aakmat dreigt met 'verdere
appen' tegen Nederland
Frans Roefs en de verloren jaren
aadsel hoe nitriet
I nasi terechtkwam
Duizenden demonsteren
tegen ontwerp abortus
Turken: gevolgen van
visumplicht rampzalig
^diogesprek uitgezonden, ondanks inbeslagnemen banden
Feestelijke wijn hoeft niet duur te zijn.
Tenminste niet
bij de slijter-wijnhandelaar!
ouw omgekomen in
andend huis,
in ernstig gewond
Interpellatie PvdA
over viering 5 mei
Toepassing
nitriet bij
vleeswaren
ONKYO
Demonstratie in Amsterdam
Scheidende voorzitter leraren haalt uit naar Pais en Van Kemenade
Zout genoeg voor
wegen, zegt Akzo
JDAG 22 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
ERSUM (ANP) De Surinaamse regering ziet zich genoodzaakt verdere stappen tegen
and rland te ondernemen „als de Surinaamse onderdanen ln Nederland een vernederende en
tende behandeling moeten blijven ondergaan". Dit zei vice-premier Haakmat van
n m< iame in een interview dat gistermiddag door de NOS-radio werd uitgezonden,
amhe
irdere stappen kunnen volgens
nat bestaan uit „het aanwen-
an Surinaamse Invloed in lan-
i Latijns-Amerika waarmee Su-
e een gezagsvolle relatie heeft
ouwd".
jesté iterview kon worden ultgezon-
(j|e ndanks de actie die zaterdag in
zonden was. verscheen de Surinaam
se militaire politie in de hotelkamer
in Paramaribo, waar Wanders ver
bleef. De politie nam de opname
apparatuur en de banden met inter
views in beslag, naar de NOS later
meedeelde waarschijnlijk in op
dracht van president Chin a Sen.
geen reden op voor de inbeslagne
ming van de banden.
rook >arlbo ondernomen werd tegen
iu to lorrespondent GIJs Wanders,
:rete Haakmat gesproken had.
Wanders, die niet wordt vastgehou
den, heeft meegedeeld dat hij naar
nadat vrijdagavond laat in het het Surinaamse ministerie van justl-
Hier nima „Met het oog op morgen" tie moest komen, maar hij kreeg de
bren lak je van het Interview ultge- banden niet terug. Ook gaf men hem
ïetgi
Wanders vermoedde dat Haakmat
achteraf enkele uitspraken betreurt
die hij gedaan heeft, onder meer die
over mogelijk verdere stappen tegen
Nederland.
Zondagmiddag kon het hele inter
view worden uitgezonden in het NOS-
radioprogramma Zorg en Hoop. De
vice-premier zei dat Suriname zich
bij de neus genomen voelt, doordat
Nederland zich niet heeft gehouden
naan
enwi
rzaai
de
rdhe
en al
Hetl
inafl
inee
jrzaa
ki
wekk
advertentie
Volgens
eeln
J|
ebbe
i mei
rop.
fis hl
er al [rvo,« 1
zij cteur Sletsma, leider van het
rokii rcheteam te Venray, zal in de
n aan 6 plaats uitgezocht moeten wor-
v>e het nitriet in de nasi is ge-
WPK it. Hij opperde de mogelijkheid
lun le pakken zijn ondergedompeld
t gif.
Ifaf/alre heeft zaterdag en zon-
roor veel beroering gezorgd. Za-
Ifi g maakte het ministerie van
*2i huisvesting bekend dat een zes-
rige vrouw was overleden na het
RK_ van de nasi. Later op die dag
e de inspecteur voor de volksge-
leid in Limburg mee dat een op
dag overleden vrouw ook aan
Bselverglfitlging gestorven was.
zij had een diepvriesmaaltijd
H. 4ten. Deze mededelingen en de
dit kerheid over de omvang van de
alve iftlging brachten vele mensen ln
cor| Nederland ertoe politie en huls-
te raadplegen. Pas ln de loop van
iagmiddag, toen bekend werd dat
ffaire waarschijnlijk beperkt zou
in tot Venray nam het aantal
toontjes naar diverse instellingen
!n functionaris van het politie-
-lei:e'
Re:
I O'
pn
)en
leen
lijkt
i 191
erd{ i een onzer verslaggevers
Ie bi (TGEN8PLAAT/R OTTERDAM
ere 1 lij een brand ln een tot woning
«bouwd hotel ln Ooltgensplaat is
rdag de 34-Jarlge mevrouw R.
i om het leven gekomen. Haar
ligt met ernstige brandwonden
het ziekenhuis. De drie kinderen
de familie Luth bleven onge
il.
pand brandde totaal uit. De scha-
wordt geschat op een half miljoen
den.
raai% een brand ln een woning aan de
mastraat ln Rotterdam moesten
bewoners met ademhallngsmoel-
eden naar een ziekenhuis wor-
gebracht. Het vuur ontstond
iat een voor de gevel staande
iflets door nog onbekende oor-
hi brand vloog. Het vuur sloeg
j J tr naar de woning. De begane
Tpnd, de eerste verdieping en de
deretage brandden uit. De bewo-
konden zich ternauwernood vla
J^ltdak in veiligheid stellen.
bureau te Venray verklaarde dat veel
mensen met buik- en maagklachten
verontrust hadden gebeld. In alle ge
vallen bleek er geen sprake te zijn
van nitrietverglftiging.
Een woordvoerder van het ministerie
van volksgezondheid zei gisteren dat
er voor het ministerie alle aanleiding
was om hard aan de bel te trekken.
„Wij wilden geen paniek zaaien, maar
als er levens op het spel kunnen
staan, is het zaak alle mogelijke
maatregelen te treffen."
DEN HAAQ (ANP) De Tweede
Kamer-fractie van de Partij van de
Arbeid wil direct na het Kerstreces
minister-president Van Agt interpel
leren over het besluit van de minister
raad om 5 mei wel tot nationale feest
dag uit te roepen, maar de bevolking
die dag geen vrijaf te geven.
Het PvdA-Kamerlld Wim Meijer,
wiens motie om S mei opnieuw Jaar
lijks als bevrijdingsdag te vieren, een
half Jaar geleden door een brede Ka
mermeerderheid werd aanvaard,
noemt het kabinetsbesluit.ridicuul".
Voorwaarde voor een nationale feest
dag behoort volgens hem te zijn dat
ledereen in beginsel daaraan kan
deelnemen en niet alleen degenen die
een snipperdag kunnen opnemen. Nu
ontstaat de situatie dat de ene helft
van de bevolking wel kan en de ande
re helft (onderwijzers bijvoorbeeld)
niet. Bovendien vindt Meijer het ka
binetsbesluit een slag ln het gezicht
van het voormalig verzet, dat Juist op
het instellen van een echte nationale
feestdag heeft aangedrongen.
Van onze redacteur weten
schappen
Nitriet is tot nog toe vooral ln
opspraak gekomen zonder
dat dit overigens praktisch ge
volg had als conserveermid
del ln vleeswaren. Daarvoor
wordt het gebruikt ln concen
traties die honderden malen
kleiner zijn dan ln de pakken
nasi goreng werd aangetroffen.
Het overwogen risico was dat
door omzettingen in het spijs
verteringskanaal met bestand
delen uit het voedsel kanker
verwekkende stoffen zouden
worden gevormd, die bij chro
nisch gebruik na vele Jaren risi
co's zouden kunnen opleveren.
Uitvoeringsbesluiten van de
Warenwet leggen het gebruik
van nitriet ln de voedingsmid
delenbranche aan strakke ban
den. Het mag ln ruimten waar-
In vlees wordt verwerkt, krach
tens het Vlees- en vleeswaren-
besluit niet aanwezig zijn be
halve als bijmengsel ln keuken
zout, tot een maximum van 0,6
procent. Dit beperkt de hoe
veelheden die praktisch kun
nen worden toegepast, en sluit
de mogelijkheid van verkeerde
toepassing uit, tenzij het voor
schrift grovelijk wordt over
treden.
Het meest verwante probleem
is het nitraatgehalte ln blad
groenten, dat door overmatige
toepassing van stikstofmest
stoffen bedenkelijke waarden
kan bereiken, vooral in baby
voeding. Nitraat wordt in de
spijsvertering in nitriet omge
zet, dat bij baby's die daar voor
extra gevoelig zijn, de zuurstof-
hulshouding in het lichaam
kan verstoren.
aan wat met Suriname was afgespro
ken. Haakmat doelde daarbij op de
volgens hem eenzijdige opzegging
door Nederland van de overeenkomst
tot afschaffing van het visum en „de
eenzijdige Jacht die ln Nederland
wordt gemaakt op Illegaal verblijven
de Surlnamers".
Over de Invoering van een visum
plicht voor Nederlanders die Surina
me willen binnenkomen, zei Haak
mat dat Suriname met die Invoering
„tot uitdrukking heeft willen brengen
dat Suiiname zich ln het internatio
nale verkeer door geen enkel land
laat bedonderen. Nederland heeft
zich schandalig gedragen door zich
niet te houden aan hetgeen ons is
toegezegd. Dat is wat hier in het
geding is: de immoraliteit van het
Nederlandse beleid waar het om Suri
name gaat."
Het laatste
Haakmat zei verder dat een boze re
actie van Nederland op de Ingevoerde
visumplicht voor Nederlanders wel
het laatste is waarover hij zich zorgen
maakt: „Weet dat de regering de af
hankelijkheid van Nederland wil ver
minderen en de dominante rol wil
afzwakken die Nederland in de relatie
met Suriname vervult."
NOS-correspondent Wanders zei nog
van regeringsfunctionarissen ln Suri
name te hebben vernomen dat Suri
name van plan is in Nederland een
organisatie op poten te zetten om
Nederlandse Journalisten en „onge
wenste vreemdelingen" die een visum
voor Suriname willen hebben, aan
een antecedentenonderzoek te onder
werpen. Dat onderzoek zou dan bul
ten medeweten van de betrokkenen
plaats vinden.
De landelijke organisatie van Surlna
mers in Nederland (LOSON) heeft
onmiddellijke intrekking van de vi
sumplicht geëist die Suriname heeft
ingesteld voor Nederlanders. Het LO
SON zegt de indruk gekregen te heb
ben dat de visumplicht ook geldt
voor in Nederland verblijvende Surl
namers die de Nederlandse nationali
teit hebben. Het ministerie van bui
tenlandse zaken in Den Haag heeft
verklaard dat dit „uiteraard" zo is.
De demonstranten tegen het abortus-wetsontwerp op weg door de Amsterdamse binnenstad
advertenties Actiegroep: wij zullen wet saboteren
AMSTERDAM (ANP) Duizenden mensen, voornamelijk
vrouwen hebben zaterdag in Amsterdam gedemonstreerd
tegen de aanvaarding door de Tweede Kamer van het abor
tus-wetsontwerp. Zingend en met leuzen als „abortus vrij"
trok de enorme stoet van de Westermarkt dwars door de
binnenstad naar het Amstelveld waar toespraken werden
gehouden.
De aankoop van HiFi-apparatuur is een
zaak van vergelijken en dan beslissen.
Ontdek daarom eerst wat Onkyo
verstaat onder: Quartz Lock, Accu-Bias
en Super Servo.
2 Jaar garantie
O
BON
U gelieve mij te zenden documentatie
over de ONKYO apparaten
Woonplaats
U kunt deze bon opsturen in een
enveloppe zonder postzegel aan
Acoustical Antwoordnr. 93
1200 VK 's-Graveland
„Politieke koehandel heeft dit wets
ontwerp aan een voor ons te verwaar
lozen meerderheid geholpen. Ieder
een weet dat er noch ln de Tweede
Kamer noch onder de Nederlandse
bevolking een echte meerderheid is
voor de in het wetsontwerp neerge
legde CDA-visle op vrouwen en op
abortus", aldus een woordvoerder
van de organisator van de demon
stratie, de actiegroep „Wij vrouwen
eisen."
Volgens deze actiegroep „wil men
met deze wet vrouwen op een schan
dalige manier bevoogden, klein hou
den en als onmondig beschouwen.
„Dit aanvaarden wij niet. De uitvoe
ring van deze wet zullen wij dan ook
na eventuele inwerkingtreding sabo
teren", aldus de vrouwen.
Met de demonstratie zaterdag willen
de vrouwen duidelijk maken dat het
recht op vrije abortus erkend dient te
worden, dat de beslissing alleen bij de
vrouw ligt en dat hulpverlening zoals
zij dat wensen zal doorgaan.
Gijsen
Een heel ander geluld kwam van de
bisschop van Roermond, mgr. dr. J.
Gijsen: voor de regionale omroep
Zuid zei hij geschokt te zijn door de
aanvaarding van het ontwerp. Elk
voorstel dat abortus geheel of gedeel
telijk legaliseert, noemde Gijsen ver
werpelijk. Evenals zijn collega van
Rotterdam, Simonls, vond Gijsen de
aanvaarding van het ontwerp het
droevigste politieke nieuws van het
jaar.
AMSTERDAM (ANP) Ruim duizend in Nederland wonende
Turken hebben zaterdag in Amsterdam gedemonstreerd te
gen de visumplicht, die de Nederlandse regering per 1 novem
ber dit jaar instelde.
Met een Groene Betaalcheque f.n de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
Tijdens de demonstratie werd op het
Duitse consulaat een petitie aange
boden tegen de visumplicht, die ook
door Duitsland voor Turken werd in
gesteld. De demonstratie was georga
niseerd door het „platform" van de
mocratische Turkse organisaties in
Nederland.
Volgens dit platform zijn de gevolgen
van de visumplicht voor de meer dan
honderdduizend legaal in Nederland
wonende Turken rampzalig. Ze kun
nen niet met Kerstmis naar huis, om
dat de Duitse consulaten (Duitsland
of Frankrijk passeert men op weg
naar Turkije) de overstelpende vraag
naar visa niet aankunnen.
door Piet Hagen
194
g< aars
-j i
ksaj n kaars was er de oorzaak van dat
woning aan de Aegldiusstraat in
rzoe ötterdam door brand werd ver-
t Ot est. Hier deden zich geen pereoon-
Wim ke ongelukken voor. Een winkel-
md en de erboven gelegen verdle-
ngen liepen zware schade op.
lijk l en tot vijftien lokalen van een hou-
ïe we n schoolgebouw aan de Oude Kam-
|kt erweg in Zwolle zijn gisteren door
rand verwoest. Over de omvang van
schade was gisteren nog niets be
nd; naar de oorzaak stelde de poil-
e nog een onderzoek ln. Een misdrijf
trd niet uitgesloten,
oor vele tonnen schade is in de
acht van zaterdg op zondag aange-
cht door een boerderijbrand in
ausden. Het bedrijf werd vrijwel ge-
tel verwoest. Niemand liep letsel op.
Ie brand ontstond 's nachts doordat
o de keuken de vlam ln een pan
loeg. Doordat er in de boerderij geen
tleloon was en eerst de familie en
tt vee in veiligheid gebracht moest
'orden, werd de brandweer nogal
tot gewaarschuwd. De schade wordt
Hoor de verzekering gedekt.
[oor bijna twee miljoen gulden scha-
le is gisteren aangericht door een
"ond ln de meubelzaak van de ge
goedere Stoffels in het Zuidllmburg-
e Bom. OoOk twee boven het bedrijf
Wegen winkels gingen in vlammen
°P Drie bewoners konden zich ter
nauwernood in veiligheid stellen. Van
at oorzaak had de politie gisteren
log geen idee.
EINDHOVEN Met felle uithalen naar zowel minister Pais als diens
voorganger Van Kemenade heeft Frans Roefs zaterdag afscheid genomen als
voorzitter van het Nederlands Genootschap van Leraren (NOL). Noch een
links, noch een rechts onderwijsbeleid heeft hem in de afgelopen zeven jaren
kunnen bekoren. Voor de rol die christen-democraten als staatssecretaris De
Jong daarbij speelden had hij evenmin een goed woord over. Misschien dat de
keus van een feestredenaar voor deze bijeenkomst toch meer dan toeval was:
Jan Terlouw van D'66 als laatste hoop.
Het Nederlands Genootschap
van Leraren, Roefs meldde
dat met trots, is in de afgelo
pen Jaren snel gegroeid. Er
zijn nu bijna 18.000 leden; de
meesten van hen zijn werk
zaam in de sector van mavo
havo-vwo, maar er is ook be
langstelling vanuit het be
roepsonderwijs. Getalsmatig
is het NGL de vierde, na KOV,
ABOP en PCO, maar ln fel
heid doet het genootschap ze-
,ker niet onder voor de zuster-
rganlsatles.
Die faam dankt het NGL in
niet geringe mate aan de man
die de afgelopen zeven Jaar
voorzitter was: Frans Roefs,
die in zijn Jaarredes en toe
spraken bij demonstraties
zijn achterban danig kon op
zwepen. Binnenkort zal ie
mand anders het vaandel van
hem over nemen, nu kon de
algemene vergadering de
scheldene voorzitter alvast
toejuichen.
Als het ideaal van Roefs is
geweest om veranderingen in
het voortgezet onderwijs af te
houden, is hij daar ln zeker
geslaagd. De door oud-minis
ter Van Kemenade beoogde
middenschool is het experi
menteer-stadium nog niet te
boven. De plannen van Pais
en diens staatssecretaris De
Jong om een tweejarige brug-
perlode in te voeren, leden
schipbreuk in de Tweede Ka
mer. De na zes Jaar zwoegen
door De Jong ingediende exa
mennota (een stuk dat heel
wat meer overhoop haalt dan
alleen de examens) lijkt bij
voorbaat kansloos.
Rechtspostitie
Ook op het gebied van de
rechtspositie kan Roefs op
successen bogen. Het laatste
wapenfeit was de verwerping
door de Tweede Kamer van de
voorgestelde korting op de sa
larissen van leraren. De op 1
oktober gehouden schaalsta-
king, de eerste ln de geschie
denis van het eens zo eerbied
waardige genootschap, heeft
daaraan zeker bijgedragen.
Tijdens de Jaarvergadering in
Eindhoven bereed Roefs nog
eenmaal be handig zijn stok
paardjes. Hij schimpte op de
beleidsambtenaren van het
ministerie van onderwijs die
het allemaal zo goed weten,
op de sociologen en andere
vrijgestelden ln de peperdure
advies- en begeleidingsdien
sten, op nutteloze nota's en
even onnutte commissies, en
natuurlijk op de bewindslie
den die in de zeven Jaar van
Roefs voorzitterschap nau
welijks iets hadden klaar ge
maakt.
Van Kemenade en Pais: zeven
verloren jaren, zo vatte Roefs
de stand van zaken samen.
Als eerste onderhandelaar
voor het Ambtenarencentrum
ruilt Roefs nu Pais voor Wie
gel in, maar een bemoedigend
woord voor de huidige minis
ter van onderwijs kon er nog
wel af. Hij wenste Pais een
goede toekomst als hoogle
raar ln een duo-baan voor het
vak 'emancipatoria' aan de
Volgens Terlouw is het ergste
wat ons in die situatie kan
overkomen dat cynische lera
ren hun leerlingen staven in
het doemdenken. Hun taak is
het immers jongeren zicht te
geven op de toekomst. De
school moet leerlingen voor
bereiden op de taak die ons te
wachten staat: het leerbaar
houden van de door techno
cratie bedreigde wereld.
Jan Terlouw: leerlingen niet
staven in doemdenken
Perenbloesem Universiteit te
Peking.
„Weg terug"
Van leraar tot full-time vak
bondsman: het is een sprong
die Roefs moeiteloos vol
bracht heeft. Juist daarom
was het zo aardig dat na hem
Jan Terlouw van D'66 het
woord kreeg, want diens ver
haal leek eerder een pleidooi
voor de weg terug: niet het
groepsbelang van de vak
bond, maar de maatschappe
lijke en vormende taak van de
leraar moet centraal staan.
Volgens Terlouw kan het on
derwijs veel bijdragen tot de
kwaliteit van de samenleving.
Frans Roefs: noch voor links,
noch voor rechts onderwijs
beleid waardering
Die kwaliteit is er de afgelo
pen vijftien jaar (dat D'66 on
geveer even lang bestaat is
volgens Terlouw toeval) niet
beter op geworden.
De dreiging van een vijand
van buitenaf (de bezetter) is
overwonnen, het land is opge
bouwd, de welvaart is groter
dan ooit. De keuzevrijheid
van het individu is geweldig
toegenomen. Maar de ge
meenschap als geheel staat er
slecht voor. Nu de kerk als
samenbindende factor voor
veel mensen is weggevallen en
oude vormen overboord gezet
zijn, blijken we hopeloos ver
legen te zitten om een geza
menlijk ideaal voor de toe
komst en nieuwe nonnen.
Teriouws rede had iets van
een kerstboodschap en het
was dan ook niet verwonder
lijk dat hem in de discussie
werd gevraagd hoe je dat in
praktijk kon brengen. Over
schatte Terlouw niet de in
vloed van de leraar op zijn
leerlingen? Als de door hem
aangeprezen waarden (weder
zijds respect, vakmanschap,
verantwoordelijkheid, geloof
in de toekomst en noem maar
op) buiten de school niet in
aanzien waren, hoe kon de
school dan tegen die stroom
opboksen?
En zo viel er ondanks mooie
woorden van Terlouw over het
licht in de duisternis („al dan
niet religieus opgevat") toch
nog een schaduw over het af
scheidsfeest voor Roefs. In ie
der geval had de leider van de
democraten geen alternatief
geboden voor het door de
NGL-voorzitter zo scherp aan
gevallen beleid van socialis
ten, christen-democraten en
liberalen. Maar zou er iemand
zijn, die het in de ogen van
deze strenge leraar wel goed
had kunnen doen?
Landgenoten uit Turkije die hun fa
milie in Nederland willen bezoeken,
zitten met hetzelfde probleem: de
aanvraag van een visum duurt maan
den en in Turkije zelf moet men vaak
ver reizen om hiervoor een consulaat
te bezoeken. Veel Turken in Neder
land hebben vrienden of familie in
Duitsland, die ze af en toe willen
bezoeken. Voor een rit van een uur
met de auto moet nu al een visum
aangevraagd worden, aldus het plat
form.
Volgens het platform is instellen van
een visum, net als de 1-november-
wet, een excuus om niets te doen aan
de oorzaken van de illegale arbeid.
De demonstratie in Amsterdam be
gon op het Museumplein en liep via
het Duitse consulaat naar het Water-
looplein, waar een aantal organisa
ties en politieke partijen hun stand
punt over de visumplicht uiteen
zetten.
ARNHEM (ANP) Er komen deze
winter geen problemen met de zout-
voorraad ter bestrijding van de glad
heid op de Nederlandse wegen, ver
wacht Akzo Zout Chemie. De wegbe-
heerders hebben 350.000 ton zout op
geslagen, en Akzo Zout Chemie heeft
nog eens 175.000 ton klaar liggen,
liggen.
Er zullen zich volgens Akzo dus geen
tekorten aan strooizout voordoen
zoals in de winter 1978-1979, toen
500.000 ton zout op de wegen werd
gestrooid. Bij een normale winter is
een voorraad van 170.000 tot 200.000
ton overigens voldoende.
Sinds 1963 wordt zout vrij alemeen
gebruikt voor gladheidsbestrijding.
„Natuurlijk krijgen we last van ons
maag. Maar dat moeten wc ervoor
over hebben