Bisdom Haarlem kiest
voor kleinschaligheid
IKV-voorstel centraal
op vergadering
t transalpino
Douma en de code der vrijgemaakten
ïl
Trouw
Synode neemt
Van der Zee
in bescherming
Nieuwe boeken
Conferenties
Wereldraad vraagt
voor Polen
hulp
Parijs: 3 dagen vanaf f 209,-
omdat het echt niet duurder hoeft!
a
c:
Priesters bezette?,
Parijse kerk
VRIJDAG 12 DECEMBER I960
TROUW/KWARTET
Milt èïï.77
'het repent, het regent
door Pieter van der Ven
HAARLEM De rooms katholieke gelovigen van het bisdom Haarlem hebben voor de tweede
keer binnen tien Jaar een werkdocument gekregen over de naaste toekomst van hun kerk. Na
,\De kerk, wij samen" van 1974 verscheen gisteren „Kerk, wij samen, anno 1980". als een
vervolg op de eerste nota.
De Illustratie is afkomstig uit het speciale nummer van het Remonstrants Weekblad van 29 oktober
dat geheel gewijd la aan de vragen van de kernbewapening.
Van onze kerkredactle
HILVERSUM De remonstrantse broederschap is formeel de eerste kerkgemeenschap ln ons
land, die zich uitspreekt over de leuze van het IKV: „Help de kernwapens de wereld uit, om te
beginnen uit Nederland." Weliswaar heeft de hervormde synode zich onlangs Inhoudelijk
achter het voorstel van het IKV geplaatst, maar dit niet met zoveel woorden tot uitdrukking
gebracht.
Het stuk Is ondertekend door bis
schop Th. Zwartkruis van Haarlem,
maar er kan geen misverstand zijn:
het is het resultaat van samenwer
king. niet alleen binnen de leiding
van de r.-k. kerk ln Noord-Holland,
maar ook met de „basis". De grote
nadruk valt op de noodzaak van geza
menlijke verantwoordelijkheid voor
de kerk. Aan dé ene kant wordt er
kend dav de kerkelijkheid wind tegen
heeft, aan de andere kant wijst men
op groeiende betrokkenheid en des
kundige Inzet ln de breedte. Daar
naast kiest het bisdom voor kerkelij
ke kleinschaligheid. Het afnemend
pastoresbestand wil men dus niet op
vangen door grote eenheden te schep
pen, maar door vooral op plaatselijk
vlak het werk en de verantwoorde
lijkheid te verdelen. Planning, op
bouw en toerusting eisen volgens de
nota uiteraard wel een bredere aan
pak en dat zou dan ook volop moeten
gebeuren. Kortweg: geen samenvoe
ging, wel samenwerking van plaatse
lijke geloofsgemeenschappen.
Ervaringen
De veertien pagina's tellende nota
werkt een en ander tilt op onder meer
catechese, school en jongeren, sa
menleving, oecumene, liturgie en de
financien. De nota la bepaald geen
somber document De opstellers zien
ln de plaatselijke kerkgemeenschap
veel mogelijkheden dat mensen daar
echt aan bod kunnen komen en hun
ervaringen kunnen uitwisselen. Rea
liteitszin ontbreekt evenmin. Proble
men worden genoemd: vervreemding,
migratie. Men wijst op het gebrek aan
ambtsdragers en verwacht voorlopig
geen verruiming van de regels. De
band met andere bisschoppen en met
Morgen zal namelijk de remonstrant
se broederschap in een buitengewone
algemene vergadering van bestuur ln
de studio van de AVRO in Hilversum
zijn standpunt bepalen over het voor
stel (wil men: de leuze) van het IKV.
De commissie tot de zaken van de
broederschap (COZA, het dagelijks
bestuur, red.) heeft twee voorstellen
voorbereid: één houdt ondersteuning
van het IKV-voorstel ln, het ander
bevestigt de remonstrantse deelne
ming ln het vredesberaad
Beraad
Veel gemeenten ln de broederschap
hebben zich over de kwestie beraden Overwe irin fT
De remonstrantse dominees spraken
op hun jaarvergadering over de kern
wapens en de conferentie ter voorbe
reiding van de buitengewone algeme
ne vergadering van bestuur ging ook
al over dat onderwerp. Alle remon
stranten hebben een speciaal num
mer van het weekblad ontvangen,
waarin van verschillende zijde bet
kemwapenvraagstuk werd belicht
staat" tegen de aanspraken van de
absolute staat uit 1835.
De remonstrantse broederschap on
derscheidt bij uitspraken drieérlei
karakter. Op grond van een besluit
uit Juni van dit jaar wordt bij een
uitspraak onderschelden: ,31J een
'belijdenis' spreekt de kerk zich uit
over de meest wezenlijke Inhoud van
het geloof; bij een 'getuigenis'
spreekt de kerk naar bulten, omdat
zij zichzelf tekort zou doen indien zij
niet zou spreken; een .overweging'
heeft meer het karakter van een ad
vies of een aanbeveling."
De voorzitter van de COZA, mevrouw
A. A. In t Veld behandelt daarin
onder meer de vraag wat het gewicht
is van een eventuele uitspraak tegen
de kernwapens. „Naar remonstrants
besef zal een dergelijke uitspraak
nimmer ln de plaats kunnen treden
van het eigen geweten. Immers, ons
geweten is inzake godsdienst, leer en
leven onder geen beding aan iemand
anders dan aan God onderworpen
Wel Is het de bedoeling dat een
dergelijke uitspraak een belangrijke
bijdrage levert Juist bij onze gewe
tensvorming," schrijft mevrouw In 't
Veld. Zij herinnert aan de uitspraak
van de broederschap „Kerk. volk en
De uitspraak over de kernwapens wil
de COZA het karakter geven van een
„overweging". In de door de COZA
voorgestelde tekst spreekt de broe
derschap zich uit „tegen Iedere verde
re uitbreiding en vernieuwing van de
kernbewapening." Zij „stelt vast dat
het IKV-voorstel een weg aangeeft
die ombuiging van de bewapenlngs-
splraal beoogt". Zij „verzoekt de re
gering. het parlement en de politieke
partijen zodanige voorstellen te ont
wikkelen waardoor concrete
stappen worden gezet tot afschaffing
van de kernwapens."
In het tweede voorstel bevestigt de
remonstrantse broederschap haar
deelname ln het IKV, dat „ln voort
durend overleg met de deelnemende
kerken" moet werken. Onder dit
overleg wordt de volgende procedure
verstaan: „Het IKV stelt periodiek
een beleidsplan op dat aan de kerken
wordt voorgelegd, waarna overleg
volgt met de kerken, die dit plan
onder meer toetsen aan de doelstel
ling van het IKV; met de vertegen
woordigers van de kerken worden
duidelijke afspraken gemaakt over
tussentijdse rapportage."
Het wordt de vierde maal dat de
algemene vergadering van bestuur
over de kernbewapening spreekt: ln
1957 werd de toepassing van kerne
nergie als verdelgingsmiddel afgewe
zen; ln 1934 sprak H. J. Heerlng over
de zedelijke onaanvaardbaarheid van
de kernbewapening en ln Juni 1980
wees de algemene vergadering van
bestuur het dreigen met massaver
nietigingswapens af.
ADVERTENTIE
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Letdee Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraaf >31 Amsterdam
tet 020-5629444
fete* 13006
Postgiro 66 0000
Bank Nod. Credietbank
Rekonmgnr 2300 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnement»
en bezorgmg)
iel OtO-115588 (redactie)
tel. 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Oen Haag
lel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERIAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwttte
Abonnementsprijzen
Per maand 16,98
Per kwartaal 50.95
Per half jaar f 101.90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnemenienop-
drachten (zie adressen boven)
Opgave familieberichten 9-19.30
van maandag t/m vrijdag. Op
zondag van 18-20 uur letef 020-
5622797
Opgave mmi-advertenties lei
020-5626262 of schriftelijk aan
Mmi-Adv afdeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzigingen uitsluitend
schriftelijk aan onze Amsterdam
se adressen
MET JE LEVEN BIJ ELKAAR IN DE LEER
Een mens heeft ervaring, goede en slechte
Een mens heeft vragen.
Een mens verlangt.
Waar kan ik ermee terecht?
ik heb tijd voor mezelf nodig.
Alleen kom ik er moeilijk toe.
Misschien witten anderen meedoen
ln de loop van 1981 worden hiervoor op verechtiionde plaetsen
meerdaagse bijeenkomsten georganiseerd, waarbij mensen samen
komen voor een meer dan oppervlakkige ontmoeting. Deze samen
komsten dragen verschillende namen: ervaring an galoot, verken
nend geloven, gebedspracticum.
Een twaalftal mensen wil onder deskundige leiding levenservaringen
uitwisselen, op verhaal komen, mediteren, elkaar helpen zicht te
krijgen op het leven, beter zien wat er te doen staat op persoonlijk en
maatschappelijk gebied.
De samenkomsten nodigen uit tot verdieping en verruiming van
geloven en bidden, als troost èn als uitdaging.
Informatie over deze dagen:
Pauls Smits van WaesbergheEmmaus Priorij
Salesianenstraat 125 Postbus 76
5042 OR Tilburg 3600 AB Maarssen
tel. 013-681297 tel. 03465-62146
Karmet
St Jozeflaan 56
5817 AD Smakt-Ven-
ray
tel. 04782-232
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAO De generale synode
van de Nederlandse hervormde kerk
heeft zich nadrukkelijk gedistanti
eerd van bepaalde uitlatingen ln de
pers over de theologische standpun
ten van de Haagse predikant W. R.
van der Zee.
In een brief aan ds. Van der Zee
schrijven praeses da. C. B. Roos en
eerste assessor ds. P. van den Heuvel
namens de synode dat hem .groot
onrecht Is aangedaan."
De synode koos vorige maand dr. R.
J. Mooi als secretaris-generaal, hoe
wel ds. Van der Zee als eerste op de
voordracht stond. Dit gebeurde na
een actie van de gereformeerde bond.
In een open brief aan de synode zei
het hoofdbestuur van de gerefor
meerde bond onder meer, dat ds. Van
der Zee als hoofdredacteur van het
blad Woord en Dienst „er geen enkele
onduidelijkheid over heeft laten be
staan op welk een eenzijdige wijze hij
positie kiest ln gevoelige en contro
versiële zaken ln kerk en theologie."
Ir. J. van der Graaf, secretaris van de
gereformeerde bond, sprak voor de
NCRV woorden van gelijke strek
king.
In de brief aan da. Van der Zee wil de
synode nadrukkelijk van deze uitla
tingen afstand nemen. In synodekrin
gen werd al direct na de stemming
gezegd, dat de verkiezing van dr.
Mooi niet onder Invloed van de open
brief van de gereformeerde bond zou
zijn gebeurd.
Geloven leven samenleven,
hoe leven wij onszelf ln het evangeli
satiewerk. Voor evangellsatleouder-
llngen en leden van evangelisatie-
commissies m.nvv. drs. J. B. O. Jon
kers en dr. J. D. te Winkel. 10 en 31
Januari, Toerustlglngacentrum, Leus
den (teL 033-943244).
Chrlsten-tljnvandaag en mor
gen, Wlndrooskeratconferentle voor
jongeren 27-31 december. Stevens-
beek. Ini. en aanm. teL 08380-21980
Zit er nog moslek ln de toekomst?
Jongerenconferentie van Youth for
Christ, 27-31 december, Maassluis.
Inf. en opg. tel. 03438-15744.
Kerstdagen voor alleenstaanden
en geslnnen, charismatische stich
ting Vuur. 25-26 december. Seppe,
Bosschenhoofd (NB). Opg. tel. 01720-
74140.
Rome wordt belangrijk geacht, maar
„het zal duidelijk zijn dat deze taak
er ln de loop van de Jaren niet gemak
kelijker op geworden Is", aldus stelt
de nota voorzichtig.
Op het gebied van de oecumene
wordt erkend dat er een achteruit
gang ls opgetreden ln belangstelling
en activiteit. „Een van de oorzaken ls
de spanning tussen wat plaatselijk
als legitieme ontwikkeling wordt be
leefd en de beperklnen van de alge
mene kerkorde. Tegelijk dreigt de
zorg om het eigen overleven de ker
ken op zichzelf terug te werpen. Over
leven ln een moeilijk tijdperk vraagt
echter niet alleen behoud, maar ook
groei." De nota hoopt dat de kleine
kernen hier nieuw elan kunnen
geven.
Bisschoppen synode
Opvallend knoopt dit kerkelijke do
cument vooral aan bij de eerdere no
ta: nauwelijks verwijst het naar de
bijzondere bisschoppensynode van
januari. Nadere analyse en kritiek
kan aan het licht brengen of en ln
hoeverre de nota met die synode ln
strijd is. Zeker ademt het Haarlemse
werkstuk een andere sfeer en spreekt
het een andere taal. maar zo te zien
zonder tegen de synodebesluiten aan
te varen. Wat dat betreft lijkt het een
diplomatiek hoogstandje. Er wordt
een kerkmodel voorbereid waarin een
toekomstige bisschop (Zwartkruis ls
71 Jaar) niet één-twee-drie alles naar
zijn of hogerhand kan zetten. De op
stellers zelden overigens dat zij zich
niet zo politiek hadden laten leiden.
„Het gaat ln feite om een vorm van
pastoraal leiderschap", aldus de nota
die elders spreekt van „Inspirerend"
of „spiritueel" leiderschap. Wat daar
de Inhoud van ls. waar of bij wie dat
te vinden zou zijn wordt niet duide
lijk. Toch ls die Inhoud harder nodig
dan de beste blauwdruk, vooral waar
de vervreemding van kerk en bood
schap groot ls.
O EN EVE (EP8) De commissie
voor Interkerkelijke hulp en hulp aan
vluchtelingen van de wereldraad van
kerken heeft gevraagd om materiële
hulp aan Polen. Ze wil voedsel en
kleding bijeenbrengen om de nood te
leningen van vooral kinderen ln zie
kenhuizen en ouden van dagen ln
bejaardentehuizen.
Kinderen en bejaarden zijn volgens
de wereldraadcommlssle de eerste
slachtoffers van het ernstige voedsel
tekort ln Polen. Ze vraagt ln de eerste
plaats om poedermelk, boter, olie,
koffie, rijst en andere voedingsmid
delen die bewaard kunnen worden.
Verder wil de commissie so n duizend
winterjassen en vijf tot tienduizend
dekens bij elkaar zien te krijgen.
Bisschop Zwarthuis van Haarlem.
Uitgeverij Voorhoeve ln Den Haag
stuurde: KleLne omnibus, van A. San
ders (hierin zijn opgenomen: 8trtjd
om Berend, Want groots ls uw roe
ping, Pension Kornet en De taak die
Ood ons geeft) (159 blz. - 22.50).
Nieuw geslnsboek voor kerst, bundel
verhalen en gedichten samengesteld
door M. van Rooijen (136 blz. -
16.50).
Besuinlglnfskookboek, door M. Berk
en J. Krabbé. Ultg. Ttebosch, Aroster
dam. 188 blz. - 17.50.
Eieren en kaas, praktisch koken, ls
een uitgave van Tlme/LUe te Amster
dam. 176 blz. - 35.75.
ADVERTENTIE
dagelijks vertrek met keuze uil
5 treinen. j
Haal de gids bij uw reisadviseur ™^X,_
door prof. dr. H. M. Kultert
In de serie Ethisch Kommen taar, op
gezet door de hoogleraren Douma
(Kampen, vrijgemaakt gereformeerd)
en Velema (Apeldoorn, christelijk ge
reformeerd) ls een nieuw deeltje ver
schenen van de hand van prof. Dou
ma onder de titel Verantwoord Han
delen. Inleiding ln de christelijke
ethiek (Amsterdam, Bolland. 150 bis.
Prijs 19,50). Blijkens de omslag wil
len de schrijvers met deze serie aan
hen die in de morele verwarring van
deze tijd hun weg zoeken, een hand
reiking bieden. Doen zij dat ook? Wat
betreft het genoemde boekje van
Douma ben lk daar niet zo zeker van.
Het verschaft nuttige Informatie op
theologisch terrein, maar aan verant
woord handelen draagt het mijns In
ziens te weinig bij om de titel waaron
der het gaat, te rechtvaardigen. La
ten we eens kijken hoe dat komt.
Het boekje ls, zoals het Woord Vooraf
vermeldt, een bewerking van een col
legedictaat dat in 1975 reeds ln offset
druk verscheen ln Kampen. Daaraan
zowel aan het Jaartal als aan het
doel waarvoor het moest dienen
wijt lk het dat het een tamelijk droog
boekje ls geworden, dat op de rij at
een aantal theologische thema's be
handelt die studenten in de theologie
moeten weten als ze van de traditie
op de hoogte willen zijn.
Het zijn thema's die ln alle klassieke
ethiekboeken van christelljken huize
aan de orde komen, en ik noem er
meteen maar een paar op. Wat ls de
rol van de Schrift ln de christelijke
ethiek, ls een van de eerste en aardig
ste hoofdstukjes. Christelijke ethiek
moet, wil zij christelijk mogen heten,
op Oods Woord gegrond zijn, zoals we
dat ln de Heilige Schrift vinden. Deze
ondubbelzinnige uitgangspositie
staat meteen aan het begin van het
boek.
Ingewikkeld
Maar zodra de schrijver het stand
punt moet uitwerken hij doet dat
ln het hoofdstukje over de bijbel
riet de zaak er wel wat Ingewikkelder
uit. Het aanvaarden van Oods Woord,
zoals dat ln de Schrift staat opgete
kend, mag ons niet verleiden tot bi
blicisme, dat wil zeggen: tot het ge
bruiken van bijbelteksten bulten de
historische situatie om waarin ze ont
staan zijn, en evenmin tot het vla
bijbelteksten vasthouden aan verou
derde ethische opvattingen. De
Schrift ls wel een lamp voor
voet, maar Je moet wel uit Je ogen
blijven kijken. Kort gezegd: we moe
ten ln tal van zaken ons verstand
gebruiken.
Met Instemming lees lk zulke passa
ges. Maar wat doet de schrijverer
verder mee? Niet veel, zoals even ver
der (en trouwens overal) blijkt. Uit
Schriftgegevens blijkt dit ls een
citaat dat het huwelijk een heilige
Instelling is die niet verbroken mag
worden (ln dit verband staat zelfs een
bijbeltekst). Hoe nu, vraagt de een
voudige lezer. Krijgen we nu toch een
argument ln de vorm van Schriftge
gevens? Waarom de ene keer wel en
onze prof. dr. Douma
waarom de andere keer Je verstand
gebruiken? Ik raak op dit soort onef
fenheden bij mijn medechristenen
niet uitgekeken.
Concrete morele problemen komen
overigens weinig aan bod. Daarvoor
blijft het geheel te veel ln de sfeer van
de dogmatiek en haar geschiedenis.
Ik moet er billijkheidshalve bij zeg
gen dat natuurlijk ook de definitie
van ethiek een rol speelt. Ik zou
ethiek niet opvatten als: bezinning op
het verantwoord bandelen jegens
Ood en de naaste. Je kunt Ood toch
niet moreel of Immoreel behandelen?
De spraakverwarring wordt zo wel
erg groot.
Kaarten op tafel
Mijn hoofdbezwaar ls echter van an
dere aard: het boekje weet niets van
morele problemen, het kent alleen
een morele code die al vaststaat vóór
het beraad begonnen ls. en die we
allemaal voor christelijk moeten hou
den. Problemen zijn er alleen voor
zover het wat minder simpel dan
vroeger lijkt deze code tot de bijbel of
het christelijk geloof terug te voeren.
De code zelf ls geen probleem.
Op blz. 86 komen de kaarten op tafel:
kenmerkend voor christelijk zijn:
bidden, bijbellezen, kerkgang (l),nlet
vloeken (2), tijd en geld geven voor de
dingen van Oods Koninkrijk (3), geen
seks voor of bulten het huwelijk, geen
homofilie (4) en geen abortus en eut
hanasie ((5). Ik formuleer haastig,
maar dat doet de auteur ln deze pas
sage zo mogelijk nog meer.
Maar ls dat alles? Zijn dit de kenmer
ken van christelijk ln het Jaar 1980?
Zo kon je mijns Inziens tien of twintig
Jaar geleden nog in alle argeloosheid
spreken, maar na alle Ingrijpende dis
cussies van de laatste jaren kan dat
niet meer. Het is de code van vrijge
maakte christenen, die ons gepresen
teerd wordt als wereldcode van ert
voor alle christenen. Maar Douma
moest toch weten dat er talloze chris
tenen binnen en bulten Nederland
zijn die deze code niet herkennen? En
daarvoor moet toch een andere ver
klaring mogelijk zijn dan dat al deze
mensen van Ood en zijn gebod zijn
afgedwaald?
Niet aan bod
Eerst door het binnen laten van dit
soort vragen komt de ethiek in bewe
ging. maar ln Douma's boek komen
ze niet aan bod. De schrijver blijkt de
literatuur die hem op dit spoor zou
kunnen zetten, wel te kennen maar
hij gebruikt die alleen om zijn betoog
wat frisse kleurtjes te geven. Echt op
anderen ingaan doet hij niet. Hoe het
komt dat mensen met verschillende
geloof dezelfde moraal hebben en
mensen met hetzelfde geloof een ver
schillende moraal het zijn dingen
die bulten de argumentatie blijven.
Spreek tot allen die de moed
hebben. (Jesaja 35 vers 1-10).
De profeten waren vaak lastly Q T
mensen. Ze vertolkten de kritt
Ood op het doen van menseal
kwamen niet voor zichzelf o
ze kwamen op voor de bedo<
van Ood met de mensen, ln éi
woord samengevat, voor een 1
gelukkige samenleving. Degt
met hun kwalijke praktijken^
samenleving ln de weg
kregen er vaak niet zuinig van I
Zo kennen we ze. de profeten]
figuren. Volstrekt onbekend tg
strijkages en vleierij. Maar dat
profeten niet alleen. Ze hebbci AJ
een andere kant. Naast de krUl
staat de troost of boe Je dat no
wilt Hier hebben we zo'n wo« 1
riepen de mensen op om einde en
eens op te houden met al die w WC
met negatieve inhoud. Want di ifcil
zijn we vaak matadors. We vot
krant dicht en onze ogen sprek
boekdelen. Het oordeel dat we
de wereld hebben liegt er niet i J
zal niet zeggen dat het niet ter
Maar hier wil de profeet nog ie
anders op gang brengen. Sprei
allen die de moed verloren heb!
Dat is niet zo gemakkelijk als) t€
lijkt, want mensen die de moed t0!
verloren hebben laten zich niet
zien. Ze blijven liever thuis oft
lopen met een hangend hoofdi f
Ze zien niets meer zitten, 't Hel TC
allemaal toch niet. mompelen) ,tu
zich uit. En dan komt de prold
ons en hij bezweert ons om niet
te gaan praten. Niet omdat er;
ook een heel hopeloze kant an Jf
leven is. maar omdat een mem
moed niet mèg verliezen. HIJ n
moed houden om op te staan,! [°e
te gaan staan, de draad weer oj 1 1
nemen. Waarom? Omdat het h Wl
want dat betekent advent. Nq 1
precleser: de komst, van iemu
Hem die hier kwam om het le»
VOORBUGANt L
Beroepingswerk
n
snlsse en K|n
te Amers^H
iderstal m
«fill
ang. luthw1*1
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Hontenlsse en
M. Hartog kand. te
Schiedam H. Onderstal
terdam-Overschle.
Aangenomen: naar
(toez) J. Kralma evang.
Dordrecht en Oorinchem
(Old) O. 8. Alma te Soest: nafclAl
W. Oosterhof. kand. te ZuJdli
Afscheid: op 12 dee. in
(als pred./directeur herv boni
wendlge zending op OO) C.
te Noordhom; op 14 dec. i
veld J. Maasland ber te
veen.
Intrede: op 14 dee. te Breda
Brórens uit Druten; te RljsV
H. J. van Druten uit Buren; ie iet
drecht H. W. Rlphagen uil m
broek.
Intrede en bevestiging op
Olnneken P A Elderenba
Amersfoort en F. V. Rod
kand. te Breda
Afscheid: op 12 dee. te
(als secr. binnenland van de Ni
dlngsraad) A. Rlgters, wegen
em.
GEREF. KERKEN
Afscheid: van Hoofddorp P.
Hengst ber. te Zwolle ^ÉHI
Intrede: te Wetslnge-Sauwo
Hogerhuis, kand. te Kampen;
tricum (l.s.m herv. gem.) karX
Westmaas aldaar.
N
A,
af
ini
mri
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Amsterdam J. M
pe te Woerden; te Middelburg
Rietdijk te Vlaardlngen.
Thomas van Aquino, een I
benadering van zijn filosofie
Bernard DeUgaauw. Uitg. We
ster. 210 blz. 29,90. De scta
hoogleraar wijsbegeerte in
gen en heeft al heel wat put
over (de geschiedenis van de)
op zijn naam staan. Het onöèn t
van dit boek leent zich ni« the
lichtvoetigheid, maar het ia k dg
voor leder leek die echt lets n p
weten over de meester van df tl
eeuw se scholastiek. Dl
schrijft zakelijk en kritisch;
ke passages ln Thomas' werkére
vrouw en over de behandeh ds
ketters worden niet verzwegen *g
evenmin bulten verhouding
dikt.
Geest en Ylees In godsdienst ,tI
tens chap, vijf opstellen overl Ve
conflicten in de 17e eeuw, doet tk,
Schulte van Kessel. 8taatsult| tI
285 blz. 17 afbeeldingen, 35
Handelsuitgaven van een
schrift; Nederlandse gesctat t
kerkgeschiedenis, vrouwen? ar,
denis ln één. Wetenschap, gel
nis en kerk zijn terreinen
man nog altijd „heer en meeA
Aan de hand van onder mee
schiedenls van een priesters»
zijn twee vrome zussen maai' u,
Schulte van „mannen-" id<
schiedenls". De vrees van gen
en kerk voor vlees, vrouw en
wordt aan het licht gebracht. 0 at
Dat ls een wezenlijk tekort volgens
mij, wat maakt dat Je mensen niet
leert verantwoord te handelen maar
een groepsmoraal te volgen die voor
zien wordt van het predikaat „Oods
wil". Alsof men in Kampen nooit ge
hoord had van ideologisch misbruik
van Ood en godsdienst (dat is: gods
dienst ln dienst van eigen belangen
en Idealen). Niet alle gebruik van
Oods naam bij wat mag en niet mag
ls ideologisch misbruik, natuurlijk
niet. Maar als je zo argeloos als Dou
ma ermee omgaat, mag je wel oppas
sen dat de mensen niet door jouw
toedoen geknecht worden in plaats
van vrijgemaakt.
KN
PARUS (ANP) Vijftien P
hebben enkele uren een kerk b
Parijs uit protest tegen ..een m
gaande toenadering tussen
tionalistische aartsbisschop ier
14
Marcel Lefèbvre en paus p?
Paulus II". Na een poging de)
van de kerk, de Notre-Dame» t u
tolres, vast te houden, zijn de^fcd
uit zichzelf weer weggegaan
di
3?
