Gif in polder moet snel weg Tekening van een lezer M TrouwCommentaar 'Sociaal beleid is nodig tegen het ziekteverzuim' volkomen identieke tweeling et Nederlandse taalgebied Doorgeroeste vaten bedreigen milieu Broek in Waterland leraar krijgt slecht image' Florisboom is aan zijn einde dieren erven afblijven luis te koop ziekte jjDAG 12 DECEMBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 0 van de kenmerken van de Ne- rlander (voorzover hij zo'n beclje hel algemeen getypeerd kan wor- is zijn geringe belangstelling jr de uitstraling van de Ncder- dse cultuur naar het buitenland de positie van de Nederlandse als drager van die cultuur in buitenland. Onder elkaar ge- lihen wij de Nederlandse taal als ihandig en bruikbaar instrument met elkaar te kcommuniceren, ir het is een gebruiksvoorwerp moet dat vooral ook blijven) jf we het liefst geen omkijken t hebben „Purist" is in Neder- •mda J 20 half en half een scheld- luUti aid en het „doe maar gewoon. k"51 doe je al gek genoeg" vormt v» ll,ier maar a'Ie vaa'i clc toegang „Ij" het grauwste conformisme. jlaati vut doen we onder elkaar en als we te kit i ook nog de grens hebben over load! reden, schijnt ons helemaal een >p: 4 ere verlegenheid te bevangen b|ln t het instrument dat naar het ord van Boutens onze „tèer- am, jdemhMl" kan maken. ed. als de mensen geen Neder- ntlq Is verstaan en spreken, dan is rich alleen om praktische redenen al i zlja dig op een andere taal over te Izo» ipen. maar dat is natuurlijk ,cht* i enkele reden om bijvoorbeeld ÏTJJ hel officiële Europese verkeer r ijdellijk in de schulp te krui- als het om de positie van het n der Wands gaat. ore n vu Nederlands is binnen de Euro- ln dt t gemeenschap één van de zes 1 ictêlc talen en. gemeten aan de ntig miljoen mensen die deze 1 van hun moeder leerden en iclijks gebruiken, is er eigenlijk blw «enkele reden om niet flink van ■n *b te bijten als de positie van e na taal dreigt te worden aangetast. rPt ttct» «Nederlanders alleen is er op dit »t weinig te verwachten. Geluk- (echter zijn er zes miljoen Belgen «Nederlandse taal als één van wezenlijke dingen van de eigen persoon ervaren en ook bereid zijn om daar als het moet praktische consequenties uit te trekken. Een Nederlander, die een Neder lands-talige Belg niet begrijpt als deze zich verzet tegen de arrogantie van anderssprekende landgenoten, al verstandig doen zich eerst in de geschiedenis van België en de socia le betekenis van de taalstrijd te verdiepen alvorens een oordeel uit te spreken. Gelukkig is in elk geval dat sedert het begin van dit jaar Nederland en België een verdrag hebben gesloten tot vorming van een taalunie, waar bij in elk geval Nederland nu op officieel niveau heeft erkend dat het hier om een gezamenlijke zaak gaat. Het trekken van praktische conse quenties zou alleen nog wel enige tijd duren. Doch het begin is ge maakt. En het is te hopen dat vooral Nederlanders bereio zijn op dit punt een en ander van de Belgen te leren. door Wlm de Halr AMSTERDAM „Het spul ziet er uit en ruikt als de bekende kamferballetjes uit klerenkast en toilet. We willen het met de grootst mogelijke zorg oplepelen en op een groot, vierkant plastic zeil leggen dat als een knikkerzak kan worden dichtge trokken. Dat brengen we dan naar een mausoleum. Pas daarna kunnen we met het grote werk beginnen." 'fff** X fca Dat het trekken van praktische con sequenties moeilijk is blijkt uit de moeizame weg die het project van een gemeenschappelijk Nederlands- Belgische radiozender al enige ja ren gaat. Bij de nieuwe verdeling van de radio-golflengte is aan Ne derland en België samen één golf lengte toegewezen. Nederland heeft zich tot nu toe niet erg happig getoond om samen met België een opzet te maken voor deze zender, die zich niet alleen zou moeten richten op alle Nederlands spreken de mensen in West-Europa, maar die ook in staat is anderen (in de dalen van onze buurlanden) een beeld van de Nederlandstalige cul tuur voor te houden. In lovenswaardig eenvoudige be woordingen legt drs. J. Cley, hoofd van de afdeling hinderwet- en milieu zaken, uit wat de gemeente Amster dam denkt te gaan doen aan wat ln feite een Immens en Ingewikkeld pro bleem la: het verwijderen van een chemische afvalbelt ln de Volger meerpolder bij het Noordhollandse Broek ln Waterland. In april van dit Jaar werd bekend dat de polder ernstig verontreinigd was. Een onderzoek van Cley's afdeling en het Centraal Mllleulaboratorlum van de gemeente Amsterdam had duide lijk gemaakt dat er ongeveer 5000 vaten met chemisch afval bij Broek ln Waterland waren gedumpt. De va ten waren afkomstig van de chemi sche fabriek Philips Duphar uit Am sterdam, die het spul ln 1969 kwijt moest. De gemeente Amsterdam gaf de NV Bavo opdracht de vaten te dumpen ln de Volgermeerpolder. De stortplaats aldaar ls sinds 1968 van de hoofdstad. Het storten was in de Jaren zestig legaal, omdat er op dat moment nog geen milieuvoorschriften waren voor het achterlaten van chemisch afval. Laten we hopen dat deze slome start van iets wat binnen de steeds groter wordende schaal van Europa als een geweldige uitdaging zou Vietnam moeten worden gezien, geen slecht voorteken is. Van de 5000 vaten zijn er 250 aan de oppervlakte zichtbaar. Deze leveren een direct gevaar voor de omgeving StGGkSDOl op. omdat ze doorgeroest zijn en ln r contact met water en lucht staan. Uit eerste proeven ls vast komen te staan, dat het overgrote deel van de vaten polychloorbenzeen bevat. Deze giftige stof ls volgens drs. Cley en de directeur van het mllleulaboratorl um. drs. Helda, vooral schadelijk voor flora en fauna, maar „voor men sen zijn de geconstateerde hoeveelhe den nauwelijks gevaarlijk". volklng geëvacueerd moest worden. Slachtoffers vielen daar alleen onder de dieren. Grootste bekendheid kreeg dioxine echter door de oorlog ln Vietnam, waar 2. 4, 5, T ln grote hoeveelheden door de Amerikanen werd gebruikt Tot op heden zijn de verschrikkelijke gevolgen hiervan (verminking, mis kramen en kanker) ln het Aziatische land merkbaar. Zowel het eerder genoemde polych- loorbenzeen als dioxine staat ln di rect verband met de produktle van het ontbladeringsmiddel 2. 4. 5, T, bij Philips Duphar. Eerstgenoemde stof komt bij dat proces vrij, dioxine blijft voor een minlscuul deel ln het elnd- produkt achter, een ongeval ln de Amsterdamse fabriek heeft ln 1963 aan vier mensen het leven gekost. Zij moesten de fabriekshal schoonspui ten na de explosie van een zoge noemd drukvat. De ware doodsoor zaak ls nooit aan het licht gekomen. De directie van Philips Duphar heeft Inmiddels toegegeven dat er vijfdui zend vaten met elk tweehonderd kilo polychloorbenzeen zijn gestort. Over andere stoffen spreekt het bedrijf niet. Feit blijft echter dat ze wel zijn aangetroffen ln de Volgermeerpolder. Een van de 250 vaten met chemisch afval die zichtbaar in de Volgermeerpolder bij Broek in Waterland liggen. Angstwekkend ls echter wel de vondst van (tot nu toe) twee vaten met het ontbladeringsmiddel 2, 4. 5, T, waarin het uiterst giftige dioxine zit Deze stof kwam ln 1976 ln het Italiaanse Seveso vrij. waarop de be- Na de vondst ls het gebruikelijke steekspel ontstaan tussen een plaat selijk burgercomité (dat de zaak waarschijnlijk hoger opneemt dan nodig ls) en een aantal deskundigen (die de onrust waarschijnlijk Iets te nadrukkelijk willen wegnemen). Die situatie werd ln de hand gewerkt, doordat enerzijds niet bekend ls wat er (naast de 250 „zichtbare" vaten) nog ln de grond zit en anderzijds niemand de wijsheid ln pacht wilde nemen wat betreft het verwijderen van het chemisch afval. Inmiddels zijn belde partijen echter doordrongen van de noodzaak om op korte termijn Iets te ondernemen. En dat vereist dat men. voor zover dat mogelijk ls. op één lijn gaat zitten. Ruim twee weken geleden besloten B en W van Amsterdam 155.000 gulden uit te trekken voor het bergen („ople pelen") van de eerste 250 vaten. Dit ln afwachting van een deflntief voorstel om de polder te zuiveren. „Die eerste stap moet, vóór de winter echt zijn Intrede doet, genomen worden. Als er eenmaal ijs op de sloten ligt en de schaatsen kunnen worden onderge bonden ls de belt voor ledereen be reikbaar. Dat moet koste wat kost vermeden worden." aldus drs. Helda van het milleulabaratorium. Het burgercomité Vuilstortplaats Broek en de Vereniging tot Behoud van Waterland lieten aanvankelijk weten dat dit plan „hoogst onverant woordelijk" en „gevaarlijk" was, om dat de te bergen vaten „ln vergaande staat van ontbinding" zijn en daar door het omringende milieu nog ver der gevaar zou lopen door lekken van de vaten. De milieudeskundigen van de ge meente hebben deze organisaties echter gerust weten te stellen. Hun woordvoerder Jan Boom zei gisteren dat het „lepelplan" nu wel aanvaard baar ls, mits overeenstemming wordt bereikt over een paar technische de tails. Voor het oplossen van het gifpro bleem zijn al enkele mogelijkheden geopperd. Wethouder Polak van Am sterdam (milieuzaken) stelt zich op het standpunt dat de Volgermeerpol der moet worden leeggemalen en het weggepompte water moet worden ge zuiverd. De waterafvoer van de pol der loopt door het dorp Broek ln Waterland langs de bebouwing naar een gemaal bij de Gouwzee nabij Monnlckendam. Uit oppervlaktewa- teronderzoek ls gebleken dat op di verse plaatsen te hoge concentraties giftige stoffen voorkomen. Er zal slib moeten worden verwijderd en de pol der zal „tot het eind der tijden" droog moeten blijven. Een weinig prettig vooruitzicht voor een gebied dat op de lijst staat van aan te wijzen natio nale landschapsparken. Actievoerder Boom drukte het als volgt uit: „Een echte oplossing is het natuurlijk niet, want het gebied zal in lengte van jaren een monument van menselijk onvermogen blijven." Ook ls gesuggereerd om het hele ge bied af te graven. Het verontreinigde deel ls echter 58 hectare groot en drie tot zeven meter diep. Dat betekent afgraven van twee tot drie miljoen kubieke meter grond. In Lekkerkerk waren de kosten 130 miljoen gulden. Daar werden slechts enkele honder den kubieke meter verwijderd. Vol gens de gemeentelijke milieudeskun digen ls dit alternatief dan ook niet haalbaar. 'Snel aan het werk' Negatief laten zij zich ook uit over het (waterstaatkundig) afsluiten van de polder. „Dit heeft alleen zin als Je het water kunt bevrijden van alle kwalij ke stoffen. We weten niet of dat wel kan. Wat we wel weten is dat de inhoud van de ln de grond opgeslagen vaten zich heel goed verbindt met de bodem, zodat het geen direct gevaar oplevert voor het water. Voor mijn gevoel zijn mensen bezig met het zoeken van een probleem voor een oplossing. We moeten gewoon snel aan het werk," aldus drs. Helda. Ook wethouder Polak vindt dat „we niet kunnen blijven discussiëren. Je krijgt honderden mensen nooit op één lijn. Op een bepaald moment zal Amster dam zijn verantwoordelijkheid moe ten nemen." In overleg met de werkgroep Volger meerpolder (gemeentelijke diensten, Inwoners van Broek ln Waterland en milieugroepen) zal het Amsterdams college mogelijk vandaag al met con crete plannen komen. „Alle oplossin gen houden milieuhygiënisch gezien risico's ln. Proefondervindelijk moe ten we erachter zien te komen welke methode de beste ls," zegt drs. Cley. De steen der wijzen heeft niemand kunnen vinden. Maar het is positief dat de paniekstemming ls weggeëbd en de betrokken partijen elkaar niet meer met verwijten om de oren slaan. „Het ls Amsterdam zowaar gelukt de lepelaar terug te krijgen ln het land-' schap." De ironie van dierenvriend Jan Boom kenmerkt de nieuwe om gangsvorm. otH n 14- onze onderwtjsredactle ■ctal*DRECHT - ..Het lijkt wel of de 'Spring belang heeft bij een onver- od ongunstig mage van leraren", verwijt heeft het Nederlands Ge- yu|riachap van Leraren (NOL) geuit Ibet adres van staatssecretaris De Aanleiding tot deze woorden- Is het voorstel van De Jng om uitval op scholen voor voortge- ooderwljs te beperken NOL is het op zichzelf eens met itssecretarls over de noodzaak de lesuitval te beperken. Maar ls voorstel van De Jong wordt de van het niet doorgaan van te veel bij de leraren gezocht it zij te veel vergaderen, repetl- organiseren, schoolonder- houden, en wat al niet vallen n uit suggereert De Jong. r zo worden de feiten om ge 1. zegt het hoofdbestuur van het Niet de leraren maar de rege- |g heeft ervoor gezorgd dat de scho- o groot werden, het schoolonder- t werd Ingevoerd en het aantal ngen toenam. Dan ls het lelijk om te zeggen dat de lera- I het extra werk er in hun vrije tijd I moeten doen. t Nederlandse leraar is volgens het L redelijk zwaar belast In verge- ing met andere landen ls de les- U| k (29 uur per week) tamelijk om- j «rijk. Maar als de regering bang ls leraren te weinig doen. moet zij ar eens het onderzoek laten her ten dat door het bureau Knlght genstein ls Ingesteld. Kennelijk heeft de regering dat stil gezet omdat zij bang is dat een objectieve analyse van leraars taak zal aantonen dat de leraar nu al te veel uren maakt MUIDERBERG (ANP) De Florisboom in Muiderberg is aan het einde van tijn levens dagen. De bijna tweehonderd jaar oude kastanjeboom staat op de plaats waar Floris de vijfde in 1296 zijn laatste adem uitblies. Wortelondereoek heeft uitgewezen dat de boom aan zijn einde Is. Ben w van Muiden hebben aan de ge meenteraad voorgesteld de ko los te vellen. Een gedenksteen aan de voet van de markante reus herinnert nog steeds aan het feit dat graaf Floris bijna zevenhonderd jaar geleden door andere edelen werd ver moord. Floris de vijfde kreeg vooral bekendheid omdat hij In zijn dagen opkwam voor de toenmalige „Jan Modaal". Op de plaats waar hij stierf heeft volgens oude afbeeldingen al tijd een boom gestaan, de laat ste tweehonderd jaar een kas tanje die In wijde omgeving bekend staat als de Floris boom. Het is de bedoeling dat er weer een nieuwe Floris boom voor in de plaats komt Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. anno Van onze sociaal-economische redactie ROTTERDAM Onze moderne Industriële samenleving is een van de grootste veroorzakers van het huidige ziektever zuim. Bestrijding van dit toenemende verzuim moet vooral gebeuren door een sociaal ondernemingsbeleid en een sociaal overheidsbeleid. Uitsluitend de veizuimer scherper controle ren zal weinig of niets oplossen. Dit zei drs L. Lamers, directeur-gene raal voor sociale voorzieningen van het ministerie van sociale zaken gis teren ln zijn Inleiding tijdens een se minar over arbeidsverzuim. Lamers maakte onderscheid tussen kortdurend verzuim (minder dan zes weken) en langdurend verzuim. Slechts elf procent van alle ziekmel dingen betreft ziektes van langer dan zes weken, maar deze langdurige ziektes nemen wel zestig procent van alle ziektedagen voor hun rekening. In 1978 werd ongeveer vijftien mil jard gulden aan sociale verzekerin gen uitgekeerd aan langdurig zieken en arbeidsongeschikten tegen twee miljard aan kortdurend verzuim. Lamers gelooft dat kort verzuim ge deeltelijk wel valt te bestrijden door invoering van een eigen risico en een scherpere controle, maar hij waar schuwde tegen te hoge verwachtin gen daarvan. Integendeel, bleek uit zijn woorden, deze maatregelen kun nen een averechts effect hebben. Hij zag meer ln een eigen risico voor de werkgevers of ln een variabel maken van de hoogte van de premies. Bedrij ven met een hoog ziekteverzuim zou den dan meer premie moeten betalen dan bedrijven met een laag ziektever zuim. Dat zou misschien een verbete ring van de arbeidsomstandigheden kunnen bevorderen, aldus Lamers. Wachttijden Het langdurige ziekteverzuim zou volgens Lamers voor een deel al zijn terug te dringen door een betere af stemming op elkaar van verschillen de specialismen ln de gezondheids zorg. omdat de ziekteduur nu vaak wordt verlengd door wachttijden, die volgens onderzoeken twintig procent van het totale aantal verzuimde da gen bedragen. Ook zou een betere samenwerking tussen behandelende en de controlerende sector kunnen bijdragen tot vermindering van lang durig ziekteverzuim. Volgens Lamers worden in de huidige situatie mensen te snel ziek verklaard, die met enige aanpassingen best weer aan het werk zouden kunnen. De tweelingzusters Greta en Fre da Chaplin (37) zijn geboren en getogen in de Noordengelse stad York. Ze zijn uiterlijk en Innerlijk zo volkomen gelijk dat weten schapsmensen er versteld van staan. Zo'n Identieke tweeling hebben ze nog nooit meege maakt. zeggen ze. Greta en Freda zien er niet alleen precies hetzelf de uit, trekken niet alleen dezelf de kleren aan, maar ook hun oog opslag, hun manier van denken en leven, hun bewegingen en ge baren verschillen niets. Ze doen letterlijk alles samen, hullen of zijn sjagrljnig als ze niet bij el kaar zijn, en als ze zich gespan nen voelen of kwaad zijn hebben hun stemmen zelfs exact dezelf de klank en stembuigingen. Het eigenaardige ls. dat ze dan tege lijk dezelfde woorden zeggen met precies dezelfde Intonatie, een griezelig echo-achtlg gehoor, zeg gen de medici die deze gelijkge richtheid met telepathie ln ver band brengen. Dat ls overigens allemaal pas be kend geworden, sinds de vrijge- zellenzusjes deze zomer in hun woonplaats voor de rechter moesten verschijnen. Zoals alles delen ze ook al vijftien Jaar een vurige liefde voor één en dezelfde vrachtwagenchauffeur, een man van 56, die Jarenlang naast hen woonde. HIJ praatte veel met hen, maar daar kwam een eind aan toen hij trouwde. Vanaf dat moment achtervolgden de ver liefde zusters hem overal. Het kwam zelfs zo ver dat ze zich voor zijn auto wierpen, een voorval dat de chauffeur naar de politie deed gaan. De rechter stuurde de zusters voor psychiatrisch onderzoek naar een gevangenlshospltaal, waar de verblufte artsen tot de conclusie kwam dat Greta en Freda zeker niet geestelijk ge- Toen Thomas Swaney nog leefde, was hij verzot op katten. Nu blijkt dat deze welgestelde za kenman ruim drie miljoen gulden heeft nagelaten aan katten en andere dieren. De (zwerf-)dleren in de Amerikaanse staat Illinois boffen het meest met de erfenis. De zakenman woonde ln die staat, in Chicago, en heeft zijn drie miljoen voornamelijk aan or ganisaties en instellingen voor dierenbescherming In Illinois na gelaten. stoord, maar wel allebei even erg ln de war waren. Vorige maand moesten de zusters weer voorko men, maar mochten tot die tijd naar huls op voorwaarde dat ze de chauffeur met rust zouden la ten. Toen ze begin november voor de rechter stonden, ieder met één rose en één bruine want. bleken ze zich niet aan hun belof te te hebben gehouden, reden waarom ze een maand voorwaar delijk kregen. Maatschappelijk werkers die de zusjes afgeraden hebben Inter views te geven, hebben uitge zocht dat Greta en Freda als kind helemaal als twee-eenheid opge voed zijn. Tegenwoordig advise ren artsen ouders van tweelingen hun kinderen aan te moedigen zoveel mogelijk zelfstandig te handelen," maar dit gebeurde ai meer dan dertig Jaar geleden. Toen al gingen de zusjes te keer als ze gescheiden werden. Later zijn ze met het oog op de ontwik keling van hun eigen persoonlijk heid eens naar verschillende zie kenhuizen gebracht, maar daar moest snel verandering ln ge bracht worden: ze weigerden te eten of met een dokter te praten. „Greta en Freda zijn twee licha men met één geest", zeggen de artsen nu. De tweeling Greta en Freda Chaplin. Wie er ook allemaal de daklozen ln het aardbevingsgebied in Zuld-Italië aan een tijdelijk dak boven hun hoofd willen hel pen, niet de Italianen zelf. Nu de Italiaanse regering de overleven den van de verwoeste dorpen voorlopig in hotels en vakantie huisjes langs de kust wil onder brengen. zijn duizenden bezitters van zomerhuizen ten noorden van Napels naar hun eigendom men geijld om ze bezet te hou den. Zo'n zeshonderd boze eige naars hebben zelfs even buiten Napels wegversperringen opge richt en stapels autobanden ln brand gestoken om daarmee te protesteren tegen de inbeslagne ming van hun huisjes. Dat klinkt erg egoïstisch, maar er is een ver zachtende omstandigheid: wie bedenkt dat een aantal overle venden van een aardbeving in dezelfde buurt in de jaren dertig nog altijd in nood-onderkomens huizen, kan zich voorstellen dat de zomerhuisjes wel eens een mensenleeftijd bezet kunnen blijven. Over vergoeding voor de eigenaars is (nog) niets bekend. Volgens de onderwijswet van de deelstaat Baden-Württemberg worden scholieren en studenten met hoofdluis van scholen en uni versiteiten verwijderd. Daar doen na de scholieren nu ook de studenten van Stuttgarts univer siteit hun voordeel mee: voor één luis hebben ze wel vijf mark over. De levendige handel in de pedi- culus humanum capitis de mooie naam voor het onsmakelij ke diertje is nu ook tot het ministerie van onderwijs van die staat doorgedrongen, maar voor lopig laat men het maar zo. Het gevolg is wel dat nu niet alleen, zoals de wettelijke maatregel be oogt, de luizen van de scholen worden verdreven, maar ook de leerlingen. Het ene overgebleven bronzen paard van de Marcus Basiliek in Venetië heeft gezelschap gekre gen. Het nieuwe bronzen rijdier lijkt zoveel op zijn voorganger, dat zelfs kenners het nauwelijks kunnen onderscheiden van het origineel. Vermoedelijk al sinds de derde eeuw voor onze jaartel ling stonden op die plaats vier paarden. Enkele jaren geleden sneuvelden drie van de vier. Ze leden aan „bronskanker", een le lijke naam voor een lelijke ziekte, waarmee bedoeld wordt dat het brons ernstig aangetast was door luchtvervuiling en slecht weer. Nog een wonder dat er nog zoveel mensen in Venetië rondlopen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5