Luchtverontreiniging in
Rijnmondgebied groter
ABN Bank
Grote school treft vooral leraar
Ingrijpen per bedrijfstak
PvdA-leiding: Niet
te veel nivelleren
Dienst milieubeheer maakt zich zorgen
Den Uyl accepteert
Van Agt als minister
[Vrijwilligers-
taljon voor
2 TN-operaties'
Nieuw onwerp verkiezingsprogram
Landelijke
demonstratie
Leerlingen vinden organisatie en huisvesting belangrijker
Ingreep Albeda
in ziekenhuis-
CAO betreurd
Rita
DINSDAG 9 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Van een onzer verslaggevers
h RDAM De Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond maakt zich ernstige zorgen over
ruïïi'e luchtvervuiling in het Rijnmond-gebied. De situatie is het algelopen jaar weer net zo slecht
orden als in het begin van de jaren zeventig.
n
luchtverontreiniging ten gevolge
,i zwaveldioxide en nitreuze dam-
n zal de komende jaren nog verer-
Dit heeft directeur ir. P. A. R.
ost van der Burg maandag gezegd
b een toelichting op het jaarverslag
_i zijn dienst over 1979. Volgens
ost van der Burg is de situatie „zorg
end".
luchtvervuiling blijkt niet alleen
len.ïerooizaakt te worden door de indu-
ou. I trieën in het Rijnmondgebied, maar
*eta< roor een belangrijk deel „over te
leunl raaien" uit het Roergebied en het
ra hei industriegebied bij Antwerpen. Maat-
en on regelen binnen het Rijnmond-gebied
te gaj sullen dan ook weinig effect hebben,
e een verwacht Post van der Burg. Wil de
f ent) luchtverontreiniging in de Rijnmond
strek teruggedrongen worden, dan moeten
snean ieder geval in onze buurlanden de
nodige maatregelen treffen.
teur van de dienst milieubeheer ver
wacht dat dit zal leiden tot een sterke
verhoging van stofconcentraties roet
en zwaveldioxide in de lucht.
Bedrijven
ESJ Aardgas
De dienst milieubeheer wil de schuld
niet alleen bij het particuliere be
drijfsleven leggen. Over het algemeen
is de dienst zelfs tevreden over de
maatregelen die de bedrijven hebben
genomen ter bescherming van het
milieu. Post van der Burg stak giste
ren een beschuldigende vinger uit
naar overheidsbedrijven.
Als voorbeelden noemde hij de Afval
verwerking Rijnmond (AVRJ en de
vuilverwerkingsbedrijven van de ge
meente Rotterdam. Vooral de chemi
sche afdeling van de AVR gaat alle
perken te bulten (de apparatuur van
de AVR Is sterk verouderd, red) zo zei
Post van der Burg.
Het sluiten van de verbrandings
ovens is echter geen alternatief, om
dat dit zal leiden tot ongecontroleer
de vullstortlngen, aldus de directeur.
Volgens hem is al eens overwogen het
vuil naar het buitenland te brengen.
Belangrijkste oorzaak van het over
schrijden door overheidsinstellingen
van de normen voor uitstoot van ver
ontreinigende stoffen is volgens Post
van der Burg het tekort aan geld.
waardoor geen goede beschermende
maatregelen genomen kunnen
worden.
De dienst milieubeheer kampt zelf
met een groot tekort aan personeel.
De gevraagde veertig man extra ko
men er niet ten gevolge van de bezui
nigingen bij de overheid. Volgens
Post van der Burg zal dit ten koste
gaan van de controle op geluid- en
stankoverlast en de verwerking van
chemisch afval.
ADVERTENTIE
Vervolg van pagina 1
jfn het begin van de zeventiger Jaren
nlin de luchtverontreiniging in het
land lijnraond-gebied gering. Doordat
steeds meer bedrijven op aardgas zijn
—hakeld is de verontreiniging
n teruggedrongen. Ook heb-
vele bedrijven miiieubescher-
Ie maatregelen genomen of be-
Lt-.lër gezegd moeten nemen. Volgens
Hem van der Burg gaat het nu echter
n, weer de verkeerde kant uit. De ver-
mtrelniging blijft niet beperkt tot
J zwaveldioxide en nitreuze dampen.
'erlL1! Q°k van anclerf> verontreinigende
tlew stoffen zijn de afgelopen jaar onaan-
-dbaar hoge concentraties geme-
In dit verband wees Post van der
erop dat de komende jaren aan-
^k meer steenkolen overgesla-
zullen worden in de Rotterdamse
iven, terwijl ook het gebruik van
jlen (door elektriciteitscentrales)
|k zal toenemen. De direc-
In de loonwet van 1969 stond aanvan
kelijk het beruchte artikel 8 dat af
zonderlijke loonlngrepen voor één of
enkele CAO's mogelijk maakte. Het
kabinet-De Jong, met minister Rool-
vink op sociale zaken, moest toen nog
met crisis dreigen om dit artikel er
door te krijgen. Albeda's voorganger
Boersma schrapte het echter uit de
wet ln 1975, nadat er nooit gebruik
van was gemaakt. Albeda stelt nu dat
dit artikel 8 veel verder ging. Een
eventuele ingreep per CAO zal voor
1981 alleen plaatsvinden om te voor-
ADVERTENTIE
ERSUM (ANP) Oppositielei
D Uyl is bereid na de komende
ringen in een door hem geleid
Mnet Van Agt als minister te ac-
jrteren. Voorwaarde is dan wel dat
„injff overeenstemming is bereikt inxa-
kehet programma van het kabinet.
Dtn Uyl segt dit in het televlslepro-
rtmma .Remmers ontmoetDen
Cyl", dat morgen door Veronica (Ne-
Ierland 2-21.00 nor) wordt uitge-
talangs wilde Den Uyl slch in de
eerste aflevering van het AVRO-te-
ierlslepro gramma „Vragen voor"
let nitlaten over de vraag of hij
L JL
„Jnentueel Van Agt in sijn kabinet
5
willen opnemen.
2| tóviesraad defensie:
DEN HAAG (ANP) De Adviesraad
defensie aangelegenheden wil dat Ne
derland een apart infanteriebataljon
ede» vormt dat grotendeels is samenge-
Nle, Jteld uit vrijwilligers die hun dienst-
'r ii plicht hebben vervuld. Dat bataljon
tel beeft als hoofdtaak het deelnemen
del tan vredesoperaties van de Verenig-
iwen de Naties,
rechif
De raad pleit ervoor te bekijken of
iwerking in Beneluxverband
ijk is en of deze kan worden
breid tot één of meer landen van
Warschaupact.
adviesraad komt tot deze conclu-
le in een gisteren gepubliceerd rap-
;rull port van een werkgroep onder voor-
lari itterschap van H. J. Neumann: „Ne-
le a Ierland en de vredestaken van de
Icon Verenigde Naties". De werkgroep
an lndt de thans geldende praktijk (uit-
eau ending in VN-verband van een pant-
ertnfanteriebataljon, zoals in Liba-
buj ion, dat als hoofdtaak heeft de ver-
lhew ruiling van NAVO-verplichtingen)
nstil det bevredigend,
apie
9,757.
Na 5 jaar.
Waardepapier aan toonder.
Vrij overdraagbaar.
Reeds na 2 jaar dagelijks te verzilveren.
inwisseling
verzilverings-
waarde
rente
na 2 jaar
na 3 jaar
na 4 jaar
na 5 jaar
f 1.171,81
f 1.277,29
f 1.398,68
f 1.592,29
8,25%
8,50%
8,75%
9,75%
Groeiende rente vanaf het derde jaar.
Rentevergoeding over geheel verstreken
jaren op basis van samengestelde interest.
Aankoopprijs f1.000,- en f10.000,-.
Viditel369.
komen dat de algemene loonmaatre
gel wordt ondermijnd. Albeda vindt
dan ook niet dan hij vla een achter
deurtje het oude artikel 8 probeert
terug te halen.
De PvdA liet gisteren al weten tegen
de door Albeda gewilde tijdelijke wij
ziging in de loonwet te zullen stem
men deze week, mede vanwege die
mogelijkheid om per bedrijfstak in te
grijpen. De PvdA stelt zelf voor om
alleen voor inkomens boven modaal
de prijscompensaties en vakantietoe
slag te beperken (aftoppen).
Albeda vindt het „teleurstellend" dat
werkgever en vakbeweging nog
steeds niet hebben voldaan aan zijn
verzoek een studie ln te stellen naar
blijvende opschoning van de prijs
compensatie. zodat bij voorbeeld niet
langer prijsstijgingen door duurdere
invoer denk aan olieprijzen wor
den vergoed ln de lonen.
Minister Van Aard enne heeft de Ka
mer meegedeeld dat het niet door
gaan van de opgelegde tariefdaling
voor medische specialisten de kosten
van specialistenhulp in 1980 twintig
miljoen gulden duurder maakt, en op
jaarbasis negentig miljoen.
Rekening hondend met de komende
loonmaatregel en de nieuwste econo
mische vooruitzichten voorziet het
kahinet thans de volgende dalingen
in koopkracht:
AOW
Bijstand, minimum
WAO en WWV
Minimumloon
Modaal loon
Tweemaal modaal
Viermaal modaal
(modaal loon is thans 33.5*0 gulden
bruto per jaar.)
-1 procent
-1,25 pet.
-0,75 pet.
-2 pet.
-3 pet.
-3.75 pet.
Kamerlid Van Thijn, fractieleider Den Uyl en partijvoorzitter Van
den Berg (van links naar rechts) tijdens de presentatie van de
nieuwe versie van het ontwerp verbiezingsprogram van de PvdA,
„Weerwerk".
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De partijleiding van de PvdA waarschuwt in
de nieuwe versie van het onderwerp verkiezingsprogram
„Weerwerk" voor te veel nivellering van inkomens in de
onderste hellt van de inkomensladder. Voorts is handhaving
van koopkracht als algemene doelstelling vervallen. Alleen
voor de laagste inkomens wordt nog naar handhaving van
koopkracht gestreefd.
AOW en de laagste uitkeringen van
WAO en WWV leveren wat meer in
dan het netto minimumloon, doordat
nog kortingen van Bestek '81 moeten
worden uigevoerd op de halfjaarlijk
se verhogingen. In de cijfers sijn al
de gunstige effecten van de loon
maatregel op de inflatie verwerkt.
Het planbureau raamt thans voor
1981 een stijging van loonkosten met
vijf in plaats van acht procent, en
een prijsstijging van 5,5 in plaats
van 6,5 procent Overigens is de eco
nomie verder verslechterd, dan het
planbureau in september verwacht
te. De werkloosheid is veel sneller
gestegen, maar ook wordt nu voor
komend jaar een geringe daling van
de consumptie voorzien in plaats
van een lichte stijging.
DEN HAAG (ANP) De Haagse re
cherche heeft een einde kunnen ma
ken aan een zwendel in valse Indiase
rijbewijzen. Op schiphol werd de ver
moedelijke hoofdverdachte, de 41-ja-
rige éxportagent R. S., aangehouden.
Vorige week waren reeds twee Hage
naars van 33 en 37 jaar opgepakt.
De PvdA maakte gisteren de uitslag
bekend van de discussie in de partij
over de eerste versie van het nieuwe
partijprogram. Er zijn door de afde
lingen ruim 6600 wijzigingsvoorstel
len ingebracht, en een deel daarvan
wordt door het partijbestuur overge
nomen. Verder heeft een werkgroep
nog eens, aan de hand van de nieuw
ste economische gegevens, de finan
ciële onderbouwing van het program
ma doorgerekend. Het congres van de
PvdA zal eind februari het program
vaststellen.
Deze werkgroep stelt nu onder meer
„dat de netto verschillen tussen ver
schillende inkomensniveaus thans
reeds vrij gering zijn": Iemand met
een inkomen van viermaal - modaal
(ruim 130 000 gulden bruto per. jaar)
verdient niet meer dan 3,3 maal het
minimumloon. En het verschil tussen
netto minimumloon 19.800 gulden
per jaar en netto modaal loon
24.500 gulden „bedraagt niet meer
dan 4700 gulden. De ruimte voor een
voortdurende vermindering van dit
verschil is beperkt. De effecten die
dat kan hebben op het functioneren
van de arbeidsmarkt mogen niet wor
den veronachtzaamd."
Als voorbeeld noemt de werkgroep
een beleid waarbij de laagste inko
mens op de nullijn blijven, en de
modale inkomens jaarlijks een pro
cent koopkracht inleveren, na vier
Jaar zou dan het netto verschil tussen
minimum en modaal zijn afgenomen
met ruim vijftienhonderd gulden.
„Dat overschrijdt het maximaal aan
vaardbare ver," aldus de werkgroep
namens het partijbestuur.
VVD
Waarschuwingen tegen te straffen ni
vellering kwamen tot nu 'toe vooral
van de WD. Enkele weken geleden
kwam de WD in de Tweede Kamer
met een motie om het netto verschil
tussen minimum en modaal niet ver
der te verkleinen, en het verschil tus
sen modaal en tweemaal modaal „zo
„min mogelijk" te verkleinen. Minister
van sociale zaken Albeda een CDA'er.
zei toen dat hij het met deze motie
eens was.
In de eerste versie van „Weerwerk"
dacht de PvdA nog veel te kunnen
besparen door straffe nivellering. In
de nieuwe versie is de becijferde be
sparing fors teruggebracht.
ADVERTENTIE
DAAROM HOUDT
AMNESTY INTERNATIONAL
EEN
110 LANDEN HADDEN HET AFGELOPEN JAAR POLITIEKE
GEVANGENEN, MARTELINGEN EN/OF DE DOODSTRAF!!!!
a op 13 december
te Den Haag
waaraan ook vertegenwoordigers van politieke partijen,
vakbonden, parlement, vrouwenorganisatie e.a. meedoen
Demonstreert u ook mee?
START: 13.30 uur vanaf het Malieveld
spreker: p.m. Max van der Stoel
De raad
?3f»menwe
Hogelijk
fjttgebrel
^let Wars
Van onze onderwljsredactie
DEN HAAG De grootte van de school heeft weinig invloed op het
welbevinden van de leerling. Factoren als de organisatie en de huisvesting
van de school spelen een veel belangrijker rol. Wel hebben leraren meer
moeite met een grote school dan de leerlingen. Dit negatieve gegeven werkt
door op de leerlingen.
Dit blijkt uit een onderzoek
dat drs. Wouter Stoel heeft
gehouden op Initiatief van
staatssecretaris De Jong van
onderwijs. Drs. Stoel is mede
werker aan het Research In
stituut voor het Onderwijs in
het Noorden (RION). Het on
derzoek werd verricht in op
dracht van de Stichting voor
Onderzoek van het Onder
wijs.
Bij de behandeling van de on
derwijsbegroting voor 1975
)e Investeringskosten van zo'n apart
J. A vN-infanteriebataljon schat de werk-
cler poep op 63 miljoen gulden. Als het
lataljon niet deelneemt aan een vre-
ït ai iesoperatie van de VN belopen de vroes he* Tweede Kamerlid
ou* exploitatiekosten ongeveer negen nnm*
i U miljoen gulden, terwijl deze bij uit-
tbai zending worden geschat op 56 mil-
u"'^n gulden per Jaar.
it VN-batalJon zal voornamelijk
tnen te bestaan uit infanterieperso-
jl neel. Het materieel moet licht en een-
f voudig zijn. De bewapening dient in
r Prtflclpe voor zelfverdediging en kan
Nel Ginjaar-Maas (WD) om
een nader onderzoek naar de
relatie tussen de omvang van
de school en de kansen, die
individuele leerlingen krijgen
om zich te ontplooien. Zij wil
de met name weten of er een
samenhang bestond tussen de
omvang van de school en het
welbevinden van de leerling.
lus beperkt blijven tot lichte infante-, 111 bet land rezen nog al wat
te r kwapens.
12J! r,
adviesraad defensie beveelt een
'izoek aan naar het percentage
stpllchtigen dat NAVO-taken af-
St' maar weliicht geen dienst zou
Kieren wanneer louter dienen in
"«•verband mogelijk zou zijn.
bezwaren tegen de mammoet
scholen, die 1800 en meer leer
lingen tellen. Bij veel mensen
leefde de veronderstelling dat
hoe groter de school is, hoe
onprettiger de leerling zich
voelt.
In zijn onderzoek toont drs
Stoel aan dat er geen rechtlij
nig verband bestaat tussen de
grootte van de school en het
welbevinden van de leerling.
Dit betekent dat het welbe
vinden niet automatisch klei
ner wordt als de school in om
vang toeneemt en andersom.
Een leerling voelt zich dus
niet bij voorbaat prettiger,
doordat de school kleiner is.
Het onderzoek werd verricht
op 89 scholen voor voortgezet
onderwijs. Samen vertegen
woordigen deze scholen de ze
ven meest voorkomende
schooltypes: de scholenge
meenschappen voor vwo-ha-
vo, atheneum-havo, vwo-ha-
vo-mavo en atheneum-havo-
mavo, de zelfstandige mavo,
de lts en de school voor ihno.
De scholen stonden in verste
delijkte gebieden en in platte
landsgemeenten. In totaal
werden 7016 leerlingen onder
vraagd. Ook werden 600 lera
ren aan de tand gevoeld.
Prettig
Onder welbevinden verstaat
Wouter Stoel het gegeven of
een leerling zich al of niet
prettig voelt op school. Hij
heeft daarvoor de leerlingen
gevraagd naar hun reacties op
de schoolorganisatie, de huis
vesting, de wijze van lesgeven
van de leraren, het algemene
optreden van de leraren, het
zelfbeeld van de leerlingen en
hun relatie met de klasgeno
ten. Nagenoeg dezelfde vra
gen werden aan de leraren ge
steld.
Uit het onderzoek van Stoel
blijkt dat het welbevinden op
alle schooltypen afneemt na
het eerste jaar. Pas in de vier
de klas is er sprake van een
zekere stabilisatie. Het onder
zoek bevestigt de indruk van
leraren dat vooral de tweede
klassers het minst gemoti
veerd zijn. Stoel geeft drie ver
klaringen voor deze daling
van het welbevinden na het
eerste schooljaar: de ontwik
kelingsfase van de leerling,
het wellicht te hoog gegrepen
onderwijsniveau en het feit
dat het nieuwe van de school
af is.
Meer dan de omvang van de
Negatieve ervaring van de leraren werkt door
de leerlingen
school spelen de huisvesting
en de organisatie van de
school een rol. Een school met
veel noodgebouwen en met
dépendances wordt over het
algemeen slecht gewaardeerd
door de leerling. Zij ervaren
de huisvesting als prettig in
dien de school beschikt over
een kantine, aula, overdekte
fietsenstalling, een biblio
theek en een cultureel cen
trum. Leerlingen voelen zich
ook meer thuis op een school,
die leerling gericht is in plaats
van leerstofgericht. Op een
leerling-gerichte school Is de
omgang tussen leraren en
leerlingen opener en kame-
raadschappelijker, is er een
beter overleg en een meer de
mocratischer structuur. Ook
de leraren ervaren dit als posi
tief. Wel hebben zij meer
moeite met de flexibeler orga
nisatie op een grotere school.
Dit negatieve ervaringsfeit
werkt door op de leerlingen.
In grote steden is het welbe
vinden van de leerlingen over
het algemeen lager dan in
kleinere plaatsen. Het zijn
vooral de jongens in de grote
steden, die zich minder pret
tig voelen op school. De leer
lingen van de lts en de lhno
ervaren de school als het
minst positief. Stoel vermoedt
dat er een verband bestaat
tussen sekse en welbevinden.
Op de lts zitten vooral jon
gens en op de Ihno alleen
meisjes. In buitenlandse on
derzoeken blijkt gemengd on
derwijs positiever gewaar
deerd te worden, aldus Stoel.
Steriele discussie
De gegevens uit het onder
zoek zullen worden opgeno
men in het eindrapport van de
commissie schoolgrootte voor
het voortgezet onderwijs, dat
eind februari haar advies zal
uitbrengen. Voorzitter Acker-
mans toonde zich gisteren bij
de presentatie van het rap
port tevreden. Hij hoopte dat
met dit onderzoek een einde
komt aan de steriele discussie
over de grootte van scholen
„Voor eens en altijd is aange
toond dat er geen rechtlijnig
verband bestaat tussen
schoolgrootte en welbevin
den. Het probleem ligt veel
gecompliceerder."
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De Christelijke federa
tie van overheidspersoneel (CFO) be
treurt het dat minister Albeda (socia
le zaken) bij de goedkeuring van de
CAO voor het ziekenhuiswezen toch
nog het rode potlood heeft gehan
teerd. Die CAO loopt van 1 januari
van dit jaar tot volgend jaar 1 april.
Hoewel bij het sluiten van deze CAO
slechts minimale verbeteringen over
een waren gekomen, heeft Albeda
toch nog, en bovendien op een laat
tijdstip, een aantal van deze verbete
ringen geschrapt, zoals een betere
compensatie voor dagdiensten en een
uitbreiding van het aantal uren dat
als nachtdienst wordt gecompen
seerd. Onder deze CAO vallen onge
veer 180.000 werknemers in particu
liere ziekenhuizen, verpleeghuizen,
psychiatrische ziekenhuizen en zwak
zinnigeninrichtingen.
Uitgevers
De dienstenbonden FNV hebben gis
teren met de werkgevers in het uitge
versbedrijf een principe-akkoord mét
een looptijd tot eind 1981 afgesloten
voor de negenduizend werknemers in
deze bedrijfstak. Volgens de bonden
is overeengekomen om over een peri
ode van vier jaar, te beginnen op 1
januari 1981, de arbeidstijd met een
half uur te verkorten tot uiteindelijk
38 uur per week. De kosten daarvan
worden door werkgevers en werkne
mers ieder voor de helft gedragen
„Wat is het jullie waard als ik hier
uiet onze vergadering houd?
