ran overschat
eduld Amerika
Geweldloosheid oplossing voor Ulster'
'Partijleider China
geeft fouten toe'
Lagerhuis India keurt
omstreden wet goed
Nog steeds politieke
gevangenen in Indonesië
ïfc"
ivangenen m
ruguay gaan
hongerstaking
Turkse consul in
Australië gedood
VN-vergadering
vraagt sancties
tegen Zuid-Afrika
Burnham wint in Guyana
Afgezette leider
Salvador volgens
familie opgepakt
Obote maakt
kabinet bekend
JÓÈRDAG 18 DECEMBER 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
ponze correspondent
(BAN Iran speelt in de gijzelingskwestie met vuur en
ichat het Amerikaanse geduld, zo menen diplomaten ln
isfdstad Teheran, De reden hiervan is dat de leiders best
Jzellngskwestie willen oplossen maar dat ze verwikkeld
fin een harde strijd om de macht.
trijnse bemiddelaars hebben
,élopen weken naarstig gepro-
'aan de Iraanse leiders uit te
jn dat de regering van Jimmy
gebonden is aan de Ameri-
wetten. „De Algerijnse rol in
Ijpel is gegroeid van die van door-
ilk naar bemiddelaar en ver-
rr van garanties," aldus de di
aten. De Iraanse leiders blijven
5ewoon optimistisch ln hun
ïgen over de gijzellngskwes-
yatollah Mohammed Behesjtl,
atollah Khomeini na de belang-
relgieuze leider, zei gisteren
de laatste Amerikaanse antwoor-
bljna aanvaardbaar zijn voor de
ia, (het Iraanse parlement), maar
er enkele correcties nodig zijn.
J hopen dat het probleem blnnen-
kan worden opgelost als de Ver-
kMde Staten hun antwoord geven
I^Vdeze correcties." Ondanks deze
HEilstlsche uitlatingen achtten
nen die nauw betrokken zijn bij
jverleg de zaak „uiterst delicaat".
rtraging
Lttttr
lüer Mohammed Rajal zei deze
k dat Iran vraagt om financiële
inties die vla de Algerijnse autori-
en moeten lopen. Details gaf hij
maar bronnen ln Teheran lieten
n dat Iran garanties eist voor de
tactie van de Iraanse tegoeden in'
ïerenlgde Staten (die door Carter
roren zijn) en tevens garanties
voor de rijkdommen van de sjah
yn familie.
vertraging van het Iraanse ant-
>rd op de Jongste Amerikaanse
stellen komt waarschijnlijk van-
tde Algerijnse weigering Iraanse
(lien over te brengen die voor
volgens de Amerikaanse wet-
ch niet kan Inwilligen.
gerij nse ambassadeur ln Iran,
a' Karim Oherayeb, heeft deze
onverwachts een ontmoeting
met de zoon van Khomeini.
eMfcd Achmed. Vla de zoon heeft hij
rk bij de ayatollah op aan ge
in rekening te houden met de
ngen die de Amerikaanse wet
„„ering in Washington oplegt.
T J kbaar was hem dat niet gelukt bij
nier RaJ al en minister zonder por-
uille Behsan Nabawt
te mogelijk dat er veranderin ge
let Iraanse antwoord op til zijn,
JITO (AFP) Meer dan tachtig
Utleke gevangenen ln Uruguay zijn
ids enkele dagen in hongerstaking.
!ld t staat ln een verklaring die giste-
1J* i is uitgegeven door het „Brede
d] uguayaanse Front" ln de Ecuadorl-
hoofdstad Quito.
gevangenen willen met hun hon-
he" staking protesteren tegen de „on-
Ect nselljke behandeling" waaraan
lüeke gevangenen worden onder-
de fpen en tegen de verdwijning van
van hen. Volgens de verklaring
le i at de dochter van de ln 1976 ver-
lorde senator Zelmar Mlchellnl, Ce-
rila li, sinds enkele dagen gemarteld
vreest men voor haar leven. Verte-
f"1 nwoordlgers van het „Brede Front"
lodlgden aan dat het Hoge Com-
isariaat van de Verenigde Naties
ppen heeft ondernomen om een
id te maken aan de slechte be han
ig van politieke gevangenen ln
maar Teheran houdt ln wezen vast
aan:
de overdracht van de rijkdommen
van de sjah en zijn gezin.
de overdracht van Iraanse tegoe
den op een Algerijnse bank ln de
Verenigde Staten.
Niet 'verloren'
Over deze eisen valt met Iran niet
meer te onderhandelen, zo menen de
bronnen. Iran zou eisen dat de over
dracht vóór de vrijlating van de gijze
laars plaatsvindt óf daarmee samen
valt. Diplomaten ln de Iraanse hoofd
stad menen dat ondanks dit harde
standpunt „nog niet alles is verlo
ren". Mogelijk dat de leiders akkoord
gaan met een formulering op basis
waarvan ze kunnen volhouden dat de
rijkdommen van de sjah Inderdaad
zijn overgedragen en waarmee ze dus
hun gezicht redden. Tenslotte weten
ze heel goed dat de sjah een Jaar de
tijd heeft gehad zijn rijkdommen vei
lig te stellen.
Ayatollah Behesjtl liet nog weten dat
als de geëiste „correcties" door de VS
werden afgewezen, het nog steeds
mogelijk ls dat de 52 gijzelaars be
recht zullen worden. Het doel van
zo'n proces zou dan zijn de Ameri
kaanse politiek ten opzichte van Iran
aan de kaak te stellen en aangeven
hoeveel schade Iran daardoor had
opgelopen.
NEW DELHI (AP) Het Indiase Lagerhuis heeft de omstre
den wet op de nationale veiligheid goedgekeurd met 190 tegen
74 stemmen. Volgens de wet kan in India iedereen worden
opgepakt en jaar lang in preventieve hechtenis worden gehou
den zonder dat er een proces aan te pas komt.
--ar
Twee eisen
Iran zal waarschijnlijk vasthouden
aan de twee eisen omdat Teheran ten
eerste geen vertrouwen heeft ln de
Amerikaanse rechtspraak en tweede
hopen de Iraanse fundamentalisten
op politiek gewin uit de gijzelings
zaak. „Premier Rajal zou maar wat
graag zeggen: kijk ik heb de rijkdom
men van de sjah teruggehaald, lk heb
het onmogelijke verricht". Maar het
ls ook mogelijk dat Iran zichzelf ln
een hoek drijft waar het moeilijk
weer uitkomt. Een belangrijke diplo
maat: „We kunnen slechts hopen dat
de Iranlërs hun Interne problemen te
boven komen. Lukt dat niet dan ver
oorzaken ze een explosieve situatie".
PEKING (AFP, DPA, AP, Reuter) De voorzitter van de
Chinese communistische partij, Hua Guofeng, heeft toegege
ven belangrijke politieke en economische fouten begaan te
hebben, zo hebben diplomatieke kringen in Peking gisteren
bekend gemaakt. Zij voegden er aan toe dat deze bekentenis
sen opnieuw aangegeven hoe zwak de positie van de partijlei
der is en dat zijn vervanging door secretaris-generaal van de
partij, Hu Yaobang, op handen is.
Deze twee pasgebouwde
onderzeeboten zouden be
stemd zijn voor Chili. De
directie van de Westduitse
werf in Kiel waar de boten
zijn vervaardigd wil dit
noch ontkennen noch be
vestigen. Wel is zeker dat
een van de onderzeeërs al
de naam draagt van een
Chileense stad.
Scherpe kritiek op de partijleiding ln
de Chinese pers en de nog steeds
voortdurende onderbreking van het
proces tegen de zogenaamde „bende
van vier" hebben gisteren weer een
stroom van geruchten veroorzaakt.
Niet uitgesloten wordt geacht dat het
proces ls opgeschort omdat het in een
fase ls aangeland waarin er voor Hua
belastende feiten aan het licht kun
nen komen.
Hua was de man die ln april 1976 het
zogenaam Tien An Menincident de
kop Indrukte, waarbij talloze burgers
Amnesty International:
DEN HAAO (ANP) Hoewel Indonesië ln de Jaren 1977 tot en
met 1979 tienduizenden politieke gevangenen heeft vrijgela
ten, zitten er ln dat land nog steeds mensen gevangenen op
gronden die ln strijd zijn met de Internationale verklaring
voor de rechten van de mens. Dit heeft de Nederlandse
aldellng van Amnesty International, de organisatie die zich
het lot aantrekt van politieke gevangenen overal ter wereld, ln
een brochure laten weten.
De politieke gevangenen die momen
teel nog vastzitten ln Indonesië zijn
mensen die zijn opgepakt na de mis
lukte staatsgreep van 1965 en de
daarop volgende machtsovername
door het leger onder generaal Soehar-
to en mensen die kritiek leveren op
het huidige bewind van Soeharto. De
politieke gevangenen die ln de loop
van de afgelopen Jaren werden vrijge
laten, worden volgens Amnesty nog
steeds ln hun vrijheden en burger
rechten beperkt.
Tot op heden worden mensen ln Indo- klaring door overheidsinstanties en
neslë op grond van hun politieke een groot deel van het particuliere
die regionaal zelfbestuur nastreven ln
West-Irian (het vroegere Nederlands
Nleuw-Guinea), Atjeh en de Zuld-Mo-
lukken worden vervolgd.
De verklaring van nlet-betrokken-
held bij de staatsgreep van 1965, die
ln Indonesië nodig was om een baan
te krijgen bij de overheid, werd ln
1974 wel afgeschaft, maar ln de prak
tijk werkt die nog steeds door. Zo
blijkt uit advertenties in de Indonesi
sche kranten dat een dergelijke ver-
overtuiging gevangen gezet. Vooral
studenten en leden van bewegingen
bedrijfsleven nog Immer zeer op prijs
gesteld wordt, aldus Amnesty.
werden gearresteerd. Dat incident op
het Plein van de Hemsel Vrede ont
stond toen duizenden burgers bloe
men legden op het graf van de kort
daarvoor overleden premier Zhou En-
lal. De Chinese machthebbers (en
toen speelden de radicalen uit Sjang
hai nu „de bende an vier", nog een
belangrijke rol) zagen daarin een pro
testdemonstratie ten gunste van
Zhou Enlal's beschermeling Deng XI-
oaplng, die gepasseerd was als opvol
ger van Zhou.
De radicale leiders noemden het inci
dent ln eerste Instantie „contra-reven
lutlonalr", maar later, toen Deng uit
de politieke vergetelheid was terug
gehaald, werd het „revolutionair" en
bleken de gearresteerde mensen ten
onrechte opgepakt te zijn. Deng en
zijn kompanen maken momenteel de
dienst uit ln Peking en hebben inder
daad met Hua Guofeng een appeltje
te schillen. Ze zijn momenteel ln het
Peklngse proces tegen de bende bezig
met het appeltje van de radicalen
maar ln dat proces kan het Tien An
Men-lncldent aan de orde komen met
de rol die Hua daarin gespeeld heeft
Waarnemers menen dat op het hoog
ste niveau een soort akkoord ls geslo
ten tussen Hua en de top dat zou
Inhouden dat Hua zijn functie van
partijleider opgeeft en dan ln het
proces buiten schot blijft.
Om het Chinese volk vast te laten
wennen aan het aftreden van de par
tijvoorzitter (ook weer niet de minste
functie in de Chinese Volksrepubliek)
oefent de pers kritiek uit op de partij
leidingen zegt dat die verbeterd moet
worden. Met name de persoonsver
heerlijking van de overleden partij
voorzitter Mao Zedong en de huidige
partijleider Hua Guofeng wordt fel
gehekeld.
Gekoppeld aan de berichten over het
toegeven van belangrijke fouten door
Hua meent het diplomatendom in
Peking dat het tijdperk Jua ten einde
is. Hij zou bij de volgende plenaire
zitting van het centrale comité, eind
deze maand of begin januari, vervan
gen kunnen worden.
CANBERRA (AFP. AP, Reuter) De
Turkse consul ln Australië ls gister
morgen doodgeschoten door vermoe
delijk twee Turkse Armenen. Een
groeoering met de naam „rechtvaar
digheidscommando van de Armeense
genocide" nam de verantwoordelijk
heid voor de moord, waarbij ook de
lijfwacht van de Turkse consul werd
doodgeschoten.
Op het ogenblik dat de consul zijn
auto instapte werd hij onder vuur
genomen door twee mannen op een
motorfiets. De Armeense groepering
noemde de moord een vergelding
voor het onrecht dat de Armenen in
Turkije is aangedaan sedert 1915. Al
eerder zijn Turkse diplomaten het
slachtoffer geworden van aanslagen
door Armenen.
De Indiase oppositie in het Lagerhuis
protesteerde fel tegen de wet, scheur
de kopieën ervan in stukken en riep
dat het een zwarte dag voor de India
se democratie was. Zonder resultaat,
want mevrouw Gandhi's regerende
NEW YORK (AP, AFP. Reuter) De
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties heeft de Veiligheids
raad dinsdagavond gevraagd dwin
gende sancties, waaronder een olie-
embargo, op te leggen aan Zuid-Afri-
ka. Achttien resoluties werden aange
nomen.
De derde over het instellen van een
olie-embargo kreeg de steun van Ne
derland, maar de zwarte buurlanden
van Zuid-Afrika onthielden zich van
stemming. Deze resolutie werd met
123 tegen 7 stemmen aangenomen.
De belangrijkste „overlappende" re
solutie, waarin dwingende sancties
waaronder een olie-embargo werd ge
vraagd, kreeg de steun van 118 lan
den. Tegen stemden echter Neder
land en de andere landen van de
Europese Gemeenschap en de Vere
nigde Staten, Portugal en Canada.
Een resolutie waarin werd verklaard
dat er maatregelen moeten worden
genomen tegen samenwerking op nu
cleair gebied met Pretoria kreeg de
steun van 127 landen. Gedoeld werd
op de samenwerking met Israël. In
één resolutie werd de naam van Israël
genoemd. De vergadering veroordeel
de de „voortgaande en zich intensive
rende samenwerking tussen Israël en
het racistische bewind in Zuid-Afri
ka".
De VN-vergadering riep verder op tot,
een culturele boycot, vrijlating van
alle politieke gevangenen, stopzet
ting van het verstrekken van lenin
gen en van het Investeren ln Zuid-
Afrika.
De vergadering besloot verder tot
voortzetting van de steun aan de
SWAPO, de Namlblsche bevrijdings
beweging. De SWAPO heeft ln New
York een kantoor dat wordt bekos
tigd door de VN, die hiermee mogelijk
willen maken dat het „Namlblsche
volk een passende vertegenwoordi
ging heeft bij de Verenigde Naties".
De SWAPO krijgt daar Jaarlijks een
bedrag van ongeveer 460.000 gulden
voor.
GEORGETOWN (AFP, Reuter) Exact volgens de voor
spellingen van de Guyanese president Forbes Burnham
heeft zijn partij bij de verkiezingen van maandag twee
derde van alle stemmen behaald. Dat betekent dat Burn
ham en zijn Nationaal Volkscongres ook de komende vijf
Jaar het land zullen regeren en vrijwel absolute macht
zullen hebben.
Hoewel gisteravond nog niet alle
stemmen geteld waren, gaven de
officiële cijfers aan dat de Pro
gressieve Volkspartij (PPP) van
Cheddl Jagan geen enkele kans
maakte.
De PNC bleek al onmid
dellijk tweederde van de eerste
getelde stemmen te hebben be
haald, een verhouding die ook bij
het vorderen van de tellingen con-
sttint bleef. Jagan beschuldigde
de regeringspartij van groot
scheepse fraude en zei dat hij een
absolute meerderheid zou hebben
behaald als de verkiezingen eer
lijk waren verlopen. Jagan heeft
vooral veel aanhang onder de Azi
aten. die ruim vijftig procent van
de bevolking uitmaken ln dit
buurland van Suriname.
Het hoofd van een team interna
tionale waarnemers, de Britse
Lord Avesbury, zei gisteren op een
persconferentie in Georgetown op
grote schaal fraude te hebben ge
constateerd, variërend van het in
beslag nemen van stembussen
door militairen tot het verhinde
ren van deelname aan de stem
ming van Aziaten. „We moeten
concluderen dat de ergste vrees
van het Guyanese volk voor
schendingen van het electorale
proces is bewaarheid," aldus Lord
Avesbury, die op de dag van de
verkiezingen tot tweemaal toe
werd gearresteerd door de poliUe.
Congres-I-partlJ beschikt over een
tweederde meerderheid in het Lager
huis. Gevreesd moet worden dat het
Indiase Hogerhuis de wet later deze
week zal goedkeuren. De wet maakt
het mogelijk mensen op te pakken
die volgens de regering de verdedi
ging en de veiligheid van het land in
gevaar zouden kunnen brengen, de
openbare orde verstoren, de betrek
kingen met andere landen schaden of
het vervoer van voor het land wezen
lijke goederen en diensten in gevaar
brengen. De wet wordt eigenlijk al
sinds september uitgevoerd, toen de
regering het ontwerp aankondigde,
maar er niet over gestemd kon wor
den omdat het Lagerhuis op reces
was.
Gedurende vier dagen van heftige
debatten hebben leden van de oppo
sitie de wet verfoeilijk genoemd en
regelrecht overgenomen uit de tijd
van de Indiase noodtoestand van
1975 tot 1977. Toen schortte mevrouw
Gandhi de grondwet op, stuurde bei
de hulzen van de volksvertegenwoor
diging naar huis en legde de pers aan
banden. Ook toen werden tienduizen
den mensen gearresteerd en zonder
vorm van proces gevangen gehouden.
Amnesty International heeft haar be
zorgdheid uitgesproken over de te
rugkeer van preventieve gevangen
schap ln India.
SAN SALVADOR (UPI) Het afge
zette lid van de Junta van El Salva
dor, kolonel Majano, die sedert maan
dag ls verdwenen, zou zijn onderge
doken. Dit melden regeringskringen
ln San Salvador. Vrienden en familie
menen echter dat Majano is gearres
teerd door rechtse officieren.
Majano werd afgelopen maandag
voor het laatst gezien op een perscon
ferentie waar hij de twee man sterke
Junta ervan beschuldigde rechtse
doodseskaders binnen het leger te
tolereren. Deze eskaders worden ver
antwoordelijk geacht voor een groot
aantal van de meer dan negendui
zend politieke moorden die dit Jaar in
El Salvador zijn gepleegd.
Majano verklaarde op dezelfde pers
conferentie dat hij opdracht had ge
kregen om als militair attaché naar
Spanje te vertrekken. Hij beschouwt
dit echter als een soort verbanning en
wil deze functie daarom niet aan
vaarden.
Majano leidde ln oktober van het
vorig jaar de staatsgreep die een eind
maakte aan het regime van Carlos
Romero. De rechtse militairen heb
ben echter de macht steeds meer
naar zich toe getrokken. Op 6 decem
ber werd Majano uit de regering ge
zet.
KAMPALA (AFP. AP, Reuter) De
vorige week gekozen president van
Oeganda Milton Obote heeft de na
men van ministers van zijn kabinet
bekendgemaakt. De voormalige mi
nister van buitenlandse zaken Otema
Alimadi zal deze post kwijtraken aan
de president zelf. Daarvoor in de
plaats is hij tot premier benoemd.
Maandag had Obote al de voorzitter
van de militaire raad Paul Muwange
benoemd tot vice-president.
Minister van binnenlandse zaken in
het nieuwe kabinet wordt Luie Luwizi
Ra Kirunda en op justitie komt Ste
ven Ariko. Minister van economische
ontwikkeling wordt Sam Odaka.
r Hans Feddema
Ie zullen terugvallen ln de situatie van tien Jaar geleden. De dood van
ze mensen zal sympathie opwekken, de politieke dialoog die de laatste
ren ls opgebouwd beëindigen en een explosieve polarisatie doen
ltstaan tussen de twee gemeenschappen". Die grote consequenties
tten er naar Malread Corrigans mening aan 't eventueel overlijden van
republikeinse hongerstakers ln Noord-Ierland.
Corrigan, dochter van een glazen-
toer in Belfast, en draagster van de No
rijs voor de vrede wegens haar geweld-
«trijd voor gerechtigheid en vrede ln
rd-Ierland. Een innemende charmante
Dü(nr met weinig formele vooropleiding
een diepgaande visie en een grote
Jglngskracht. Ze ls aanwezig op de
öaduwconferentle van de IFOR, de inter-
idJKionale federatie voor verzoening en Joan
groep Humanltas International in
d, dl? als thema „ontwapening en
inrechten" had.
(jej vredesmensen staan we op het stand-
vitfM dat de Britse regering erkent dat deze
«wen veroordeeld zijn onder wetten op
noodtoestand waarvan ln Noord-Ierland
"ls elf Jaar sprake is en dat zij dus geen
■rone misdadigers zijn omdat ze ln nor-
ue omstandigheden niet ln de gevangenis
aden zitten. Zo'n erkenning betekent niet
!t teruggeven van de politieke status en
1* niet het automatisch verlenen van am-
toie, may wel dat ze bij de beëindiging
de noodtoestand het recht hebben op
«opening van hun zaak bij de rechter. Ais
'regering die erkenning niet geeft komen
e m een uiterst gevaarlijke situatie".
'ttrom heeft ze als lid van de katholieke
eenschap ln Noord-Ierland toen ze
J*r activiteiten begon niet de sljde van de
(ekoten?
s christen geloof lk dat hèt onjuist ls
»Wd te gebruiken. Christus was volgens
mij een man van geweldloosheid. Daarom
moeten we zoeken naar alternatieve metho
den en middelen om rechtvaardige structu
ren te verkrijgen. Dus andere middelen dan
de IRA toepast. Het is trouwens ook onze
enige kans, zowel ln Noord-Ierland als ln de
wereld. Actieve geweldloosheid ls nog de
enige weg die kan werken. Enige Jaren terug
toen ik bewust werd heb ik er over gedacht
een geweer te nemen en me aan te sluiten
bij de IRA. Ik zag echter dat ik zonder een
geweer moest leren leven en me met even
veel moed moest wijden aan de weg van
actieve geweldloosheid en bereid moest zijn
mijn energie te geven aan het bouwen van
een rechtvaardige, vreedzame samenle
ving".
Kan ze een voorbeeld geven dat de door
haar voorgestane methode werkt in Noord-
Ierland?
„Drie Jaar geleden wilden de loyalisten, dat
het hele economische leven in Noord-Ier
land stil zou komen te liggen door de men
sen min of meer te dwingen niet naar hun
werk te gaan en hun winkels te doen sluiten.
De mensen wisten eerst niet hoe te reage
ren. We moedigden hen aan geweldloos te
handelen en het risico te nemen naar het
werk te gaan. De mensen deden dat ln
groten getale, ondanks de dreiging en het
geweld van para-militaire groepen. In één
stadje kregen winkeliers zelfs spontaan de
hulp van de overige bewoners door ln de
winkels samen te stromen toen para-mlli-
talren probeerden de sluiting daarvan af te
dwingen. Zo bleef de hele stad open. Zo zijn
er vele voorbeelden van successen van ge
weldloosheid. We moeten overigens nog wel
een lange weg gaan. We weten nog weinig
van geweldloze technieken. We zijn experts
ln het maken van oorlog, maar we weten
niet hoe vrede te maken. Onze methode
heeft sinds we de vredesbeweging begonnen
zeker vooruitgang te zien gegeven."
Hoe kijkt ze in dit verband aan tegen de
Internationale wapentoestand en met na
me de kernbewapening?
„De wapenwedloop brengt ln vele opzichten
grote schade toe. In de eerste plaats is het
negatief. Miljoenen van de beste hersenen
van de mensheid worden gewijd aan het
opbouwen van een wapenarsenaal, gericht
op de vernietiging van de wereld. Dat is een
belediging van de menselijke geest. De wa
penwedloop ls ook psychologisch erg scha
delijk. Mensen zien in ons tv-tljdperk met
eigen ogen de bommen die worden ge
maakt. Dat werkt door in de geesten der
mensen. Wat voor zin heeft het plannen te
maken voor de toekomst als er geen toe
komst ls. Dat ls een houding die meer en
meer voorkomt. Ik ken Jonge mensen die na
het zien van een aantal tv-programma's
besloten hebben geen kinderen te nemen".
„Een ander voorbeeld dat het psycholo
gisch de mensen aantast ls het zoontje van
tien Jaar van mijn overleden zuster, die de
dood van drie van haar kinderen niet kon
aanvaarden. Die Jongen van tien zag lk
enige maanden geleden samen met zijn
zusje van drie van kussens een huisje bou
wen bij het raam, nadat hij de vorige dag
een tv-programma over kernbewapening
had gezien. Op mijn vraag wat dat beteken
de zei hij alvast een schuilplaats te maken
om te leren hoe dat te doen voor het geval
de bommen zouden vallen".
Hoe moet men tegen die achtergrond haar
opmerking op de conferentie in Madrid
Mairead Corrigan
zien dat wanhoop een zonde is en een luxe,
die we ens niet kunnen permitteren?
„Ook voor ons ln Noord-Ierland is het erg
gemakkelijk ons over te geven aan wan
hoop, als we ons blind staren op het langza
me tempo van de verandering. Maar als je
daarmee begint ben Je bezig het negatieve
in de wereld te versterken, want wanhoop ls
besmettelijk. We moeten wanhoop daarom
omkeren ln moed dat ls ook besmettelijk
en kloten naar het vele goede dat er
gaande i?ln de wereld. In de wereld zijn er
velen die werken voor actieve werkloosheid
en gerechtigheid. We zien hen in Moskou en
Zuid-Amerika, buitengewoon moedige
mensen".
Wat is de taak van de kerken In de huidige
noodsituatie van de mensheid?
„De taak van de kerken ls op profetische
wijze de mensen toe te roepen eerbied voor
het leven te hebben. We moeten (weer) gaan
inzien dat elk afzonderlijk individu belang
rijk ls. Daarom moet de kerk de theorie
herzien van de rechtvaardige oorlog die zij
door de eeuwen heen heeft gepropageerd en
op grond waarvan zij oorlogen heeft geze
gend en verklaard heeft dat het Juist is om
iemands leven te nemen. Ik herinner me een
katholieke jongen van veertien Jaar in Der-
ry, die tegen me zei: ,Ik ben bij de IRA, het
is Juist om te doden. We vechten voor de
eenwording van Ierland, voor onze politieke
ideeën, de kerk zegent de oorlog, we strijden
een rechtvaardige oorlog'. Ik kon die Jongen
niet van het tegendeel overtuigen. Daarom
roep ik de kerk toe: herzie uw fouten".
„In de tweede plaats moet de kerk veel
meer de nadruk leggen op de mensenrech
ten. Het schenden van die rechten door
regeringen en andere machthebbers ge
beurt maar al te vaak. Het ls onjuist wan
neer kerken min of meer aanpappen met
regeringen. Echt christendom ls de broeder
schap van alle mensen. De kerk moet ons
leiden om daaraan gestalte te geven. In de
kerken zelf is helaas de macht nog te veel
aan de top. Als leken moeten we opstaan en
erkennen dat wij samen ook de kerk zijn en
dat we onze rol moeten spelen in het bren
gen van veranderingen ln onze kerken. In
Noord-Ierland ls het onderwijs bijvoorbeeld
sterk aan de verschillende kerken gebon
den. Dat staat de onderwijsintegratie in de
weg. Een geïntegreerde samenleving ls onze
enige kans en als dat betekent dat de kerk
een extra mijl moet gaan om geïntegreerd
onderwijs toe te staan dan heeft ze dat te
doen. Christus ging vele mijlen mee".
Ze legt nogal de nadruk op de broeder
schap. Hoe vertaalt ze dat ln de politiek
met zijn kapitalistische en communisti
sche samenlevingen?
„In belde typen samenleving is de broeder
schap in hoge mate zoek. De politiek moet
terug naar de mensen. Onze ervaring in
Noord-Ierland kan daarbij goed dienen als
Illustratie. Wat ons zeer heeft gefrustreerd
ls dat we de macht hadden gedelegeerd aan
de politici, aan de kerken en voor een tijd
zelfs aan zowel een zogenaamd legaal leger
als aan illegale paramilitairen. Nu in Noord-
Ierland de huidige elitestructuren hebben
gefaald zijn we bezig met het opbouwen van
kleine geweldloze gemeenschappen waar
wij mensen aan de basis, van dorp tot dorp
en van regio tot regio, de beslissingen ne
men. Als Individuen weer het idee krijgen
dat ze relevant zijn krijgen ze het gevoel
van waardigheid weer terug en daardoor ls
er voor en minder de noodzaak naar een
geweer te grijpen".
Ze blijkt dus een radicale democrate te
zijn. Is het niet van belang dat de radicale
democraten zlcb onafhankelijk opstellen
en alch ook internationaal bundelen?
„Ja. Het is zeer belangrijk dat we ons ver
enigen en dat we ons bezinnen op de juiste
strategie. Nog belangrijker ls echter dat de
mensen zien dat deze broederschapspoli-
tiek werkt. We moeten op verschillend ni
veau proeftuinen aanleggenvan echt demo
cratische of geweldloze gemeenschapspoli-
tiek. In Noord-Ierland zijn we tot het besel
gekomen dat de hidlge democratische
structuren niet functioneren en voorts dat
geweld geen enkele oplossing biedt. Inte
gendeel".
Dr. J. P. Feddema ls docent nlet-westerse
sociologie aan de Vrije Universiteit. Hij
heeft de schaduwconferentie in Madrid
bijgewoond.