Verbod op autorijden voor
Schiermonnikoog onwettig
Doodstraf geëist tegen
weduwe van Mao Zedong
Postuum vrijspraak Van der Lubbe
Wrroem
IGesuwkado
i
Somber beeld
van bedrijfsleven
lenzine
,2 cent
uurder
Uitspraak Hoge Raad 'een ramp' voor eiland
W\ Meubelfabriek
B2r Oisterwijk
tNieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Politie haalt drie busjes vol vuurwerk weg
'olitie maakt eind
kan opstand
(t gevangenis
toonaangevend in eiken
Koningin houdt
aparte receptie
voor 'doorsnee'
Enquête Kamers van Koophandel
Trouw
Constructief
BezorgTroow een nieuwe abonnee
rouw
9 38STE JAARGANG NR 11133 DINSDAG 30 DECEMBER 1980
LOSSE NUMMERS 65 CENT
PAGINA 2:
Een verloren
Jeruzalem
teruggevonden
PAGINA 3:
Strengere regels
adoptie nodig
PAGINA 8
De Kleine Krant
OmiKSf VAZCN
PAGINA 7
Verzet El Salvador
wil Reagan vóór zijn,
PAGINA ECONOMIE:
Veehouder kan
niet van de
wind leven
PAGINA 4:
Amerikaanse droom
viel Toebosch tegen
PAGINA SERVICE:
Verkeers rubriek, rtv-progra ra-
ma's, strips, feuilleton, panel,
weeroverxlcht
HAAO (ANP) De
uümumprijzen voor zowel
imale als superbe nzlne
lan op 1 Januari met 4,2 cent
nhoog. Per liter worden de
lumprljzen dan 156,0
itievelijk 152,6 cent. Het
iterle van economische
en heeft dit gisteren mee-
ld.
maximumprijs ran dieselolie gaat
10,6 cent (Inclusief btw) en die van
troleum 0,0 cent per liter omhoog,
maximumprijs van lpg stijgt meU
cent per liter.
maximumprijs van stookolie met
i zwavelgehalte van 1 procent
jgt met 59,75 gulden per ton. die
stookolie met een zwavelgehalte
2 procent met 53,75 gulden per
prijsverhogingen hangen samen
t het verschil tussen de noteringen
de vrije markt en de bestaande
xlmumprijzen. De stijging van de
arde van de Ingevoerde ruwe aard-
met name uit Saoedl-Arabië, en
gestegen dollarkoers hebben er
Igeas economische taken mede toe
leid dat de maximumprijzen op de
itenlijn uitkomen.
de prijsverhoging voor super en
rmaal ls een accijnsverhoging van
cent per liter begrepen.
Pagina economie: „Alcohol als
raodstof In 1961 haalbaar"
Pagina service: Benzine werd dit
ar een kwartje duurder.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het verbod om met auto's en bromfietsen op Schiermonnikoog te rijden, is
onwettig. Volgens de Hoge Raad is het verbod, dat is opgenomen in de Algemene Politieveror
dening van de gemeente Schiermonnikoog, in strijd met de wegenverkeerswet.
De Rotterdamse politie nam ((stereo de illegale partij vuurwerk van een winkelier in beslag.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De politie
heeft gisteren bij een winke
lier in Rotterdam 2100 kilo
vuurwerk in beslag genomen.
In een voor zijn winkel gepar
keerd busje werd een partij
van driehonderd kilo ge
vonden.
de Rotterdamse politie dit jaar 6.500
kilogram vuurwerk ln beslag. Dat is
twee keer zoveel als vorig Jaar.
De politie zal rond de Jaarwisseling
ook streng optreden tegen de kerst-
boomoorlogen ln de Maasstad, waar
bij groepen jongeren elkaar met ge
weld het bezit van kerstbomen be
twisten. Tijdens het afgelopen week
einde heeft de politie al twee lucht
drukpistolen. enkele molotowcock-
talls (benzinebommen), een Jerrycan
benzine en ongeveer vijftig lege fles
sen ln beslag genomen. Onbekenden
hadden deze attributen op het dak
van een school verstopt. Volgens de
politie met de bedoeling om ze te
gebruiken ln een kerstbomenoorlog.
Meer nieaws op pagina 5
IANI (ATP. AP. Reuter) De poll-
heeft een einde gemaakt aan de
etüng van de strafgevangenis ln
Zuiditallaanse plaats TranL Alle
httlen cipiers zijn bevrijd,
et gebouw werd bestormd, terwijl
gelijkertijd helikopters op het dak
ridden. Vanaf de bovenste verdle-
slaagde de speciale pollUe-een-
I er later ln de hele gevangenis
der controle te krijgen. Bulten wer
en zeven zware explosies en machl-
egeweervuur gehoord. BIJ de actie
|n zeker twintig mensen gewond. De
wakers waren gehuld Ln gevange-
skleding, om de politie bij een even-
iele Inval ln verwarring te brengen.
Inister van Justitie Sartl prees de
)Utle gisteravond voor de „doelma-
g en zeer verantwoord uitgevoerde
leratie." De geslaagde bevrijdings-
He betekent een overwinning voor
regerlng-Forlani. De opstand ln de
svangertls stond onder leiding van
den van de Rode Brigades. De on-
erhandelingen met de autoriteiten
erden gevoerd door Franco Piccio-
e de sluiting van alle gevange
ssen speciaal voor terroristen eiste.
Verder onderzoek leidde naar de wo
ning van de winkelier, waar de politie
noa eens 1800 kilo vuurwerk aantrof.
De politie bad drie busjes nodig om
de explosieve vangst, onder begelei
ding van motoragenten, af te voeren
naar een opslagplaats.
Ook heeft de Rotterdamse politie gis
teren nog eens zeshonderd kilogram
vuurwerk ln beslag genomen, dat ln
een garage aan de Brielselaan ln Rot
terdam lag opgeslagen. In totaal nam
ADVERTENTIE
■K i-*. I 0 9 aw
De burgemeester van het Waddenei
land, dra. H. B. Eenhoorn, noemt de
uitspraak van de Hoge Raad een
ramp voor het eiland, waarvan de
gevolgen niet zijn te overzien. De-
gemeente zal op korte termijn een
oplossing trachte te vinden voor de
ongewenste situatie, die door de uit
spraak van de Hoge Raad ls ont
staan.
De gemeente Schiermonnikoog heeft,
om het karakter van het eiland te
beschermen, ln de Algemene politie
verordening het verbod opgenomen
binnen de gemeentegrenzen met mo
torvoertuigen en bromfietsen te rij
den. Op dit verbod zijn ontheffingen
mogelijk, maar deze worden slechts
ln beperkte mate aan Inwoners van
de gemeente verstrekt. Het gemeen
tebestuur hanteert daarbij de norm
van één ontheffing per gezin.
Taxi
Een Jurist uit Putten is het niet met
dit verbod eens en reed op 14 Juni
1979 ln een taxi zonder ontheffing op
het eiland. Tegen hem werd proces
verbaal opgemaakt en op 13 februari
van dit Jaar veroordeelde de kanton
rechter ln Leeuwarden de Jurist tot
een boete van vijftig gulden. De Jurist
ging hiertegen in beroep.
De Hoge Raad, het hoogste rechtscol
lege ln Nederland, wijst erop dat de
wegenverkeerswet een vrij gebruik
van de weg beoogt, met inachtne
ming van alle verboden en bepalin
gen- Het verbod dat de gemeente
Schiermonnikoog heeft Ingesteld,
grijpt volgens de Hoge Raad zo alge
meen en diep ln het normale verkeer
in, dat het onverenigbaar ls met het
stelsel van de wegenverkeerswet. De
'Hoge Raad heeft daarom het vonnis
van de kantonrechter in Leeuwarden
vernietigd en de Jurist van rechtsver
volging ontslagen.
Door de vernietiging van het vonnis
zou nu ledereen met de auto naar
Schiermonnikoog kunnen komen.
Ook ontstaat de mogelijkheid dat
toeristen of inwoners met crossmoto
ren over het eiland rijden. Burge
meester Eenhoorn wijst erop dat dan
de belangrijkste waarden van Schier
monnikoog, de natuur en de rust,
worden weggegooid. De toeristen die
nu naar het Waddeneiland komen,
zoeken vooral die natuur en die stilte
DEN HAAO (ANP) Het ko
ninklijk paar hoodt volgende
week woensdag in het palels op
de Dam in Amsterdam naast de
gebrnikell^e receptie voor bui
tenlandse diplomaten er ook
een voor een „doorsnee san de
maatsrhipplf. Volgens de
rijksvoorlichtingsdienst ls dat
veede kerstdag besloot Forianl de
tinara-gevangenis te sluiten, nadat
t was geéist door de ontvoerden
in rechter Giovanni dUrao op 12
ecember. Volgens Forianl was het
«sluit echter al genomen voordat
un els bekend was.
Voor de reeeptle-nieuwe-stijl
zijn ruim driehonderd mensen
uitgenodigd, onder wie de leden
van de ministerraad, de leden
van de Staten Generaal, leden
van hogere rechtscolleges, ver
tegenwoordigen van gezond
heidsorganisaties, de sportwe
reld en de Journalistiek. „Kort
om, de civiele, militaire en kets
kelljke autoriteiten, zoals dat
vroeger werd gezegd", aldus een
woordvoerder van de Rijks
voorlichtingsdienst
PEKING (AFP, AP, Reuter) „Vergeet niet dat ik de weduwe van Mao ben". Dat riep Jiang
Qlng uit tijdens het proces in Peking, waarbij tegen haar de doodstraf werd geëist. Zij zei niet
schuldig te zijn en verklaarde dat alles wat zij had gedaan tijdens de culturele revolutie was
gebeurd in opdracht van Mao. „Mijn arrestatie en mijn proces zijn laster tegen Mao," aldus
Jiang Qlng.
,4k ben bereid te sterven". De hard-
Toen zij een „laatste woord" mocht
spreken beledigde Jiang Qlng
nieuw de huidige leiders ln
rechtere en de aanklagers.
ZIJ zei onschuldig te zijn en noemde
ledereen die op het ogenblik wat te
zeggen heeft ln China „fascist", „con
tra-revolutionair", .revisionist" en
„reactionair": Jiang Qlng schreeuw
de: „Het ls juist opstandig te zijn", en
„revolutie ls geen misdaad". Na deze
uitbarsting moest zij de rechtszaal
verlaten, maar Mao's weduwe weiger
de. Opnieuw moest zij de zaal worden
uitgesleept, terwijl ze schreeuwde:
handige verwildering werd niet uitge
zonden door de Chinese televisie.
De doodstraf ls geëist tegen Jiang
Qlng wegens „contra-revolutionaire
misdaden", die schade hebben toege
bracht aan het volk. ZIJ ls de enige
van de beklaagden voor wie de dood
straf ls gevraagd. Jiang Qlng en haar
negen medeverdachten zullen nu al
leen nog in de rechtszaal verschijnen
om het vonnis van de rechtere te
horen.
Volgens het persbureau Nieuw China
Van een onzer verslaggevers
BERUJN/AM8TBRDAM
Een rechtbank ln West-Ber-
lijn heeft de Nederlander Ma-
rlnus van der Lubbe, die op 10
januari 1034 onthoofd werd,
nadat hij was schuldig bevon
den aan de brand die in febru
ari 1933 het gebouw van de
Duitse rijksdag verwoestte,
postuum vrijgesproken.
Dit heeft de advocaat Robert Kemp-
ner, die ln opdracht van Van der
Lubbe's ln Amsterdam wonende
broer verzocht had om heropening
van de zaak, gisteren In Frankfurt
meegedeeld. Kempner was Ameri
kaans aanklager bij de in Neurenberg
gehouden processen tegen de nazilel-
dere, kort na de Tweede Wereld
oorlog.
Volgens Kempner heeft de Westber-
UJnse rechtbank uitgesproken dat
het vonnis van het Duitse rtjksge-
recht (het hoogste rechtscollege) van
23 december 1933 een duidelijke ver-
Met de postume uitspraak is de ge
rechtelijke uitspraak van de arron
dissementsrechtbank van West-Ber
lijn uit 1967 niet meer van kracht.
Deze rechtbank had de veroordeling
alt 1933 als „gerechtvaardig" ge
brandmerkt Wel werd toen bet
doodvonls „omgezet"
tuchthuis.
ln acht Jaar
Gisteren wed bekend dat de broer
van Van der Lubbe schadeloosstel
ling sou zijn toegezegd. Het besluit
van de Berlljnse rechtbank wordt
vandaag volledig gepubliceerd.
draaling van het recht ls.
De rechters wijzen nu onder meer op
de getuigenverklaringen die de latere
rijksmaarschalk Hermann Goering
bij de behandeling van de zaak Van
der Lubbe afgelegd heeft en op de
behandeling die de Bulgaarse mede-
beklaagde van Van der Lubbe, Dlml-
trow, voor de rechtbank moest onder
gaan: Dlmltrow werd, zegt de recht
bank nu, aanzienlijk benadeeld.
De rechtbank heeft nu uitgesproken
dat het oordeel van het rijksgerecht
toe te rekenen ls aan „het onrecht
van het nationaal-soclallsme", omdat
er rechters meegewerkt hebben die
zich met betrekking tot de zaak Van
der Lubbe schuldig gemaakt hebben
aan schending van hun ambtsplicht.
De rechtbank gaat niet ln op de vraag
of Van der Lubbe aan de brandstich
ting deelgenomen heeft. De Berlljnse
rechtbank zegt dat de handelwijze
van de rechtbank door de nationaal-
socialisten werd bepaald en ln over
eenstemming was met de nazi-poli
tiek. Zo was het de toenmalige onder-
zoeks-autorlteiten uitdrukkelijk ver
boden de mogelijke schuld van natlo-
naal-soclallsten aan de rijksdag
brand te onderzoeken.
Kempner, die al jarenlang gepleit
heeft voor de heropening van de zaak
Van der Lubbe, deponeerde ln Juli
1979 een verzoek bij de rechtbank
van Wesfc-Berlijn om een nieuwe be
handeling van het proces. In zijn brief
en zujlen, zo vreest burgemeester
Eenhoorn, niet meer komen wanneer
het eiland wordt overspoeld door au
to's en motoren.
Verbinding
Een mogelijke oplossing is volgens
burgemeester Eenhoorn een afspraak
met de vervoersmaatschappij (Wa
genborg), die de verbinding met het
eiland onderhoudt, om geen auto's
over te zetten. Aan een dergelijk ver-
voe ra verbod zitten echter talloze ha
ken en ogen. Burgemeester Eenhoorn
sluit daarom een andere oplossing, op
basis van de wegenverkeerswet, niet
uit. Volgende' week zal de gemeente
over deze kwestie een gesprek heb
ben met de officier van justitie ln
Leeuwarden.
De klap komt extra hard aan nu
staatssecretaris Wallis de Vries
(CRM) heeft aangekondigd dat
Schiermonnikoog ln de loop van het
komend Jaar de status van nationaal
park zal krijgen. Het behoud van het
karakteristieke dorp en de stilte in
het gebied daarbuiten zal bij ongeli
miteerd autogebruik vrijwel onmoge
lijk blijken.
Welke gevolgen de uitspraak van de
Hoge Raad voor het andere Wadden
eiland dat het autogebruik sterk
heeft beperkt, Vlieland, zal hebben, is
nog niet duidelijk. De gemeente Vlie
land wil eerst de uitspraak bezien en
de bepalingen waarin in beide ge
meenten het autoverbod is vastge
legd. vergelijken.
Van onze redactie economie
DEN HAAG Achtergebleven omzetten, geringere'verdien
sten dan ln 1979 bij veel bedrijven en minder investeringen.
Van de Nederlandse bedrijven heeft in 1980 vijftien procent
verlies geleden, bij de grote ondernemingen zelfs een op de
vier.
Dat is het sombere beeld dat naar
voren komt uit de jaarlijkse bedrijf-
senquête van de gezamenlijke Ka
mers van Koophandel. Er was één
lichtpunt: de export. Want hoewel
het aantal bedrijven dat aan het bui
tenland verkocht met twee drie
procent terugliep, bleef de uitvoer op
peil.
Niet alleen het beeld over 1980 is
somber, ook de toekomstverwachting
van het Nederlandse bedrijfsleven is
vrij negatief. Bij de kleinere bedrij
ven ziet het merendeel de winst in
1981 dalen, bij grotere ondernemin
gen is de verwachting iets gunstiger.
Bij de kleine bedrijven verwacht
slechts een op de vier volgend jaar
Investeringen te zullen doen terwijl in
1980 nog een op de drie investeerde.
Aan de enquête van de Kamers van
Koophandel namen 58.000 bedrijven
deel. die samen een miljoen mensen
in dienst hebben. Bedrijfstakken
waar het in 1980 goed ging waren de
grote groothandelsondernemingen
en de drukkerijen hoewel laatstge
noemde bedrijfstak toch wat minder
draaide dan in 1979. In de chemie
ging het redelijk. Uitgesproken slecht
deed de makelaardij het, een gevolg
van de ingestorte huizenmarkt. In de
detailhandel buiten de voedingsmid
delensfeer bleef ook veel te wensen
over.
Meer nieuws op pagina 9
heeft de openbare aanklager, Jiang
Wen, Mao bekritiseerd omdat deze
zijn vrouw niet van haar daden zou
hebben afgehouden." Het was een
van de scherpste aanvallen op de
grondlegger van communistisch Chi
na, die steeds meer ln ongenade be
gint te raken. Officiële zegslieden in
China houden echter vol dat Mao zelf
niet verantwoordelijk is voor de mis
daden van zijn vruw en haar trawan
ten. Dezen zouden schuldig zijn aan
de dood van duizenden Chinezen bij
de zuiveringen tijdens de Culturele
Revolutie.
Lichte consternatie op Schiermonnikoog: het anti-auto-
beleid is onwettig verklaard. Wat nu? Nationaal park
met rijblik? Ronkend de natuur in? Misschien is het wèl
zo aardig om nog vóór het seizoen een wetje weggebruik
nationale parken te bedenken.
Kaartenmap Earopa A)
De kaanen van alle landen van Europa
in een handig formaat boekje
Donkerbruine kunstlederen omslag.
Twee Dick Bnina
poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppetjesvan stol
Origineel Dick Bnina ontwerp
Knijpkat (C)
Een zeer energiebewuste zaklamp,
de zogenaamde knijpkat'. Even
knijpèn en er is licht in de duisternis.
Peper- en zootkabos (D)
Zeer praktisch, deze moderne peper
molen gecombineerd met zout-
strooier van doorzichtig perspex
aan de rechtbank wees Kempner
erop dat Marinus van der Lubbe al
leen op grond van verklaringen van
meinedige getuigen en de nazileiders
Hermann Goering en Josef Goebbels
schuldig werd verklaard.
Hermann Goering heeft na zijn ver
hoor voor de rechtbank van Neuren
berg op 13 oktober 1945 tegenover
Kempner toegegeven, dat de beschul
diging dat de communisten zich
bedienende van Van der Lubbe het
Rijksdaggeebouw ln brand hadden
gestoken, zonder enig voorafgaand
onderzoek was geuit. De Führer had
dit zo gewild, vertelde Goering.
Kempner legde de rechtbank een
„volledig nieuwe en nog niet eerder
opgetekende verklaring" over die on
der ede was afgelegd door de voorma
lige Pruisische politiebeambte Max
Kindermann. Deze sprak over de „nn-
tionaal-socialistische regie van de
Rijksdagbrand, voorafgegaan door
bijzondere politiemaatregelen en de
onderdrukking van terzake verrichte
onderzoekingen".
Vervolg op pagina 3
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u cén van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres-,
_Giro:_
Postcode en plaats:
.Tel,
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van 1*7.50
Kado naar keuze: DA. DB. DC. DD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformatie 020-5626264
Lees een krant met overtuiging: VrOUW
