l5egin zet mes
|n Israëlisch
iefensiebudget
Solidariteit eist vrijlating
van zes Poolse dissidenten
Hua Guofeng deugde vroeger al niet
Minder voor defensie
Japan dan VS eisen
Marcos gaat staat
van beleg opheffen
Gijzelaars Iran
Hecht behandeld'
Galicië nauwelijks
blij met autonomie
intal zit in gevangenis
Nieuwe verwekker van geelzucht
jDAG 23 DECEMBER 19B0
BUITENLAND
7
v3}KIO (Reuter) Japan zal
^^gend jaar bij lange na niet
i de eisen voldoen die de
»rweg -enigde Staten aan Tokio's
c enig fcnsie-uitgaven stellen,
tusse .^rnerikaanse minister van defen-
i stro garold Brown verklaarde enkele
°P jen geleden bij een bezoek aan
uur lo dat de Japanse defensle-uitga-
'an 1 het komende Jaar met zeker 9.7
cent omhoog zouden moeten. De
en daarvoor ls de toeneming van
militaire activiteiten van de Sow-
Unie in het Verre Oosten. Het ka-
et van premier Suzuki heeft glste-
echter overeenstemming bereikt
een begroting, waarop slechts
het
iolist<
Carolr
merh
6,7 procent meer voor defensie ls uit- Omoera had verleden week gezegd
getrokken. Het budget voor defensie dat hij de verantwoordelijkheid voor
bedraagt 25 miljard gulden. de veiligheid van het land niet kan
dragen als de uitgaven voor defensie
De Japanse minister van defensie niet met minstens tien procent zou
den worden verhoogd. Tijdens de ka
binetsvergadering zei Omoera dat
het aantal Russische scheepsbewe-
.glngen en bommenwerpervluchten
vlak bij het grondgebied sterk ls toe
genomen. Dat heeft naar zijn mening
te maken met een aanzienlijke uit
breiding van de Russische vloot in de
Stille Oceaan en een toenemende
aanwezigheid van Russische schepen
en vliegtuigen in Vietnamese wate
ren, dicht bij de routes voor de aan
voer van olie uit het Midden-Oosten.
De totale begroting bedraagt slechts
9,9 procent meer dan die voor dit jaar.
Dat ls de kleinste stijging sinds 1959.
Diverse posten weerspiegelen de op
vatting van de regering dat meer geld
nodig ls voor uitbreiding van de eco
nomische samenwerking met andere
nlet-communistlsche landen ln het
Verre Oosten en voor verbetering van
de energievoorziening.
Zoe R'
>rong
Z.
houdtj
Insf
oegi
een
zwen
itu )in(
?n rde
iUZALEM (Reuter, AP, AFP) De Israëlische regering
tt de defensiebegroting met 25 procent verminderen. Het
iet zal voordat de besnoeiingen op de begroting definitief
ien de legerleiding horen. Deze heeft zich steeds fel tegen
maatregel gekant.
het besluit om de begroting voor
landsverdediging van bijna zes
|ard gulden terug te brengen tot
ia 4,5 miljard hoopt de Israëlische
lister van financiën de geldont-
irding te kunnen terugdringen.
e bedraagt momenteel 138 pro-
t. De defensie neemt een derde
de totale overheidsuitgaven van
11 voor haar rekening.
gens militaire kringen zal de he
eling betekenen dat tienduizend
oepssoldaten moeten worden ont-
De ontwikkeling van een
bommenwerper wordt ook
lagd en de opleidingsprogram-
zullen worden verminderd. Het
it heeft zich gisteren vijf uren
;ehouden met de gevolgen die
tef generaal Eltan ln een rap-
had vastgelegd. Premier Begin
i zich tot nu toe mede als
lemend minister van defensie
irzet tegen de kortingen op de
iting.
regering heeft ook besloten een
[voorstel voor de annexering van
de ln 1967 ln Syrië veroverde hoog
vlakte van Golan van de agenda van
het parlement te laten halen. Het
voorstel was afkomstig van Oeula
Cohen, een ex-partijgenote van Begin
en lid van de kleine fractie „Wederge
boorte". Nu naast de oppositie ook de
regering tegen het voorstel ls aan
vaarding ln het parlement uitgeslo
ten. Cohen heeft het dan ook Inge
trokken. ZIJ zegt morgen eenmotie
van wantrouwen tegen de premier te
kullen Indienen.
Onderwijzers
Ongeveer vijfduizend Arabische on
derwijzers op de westelijke Jordaan-
oever hebben gisteren hun salarisei
sen kracht bijgezet door een nationa
le onderwijzersstaking uit te roepen.
De leerkrachten hebben de afgelopen
weken een reeks werkonderbrekin
gen gehouden. ZIJ eisen een loonsver
hoging van honderd procent. De Ara
bische onderwijzers krijgen hun sala
ris zowel van Israël als van Jordanië
dat de westelijke oevervan 1948 tot
1967 heeft bestuurd en de meeste
gemeente-ambtenaren ln het gebied
betaalt.
Opgebaard tusen bloemen en de onderscheidingen die hij tijdens zijn leven ontving ligt de donderdag
overleden voormalige Russische premier Alexander Kosigin. Duizenden Russen, onder wie ook
president Breznjew, bewezen hem gisteren de laatste eer. Kosigin zal waarschijnlijk vandaag een
staatsbegrafenis krijgen op het Rode Plein in Moskou.
WARSCHAU (AFP, Reuter) De Poolse autoriteiten hebben gisteren de dissident Bernard
Kolesnik onverwacht vrijgelaten. De onafhankelijke vakbond Solidariteit eist echter ook de
vrijlating van zes andere dissidenten, die zich in het verleden openlijk tegen de Poolse
regering hebben gekeerd.
ftSHINGTON/TEHER AN (Reuter, AP, AFP) Het Ameri-
anse ministerie van buitenlandse zaken heeft gisteren Iran
Htm ,an beschuldigd een aantal van de 52 Amerikaanse gijze-
n n cs slecht te behandelen. Verscheidene Amerikanen zouden
i u t gevangenissen worden vastgehouden, zonder dat ze nood-
sfkoi gelijke medische hulp krijgen.
In een door vakbondsleider Lech Wa
lesa ondertekende verklaring eist het
door Solidariteit opgerichte comité
voor gevangen dissidenten dat de re
gering deze mensen zo snel mogelijk
op vrije voeten stelt. De petitie, die
gisteren aan de regering werd aange
boden, was mede-ondertekend door
25 hoge functionarissen van Solidari
teit en bekende Poolse kunstenaars.
De verklaring van Solidariteit kwam
vrijwel tegelijkertijd met het ant
woord van de regering op nieuwe sta-
kingsdrelgingen, naar aanleiding van
een groot tekort aan vlees vlak voor
kerstmis. Arbeiders ln meer dan vijf
tig fabrieken ln het stadje Chelm
Lubelski hadden aangekondigd van
daag voor een uur het werk neer te
leggen om zo druk op de regering uit
te oefenen meer vlees ter beschikking
te stellen voor de komende feestr
dagen.
Volgens de regeringsverklaring ls het
onmogelijk aan de wensen van de
arbeiders te voldoen en zullen de Po
len er zelfs rekening mee moeten hou
den dat het tekort aan vlees het vol
gend Jaar nog groter zal worden. „Een
radicale verbetering ln de economi
sche resultaten zal volgend jaar on
mogelijk zijn", aldus het hoofd van
het Poolse planningbureau. Kort
voor de bekendmaking van de rege
ring hadden arbeiders ln de plaats
Piotrkow ln midden-Polen hun vier
daagse actie ter verkrijging van meer
vlees beëindigd. Het ls niet bekend of
de Poolse regering tegemoetgekomen
ls aan de wensen van de stakende
arbeiders.
ADVERTENTIE
IJ1,, rardvoerder John Trattner van het
nlsterie van buitenlandse zaken zei
w t de Amerikaanse regering aanwlj-
fen had dat een onbekend aantal
gesi ^1^,5 8iecht wordt behandeld en
)eve nnV
bevi
Bijzi
gen had dat er gijzelaars waren ge
storven of gemarteld.
De voorzitter van het Iraanse parle
ment dreigde gisteren de 52 gijzelaars
ook lichamelijk slecht aan toe ls. voor een tribunaal terecht te laten
m) staan wegens spionage als de Ver-
J haalde fel uit naar de Iraanse enlgde Staten niet Ingaan op de Jong-
Tien Nabavl, die eerder op de dag ste Iraanse eisen. Edward Muskle, de
S gezegd dat de gijzelaars waren Amèrikaanse minister van bulten-
aergebracht ln „luxueuze hotels, landse zaken, liet zondag weten dat
«t allerlei faciliteiten waar ze ge- zijn land er niet over denkt de ge
en o Van mogen maken". In welke vraagde 24 miljard dollar te storten
lax, vangenlssen de gijzelaars zijn on- op een Iraanse rekening ln ruil voor-
x rgebracht is niet bekend, aldus de vrijlating van de gijzelaars. Op 2
attner, die zei dat de gezondheid november gaf de Majlis, het Iraanse
sommige Amerikanen „ernstig parlement, de regering opdracht de
*g ls om onze bezorgdheid te gijzelaars te berechten als de VS niet
ken". HIJ voegde er echter aan wilden voldoen aan de vier voorwaar-
dat de regering geen aan wijzin- den voor de vrijlating.
Besluit 1980 met een gift
voor de bevrijdingsbewe
gingen.
Steun de bevrl|dlngsstrljd
In Zuld-Afrlka en Namibië
Steun nu het ANC en
SWAPO
MANILA (Reuter, UPD President Marcos van de Filippij
nen heeft gisteren opdracht gegeven de militaire tribunalen te
ontmantelen en de burgers die in legerkampen worden vastge
houden naar de gewone gevangenis te brengen. De maatrege
len zijn een voorbereiding voor de opheffing van de staat van
beleg volgende maand.
heveld naar de civiele rechtbanken,
„behalve die zaken waarin men reeds
toe is aan de uitspraak".
Marcos zei dat de aangekondigde
stappen bedoeld zijn om een einde te
maken aan de beschuldiging dat het
leger mensen om hun politieke opvat-
tingen vasthoudt. „Politieke me
ningsverschillen zijn geen misdaad,"
aldus de president. Hij zei dat er wel
enige honderden mensen ln de mili-
taire gevangenissen blijven maar dat
zijn „gewone misdadigers" Sinds de
Instelling van de militaire tribunalen
zijn er meer dan achthonderd dood
vonnissen geveld, waarvan er drie
ook werkelijk zijn voltrokken.
Marcos heeft echter meteen ver
klaard dat dit zeker niet betekent dat
de militairen zich minder verant
woordelijk moeten gaan voelen voor
het handhaven van de openbare orde.
De president en de eerste minister
zullen uitgebreide bevoegdheden
houden, Inclusief het recht om de
staat van beleg weer ln te voeren.
Deze uitzonderingstoestand ls op de
Filippijnen vanaf september 1972 van
kracht geweest Marcos zei de staat
van beleg slechts weer te zullen In
voeren als het werkelijk nodig ls en
na overleg met de rechters en de
volksvertegenwoordigers. De zaken
die ln behandeling zijn bij de militai
re tribunalen zullen worden overge-
door een onzer redacteuren
LA CORUNA Na Baskenland en Catalonië heeft nu
ook de Spaanse provincie Galicië autonomie herkregen.
Erg van harte ging dat niet: slechts een kwart van alle
stemgerechtigde Galiciërs nam de moeite zondag naar de
stembus te gaan om zich uit te spreken over het door de
regering in madrid voorgestelde autonomie-statuut.
De Spaanse ministerraad kwam
gisteren ln een spciale zitting bij
een om onder leiding van premier
Adolfo Suarez de „teleurstellen
de" resultaten van het referendum
van afgelopen zondag te analyse
ren. Niet de uitslag was zo teleur
stellend (van alle stemmen was
ruim 73 procent voor de voorge
stelde autonomie), maar de gerin
ge opkomst. De oppositie ln Ma
drid sprak gisteren al van een ne
derlaag voor de regering en een
teken dat haar beleid ten aanzien
van autonomie voor de Spaanse
regio faalt.
In Galicië zelf waren de reacties
lauw, aangezien men daar op het
standpunt stond dat de voorge
stelde vorm van autonomie „niets
zal veranderen". Zonder twijfel ls
een deel van de lage opkomst te
wijten aan de slechte verbindin
gen, waardoor de vele boeren op
het platteland niet konden stem
men. Maar daarnaast heeft de Ga-
llciër nauwelijks Informatie gekre
gen over het hoe en waarom van
het voorgestelde zelfbestuur. De
verkiezingscampagne was niet
meer dan een serie eenvoudige
kreten over onafhankelijkheid,
die nog meer voeding gaven aan
het wantrouwen ten aanzien van
politici ln het algemeen en die van
Madrid in het bijzonder.
Armoede
In Galicië bestaat niet zo'n uitge
sproken nationalistische bewe
ging als ln Baskenland en Catalo
nië, die ruim een jaar geleden met
overgrote meerderheid voor zelf
bestuur stemden. In Galicië, de
arme streek ln het noordwesten
van Spanje, waren het zondag
Juist de jongeren die nauwelijks
interesse toonden. Plaatselijke
politici wijten dit aan de verwaar
lozing van de provincie, waar het
gebrek aan industrialisatie en de
uittocht van veel bewoners naar
andere delen van Spanje grote ar
moede hebben gebracht.
De zondag door een meerderheid
van de mensen die wel gingen
stemmen geaccepteerde autono
mie betekent dat Galicië vanaf nu
voor het grootste gedeelte zelf ver
antwoordelijk is voor het oplossen
van deze problemen. Galicië is
hiermee de derde „historische na
tionaliteit" na Baskenland en
Catalonië die terugkeert naar
een vorm van autonomie die al
bestond voordat generaal Franco
in 1936 de statuten introk. Kort
daarvoor had Galicië in een refe
rendum over een statuut gestemd,
dat vergelijkbaar is met het huidi
ge. Toen was er een opkomst van
meer dan zestig procent en aange
zien de Galiciërs hun eigen taal en
cultuur hebben bewaard, moet de
minimale Interesse nu worden ge
weten aan de slechte economische
toestand, die zou zijn ontstaan
door de verwaarlozing van het ge
bied door de regering in Madrid,
aldus plaatselijke politici.
Nadat de welvarende provincies
Baskenland en Catalonië zelfbe
stuur hadden gekregen, kwamen
er uit alle hoeken van Spanje roe
pen om eenzelfde recht. Andalu-
sië, Valencia, Aragon, Extremadu-
ra en de Canarische eilanden voe
ren hierover onderhandelingen
met de centrale regering in Ma
drid. Politieke waarnemers achten
het niet onwaarschijnlijk dat de
regering in Madrid de mislukking
in Galicië zal gebruiken om de
andere provincies te bewegen van
hun autonomie-plannen af te zien.
LYON (AFP) Franse medici onder
zoekers hebben een virus geïsoleerd
dat een tot nog toe ongrijpbare vorm
van geelzucht (leverontsteking) ver
oorzaakt. Men onderscheidde tot nog
toe hepatitis A, de epidemische geel
zucht waarbij de besmettingsweg via
het spijsverteringskanaal loopt, en
hepatitis B („serumhepatitis") waar
bij de besmetting alleen vla de bloed
baan tot stand komt.
Daarnaast werd, in sommige landen
ln toenemende mate, een derde vorm
van de ziekte waargenomen, die door
geen van beide bekende virussen
werd veroorzaakt. De medische on
macht om dit type ook maar thuis te
brengen, wordt kenmerkend weerge
geven door de benaming „hepatitis
niet-A, niet-B". Het is één van de
verwekkers van deze ziekte die nu
door een onderdeel van het Pasteur
instituut in Lyon is geïsoleerd en
daarmee voor verder onderzoek toe
gankelijk gemaakt. Uit recent onder
zoek is overigens duidelijk geworden
dat onder de noemer „niet-A, niet-B"
méér dan een ziekte moet vallen.
oor Johan ten Hove
1 wekenlang doen in de Chinese hoofdstad Peking geruchten de ronde
rer het mogelijke aftreden van de huidige partijvoorzitter Hua Guo-
ïng. De geruchtenstroom werd gisteren danig versterkt en kreeg tevens
leer grond door een scherpe aanval in het officiële orgaan van de
)mmunistische partij, het Volksdagblad, op de vroegere legendarische
artijleider Mao Zedong, die vier jaar geleden zelf Hua naar voren
aaide. Peking lijkt inderdaad bezig te zijn de huidige partijleider op de
oude beproefde Chinese manier aan de dijk te zetten. Door in de
Istorie te duiken en tot de ontdekking te komen dat de man vroeger al
let deugde.
>t een frontale aanval op Hua Is het nog
let gekomen, maar na een subtiele manier
e grond onder zijn voeten te hebben weg-
ehaald hoeft het grovere geschut niet lang
'eer op zich te laten wachten. De Chinezen
aan soms heel ver terug ln de geschiedenis
m het falen van leiders aan de kaak te
tellen. Bij de verguizing van de vroegere
minister van defensie Lln Blao, wiens
kliek" momenteel ln Peking voor de rech-
tts staat, haalde men zelfs de oude wijs
ter Confucius van stal. Bij Hua blijft men
foorloplg wat dichter bij huls en zijn vier
aar genoeg.
enig naar de verwarde periode rondom de
ood van China's belangrijkste leiders, pre
ker Zhou Enlal en voorzitter Mao Zedong.
Opvolger
hou Enlal stierf op 8 Januari 1978 en alge
meen werd verwacht dat Deng Xiaoping
momenteel vlce-voorzltter van de partij en
khter de schermen China's sterke man)
zijn opvolger zou worden. Deng heeft een
roemruchte geschiedenis. Tijdens de Grote
Proletarische Culturele Revolutie, Mao Ze
dongs grootste en luidruchtigste ideologi
sche campagne, werd Deng aan de kant
gezet als „kapitalistisch reptiel". Maar ln
aprU 1973 werd hij teruggehaald door pre
mier Zhou Enlal, die de pragmatische en
kundige bestuurder nodig had voor zijn
plannen om van China tegen het eind van
deze eeuw een modeme industriële natie te
maken. Deng paste ln die plannen en begon
achter de schermen met het opruimen van
de brokstukken, veroorzaakt door de chaos
waarmee de Culturele Revolutie gepaard
ging. Zhou was aan het eind van zijn leven
ziek, Deng nam zijn functie waar en lede
reen verwachtte dat hij de nieuwe premier
zou worden. Dit zeer tegen de zin van de
radicale groepering uit Sjanghai, die mo
menteel bekend staat als de „bende van
vier" en eveneens voor de rechter staat. D&
radicalen slaagden erin Deng te passeren en
de toen nog vrijwel onbekende minister van
openbare veiligheid, Hua Ouofeng, naar vo-
tamelljk hartelijke betrekkingen. Hij was er
namelijk nogal mee getrouwd.
Vergetelheid
Hua Guofenf
ren te schuiven. Later werd gezegd dat Mao
zelf Hua aanwees en dat ls best mogelijk
omdat ook Mao dicht bij het radicale kamp
zat. Hij onderhield ln ieder geval met een
van de leiders van de radicalen Liang Qlng
Hua werd ln februari 1976 waarnemend
premier en Jiang Qlng begon een campagne
tegen Deng die wederom, nu als „bewande-
laar van de kapitalistische weg" de verge
telheid ln gedemonstreerd moest worden.
Maar zowel in de top als bij het Chinese
volk had Deng aanhang. Dat bleek onder
meer bij het zogenaamde Tien An Menlncl-
dent, dat momenteel ln de Chinese pers
wordt opgerakeld om de positie van Hua
aan te tasten. Op 4 april 1976, de dag dat de
Chinezen hun doden herdenken, legden
tienduizenden mensen bij het monument
van de martelaren op het Tien An Men-
pleln (het plein van de Hemelse Vrede ln het
centrum van Peking) kransen ter nagedach
tenis van Zhou Enlal. De radicale macht
hebbers meenden er een demonstratie ln te
zien ten gunste van Deng Xiaoping, Immers
de beschermeling van Zhou Enlal. Zij lieten
de kransen weghalen, waarna er groot
scheepse rellen plaatsvonden en er Inder
daad een betoging voor Zhou en Deng op
poten werd gezet. De betoging werd bloedig
uiteen geslagen. Er vielen doden. Het Tien
An Men Incident ging als „contra-revolutio
nair" de geschiedenis ln en het neerslaan
ervan (onder verantwoording van Hua als
minister van openbare veiligheid) was
hoogst revolutionair". Hua werd zeer kort
daarop benoemd tot premier en Deng ver
loor al zijn functies.
De radicalen leken de strijd om de macht
gewonnen te hebben.
Maar Hua bleek voor de radicalen een onbe
trouwbare bondgenoot. Na de dood van
Mao Zedong op 9 september van hetzelfde
jaar ging de voortdurende strijd om de
macht tussen radicalen en gematigden zijn
volgende (en zoals het nu lijkt beslissende)
fase ln.
Coup
Het Chinese politburo dat begin
october bij elkaar kwam kon het niet eens
worden over de opvolging van de partij
voorzitter en ln de verwarring plaatste Hua
zijn coup. Hij liet de vier radicale leiders
arresteren en werd zelf partijvoorzitter.
Sindsdien bestaat de „bende van vier" die
met terugwerkende kracht van alles wat
niet mooi en wel lelijk ls wordt beschuldigd.
Opnieuw werd er een massale campagne
tegen aan gegooid om de radicalen in dis
krediet te brengen en eveneens verschenen
de eerste muurkranten waarin „spontaan"
op eerherstel van kameraad Deng werd
aangedrongen. Dat herstel kwam in juli
1977 en Deng begon als eerste vlce-premler
en vlce-voorzltter van de partij voortvarend
aan een zuivering van het regerings- en
partijapparaat. Vele ln de Culturele Revolu
tie verguisde leiders kregen eerherstel en
bezetten opnieuw de burelen ln Peking.
Heroïsch
Maar nog steeds lag daar dat „contra-revo
lutionaire" Tien An Men-Incident. In de
cember 1978 zette Deng dat zelf ln zoverre
recht dat het Incident voortaan „revolutio
nair" was en het neerslaan ervan „contra
revolutionair", waarmee hij ln feite een be
dekte aanval op Hua Guofeng deed.
Nu doet het Volksdagblad dat dunnetjes
over door te melden dat er bij die betogin
gen op het plein belangrijke partijleden
aanwezig waren en dat het Incident een
„heroïsche opstand" was tegen de „bende
van vier". De partij schaart zich nu volko
men achter de betoging, hetgeen niet .veel
goeds Inhoudt voor de man die verantwoor
delijk wordt geacht voor het neerslaan van
de betoging, die huidige partijleider Hua
Guofeng.
Tevens zegt het Volksdagblad ln een com
mentaar dat Deng een grote rol speelde in
het ten val brengen van de „bende van
vier", terwijl de arrestatie van het illustere
gezelschap altijd aan Hua werd toegeschre
ven. HHua raakte in september van dit jaar
zin functie van premier al kwijt. Hij werd
opgevolgd door Zhao Zyang, die als vertrou
weling van Deng bekend staat.
Formeel laat de Chinese top zich nog niet
uit voer het heengaan van Hua. Maar de
geruchten zijn zo sterk dat de Chinese on
derminister Han Nianlong vorige week
moest ontkennen dat de partijleider gear
resteerd was.
Ook gisteren zei minister van planning Yao
Yilin dat Hua Guofeng „nog steeds de voor
zitter ls van het centrale comité van de
Chinese communistische partij". De man
„had ook niet gehoord dat hij zou willen
aftreden of van baan veranderen". Boven
dien was dat Iets „dat niet door een klein
aantal mensen beslist kon worden. Daar is
een congres voor nodig of een vergadering
van het centrale comité."
Aan het eind van dit jaar .of begin volgend
jaar houdt het centrale comité van de Chi
nese communistische partij een plenaire
Zitting.
