Kabinet eind
op streek met
grondpolitiek
ïouw Commentaar
)ok de PvdA wil bij
minimumloon onderscheid
'Eetlust van te dikke
mensen heeft niets
te maken met honger'
ik ben een vrouw en besta niet
Kamer wil ook laatste horde nemen
|oor bescherming van koopkracht
voet van foot
onderduiker
rookverbod
reuzekracht
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
idoorgrondelijk
is vooralsnog ondoorgronde-
welke principes van verdelende
iivaardigheid het kabinet ertoe
hen gebracht de belastingaftrek
rente op hypotheken van eigen
ingen af te schaffen voor be
ien die de 540.000 gulden te
5n gaan. Waarom heeft het ka-
I. die grens gemakshalve niet
maar op één miljard gulden
I, waar het in beide gevallen
om astronomische bedragen
die de begrippen van een nor
sterveling verre te boven
nboüi voordeel van het laatste getal is
'eer' cder geval dat niemand daar-
vel' r zal worden getroffen en daar-
00gis is het kennelijk toch begonnen?
is duidelijk, het principe-ak
tes 5 tl is een slap aftreksel van een
ng - die van meet af aan omringd is
lang. eest met tal van onzuivere cle-
n iten. Het begon eertijds al met
coni jcharnaste aanval van vice-pre-
k r Wiegel die in een beperking
de rente-aftrek de onvervalste
tnen meende te bespeuren van
n' beginnende afbraak van het
'en< 11 woningbezit.
;chaj
al vi en Eaat er daarentegen
ir 'h, hts om belastingvoordelen te
*s erken, die alleen voor de rijken
ndoes weggelegd. De hoge inkomens
aam fileren dubbel van de renteaf-
o°rK Hun belastingvoordeel is het
Jn: d Dtst en bovendien zijn zij alleen
h°ud iaat om zulke hoge hypotheken
ptei t sluiten. Om de gedachten te
alen: een hypotheek van
c .000 gulden kost bij de huidige
f rentestand al gauw zo'n zes-
izend gulden per jaar. Zelfs na
to, jrenteaftrek is daarom met de
>t 'we nciering alleen al zo'n dertig-
Eer end gulden van het nctto-inko-
d*ci> gemoeid. Bovendien zal men
Y over een paar ton eigen geld
nfcten beschikken om een woning
tunncn aanschaffen waarop een
bank 540.000 gulden hypotheek
durft te geven.
Het zijn dus wel de zeer bevoor
rechten die het kabinet meent te
moeten ontzien. Zelfs als men
daarvoor met het argument
schermt van de bevordering van het
eigen woningbezit. Want het moge
op zich zelf juist zijn dat door de
aanschaf van een duurder huis,
zelfs één van meer dan zevenhon
derdduizend gulden, er meestal
goedkopere beschikbaar komen.
Wie het echter echt goed meent met
het eigen woningbezit beperkt de
rente-aftrek op hypotheken tot zo'n
ton of drie en gebruikt de extra
belastingopbrengst hieruit ten be
hoeve van bouw- en rentesubsidies
voor doorsneewoningen voor de
massa-mensen die best zouden wil
len kopen, maar die daaraan met de
huidige hoge prijzen en hoge rente
niet hoeven te denken. Bovendien is
het zo, dat mensen met hoge hypo
theken belang hebben bij veel infla
tie De inflatie financiert immers
mede de hypotheeklening en dat
kan natuurlijk nooit een gezond
economisch principe zijn. Het kabi
net zou zich daarom veel politieke
ellende hebben kunnen besparen
wanneer het twee jaar geleden iets
verstandigs had gedaan met het
gedegen rapport van professor Hof-
stra over de inflatie-neutrale belas
tingheffing. Om politieke redenen
moest dit rapport echter de prulle-
mand in. De wens van een meerder
heid van de Tweede Kamer om dan
in ieder geval de hypotheekrente te
beperken is in zekere zin een poging
om de schade nog enigszins te her
stellen.
Om dit werk aan te pakken wil het
kabinet vooralsnog niet verder
gaan dan het aanreiken van het
gereedschap. Hel is daarom aan de
Kamer om er daadwerkelijk mee
aan de slag te gaan.
erso 1 der Doet noemde als voorbeeld
hi] e bejaarde die naast de AOW nog
in sa 1 redelijk ander pensioen geniet.
i an( PvdA'er zette zich af tegen D'66,
bi
vindt dat het maken van onder
leid binnen de groep mensen met
ïimum inkomens de emancipatie
belemmeren. Van der Doef: „Hoe
en vfcden vrouwen worden geschaad in
Lireti echtvaardigde claims op arbeid en
)e B men. als in de belastingen of so-
drie premies rekening wordt gehou-
1P. e 1 met de vraag of van dit minimum
omen mensen moeten leven dan
I dat het een aanvullend Inkomen
iaën D66 fun met emancipatie-doel-
ietvi Uingen.
lie hi
ogal dwaas'
Kamer stelde zich gisteren achter
maatregel van minister Albeda om
limumloon en laagste sociale uit
ingen op 1 december al te verho-
t. Wi n met 25 gulden netto, in plaats
1 te maken van het koopkracht-
5 dat ook de laagste inkomens
a 1980 lijden. Een Kamermeerder-
n had de vijftig miljoen gulden die
rt deze maatregel zijn gemoeid, wil-
toespitsen op gezinnen en alleen-
iden voor wie het minimumloon
door Jan Bezemer en Theo Koeló
Het kabinet vordert met de grondpolitiek. Twee wetten zijn .binnenHet zwaarste werk komt
nog: wijziging van de onteigeningswet, indertijd de doodsteek voor het kabinet-Den Uyl. Dat zal
de nodige politieke problemen opleveren. Maar de Kamer toont een opmerkelijke soepelheid
om de grondpolitiek vóór de komende kabinetsformatie op papier .rond' te hebben.
i onze sociaal economische redactie
N HAAG Ook de PvdA wil bi) de bescherming van de
ipkracht van minimum Inkomens onderscheid maken tus-
mensen die van dit minimum moeten leven en mensen
r wie het niet het enige Inkomen is. Het PvdA-Kamerlld
In der Doef zei dit gisteren ln de Tweede Kamer. Eerder
ilden CDA. WD en minister Albeda (sociale zaken) zich al
dit standpunt.
DEN HAAG Kan de over
heid een winkelier dwingen
om x kilo suiker te verkopen,
en geen kilo meer, ln het be
lang van zijn concurrenten?
Het antwoord is nee. Kan die
zelfde overheid tegen een
boer zeggen dat zijn bedrijf
groot genoeg Is, dat hij geen
hectare grond méér mag ko
pen, terwille van de concur
rentie? Het antwoord is dit
maal ja, tot verdriet van het
WD-Kamerlid Harry Waal
kers, de geestelijke vader van
bovenstaande vergelijking.
Met friese tegenzin, zoals dat heet. zal
de WD volgende week Instemmen
met wetsvoorstellen om de prijzen
van landbouwgrond te beteugelen.
De WD is daarmee al uitgeroepen
tot redder van de wet agrarisch
grondverkeer (eerdere roepnaam:
vervreemding landbouwgronden),
een van de pijlers van de grondpoli
tiek van het kabinet-Van Agt. Een
andere hoofdmoot, de wet die ge
meenten een voorkeursrecht geeft bij
de aankoop van onroerend goed.
werd eerder deze maand door de Ka
mer geloodst. De WD kon toen al
evenmin op enthousiasme worden be
trapt.
Maar Ja, het regeerakkoord bevat nu
eenmaal een flink hoofdstuk .grond
beleid'. En beleid betekent in dit ge
val; wetgevende arbeid. Twee wetten
heeft het kabinet nu .binnen', maar
de discussie over het klapstuk van de
grondpolitiek te weten wijziging
van de onteigeningswet moet nog
beginnen. Voor wie het niet meer
weet: op dit terrein struikelde het
kabinet-Den Uyl.
Het hete hangijzer uit die tijd, de
vergoeding die de overheid een
grondeigenaar betaalt in geval van
onteigening, ligt er nog steeds.
Wat was er ook al weer aan de hand?
Het kabinet-Den Uyl kwam met voor
stellen om de vergoeding van ontei
gende grond te baseren op de ge
bruikswaarde, en niet langer op de
marktwaarde. Grond kan belangrijk
in marktwaarde stijgen, door, bij
voorbeeld, overheidsplannen, nog
vóór die grond onteigend is. Volop
mogelijkheden voor speculatie dus.
en daarom zou voortaan de (lagere)
gebruikswaarde vergoed worden. Het
CDA ln de Kamer vocht dit plan aan.
CDA en PvdA raakten er binnen het
kabinet slaags over, een crisis volgde.
Water bij de wijn?
De standpunten in de Kamer zijn
eigenlijk nauwelijks gewijzigd, met
dit belangrijke verschil, dat de partij
en er behoefte aan hebben de kwestie
eindelijk eens van tafel te krijgen. De
bereidheid om water bij de wijn te
doen neemt belangrijk toe. Het kabi
net zal het daarvan moeten hebben,
want de inhoudelijke kritiek op de
voorstellen van het huidige kabinet Is
onverminderd fors te noemen.
Eind 1979 kwam het kabinet-Van Agt
met een wijziging van het wetsont
werp, waarop het kabinet-Den Uyl
viel. Uit de reacties van de fracties
bleek dit voorjaar andermaal dat de
VVD er eigenlijk geen behoefte aan
heeft de onteigeningswet te wijzigen.
Met de bijna honderdjarige jurispru
dentie rondom de oude wet in de
hand kan de rechter uitstekend recht
doen aan overheid en eigenaar,
meent de WD. De liberalen zijn ech
ter bereid de wetswijziging te accep
teren, mits daarin staat dat de rech
ter in bepaalde gevallen de wet kan
omzeilen.
Het CDA heeft zich bij lezing van de
voorstellen van het kabinet-Van Agt
vertwijfeld afgevraagd of de huidige
aanpak niet op hetzelfde uitkomt als
hetgeen het kabinet-Den Uyl voor
stelde. „Het heeft de fractie van het
CDA getroffen, dat het wetsontwerp
uitgaat van marktwaarde om vervol
gens uit te komen bij gebruiks
waarde."
De PvdA betrekt de oude stelling dat
moet worden onteigend op basis van
gebruikswaarde. De weg die het kabi
net kiest wordt een „heilloze" ge
noemd, omdat alleen een wijziging
van de tekst, maar geen inhoudelijke
wijziging van de onteigeningswet
ontstaat.
Aan het kabinet de zware taak om
tenminste twee van deze drie opvat
tingen met elkaar te verenigingen, wil
ook deze wetswijziging worden ge
oogst. Minister De Ruiter (justitie)
heeft onlangs gezegd dat hij nog in
deze kabinetsperiode de zaak wil af
handelen. Bepaald „kort dag" voor
zo'n gevoelige problematiek.
De bewindslieden, die de afgelopen
weken hun grondgebied in de Kamer
verdedigden, waren zeer op hun hoe
de zodra de onteigeningswet ter spra
ke kwam. In de twee behandelde
wetsontwerpen (landbouwgronden,
voorkeursrecht gemeenten) is een
aparte waardebepaling opgenomen,
los van de inhoud van de onteige
ningswet. In beide gevallen is sprake
van de marktwaarde, maar nadruk
kelijk zonder verwijzing naar de ont
eigeningswet. Een van de betrokken
bewindslieden. Braks (landbouw),
daarover: „Een rechtstreekse verwij
zing naar hetgeen op dit moment in
de onteigeningswet staat, heb ik wil
len vermijden. Ik vind het juist beter
dat een discussie (over de waardebe
paling in de onteigeningswet) bij de
behandeling van die wet gevoerd
moet worden."
Uitstel van de discussie. De WD kon
even blij zijn: de nauwe band tussen
de wetten, die de PvdA vurig bepleit
heeft, is er op dit moment niet.
Maar, we schreven het al, veel vreug
de hebben de liberalen de afgelopen
weken niet kunnen beleven. Het
wetsontwerp voorkeursrecht ge
meenten werd, dankzij CDA en
PvdA, na bereidwillige medewerking
van christen-democratische bewinds
lieden, belangrijk uitgebreid. Ge
meenten krijgen niet alleen een voor
keursrecht bij de aankoop van grond,
om speculanten de wind uit de zeilen
te nemen, maar ze zullen ook voor
rang hebben bij de aankoop van
goedkope huurhuizen (woningwetwo
ningen). Het kost gemeenten nu vaak
de grootst mogelijke moeite en han
denvol geld om die huizen uit handen
van speculanten te houden.
Met lede ogen moeten de liberalen
verder toezien dat de overheid eisen
zal stellen aan aspirant-kopers van
landbouwgrond en aan hun bedrij
ven. Zij vinden het .zeer ingrijpend'
dat de overheid een boer de toegang
tot de grondmarkt kan ontzeggen,
omdat zijn bedrijf al een bepaalde
omvang heeft. Ook hier had de WD
gepleit voor een regeling in een ande
re wet, zo het al echt nodig is dat de
overheid zich bemoeit met de grootte
van bedrijven. Wederom een vergeefs
pleidooi.
De PvdA kreeg, dankzij het CDA. op
verschillende punten haar zin (er wor
den geen eisen gesteld aan de leeftijd
van aspirant-kopers, noch aan de mi
nimum-omvang van hun bedrijf).
Toch zal de PvdA tégen de wet argra-
rischgrondverkeer stemmen. Het .uit
dunnen' van de kopersgroep op de
grondmarkt, met behulp van allerlei
eisen (kriteria), leidt, volgens de
PvdA, niet tot scherpe dalingen van
de grondprijzen. De PvdA wil dat de
overheid als koper én verkoper van
grond een rechtstreekse invloed
krijgt op de prijzen.
Maar de socialisten hebben, voordat
zij besloten ,nee" te zeggen, zich er
wel van overtuigd dat de WD „ja"
zou zeggen. Een Kamermeerheid
voor de wet agrarisch grondverkeer is
daarmee zeker. Een beetje grondpoli
tiek is, gezien het spionagewerk van
de PvdA bij de WD, kennelijk beter
dan helemaal geen grondpolitiek.
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Tro* jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
ARABISCHE EENHEID
VOORKANT
of de minimum sociale uitkering het
enige inkomen is. Volgens Albeda
was dit technisch onmogelijk. Alleen
minimum jeugdloners beneden de 21
Jaar zijn nog uitgezonderd. Voor zo
ver zij gehuwd zijn, kunnen zij de 25
gulden halen bij de bijstand.
De Korte (WD) noemde de maatre
gel „nogal dwaas en ondeugdelijk."
Ook de gepensioneerde directeur van
Shell krijgt nu dit bedrag." De
WD'er wees er op dat van de ander
half miljoen AOW'ers er 1,2 miljoen
inkomens hebben naast hun AOW.
Van de 400.000 mensen met mini
mumloon bestaat tachtig procent uit
jeugdloners. alleenstaanden en gezin
nen met meer dan een Inkomen. De
Korte wilde alleen gezinnen met kin
deren en met een minimum inkomen
een extraatje geven. Met de 25 mil
joen gulden kwam hij dan tot een
uitkering van 120 gulden netto. Albe-
li op l januari, om aldus nog wat da hield echter vol dat dit Idee niet
uitvoerbaar was. De WD'er diende
daarop een motie ln waarin Albeda
wordt gevraagd nog eens met de Ra
den van Arbeid uitvoeringsorga
nen voor de kinderbijslag te gaan
praten. Daar had Albeda geen moeite
mee.
ACHTERKANT
UTRECHT (ANP) De eetlust van te dikke mensen heeft
niets te maken met honger. Die eetlust wordt opgewekt
door signalen uit de omgeving, zoals het beeld van
lekkere hapjes. Dit blijkt uit onderzoeken die onlangs ln
West-Duitsland zijn gedaan.
De Wéstduitse psycholoog dr. Pu-
del legde gisteren in Utrecht enke
le resultaten van het ondeizoek
uit. Daar werd het symposium
„Groepsopvoeding in de jaren
tachtig" gehouden.
Mensen met overgewicht kregen
ln het Westduitse onderzoek trek
toen de klok de voor hen gebruike
lijke etenstijd aangaf. Nadat de
klok ongemerkt een uur achter
gezet was, bleef ook de trek een
uur uit. Als een pan met soep niet
leegraakt omdat er stiekum wordt
bijgevuld, eten te dikke mensen
bijna twee keer zoveel dan wan
neer het niveau in de soeppan
langzaam zou dalen. Lekkere hap
jes op tafel worden door te dikke
mensen helemaal opgegeten. „De
tafel moet helemaal leeg zijn voor
dat mensen met overgewicht het
gevoel hebben voldaan te zijn",
aldus PudeL
Calorieën
Uit het onderzoek bleek ook dat
de vermelding van het aantal calo
rieën op de verpakking van etens
waren van invloed is op het eetge
drag. Hoe hoger het aantal calorie
ën of de vermelding daarvan nu
klopt of niet des te voldaner
voelden de te dikke mensen zich
na de testmaaltijd.
Volgens Pudel moeten mensen
met overgewicht hun eetlust wan
trouwen. Zij zouden de eetge
woonte alleen aan de lichamelijke
behoefte moeten aanpassen en
niet aan signalen uit de omgeving.
Uit dat onderzoek onlangs naar
de weerstanden tegen het femi
nisme hetzelfde waarvan een
lezeres de schrijfster voor een
jong broekje of een gefrustreerde
oudere man versleet Is wel
duidelijk geworden dat lang niet
alle vrouwen warm lopen voor
het feminisme laat staan alle
mannen. Een aantal weerstanden
vooroordelen vaak zijn in
het verslag over dat rapport al
naar voren gekomen. Maar ze
klinken heel anders als Je vrou
wen er zelf over aan het woord
laat Zoals het feministisch
maandblad Opzij (november*
nummer) gedaan heeft, dat van a
tot z aan dit onderwerp gewijd is.
Die weerstanden, concludeert Li
lian Kloppenburg ln een gesprek
met psychotherapeute Bertha'
van Amstel, zitten eigenlijk bij
ieder mens ingebakken, of ze nu
wel of niet in het bijzonder tegen
het feminisme zijn gericht. Hedy
d'Ancona, zelf feministe, schrijft
over de verdeeldheid onder femi-
nlstea Dat komt doordat „we
ons vastklampen aan een aantal
misverstanden. Het eerste mis
verstand is dat we doen alsof we
een sekte zijn. Met een mystiek
geloof ln eigen uitverkorenheid
en eigen miskendheld. Om tot de
sekte toe te treden dien Je alles
wat de sekte kenmerkt onvoor
waardelijk te accepteren.
Het tweede misverstand is, dat
vrouwen beter en mooier zijn.
Dat misverstand dient ook drin
gend uit de weg geruimd, omdat
we daarmee onze felste tegen
standers kweken. Het derde
misverstand is, dat gemeen
schappelijkheid ln de onderdruk
king en achterstelling tot iets
aardigs en leuks leidt Vergeet
het maar!"
Een paar uitspraken van nlet-
feministlsche vrouwen over femi
nisme: „Ik vind het altijd bijzon
der irritant als Iemand mij
vraagt: wat doe je behalve Je
huishouden? Dat vind ik een de
nigrerende vraag. Ik krijg
onderdehand het gevoel dat ik
een nul ben.
Ik hoef toch nergens te werken
om ergens ln geïnteresseerd te
zijn?" - „Feministen doen net of
mannen van geen kant deugen en
vrouwen altijd ln een hoekje
trappen, nou dat is beslist niet
waar. Ik vind feminisme zo agres
sief tegenover mannen, en ik vind
mannen Juist leuk."„Ik ben niet
Jong. Ik ben niet links. Ik behoor
niet tot een goed in de (medla)-
markt liggende bevolkingsgroep
zoals gastarbeiders, rijksgenoten
of bewoners van de Derde We
reld. Ik ben geen politiek vluchte
ling, mijn huid is blank. Aan mijn
accent hoor Je niet waar ik gebo
ren ben en correct spellen kan ik
(ook al. Allemaal buiten mijn
schuld, behalve dan het niet-
lmks-zijn. Welzijnswerkers en so
ciale begeleiders zal je in mijn
buurt niet vinden, al zijn er perio
den ln mijn leven geweest waarin
ik dankbaar zou zijn geweest
voor elke uitgestoken hand. Ik
heb geen baan, die raakte ik
lcwljt toen ik mijn man naar het
buitenland volgde. Ja, lk ben een
vrouw. Een kakmadam volgens
sommigen. En ik besta niet."
Een stukje uit de eerlijke, „boze
brief van mevrouw Nakaart,"
waarin een vrouw van middelba
re leeftijd uitlegt waarom ze zich
niet aangesproken voelt door het
hedendaagse feminisme (en an
dersom), terwijl ze zich wel femi
niste voelt. Op haar manier, die
niet geaccepteerd wordt. „Ik acht
mijzelf heel progressief, maar he
laas, in de spraakverwarring die
ons teistert ben ik dat niet.
Ik hoor dat lk alleen maar
feministe kan zijn als ik een
Rooie Vrouw ben. Feminisme
zonder socialisme is niet moge
lijk. is me verteld. Maar mis
schien gebeurt er een wonder.
Heel misschien zijn er mensen
die zich afvragen wat mijn soort
beweegt. Mensen die zich bewust
zijn dat er niets eenvoudig is
sinds we ophielden dier te zijn."
Dat had de nieuw gekozen La-
bour-leider Michael Foot niet ge
dacht: dat zijn voet zo gauw al
voor de stoep van Downings-
treet 10, de Londense ambtswo
ning van Engeiands premier, zon
staan. Dat was ook niet direct
Foots bedoeling. Hij had het gips
van zijn meteen na zijn verkie
zing gebroken been aan studen
ten gegeven om het op een vei
ling te verkopen. Maar die zetten
het gipsen afgietsel van het lei-
derabeen voor mevrouw That
chers deur, omdat ze vonden dat
Foot of de voet daar thuis
hoort.
Een 24-jarige Zwitser die wegens
dienstweigering tot vijf maanden
gevangenisstraf is veroordeeld,
heeft een schuilplaats in de Al
pen gezocht en gevonden voordat
zijn straf ten uitvoer kon worden
gelegd. Vanuit zijn beboste
schuilplaats heeft de onderdui
ker Zwitserlands president Geor-
ges-André Chevallaz een brief ge
schreven, waarin hij uitlegt voor
stander van een vrijwilligersleger
te zijn, verzoekt het geld dat voor
dienstplichtigen wordt uitgetrok
ken, aan een nuttiger doel te be
steden en meedeelt dat hij de
winter op 1800 meter zal door
brengen. Er stond geen adres van
de afzender op de brief.
Net als in Griekenland en mis
schien ook nog wel ln andere lan
den geldt nu ook in Noorwegen
een rookverbod voor bestuurders
van auto's. Niet alleen de Noren
zelf, ook elke buitenlander die
Noorwegen binnenrijdt wordt ge
acht het nieuwe artikel in de
Noorse wegenverkeerswet te ken
nen. De overheid hoopt met de
maatregel de ongelukken op de
weg wat verder terug te dringen.
Sinds Arnold Lemerand (56) zes
jaar geleden met een hartinfarct
in het ziekenhuis belandde, heeft
hij nooit meer durven bukken om
iets zwaars op te rapen. Maar
toen hij in zijn woonplaats
Southgate, in de Amerikaanse
staat Michigan, een vijfjarig jon
getje onder een loodzware, gietij
zeren buis zag komen en kinde
ren in de buurt van het ventje
hoorde gillen, stapte hij zonder
zich te bedenken uit zijn auto en
tilde de buis op, zodat andere
kinderen het Joch er onder van
daan konden trekken. Achteraf
begrijpt niemand waar de anders
zo angstige man de kracht van
daan haalde. De bijna zes meter
lange buis woog een paar hon
derd kilo, en toen Lemerand het
later nog eens probeerde, kon hij
er geen beweging in krijgen. Ook
zijn volwassen zoons, een politie
man, verslaggevers en fotografen
die hun krachten op het gietijze
ren gevaarte beproefden, kregen
het ding geen millimeter van zijn
plaats. De zware buis, die vanaf
'een stapel op het hoofd van het
jongetje rolde, bleek het kind
nauwelijks beschadigd te heb
ben: het is uit het ziekenhuis.
Park cadeau De stad Ham
burg heeft een park van 55.000
vierkante meter cadeau gekregen
van de Westduitse krantenmag
naat Axel Springer. Het zal geen
Springerpark heten, maar Sven
Simonpark, genoemd naar Sprin
gers overleden zoon die onder dat
pseudoniem als fotograaf werkte.
