Gif in polder moet snel weg
Tekening van een lezer
M TrouwCommentaar
'Sociaal beleid is nodig
tegen het ziekteverzuim'
volkomen identieke tweeling
et Nederlandse taalgebied
Doorgeroeste vaten bedreigen milieu Broek in Waterland
leraar krijgt slecht image'
Florisboom is
aan zijn einde
dieren erven
afblijven
luis te koop
ziekte
jjDAG 12 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
0 van de kenmerken van de Ne-
rlander (voorzover hij zo'n beclje
hel algemeen getypeerd kan wor-
is zijn geringe belangstelling
jr de uitstraling van de Ncder-
dse cultuur naar het buitenland
de positie van de Nederlandse
als drager van die cultuur in
buitenland. Onder elkaar ge-
lihen wij de Nederlandse taal als
ihandig en bruikbaar instrument
met elkaar te kcommuniceren,
ir het is een gebruiksvoorwerp
moet dat vooral ook blijven)
jf we het liefst geen omkijken
t hebben „Purist" is in Neder-
•mda J 20 half en half een scheld-
luUti aid en het „doe maar gewoon.
k"51 doe je al gek genoeg" vormt
v» ll,ier maar a'Ie vaa'i clc toegang
„Ij" het grauwste conformisme.
jlaati
vut doen we onder elkaar en als we
te kit i ook nog de grens hebben over
load! reden, schijnt ons helemaal een
>p: 4 ere verlegenheid te bevangen
b|ln t het instrument dat naar het
ord van Boutens onze „tèer-
am, jdemhMl" kan maken.
ed. als de mensen geen Neder-
ntlq Is verstaan en spreken, dan is
rich alleen om praktische redenen al
i zlja dig op een andere taal over te
Izo» ipen. maar dat is natuurlijk
,cht* i enkele reden om bijvoorbeeld
ÏTJJ hel officiële Europese verkeer
r ijdellijk in de schulp te krui-
als het om de positie van het
n der Wands gaat.
ore
n vu Nederlands is binnen de Euro-
ln dt t gemeenschap één van de zes
1 ictêlc talen en. gemeten aan de
ntig miljoen mensen die deze
1 van hun moeder leerden en
iclijks gebruiken, is er eigenlijk
blw «enkele reden om niet flink van
■n *b te bijten als de positie van
e na taal dreigt te worden aangetast.
rPt
ttct» «Nederlanders alleen is er op dit
»t weinig te verwachten. Geluk-
(echter zijn er zes miljoen Belgen
«Nederlandse taal als één van
wezenlijke dingen van de eigen
persoon ervaren en ook bereid zijn
om daar als het moet praktische
consequenties uit te trekken.
Een Nederlander, die een Neder
lands-talige Belg niet begrijpt als
deze zich verzet tegen de arrogantie
van anderssprekende landgenoten,
al verstandig doen zich eerst in de
geschiedenis van België en de socia
le betekenis van de taalstrijd te
verdiepen alvorens een oordeel uit
te spreken.
Gelukkig is in elk geval dat sedert
het begin van dit jaar Nederland en
België een verdrag hebben gesloten
tot vorming van een taalunie, waar
bij in elk geval Nederland nu op
officieel niveau heeft erkend dat het
hier om een gezamenlijke zaak
gaat.
Het trekken van praktische conse
quenties zou alleen nog wel enige
tijd duren. Doch het begin is ge
maakt. En het is te hopen dat
vooral Nederlanders bereio zijn op
dit punt een en ander van de Belgen
te leren.
door Wlm de Halr
AMSTERDAM „Het spul ziet er uit en ruikt als de bekende
kamferballetjes uit klerenkast en toilet. We willen het met de
grootst mogelijke zorg oplepelen en op een groot, vierkant
plastic zeil leggen dat als een knikkerzak kan worden dichtge
trokken. Dat brengen we dan naar een mausoleum. Pas
daarna kunnen we met het grote werk beginnen."
'fff** X fca
Dat het trekken van praktische con
sequenties moeilijk is blijkt uit de
moeizame weg die het project van
een gemeenschappelijk Nederlands-
Belgische radiozender al enige ja
ren gaat. Bij de nieuwe verdeling
van de radio-golflengte is aan Ne
derland en België samen één golf
lengte toegewezen. Nederland heeft
zich tot nu toe niet erg happig
getoond om samen met België een
opzet te maken voor deze zender,
die zich niet alleen zou moeten
richten op alle Nederlands spreken
de mensen in West-Europa, maar
die ook in staat is anderen (in de
dalen van onze buurlanden) een
beeld van de Nederlandstalige cul
tuur voor te houden.
In lovenswaardig eenvoudige be
woordingen legt drs. J. Cley, hoofd
van de afdeling hinderwet- en milieu
zaken, uit wat de gemeente Amster
dam denkt te gaan doen aan wat ln
feite een Immens en Ingewikkeld pro
bleem la: het verwijderen van een
chemische afvalbelt ln de Volger
meerpolder bij het Noordhollandse
Broek ln Waterland.
In april van dit Jaar werd bekend dat
de polder ernstig verontreinigd was.
Een onderzoek van Cley's afdeling en
het Centraal Mllleulaboratorlum van
de gemeente Amsterdam had duide
lijk gemaakt dat er ongeveer 5000
vaten met chemisch afval bij Broek
ln Waterland waren gedumpt. De va
ten waren afkomstig van de chemi
sche fabriek Philips Duphar uit Am
sterdam, die het spul ln 1969 kwijt
moest.
De gemeente Amsterdam gaf de NV
Bavo opdracht de vaten te dumpen ln
de Volgermeerpolder. De stortplaats
aldaar ls sinds 1968 van de hoofdstad.
Het storten was in de Jaren zestig
legaal, omdat er op dat moment nog
geen milieuvoorschriften waren voor
het achterlaten van chemisch afval.
Laten we hopen dat deze slome
start van iets wat binnen de steeds
groter wordende schaal van Europa
als een geweldige uitdaging zou Vietnam
moeten worden gezien, geen slecht
voorteken is.
Van de 5000 vaten zijn er 250 aan de
oppervlakte zichtbaar. Deze leveren
een direct gevaar voor de omgeving StGGkSDOl
op. omdat ze doorgeroest zijn en ln r
contact met water en lucht staan. Uit
eerste proeven ls vast komen te
staan, dat het overgrote deel van de
vaten polychloorbenzeen bevat. Deze
giftige stof ls volgens drs. Cley en de
directeur van het mllleulaboratorl
um. drs. Helda, vooral schadelijk
voor flora en fauna, maar „voor men
sen zijn de geconstateerde hoeveelhe
den nauwelijks gevaarlijk".
volklng geëvacueerd moest worden.
Slachtoffers vielen daar alleen onder
de dieren.
Grootste bekendheid kreeg dioxine
echter door de oorlog ln Vietnam,
waar 2. 4, 5, T ln grote hoeveelheden
door de Amerikanen werd gebruikt
Tot op heden zijn de verschrikkelijke
gevolgen hiervan (verminking, mis
kramen en kanker) ln het Aziatische
land merkbaar.
Zowel het eerder genoemde polych-
loorbenzeen als dioxine staat ln di
rect verband met de produktle van
het ontbladeringsmiddel 2. 4. 5, T, bij
Philips Duphar. Eerstgenoemde stof
komt bij dat proces vrij, dioxine blijft
voor een minlscuul deel ln het elnd-
produkt achter, een ongeval ln de
Amsterdamse fabriek heeft ln 1963
aan vier mensen het leven gekost. Zij
moesten de fabriekshal schoonspui
ten na de explosie van een zoge
noemd drukvat. De ware doodsoor
zaak ls nooit aan het licht gekomen.
De directie van Philips Duphar heeft
Inmiddels toegegeven dat er vijfdui
zend vaten met elk tweehonderd kilo
polychloorbenzeen zijn gestort. Over
andere stoffen spreekt het bedrijf
niet. Feit blijft echter dat ze wel zijn
aangetroffen ln de Volgermeerpolder.
Een van de 250 vaten met chemisch afval die zichtbaar in de
Volgermeerpolder bij Broek in Waterland liggen.
Angstwekkend ls echter wel de
vondst van (tot nu toe) twee vaten
met het ontbladeringsmiddel 2, 4. 5,
T, waarin het uiterst giftige dioxine
zit Deze stof kwam ln 1976 ln het
Italiaanse Seveso vrij. waarop de be-
Na de vondst ls het gebruikelijke
steekspel ontstaan tussen een plaat
selijk burgercomité (dat de zaak
waarschijnlijk hoger opneemt dan
nodig ls) en een aantal deskundigen
(die de onrust waarschijnlijk Iets te
nadrukkelijk willen wegnemen). Die
situatie werd ln de hand gewerkt,
doordat enerzijds niet bekend ls wat
er (naast de 250 „zichtbare" vaten)
nog ln de grond zit en anderzijds
niemand de wijsheid ln pacht wilde
nemen wat betreft het verwijderen
van het chemisch afval.
Inmiddels zijn belde partijen echter
doordrongen van de noodzaak om op
korte termijn Iets te ondernemen. En
dat vereist dat men. voor zover dat
mogelijk ls. op één lijn gaat zitten.
Ruim twee weken geleden besloten B
en W van Amsterdam 155.000 gulden
uit te trekken voor het bergen („ople
pelen") van de eerste 250 vaten. Dit ln
afwachting van een deflntief voorstel
om de polder te zuiveren. „Die eerste
stap moet, vóór de winter echt zijn
Intrede doet, genomen worden. Als er
eenmaal ijs op de sloten ligt en de
schaatsen kunnen worden onderge
bonden ls de belt voor ledereen be
reikbaar. Dat moet koste wat kost
vermeden worden." aldus drs. Helda
van het milleulabaratorium.
Het burgercomité Vuilstortplaats
Broek en de Vereniging tot Behoud
van Waterland lieten aanvankelijk
weten dat dit plan „hoogst onverant
woordelijk" en „gevaarlijk" was, om
dat de te bergen vaten „ln vergaande
staat van ontbinding" zijn en daar
door het omringende milieu nog ver
der gevaar zou lopen door lekken van
de vaten.
De milieudeskundigen van de ge
meente hebben deze organisaties
echter gerust weten te stellen. Hun
woordvoerder Jan Boom zei gisteren
dat het „lepelplan" nu wel aanvaard
baar ls, mits overeenstemming wordt
bereikt over een paar technische de
tails.
Voor het oplossen van het gifpro
bleem zijn al enkele mogelijkheden
geopperd. Wethouder Polak van Am
sterdam (milieuzaken) stelt zich op
het standpunt dat de Volgermeerpol
der moet worden leeggemalen en het
weggepompte water moet worden ge
zuiverd. De waterafvoer van de pol
der loopt door het dorp Broek ln
Waterland langs de bebouwing naar
een gemaal bij de Gouwzee nabij
Monnlckendam. Uit oppervlaktewa-
teronderzoek ls gebleken dat op di
verse plaatsen te hoge concentraties
giftige stoffen voorkomen. Er zal slib
moeten worden verwijderd en de pol
der zal „tot het eind der tijden" droog
moeten blijven. Een weinig prettig
vooruitzicht voor een gebied dat op
de lijst staat van aan te wijzen natio
nale landschapsparken. Actievoerder
Boom drukte het als volgt uit: „Een
echte oplossing is het natuurlijk niet,
want het gebied zal in lengte van
jaren een monument van menselijk
onvermogen blijven."
Ook ls gesuggereerd om het hele ge
bied af te graven. Het verontreinigde
deel ls echter 58 hectare groot en drie
tot zeven meter diep. Dat betekent
afgraven van twee tot drie miljoen
kubieke meter grond. In Lekkerkerk
waren de kosten 130 miljoen gulden.
Daar werden slechts enkele honder
den kubieke meter verwijderd. Vol
gens de gemeentelijke milieudeskun
digen ls dit alternatief dan ook niet
haalbaar.
'Snel aan het werk'
Negatief laten zij zich ook uit over het
(waterstaatkundig) afsluiten van de
polder. „Dit heeft alleen zin als Je het
water kunt bevrijden van alle kwalij
ke stoffen. We weten niet of dat wel
kan. Wat we wel weten is dat de
inhoud van de ln de grond opgeslagen
vaten zich heel goed verbindt met de
bodem, zodat het geen direct gevaar
oplevert voor het water. Voor mijn
gevoel zijn mensen bezig met het
zoeken van een probleem voor een
oplossing. We moeten gewoon snel
aan het werk," aldus drs. Helda. Ook
wethouder Polak vindt dat „we niet
kunnen blijven discussiëren. Je krijgt
honderden mensen nooit op één lijn.
Op een bepaald moment zal Amster
dam zijn verantwoordelijkheid moe
ten nemen."
In overleg met de werkgroep Volger
meerpolder (gemeentelijke diensten,
Inwoners van Broek ln Waterland en
milieugroepen) zal het Amsterdams
college mogelijk vandaag al met con
crete plannen komen. „Alle oplossin
gen houden milieuhygiënisch gezien
risico's ln. Proefondervindelijk moe
ten we erachter zien te komen welke
methode de beste ls," zegt drs. Cley.
De steen der wijzen heeft niemand
kunnen vinden. Maar het is positief
dat de paniekstemming ls weggeëbd
en de betrokken partijen elkaar niet
meer met verwijten om de oren slaan.
„Het ls Amsterdam zowaar gelukt de
lepelaar terug te krijgen ln het land-'
schap." De ironie van dierenvriend
Jan Boom kenmerkt de nieuwe om
gangsvorm.
otH
n 14-
onze onderwtjsredactle
■ctal*DRECHT - ..Het lijkt wel of de
'Spring belang heeft bij een onver-
od ongunstig mage van leraren",
verwijt heeft het Nederlands Ge-
yu|riachap van Leraren (NOL) geuit
Ibet adres van staatssecretaris De
Aanleiding tot deze woorden-
Is het voorstel van De Jng om
uitval op scholen voor voortge-
ooderwljs te beperken
NOL is het op zichzelf eens met
itssecretarls over de noodzaak
de lesuitval te beperken. Maar ls
voorstel van De Jong wordt de
van het niet doorgaan van
te veel bij de leraren gezocht
it zij te veel vergaderen, repetl-
organiseren, schoolonder-
houden, en wat al niet vallen
n uit suggereert De Jong.
r zo worden de feiten om ge
1. zegt het hoofdbestuur van het
Niet de leraren maar de rege-
|g heeft ervoor gezorgd dat de scho-
o groot werden, het schoolonder-
t werd Ingevoerd en het aantal
ngen toenam. Dan ls het
lelijk om te zeggen dat de lera-
I het extra werk er in hun vrije tijd
I moeten doen.
t Nederlandse leraar is volgens het
L redelijk zwaar belast In verge-
ing met andere landen ls de les-
U| k (29 uur per week) tamelijk om-
j «rijk. Maar als de regering bang ls
leraren te weinig doen. moet zij
ar eens het onderzoek laten her
ten dat door het bureau Knlght
genstein ls Ingesteld. Kennelijk
heeft de regering dat stil gezet omdat
zij bang is dat een objectieve analyse
van leraars taak zal aantonen dat de
leraar nu al te veel uren maakt
MUIDERBERG (ANP) De
Florisboom in Muiderberg is
aan het einde van tijn levens
dagen. De bijna tweehonderd
jaar oude kastanjeboom staat
op de plaats waar Floris de
vijfde in 1296 zijn laatste adem
uitblies. Wortelondereoek
heeft uitgewezen dat de boom
aan zijn einde Is. Ben w van
Muiden hebben aan de ge
meenteraad voorgesteld de ko
los te vellen. Een gedenksteen
aan de voet van de markante
reus herinnert nog steeds aan
het feit dat graaf Floris bijna
zevenhonderd jaar geleden
door andere edelen werd ver
moord. Floris de vijfde kreeg
vooral bekendheid omdat hij
In zijn dagen opkwam voor de
toenmalige „Jan Modaal". Op
de plaats waar hij stierf heeft
volgens oude afbeeldingen al
tijd een boom gestaan, de laat
ste tweehonderd jaar een kas
tanje die In wijde omgeving
bekend staat als de Floris
boom. Het is de bedoeling dat
er weer een nieuwe Floris
boom voor in de plaats komt
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
anno
Van onze sociaal-economische redactie
ROTTERDAM Onze moderne Industriële samenleving is
een van de grootste veroorzakers van het huidige ziektever
zuim. Bestrijding van dit toenemende verzuim moet vooral
gebeuren door een sociaal ondernemingsbeleid en een sociaal
overheidsbeleid. Uitsluitend de veizuimer scherper controle
ren zal weinig of niets oplossen.
Dit zei drs L. Lamers, directeur-gene
raal voor sociale voorzieningen van
het ministerie van sociale zaken gis
teren ln zijn Inleiding tijdens een se
minar over arbeidsverzuim.
Lamers maakte onderscheid tussen
kortdurend verzuim (minder dan zes
weken) en langdurend verzuim.
Slechts elf procent van alle ziekmel
dingen betreft ziektes van langer dan
zes weken, maar deze langdurige
ziektes nemen wel zestig procent van
alle ziektedagen voor hun rekening.
In 1978 werd ongeveer vijftien mil
jard gulden aan sociale verzekerin
gen uitgekeerd aan langdurig zieken
en arbeidsongeschikten tegen twee
miljard aan kortdurend verzuim.
Lamers gelooft dat kort verzuim ge
deeltelijk wel valt te bestrijden door
invoering van een eigen risico en een
scherpere controle, maar hij waar
schuwde tegen te hoge verwachtin
gen daarvan. Integendeel, bleek uit
zijn woorden, deze maatregelen kun
nen een averechts effect hebben. Hij
zag meer ln een eigen risico voor de
werkgevers of ln een variabel maken
van de hoogte van de premies. Bedrij
ven met een hoog ziekteverzuim zou
den dan meer premie moeten betalen
dan bedrijven met een laag ziektever
zuim. Dat zou misschien een verbete
ring van de arbeidsomstandigheden
kunnen bevorderen, aldus Lamers.
Wachttijden
Het langdurige ziekteverzuim zou
volgens Lamers voor een deel al zijn
terug te dringen door een betere af
stemming op elkaar van verschillen
de specialismen ln de gezondheids
zorg. omdat de ziekteduur nu vaak
wordt verlengd door wachttijden, die
volgens onderzoeken twintig procent
van het totale aantal verzuimde da
gen bedragen. Ook zou een betere
samenwerking tussen behandelende
en de controlerende sector kunnen
bijdragen tot vermindering van lang
durig ziekteverzuim. Volgens Lamers
worden in de huidige situatie mensen
te snel ziek verklaard, die met enige
aanpassingen best weer aan het werk
zouden kunnen.
De tweelingzusters Greta en Fre
da Chaplin (37) zijn geboren en
getogen in de Noordengelse stad
York. Ze zijn uiterlijk en Innerlijk
zo volkomen gelijk dat weten
schapsmensen er versteld van
staan. Zo'n Identieke tweeling
hebben ze nog nooit meege
maakt. zeggen ze. Greta en Freda
zien er niet alleen precies hetzelf
de uit, trekken niet alleen dezelf
de kleren aan, maar ook hun oog
opslag, hun manier van denken
en leven, hun bewegingen en ge
baren verschillen niets. Ze doen
letterlijk alles samen, hullen of
zijn sjagrljnig als ze niet bij el
kaar zijn, en als ze zich gespan
nen voelen of kwaad zijn hebben
hun stemmen zelfs exact dezelf
de klank en stembuigingen. Het
eigenaardige ls. dat ze dan tege
lijk dezelfde woorden zeggen met
precies dezelfde Intonatie, een
griezelig echo-achtlg gehoor, zeg
gen de medici die deze gelijkge
richtheid met telepathie ln ver
band brengen.
Dat ls overigens allemaal pas be
kend geworden, sinds de vrijge-
zellenzusjes deze zomer in hun
woonplaats voor de rechter
moesten verschijnen. Zoals alles
delen ze ook al vijftien Jaar een
vurige liefde voor één en dezelfde
vrachtwagenchauffeur, een man
van 56, die Jarenlang naast hen
woonde. HIJ praatte veel met
hen, maar daar kwam een eind
aan toen hij trouwde. Vanaf dat
moment achtervolgden de ver
liefde zusters hem overal. Het
kwam zelfs zo ver dat ze zich voor
zijn auto wierpen, een voorval
dat de chauffeur naar de politie
deed gaan.
De rechter stuurde de zusters
voor psychiatrisch onderzoek
naar een gevangenlshospltaal,
waar de verblufte artsen tot de
conclusie kwam dat Greta en
Freda zeker niet geestelijk ge-
Toen Thomas Swaney nog leefde,
was hij verzot op katten. Nu
blijkt dat deze welgestelde za
kenman ruim drie miljoen gulden
heeft nagelaten aan katten en
andere dieren. De (zwerf-)dleren
in de Amerikaanse staat Illinois
boffen het meest met de erfenis.
De zakenman woonde ln die
staat, in Chicago, en heeft zijn
drie miljoen voornamelijk aan or
ganisaties en instellingen voor
dierenbescherming In Illinois na
gelaten.
stoord, maar wel allebei even erg
ln de war waren. Vorige maand
moesten de zusters weer voorko
men, maar mochten tot die tijd
naar huls op voorwaarde dat ze
de chauffeur met rust zouden la
ten. Toen ze begin november
voor de rechter stonden, ieder
met één rose en één bruine want.
bleken ze zich niet aan hun belof
te te hebben gehouden, reden
waarom ze een maand voorwaar
delijk kregen.
Maatschappelijk werkers die de
zusjes afgeraden hebben Inter
views te geven, hebben uitge
zocht dat Greta en Freda als kind
helemaal als twee-eenheid opge
voed zijn. Tegenwoordig advise
ren artsen ouders van tweelingen
hun kinderen aan te moedigen
zoveel mogelijk zelfstandig te
handelen," maar dit gebeurde ai
meer dan dertig Jaar geleden.
Toen al gingen de zusjes te keer
als ze gescheiden werden. Later
zijn ze met het oog op de ontwik
keling van hun eigen persoonlijk
heid eens naar verschillende zie
kenhuizen gebracht, maar daar
moest snel verandering ln ge
bracht worden: ze weigerden te
eten of met een dokter te praten.
„Greta en Freda zijn twee licha
men met één geest", zeggen de
artsen nu.
De tweeling Greta en Freda Chaplin.
Wie er ook allemaal de daklozen
ln het aardbevingsgebied in
Zuld-Italië aan een tijdelijk
dak boven hun hoofd willen hel
pen, niet de Italianen zelf. Nu de
Italiaanse regering de overleven
den van de verwoeste dorpen
voorlopig in hotels en vakantie
huisjes langs de kust wil onder
brengen. zijn duizenden bezitters
van zomerhuizen ten noorden
van Napels naar hun eigendom
men geijld om ze bezet te hou
den. Zo'n zeshonderd boze eige
naars hebben zelfs even buiten
Napels wegversperringen opge
richt en stapels autobanden ln
brand gestoken om daarmee te
protesteren tegen de inbeslagne
ming van hun huisjes. Dat klinkt
erg egoïstisch, maar er is een ver
zachtende omstandigheid: wie
bedenkt dat een aantal overle
venden van een aardbeving in
dezelfde buurt in de jaren dertig
nog altijd in nood-onderkomens
huizen, kan zich voorstellen dat
de zomerhuisjes wel eens een
mensenleeftijd bezet kunnen
blijven. Over vergoeding voor de
eigenaars is (nog) niets bekend.
Volgens de onderwijswet van de
deelstaat Baden-Württemberg
worden scholieren en studenten
met hoofdluis van scholen en uni
versiteiten verwijderd. Daar
doen na de scholieren nu ook de
studenten van Stuttgarts univer
siteit hun voordeel mee: voor één
luis hebben ze wel vijf mark over.
De levendige handel in de pedi-
culus humanum capitis de
mooie naam voor het onsmakelij
ke diertje is nu ook tot het
ministerie van onderwijs van die
staat doorgedrongen, maar voor
lopig laat men het maar zo. Het
gevolg is wel dat nu niet alleen,
zoals de wettelijke maatregel be
oogt, de luizen van de scholen
worden verdreven, maar ook de
leerlingen.
Het ene overgebleven bronzen
paard van de Marcus Basiliek in
Venetië heeft gezelschap gekre
gen. Het nieuwe bronzen rijdier
lijkt zoveel op zijn voorganger,
dat zelfs kenners het nauwelijks
kunnen onderscheiden van het
origineel. Vermoedelijk al sinds
de derde eeuw voor onze jaartel
ling stonden op die plaats vier
paarden. Enkele jaren geleden
sneuvelden drie van de vier. Ze
leden aan „bronskanker", een le
lijke naam voor een lelijke ziekte,
waarmee bedoeld wordt dat het
brons ernstig aangetast was door
luchtvervuiling en slecht weer.
Nog een wonder dat er nog zoveel
mensen in Venetië rondlopen.