erst op Muiderzand
De Kerk
Van Alle
KiJJ
'Opschuiven Flevolijn
nauwelijks haalbaar'
HELPT DE RUSSISCHE INVALIDEN
Sinaasappelen
smakelijk
en feestelijk
camping bij Almere is voor zigeuners tijdelijk
Tuijnman bij begin werk aan spoorbaan
SDAG 24 DECEMBER 1980
TROUW/KWARTET
ADVERTENTIE
Dee! 3.„, Wm I®
"IJDEN
laro Hielkema
IRE Het Muiderzand
t een natte nevel omge-
)e lucht zit dicht. Alles is
ig en klam, de grond
erlg. De meeste zigeu-
lie op de dagcamping in
lidwestelijke puntje van
land zijn neergestreken,
r„ j in hun caravans. Alleen
en proberen zich in de
ige buitenlucht te ver-
n. Het is er troosteloos
i sndig. Nederland-op-z'n-
ds sto Een weinig inspireren-
om een mooie kerstge-
te krijgen
week arriveerde de groep van
r honderdvijftig zigeuners op
ierzand, vlakbij de Hollandse
q de nacht van donderdag op
nadat ze tevergeefs een paar
in Den Haag geprotesteerd
jj tegen het besluit van staats-
ris Haars van Justitie om de
naoskjcrs een verblijfsvergunning te
Naar de Coentunnelweg in
Jrdam-west wilden ze niet te-
let de paar honderd zigeuners
ir nog wel staan, kan de groep
nnelijk niet zo goed vinden.
lijft onduidelijk of de gods-
daarblj een rol speelt: de Am-
mmers zijn moslims, de zigeu-
de polder christenen. Het is
vreemd dat het trekkende
hap in het polderland een ult-
aats heeft gezocht. Het grond-
waarover landdrost Han
ers de scepter zwaait, heeft al
kennis gemaakt met zigeu-
n Lelystad bijvoorbeeld heeft
lilie Romanov een plekje gekre-
Jovendien heeft Lammers zijn
Stelling voor het zigeunervolk
ten blijken als mede-oprichter
en monument voor zigeuners.
ior de nazi's in de tweede we-
rlog zijn omgebracht.
nkelljk leek het erop dat de
op een humanitaire houding
le landdrost niet zou worden
woord. De zigeuners kregen al
te horen dat er voor hen geen
was in de Flevopolder. Zodra
ravaan op de dagcamping was
veerd. werd meegedeeld dat de
lers binnen twee dagen zouden
n verdwijnen De groep vroeg
itheffing van het verbod om op
luiderzand een standplaats te
innemen, maar daar kan geen
t van zijn volgens Lammers. De
ven die de zigeuners aandragen,
niet binnen het kader van de
ragenwet. Een „aantoonbaar
iom in de polder een kamp op
an. is er niet, meent de land-
Bovendien kan hij niet oorde
de bewering dat het hier om
Leieden van legaal in ons land
lijvende zigeuners gaat.
rmeel
is de dreiging op dit moment
10 groot. De weigering van Lam-
is een formele aangelegenheid,
ambtenaren hebben de woord
iers van de zigeuners er speciaal
ïwezen dat tegen de weigering
tp kan worden aangetekent. En
g die beroepsmogelijkheid be
idertig dagen), is de landdrost
ran plan tegen de zigeuners acUe
dernemen.
al moeten de illegalen volgens
ssecretaris Haars eigenlijk ogen-
elljk Nederland verlaten. Lam-
zal zijn politiekorps niet laten
kken. De registratie van de zi-
ers. die vereist is om tot uitzet-
over te kunnen gaan. wordt door
genten uit Almere niet uitge-
L Voorlopig heeft de groep op
luiderzand even rust, „zolang er
Unste geen sprake is van gevaar
de openbare orde", voegt Lam
er aan toe.
laag zullen de meest elementaire
sieningen worden aangebracht
et terrein, dat tot de komst van
geuners een volledig verlaten ge
was. Er komt water voor de
>ners van de caravans, een con-
voor het afval en er zullen
tten worden aangebracht. De zi-
;rs kunnen een beroep doen op
nedische zorg in Almere. Boven-
heeft het adviescollege van het
ïbaar lichaam Zuidelijke IJssel-
rpolders (het dagelijks bestuur
Almere) de artsen in de polder
aagd aandacht te besteden aan
inderen op de camping.
uit de groep is ook gevraagd om
uitkering op grond van de bij-
idswet, omdat zeker driekwart
de zigeuners zonder middelen
bestaan is. Omdat geen van de
Verkleumde zigeunerkinderen op het Muiderzand.
aanvragers is geregistreerd, heeft het
adviescollege dit verzoek van de
hand gewezen. Volgens Lammers zal
nu geprobeerd worden om langs an
dere wegen voedsel en/of geld in te
zamelen om in de minimale behoef
ten te kunnen voorzien. „We ritselen
in dit huis van de vindingrijke figu
ren". aldus de landdrost in het stads
kantoor van Almere.
Tijdelijk
Het besluit van het dagelijks bestuur
van Almere om geen actie te onderne
men (in het weekeinde deed al het
gerucht de ronde dat Amsterdamse
agenten voor de verwijdering van de
zigeuners inzetbaar waren) is volgens
Lammers een „uitermate tijdelijke
oplossing". „De scherpste kantjes
zijn nu van de zaak af. Het is duide
lijk dat de kwestie op nationaal ni
veau bestudeerd moet worden. Het
zou zeer verstandig zijn, als de Twee
de Kamer en met name de commis
sies voor justitie, minderheden en
CRM zich met dit probleem zou
bezig houden. Wij hebben deze men
sen nu de mogelijkheid geboden om
daar voorlopig te staan, ook al is het
allemaal improvisorisch. Ik ga niet
met ze slepen, want dan blijven we
aan de gang."
De families die nu op het Muiderzand
staan, zijn oorspronkelijk afkomstig
uit Hongarije. Voor zover ze in leven
bleven, vluchtten ze in de Tweede
Wereldoorlog naar Joegoslavië om in
de tweede helft van de Jaren zestig
naar West-Europa uit te wljken.
Voortdurend zijn ze opgejaagd en
doorverwezen. De geschiedenis van
hun omzwervingen is lang, zeker als
Paul van Eeuwijk die vertelt.
In een van de caravans op het terrein
spreekt de secretaris van de stichting
Rom (de organisatie die de belangen
van de zigeuners behartigt) schande
over de manier waarop de zigeuners
zijn behandeld.
De groep waar het nu om gaat, was op
3 oktober 1977 niet in Nederland, toen
het kabinet besloot alle zigeuners die
op dat moment zonder verblijfsver
gunning binnen de landsgrenzen ver
toefden. te legaliseren. Een absoluut
willekeurig generaal pardon, zegt
Van Eeuwijk.
groep het doelwit geweest van „raz
zia's" van de politie, die geprobeerd
heeft de papieren van de zigeuners af
te pakken om zo uitzetting uit Neder
land te kunnen bewerkstelligen.
„Vrouwen kregen te horen dat hun
man. die op dat moment was opge
pakt, vrij kwam, als ze de grens naar
België over zouden gaan. Het is pure
chantage."
De zigeuners zelf praten nauwelijks.
Ze durven kennelijk niet, ze laten het
aan Van Eeuwijk over. Ze luisteren
niet begrijpend mee, knikken wat of
vallen naast het hoog opgestookte
kacheltje in slaap. „We willen hier
blijven", zegt een van de vrouwen.
„We willen een vaste standplaats en
de mogelijkheid om zomers een paar
maanden te trekken. En verder willen
we dat onze kinderen naar school
kunnen."
Het wordt een Kerst in de polder voor
de groep. Paul van Eeuwijk spreekt al
over een herberg waar geen plaats is,
over gastvrijheid en andere elemen
ten uit het kerstverhaal. Vanavond
gaat een deel van de groep naar de
Mozes en Aflronkerk in Amsterdam,
waar de kerstnachtdienst in het te
ken staat van de zigeuners. Een
dienst met zlgeunermuzlek.
Op het Muiderzand blijft het grauw.
Overal hangt wasgoed, dekbedden
liggen in de struiken kennelijk om
te drogen. Verkleumd zijn kinderen
aan het spelen. De arm over eikaars
schouders gaan drie jongetjes op
avontuur de polder is. Een Jochie is
bezig hout te hakken, zittend op de
punt van een klapstoeltje. Af en toe
dendert er een zandwagen voorbij.
Nee, geen kerstboomkaarsjes. Maar
zigeuners vieren Kerst pas op 7 Ja
nuari.
Recensies spreken boekdelen!
Vrijwel onmiddellijk bij verschijning van het eerste deel,
verschenen ook dc eerste enthousiaste recensies over het
nieuwe kerkhistorische standaardwerk
DE KERK VAN ALLE TIJDEN
„Dit eerste deel is een indrukwekkend begin. Met zijn
373 pagina's tekst en zijn tientallen zorgvuldig gekozen
illustraties is het een lust voor het oog. Uitgever Wever
heeft dit voorname bock in een keurig gewaad uitgegeven:
prachtig gebonden met gouden titcllcttcrs. Met cijfer 1
staat er als een belofte aat dc volgende delen ook zo goed
verzorgd zullen worden. Welnu, we wachten met spanning
op liet vervolg. En intussen wensen wc dejezers van dit
eerste deel vele goede uren toe met deze betrouwbare
(FRIESCH DAGBLAD)
„Het werk van Dr. Praamsma is bedoeld voor het kerklid
van vandaag. En het moet gezegd: daar is op gerekend.
Het bock leest vlot... Maar dc schrijver heeft zich op een
te respecteren en verantwoorde wijze van zijn taak
gekweten. Daarvoor dient hem alle lof te worden toege
zwaaid. Wie met Dr. Praamsma op verkenning wil gaan -
en dat moet men vooral niet nalaten - kan uit het
verleden heel wat leren."
(Dr. C. Bezemer in het HERVORMD WEEKBLAD)
INTEKEN BILJET m
Zend mij bij verschijning tegen voorintekenprijs
rechtstreeks via hiwlfhamtcl*
ex. Dr. L. Praamsma DE KERK VAN ALLE TIJDEN
Compleet in vier gebonden delen a f. 49.50.
Bankrekening- of gironummer:
•doorhalen wat u niet wenst.
In open envelop zonder postzegel zenden aan:
Uitgeverij T. Wever b.v.,
Antwoordnummer 5,8800 VB Franeker.
Verkenningen in het landschap van de
kerkgeschiedenis door Dr. L. Praamsma
„Een groots opgezette populaire kerkgeschiedenis
Het bock heeft iets weg van een beeldengalerij. Zelf zegt
de schrijver in het inleidende hoofdstuk: „Dc beoefening
van dc kerkgeschiedenis brengt ons in aanraking met
levende mensen." Het is dan ook geen wonder dat het
anekdotische nogal op de voorgrond treedt.
Maar daardoor leest deze kerkgeschiedenis ook als een
roman. Dat geldt zelfs voor moeilijke gedeelten als dc
christeologische strijd in dc oude kerk en dc vele conflic
ten tussen kerk en staat in dc middeleeuwen.
Ik hoop dat het werk veel lezers zal vinden. Juist in onze
tijd is het erg belangrijk dat mensen zich weer eens gaan
verdiepen in dc geschiedenis van dc kerk. Ze zullen
daardoor eigen tijd beter leren verstaan en ook beter in
staat zijn allerlei nieuwe (en niet zo nieuwe!) idcccn en
stromingen van eigen tijd te beoordelen."
(Prof. Dr. K. Runia in het CENTRAAL WEEKBLAD)
Deze recensies tonen duidelijk aan dat het werk van
Dr. Praamsma aan hoge eisen voldoet, liet zal compleet
vier delen omvatten, aic met tussenpozen van ca. vijf
maanden zullen verschijnen, fraai uitgevoerd in geheel
linnen banden met goudopdruk cn voorzien van geplas
tificeerde stofomslagen (zie bovenstaande afbeelding).
Totale omvang ca. 1500 tekstpagina's cn 192 bladzijden
illustraties. Intekening is alleen mogelijk op het complete
werk. Voorintekenprijs f. 49,50 per deel, geldig tot aan
de verschijning van deel 4. Na verschijning van het vierde
deel wordt de prijs verhoogd tot f. 55,- per deel.
Met andere woorden:
Wie nu intekent, bespaart f. 22,-!
Schaf dit werk aan. voor uzelf, voor uw gezin. Gun uzelf
en uw kinderen deze boeiende ontdekkingstocht door het
afwisselende landschap van de kerkgeschiedenis. Maak
voor uw bestelling gebruik van het ÏNTEKENBILJET.
Zendt het vandaag nog aan uw boekhandel of fin open
envelop, zonder postzegel) aan: Uitgeverij T. Wever b.v.,
Antwoordnummer 5,8800 VB Franeker.
U kunt natuurlijk ook telefonisch bestellen.
Uitgeverij T. Wever b.v., Franeker
Telefoon Q5170-3147
Willekeurig
„Staatssecretaris Haars beweert dat
Nederland met die legalisatie z'n best
gedaan heeft en dat nu andere landen
maar eens wat moeten doen. Maar we
staan nu voor het probleem dat met
dat volstrekt willekeurige besluit he
le families uit elkaar gerukt zijn. Van
de groep die hier in Almere staat, zijn
er verscheidene gezinnen in de eerste
lijn familie van de mensen die in 1977
gelegaliseerd werden. Die familiele
den staan nu op terreinen her en der
in Nederland. Een familieverband is
voor zigeuners een enorm belangrijke
zaak. Haars meent dat ze daar niets
mee te maken heeft. Dat is dan een
verschil in interpretatie van humani
taire overwegingen. Deze mensen wil
len zich legaal bij hun familie
voegen.'
Volgens Van Eeuwijk is ook deze
ALMERE De door natuurbeschermers gewenste verplaat
sing van het tracé Flevolijn van de Oostvaarderplassen in de
richting van de rijksweg 6 (Almere-Lelystad) zal tot onaan
vaardbare vertraging in de bouw van de spoorweg leiden. Uit
een onderzoek blijkt dat dit technisch maar vooral procedu
reel niet of nauwelijks haalbaar is.
Dit zei minister Tuijnman van ver
keer en waterstaat gisteren in Almere
bij het begin van de aanleg van de
Flevolijn. Vla die lijn, die een totale
investering van zeshonderd miljoen
vergt, zal ln 1987 Almere en in 1988
Lelystad op het landelijk spoorwe
gennet aangesloten zijn. Dat zal ge
beuren via een aftakking bij Weesp.
Natuurbeschermers willen het tracé
uit de buurt van de Oostvaarders-
plassen hebben omdat zij vrezen voor
verstoring van de rust ln dit vogelrij-
ADVERTENTIE
1981 Jaar van de Gehandicapten
Joarl Klseljov, op zijn
vervoermiddel, een
tol/gemaakt „rolplankje"'
■•De Sovjetbevolking
achljnt onze aanblik niet te
vardragon.
GIRO 3301846
In 1981 start de Stichting Comité Vladimir Boekovski als eerste met een uitgebreid
project ten bate van de Invaliden In de Sovjetunie. Dit gebeurt in samenwerking met
de Actie Groep tot Verdediging van de Rechten van de Invaliden in de USSR,
waarvan de heer Kiseljov woordvoerder is. De doelstellingen van dit project zijn:
verzending van rolstoelen, prothesen en hulpstukken voor de invaliden die dit
alles tot nu toe hebben moeten missen
'financiële steun en verzending van kledingpakketten
publikatie van het eerste verslag van de Beweging van de Invaliden en de
reactie van de Sovjetautoriteiten van de Revolutie tot nu.
Omdat de Sovjetautorltallen hun Invaliden uit het gezlchtsield
bannen, zijn deze gehandicapten In grote nood.
Wij zijn in staat dit unieke project voor de gehandicapte medemens alleen met uw
hulp uit te voeren. Stort uw bijdrage!
GIRO 3301846 RABO 38.35.59.359
ABN 54.20.20.254 AMRO 41.28.43.455
Stichting Comité Vladimir Boekovski
Postbus 51049, 1007 EA Amsterdam, GIRO 3301846
ke gebied en voor botsingen tussen
vogels en treinen.
De plannen voor de aanleg van een
spoorlijn naar Flevoland dateren al
uit 1958. in Juni 1977 besloot het toen
malige kabinet tot aanleg van de rail-
verbinding. Haast met de aanleg van
de Flevolijn is volgens minister
Tuijnman nu dringend geboden. „Al
mere en Lelystad hebben nu respec
tievelijk elfduizend en twaalfduizend
inwoners, in 1990 zullen dat er 75.000
en 80.000 zijn," aldus Tuijnman. Hij
wees er in dit verband op dat de
capaciteit van de wegen van en naar
met name Amsterdam nu al bijna
maximaal benut wordt.
De minister zeihet begin van het,
werk aan de Flevolijn te beschouwen
als een historisch gebeuren, vooral
gezien de lange voorbereidingsproce
dures en in deze tijd noodzakelijke
bezuinigingen.
Dit begin zou overigens begin deze
maand zijn geweest, maar werd uitge
steld in verband met het treinonge
luk bij Warmond, waardoor twee
mensen om het leven kwamen.
De bewindsman zei te hopen, dat de
gemeente Muiden binnenkort toch
bereid zal blijken om mee te werken
aan de aanleg van de Flevolijn. In
april van dit jaar besloot de gemeen
teraad tot weigering van planologi
sche medewerking. Als Muiden blijft
weigeren, dan zal minister Tuijnman
zijn ambtegenoot van ruimtelijke or
dening vragen om vrijstelling te ver
lenen van de in het geding zijnde
bestemmingsplannen.
„Een ingrijpen van de rijksoverheid
in de gemeentelijke autonomie het
geen ik als bewindsman niet toejuich,
maar dat gelet op het algemeen be
lang van de spoedige aanleg dan wel
noodzakelijk zal zijn." aldus
Tuijnman.
In de Griekse mythologie wordt ge
sproken over de „gouden appel" en
sommigen beweren dat het hier gaat
om sinaasappelen. De oude Grieken
hebben de sinaasappel echter nog
niet gekend. De eerste Griek, die wel
licht een sinaasappel geproefd heeft
moet Alexander de Grote zijn ge
weest want hij heeft tijdens zijn ver
overingstochten in Perzlë in ieder ge
val kennis kunnen maken met citrus
vruchten.
De citrusvruchten en de sinaasappel
in het bijzonder zijn in onze Westerse
wereld nog niet eens zo lang bekend.
De oorsprong van deze vruchten ligt
ln China waar ruim vierduizend Jaar
geleden al hoge waarden aan sinaas
appelen werden toegekend. Het zijn
de Arabieren geweest, die de sinaas
appelen op het vasteland van Europa
introduceerden. Waarschijnlijk
brachten zij de enigszins bittere en
vooral in Engeland zeer geliefde Se-
villaslnaasappelen vanuit he Oosten
mee naar Spanje. Spanje Is het land
van waaruit zich de sinaasappelcul
tuur over de hele wereld heeft uitge
breid. Ondanks het feit dat sinaasap
pelen ln tropische en subtropische
gebieden groeien hebben de Spaanse
sinaasappelen bij ons een streepje
voor. Ze hebben een hoge kwaliteit,
een goede smaak en een rijkdom aan
vitamine C. Je kunt er in de keuken
alle kanten mee uit, maar je kunt ze
ook uitpersen of zo uit de hand eten.
Sinaasappelen kom je ln erg veel me
nu's tegen. Erg lekker zijn ze ln voor
gerechten, in salades en in pittige
cocktails. Beroemd is de Libanese
-amandelsoep met sinaasappelpart
jes, Bij de meeste vissoorten passen
Sinaasappelen uitstekend. Ook bij ge
rechten met varkens- of kalfsvlees
zijn sinaasappelen op hun plaats.
Doe een scheut sinaasappelsap in de
braadjus van een kalkoen, dat maakt
het gerecht nog verfijnder, met heel
weinig moeite kunnen we van een
sinaasappel iets feestelijks maken.
Gebakken
Gebakken sinaasappel: benodigd
voor 4 personen 8 grote Spaanse si
naasappelen, 1 grote appel, 4 eetle
pels bruine basterdsuiker, 2 eetlepels
geconfijte kersen, 3 eetlepels Kirsch-
wasser. Schil de sinaasappelen dik af.
Verwijder de eventueel nog aanwezi
ge velletjes en snijd de vruchten in
dikke plakken. Leg ze dakpansgewijs
in een platte ovenvaste glazen schaal.
Schil de appel en steek er met behulp
van een aardappelboor kleine ballet
jes ujt. Leg de balletjes op de plakken
sinaasappel. Snijd of bak de geconfij
te kersen klein, doch niet fijn. Leg ze
een paar minuten in het Kirsch was
ser. Schenk het mengsel daarna over
de plakken sinaasapel. Schep er ver
volgens de bruine basterdsuiker over
en schuif de schaal onder een reeds
zeer hete grill of in de oven. Dien ze zo
warm mogelijk op. Geef er eventueel
wat kant en klaar gekocht vanille
roomijs bij.
Kerrievlees
Voor 4 personen: 600 gram magere
varkenslapjes, 2 grote uien, 75 gram
boter of margarine, 1 eetlepel kerrie
poeder, 1 1/2 eetlepel bloem, 2 1/2 dl
bouillon (eventueel van een blokje of
korrels), 4 Spaanse sinaasappelen, 1
eetlepel sojasaus. Snijd het vlees in
dobbelsteentjes. Verhit de boter en
fruit de uien tot ze glazig zijn. Voeg
het vlees toe en laat het al omschep
pende heel licht kleuren. Strooi de
kerriepoeder erover en schep alles
goed om. Voeg de bloem toe en schep
alles nog eens heel goed om. Giet er
daarna de bouillon bij en roer alles
goed door elkaar. Temper de hitte-
bron en laat alles gedurende een half
uur heel zachtjes pruttelen. Schil in
tussen de sinaasappelen dik af, zo dat
ook de witte onderhuid wordt meege
nomen. Snijd de partjes tussen de
vliezen uit. Vang het sap op. Voeg het
sap al roerende bij het vlees. Schep
vlak voor het opdienen de partjes
sinaasappel en de sojasaus door het
gerecht. Laat alles door en door warm
worden. Geef er droog gekookte rijst
bij.
Kabeljauw
Voor 4 personen: 600 of 750 gram
gefileerde kabeljauw, 1 eetlepel ci
troensap, zout. 3 of 4 Spaanse sinaas
appelen. 75 tot 100 gram boter of
margarine, 1 of 2 eetlepels Grand
Marnier (niet noodzakelijk). Snijd de
vis ln vier of acht min of meer gelijke
stukken. Sprenkel er wat citroensap
over en laat de vis een kwartiertje
liggen. Schil de sinaasappelen dik af.
zo dat ook de witte onderhud wordt
verwijderd. Snijd de vruchten daarna
in plakjes. Vang het sap op. Maak de
vis met een stuk keukenpapier zo
droog mogelijk. Strooi er wat zout
over en bak de visstukken in hete
boter snel om en om lichtbruin en
gaar. Neem ze uit de pan en leg ze op
een verwarmde schotel. Voeg het si
naasappelsap aan de bakboter toe.
Roer alles goed door elkaar en leg
daarna de plakjes sinaasappel in de
pan. Laat ze door en door warm wor
den. Schik de plakjes sinaasappel op
de stukken vis en schenk de saus er
over of serveer de saus apart in een
sauskom. Liefhebbers kunnen tege
lijk met het sinaasappelsap ook de
Grand Marnier (of een andere sinaas
appellikeur) aan de saus toevoegen.
Geer er droog gekookte witte of brui
ne rijst bij.
Salade
Voor 4 personen: 8 grote sinaasappe
len. 75 gram geraspte kokos, 2 of 3
eetlepels witte rum, 2 eetlepels witte
basterdsuiker. Schil de sinaasappe
len zodat ook de witte huid weggesne
den wordt. Snijd de partjes tussen de
vliezen uit. Vang het sap op (houd 2
eetlepels apart en drink de rest op).
Breng sinaasappelsap met suiker en
rum in een pannetje aan de kook.
Laat al roerende de suiker oplossen.
Doe de sinaasappelpartjes in een
kóm en schenk er het hete rummeng-
sel over. Schep alles eenmaal voor
zichtig om. Laat het afkoelen. Schep
vlak voor het opdienen de helft van
de kokos er door en strooi de rest
erover.
