tamo;
mm®
funk en krakers
Dp zelfde spoor
Radio- en televisieprogramma's
Asterix - De Broedertwist
E KEIZER EN DE NIEUWE GOD
HET WEER
Weerrapporten
Wie is die man?
)NDERDAG 11 DECEMBER 19B0
1 >1
TROUW/KWARTET PRS 21 H"25
DOOR
STAN RIJVEN
r®9®®®®®9®
Up en politiek zijn zaken
Ce veel met elkaar hebben
k maken. Dan kan zich op
ferschillende manieren ui-
En. Bij iemand als John
snnon die zich via zijn mu-
ek en vanuit zijn positie
rer talloze onderwerpen
Itiiet Dichter bij huls kom
het tegen in de subsidie-
rijd die de Stichting Pop-
uziek Nederland moet
teren. Op organisatieni-
>au manifesteert het zich
de popcollectieven die
ch buiten een afhankelijk-
[idsrelatie met de muziek-
dustrie willen houden,
oorts zijn er talloze voor
telden bekend van manl-
staties waarop muziek-
■oepen hun steentje bij-
ragen.
e punkbeweging die enke
jaren geleden op gang
nam is ook niet los te zien
an sociale achtergronden,
de muziek werd een on-
rcde verwoord die lang-
iam maar zeker is gek ana-
ieerd vla platenmaat-
Jiappljen waardoor veel
oepen hun oorspronkelijk
an verloren. Desondanks
die uiting van onvrede en
behoefte die vorm te ge
en blijven bestaan maar
m minder aan de opper-
akte. Er zijn veel bands
ie middels eigen platen,
rantjes. optredens-tegen-
ikosten-vergoeding en
eelname aan acties zich-
elf een duidelijke inhoud
ebben gegeven.
let zélf doen idee staat
aarbij centraal én de sa-
lenwerking met gelljkge-
temden zonder Je te verlie-
en in een overorganisatie.
[r is een link ontstaan met
Ie kraakbeweging die in
jote lijnen dezelfde trek
en vertoont. In Berlijn was
iet Jaren geleden de groep
ton, Stelne, Scherbe die
op en politiek verbond. De
ecente rellen in Zürlch had-
len met The Bucks hun
preekbuis. In Nederland
kjn Rotterdam en Amster-
lun goede voorbeelden. De
todos en Tandstickor-
shocks maakten behalve
platen ook het onlangs op
geheven blad Raket. Tek
sten. artikelen en strips met
betrekking op de punksce-
ne. de kraak- en antl-atoom-
bombeweglng en de strijd
tegen het nazisme kwamen
hierin aan bod.
Voor Amsterdam gelden
The Workmates en The Ex
als twee punk groepen die
zich duidelijk opstellen zo
wel in hun manier van mu
ziek maken als in de wijze
waarop ze him betrokken
heid vorm geven. Zij waren
het die 14 november j.l. een
demonstratie voor het be
houd van de Grote Wetering
met een openluchtconcert
ondersteunden. Zij zijn ook
de kernploeg die zich mo
menteel inspant om in het
gekraakte voormalige Han
delsblad-gebouw, dat nu is
aangekocht, een concrtzaal
in te richten. Aanstaande
zaterdag is de opening.
Holle kies
In samenwerking met Jon
gerencentrum Oktopus ont
stond het idee in dit gebouw
een speel- en oefenruimte te
creëren als ontlasting van
het kleine zaaltje aan de
Keizersgracht. Mart Roeg-
holt die namens Oktopus en
het Amsterdams Pop Over
leg de zaak heeft aangeslin-
gerd zegt erover: „Zes we
ken geleden hebben we de
beslissing genomen om het
te doen. De kuil die je hier
ziet lag helemaal vol met
puin. We hebben er acht
containers mee gevuld, er
moesten muren worden ge
bouwd. water, elektra en
wc's worden aangelegd.
Vooral de laatste drie we
ken gaat het hard. Vanuit
een ploeg van 25 mensen
zijn The Ex en The Work
mates als kern overgeble
ven, die zijn hier iedere dag
bezig. De uitgaven lopen vla
Oktopus en we hopen dat
we hier in de toekomst kun
nen blijven. Na zaterdag
moeten we kijken hoe dat
zal gaan, wat de bewoners
ervan vinden. Die Juichen
best wel toe wat hier ge
beurt, want het was de laat
ste holle kies van het voor
malige Handelsblad-ge
bouw. Aan de andere kant
zijn ze sceptisch, want er
worden natuurlijk veel Jon
geren aangetrokken en de
geluidsoverlast van de
bands speelt daar ook bij
mee. Dat heeft zijn voorge
schiedenis gehad met het
No name gebeuren en Disco
Bizar die hier hebben geze
ten. Wanneer we het goed
kunnen isoleren zouden er
ook oefenruimtes kunnen
komen Voor een gedeelte is
die isolatie er al, omdat er
zich op de eerste etage alle
maal kantoorachtige ruim
tes bevinden.
In ieder geval Juich ik toe
dat dit gebeurt, als er maar
pop-activiteiten kunnen
blijven plaatsvinden want
daaraan is genoeg behoefte
in Amsterdam."
ME in actie
De bands die zaterdag op
treden zijn The Workmates,
Tox Modell, The Tapes en
The Ex. De laatsten brach
ten onlangs een elpee uit in
eigen beheer. Disturbing
Domestic Peace (Verre
cords Ex 005) is de titel ofte
wel Huisvredebreuk. Zon
der die titel spreekt de hoes
al voor zich waarop enkele
ME'ers met een bijl een huis
proberen binnen te komen.
De plaat kost een tientje
hetgeen uitdrukkelijk op de
hoes staat vermeld.
Naast uitgebreide docu
mentatie (teksten, informa
tie voor het uitbrengen van
een eigen elpee) bevat de
hoes nog een extra single.
The Ex zijn dan ook grote
voorstanders van onafhan
kelijkheid en zelfwerkzaam
heid zoals blijkt uit het
nummer Rules: „Exploit
your own identity, create a
free society". Oeurt, Terry
en G. W. 8ok van The Ex:
„Je ziet zo gauw Je gaat spe
len dat je dan in de muziek-
biznlz terecht komt. Dat is
zo'n verschrikkelijke zool,
zo corrupt, zo om 't geld.
Daarmee krijg Je direct een
Mark Roegholt (midden, tweede rij van boven)
temidden van o.a. leden van The Ex en The Work
mates. foto Les sm HoMto
stuk duidelijkheid. Je kimt
er ook iets tegenover stel
len. wat Je fout vindt en
waarom. Er zijn zoveel groe
pen die maar blijven leuren
van de ene naar de andere
platenmaatschappij. Dus
wij dachten: Waarom doen
we het zelf niet? 1000 exem
plaren is genoeg, Je hoeft er
toch geen 10.000 te maken
want dan valt er pas geld
aan te verdienen. We heb
ben alles zelf gedaan en spe
len precies quitte, Ja mis
schien tweehonderd houden
we over. We hoeven geen
popsterren te zijn met dub
bele namen, daarom heb
ben we onze voornamen of
het pseudoniem O. W. Sok.
Ik speel liever in een keet in
de Wormer met bandjes uit
de buurt dan in Paradlso als
voorprogramma. Daar moet
je verschrikkelijk mee op
letten. Zeker nu die plaat
uit is krijg Je opeens hoge
aanbiedingen. We spelen
het liefst met De Rondos of
The Workmates. Dat wij in
Berlijn, Düsseldorf en Ant
werpen komen, is niet om
dat we zo beroemd willen
worden. Daar wil Oor wel
over schrijven, dat komt
omdat in die punkscene, de
kraakbeweging en die onaf
hankelijke labels zo ontzet
tend veel gebeurt. Er is een
internationale onderstroom
aan de gang bulten het hele
circuit om. We zijn dit Jaar
al 50 keer opgetreden, dat is
belachelijk veel. terwijl we
helemaal niet spectaculair
zijn.
„Kunnen jullie wat over de
plaat seggen?
„Ja, Je zit midden in het
kraakgebeuren. Het is ei
genlijk dezelfde instelling
punk en kraken, die mensen
komen ook voor zichzelf op.
Geen geleuter meer maar
een beetje actie. We hebben
daar een lied over 'Punk'
geheten. Maar dat gaat over
de punks die ontzettend
stoer doen en alles kapot
maken. Dat heeft niets met
punk te maken, dat uiterlijk
enzo. Daar gaat Outlook Ar
my over. In Zaandam had Je
een Ingeslapen kraakbond
en punks, die werken nu
grandioos samen. De
Squadsong gaat natuurlijk
over het kraken." The right
to live means: squat a
home.
En hoe Is julle naam ont
staan?
„Het is een zeer internatio
naal woord. Bovendien, als
ik Bob Marley Si The Wal
lers op een muur wil schrij
ven heb ik direct drie agen
ten in mijn nek. The Ex zet
Je zo neer. En het slaat op
afstand nemen van iets
voorafgaands." De plaat is
in sommige winkels te koop
of met 23 postzegels van 60
cent te bestellen bij: The
Ex, Galgenstraat 44, 1013
LT Amsterdam (020-
278640).
i ,Ctp (X2JN RAKTME0L
FERD'NAND
door Jelle Wytzes
L M. Kok n.v. Kon
Demonstratief
|ft hij seconden lang in deze hou
der aanbidding liggen. Want
ceizer is goddelijk
tflnus Felix, welriekend en modi-
gekleed. doet aan deze ceremonie
it mee. Hij heeft als gelijke in rang
It Diocletianus in het leger gediend
moet niets van deze „Perzische
espas" hebben. Hij volstaat met in
ene knie door te buigen, de linker-
nd voor de mond te brengen en de
liter te heffen ten groet Het kus-
van 's keizers mantel Iaat hij na.
rruus daarentegen drukt de pur-
rn zoom zo lang als welvoegelij k
lan de lippen.
de heren met een vriendelijke
öfdknik een zetel te hebben gewe-
h, valt de keizer meteen met de
ur in huis: „De goden zijn niet
ager met het Imperium. Zij hebben
Pax Romana verstoord en tegen-
oed gezonden in de vorm van onte-
'leid bij het het volk, honger,
itilentie. overstromingen, dreiging
aan de grenzen, banditisme en cor
ruptie
Er kan maar één oorzaak bestaan,
waardoor de wraakzucht der goden is
opgewerkt en er is ook maar één
middel om de verbeurde gunst des
hemels terug te winnen: de totale
uitroeiing van dat Christendom."
De ogen van pontifex beginnen te
stralen. Daar hoort hij uit de mond
van de goddelijke heerser dezelfde
woorden, die hij reeds jaar en dag
verkondigd heeft. Hij heeft ai lang
gewaarschuwd, dat de Christenen de
schuld dragen van droogte en over
stroming. van prijsstijging, epidemie
ën en nederlagen
Met zalving neemt hij het woord, de
goden prijzend als de schefikers van
voorspoed en zege. Hij haalt oude
schrijvers als Vergilius en Livius aan
om te bewijzen, dat de Romeinen in
de bloeitijd van het Rijk zich streng
aan de godsdienstige ceremoniën
hielden en op die manier de gunst der
goden verwierven. Hij raakt in ver
voering: „Door dromen en gezichten
openbare openbaren de goden mij
hun wil. Uit hun naam moge ik Uwe
Majesteit aanzeggen: de hemel wacht
op een verzoenende daad. Uwe Verhe
venheid heeft in haar ondoorgronde
lijke wijsheid zelve de wil der goden
ontdekt."
De prefect is minder verrukt. Als chef
van de politionele macht heeft hij
reeds handen vol werk gehad bij de
zuivering van het leger, doch dit zal
slechts kinderspel blijken te zijn ge
weest bij wat de keizer nu van plan is.
Nu reeds komt hij personeel te kort,
om het gespuls, dat in menigte aan
wast, als het gras tussen de straatste
nen, in bedwang te houden.
Geërgerd schuift hij in zijn zetel heen
en weer tot hij losbarst: „De goden
mogen U veel hebben geopenbaard
maar hebben zij u ook gemeld, waar
Ik het personeel vandaan moet halen,
om al die duizenden mensen te arres
teren en te berechten? Is U bij geval
ook onthuld dat het percentage
Christenen over het hele Rijk wel
10% op de totale bevolking bedraagt
en hier in Klein-Azië wel 20%?Is U
soms bij inspiratie meegedeeld, wat
deze zachtmoedige lieden zullen
doen. wanneer zij in het nauw worden
gedreven?
Ik kan als U geen oude schrijvers
citeren, toch is mij bekend, dat de
keizers Decius en Valerius met hun
Christenvervolgingen het Rijk tot
aan de hand van de ondergang heb
ben gebracht En dat zonder resul
taat. Ik zou een leger nodig hebben
om het vijfde deel van de natie om te
brengen en dat. terwijl de legers zo
dringend nodig zijn aan alle grenzen.
Bovendien betekent geloofsvervol
ging een gouden tijd voor struikro
vers en ander gespuis. En dan
waarom zouden we het beste deel der
natie uitroeien? Komt er ooit de
naam van een Christen in de politie
rapporten voor? Geef deze mensen
vrijheid van godsdienst, dan zijn we
van alle soesa af.
We hebben Immers wel meer vreemde
godsdiensten naast de onze geduld."
Hier valt de keizer hem ln de rede. „Ik
geloof, mijn waarde, dat je op je oude
dag een fantast begint te worden. De
Christenen zouden op Je aanbod niet
ingaan. Hun god is een Imperialist.
Hij zou niet rusten voor hij alle ande
re goden onder zijn altaar begraven
had."
Toch hebben Rufinus' verstandige
woorden Indruk gemaakt.
Wordt vervolgd
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 ml 07 03 (S) Het Le
vende Woord. 07.10 (S) Vandaag... donder
dag. (08.03 Hier en nu; 08.25 In 't voorbij
gaan; 08.45 Over kopen gesproken). 09.03
(S) Wie weet waar Willem Wever woont?
10.02 (S) Muziek bij de koffie 11.30 (S)
Twaalfuurtje. 12.40 (S) Middagpauze-
dienst. 13.03 (S) Hier en nu. 13.20 (S)
NCRV-Globaal. 16.02 (S> Het Gouden Re
gen Ensemble. 16.30 (S) Rozegeur en prik
keldraad 18.11 (S) Hier en nu. 18.30 (S)
Berichten uit Europa. 18.45 (S) Leger des
Heilskwartier 19.02 (S) De wereld zingt
God's Lof. 19.53 (S) Lichtsein. 20.03 (S)
Orgelkerkmuziek. 20.35 (S) Literama-don-
derdag. 21.02 Op de vrije toer.. 22.02 (S)
NCRV-donderdag-Sport. 22.50 (S) Politiek
bekeken. NOS 23.00-24.00 Met het Oog op
Morgen. KRO: 00.02 (S) De Nachtspiegel.
01.02 (S) Tussen de hoezen met Winfried
Povel. 03.02 (S) Half weg 04.02 (S) Herrie
of Harry op I.
HILVERSUM II (402 ml AVRO: 7.00
Nieuws. 7 10 Ochtendgymnastiek. 7.20
AVRO: Aktueel en informatief (7.30, 8.00
en 8.30 Nieuws. 7.36 en 8.36 Radiojour
naal). 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Waterstanden. NOS: 9.15 Werkbank.
AVRO 9 25 AVRO-dite. (9.30 Radiojour
naal). 1100 Radio lawaaipapegaai. 11.10
Schoolradio. 11.30 Radiojournaal. 11.32
AVRO-tema. 11.45 Regionaal. R.V.U 11.56
Follow me. OVERHEIDSVOORLICH
TING: 12.16 Uitzending voor de landbouw.
AVRO: 12.26 Mededelingen voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nieuws 12.36 Radiojour
naal. 13.00 Nieuws. 13.11 Europa. 13.35 Per
Saldo. 13.57 Beursplein 5. 14.00 Voor mij
kan-ie wat. (14.30 Radiojournaal. 15.30 Ra
diojournaal). 15.50 Radio Lawaaipapegaai.
16.00 Hersengymnastiek. 16.30 Radiojour
naal. 16.32 De Slag bij Nieuwspoort. 17.24
Mededelingen 17.30 Nieuws. 17.36 Radio
journaal. 17.55 Per saldo. IKON: 18.05
Kleur. Nederlands-Israëlitisch Kerkge
nootschap. P.P.: 18.50 Uitzending van de
CPN. AVRO: 19.00 Zo hoor je nog eens
wat. 19.20 (S) In de kaart gespeeld. 21.00 (S)
Elly Ameling zingt Schubert 22.00 Nieuws.
22.05 (S) Klassieke muziek. 22.30 Nieuws.
22.40 (S) Klassieke muziek. 23.15 (S) Jazz
spectrum. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III (444 ml TROS 7.02 (S)
De Havermoutshow. 9.03 (S) De Hugo van
Gelderen Show. 11.03 (S) De Polderpoppa-
rade. 12.03 (S) De Nederlandstalige top-10.
13 03 (S) 50-Pop of een Envelop. 15.03 (S)
TROS-Top-50. NOS: 18.03 (S) De Avond
spits met de Nationale Hitparade. TROS:
19.02 (S) Poster. 20.02 (3) Soul Show. 22.02
(S) Sesjun. 23.02-24.00 (S) LP-werk.
HILVERSUM IV (FM-Kanalen) VARA
7.00 Nieuws. 7.02 (S) Morgenrood 9.00
Nieuws. 9.02 (S) Zo klonk het vroeger!:
Viool en piano. 9.45 (S) Pianomuziek 10.20
(S) Engels Opera-Concert 12.00 Nieuws.
12.02 (S) Lunchconcert door het Ludwig
Strijktrio 13.00 Het zout in de pap 13.25
(S) Sopraan en gitaar. 14.02 (S) Kamermu
ziek. 14.40 (S) Middagconcert. New Yorks
Philharmonisch Orkest. 16.00 Het zout in
de pap. 16.25 De Franse componist Fra-
ijois-Bernard Mache: Hedendaagse mu
ziek (-17.00).
TV vandaag
NEDERLAND h
10.30 OS/NOS: Fries voor niet-Friestaligan (9)
13.00 NOS; Nieuws voor doven en
18.25 Idem
10.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort voor Turken
18.55 Journaal
15.59 AVRO'sTelelips
19.25 Heidi
19.50 AVRO's Sportpanorama
20.25 Piet Veerman uit Volendam
20.45 Televizier Supplement
21.37 NOS: Journaal
21.55 Den Haag vandaag
22.10 N.O.S.-Tribune
23.05 Journaal
23.10 Nieuws voor doven en slechthorenden
NEOERLANOII:
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
18.25 TELEAC: Welzijnsplan, 2e cyclus (5)
18.55 NOS: Journaal
18.59 VARA: Pinokkio
19.25 J. J. de Bom v/h de Kindervriend
20.00 NOS:Joumaal
20.27 VARA: Hoe bestaat hel
20.45 Theodor Chindler
21.45 De onvoorstelbare wereld van Roald Dahi
22.10 Achter het Nieuws
23.05 NOS: Journaal
23.20 Nieuws voor doven en slechthorenden
DUITSLAND I 10.00 Journaal. 10.05 Actu
aliteiten. 10.25 Nur bitte nicht heut'nacht,
tv-spel. 11.40 Informatieve serie. 12.25 Urn-
schau. 1255 Persoverzicht 13.00-13.10
Journaal. 16.15 Informatief magazine.
17.00 Kinderserie. 17.50-18.00 Journaal.
(Regionaal programma. NDR. 09.30-10.00
Kleuterprogramma. 18.00 Die Grashüpfer.
tv-serie. 18 30 Actualiteiten. 18.45 Kleuter
serie. 18.55 Die Grashüpfer. tv-serie. 19.25
Regionaal magazine. 19.59 Programma
overzicht. WDR: 08.10 Vm 11.55 Schooltele
visie (09.30 Kleuterprogramma). 18.00 Erle-
sene Verbrechen und makellose Morde, tv
serie. 18.15 Westside Hospital, tv-serie.
19.15 Actualiteiten. 19.45 Informatieve se
rie.) 20.00 Journaal. 20.15 Discussiepro
gramma. 21.00 Muziekprogramma. 2145
Spelprogramma. 22.30 Actualiteiten. 23.00
DUITSLAND II 16.00 Informatief pro
gramma. 17.00 Journaal. 17.10 Tekenfilm
serie. 17.40 Gevarieerd magazine 18.20 Se
rie verhalen. 19.00 Journaal. 19 30 Spelpro
gramma. 21.00 Actualiteiten. 21.20 Infor
matief programma. 22.05 Spielraum. tv-
spel. 00.30 Journaal.
DUITSLAND III 7.50 Gymnastiek. 08 05 V
m 13.05 en 17.00 Schooltelevisie. 18.00
Kleuterprogramma. 18.30 Informatief pro
gramma. 19.00 Informatieve serie 19.15
Weekjournaal in het Engels. 19.30 Cursus
Engels. 20.00 Journaal 20.15 Informatieve
serie. 20.20 (z/w) Himmel ohne Sterne.
Duitse speelfilm. 22.05 Literair program
ma. 22.50-23.50 Amusementsprogramma
DUITSLAND WDR 08.00 Gymnastiek
08.10 Vm 11.55 Schooltelevisie (09.30 Kleu
terprogramma). 17.00 Schooltelevisie.
18.00 Kleuterprogramma 18.30 Cursus
psychologie- 19 00 Jeugdprogramma 19.45
Journal 3. 20 00 Journaal 20.15 Mr Klein
Franse speelfilm. 22.10 Filmmagazine.
22.55 Filmreportage. 23.40 Journaal
door Hans de Jong
lorizontaal 2 Karig; 7 zangstem, 8.
ezem; 9 adreskaartje; 10. vreemde
'unt; 12. bloeiwijze; 13. baan voor
alspel; 15. pronk. 17. lui; 19. voer-
20. voorzetsel; 21. laan; 24. een
ummer trekken; 26. vod; 27. wate-
ng: 29 loot; 30. top in de Bemer
|pen; 32. erwtesoep; 33. zetel; 34.
roaar
«ticaal: 1. balk; 2. muzieknoot; 3
jondeling; 4. jongensnaam; 5. op-
tootje; 6. kleur; 10. ruitvormige mi-
eralen; u. wijzer van een kompas;
familielid. 14. vertegenwoordiger;
vlaktemaat; 18. rivier; 22. een wei-
ig scheel; 23. keur; 24 schoenvorm;
p; eenjarig dier; 28. landbouwwerk
*ug; 30. bar; 31. buitenhaven
Oplossing vorige puzzel:
tor 1 den. 5. set. 8. paskwil. 10
W?. 12. plan. 14. Pan. 15. ver, 17
18- karet. 20. staar. 21. notie. 22.
24 nel, 26. alt. 27 nee. 29. oker,
1 Rials. 32. nadelig. 33. bas. 34. sap.
inrt Epen. 3. nar. 4. akker. 5 sip. 6.
f»a 7. aap. 9 enk. 11. mastiek. 13.
15 varia. 16 renet. 18. kar. 19
23 Sleep, 24, nop. 25. Lena. 27.
28. Est. 30 ras. 31. mis
Het weer wordt zacht en binnen af
zienbare tijd zelfs zeer zacht. De tem
peratuur bereikt vanmiddag in het
westen al een hoogte van negen tien
graden. Later kan het vermoedelijk
zelfs twaalf graden worden. Gisteren
was het bij zuidwest Engeland al
veertien tot vijftien graden celslus.
De grens tussen koude lucht en be
langrijk zachtere van vijf tot tien
graden strekte zich toen uit van de
Shetlands via zuid-Noorwegen tot de
Zweedse meren. Wij lagen zoals be
kend aan de koude kant van die lijn,
en dat heeft men vooral in Zeeland en
omgeving geweten. Het was daar
zelfs een koudere dag dan eerder in
het afgelopen decemberwintertje.
Gisteravond begon het aarzelend te
regenen, die neerslag zal zich in de
afgelopen nacht hebben voortgezet
en ook vandaag zal het wel niet ge
heel droog blijven. Dat klopt wel met
het schema Vanuit Ierland, Schot
land en Engeland naderden natte zo
nes ons gebied. Deze gingen vooraf
aan hogere temperaturen. Tijdens
het weekeinde wordt het waarschijn
lijk wat droger door een hogedrukop-
zetje. Tot zolang zal het op de Noord
zee vrij onrustig blijven met al en toe
windkracht acht (stormachtig). De
gamalenvissers in Groningen kijken
met smart uit naar het moment waar
op er kan worden uitgevaren. Met die
aanhoudende verwachting van
kracht negen op zee kan dat gewoon
niet.
Begin volgende week blijft tiet bij
zuidwestelijke of zuidelijke wind. ta
melijk zacht. Er blijkt uit dat de grote
uitwijkingen in de temperatuur lijn
die begin november zijn begonnen,
nog steeds doorgaan. De lijn wijkt nu
naar boven uit en binnenkort gaat hij
vermoedelijk weer flink omlaag.
Ik kan me voorstellen dat de tachtig
jarige Lolke Pruiksma, die een stren
ge winter met in februari een Elfste
dentocht voorspelde, dat moment
met spanning tegemoet ziet. „Wie is
toch deze man"?, vraagt weerama
teur Dick Leijen in het Noordholland
se Sint Maarten.
Het eerste contact dat ik met hem
had dateert van de jaren vijftig.
Pruiksma was toen regenwaarnemer.
Op een zekere keer schreef hij achter
op zijn neerslagkaart dat de winter
zacht of normaal zou worden, hoe
precies dat weet ik niet meer. Ik was
benieuwd te weten hoe hij tot die
opvatting kwam. In de regel blijkt
dat bij zulk soort voorspellingen een
kwestie van intuïtie of de natte duim
te zijn. Niet zo bij Pruiksma. Bij hem
was het dóódsimpel. In de herfst goed
je ogen openhouden, zien hoe het
weer zich dan gedraagt en nagaan
hoe de winter ls die erop volgt. Tij
dens zijn lange loopbaan als landar
beider Lolke kwam als elfjarige bij
de boer en moest vee melken; daarna
werkte hij van 's morgens vier tot 's
avonds acht voor tien cent in het uur
had hij een grote betrokkenheid bij
het weer.
Die mensen heb je natuurlijk meer,
maar Pruiksma onderscheidde zich
van andere werknemers doordat hij
serieuzer en nauwlettender waarnam.
Daardoor ontging het hem niet dat er
enig verband moest bestaan tussen
het weer in november en dat in de
erop volgende winter. Hij heeft daar
over nooit iets geschreven en hield
geen statistiek bij, maar kwam tot
deze volgens zijn visie: logica (wetma
tigheid is een wat te zwaar woord):
onweert het in november veel, dan is
het huilen geblazen in de winter en zit
er een kwakkelwinter in de lucht.
Onweert het weinig of hoogstens op
een paar daagjes dan staat er een
koude of strenge winter voor de deur.
Het novemberonweer heeft natuur
lijk zijn diepere oorzaken. Het ont
staat in het najaar vooral als Pool-
lucht belangstelling krijgt voor onze
streken. De bovenlucht koelt dan
sterk af alle rust is daar zoek en dat
blijft dan voorlopig zo. Het schijnt nu
dat zulke kou-invallen een veel lange
re nasleep hebben. De metereologen
noemen dat verschijnsel van door-
drammen „persistentie". Persistentie
aan dat dure woord heeft Pruiksma
geen boodschap.
„Vindt u het geen hachelijke zaak elk
jaar weer wintervoorspellingen te
moeten opmaken?", vroeg ik hem een
jaar of twee terug. „Helemaal niet",
reageerde hij. „Het komt immers
toch altild uit
KijkDaar sta je dan wel even van
te kijken. De strenge kwakkelwinter
van vorig jaar is door Pruiksma niet
zo best voorspeld en soms rammelt er
aan zijn zomervoorspellingen ook wel
wat. Maar dit jaar voorziet hij met
landelijk toch een vrij normaal aan
tal onweersdagen, te weten vijf tegen
zes normaal, zoals eerder verkondigd
een strenge winter. Die vlieger gaat
alleen op wanneer straks in januari
en februari de koude golven zo intens
worden (de kans op nieuwe diepte
punten acht ik zelf ook vrij groot), dat
het continent er in de rest van het
seizoen er niet of nauwelijks meer vrij
van komt. In dat geval zouden de
zogenoemde Rossby-golven, die het
sterk naar noord en zuid uitwijkende
hoogtestromingspatroon langzaam
van west naar oost plegen te ver
plaatsen, het laten we zeggen over
een week of drie wel voor gezien moe
ten houden.
Weerraportea ni gisteren 16 uur mat tempera-
teren
Amsterdam
geheel bew
2
De Bilt
geheel bew.
2
Deelen
geheel bew
2
Eelde
geheel bew
3
Eindhoven
geheel bew
3
Den Helder
regen
S
Rotterdam
geheel bew
3
Twente
geheel bew,
VUsslngen
geheel bew
3
Zd. Limburg
geheel bew
2
Aberdeen
zwaar bew
12
Athene
onbewolkt
6
Barcelona
onbewolkt
12
Berlijn
geheel bew
2
Bordeaux
licht bew
7
Brussel
geheel bew.
2
Frankfort
gebeel bew
Oenève
onbewolkt
•0
Helsinki
sneeuw
-6
Innsbruck
zwaar bew
'4
Klagenfurt
zwaar bew.
-r" -5
Kopenhagen
regen
4
Lissabon
Ucht bew.
13
Locarno
geheel bew
3
Londen
geheel bew
10
Luxemburg
zwaar bew
Madrid
Ucht bew.
11
Malaga
Mallorca
onbewolkt.
15.
Ucht bew.
13
München
zwaar bew
"3
Nice
onbewolkt
10
Oslo
sneeuw
-0
Parijs
geheel tiew
3
half bew!
10
Spilt
zwaar bew
7
Stockholm
geheel bew
-1
HOOGWATER L
ringvlietslnisen J
Scheveningen 5.
Den Helder 10.10-22.35. Harlingen 12.05-. DeUTiiji
1.45-13.54.
