danken, dat die vier
en een balve eeuw beschrijft.
Het ls waar dat de doopsgezinden ln
deze 450 jaar ln aantal voortdurend
zijn teruggelopen. Menno Simons
(niet hun stichter, wel de voornaam
ste leidsman uit de eerste periode),
die in 1561 stierf, kon nog vast gelo
ven dat de dopers de overwinning
zouden behalen. Rond 1630 was tien
procent van ons volk doopsgezind.
Omstreeks 1700 zou hun getal 160.000
geweest zijn. In 1920 waren het er nog
68.000. thans zijn er niet meer dan
24.000 over. Blaar die getallen zijn
niet beslissend. In feite hebben de
doopsgezinden altijd groter Invloed
gehad dan hun getal zou doen ver
moeden. Hun gemeente-opvatting,
hun distantie van staat en geweld,
hun vredesdenken hebben de laatste
tijd nieuwe actualiteit gekregen. Al
moet gezegd worden, dat er tijden
geweest zijn, dat ilj die dingen zelf
haast vergeten waren.
In 1898 stonden doopsgezinde kamer
leden van harte achter de invoering
van militaire dienstplicht En ds F. A.
van der Kemp ln Lelden, een militant
patriot in de pruikentijd, „ontzag
zich niet, wanneer hij 'a morgens de
preekbeurt had waargenomen, on
middellijk daarop ln krijgsgewaad
aan het hoofd der schutterij op te
trekken." Ik ontleen deze wetenschap
aan het opstel van dr. 8. L. Verheus ln
„Wederdopers, menisten, doopsge
zinden in Nederland 1530-1980" (uit
gave Walburg Pers, Zutphen; 288 blz.
groot formaat; 36,-).
Veertien auteurs hebben elk een stuk
dopers leven uit deze 450 Jaar be- Qordt
schreven. De doopsgezinden hebben
zowel wilde als vreedzame tijden ge
had. 8. Vooistra schetst het eerste
begin ln „De roerige Jaren dertig". De
vraag of de extremiteiten van Mun
ster een stief- dan wel een wettig kind
van het doperdom zijn geweest, laat
hl) open
ven ln Nederland zijn helder en zake
lijk beschreven. Ds. H. Wethmar ana
lyseert tenslotte de grote veranderin
gen ln de 20e eeuw. Meer dan 200
kennelijk met veel toewijding bij el
kaar gezochte lllusstratles maken er
ook een mooi plaatsjesboek van.
Ruzies
Doopsgezinden hebben ongelooflijk
veel ruzies en scheuringen gehad.
Prof. mr. dr. J. A. Oosterbaan geeft er
ln zijn bijdrage een verklaring voor.
Andere hoofdstukken gaan over de
theologie, organisatie en onderwijs,
gemeenteleven, dlskonale zorg, zen
ding. Doopsgezinden hebben aan de
wieg gestaan van de hiaatschappij
tot Nut van 't Algemeen, het Oroene
Kruis, de Bond voor 8 taats pensione
ring, de eerste crèches.
Al wilden ze niet van de wereld zijn,
toch ontbraken ze niet in de cultuur.
Vondel. Luyken, Aagje Deken, Lan-
gendijk, de schilders Mesdag en Mau
ve waren doopsgezind. Merkwaardig,
Je vindt ze niet ln de muziek, zoals het
ook wel toevallig zal zijn, dat grote
doopsgezinden ln de techniek Juist
iets met water deden: Leeghwater,
Lely en Jan van der Heyden, de uit
vinder van de brandspuit waren me
nist. In het bankwezen. In de handel
en de Industrie, vooral ln Amsterdam
en de Zaanstreek, zijn zij nog altijd
oververtegenwoordigd
Al die facetten van doopsgezind Je
in de serie „Klassieken van het
Gereformeerd Protestantisme" is
een mooie blografie van Johannes
Bogerman verschenen, van de
hand van prof. dr. O. P. van Itter-
zon. Bogerman ls vooral bekend
geworden als praeses van de Dordt-
se synode en als Statenvertaler. In
de duidelijke, nauwkeurige schrijf
trant. die we van Van Itterzon ge
wend zijn, biedt hij veel informatie.
De synode duurde maar zeven
maanden, maar omdat Bogerman
bij alle voorbereidingen en dat na
werk betrokken was, ls zijn levens
werk er dertig Jaar grotendeels mee
vervuld geweest. Ruim de helft van
het boek gaat dan ook over de
synode. Het wegsturen van de re
monstranten noemt Van Itterzon
„zowel begrijpelijk als betreurens
waardig." In deze serie verscheen
al een deel over Farel. In voorberei
ding zijn biografieën over Taffin,
De Bres en Oecolampadius. (Jo
hannes Bogerman, door C. P. van
Itterzon; 141 blz.; 19,90; uitgave
Ton Bolland, Amsterdam.)
BIJ Kok, Kampen verscheen thans
de referatenbundel van het inter
nationale Calvljncongres, dat in
1978 ln Amsterdam 'gehouden
werd. Calvinus Ecclesias Doctor
238 blz.; 36,-. Tien wetenschappe
lijke verhalen. 4 Engels, 4 Frans en
2 Duits. We noemen de bijdrage
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordta Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leldse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
let 020-5629444
tele* 13006
Postgiro 66 0000
Bank Ned Credietbank
Rekemngnr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORORECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
lei 010-115588 (abonnementen
an bezorging)
tel 0i0-ti5588 (redactie)
tel 115700 (urtsluitend voor
REGIO OEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Oen Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
fel 070-468864 (mlslmtend voor
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/COST-NEOERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
0000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 ZwoPe
Abonnementsprijzen
Per maand f 16.90
Per kwartaal 50.95
Per hart jaar 101.90
Per iaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnemenienop-
drachten (zie adressen boven»
Opgave familieberichten 9-19 30
van maandag t/m vrijdag Op
zondag van 18-20 uur tetet 020-
5622797
Opgave mini-advertenties tel
020-5626262 o» sctiiifteliik aan
Mim-Adv atdeling. posibus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schritte'ijk aan onze Amsterdam-
door prof, dr. J. Verkuyl
In de bundel opstellen van professor
dr. J. M. van der Linde „Qods wereld
plan". waarvan de lezing hartelijk
aan te bevelen is, staan opstellen die
hem voluit kenmerken: over Zinzen-
dorf, over Comenius, over de Hern
hutter-zending waarmee hij zo nauw
verbonden was en is, over het Cari-
bisch gebied waarvan hij de kenner
bij uitstek is. over evangelisatie en
humanisatie. over honderd jaar zen
dingswetenschap in Nederland (van
1876-1975) en tevens zijn afscheids
college over „Hans Hoekendijk en
von Zinzendorf". Deze opstellen vor
men een welgekozen selectie en weer
spiegelen zijn persoon en werk ten
voeten uit.
Ik bespreek binnen dit korte bestek
niet de opstellen zelf. maar maak lk
enkele opmerkingen over de auteur
en zijn werk.
Vriend
Uit het nest van de hoofdonderwijzer
Van der Linde zijn vijf zonen voortge- -
komen, van wie er drie hoogleraar
zijn geworden: Henk in Nijmegen,
Simon, emeritus hoogleraar ln de ge
schiedenis van de reformatie en nade
re informatie en Jan, de mlssloloog.
Ais Je de Van der Linde's ontmoet
moet ik altijd denken aan het woord
van Tertullianus: „Anima naturallter
Christiana", „de mensenziel is van
nature christen". Vermoedelijk zal Si
mon, de gereformeerde bonder onder
ADVERTENTIE
staat voor solidariteit met de Latijnsameri-
kaanse vakbeweging CLAT.
Die solidariteit wordt gevraagd door de land-
bewerkers. arbeiders en krottenwijkbewo
ners. aangesloten bij deze onafhankelijke en
r democratische centrale.
a a ƒ7 D Solidariteit is niet zo maar een woord.
UI E/l K Je kunt er inhoud aan geven.
Soms door direkt kontakt. meestal met geld,
altijd door een protest te laten horen bij de
machtsmisbruikers
Het werk van CLAT en CLAT-Noderiand is
geen werk waarbij cp korte termijn grote
suksessen zijn te behalen.
Of zoals een vakbondsman uit Uruguay het
uitdrukte:
„Reiziger, een weg is er niet; al gaande wordt de weg gebaand."
Weik mee als u reisgenoot wltt zijn.
Stuur onderstaande bon in een envelop met of zonder postzegel naar:
CLAT-Nedertend. Antwoordnummer 136, 3500 2A Utrecht.
Stuur mij vrijblijvend meer informatie over CLAT en CLAT-Neder-
land.
lk meld mij als lid van CLAT-Nederland Ik ontvang gratis het
tweemaandelijks informatie en aktietijdschrift „Latijns-Amerika."
Ik betaal een soMariteitskontnbutie van één dag loon per jaar
(minimaal f 25.-) na ontvangst va7> een akseptgirokaart
Mijn kontributie is per jaar/kwartaal/maand
Naam:
Adres:
Postcode
Plaats
Hokje kiezen; eventueel bedrag invullen
de Van der Linde's, protesteren en
zelfs Henk uit Nijmegen en ze zullen
wel gelijk hebben. Maar een feit is dat
ze in hun aanleg en karakter tonen:
charme, wellevendheid, hulpvaardig
heid, openheid, die ik maar als een
soort erfgoed beschouw en die bij Jan
in heel bijzondere mate tot bloei zijn
gekomen in het charisma van vriend
schap. Inderdaad: „frater amabllis",
(beminnelijke broeder, red.) zo ken
nen wij hem in wijde kring.
Oecumenicus
Er zijn talloze mensen die zich oecu
menisch noemen. Maar er zijn weinig
mensen die echt oecumenisch zijn.
Meestal stuit je bij diepere kennisma
king op een keihard onwedergeboren
kerkisme. Jan van de Linde ls een
echt oecumenisch mens. Zijn loyali
teit aan de oude vaderlandse kerk en
aan de Broedergemeente is ontwijfel
baar. Hij is heus geen kerkelijke Don
Juan, maar hij leeft uit de leus: „Ik
zou mijn kerk niet zo liefhebben als lk
de una sancta nog niet veel meer
liefhad." Dat komt o.a. door het ui-
sioen van Herrnhut, door de oecume
nische gezindheid en leer van Von
Zinzendorf. die hem hebben beïn
vloed. Maar het komt vooral door het
visioen van het Nieuwe Jeruzalem en
door de gehoorzaamheid daaraan, die
hem tot tweede natuur is geworden.
Missioloog
Het typerende van hem is dat hij
geen missionaire droogzwemmer is,
maar dat hij tot op de huidige dag die
levende vervlochtenheid van theorie
en praxis beoefent, die heden ten
dage zo fel wordt aangeprezen door
lieden die de praxis nooit zelf hebben
beoefend. Bij Jan van der Linde is die
vervlochtenheid een realiteit.
Brugfiguur
De ware zendeling is o.a. de vertolker
van het land en de kerken die hem
zonden voor de kerk die hem ont-
vangt en de vertolker van de ontvan
gende kerk voor de kerk die hem
uitzond. Jan van der Linde heeft de
verbindingsdienst der liefde onder
houden tussen Nederland en het Cari
bische vice versa op exemplarische
wijze, samen met zijn vrouw, die
eveneens als theologe en missiologe
participeerde en participeert in deze
verbindingsdienst met heel haar hart
De theologische faculteit in Utrecht
zal hem missen, omdat hij als nie
mand anders de gemeenschap tussen
studenten van kerkelijk links en
rechts en het midden wist te onder
houden in deze pluriforme faculteit
Wij zullen hem allen missen als een
collega in het interuniversitair insti
tuut voor missiologie en oecumenica.
die om zijn blijdschap en deskundig
heid hoog gewaardeerd werd.
Van der Linde en zijn vrouw beginnen
hun zgn. rusttijd met een reis naar
Suriname, waar een van zijn leerlin
gen de eerste zal zijn die promoveert
aan de Universiteit van Paramaribo.
Prof. dr. J. M. van der Linde (foto)
legde op 3 oktober 1980 aijn functie
als hoogleraar in de missiologie aan
de rijksuniversiteit te Utrecht neer
met een afscheidscollege, waarvoor
overweldigende belangstelling be
stond. Een werkcomité van vrienden
bood hem bij die gelegenheid een
bundel van zijn eigen voordrachten
en opstellen aan over de geschiede
nis van zending en oecumene. Deze
bundel kreeg als titel „Gods wereld
plan" en werd uitgegeven door Ton
Bolland te Amsterdam (prijs). De
emeritus-zendingshoogleraar dr. J.
Verkuyl bespreekt deze afscheids-
bundel.
Wij wensen hem en zijn vrouw nog levensweg: „Vicit Agnus noster. eum
vele jaren bij de verwerkelijking van sequamur". „ons Lam heeft overwon-
de spreuk der Hernhutters op hun nen, laat ons hem volgen"
van de enige Nederlander. Dr. W.
Salke. over de bevinding bij Cal-
vljn. Enigszins uit de toon vallend,
maar heel lezenswaard ls het ver
haal van M. Bucsay over Calvijns
Invloed ln Hongarije, tot de huidige
marxistische Calvljn-onderzoekers
toe. Bucsay geeft er bijvoorbeeld
antwoord op de vraag, hoe het
komt dat de Invloed van het mili
tante Hollandse kuyperlanlsme in
Hongarije (jaren twintig) zo gauw
weer doodliep, en waarom Juist de
mensen van de opwekkingsbewe
ging het eerst een theologisch ant
woord hadden op de nieuwe situa
tie ln Hongarije na 1945.
„Gereformeerde Kerk in de storm
(1558-1579)" (uitgave Boersma. En
schede; 72 blz.; 14,90) ls een bun
deling radiolezingen plus een af
sluitend artikel van dr. R. H. Brem-
mer over het ontstaan en de eerste
Jaren van opbouw van de gerefor
meerde kerk in ons land. Over deze
periode is de laatste Jaren veel on
bekend materiaal aan het licht ge
komen, dat door Bremmer hier ge
populariseerd wordt.
Specialisten wijzen we nog top .De
bestudering van het Nieuwe TeSa-
ment aan de Noordnederlanler
universiteiten en het Remon
strants Seminarie van 1575 tot
1700" door H. J. de Jonge (Noord-
Hollandse Uitgevers Maatschappij.
Amsterdam; 99 blz.; 45 gulden. De
Jonge geeft ln kort bestek veel in
formatie over het werk van oud-
vaderlandse nieuwtestamentier,
zoals Scaiiger, Helnslus, de Groot,
Go manosDe Dleu, Witslus, Marck.
Men krijgt respect voor de presta
ties van deze 17e eeuwse geleerden.
OUDEJAAR
Het lijkt erop dat wij die zo
tijd hebben dat wil zeggen vj
elkaar en voor goede dingen. z[
voor al het andere hebben w
van tijd het lijkt erop dat
vandaag min of meer gedwoni
worden om over de tijd na te d
De tijd verglijdt, zeggen we vafcft gf
tegen elkaar. Waar blijft de tijt on c
da armee bedoelen we iets tot
uitdrukking te brengen van da
hopeloze gevoel dat je bepaald
dingen niet vast kunt houden. Annit;
stroomt als water onder een bi z.
door. We staan er machteloos jrmal
tegenover. Tussen verleden en|ket v
toekomst bestaat ook geen tiji nt 661
Slechts een punt, dat voorbij ix 'S "ee
t erover hebt. De bijbel doet o J "°u
een kostbare en vredc-brenget
raad aan de hand. In de bijbel A
het niet zoveel over de tijd. en g®n
niet als wijsgerig probleem. D« daS
ls een boek van en voor de prak "êsP['
van de mens. Ons wordt daar g heef
te denken op de korte baan, de i*0
van de dagen. En van die dagei
we dat ze gekenmerkt worden ""S31
doordat Gods goedheid iedere n ^ei
nieuw over ons ls. En dat we on s^101
vooral niet bezorgd moeten rni wge
omdat iedere dag ook weer gen D He
heeft aan z'n eigen kwaad. We 1 tver
onderricht ln het leren leven bi nenp
dag van Oods goedheid, van de in ra
de dag. En dat we daarin staan v0)
wandelen voor het aangezicht i n nt
Heer. Wij, samen, met alle men u
Ook met al die mensen die te zii gcCn
op de buis en die door de kolom ipoo;
van onze kranten zwerven. Een
brengende gedachte; het wordt e,
avond en morgen, weer een niet lnea
dag. Dit vreselijke Jaar is weer t ««i a.
einde. Wat alleen zin heeft is: ni
al die dingen terug te denken, t
gedenken hoe Hij aanwezig wai n(j
duizend en één situaties. Zelfs t ^eS[
Hem vergeefs zocht en naar Hei inon(
uitzag. Ook toen was Hl] er Net]
miüf
Beroepingswerk
NED. RERV. KERK ftd'
Beroepen te Oud-Loosdrecht: I
sen. kand. te Lunteren; te Mei
J. H. C. Ode te Linschoten; te Is
geest: J. J. Koolman te Leusd tl0<51
Zulllchem-Nieuwwaal: P. Molei n
Gorinchem: J. Noordmans te 1
weer, te Buren- J. C. Koolsd 5501
Kockange (part-time, verb, be
Bedankt: voor Klazienaveen-: )llU(
meer: E. G. Boessenkool te 's-C
deel; voor Vrlezenveen (toez.jJHP
Ooossen te Mastenbroek.
Beroepbaar: O de Fijter,
Sebaldeburen (thans part-tii
te Sebaldeburen)
Afscheid op 4 jan. van Ol
Paaslo: W. J Burghgraaf
8plJk-Losdorp: van Arnhem:
ran ten behoeve van het pasijet
van het Anthonie van Leeuwei tokj
ziekenhuis te Amsterdam: van cht1
kum: W. de Oreef ber te Amste gsis
van 't Harde (pastoraat Posthui riju
part-time): M Jorritsma wegel an
noeming full-time geestelijk i olg
ger van Eugeria te Almelo, van roei
de: A. van Leeuwen, ber. te Wilp e oi
sis Apeldoorn): van Orave Cl e ki
gens) en Cuyk ('s middags): jtei
Roosa ber. te Hardenberg; van
('s morgens en Longerhouw ean
dags): O. J Ros ber. te Brum mmm
van Oostdijk: C. Schilder ber. te
huizen; van Berkhout: E. van fin
venberg ber te Schildwolde c.a
Amersfoort: J. Westland ber. te
•r. Kern *s
«rt*« jgf
>m 1 11 m
ove
Intrede te Nootdorp: J. Eschba if]
Enschede (part-time prd. krac
overgangsbepaling 277 E); te Oiiiï1
hoorn (part-time): Ph. J. Leen U1
uit Wedde, op 7 jan. te Blauwk p t
Oroenekan P. J. Teeuw, kan IV<
Var
GEREF. KERKEN SC)
Ascheid van Joure: H. Dijkstra met
te Nijega-Opeinde: van Augus^tal
ga-Surhuizum: A. Veldhoen.
Gramsbergen.
Intrede te Den Haag Oost: met uits
T. Bergsma, kand. te Den Haagqaut
juli 1979 reeds pastoraal med<
ster); te Zwolle: P. G. den Heng
Hoofddorp; te Huizen: W. F. Pri
kand te Hilversum; te Kocljhet
(part-time): J. C. Schouten uit
brugge (part-time); te Tiel: W. St to s
kand te Amsterdam. rijd
lik
GEREF. KERKEN VR1JG.
Intrede te Krimpen a d. IJssel: F
Pol, kand. te Kampen
NED. GEREF. KERKEN
Beroepen te Katwijk-Alphen
Rijn: A. v.d. Dussen te Hardin* str
Giessendam. De
Afscheid van Maassluis: P. Velzee
zen, ber te Urk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Capelle-Biezelinge
Westkapelle: A. Hoogerland te 8
bendijke; te Werkendam: C. Vogl
te Oenemuiden.
Bedankt voor Hoogvliet: J. Dril
te Moerkapelle.
Afscheid op 6 jan. van Barnevel
Koster ber. te Klaaswaal.
BAPT. GEMEENTEN
Aangenomen naar Harlingen:
Gerritsen, kand. te Den Haag.
VRIJE EV. GEM.
Aangenomen naar Heerde: S.
strate. kand. te Zeist, die beda
voor Franeker en Rotterdam-Zu
Afscheid van Rotterdam-Centf
P. J. Prins wegens benoeming
geestelijk verzorger van het Z«
huis te Vlaardingen. Ds Prins
ambtelijk verbonden aan de vrij^
gem. van Rotterdam