Ds. Klamer: Na de zegen van de
kerstpreek valt de grote stilte
Tekening van een lezer
abinet zal niet meer
iver Postbank beslissen
ouw
alleen is niet gelijk aan zielig
Commentaar
zeiaars
Radiopastor wil terug naar het kleinschalige
ieuwe variant vraagt studie'
'Jeugdwerkloosheid niet als apart
probleem aanpakken'
geflikker
rudolph vliegt
kaarsjesdienst
wat is kerst?
vrolijke roker
ISDAG 24 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ototjC
afzei jaar geleden bombardeerden
i ikaanse bommenwerpers
ond im Kerst Noord-Vietnam. Dit
gebi reigde het Ierse Republikeinse
3iksc ccn bommencampagne met
rine erstdagen te ontketenen. Op
ge"' jjke acties op dit tijdstip van
*de ar 'igl no& stee£ls een taboe
arlijks terugkerende Kerstpsy-
e m wil nu eenmaal dat met de
I2 agen een tijdelijk einde komt
in tx vijandelijkheden. De term
bestand is in dit verband al
urgerd geraakt. Als laatste
!est it van de christelijke bescha-
is de uiterst geseculariseerde
gedachle overgebleven, dat in
et e erstnacht de wapens moeten
ien. i
nfor
rits oor kort zag het ernaar uit dat
is. i igijzelde Amerikaanse diplo-
toel,
in Iran zouden kunnen profi-
laat van (je jaarlijks terugkerende
e ,n illendheid. Het Iraanse parle-
stelde de voorwaarden vast
?rae asis waarvan de Amerikanen
^t/m:n worden vrijgelaten. De Ai
de™ ise bemiddeling tussen Iran en
crenigde Staten vlotte goed, de
te verhouding tussen de twee
p n in aanmerking genomen. In
ran werd al openlijk gespecu-
- op een vrijlating van de gijze-
op Kerstavond. Zou het
1 ise regime op een fraaiere wijze
en bewijzen dat het bestaat uit
vo' en van goede wil?
we
mo! ^kend wortlen in Washington
al de laatste door Iran gestelde
'fc n waarden heeft echter alle hoop
bodem ingeslagen voor een
e in digc oplossing van de gijze-
affaire. Iran wil dat Amerika
v bedrag van maar liefst meer
tion 23 miljard dollar deponeert bij
v< rijnse banken als garantie voor
^vrijgeven van de Iraanse tegoe-
g* in de Verenigde Staten en voor
ïrva crugkeer van het bezit van de
ken lie van de overleden sjah naar
Nog afgezien van de prakti-
n 1 realisering van de Iraanse ei-
lust door Teheran inmiddels al het
brel ite bod genoemd, zijn er ook
ln lieke redenen te over waarom
Amerikanen niet op de Iraanse
rwaarden kunnen ingaan. Het
►I i( neerkomen op toegeven aan
Ier. itagc. Dat kan geen enkel zich-
tmi respecterend bewind over zijn
■sen laten gaan.
ag
f o
amt
Dat de gijzelingszaak blijft slepen,
houdt ten nauwste verband met de
machtsstrijd binnen Iran tussen de
radicale geestelijkheid die zich heeft
verzameld rondom premier Rajai
en de meer pragmatisch ingestelde
figuren rondom president Bani
Sadr. Beide groeperingen worden
momenteel bijeen gehouden door
de grote roerganger van de Iraanse
revolutie, ayatollah Khomeiny, en
door de strijd tegen de vijanden
van buitenaf
Eigenlijk zouden alle betrokken
groeperingen in Iran zo langzamer
hand wel afwillen van de Ameri
kaanse diplomaten, maar niemand
heeft er onder de gegeven omstan
digheden trek in een deel van de
verantwoordelijkheid voor de vrij
lating op zich te nemen. De Vere
nigde Staten zijn sedert de val van
de sjah de verpersoonlijking van de
satan en geen enkele Iraniër kan het
zich permitteren de Amerikanen te
gemoet te komen. Omdat Teheran
echter ook niet met de zwarte piet
wilde blijven zitten in de onderhan
delingen met de Verenigde Staten,
heeft het de Amerikanen uiteinde
lijk na veel wikken en wegen (de
uiteindelijke) voorwaarden gesteld.
Acceptatie van deze voorwaarden
door de Amerikaanse regering zou
betekenen dat Washington defini
tief voor Teheran door de knieën
zou zijn gegaan, en daaraan kon
niemand in Iran zich een buil
vallen.
Onder de huidige omstandigheden
kan de regering-Carter weinig an
ders doen dan proberen het gesprek
met de Iraanse autoriteiten nu dat
eenmaal op gang is gekomen voort
te zetten Amerika zal moeten
wachten tot in Iran zich nieuwe
politieke feiten voordoen waardoor
een meegaander houding van Tehe
ran mogelijk wordt. Stopzetting
van de onderhandelingen mag op
het moment zelf even overtuigend
lijken, maar dan is er helemaal geen
uitzicht op een afwikkeling van de
gijzelingszaak. Het zal op een lange
adem aankomen de Amerikaan
se minister van buitenlandse zaken
Muskie heeft dat afdoende duide
lijk gemaakt door de uitgesproken
verwachting dat de gijzelaars niet
vrij zullen komen voor de ambtster
mijn van Reagan begim
1 i.. ""'4 \j "T 'ifji 't'""' T" I gen, de ho«
;ledi
ioni
uu
n I lei
i onze parlementsredactie
dóe N HAAG Het is vrijwel
ni ;esloten dat nog in deze
Ul toetsperiode een voorstel
het invoeren van een Post-
J; ik naar de Kamer gaat. Mi-
„„Jter Van der Stee (finan-
i) heeft de Tweede Kamer
ren meegedeeld, dat een
miitbank niet op korte ter-
n valt te verwezenlijken
p di tens minister Van der Stee is in de
achtenwisseling in het kabinet
l(?eI nieuwe mogelijkheid naar voren
»men om de Postbank te „privati-
tn", wat inhoudt dat de bank niet
^jer politieke verantwoordelijkheid
het ministerie van financiën gaat
maar als zelfstandige NV gaat
>n. Deze nieuwe variant vraagt
n is die en minister Van der Stee wil de
uitaten daarvan in het eerste
luJt artaal van het volgend jaar naar
Kamer sturen.
door Fred Lammere
HILVERSUM We zijn met
onze manier van kerstfeest
vieren op de verkeerde weg.
Kerstmis is uitgegroeid tot
een feest van goede bedoelin
gen, maar in de praktijk is het
met alles wat eraan vast zit
een onwerkelijk, opgeklopt
gedoe geworden, waardoor
eens de bezem zou moeten.
Een boude conclusie, maar
ds. A. Klamer van het radio-
pastoraat deinst er niet voor
terug als ik met hem over
kerstmis praat.
Meer dan de meeste van zijn collega's
wordt hij geconfronteerd met het
geen er leeft bij de mensen. Je hoeft
er trouwens je ogen maar voor open
te zetten en dat doet ds. Klamer.
„Iedere week lees ik zo'n honderd
kerkbodes. Begin december krijg ik
dan al de kriebels, als lk lees over al
de kerstvieringen voor bejaarden, eü-
leenstaanden, zieken en noem maar
op. De verplichte nummers, denk ik
dan."
Kerstmis is de grote knaller van de
kerken geworden, het vuurwerk van
het christendom, maar Het ls helaas
vaak koud vuur. Wat maken de ker
ken en de kerkmensen zich druk ln
die weken tot aan de vooravond van
kerstmis. Dan ls het, floep, afgelopen,
als of Je een stop uit een fonteintje
hebt getrokken. De kerstbakjes zijn
dan rondgebracht, ofwel om de hoek
van de deur gezet, want er moeten er
immers nog meer worden afgeleverd.
Tijd voor echt persoonlijk contact,
waarnaar veel mensen snakken, is er
niet. Het ls niet meer dan een kerst-
glimlach, waarna men op de kerstda
gen zelf rustig met de armen over
elkaar kan gaan zitten, voorzover
men niet naar het buitenland ls ge
vlucht."
Dat een boekje hier en een lachje
daar ls mooi meegenomen, maar het
zou heel wat mooier zijn als het tot
een wezenlijke ontmoeting kwam.
Daaraan ontbreekt het echter en dat
geeft ds. Klamer, naar hij me zegt,
..een bittere smaak".
Gekke dingen
Ook voor ds. Klamer ls kerstmis een
groot feest. „Maar dan niet met een
kerstboom. Dat is aardig in de kerk.
Ds. A. Klamer kerstmis: de knaller van de kerken.
omdat veel mensen dat leuk vinden,
maar bij rnlj thuis komt er geen te
stasui, zo'n onesthetisch geval met
die vallende naalden en die gekke
dingen die erin hangen. Van kaarsen
houd ik wel, van mooie muziek ook."
De radiopastor zal alle tijd hebben
dasuwan op het kerstfeest te genieten.
„Ze zeggen in deze weken vaak tegen
me dat ik het wel druk zal hebben
met kerstmis. Nou, het klinkt mis
schien raar, maar dat is helemaal niet
zo. Vroeger hadden ze het over de
tiendaagse veldtocht. Dat was ln de
tijd dat predikanten als ceremonie
meesters van de ene dienst in de
andere rolden. Tegenwoordig ls dat
niet meer zo. misschien nog bij de
gereformeerde bonders, die elke
kerstdag nog een dienst hebben,
maar verder is de gang van zaken bij
de predikanten typerend voor de ont
wikkelingen. Met kerstmis valt de
grote stilte als de zegen na de kerst
preek is uitgesproken."
Op het gevaar af zwartgallig te wor
den vervolgt ds. Klamer: „Er wordt
met kerstmis zoveel gesuggereerd.
Het 'Komt allen te zamen', het 'God
wil ontmoet worden in mensen', het
zijn allemaal prachtige volzinnen.
Trillend veui ontroering zingen we het
'Ere zij God' op de wijs van een soort
Pruisische mars. Met kerstmis wordt
een feestelijkheid gesuggereerd, die
er nauwelijks is. Het is een onder-ons-
feest geworden, waarbij we iedereen
die niet tot onze naaste kring behoort
bulten de deur zetten, waarbij we
graag een beetje neerbuigend over
die zielige mensen praten, die nie
mand meer hebben. Dat zielige past
helemaal in het sfeertje dat we om
ons heen scheppen. We hebben ons
zelf niets te verwijten. We hebben
immers genoeg gedaan voor al die
mensen met etiketjes. Op kerstmis
moeten ze ons niet meer met die
problemen lastig vallen."
Tekeningen, bij voorkeur in liggend lor-
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859. 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbom
Daarmee ls nagenoeg de mogelijk
heid uitgesloten, dat dit kabinet net
nog een beslissing neemt over de
Postbank, omdat na de verkiezingen
in mei een dergelijke politieke beslis
sing in het geheel niet meer kan wor
den genomen.
De voorstellen tot vorming van een
Postbank dateren al van minister
Duisenberg. minister van financiën
onder het kabinet-Den Uyl. Het kabi-
netrVan Agt heeft in de drie jaar van
zijn bestaan niet kunnen meedelen,
wat hij denkt aan te vangen met de
voorstellen om de gelddiensten van
de PTT een concurrentiepositie on
der de handelsbanken te geven
De WD heeft zich altijd verzet tegen
een Postbank, terwijl het CDA ver
deeld is over de kwestie. Wel is beslo
ten om het dienstenpakket van de
velddiensten van de PTT uit te brei
den in verband met de marktpositie,
die de afgelopen jaren onder druk
stond.
Een van de zaken waaraan ds. Kla
mer zich ergert is de roerende zorg in
de kersttijd voor de ouderen. „Alle
mogelijke instanties beconcurreren
elkaar om iets voor de bejaarden te
doen. Het is waar, zoals een mevrouw
me onlangs een beetje spottend ver
telde, dat wanneer je dat wilt je als
oudere in de weken voor kertmis
soms drie keer op een dag 'gewijd'
kimt worden: bij het Leger des Hells,
het UW of de eigen kerk. Sommigen
vinden dat best leuk. Dat is prima,
maar er zijn er minstens zoveel, die er
alleen uit beleefdheid naartoe gaan,
omdat ze niet als ondeugende oudjes
bestempeld willen worden en dat ge
beurt maar al te vaak als je je niet
dankbaar gedraagt. Je mag, als je
oud bent, tegenwoordig kennelijk
geen eigen mening meer hebben."
„De ouderen in de kerk zijn, als je het
moet geloven, beklagenswaardige,
vereenzaamde figuren. Onze wijk ver
grijst, hoor je dikwijls. Wat zou dat
voor een soort schimmelziekte zijn,
ben ik dan geneigd te denken. Meer
ouderen betekent juist dat zo'n wijk
in waarde toeneemt! Helaas niet in
deze prestatiemaatschappij, waar ou
der worden als iets heel onheilspel
lends wordt gezien. Dacht je dat ou
deren dat niet in de gaten hebben? Ik
ben niet voor niets zo fel nu ik het
daarover heb. Voor mij hoeven ze niet
naar die kerstvieringen. Laten we
maar eens aan de ouderen denken op
kerstmis zelf, als we allemaal na de
kerkdienst naar ons stekkie gasm.
Dan zijn er heel wat gemeenteleden
die graag samen met Einderen zouden
willen blijven."
Kater
Na alle opgeschroefde voorbereidin
gen, de hooggespannen verwachtin
gen (van wat, weet eigenlijk niemand)
loopt kerstmis in de praktijk vaak uit
op een kater. Kerstmis wordt pas
echt kerstmis als Je er anderen bij
betrekt. De kerst-ins zijn wat dat
betreft een stap in de goede richting
Ds Klamer heeft ze destijds vanuit
zijn radiopastoraat geactiveerd en
begeleid. Nu vinden ze hun eigen weg,
worden plaatselijk georganiseerd en
drasiien nog steeds op volle toeren, zij
het dat ze niet meer met veel tam
tam worden omgeven.
„Ik sta er nog steeds positief achter,
al wil ik niet zeggen dat een kerst-in
nu het gebeuren is, waarop we alle
maal zitten te wachten. Er kan echter
veel goeds uit voortkomen, zoals in
Heerlen, waar uit de kerst-in een
'open huis' is ontstaan, dat het hele
jaar open is en waar iedereen, die met
anderen in contact wil komen, te
recht kan zonder direct als een zielig
geval te worden gezien."
Voor velen zal de manier waarop ds
Klamer tegen veel goedbedoelde
kerstvieringen aankijkt cru overko
men. Ziet hij ook manieren om het
anders aan te pakken?
„Je hoort in deze tijd veel predikan
ten zeggen: waarmee zijn we bezig?
Dat is een concrete vraag, die ik zou
willen aanvullen met de vraag hoe we
met elkaar bezig zijn: betuttelend of
werkelijk belangstellend."
Als een belangrijke stap in de goede
richting, niet alleen voor kerstmis,
ziet ds. Klamer het oprichten van
huisgemeenten, een instelling, die
niet als tegenhEinger van de bestaan
de kerken is bedoeld maar als aanvul
ling, als voedingsbodem. „Toen ik in
de jaren vijftig predikant in Maas
tricht was heb ik me daarvoor erg
ingespannen. De tijd was er toen ken
nelijk nog niet rijp voor. Nadien heb
ik er mijn mond maar over gehouden,
omdat Je wanneer je je in Nederland
ergens druk over maakt meteen ais
eerste paukenist van het Concertge
bouworkest geldt. Nu duikt dat idee
echter weer op van heel andere kant
en dar ben ik onorm blij mee."
De huisgemeente, het kleinschalige
met als grote voorbeeld de eerst
christengemeente waar velen in onze
dagen met heimwee over praten.
Kooklucht
Terecht vindt ds. Klamer. „In een
huiskamer, waar de kooklucht nog
hangt en in een hoek een pop rond
slingert van een van de kinderen kun
je elkaar minder blijvend vrij ont
moeten dan in een kerk. Zo'n huisge
meente moet in eerste instantie geen
clubje vrienden zijn, maar bij voor
beeld mensen uit een wijk of straat,
een heel gemêleerd gezelschap, oud
en jong, die bij elkaar willen horen,
elkaar willen leren kennen en ook
doorkrijgen en elkaar in de gaten
houden in de goede zin van het
woord. Een huisgemeente gaat verdér
dan een bijbelstudiekring, de winter
sport van de kerk. Het moet als hét
goed is een groep mensen worden
waar de aandacht voor elkaar en de
voorbede uit de verf komen. Over die
eerste christengemeente lezen we dat
ze volharden in de gemeenschap. Wij
komen meestal niet veel verder dan
het doen aan gemeenschap. Dat ls
wel iets anders dan er echt je schou
ders onder zetten."
Van onze
sociaal-economische redactie
DEN HAAG Het is niet verstandig
de jeugdwerkloosheid sterk af te zon
deren van het algemene werkloos
heidsprobleem. Wel zou aandacht
moeten worden gegeven aan de pre
caire positie op de arbeidsmarkt van
enkele groepen jeugdigen, zoals jon
geren uit etnische minderheden, ge
handicapte jongeren en jongeren in
gebieden met bijzonder ongunstige
arbeidsmarkt.
Tot deze conclusie komen het Sociaal
en cultureel planbureau en het Cen
traal (economisch) Planbureau in een
studie over de vermoedelijke ontwik
keling van de jeugdwerkloosheid in
de jaren tachtig. De komende tien
jaar kan de stijging van de
jeugdwerkloosheid afvlakken als ge
volg van het dalende geboortencij
fers. Als echter de totale werkloos
heid harder blijft stijgen dan met 1,2
procent per jaar, zal ook de jeugdwer
kloosheid in omvang nog toenemen.
Typerend voor jeugdwerkloosheid is,
dat het voor een belangrijk deel ont
staat bij het voor het eerst toetreden
van werkenden op de arbeidsmarkt.
Behalve de tijd van kerstbomen,
kaarsen, warme gevoelens, war
me kachels en uitbundige eetpar-
tijen is het kerstfeest ook de tijd
van cliché's en vooroordelen. In
geen enkele periode van het Jaar
worden Je zoveel prettige, geze
gende, genoeglijke en fijne dagen
toegewenst als juist zo vlak voor
het kerstfeest. Ze zullen best ge
meend zijn, daar niet van. Maar
origineel zijn ze.bepaald niet. En
als ze eenmaal gezegd of geschre
ven zijn, ls daarmee de kous af
voor de afzender. De aangespro
kene moet de feestdagen zelf
prettig m&ken. Ook als hij/zij in
z'n eentje is. Daar weet toch nie
mand raad mee, al denkt wel
iedereen te weten hoe „de alleen
staande" zich moet voelen.
Mensen die alleen zijn zullen zo
langzamerhand hun buik wel
eens vol hebben van al die ideeën
die buitenstaanders over hen
hebben en van alle plannetjes
die, hoe goed bedoeld ook, in
deze tijd voor hen gemaakt wor
den. Want iemand die alleen is of
woont, „daar zal wel wat aan
mankeren", „die wordt zo egoïs
tisch", in elk geval „is die zo
zielig", en „daar moet dus wat
voor gedaan worden", zeker met
Kerst.
De stichting Los-Vast (postbus
5021, 's Hertogenbosch) die zich
beijvert voor mensen-alleen,
heeft alle vooroordelen over al
leenstaanden op een rijtje probe
ren te zetten ln de vorm van een
gefingeerd Interview met de voor
zitter van „de Bond van Alles
Beter Wetenden".
Vraag van die voorzitter: „Hoe zit
het met de beruchte „eenzame
dagen in december?". Antwoord:
„die worden aangepraat. Wie er
dén last van heeft, heeft er de
meeste weekends, en gewoonlijk
tijdens de vakantie, minstens zo
veel last van. Maar dóór praat
men niet over. De december
maand is de maand van de voor
geschreven eenzaamheid". Ande
re vraag: „U gelooft niet aan een-
zatimheid, triestheid van alleen
achtergebleven mensen die nooit
bezoek krijgen?" Antwoord: „Na
tuurlijk wel. Maar te veel van hen
worden te weinig opgepord om
gedurende het hele jaar, dus tij
dens élle maanden, mee te doen
met de activiteiten in eigen om
geving. Dat kunnen velen best"
Nog een bekend vooroordeel: al
leenstaanden zouden een kat of
hond hebben „om er lekker mee
te vrijen"; frustraties die sommi
gen alle ongehuwden voor het
gemak aanwrijven. Los-Vast:
„Hoeveel mensen mèt een part
ner hebben een kat, en nemen die
gewoon op schoot? Zijn die ook
gefrustreerd?". Nee dus.
In het „interview" komt ook de
slechte woonsituatie van veel
mensen-alleen aan de orde. Zij
komen er ln onze samenleving
maar bekaaid af, hoewel ze toch
een economisch belangrijk deel
van de bevolking zijn. Eén per
soon zou de helft van de ruimte
nodig hebben die twee mensen
gebruiken. „Er is mij ernstig ge
vraagd of één persoon niet ge
noeg had aan twee gaspitten. De
aan één persoon gegunde woon
ruimte is te klein om er gemakke
lijke stoelen in te zetten. In de
slaapkamer kan een benauwd
éénpersoons bedje Ze moe
ten alles maar opvouwbaar ma
ken" (uitzonderingen daargela
ten). Wat is er dan tegen een
éénpersoons bed? „U gaat toch
ook niet altijd op een stoel zitten
die precies groot genoeg voor u
is?"
Los-Vast is niet tégen kerst-ins.
maar ze moeten wel open zijn
„voor iedereen die zin heeft om
binnen te lopen. Alsjeblieft niet
speciaal voor alleenstaanden. Je
verziekt het denken van de men
sen. alleenstaanden zijn zielig en
we moeten aardig voor hen zijn.
vooral met Kerstmis".
Dat de slee met de kerstman
getrokken wordt door Rudolph,
het rendier met de orde neus, dat
wordt alle Amerikaanse kinde
ren wijsgemaakt. Tegenwoordig
vliegt Rudolph zelfs, maar dat
doet ie alleen voor de kinderen
van het personeel van de Ameri
kaanse luchtmachtbasis McGui-
re. Daar kwam de kerstman per
vliegtuig aan en voor die gele
genheid was de neus van het
toestel in Rudolph veranderd:
een Mickey Mouse-achtig ge
zicht, een rode dopneus en na
tuurlijk een gewei.
Het lijkt wel een beetje een psy
chedelische show. die hoek in Ou
wehands aquarium, waar de sid
deralen zwemmen. Daar staat
een kerstboom met flikkerlamp
jes, wat niet aan de kwaliteit van
de lichtjes ligt, maar aan de sid
deralen. Die houden de lampje in
de boom brandende, hoog of
laag, want hun voltage varieert
met hun humeur van honderd tot
vierhonderd volt. Vooral tijdens
het voeren (precies op het mid
daguur) zijn de alen opgewonden
en is het een geflikker van be
lang. Alleen 's zondags blijft het
tamelijk rustig, want dan vasten
ze.
Zo'n veertig jaar geleden, vertelt
een oud-leerling van de „Jon
gensschool der Evangelische
Broedergemeente" ln Zeist in De
Schakel (schoolkrant van de in
stelling die nu Comeniusschool
heet) vierden de schoolkinderen
met kerst de „kaarsjesdienst" in
de kerk. „De diensten werden in
het Duits gehouden. Die taal
moest je dan maar leren. En je
leerde hem ook. Wat vooral van
belang was, was het leren van een
(uiteraard) Duits versje. Dat vers
je was de drempel naar kers
tfeest. En dan. de kaarsjes. „De
zusters die ze brachten, net als nu
in hun f eestelij k-plechtige
dracht. Wat klopte je hEirt dan.
Minstens zoals bij Sinterklaas.
Dat kaarsje straks thuisbrengen
om er de kerstboomkaarsen mee
aan te steken. Dat was het Kers
tfeest. Het licht uit de kerk naar
huis brengen."
Nog steeds houden ze in Zeist de
traditie van de kaarsjesdient
hoog. Weer zijn kinderen en leer
krachten van de Comeniusschool
met familie en belangstellenden
uit de Broedergemeente, in het
kerkje aan het Zusterplein bij
elkaar gekomen. En net als veer
tig jaar geleden kregen alle kin
deren een kaars mee en hielden
ze op weg naar huis elkaiirs kaar
sen brandende.
Uitspraken van personeel en eer
steklassers van de Amsterdamse
Prof. v.d. Leeuw mavo over de
beteknis van het kerstfeest:
Veel eten en weinig doen
Veel doen en weinig eten
Het zijn dagen van bezinning
Van mij mogen ze het afschaffen,
evenals de paasdagen.
We gaan met mijn tante naar de
Dam naar de kerstboom kijken.
Vorig jaar was er niks aan.
De kerstboom zetten we neer en
we zingen dan een paar kerstlied
jes en we bidden ook nog.
Bij ons in de kamer lijkt het wel
een kaarspaleis, mijn moeder wil
overal een kaars.
Ze hebben ook wel eens bij het
eten konijn of haas. Dat lust ik
niet, want dat vindt ik zielig voor
dat beest.
Ik vind het ook leuk als je naar de
nachtmis gaat.
Hoe het rookgedrag van Ameri-
ka's nieuwe president tegenwoor
dig is, weten we niet, maar zo'n
dertig Jaar geleden was hij wat je
noemt een vrolijke roker. In die
tijd verscheen hij vaak in adver
tenties. In een daarvan zit hij
breed lachend achter een tafel,
bedolven onder sloffen sigaretten
van eeen bepaald merk. Met een
sigaret in een mondhoek zien
we dankzij plaatsing van die ou
de advertentie in het reclame
vakblad Adformatie spreekt hij
deze woorden tot „al mijn vrien
den": „Dit is het vrolijkste kerst
feest dat een roker zich kan
wensen."
Paashaas in aantocht
Plaatje in een Duitse krant, vol
uniforme, lachende paashaasjes,
met de tekst: „De kerstmannet
jes zijn nog niet eens uit de etala
ges. of de paashazen komen al
van de lopende band. Produktie-
bedrijven kennen geen pauze.'
