ndianen-verhalen, die serieus zijn
deTijd
i »7iTi n
ruw
Vijf redenen
om Hervormd
Nederland
te lezen
fw
Uit brieven van lezers
JU DE WEEKBLADEN
weekblad
De miljoenen van
Telebingo
Verder:
BON voor f
Overal te koop:f3,-
deze week:
De Nieuwe Linie
ONDERDAG 4 DECEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
ADVERTENTIE
jor Bert de Jong
de weekbladen staan veel
dianen-verhalen. Dit zijn
en onbetrouwbare verha-
i, die met een korreltje zout
oeten worden genomen,
aar serieuze, deerniswek-
nde geschiedenissen over
uitroeiing van de Indianen,
bron is het vorige week in
.otterdam gehouden Rus-
Jl-tribunaal.
If denkt, dat de Indianen in Noord-
■Zuid-Amerika alleen de dupe zijn
Irorden van grote internationale
Hernemingen, die winst moesten
■ken, vergist zich. Vrij Nederland
alt een ander aspect naar voren uit
lange reeks van aanklachten, die
Rotterdam werden geboord: „Dat
ssie en zending soms niet alleen
geloof brachten maar ook ellende
onderdrukking was bekend. Maar
verhaal hoe zonder wapens met
vertaling van Oods woord in de
Dd een heel volk wordt uitgeroeid,
nieuw." Religieuze groeperingen,
constateerde het tribunaal, maken
h schuldig aan cultuurvernieti-
ng. onderdrukking en zelfs volke-
nmoord Schuldig zijn vooral de
rendedagsadventisten. die onder
Campa's werkten.
beschuldiging aan het adres van
jding en missie is verder geen on
twerp meer voor de weekbladen,
rvormd Nederland schrijft nog
egeringen van Amerikaanse lan-
n, multinationale bedrijven en ker-
ljke organisaties maken zich te-
nover Indianen schuldig maar
it verder de kerkelijke schuld in
commentaar ongemoeid. Alleen
teviers Magazine noemt de antl-
ristelijke beschuldiging onzin.
Oroene Amsterdammer, met trei
nde foto's die veel onthullen over de
lianen, vraagt zich vertwijfeld af.
t je met de conclusies van het
iunaal doet „De gezichten, de
lorden en de gebaren van de India-
m vielen bijna weg in de giganti-
he zalen en lounges van De Doelen,
grote glazen wanden, waarachter
stad gewoon doorging."
m Wijdeveld waagt zich in De Nleu-
f Linie aan een antwoord. Hij ver-
It over de Tahami's. die in Colom-
a door een agressieve kolonisatie
orden bedreigd. De Nederlandse re
ling heeft in de provincie Choco
ii van haar grootste ontwlkkelings-
ojecten. Vraag van Wijdeveld:
Welke ontwikkelingsstrategie denkt
ederland in dit gebied te moeten
apassen? Is er van Nederlandse zij-
iroldoende ervaring en bereidheid
oohet kolonisatieproces in Choco,
dathoe dan ook onvermijdelijk is, bij
I te sturen en te voorkomen, dat dit
proces met haar geld versneld zal
orden?" Wie het over ontwlkke-
igsstrategie heeft, zit ook weer in de
lurt van zending en missie.
ADVERTENTIE
en het gat in de gokmarkt: de
omroep als suikeroom. Een
reportage over de gigantische
opbrengst, de benevelende
kijkcijfers, de afgewentelde
kosten van de AVRO. Ook: de
verdelende notabelen, de
mensen in het kielzog, de
kansen voor de Tros. En
natuurlijk: 'ons aller Mies
Bouwman'.
Onderzeeërs voor Taiwan:
waarom Van der Klaauw toch
bleef 'We hadden de blanken
moeten opeten'; gesprek met
de Indiaanse medicijnman
Philip Deere 'Surinamers niet
gewenst': racisme in de disco
De verdoktering (5): heftige
kritiek op artsenopleiding 'Ik
mag geen zelfmoord plegen';
de doodlopende weg van
Noord-lerland De
toneel makers: regisseuse
"'onne van der Meer
proefabonnement
6 weken de Tijd voor 7Vt gulden
Postcode en woonplaats:
Tel
Zonder postzegel zenden aan:
de Tijd. Antwoordnummer 6
11000 PA Amsterdam
Betaling na ontvangst acceptgiro
Abonnementen (dag en nacht,
ook in het weekend): 020-462062
Wat we verder van het IKV kunnen
verwachten? De voorzitter kondigt
aan: „Er komen momenten, denk aan
de plaatsing van de kruisraketten op
Nederlandse bodem, waarop we ons
niet meer kunnen permitteren na de
uitspraak van het parlement naar
huis te gaanOp bepaalde ogen
blikken zul je moeten overwegen bur
gerlijk ongehoorzaam te zijn."
Puikboten
De beslissing van het kabinet wel een
exportvergunning te geven voor-
duikboten, die Taiwan wil kopen, is
verder een dankbaar onderwerp voor
de weekbladen. „Wat leert nu het
geval Taiwan? Het leert, dat Neder
land er nu niet langer voor terug
deinst om de louche uithoeken van de
wapenmarkt te bedienen en zich
daarmee aansluit bij het op dit ge
bied zo opportunistische gezelschap
van Israël, Italië en België. Wie aan
Taiwan levert, kan even goed aan
Chili en Zuid-Afrika leveren, hoort
men zelfs op het ministerie van bui
tenlandse zaken zeggen". Dit alles
ADVERTENTIE
Een hart onder de riem
IKV-voorzltter Ben Ier Veer over
de Hervormde Synode
Twee-fasenstudie
Universitaire wetgeving
van kwaad tot erger
Het goud is van ons
Oe strijd van de Tahami-lndianen
Czeslaw Milosz
Het 'officiële' Polen
viert zijn verloren zoon
Le Monde voor het gerecht
Een staaltje van repressieve
Franse politiek
Nederland Oranjeland
Gesprek met Pushpa over Poona
losse nummers f2,60
staat in Vrij Nederland. Daar kan het
kabinet het mee doen. Maar het
weekblad moet het nog dichter bij
huis zoeken. Want Elsevlers Week
blad onthult, dat, even voor afgelo
pen vrijdag de vergadering van de
ministerraad begon, minister-presi
dent Van Agt een brief kreeg van de
industriebond FNV, waarin dringend
werd verzocht de exportvergunning
straks te geven. „Wij zijn ervan over
tuigd", aldus deze brief, „dat bedoel
de order van grote betekenis is voor
de Industrie en de Nederlandse werk
gelegenheid.". Dat is dan andere
Roek uit ongeveer dezelfde hoek.
De Tijd, vermoedelijk niet op de
hoogte van deze brief, verwacht dat
het parlement toch nog een stokje zal
steken voor de levering van de duik
boten. „De oppositie weet zeker dat
de levering nog maar een begin is van
een opbloei van onfrisse wapenindus
trie in het Rijnmondgebied." Het di
lemma tussen werkgelegenheid en
schone handen, tussen dominee en
koopman, schrijft dit weekblad, kon
digde zich in feite al enkele Jaren
geleden aan.
Kernwapens
De reacties op de brief van de her
vormde synode over de kernbewape
ning klinken nog na in de weekbla
den. Elsevlers Magazine waagde er
een Nipo-enquête aan. We weten nu,
dat de meerderheid van de Neder
landse bevolking (53 procent) geen
moderne kernwapens op eigen boden
wil hebben. Hoofdredacteur Hoogen-
dljk concludeert uit de enquête, dat
de scheiding der geesten over wel of
geen kernwapens „typisch verloopt
langs de links/rechts lijnen". Verba
zingwekkend. Hij ziet over het hoofd,
dat zijn eigen enquête onthult dat
meer dan een kwart van de aanhang
van de WD (26 procent) geen kern
wapens in Nederland wenst.
Voor lijsttrekker Den Uyl van de
PvdA. die op „bekeringstournee" is
door het land, is de uitslag ook boei
end: 64 procent van zijn kiezers (als
hij lijsttrekker blijft) is tegen kernwa
pens in Nederland en 55 procent te
gen kernwapens in West-Europa.
Trouwens alle partijbonzen, die moe
ten beslissen over de paragraaf „vre
de en veiligheid" in de verkiezings
programma's mogen zich op hun
kruin krabben. „Het is maar een en
quête", zullen ze wel weer zeggen.
Vermaan
Elsevlers Magazine ls rechts. Boei
end is het daarom hoe Rex Brico in
dit weekblad de linkse Bart Tromp
van de PvdA vermaant: het
christendom van het evangelie, zoals
het jodendom van de thora, is niet in
de eerste plaats een leer ter verinne-
lijking, maar een messiaanse praktijk
van navolging, ommekeer, liefde en
lijden. En die praktijk omvat, kan
alleen maar omvatten, de mens in al
zijn dimensies, individueel en maat
schappelijk".
Tromp suggereert, dat de kerk zich
niet met de politiek mag bemoeien.
Rex Brico gaat verder: „Gregoriaans
zingen en psalmen galmen met Je rug
naar de atoomraketten. Dat deden
enkele decennia terug de Duitse ka
tholieken en protestanten ook met
hun rug naar de concentratiekam
pen. Maar kan dat nog wel na Ausch
witz? Zouden de christenen dan niets
geleerd hebben na Dachau en Birke-
nau en Oranienburg?"
In De Nieuwe Linie reageert Ben ter
Veer, de voorzitter van het Interker
kelijk Vredesberaad op de uitspraak
van de synode. Over de politieke ge
volgen zegt hij: „Ik weet echt niet hoe
het gevecht in de PvdA zal aflopen.
Er wordt ongelooflijk geknokt in die
partij. We hebben er als IKV op ge
mikt, dat een van de grote politieke
stromingen in ons land onderdak zou
bieden aan de nieuwe beweging tegen
de kernwapensOok in het CDA,
wordt er hard geknokt. Maar het
CDA volgt later op de politieke
agenda".
Hervormd Nederland neemt een dui
delijk standpunt in en toont aan dat
er meer aan de hand is dan een ge
schil tussen de dominee en de koop
man. Het argument van de werkgele
genheid misleidend noemend,
schrijft het blad: „Hoe meer we voor
onze manuren werk van dit soort ob
jecten afhankelijk worden, des te las-
ADVERTENTIE
tiger wordt het oprecht naar ontspan
ning te streven, omdat die dan econo
misch niet in ons belang is. Beter is
het om te schakelen op een economie
die de vrede dient, wat heel goed
mogelijk is en die ook heel wat meer
manuren werk oplevert, zetels studies
op dit gebied hebben aangetoond."
Lancering
Voor het eerst werd in Nederland
de Solidariteitsdag met de Pale-
stijnen gevierd. Heftiger dan ge
dacht. Daarover het
Keizersgracht 117-1015 a AMSTERDAM
Neem ccn abonnement ad ƒ26.10 per
kwartaal of 103.- per jaar. Brieven port
vrij in open envelop: Antwoordnummer
7050, 1000 RA Amsterdam of tel. 020-
235584-237763. Losse nrs. 2.30.
Vroeger was de Haagse Post het lijf
blad van de D'66-ers. Wie nu gelan
ceerd wil worden in deze partij is
kennelijk meer aangewezen op Else
vlers Magazine. Hans van Mierlo, de
held van de eerste Jaren van deze
partij, die later verdween, laat die
lancering zich door René de Bok wel
gevallen
Een probleem is, waar de gelanceerde
straks moet worden ondergebracht in
de socialistisch-democratische coali
tie. Minister van buitenlandse zaken
misschien? En Relus ter Beek van de
PvdA dan? Ik weet het ook niet. Wel
is duidelijk dat het nare geharrewar
al begonnen is, zo n half jaartje voor
de kabinetsformatie.
De Oroene Amsterdammer geeft een
beeld van de toestand In Afghanis
tan. De conclusie: Er moeten voor
waarden worden geschapen waaron
der de Russische troepen kunnen te
rugtrekken: De tegenwoordige rege
ring moet bewijzen, dat ze het volk
werkelijk iets te bieden heeft Paki
stan en Afghanistan moeten het eens
worden over het gezamenlijk afslui
ten van de grens. Als het erom gaat
de tegenwoordige regering weg te ja
gen kan er van onderhandelingen
geen sprake zijn.
Mies
Mies Bouwman siert in kleuren de
omslag van De Tijd. Het verhaal gaat
over Telebingo 2 en de afgewentelde
kosten van de AVRO. De verslagge
ver noteerde, dat er niet veel initiatie
ven zullen worden genomen voor Te
lebingo 3. Mies verklaart trouwens
weer, dat ze het niet meer doet. „Mis
schien doe lk wel helemaal niets, mis
schien doe ik wel iets totaal nieuws,
stort ik me in de commercie of In de
chart tas." We zullen vast meer van
haar horen. Dan wenst ze nu niet, en
straks ook niet, presentatrice te wor
den genoemd. „Dat is een negatief
woord, dat is denigrerend. Mannen,
mannelijke journalisten, noemen ie
dere vrouw die een leidende rol heeft
in een programma een presentatrice.
Ik maak een programma en dat pre
senteer ik ook nog, maar dat móken
wordt altijd weggelaten."
We zullen het nooit meer doen. Mies.
1. Hervormd Nederland heeft een overtuiging die conse
quent wordt uitgewerkt. Heeft een visie, werkt aan een idee.
Is geen toeschouwer, maar deelnemer.
2. Hervormd Nederland is een echt opinieblad. Doet duide
lijke en besliste keuzes.
3. Hervormd Nederland brengt interessante verhalen, inter
views en beschouwingen. Als vanzelf neem je kennis van
achtergronden en analyses. Zo raak je snel betrokken bij de
wereld om je heen.
4. Met Hervormd Nederland krijg je niet zo'n geweldige
papiermassa in huis met pagina's luxe kleurenadvertenties.
HN is bescheiden uitgevoerd en overzichtelijk. Dat werkt
door in de lage prijs. HN is het laagst geprijsde opinieweek
blad van Nederland 36,50 per halfjaar).
5. Hervormd Nederland kent een aantrekkelijk systeem om
met het blad kennis te maken. Twee maanden lang ontvang
je een proefabonnement voor slechts zes gulden. Een ruime
periode om een gefundeerd oordeel over HN te vormen.
Lees deze week in Hervormd Nederland:
Universiteit in de crisis: Waarom zoveel studenten de mist ingaan
Reacties op hervormde kernwapenbricf: Critici hebben geen alterna
tief Cees Hamelmk en de omroep: Bestrijd vooral het
informatie-analfabetisme/Voorpublikatie: Ed vanThijn in'Mijn
Jodendom' Wapenexport naar Taiwan Shell en de wet: Hel olie
schandaal 1965-1980 Interview met Schudcl (GG en GD): 'Geen
verband tussen zelfmoord en de maatschappij' Nobelprijswinnaars
doen beroep op'Madrid'/Gesprek met Poolse journalist/ Mathilda
Blank: De emancipatie van Surinaamse vrouwen De sociale ge
schiedenis van de muziek Indianen en mensenrechten.
O Ik neem ccn proefabonnement van twee maanden voor 6.-
O Ik weet al voldoende van HN. Ik abonneer me 36.50 per half jaar
Naam
Adres
Code/plaats
Bon sturen naar Antwoordnr. 1776, 2500 XJ Den Haag
(in open envelop, geen postzegel). Of bel: 070-512111
mmmrmmm—m—m Overal in de losse verkoop 1,8
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht le
worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover ot over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Duikboten
Taiwan ls, met kleine onderbrekin
gen, al een 700 jaar deel van China.
De laatste onderbreking was de Ja
panse bezetting van 1985 tot 1945. In
het herstel van de Chinese soevereini
teit werd toegestemd bij de overeen
komsten van Cairo (1943) en Potsdam
(1945). Ook het bewind op Taiwan
gaat uit van de gedachte van één
China. De gedragsregel van de nlet-
inmenglng in de binnenlandse aange
legenheden van andere staten zou ik
zeker niet absoluut willen stellen.
Maar de levering van duikboten en
onderdelen voor kernreactoren aan
Taiwan ls een grove schending van
dit uitgangspunt voor het verkeer
tussen de staten. Wat voor doorslag
gevende argumenten heeft de rege
ring daarvoor? Voor de poen doen ze
het! Het is een schandelijke daad, een
aantasting van de kiemen voor een
internationale rechtsorde. Dat is het
erg£*3 erli»*» dat wij zullen lijden.
Duikboten (2)
Ongeveer twee weken geleden hoor
den wij de heer Van der Hek, lid van
de PvdA-fractle in de Tweede Kamer,
voor de radio verklaren, dat er wat
hen aanging geen overwegende be
zwaren tegen de order bestonden.
Een week later was dit standpunt
kennelijk verlaten. De buitenland
specialist van die partij, H. v.d. Berg,
stelde dat ze er toch tegen waren,
„met pijn", zoals hij het uitdrukte. En
nu lezen we dan dat Den Uyl aan alle
onzekerheid een eind gemaakt heeft
door te verklaren dat hij het „onbe
grijpelijk" vindt dat de regering deze
order nog steeds niet heeft geblok
keerd. Dit soort schaamteloze wissel
valligheid van een zo belangrijke po
litieke partij, doet mijns inziens het
ergste vrezen voor de toekomst.
zogenaamde LOM-onderwljs voor
kinderen met een normaal verstand
maar met bepaalde moeilijkheden
toe. Het onderwijzend personeel op
zulk soort scholen wil het kind helpen
van zijn faalangst af te komen en een
gevoel van veiligheid te herwinnen.
Het wil het kind weer oog laten krij
gen voor zijn eigen mogelijkheden
zodat het in vele gevallen zich later in
de samenleving zelfgstandig kan
handhaven. Wanneer zo'n kind gefru
streerd door het leven zou gaan is dit
zeker niet te wijten aan het buitenge
woon onderwijs als zodanig maar
veeleer aan het onbegrip van buiten
staanders die ten aanzien van dit
speciale onderwijs wel de klok heben
horen luiden, maar niet weten waar
de klepel hangt.
Den Haag
Buitengewoon
wijs (2)
J. J. Thierry
onder-
Sliedrecht
J. H. Bade
Buitengewoon
onderwijs
Fetze Pijlman maakte het 22 novem
ber in zijn rubriek Harmonie en fanfa
re wel erg bont. Hij suggereert dat het
reguliere onderwijs dat een kind ver
wijst naar het buitengewoon onder
wijs dat doet om van de leerling die
„niet zo makkelijk leert" af te zijn: de
meester beschouwt hem als „kaf", hij
„deugt niet", hij „wordt geweerd en
voor het leven gefrustreerd". Welis
waar gaat hij naar een school „die
enkel voor zijn bestwil is" maar dat
bedoelt Fetze ironisch. Toch schiet
hij met dit laatste in zijn onnozelheid
een pijl af die raak ls. Inderdaad kent
het buitengewoon onderwijs dat hier
bedoeld wort allerlei vormen van aan
gepast onderwijs: van het onderwijs
voor zeer moeilijk lerende kinderen,
vroegere imbecielen genoemd, tot het
Vaak lees ik met plezier de muziekjes
(harmonie en fanfare) van Fetze Pijl
man. In „Buitengewoon onderwijs"
(Trouw 22-11 '80) ls hij echter lelijk
fout. Een kind dat niet zo makkelijk
leert dat speels en eigenzinnig is,
wordt uit zijn klas geselecteerd en
naar een school voor buitengewoon
onderwijs gestuurd, zodat de meester
er mooi kt is. En een kind dat na
ernstig overleg op een school voor
buitengewoon onderwijs komt. wordt
niet voor het leven gefrustreerd Wie
zo praat geeft blijk van weinig inzicht
in het onderwijs en doet groot on
recht aan: a. de onderwijzeressen (en
onderwijzers) die tot het uiterste hun
best doen de bedoelde kinderen extra
te helpen, b. het personeel van de
scholen voor buitengewoon onder
wijs waar met zoveel liefde en toewij
ding wordt gewerkt zodat de kinde
ren dagelijks met blijdschap naar
hun school gaan, niet worden gefru
streerd maar tot ontplooing komen
en als blijde mensen hun levensweg
vervolgen.
de filosofie achter die leuze. De filoso
fie van het IKV is, dat er door het
Westen eenzijdige stappen moeten
worden gedaan, die enerzijds zo groot
zijn dat ze herkenbaar zijn en dus
door het Oosten kunnen worden be
antwoord, en anderzijds zo klein dat
ze niet ineens het militaire evenwicht
verstoren. Deze filosofie lijkt mij
Juist. Vervolgens vult het IKV dit in
met de leuze, dat om te beginnen alle
kernwapens uit Nederland moeten
worden verwijderd. Die leuze lijkt me
onjuist en bovendien helemaal geen
voorbeeld van een stap die niet te
klein en niet te groot is. Militair stelt
zo'n stap niets voor en mag men
hiervoor ook geen tegenconcessie
verwachten. Politiek is zo'n stap ui
terst gevaarlijk, aangezien die alleen
kan worden gedaan als Nederland uit
de NATO treedt. Zo'n verlaten van de
NAVO betekent op zichzelf ook wei
nig, maar als deze stap door andere
wordt gevolgd, leidt dit tot een ont
binding van het bondgenootschap
met bijvoorbeeld als gevolg dat alle
Europese landen een atoompolitiek
gaan voeren met alle destabiliseren
de gevolgen van dien. Het is begrijpe
lijk dat het IKV met een leuze komt
die de mensen 'onthouden', een genu
anceerde leuze, die meer in overeen
stemming is met de filosofie achter
die leuze, zou wellicht tot minder
discussie aanleiding geven. Wat bij
zonder betreurd moet worden, ls dat
de synode der hervormde kerk deze
leuze heeft overgenomen. Hiermee
doet de kerk aan simplistisch profe-
tlsme en loopt ze die politici (Den Uyl,
Van der Stoel, Brinkhorst) die met
volharding zoeken naar wegen om de
bewapeningsspiraal omlaag te krij
gen voor de voeten, en moedigt ze
krachten aan die niet weten wat ver
antwoordelijke politiek is.
Het ergste wat de kerken met dit
soort profetisme zou kunnen overko
men is dat de overheid doet waarom
men vraagt: Als alle kernwapens uit
Nederland zijn verdwenen en naar
West-Duitsland zijn verplaatst, dan is
de wereld niet veiliger geworden,
maar de Nederlandse regering heeft
verder geen enkele invloed meer op
het gebeuren en de kerken hebben
geen adres meer tot wie zij hun profe
tische boodschappen kunnen richten.
Misschien zouden de kerken zich in
hun officiële uitspraken vervolgens
wat matigen, als dat zou gebeuren,
dan zou er tenminste nog iets gewon
nen zijn.
Oegstgeest
E. P. Meyering
Brief synode (31)
Aalten
Brief synode (29)
Wat zullen de heren in het Kremlin
zich vergenoegd in de handen wrijven
over de pastorale brief van de her
vormde synode. Ze zullen wel zeggen:
als dat daar in het westen zo door
gaat, kunnen we er straks op onze
pantoffels binnen wandelen. En waar
ze eenmaal binnen zijn daar gaan ze
nooit weer uit.
Kerkelijke machthebbers, ik herin
ner U de woorden van Lenin Infil
treer de kerken, scholen etc en het
J.deBruijn zal u als een overrijpe vrucht in de
schoot vallen. Als wij met pijl en boog
aan de oostgrens moeten staan, zal de
communistische vrede dodelijker zijn
als de oorlog. SJaloom (vrede), doch
nooit ten koste van onze verworven
vrijheden.
Rotterdam W. C. v. Wijngaarden
Abortus (5)
Harlingen
Brief synode (30)
Bij de discussie rond de leuze van het
IKV moet een duidelijk onderscheid
worden gemaakt tussen die leuze en
Als reactie op de brief van de heer H.
Meijer uit Ede, (Trouw 27-11) kan ik
J.Weewer alleen maar zeggen dat ik het van
ganser harte met hem eens ben. Het
mag werkelijk wel eens in de krant
dat de Vereniging tot Bescherming
van het Ongeboren Kind (VBOK) uit
Amersfoort een van de weinige Chris
telijk gefundeerde instanties voor
hulp aan (ongewenst) zwangere vrou
wen ls die stéót voor wat zij zegt dat
zij is, en geen water In de wijn doet,
noch meehuilt met de wolven in het
bos. De abortus-problematiek is let
terlijk een zaak van leven of dood,
niet alleen voor de vrouwen en kinde
ren in kwestie, maar voor ons Neder
landers allemaal. Ook bepaalt onze
houding in deze in veel sterkere mate
dan wij denken ons gezicht in het
buitenland.
Wat betreft de behandeling van het
zo omstreden Wetsontwerp in de
Tweede Kamer wil ik nog het volgen
de opmerken. Ter tafel ligt een slecht
wetsontwerp, en als dit er niet door
gesleept wordt komt er een nog be
roerder ontwerp ter disucssle Maar
we hoeven helemaal niet te kiezen
tussen „slecht" of „nog slechter", lk
zie een alternatief: koppeling van de
abortus- en de adoptiewetgeving.
Waar in dit land jaarlijks zoveel dui
zend kinderen worden gedood, staan
tegelijkertijd duizenden kinderloze
echtparen op wachtlijsten om een
kind te adopteren. Vaak is het adop
teren van kinderen uit Korea of Cam
bodja eenvoudiger dan het adopteren
van van een Nederlands kind! Ik stel
voor: beperk abortus (Bloemenhove
dicht), verruim de hulpverlening aan
(ongewenst) zwangere vrouwen via
bij voorbeeld instanties als het
VBOK, en liberaliseer of verruim de
adoptiewetgeving! Dan worden er in
één klap twee kromme toestanden in
ons land rechtvaardig tot een oplos
sing gebracht.
Montfoort A. M. J. Joosten
Wel kritisch
Mevrouw Blommers van Kluyve
schreef in Trouw d.d. 26 november
dat de RPF niet aan het NB BA ver
want is. Dit is onjuist. De meeste
leden van het NBBA zullen weinig
moeite hebben met de beginselen van
de RPF. Ook het NBBA wil zich in
haar politiek handelen baseren op de
Bijbel. Echter de uitwerking is bij het
NBBA anders dan bij de RPF. RPF
geen groep van kritische christenen?
Mevrouw, u kent de RPF niet. Kri
tisch wil zeggen niet tevreden met de
status quo. Er dient wel een onder
scheid gemaakt te worden tussen
christen radikaal en radlkaal chris
ten. Om het radikaal christen zijn
gaat het. Durf conclusies uit je chris
ten zijn te trekken. Iemand die dit
binnen de RPF doet is bij voorbeeld
mr De Blois. Hij heeft een minder
heidsstandpunt in de RPF inzake
kernwapens geformuleerd. Samen
werking tussen kritische christenen
uit de RPF en uit het NBBA zou
zeker toe te Juichen zijn.
Wassenaar Kees Hulsman
Anti-conceptie
Clsca Dresselhuys schrijft dat perio
dieke onthouding één van de meest
onbetrouwbare manieren van anti
conceptie is: per 100 vrouwjaren 15
tot 38 ongewenste zwangerschappen.
Uit mij bekende wetenschappelijk
cijfers blijkt dat periodieke onthou
ding bij juiste toepassing net zo be
trouwbaar is als de pil. Dat het werke
lijke aantal zwangerschappen bij pe
riodieke onthouding hoger ligt, komt
doordat de methode niet goed wordt
toegepast en dit ls weer een gevolg
van het feit dat veelal de motivatie
om geen kinderen te krijgen bij men
sen die deze methode toepassen, niet
altijd even groot is. Een kind wordt
door deze groep toch als een kind
Oods gezien, en dus nooit als totaal
ongewenst. Het is mij dan ook volko
men onbegrijpelijk hoe C. Dressel
huys kan beweren dat 20 procent van
de cliënten van de abortusklinieken
In ons land ongewenst zwanger is
geworden als gevolg van het toepas
sen van de methode van de periodie
ke onthouding. Ik zou graag willen
weten hoe zij aan dit cijfer komt. Dr.
Haspels noemt de periodieke onthou
ding onwetenschappelijk en onbe
trouwbaar. Veel van mijn collega's
onder wie dr. Rottinghuis zijn het
hier niet mee eens. Ook de slijmme-
thode, door C. Dresselhuys niet juist
beschreven, is wetenschappelijk ge
fundeerd. Overigens kent iedere boer
deze methode: hij weet wanneer zijn
koe gedekt kan worden. Ik ben ervan
overtuigd dat als alle vrouwen de
slijmmethode goed zouden kennen
(met ongeveer zeven dagen onthou
ding per cyclus) de fabrikanten van
anti-conceptiva hun omzet aardig
zouden zien dalen.
Amsterdam M. de Wit-Mooi
Kreet
„Harm van der Meulen is tegen kern
wapens". Deze zin (of onzin) kon men
vetgedrukt lezen in diverse bladen,
waaronder ook Trouw. Toen ik het las
dacht ik; wel wel, die Harm van der
Meulen toch. Alleen, ik begreep niet
goed waarom men er niet even bijver-
meldde, dat H. van der Meulen ook
tegen vuurtjesstoken in bossen is en
tegen alcohol in snelverkeer. Ik ben
ervan overtuigd, dat H. v.d. M. nog
tegen veel meer zaken en dingen is
die rampen kunnen veroorzaken.
Vanzelfsprekend is H. v.d. M. tegen
kernwapens. Stel je eens voor, dat hij
vóór kernwapens was, of vóór bri
sant- en brandbommen waarmee je
ook binnen een uur grote steden van
de aardbodem kunt wegvagen, of
vóór revolvers waarmee je je buur
man zo maar dood kunt schieten. Zou
het dan geen tijd worden dat zijn
familie en zijn huisarts hem binnen
de kortste keren aan psychische be
geleiding hielpen? Om alle misver
standen te voorkomen: ik vind Harm
v.d. Meulen én als mens én als voor
zitter van het C.N.V. een kerel uit één
stuk. Het gaat mij er niet om, ook
maar iets ten nadele van Harm v.d.
Meulen te zeggen. Waar het mij wel
om gaat is, dat de journalistieke
„men" zijn naam misbruikt om de
eindeloos herhaalde maar ook altijd
weer valse suggestie te wekken, dat
mensen die de kreet: „Kernwapens
de wereld uit. te beginnen uit Neder
land". niet kunnen aanvaarden, der
halve vóórstanders en koesteraars
van kernwapens zijn. Laten deze kre-
tologen er toch eens mee ophouden
om als maar te doen alsof zij uitge
sproken de mensen zijn die de oplos
sing bezitten voor het brandende
vraagstuk van de wereldvrede.
Appingedam R. Huizinga
ze vragen en selectie van argumenten
en bronnen, de toon waarop en de
woordkeuze waarmee gepresenteerd
wordt (die ik soms snerend en vaak
suggestief vind) geven „Tijdsein" de
sfeer van sensationele, leuzerige, pro
pagandistische, hautaine en betwete
rige drogredenen in de „beste" tradi
tie van de Oosteuropese radiozen
ders, die op het Westen gericht zijn.
Overigens is het altijd vreemd, om te
merken, dat mensen van buiten de
eigen kring wél hun mening mogen
geven, als deze overeenstemt met wat
de EO als waarheid wil presenteren,
zonder dat het dèn „Bijbelgetrouwe
(a-la-EO) Christenen" hoeven te we
zen. Maar Bileam zei niet „Gezegend,
wie Uw gelijk onderstrepen, ver
vloekt zij, wie Uw gelijk weer
spreken".
Emmeloord E. S. Korthof
Kernenergie
In trouw van 28-11 schrijf Hans van
Maanen dat de technologische ont
wikkeling van de kernenergie nodig is
voor de werkgelegenheid, energie
voorziening en welvaart. Kernenergie
kan echter maar een zeer geringe
bijdrage leveren aan de energievoor
ziening, derhalve zal de bijdrage aan
werkgelegenheid en welvaart ook ge
ring zijn. Hij schrijft ook: „De tech
niek staat niet stil, de investeringen
gaan door: de voorbereidingen voor
de invoering van kernenergie worden
door een vertraagde maatschappelij
ke discussie niet vertraagd, integen
deel". Dit is allemaal onjuist De
techniek bij kernenerige staat al vijf
tien jaar vrijwel stil en de program
ma's voor invoering van kernenergie
zijn overal aanzienlijk vertraagd of
zoals in de V S. geheel tot stilstand
gekomen. Dat de bevolking wel tegen
kernenergie zal zijn omdat men, net
als bij de fluoridering van drinkwa
ter, tegen als technocratisch ervaren
structuren en tegen innovatie is lijkt
mij een onhoudbare stelling. Bij de
zeer snelle innovatie en opbouw van
technocratische structuren na de
tweede wereldoorlog blijkt daar niets
van Bij kernenergie gaat het erom
dat grote groepen uit de bevolking
niet blootgesteld willen worden aan
de risico's waarmee de opwekking
van kernenergie gepaard gaat.
Kampen R. Bouwhuis
De Geus (3)
EO's tijdsein
A. J. Klei stelde 25 november de wijze
van Informatie door de EO aan de
kaak en daar kan ik mee instemmen
op grond van overeenkomstige erva
ringen met andere onderwerpen en de
manier, waarop ze in „Tijdsein" wer
den aangepakt. Men merkt, dat de
EO eenzijdig en subjectief is. Het
standpunt wordt vanuit de ideologie
bepaald en de geschikte argumenten
worden er later bijgezocht. Daartoe
worden gegevens achtergehouden en
met feiten gemanipuleerd. Tussen de
regels door worden indrukken ge
wekt, zonder die uit te spreken. Op
merkingen buiten het directe ver- Aalten
band van het onderwerp, tendentieu
„Minister De Geus wekt de Indruk
onvoldoende te weten waarover hij
praat", aldus drs. L. Hogebrink in
„Trouw" van 26 november. Diezelfde
indruk heb ik vooral, als de heer De
Geus vertelt dat er nog nooit een
Nederlander is omgekomen door een
atoombom. Want dat is volstrekt on
juist. Japan heeft een aantal Neder
landse krijgsgevangenen (dienst
plichtigen en beroepsmilitairen van
het Koninklijk Nederlands-Indische
Leger) naar kampen in Japan ver
voerd. Daaronder zijn slachtoffers ge
vallen van beide atoombommen, wel
ke de Amerikanen tegen het eind van
de oorlog hebben afgeworpen. Het
juiste aantal van hen weet ik niet:
enige tientallen, honderd of een paar
honderd. Minister De Geus heeft dit
niet meegemaakt, maar hij had kun
nen lezen - en ook kunnen zien, want
er zijn vele foto's van gemaakt in
de kranten, dat Nederlanders gere
geld de atoombom-herdenkingen in
Japan bijwonen ter gedachtenis aan
hun door de atoombommen gevallen
kameraden.
H. W. Ledeboer
oud-reserve-officier KNIL
