liekte confectie niet door derde wereld :hemie daalt Armste landen moeten aandacht van EG krijgen ABN Bank 1981 wordt jaar van bedrijfssaneringen ABN Spaarbiljetten. 1980-1985 Volkswagen wil met Datsun samenwerken pdustrie moet kennis van de handel gebruiken ^logelijk tekort aan stookolie Innovatie geen loze kreet -[zegt ministerie Motor van de toekomst Nederland pleit voor eigen beleid Sluiting fabriek Ford in Amsterdam nu niet overwogen Hypotheekrente per 2 dec. Plannen voor VW-produktie in Japan Principe-akkoord over sociaal plan Philips Winschoten Directeur Beroepsgoederenvervoer: CDA: overleg over levering vliegtuigen Fokker aan Bolivia INDERDAG 4 DECEMBER 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 13 - R 15 - HS 17 i onze redactie economie ilSTERDAM De ontwik- pngslanden zijn veel min- r dan vaak wordt aangeno- i verantwoordelijk voor de [braak van de Nederlandse dingindustrie. Toch moet Multivezelakkoord, de jjreenkomst die sinds 1973 Itextielstroom uit de derde freld naar de industrielan- reguleert, per 1 januari 12 verlengd worden. was 20 ongeveer de rode draad 1 liep door het congres dat de con- Jie-industrie en de textielhandel, -iks hun belangentegenstellin- k;ln broederlijk samen hadden geor- erd. Met name de heer heren C. I Pauwe van McKinsey Nederland kN. Yek uit Hongkong bestredende HoncRonfif atieve invloed van de derde we- 6 op de kledingindustrie. 1972-1978 in de confectie-industrie zijn verdwenen er slechts 1700 op rekening kwamen van landen als Hongkong. Taiwan en Zuid-Korea en eveneens 1700 kunnen worden toege schreven aan echte ontwikkelings landen. Aan de hand van een uitvoerige cijferopstelling illustreerde Pauwe dat in de eerdergenoemde zes jaar 6700 van de 22.000 verloren gegane arbeidsplaatsen toe te schrijven wa ren aan produktivlteitsverbetering. Verlies van marktaandeel was de re den dat de andere 15.000 banen niet gehandhaafd konden worden maar daar namen andere EG-landen het merendeel (10.600) voor hun rekening. De arbeidsproduktivltelt speelde dus in de visie van Pauwe een zeer grote rol. Dat werd echter bestreden door algemeen secretaris L. C. W. M. Kus- ters van de Nederlandse Vereniging voor de confectie-industrie (NEVEC). rekende Pauwe voor dat van de ltstljna 22.000 banen die er in de jaren De uit Hongkong afkomstige heer N. Yek constateerde dat er in de Jaren 1970-1976 584.000 textielbanen zijn verdwenen in de Verenigde Staten, West-Duitsland, Engeland, Frankrijk en de Benelux-landen. als gevolg van verbeterde produktiviteit en slechts 143.000 door de handel. Doordat de vraag naar textiel en kleding in die jaren nog steeds (nu nauwelijks meer, red.) werden er weer 458.000 banen gecreëerd waardoor het netto nega tief effect uitkwam op 269.000 ar beidsplaatsen. Yek putte zijn gege vens kennelijk uit een rapport dat de federatie van textielfabrikanten- en exporteurs onlangs publiceerde. •De inleider uit Hongkong zei dat zijn land voor de invoer van grondstoffen evenveel moet betalen als alle andere kopers op de wereldmarkt, zoals de industrielanden. Hij gaf toe dat de lonen lager zijn maar, zo zei hij „onze economie is nog in het ontwikkelings stadium". Verder moesten we zijns inziens niet vergeten dat de omvang rijke textiel- en kledingimport uit Hongkong dat land koopkracht geeft die de industrielanden weer ten goe-, de komt. Het westen kan hierdoor tachtig procent van de kledingimport uit Hongkong door export goed maken. Die opmerking kwam weer in de buurt van wat drs. J. H. Anderson van de Consumentenbond opperde. Hij meende namelijk dat de omstreden duikbotenorder uit Taiwan er nooit zou zijn gekomen als Taiwan niet veel kleding kon exporteren. Deze opmer king toonde aan dat de Consumen tenbond niets voelt voor maatregelen die de kledingindustrie moet bescher men. De consument is daar niet bij gebaat, aldus Anderson. Een studie van de Engelse zusterorganisatie van de Consumentenbond heeft uitgewe zen dat handelsbelemmeringen als het Multivezelakkoord de winkelprij zen voor kleding twintig procent ho ger doen zijn dan zonder deze belem meringen. Een nadeel is volgens An derson ook dat een voorgeschreven maximumimport de importeurs aan moedigt zich op de meest winstge vende kledingsoorten te werpen. Re den waarom er eigenlijk te kort is aan kinderkleding. De Consumenten bond vindt het dan ook geen wonder dat steeds meer ouders tweedehands kinderkleren kopen of kleren gaan ruilen. Ondanks pleidooien voor vrijhandel wilde eigenlijk geen van de inleiders het vanaf begin 1982 zonder nieuw Multivezelakkoord. „Om een chaos" te voorkomen. Duidelijk was dat Kusters van de NEVEC en hoofdbe stuurder W. Verstraeten van de Indu striebond FNV het hardst aan het Multivezelakkoord vasthielden. Maar genoeg is dit akkoord niet, het is geen geneesmiddel voor alle kwalen, had Pauwe van McKinsey al gezegd. Maar wat dan? „Er moet niet langer gépraat worden, maar we moeten wat doen" riep Verstraeten uit. De confec tie-industrie zal het dan echter wel anders moeten doen dan tot nu toe. Te lang heeft deze bednjfstak vastge houden aan massaprodukten die de lage-lonen-landcn ons veel goedkoper kunnen leveren. Pauwe toonde aan dat we bij de handel in herenboven- kleding binnen Europa lang in de lagere prijsklassen lagen. Daar liggen de kansen nietmeer. Die kansen lig gen wel in de modieuze sector. Drs. G. Verberg, waarnemend direc teur-generaal voor de handel op het ministerie van economische zaken, vroeg zich af of de confectie-industrie niet te star is. Laten ze dan samen werken met de handel die een goede kennis van de markt heeft. Laten ze gezamenlijke activiteiten onderne men. 3EN HAAG (ANP) De werkgelegenheid in de Nederlandse iemlsche industrie, die de laatste jaren met gemiddeld 2.000 lanjaren per jaar afbrokkelt, zal waarschijnlijk verder ver- linderen. Dit is het gevolg van enige afbouw van capaciteit, troomlijning en rationalisatie. ldus een van de uitkomsten van een ledrijfstakverkenning. die het minis- van economische zaken heeft ibllceerd. De vermindering van ^liet aantal arbeidsplaatsen zal, is de |Kerwachtlng. geleidelijk gaan en zal Mdoor natuurlijk verloop kunnen wor- yp den opgevangen. De rentabiliteit van de chemie, een an de beltrngrljkste branches van de lederlandse industrie, is momenteel involdoende. Dit is mede het gevolg van de periode van aanpassing, waar y de chemische industrie zich in be- itadt Behalve in enkele sectoren zal de chemische industrie sterk genoeg fijn om de huidige problemen zonder ved overheidshulp te boven te komen Ir werken nu ongeveer 110.000 men- i in de chemie, ongeveer een acht ste van de gehele industriële werkge- {enheid. In 1979 werd een omzet aid van 30 miljard gulden, waar- i ruim 20 miljard werd geëxpor- Dit is een vijfde van de totale uitenlandse omzet van de Neder- industrie. Stimuleren e overheid moet onderzoek en ont- ;keling ten behoeve van vernieu- igen stimuleren. Een zwak punt is melijk dat de research in deze be- •ijfstak terugloopt. Een ander zwak int is het tekort aan technisch 1 kader. Bij de bespreking van de diverse sec toren van de chemie komt het minis terie van economische zaken onder [meer tot de conclusie, dat de vooruit- iten voor de innoverende farma- itische industrie in ons land niet al optimistisch bekeken moeten wor- ïen. Door gedaalde rendementen is 4e research- en ontwikkelingsinspan- ~lg afgenomen. De Nederlandse far maceutische industrie loopt achter met het introduceren van nieuwe pro dukten. Op een klein deel na is de Nederlandse markt voor farmaceuti sche produkten in buitenlandse handen. Het ministerie van economische za ken heeft in totaal acht bedrijfstak verkenningen gepubliceerd. Er vol gen er nog vijf. Ten aanzien van een andere belang rijke bedrijfstak, de elektrotechni sche industrie, die met 115.000 werk nemers eveneens ongeveer een acht ste van de industriële werkgelegen heid voor haar rekening neemt, on- ■houdt het ministerie zich van voor spellingen over de totale toekomstige •werkgelegenheid, Het constateert slechts dat het aantal banen in de periode 1974-1979 met ongeveer 10.000 manjaren is verminderd. De Nederlandse elektrotechnische in dustrie heeft te kampen met felle buitenlandse concurrentie, vooral van Japan en de Verenigde Staten. Zij heeft in het algemeen haar aan deel op binnenlandse en buitenland se markten weten te handhaven bij betrekkelijk lage rendementen. In de kabelindustrie, een van de sterkste onderdelen van de zware elektrotechniek, zal de werkgelegen heid waarschijnlijk dalen als gevolg van verhoging van de arbeidsproduk- tiviteit. Ook een vermindering van arbeidsplaatsen verwacht het minis terie bij de Nederlandse bedrijven in de motoren-, generatoren en transfor matorenindustrie. Van onze sociaal economische re dactie DEN HAAG Het ministerie van («conomische zaken bestrijdt de stel ling van het NCW (christelijke werk- 'ers) dat het regeringsbeleid inza- industriële vernieuwing (innova te) een loze kreet zou zijn. De gege vens waarop het NCW deze stelling faseert, zijn niet Juist, aldus een ^oordvoerder van het ministerie. Het [NCW verweet maandag de regering |dat zij nog steeds niet heeft besloten [tot een speciale maatregel ter stimu- ig van innovatie. Volgens de rdvoerder van het ministerie is de tregel klaar, en wordt thans daar- 'er overleg gevoerd met de Europe- Geraeenschappen (EG). T Ook de bewering dat de het mlniste- I .de de voor innovatie bestemde gele- I den niet uitgeeft en er op bezuinigt, is onjuist, aldus de woordvoerder. Op 1 ..een zeer klein deel" van rond 20 t miljoen gulden na zijn alle middelen I Uitgeput. Die 20 miljoen is vooral bestemd voor organisatorische maat regelen, zoals samenwerking met technische hogescholen en dergelij ke. Dat komt trager van de grond dan gehoopt. De woordvoerder ging ook in op het verwijt dat het ministerie te kritisch is wanneer een ondernemer geld J^aagt voor een innoverend project. Dat ligt er maar aan welke filosofie Je *Ut aanhangen bij het besteden van belastinggelden, aldus de woordvoer der. De feiten zijn in ieder geval dat rond veertig procent van de ontwlk- kellngskredieten die het ministerie verschaft, later terugvloeit, en dat dus rond zestig procent van de inno- vatiesteun gaat naar projecten die uiteindelijk geen succes worden. Bij de Duitse Porsche-fabriek is een motor ontworpen die speciaal is geconstrueerd op de energieschaarste, waardoor op het benzlnegebruik kan worden bespaard. De aan beide zijkanten geplaatste delen bieden bescherming tegen aanrijdingen. Stookolie Over de aardolie-industrie zegt het ministerie dat de elektriciteitscentra les in ons land ln de toekomst wel eens voor een tekort aan stookolie kunnen komen te staan. Problemen voor de stookolievoorzle- nlng van Nederland kunnen ontstaan doordat de olieraffinage-industrie in ons land bezig is zich meer te richten op secundaire verwerking (oliepro- dukten voor nlet-energiedoeleinden). Nagenoeg alle Nederlandse raffinade rijen hebben aanzienlijke investerin gen gedaan of hebben plannen ge maakt voor vergroting van hun se cundaire verwerkingscapaciteit. De ze ontwikkeling is gunstig voor het handhaven van de exportpositie van de Nederlandse olieraffinage-indus trie (10.000 werknemers) en voor onze betalingsbalans, omdat er meer hoog-" waardige produkten voor de export beschikbaar komen. Zij sluit echter niet aan bij de groei ende binnenlandse vraag naar stook olie. In het kader van ons streven zoveel mogelijk aardgas voor de toe komstige huishoudelijke voorziening en voor hoogwaardige toepassingen te bewaren, zijn de Nederlandse cen trales zoveel mogelijk overgescha keld van aardgas op stookolie. Toene ming van de werkgelegenheid ver wacht het ministerie in de sector tele communicatie en signaalapparatuur. Afname in de papier- en kartonindus trie. AMSTERDAM (ANP) Een mogelij ke sluiting van de Ford-fabriek in Amsterdam als oplossing van de pro blemen bij deze vestiging van het Amerikaanse autoconcern is op dit moment van de baan. In een vergade ring van de ondernemingsraad met de directie, in bijzijn van de commis sarissen, is meegedeeld, dat er drie alternatieven worden bestudeerd voor de huidige onrendabele bedrijfs- wagenproduktie in de hoofdstad. Dit zijn een mogelijke assemblage van personenwagens, de fabricage van onderdelen of componenten daarvan of andere aanwendingen van het gehele complex in Amsterdam, de fabriek, de onderdelenmagazijnen en de proefbaan. De genoemde alternatieven zullen midden januari verder worden be sproken door ondernemingsraad en directie. De huidige situatie bij Ford, waar 1750 mensen werken, blijft de ondernemingsraad met zorg ver vullen. DEN HAAG (ANP) Nederland wil dat de Europese Gemeen schap de ontwikkelingshulp gaat concentreren op de armste landen en de voedselhulp gaat vergroten. Verder dient de invoer uit de armste lande.' te worden verruimd. In een nota, die gisteren aan de Sta- ten-Generaal is gezonden staat dat de EG een rol moet gaan vervullen bij de verwezenlijking van het Neder landse beleid. Nederland, dat het voorzitterschap van de gemeenschap gaat vervullen, zal proberen zijn stempel op het EG-beleid te drukken. Nederland zal zich krachtig verzetten tegen protectionisme ten nadele van arme landen, in het landbouwbeleid in Europa zal rekening moeten wor den gehouden met de belangen van ontwikkelingslanden. De EG zou moeten toetreden tot de internatio nale suikerovereenkomst en zich moeten inspannen voor de totstand koming van een nieuwe internationa le graanovereenkomst. Voor het opvangen van plotselinge voedseltekorten moet een noodvoor raad worden aangelegd van voldoen de omvang. Daarom zal Den Haag pleiten voor een aanzienlijke verho- ADVERTENTIE 10,907. effectief rendement per 4 december t waardepapier aan toonder afgifteprijs op 4 december'80 f 1.034,- (inclusief opgelopen rente) t vanaf 10 juni 1985 verzilverbaar voor f 1.650,- dagelijks op de beurs te verkopen geen extra aankoopkosten ook verkrijgbaar via commissionairs in effecten. Viditel 369. Naam bank Rente vast gedurende (in jaren) Afsluitprov. (procenten) Rentepercentages met j zonder gemeentegarantie Opg. bank werke lijk Opg. bank werke lijk Annuïteitenhypotheken ABN 1 jaar 5 jaar 1.5 1.5 10.75 11.0 11.40 11.67 10.75 11.25 11.40 11.95 Amrobank variabel 5 jaar 1.5 1.5 11.0 11.0 11.51 11.51 11.25 11.25 11.77 11.77 Bouwfonds Ned. Gem. 2 jaar 5 jaar 30 jaar 1.5 1.5 1.5 11.4 12.32 11.4 12.32 Centrumbank 5 jaar 1 11.0 11.44 11.0 11.44 NMB 1/3 jaar 5 jaar 1 11.0 10.9 11.71 11.82 11.0 11.25 11.71 11.99 Postgiro/RPS 5 jaar 1 11.0 11.71 11.0 11.71 Rabobank (adviesrente) variabel 1.25 10.75 11.47 10.75 11.47 Rabo Hyp.bank 5 jaar 1.5 11,3 12.12 11.3 12.12 Spaarbank R'dam 1 jaar 3/5 jaar 2 1 11.0 11.44 11.0 11.44 Westland/Utrecht standaard 5/10 Jaar 2 11.1 12.20 11.3 12.43 Levenhypotheken Centraal Beheer 10 jaar 10.9 11.35 10.9 11.35 Ennia 5/10 jaar - 10.9 11.35 10.9 11.35 NVL 5/10 jaar - 10.9 11.35 10.9 11.35 Ook deze week zijn er geen wijzigingen te melden. Inmiddels staat de hypotheekrente „al" vier weken op gemiddeld 11 procent. Of hiermee het eind van het jaar gehaald zal worden lijkt ons dubieus. (Publlkatle samengesteld door de Vereniging Eigen Huis te Amersfoort). Van onze redactie economie AMSTERDAM Volkswagenwerk in Wolfsburg (West-Duits land) en Nissan Motor Co. in Japan gaan de mogelijkheden tot samenwerking onderzoeken. In eerste instantie zal worden onder zocht of een middenklasse-auto uit het VW-concern (Audi 80 of Passat bij voorbeeld) in Japan kan worden gefa briceerd. Dit met het doel de Aziati sche (Japanse) markt te bedienen. De traditionele exportmarkten zullen, evenals dat nu ook al gebeurt, door Volkswagen in Wolfsburg worden be- leverd. Verwacht wordt dat het onderzoek dat nu in gang is gezet, in de eerste helft van 1981 gereed zal komen. Be halve uitsluitsel omtrent welk VW- model in de toekomst in Japan en in welke aantallen zal kunnen worden gefabriceerd, zal het onderzoek ook betrekking hebben op de mogelijkhe den van andere gezamenlijke pro jecten. Indien de plannen tot samenwerking van Volkswagen en Nissan definitief gestalte krijgen, kunnen zij een bij drage leveren tot het herstel van het evenwicht in de internationale auto handel. Zoals bekend, is de balans nu sterk verstoord in het voordeel van Japan. Nissan Motor is de op één na grootste autoproducent van Japan en de op vier na grootste in de wereld. Het bedrijf maakt de Datsun-auto's. De Japanse autoverkopen in de Duitse Bondsrepubliek zullen dit jaar onge veer 60 procent hoger zijn dan verle den jaar en ruim 236.000 auto's om vatten. Volkswagenwerk staat op de wereldranglijst van autoproducenten op de zevende plaats; het bedrijf is de belangrijkste exporteur van auto's naar Japan. ging van de EG-bljdrage en voor het omzetten van vrijwillige bijdragen in verplichte bijdragen. Een nieuw internationaal textielbe- leid zou een impuls moeten geven aan de ontwikkeling en de groei van tex tielindustrie en textieluitvoer van ar me landen. Nederland zal er verder op aandringen dat de EG-landen 0,7 pro cent van him bruto nationaal pro- dukt als maatstaf voor hulpverlening zullen hanteren. BERGOSS gaat 72 van de bijna 300 personeelsleden ontslaan. Reden is een beperking van de export, voor al naar die landen waar slechts een geringe hoeveelheid vloerbedekking werd geëxporteerd, wat hoge kosten met zich meebracht. Van de 72 ont slagen vallen er 52 onder het adminis tratieve, leidinggevende en onder houdspersoneel. Bergoss leed in het derde kwartaal een verlies en denkt niet dat de situatie op korte termijn zal verbeteren, zonder de Inkrimping. De omzet steeg weliswaar maar de kosten namen sneller toe. In het eer ste halfjaar was er nog een kleine winst: ƒ271.000 (214.000). RSV, IHC Holland en IHC Inter (Nederland) zijn van plan elk voor een derde deel te nemen in het kapitaal van RSV Gusto Engineering BV te Schiedam. De raden van bestuur heb ben dit conform de fusiegedragsre gels meegedeeld aan betrokken par tijen. Voor het ruim 120 man tellende personeel zal deze deelneming van de beide IHC-ondernemingen geen na delige gevolgen hebben, aldus RSV. Van onze correspondent EINDHOVEN - Philips en de vak bonden hebben een principe-akkoord bereikt over een sociaal plan voor de werknemers bij de Philipsvestigingen in Winschoten. De persglasfabriek daar zal in het kader van een groot scheepse reorganisatie worden ge sloten. Daarvoor in de plaats krijgt Winscho ten de speciaalglasfabrlek, die nu nog in Eindhoven staat. Het personeels bestand in Winschoten loopt daar door terug van 335 naar 260 mensen. Philips heeft beloofd, dat alle werk nemers die overbodig worden pas send vervangend werk zullen krijgen binnen de regio. Het bedrijf ver wacht, dat die herplaatsing nogal wat problemen zal opleveren. Daarom stelt Philips een speciale premie be schikbaar voor werknemers, die vóór eind maart ontslag nemen. UTRECHT Het jaar 1981 dreigt voor het wegvervoer een jaar van inkrimping en stagnering te worden. De groei- economie van vroeger zal in de komende jaren niet terug keren. Deze sombere woorden sprak direc teur dr. H. den Harder van de Neder landse Organisatie voor Beroepsgoe deren vervoer (NOB) gisteren tijdens de ledenraadsvergadering. Den Har der waarschuwde ervoor dat de over heid niet te gemakkelijk van de ver onderstelling moet uitgaan dat de Nederlandse wegvervoerbedrijven zich de komende jaren wel zullen redden. „Daarvoor Is de uitgangspo sitie van veel bedrijven te slecht, als gevolg van de voorafgaande slechte jaren", aldus Den Harder. Het NOB heeft het afgelopen jaar vastgesteld, dat een toenemend aan tal bedrijven aan prijsonderbieding doen. Den Hartog waarschuwde de vervoerders dringend voor het gevaar dat dat hieraan is verbonden, omdat het de neergaande tendens van de economische situatie alleen maar versterkt. Een betere oplossing voor de overcapaciteit waar deze sector mee kampt, is volgens hem een capa citeitsbeperking: het stilzetten van een of meer auto's, ten gunste van het bedrijf zelf en van de hele markt. Een manier om op de sterk stijgende kosten te besparen is volgens Den 'Harder een alerter energiebeleid. Dat zou het wegvervoer wel eens een vol procent in de kosten kunnen schelen, zo heeft de NOB berekend. In 1981 verwacht de organisatie een gemid delde rentabiliteit van één procent voor binnenlandse, en van 2,6 procent voor internationaal vervoer. Speciale maatregelen wil Den Haag treffen voor landen die olie produce ren, niet veel industrieprodukten uit voeren en die problemen hebben met de financiering van hun tekorten op de betalingsbalans. De derde wereld zou meer toegang moeten krijgen tot de Europese kapitaalmarkt. Verbetering van de hulpverlening op energiegebied is, volgens de Neder landse regering, eveneens noodzake lijk. Daarbij wordt gedacht aan hulp bij het zoeken en ontwikkelen van energievoorraden die aanwezig zijn in de arme landen. Extra steun Minister van ontwikkelingssamen werking J. de Koning heeft gisteren zowel Kenia als Tanzania zeven mil joen gulden extra steun toegezegd. Tanzania zal dit bedrag besteden voor de aanxoop van medicijnen en Kenia zal voedsel kopen in verband met de slechte voedselsituatie in vooral het noordwesten van dit Oost- afrikaanse land. Beide bedragen komen boven de reeds voor dit jaar toegezegde hulp van 105 miljoen gulden voor Tanza nia en 58 miljoen gulden voor Kenia. Tanzania ontving bovendien eerder dit jaar steun voor de betalingsba- lans van 57,5 miljoen gulden. DEN HAAG De CDA-fractie ln de Tweede Kamer neemt het standpunt in dat mondeling overleg geboden is over al of niet levering van F-27 vlieg tuigen door Fokker aan Bolivia. Ook wil de fractie een notitie hierover van minister Van Aardenne (economische zaken). Minister Van Aardenne weigerde aan Fokker de exportvergunning voor de laatste twee van zes vliegtuigen te leveren. De minister weigerde de ver gunning af te geven omdat afgelopen zomer in Bolivia een militaire staats greep heeft plaats gevondea Boven dien kan de F-27 worden omgebouwd voor militaire doeleinden. EL8EVIER-NUD verwacht niet dat de jaarwinst sterk zal achterblij ven bij die over 1979 toen netto ruim 51 miljoen werd verdiend. „Hooguit is de winst enkele miljoenen lager," aldus het bestuur. In het eerste half jaar daalde de winst met meer dan 5 miljoen. Aanleiding voor het bericht was de opmerkelijke koersdaling op de beurs van 173 tot 145,50 in een maand tijd. Vandaag lag de koers daar iets boven. De heer W. Pluygers, een van de twee presidenten van de raad van bestuur gaat na de volgende jaarvergadering (in april) met pensioen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 17