a
t
Massaal protest
tegen fascisme
Topsaxofonisten onderuitgezakt
Kerst*Primeuri
Chaos in Liverpool bij
herdenking John Lennon
Wie nu in zee gaat met de Zilvervloot
kan het hele jaar 1980
laten meetellen voorde premie!
Het vertrouwen van de ministe
in de grote oliemaatschappijen
Demonstratie in Amsterdam
Amsterdams
Philharmonisch
Grievend
In 1971 al begonnen met de Zilvervloot?
Geen Eurofy
zeehavenbei
Olieprijzen gaan
wellicht elk
kwartaal omhoog
De 'schattingen' en 'toezeggingen' van Shell en Esso
S
Denemarken wil
Noordzee-olie
nationaliseren
MAANDAG 15 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
iND
Een medewerker van de Amster
damse Stadsreiniging verwijdert ha
kenkruisen van de sokkel van de
Dokwerker. Het beeld was beklad
met het oog op een grote manifesta
tie tegen fascisme en racisme.
door Jac Kort
Amsterdam Zaterdagavond waren
er in de Grote Zaal bij het Amster
dams Philharmonisch Orkest twee
nieuwe gezichten: Hubert Soudant en
Philippe Entremont. Soudant is een
34-jarig Nederlands dirigent, die
reeds overal in Europa en de Verenig
de Staten is opgetreden en onlangs
chef-dirigent van het Parijse radio
orkest is geworden, maar die zelden
in eigen land voor een orkest staat.
Philippe Entremont is hier vrijwel
uitsluitend bekend van de platen,
waarop hij b.v. alle werken van Mau
rice Ravel, heeft vastgelegd.
Maar nu allebei .Jive". Soudant die in
de Linzer symfonie van Mozart en
later in Sheherazade van Rimsky-
Korsakov zijn perfecte slagtechniek,
zijn voortreffelijke partituurkennis
en boven al zijn meeslepende muzika
liteit demonstreerde en Entremont,
die in alle opzichten een briljant Ra-
vel-vertolker bleek te zijn: uitbundig
in de twee snelle delen en poëtisch in
het adagio.
Ook als begeleider van de piano-so
list toonde Hubert Soudant. dat hij
grote kwaliteiten bezit. Hij zorgde er
steeds voor dat het orkest in alle
opzichten homogeen bleef -met het
solospel, zodat een fraaie eenheid tot
stand kwam. Het Amsterdams Phil
harmonisch Orkest was deze avond
in topvorm, zowel als geheel, als in de
talloze solopartijen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Op zijn
minst twaalfduizend mensen
hebben gistermiddag on
danks de regen gehoor gege
ven aan oproepen van ruim
tachtig organisaties voor een
manifestatie in Amsterdam
tegen herlevend fascisme, ra
cisme en antisemitisme. In
een petitie vroegen de deelne
mers aan cje Tweede Kamer
om de wetgeving tegen deze
verschijnselen te ver
scherpen.
De manifestatie begon gisteren met
een kranslegging bij het beeld van de
Dokwerker op het Jonas Daniël Meij-
erplein, het gedenkteken van de Fe-
bruari-staking van 1941 in Amster
dam. Hoewel de organisatoren het
beeld de voorafgaande nacht In de
gaten hadden gehouden, zagen onbe
kenden toch kans de sokkel met en
kele hakenkruizen te bekladden. De
manifestatie was juist gericht tegen
dit soort kladwerk dat steeds vaker
opduikt in Amsterdam. Ook de han
del in hakenkruisen en SS-dolken op
de vlooienmarkt bij het Waterloop-
lein is volgens de organisatoren een
teken van herlevend fascisme en ra
cisme. Verder wijzen zij op een over
val op buitenlandse werknemers door
een fascistische knokploeg en de
veelvuldige aanvallen op homoseksu
elen in Amsterdam.
AMSTERDAM (ANP) De Cen
trumpartij heeft verontwaardigd ge
reageerd op het feit dat tij een fascis
tische en racistische organisatie is
genoemd door het .Amsterdams ini
tiatief" dat gisteren een grote mani
festatie hield in Amsterdam. Het da
gelijks bestuur van de Centrumpar
tij vindt dit grievend voor haar orga
nisatie in het algemeen en in het
bijzonder voor de leden van deze
partij die in Duitse concentratie
kampen hebben gezeten dan wel in
het verzet hebben meegestreden. Het
bestuur wijst er op dat een kort
geding is aangespannen tegen de
CPN die dezelfde beschuldiging te
gen de Centrumpartij heeft geuit
VN-verdrag
Na een tocht door Amsterdam-Oost
verzamelden de deelnemers aan de
manifestatie zich in de Jaap Edenhal
waar Amsterdamse Kamerleden, on
der wie Van Thijn (PvdA), Jacobse
(WD) en Wolff (CPN) een appèl in
ontvangst namen waarin opgeroepen
werd tot strengste maatregelen tegen
fascisme en racisme. „Telkens weer
proberen fascistische groeperingen
als de Nederlandse Volksunie. Vi-
kingjeugd, Storm groep Amsterdam
en de Centrumpartij, bijeenkomsten
of provocaties te organiseren, evenals
de Turkse Grijze Wolven en de Ma
rokkaanse Amicales. Het verdrag van
de Verenigde Naties tot uitbanning
van elke vorm van rassendiscrimina
tie verplicht de Nederlandse wetge
ver tot het nemen van maatregelen.
De praktijk toont echter aan dat de
Nederlandse wetgeving tekortschiet
of onvoldoende wordt toegepast," al
dus het appèl.
„Elke keer dat een Joods kind voor
„vuile rot Jood" wordt uitgeschoten,
elke keer dat een Surinaams kind het
leven op een speelplaats onmogelijk
wordt gemaakt of een Marokkaan uit
een kerk wordt geknuppeld of ie
mand vanwege zijn seksuele geaard
heid een baan wordt geweigerd,
wordt de drempel van de onverdraag
zaamheid verlaagd," aldus rabbijn A.
Soetendorp, een van de sprekers op
de manifestatie. Amsterdam is niet
alleen een levendige stad die moeilijk
en lastig kan zijn, aldus de rabbijn,
maar ls ook het Mokum waar de
strijd tegen fascisme en terreur zijn
woonplaats heeft gevonden.
ADVERTENTIE
De Zilvervloot is het vertrouwde premie
spaarplan van de overheid. Je kunt ermee
beginnen tussen je 15e en 21ste jaar en
- onder bepaalde omstandigheden - door
gaan tot je 30ste Zo spaar je op een veilige
manier flink wat geld bijeen. Want je krijgt
een mooie rente over het bedrag dat je
ieder jaar opzij legt En daar doet de
overheid nog eens een premie van 10%
bovenop. Belastingvrij! Die premie kun je
En negen spaarjaren volgemaakt? Dan niet vergeten om
voor het énd van dit jaar de belastingvrije premie aan te
vragen bij je spaarinstéling. Het is immers géd waar je
recht op hebt!
Publikatie van het mimstene van Sociale Zaken
krijgen na een aantal spaarjaren. Maar als
je nü begint met de Zilvervloot telt 1980
nog mee als jaar. Gauw doen dus.
Alle informatie kun je halen bij postkantoren,
spaarbanken en andere banken
Of vraag de folder aan bij "De Zilvervloot",
postbus 51,2500 RR
Den Haag.
BRUSSEL (ANP. DPAl - H(J
gelukt een Europees zeehavi
op te zetten. De afgevaardig
de grote Europese havens koj
in Brussel namelijk niet eens
over de voorwaarden
Met name door Nederland, 04^
ken en Italië werd in de vergj
aangedrongen op een gemeen
pelijk beleid. Volgens de2e
zijn er voor de havens in de tThet
lende landen geen gelijke cor- t!5i
tie voorwaarden. Ka'
me
|Met name West-Duitsland 4strÉ
zwaar tegen een gemeenscha jwe
beleid, omdat de Duitsers
grensoverschrijdende" zaak
De Duitsers proberen bij
door tariefsvoordelen, het
vervoer per trein van en naarln
duitse havens aantrekkelfji en
maken.
,in
5 e tl
L i
erd
EINDHOVEN - De 52-j
Maeyer uit Son is in de nac
vrijdag op zaterdag dodelijk
lukt toen hij met zijn auto in
ven tegen een pijler van
wegviaduct botste
Wasdag
Volgens de doorgaans terughou
dende schattingen van de politie
hebben twaalfduizend mensen
deelgenomen aan de manifestatie. De
organisatoren spreken over vijftien
duizend deelnemers. „Een geweldig
succes, vooral als je bedenkt hoe kort
de voorbereidingstijd was en hoe
slecht het weer was," zei secretaris
mr. F. Vries van het initiatiefcomité.
Als ouverture van de manifestatie
hebben jongerengroeperingen zater
dag op enkele tientallen plaatsen In
Amsterdam fascistische en racisti
sche leuzen verwijderd onder het
motto „Bonte Reus Wasdag".
BALI (Reuter. AP, AFP) Onder
bescherming van soldaten en bam
boe-afzetting. zijn de ministers van
olie van de dertien OPEC-landen gis
teren op Bali (Indonesië) begonnen
met Informele besprekingen over de
olieprijs voor volgend jaar.
Volgens minister Humberto Calderon
Berti van Venezuela, gaan de gedach
ten uit naar prijsverhogingen van
twee tot drie procent per kwartaal,
om de geldontwaarding op te vangen.
Volgens hem zijn de olleprijsverho-
gingen geen prioriteit op de agenda.
Het belangrijkste punt noemde hij
het herstel van de eenheid van de
dertien landen.
Volgens het gezaghebbend tijdschrift
Middle East Economic Survey is het
onwaarschijnlijk, dat het tot een for
meel besluit over de olieprijzen komt.
Verwacht wordt wel, dat de olielan
den de prijs van olie volgende maand
met twee dollar per vat van 159 liter
zullen verhogen.
Vandaag beginnen de officiële, be
sprekingen.
door Frlts Lagerwerft
AMSTERDAM Twee inter
nationaal befaamde saxofo
nisten, Fred Anderson en Gijs
Hendriks, gaven het afgelo
pen weekeinde in respectieve
lijk het BIM-Huis en het Shaf-
fy Theater een frustrerende
indicatie van hun muzikan-
teske winterslaap. Uiteraard
nam het publiek de kuierlat
ten, bij zo weinig uitstraling,
speelplezier of, je weet 't maar
nooit in deze tijden, venijn.
Het nachtconcert van Hendriks' ten-,
tet Meeting 9 was in de Shaffycon-
certzaal een tijdje uitgesteld omdat
er nog gerepeteerd moest worden. Dit
buitenkansje liet de inmiddels in het
Shaffy-café aangetreden Big Band
Amsterdam, met olijk, studentikoos
blaasvertoon en glamoreuze zang, ui
teraard niet liggen. Vrolijke werkmu-
ziek houdt de fans immers gemakke
lijk van de straat. Hendriks zal ten
overstaan van zijn uiteindelijk over
gebleven publiek wat zijn ambities
betreft weinig optimisme hebben ge
voeld. Zijn kwartet wordt een aantal
malen per jaar met blazers tot Meet
ing 9 uitgebreid, maar met deze com
binatie is hij ten zeerste op de welwil
lendheid van zijn gasten aangewezen.
Subsidie is er nog altijd niet, zodat er
geen repetitiegelden kunnen worden
betaald, zodat de stukken niet „zit
ten", zodat iedereen vanwege de ge
miste kansen nerveus wordt, et cete
ra. Ondanks deze voorlopig ononder
broken vicieuze cirkel wil Hendriks
zich ook in groot verband blijven
manifesteren. Bewonderenswaardig,
al pakte dit streven nu slecht uit. De
onderuitgezakte gastsolisten waren
plichtmatig afwachtend, niet alleen
vanwege het eerder gedane studio
werk, het late uur \en het geringe
publiek, maar ook als gevolg van het
feit dat ze door Hendriks te weinig bij
de muziek betrokken werden. Diens
stukken hadden iets ambachtelijks
en braafs dat door de tijd al lang
achterhaald ls, ze werken bovendien
knullig gepresenteerd, zodat slechts
een uitbundige, naadloze vertolking
tot succes kon leiden. Daarvan was
helaas geen sprake, de composities
kwamen veelal uit de enigszins ver
sleten bebop, althans de nabloeiperi-
ode ervan, en het door Coltrane zo
befaamd geworden modale idioom.
Hendriks kan een mooie melodie uit
schrijven, getuige het rapsodische
stuk Noorderwind, kan langdurig
zwijmelen, getuige Just a ballad,
maar enige geestdrift vermag dit al
les niet meer te wekken. Daarbij
komt dat ln zijn arrangementen veel
te veel leemten zitten die door lang
durige soil van de oninteressante rit-
ADVERTENTIE
Met dit fraaie
um dress-shirt
is uw Kerst
kostuum
kompleet
50% Polyester/
50% katoen
Structuur-
effekt Sfeer- v
volle kleuren
wit, parelgrijs,
bleu, beige of
reseda.
mesektie moeten worden opgevuld.
Bassist Bert van Erk en drummer
Michael Baird zijn behalve notlore
brievenschrijvers enthousiaste muzi
kanten, maar veel spanning gaat er
van hun harde arbeid niet uit. Het
was me een raadsel waarom soli van
de blazers niet op elkaar volgden.
Zoals nu gespeeld werd. met grote
rust en idem dito verveling, is de bij
dit genre behorende climax uitgeslo
ten. Hendriks speelde veel saais op de
sopraan- en de tenorsax, terwijl zijn
sound op klarinet en baritonsax meer
intrigerend en pittiger gekruld is. De
Amsterdamse Amerikaan Sandy
Mosse had als vanouds een fluwelen
streling van de tenorsax maar hij
kwam te weinig in het spel voor.
Hetzelfde gold voor de competente
trompettist Eddie Engels, gitarist
Wim Overgaauw en de Stan Getz-
adept Albert Beltman. Uitermate
fijnzinnig en voorbeeldig beknopt
waren de bijdragen van de jonge
Amerikaan Michael Moore op alt
saxofoon. Hendriks krijgt dus nog
altijd geen eerlijke kans, maar ook
zonder subsidie mag van deze uitste
kende muzikant meer verwacht wor
den, zo mogelijk in een andere bezet
ting. Een zoetgevooisde rococo-ver-
siering van het reeds bestaande lever
de Fred Anderson af. in het BIM-
Huis," vijftien jaar na Coltrane. Van
spanning opbouwen was hier even
min sprake, Deze Amerikaan, met
Indiase spiegeltjesmuts, keek uit
naar een langdurige meditatie, on
danks de vlijt van drie Duitse vrien-x
den, waarvan de bassist alleen tempo
kon houden, en de pianist en drum
mer zich verloren in veelvuldig, ac
centloos gepriegel. Veel noten en lage
soli waren hier nodig om een idee of
emotie uit te drukken, daarbij kwam
dan nog de metaalmoeheid van de
sax. Met zo'n opatoontje is het gauw
gedaan met de koopman en ik vraag
me dan ook naarstig af waarom dit
concert in de BIM-programmering
moest. In plaats van interessante En
gelsen en Nederlanders, of voor mijn
part Jappen en Oostduitsers, haalt
men hier ook al onderuitgezakte
Amerikanen boven. Er zijn andere
hobby's bedenkbaar.
Door Theo Koelé
DEN HAAG Minister van Aardenne (Economische zaken) heeft nog lang g«1]n
volledig inzicht in de manier, waarop Shell en Esso hun aandeel in de aardgaswinsti iet
over enkele jaren zullen besteden. De twee oliereuzen hebben de bewindsman
afgelopen zomer slechts schattingen gegeven van hun investeringsprogramma's voor
tweede helft van de jaren tachtig. Het totale bedrag van 22 miljard gulden, dat
minister tegenover de Tweede Kamer heeft genoemd, is bepaald aan de hoge kant jvi
Dit blijkt uit twee brieven van de
minister, een aan Shell en een aan
Esso. De discussie over de aard
gaswinsten is vorige week in de
Tweede Kamer hoog opgelaaid.
Van Aardenne heeft zich met
hand en tand verzet tegen een
hoger staatsaandeel in die mlljar-
denwinsten, ten koste van Shell
en Esso. Hij heeft vertrouwen in
een goede besteding van die enor
me bedragen, in de vorm van in
vesteringen in de Nederlandse
energievoorzieningen (o.a. kolen-
vergassing).
De minister wil het staatsaandeel
niet verhogen, mits de twee olie
maatschappijen de door hen uit
gestippelde Investeringsprogram
ma's daadwerkelijk uitvoeren.
Van Aardenne heeft de Kamer ge
meld dat Shell en Esso de komen
de vijf jaar voor ongeveer veertien
miljard gulden in Nederland zul
len investeren. De winst die zij
maken ligt ruim een miljard ho
ger De opbrengsten voor de staat
zijn een veelvoud: van elke gulden
bruto „aardgaswinst" dragen de
oliemaatschappijen 85 cent aan
de staat af.
'Bevredigend'
Zowel in een brief aan de Kamer,
als in brieven aan Shell en Esso,
noemt de minister de investe
ringsplannen voor 1980-1985 „be
vredigend". Voor de periode 1985-
1989 beschikt de minister over
minder concrete plannen en cij
fers van de beide oliemaatschap
pijen. Op 13 juni schreef Van Aar
denne aan Esso Nederland: „Voor
de tweede helft van de Jaren tach
tig komt u tot een schatting van
het jaarlijks investeringsniveau
van twee tot drie miljard." Daags
tevoren schreef de minister aan de
Kamer, dat de projecten van Esso
in die periode „mogelijkerwijze
veertien miljard belopen". Een op
timistische uiüeg van voorlopige
gegevens. De minister gaat er Im
mers van uit. dat de jaarlijkse
investeringen eerder drie miljard
dan twee miljard zullen bedragen.
Indicatie
Ten aanzien van Shell sprak de
minister in zijn brief aan de Ka
mer van 12 juni over „potentiële
investeringen" ter grootte van
acht miljard. In zijn brief aan
Shell Nederland, gedateerd 13 ju
ni. gebruikte de minister het voor
zichtiger woord schattingen. Er
staat: „Voor de tweede helft van
de jaren tachtig komt u tot een
schatting van het totaal aan in
vesteringsprogramma's van circa
acht miljard. Ik beschouw dat als
een eerste indicatie. Dit Investe
ringsniveau lijkt mij een goede
basis om op de ingeslagen weg
voort te gaan." Van Aardenne
beeft vorige week ln de Kamer nog
1" -te
eo]
E-
iksi
lat
|U
eens duidelijk die weg aam
ven: „Het staatsaandeel
niet verhoogd, zolang de aardgft g£
winsten door Shell en Esso f
bruikt worden voor investeri
ten behoeve van de Nederlai
energievoorziening.
In de brieven aan Shell en
heeft de minister aangekoi
dat hij „tenminste eenmaal
jaar en zoveel meer als dezer
noodzakelijk wordt geacht",
leg wil voeren over de inv(
ringsplannen. Van Aardenne
riep zich vorige week op dit
leg, om aan te tonen dat hij
en Esso goed in de gaten h<
Over enig gesleutel aan de
delingsregelingen tussen de
en de oliemaatschappijen
in de brieven aan Shell en
met geen woord gerept
Wel is er in de brief aan a
sprake van een toezegging vani
kant van het concern. De mil
ter: „Ik stel uw toezegging omf
continuïteit en groei van uw i
dememingen te bevorderen a
op prijs" De brief aan Shell al
dit woord van dank. kennelijk
het ontbreken van een mooie tl
zegging. De minister: „Ik wil
ter nadrukkelijk stellen de gr
en continuïteit van uw onden
mingen in Nederland van gn
belang te achten voor de Ned
landse economische structuur.'
f»
KOPENHAGEN (Reuter) - De
Deense premier Anker Joergenson
heeft zaterdag aangekondigd, dat de
regering de Deense olie- en gasvelden
in de Noordzee wil nationaliseren. De
ze velden worden nu geëxploiteerd
door het Deense scheepvaart- en olie
concern A. P. Moelier, met deelne
ming van Shell, Texaco en Standard
Oil of California.
Joergensen zei dat de besprekingen
met Moelier over een grotere staats
controle op de oliewinning zijn mis
lukt. en dat de regering nu in januari
een wetsontwerp ter nationalisatie
van de olievelden aan het parlement
zal voorleggen
In het Central Park in New York waren dit weekeinde meer dan 50.00 mensen op de been om
Lennon te herdenken.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Over de hele we
reld zijn het afgelopen weekeinde
herdenkingsbijeenkomsten gehou
den voor de vorige week in New York
doodgeschoten ex-Beatle John
Lennon.
In Liverpool, waar de Beatles van
daan komen leidde dat tot chaotische
taferelen. Tijdens het spelen
door een plaatselijke band van het
succesnummer van de Beatles „Give
Peace a Chance" bestormden honder
den van de 30.000 aanwezigen het
podium, waarbij gewonden vielen
Het concert duurde bijna zeven uur.
Moeller verkreeg in 1962 de concessie ook in Central Park in New York
voor het hele Deense deel voor een kwam een grote massa op de been;
periode van vijftig jaar. hier voor het bijwonen van gebeds
diensten voor de vrede. Enkele ra
diostations in Amerika onderbraken
gisteravond hun uitzendingen tien
minuten.
In Amsterdam hebben enkele duizen
den mensen vrijagavond deelgeno
men aan een stille fakkeloptocht. De
tocht, waarmee men de idealen van
de ex-Beatle „het verbeteren van de
mens" wilde uitdragen, ging van het
Doelen-hotel naar het Hilton-hotel
In het laatste hotel verbleven Lennon
en zijn Japanse vrouw Yoko Ono in
1970.
Tot vanmiddag twee uur ligt daar een
condoleance-register. Het dezer da
gen opgerichte herdenkingscomité
John Lennon Nederland wil dit regis
ter in boekvorm uitgeven. De op
brengst daarvan wil men geven aan
hen die zich inzetten voor de
Volgens de oprichters vallen di
wel actiegroepen als artiestent
Inmiddels heeft de politie vi
York de moordenaar van U
Mark Chapman, overgebracht
een gevangenis op het in d«
River gelegen eiland Rikers
vreesde voor de veiligheid vr*
man. die tot dusver in een
trisch ziekenhuis verbleef,
herhaaldelijk door onbekends
dreigd.
In Los Angeles is een 33-jarigel
hechtenis genomen omdat W
gens de politie, plannen zou 1
gehad om naar New York W'
en daar de Beatle Ringo Stalt
weduwe van Lennon te venW»
