Toepassing waterkracht
in mijn voor elektriciteit
Zwart
Kiesuwkado
i
Hl
1 vdJmrsv -v -
financieringstekort
vellicht veel hoger
Surinaamse minister
sluit advocaat uit
KOOP
AVOND
SENSATIE.
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Veel bewolking
van der klugt
Nieuwe vinding levert indirect energiebesparing op:
Harde aanpak
zwartkijkers
)pbrengst belasting valt tegen
iorgen Carter
over Polen
Aanslag op
commissaris
EG mislukt
Verdachten van coup voor de rechter
Trouw
Natuurlijk
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Trouw
H 38STE JAARGANG NR 11113 - DONDERDAG 4 DECEMBER 1980
HET WEER
Veel bewolking en enkele regen-, sneeuw- of hagelbuien Middagtempera-
tuur ongeveer drie graden Matige tot vrij krachtige noordwesten wind, aan
de kunst en op het iJsselmeer krachtig
Morgen en overmorgen. Winterse buien, ook opklaringen. Meest lichte vorst
in de nacht en ochtend
Morgen Zon op 08.30: zon onder 16.27. Maan op 05 48; onder 15.52
bedden
centrum
EEN ZAAK MET HAR! VOOR O
•matrassen «dekensaledikanten e.d
LOSSE NUMMERS 65 CENT
PAGINA 2
Taizé richt zich
meer op gemeente
PAGINA 5
De beschermers der
natuur zijn boos
PAGINA ECONOMIE
Minder werk
in chemie
PAGINA 3
Conflict om abortus
in ziekenhuis
PAGINA 11
Zwolle door kunst
in de problemen
PAGINA SPORT
De drie petten
van Ger Lagendijk
PAGINA 4
Gevarieerd spelen
met dingetjes
PAGINA 7
Antisemiet terug
aan Poolse top
PAGINA SERVICE
Rubriek Popstand, strips,
feuilleton, puzzel, weeroverzlcht.
radio- en tv-programma's
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - De PTT gaat
zwartkijkers en illegale radio
luisteraars harder aanpakken.
Op het ogenblik wordt een
grootscheepse speuractie ge
houden, die voor het eerst lan
delijke omvang heeft. Tot nu
toe beperkten de acties zich tot
bepaalde gebieden.
Opdracht tot de actie is gege
ven door het ministerie van
CRM, dat een duidelijk beeld
wil hebben van het aantal ille
gale luisteraars en kijkers,
want tot nu toe heeft men daar
over nog nooit cijfers gehad
De gissingen op basis van
steekproeven lopen uiteen van
200 000 tot een half miljoen.
In de loop van februari hoopt
men de uitslag binnen te heb
ben Daarbij zal ook gebruik
worden gemaakt van de gege
vens uit een zogenoemde ase
lecte steekproef, die eveneens
op het ogenblik wordt gehou
den Bij deze laatste proef
wordt zowel bij bezitters als
met-bezitters gecontroleerd
Bij het grote landelijke onder-
I zoek beperkt men zich tot con
trole bij mensen, die niet voor-
Htkomen op de door computers
«toeleverde betalingsstaten
Zwartkijkers efi -luisteraars
kunnen rekenen op een proces
verbaal en moeten ook de ach
terstallige luister en kijkgel
den voldoen
1 11
V'J s"
ip
v.- v-v
ij,.
r'. V-
r
;T -l;
'an onze sociaal economische redactie
>EN HAAO Er zijn aanwijzingen dat het financieringste-
ort van de overheid „belangrijk hoger dan zes procent" gaat
elopen over 1980. Zowel loon- en inkomstenbelasting als
Ennootschapsbelasting blijken opnieuw minder op te leveren
ui eerst geraamd. Bovendien veroorzaken de lagere overhe-
n provincies, gemeenten, waterschappen een groter
kort dan was verondersteld.
ADVERTENTIE
Alléén vanavond: Suéde
herenjackMet borgvoenng
15a-
n woordvoerder van het ministerie
n financién zei desgevraagd dat de
anwijzlngen nog „zeer voorlopig"
jn Ook het bedrag van de tegenval-
rnde belastingen zal echter waar
Jiijnlijk beneden de drie miljard
ulden blijven. De woordvoerder zegt
it echter evenmin volledig uitgeslo
tn kan worden dat het totale tekort
rer 1980 zelfs de zeven procent van
et nationale inkomen zal over
thrijden
et ministerie heeft ook nog onvol-
inde gegevens om al wat meer over
oorzaken van de tegenvaller te
unnen zeggen Belangrijkste vraag
tof die oorzaak ligt in de afgenomen
'jemene economische bedrijvig-
kid. of in een meer blijvend ver-
:hl' chijnsel'. In het eerste geval kan de
egenvaller komend jaar weer goed-
sels verdwijnen, maar in het tweede
al kan het betekenen dat de rijks-
egroting 1981 alsnog met een fors
ledrag moet worden bijgesteld, het-
via nieuwe bezuinigingen, hetzij
ia hogere belastingen, hetzij door
en groter financieringstekort dan
;aamd te accepteren Ook zou be
ien kunnen Worden of maatregelen
mogelijk zijn tegen de tekortover
schrijding door de lagere overheden
De oorzaak van de tegenvaller is in
elk geval niet dat de rijksuitgaven
zich niet zouden hebben gehouden
aan de geraamde bezuinigingen.
Vervolg op pagina 3
Vice-premier en minister van justitie
Haakrnal sloot de advocaat van de
verdediging uit, omdat hij niet meer
in Suriname ingeschreven zou staan.
De minister vindt dat Suriname over
voldoende advocaten van behoorlijk
niveau beschikt die de verdediging
van deze geladen rechtszaak op zich
kunnen nemen „Er is geen enkele
WASHINGTON (Reuter) - President
Jimmy Carter van Amerika kijkt met
Poeiende bezorgdheid naar de on-
leëvenaarde samentrekking van
Russische troepen aan de grens met
'olen en de afsluiting van grensge-
Heden.
Jh een verklaring zegt de president
'lat de VS notitie heeft genomen van
tussische verwijzingen naar ver
beende anti-socialistische krachten
n Polen ..We weten uit de naoorlogse
feschiedenis dat zulke beweringen
oms zijn gevolgd door militaire in
srventie Een woordvoerder van het
Witte Huis heeft tegenover verslagge-
'ers gezegd dat uit de verklaring van
Carter niet mag worden afgeleid dat
ie Russen nu ie.der moment Polen
tonnen binnenvallen
Meer nieuws staat op pag. 7.
BRUSSEL (Reuter. ANP) - De Eu
ropese commissaris voor begro
tingszaken. de Brit Christopher Sa
muel Tugendhat, is gisteren ternau
wernood ontsnapt aan een moord
aanslag. Er werden twee schoten op
hem afgevuurd vanuit een voorbij
rijdende auto. op het moment dat
hij bij het verlaten van zijn huis nog
even met zijn vrouw stond te
praten.
De aanslag wordt in verband ge
bracht met eerdere aanslagen van
het Ierse Republikeinse Leger, dat
enige tijd geleden liet weten haar
terreuracties te zullen uitbreiden.
Vorig jaar werden in België drie
aanslagen gepleegd waarbij de IRA
was betrokken. Een hoge functiona
ris van de Belgische Nationale
Bank werd gedood bij zijn woning
in Ukkel. Die aanslag is waarschijn
lijk een vergissing geweest. Het zou
de bedoeling van de IRA geweest
zijn een hoge Britse NAVO-functio-
naris om het leven te brengen. In
juli van het afgelopen jaar werd een
bomaanslag gepleegd op het Britse
consulaat in Antwerpen en een
maand later ontplofte een bom op
de Grote Markt in Brussel onder
een overdekt podium waar Britse
militairen muziek ten gehore zou
den brengen. Bij de laatste twee
aanslagen vielen geen slachtoffers.
Ook bij de aanslag van gisteren
verdwenen de kogels in het niet.1
Wel werd de bewaking van de Britse
ambassade verscherpt (foto).
Van onze redacteur wetenschappen
DEN HAAG Het lijkt mogelijk, de elektriciteitsvoorziening
in Nederland structureel te verbeteren door bijvoorbeeld in
Zuid-Limburg een gloednieuwe mijn aan te leggen en die
dagelijks vol water te laten lopen Deze op het eerste gezicht
wat onthutsende conclusie presenteerden drie initiatiefne
mers gisteren in een rapport over de mogelijkheid van een
ondergrondse pomp-accumulatiecentrale (OPAC)
Het vooronderzoek werd voor eigen
rekening en risico uitgevoerd door de
technische hogeschool Delft, het in
genieursbureau Van Hasselt en Ko
ning. en het aannemingsconcern Vol-
ker Stevin. Een pomp-accumulatie
centrale maakt al in veel landen on
derdeel uit van de elektriciteitsvoor
ziening. Met goedkope nachtstroom
wordt water naar een hooggelegen
opslagreservoir gepompt Overdag
worden piekbelastingen van het elek
triciteitsnet opgevangen door dat wa
ter weer naar beneden te laten lopen
in zijn val drijf thet watwaterturines
aan. die stroom aanleveren
Voor Nederland leek dat een weinig
praktisch idee, omdat ons landschap
maar matig met bruikbare hoogte
verschillen gezegend is. Dat veran
derde door het idee om het „hoge"
reservoir „gelijkvloers" te houden en
het lage reservoir in diepe mijnbouw
aan te leggen, bijvoorbeeld 1200 me
ter diep De drie deelnemers hebben
in hun voorstudie vrij gedetailleerd
nagegaan hoe dat met op dit moment
beschikbare en bewezen technieken
kan worden gerealiseerd Hun conclu
sie is dat het er betaalbaar uitziet,
„en dan hebben we alle kosten nog
aan de conservatieve kant geschat",
zegt prof. ir J F Agema
Ontwerp
Om de gedachten te bepalen is een
ontwerp uitgewerkt voor een OPAC
met een elektrisch vermogen van 800
megawatt. Aan het oppervlak is wei
nig meer te zien dan een waterbekken
van 350 meter in het vierkant, een
bescheiden bedrijfsgebouw en het be
gin van de hoogspanningsleidyig
Twaalfhonderd meter dieper ligt het
onderste reservoir, in de vorm van
zeven meter brede mijngangen die
met een totale lengte van 44 km
breed uitspiralen Zij worden geboord
door wat mijnbouwkundige prof P
Th Velzeboer aanduidt als normale
tunnelmachines.
Vervolg op pagina 3
ADVERTENTIE
Twee van de vier treinen, die gisterochtend bij Warmond op elkaar botsten. Een van de treinen raakte half in een sloot.
Meer nieuws op pag. 3
Van een onzer verslaggevers
PARAMARIBO De Surinaamse vice-premier Andre Haak
mat heeft de in Nederland gevestigde Surinaamse advocaat
Gerard Spong uitgesloten van de verdediging van zeven
linkse politieke gevangenen, die vandaag voor de krijgsraad
moeten verschijnen op verdenking van het beramen van een
staatsgreep. Mr. Spong was speciaal voor de verdediging van
de verdachten naar Paramaribo gekomen.
noodzaak dat wij het optreden van
ons rechtscollege openstellen voor
vreemdelingen," aldus de voormalige
Amsterdamse onderwijsinspecteur
Haakmat
Het is niet geheel duidelijk wat de
rechtskracht van het besluit van de
minister is Spong was al als verdedi
ger geaccepteerd door de president
van de krijgsraad. Na de arrestatie
van de drie militairen en vier burgers
is in Suriname de grondwet echter
buiten werking gesteld en de nood
toestand afgekondigd, een situatie
die nog steeds voortduurt Die toe
stand maakte het mogelijk, dat de
regering van president Chin A Sen
per decreet heeft afgekondigd dat de
krijgsraad ook de vier burgers die zijn
opgepakt mag berechten Onder de
vroegere wetgeving was dat niet mo
gelijk
Rechters
Begin deze week werd bekend dat mr
Ramdat Misier. die gewoonlijk de
krijgsraad voorzit, is vervangen door
mr. Waaldijk. Volgens minister Haak
mat is Ramdat Misier naar Neder
land gestuurd om daar rechters te
zoeken die in Suriname willen wer
ken De zeven verdachten, die ruim
drie-en-een-halve maand in voorar
rest hebben gezeten zonder dat een
aanklacht tegen hen werd ingediend,
zullen zich collectief laten verdedigen
door een groep advocaten. Waarne
mers van Amnesty International en
Cahurlac, een Caribische organisatie
voor de mensenrechten, zullen het
proces bijwonen.
De Antilliaanse Vrouwenunie heeft in
een telegram aan de Surinaamse pre
mier Chin A Sen laten weten solidair
te zijn met de vrouwen van de politie
ke gevangenen Mijnals. Sital, Joe-
man, Playfair, Cumberbatch en de
gebroeders Naarendorp. De Vrouwen
unie spreekt haar verontrusting uit
over „de onrechtmatige aanklacht,
gevangenneming en behandeling van
genoemde politieke gevangenen" en
vraagt hun onmiddellijk vrijlating
In Den Haag heeft de Solidariteitsbe
weging Suriname de komst van een
groot aantal Surinamers naar Neder
land het gevolg genoemd van het
foutieve ontwikkelingsbeleid in Suri
name.
Meer nieuws op pagina 7
Hoe zeldzaam is de Nederlandse zwartkijker? Zijn er
maar tweehonderdduizend, of nog wel een half miljoen?
CRM stuurt grote aantallen biologen het veld in om
eindelijk zekerheid te krijgen over de stand der zwartkij-
kes. Alleen al daardoor een bedreigde soort
Kaartmmap Europa (A)
De kaarten van alle landen van Europa
ui een handig formaat boekje.
Donkerbruine kunstlederen omslag
Twee Dick Brana
poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppetjes van stol.
Origineel Dick Bntna ontwerp
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
met fraai diermotief Als onderlegger
of voor de sier.
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blank houten hang -
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad mei een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u eén van deze kadoos naar
keuze
Naam nieuwe abonneé:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
-Giro;
I Postcode en plaats:Tel
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van f7.50
Kado naar keuze: DA. DB DC. DD- (aankruisen a.u.b.)
IBon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
I Voor bezorginformatie 020-5626264
Lees een krant met overtuiging: TiOUW c
