Henriëtte van Eyk en de raad van kerken 'Het gaat om de mens, niet om structuren' Diakonaat stiefkind van de theologie f r—--"i Trouw De oaus a' ls puzzel VAKATURE IN HET PREDIKANTENTEAM r-Z m Conferentie feminisme en bijbel Ds. van den Heuvel op diakonale dag De aard van het schriftgezag VANDAiP Geen diakonale actie voor Soweto-kaarsen Feestelijke wijn hoeft niet duur te zijn. Tenminste niet bij de slijter-wijnhandelaar! DONDERDAG 27 NOVEMBER 1980 TROUW/KWARTET door A. J. Klei Soms spot ik een beetje met de raad van kerken. Ik weet dat 't verkeerd is. maar de Heidelbergse Catechismus leert ons dat de mens geneigd is tot alle kwaad, dus wat wil ik? Welnu, laatst was het opnieuw zover. Ik kreeg bericht dat de raad van kerken weer eens een brief geschreven had naar een verkeerd soort president in Zuid-Amerlka. waarin deze werd opgewekt zich beter te gedragen. Hoe gaat dat eigenlijk bij jullie?, informeerde ik bij iemand van de raad van kerken. Lezen jullie de krant zorgvuldig en zegt dan op een gegeven moment een lid. dat er nu wel weer genoeg ellende is om een brief te versturen of een ander gezellig iets? Hoe bedoel je?, vroeg de man van de raad van kerken. O niks. antwoordde ik, want als je zoiets moet uitleggen, is de aardigheid er af. Hij kende blijkbaar „De kleine parade" van Henriëtte van Eyk, en daarvan het derde hoofdstuk niet. Daarin gaat het over een féte-de- bienfaisance. een weldadigheidsfeest Thérèse Wentinck (met ck en geen familie van de Wentinks zonder c!) en haar vriendin Betty lagen in Thérèse's boudoir voor de open haard naar het spel der vlammen te kijken. Buiten woedde een sneeuwstorm en Betty zei, dat ze de krant twee dagen lang gevolgd had en dat ze dach t dat er nu wel weer genoeg ellende was om een fète-de- bienfaisance of een ander gezellig iets.... Goed. hier komt dus mijn spottende opmerking over de brievenschrijvende raad van kerken vandaan Ik heb uit het hoofd geciteerd, maar pak nu het boek uit de kast om te kijken of het klopt. Het klopt en dat is geen wonder, want ik heb sinds mijn jongensjaren „De kleine parade" zo vaak gelezen, dat ik sommnge passages van bulten ken. Het boek kwam in 1932 uiten ik herinner me, hoe mijn moeder eens geestdriftig thuis kwam van een vrouwenvergadering, waar„Rultjespak" was voorgedragen: ook een fraai verhaal over Thérèse en Betty, die examen moesten doen „voor een soort acte; niet omdat 't nodig was. maar zuiver en alleen uit liefde" Onderweg naar 't examen ontmoetten ze in de trein een man in een rultjespak. van wie Thérèse luidkeels verklaart: „Ik houd niet van dargelijke mannetjes. 'tZou best een moordenaar of een wielrenner kunnen zijn. Z'n model hoofd bevalt me niet en zijn dasspeld is niet echt, hij is dus niet te vertrouwen Staat Je tasje er nog. Betty?" La ter blijkt,.Rultjespak" hun examinator te zijn. Overigens spotte Henriëtte van Eyk niet met de raad van kerken .die bestond trouwens nog niet vóór de Henriëtte van Eyk oorlog...maar met de „hogere" kringen en dat deed ze op een meeslepende, dolle manier. Als ik nog even op dat fête-de- bienfaisance terug mag komen. Thérèse belde terstond gravin Knal op. die ook dol was op 't lenigen van nood: „...O, overeen liefdadigheidsfeest mevrouw. Betty en ik hebben er zo'n zin in, omdat er zoveel armoede is... O, voor een arm gezin, mevrouw. Of voor een goed doel. Wilt u ons helpen?" Het werd een mooi weldadigheidsfeest. Het was oorspronkelijk de bedoeling „dat er geld zou overblijven, waarmee we de stormrampkindertjes ten zegen konden zijn, maar er is geen geld overgebleven, dus dat moest vervallen, hoewel t toch een prettig gevoel blijft te weten dat we gedaan hebben wat we konden. Wil ik nu met het vertellen van de afloop van het fète-de-bienfalsance te kennen geven, dat ik weinig fiducie heb in het effect van de rondzendbrieven van de raad van kerken? Nee hoor. zo erg is 't ook weer niet, al ben ik er nog niet van overtuigd dat zo'n Zuidamerikaanse president de schrik om de benen slaat, wanneer de post hem een brief van de Nederlandse raad van kerken bezorgt. Ik kom op „De kleine parade" en zijn gebruik ervan In 't verkeer met de raad van kerken, doordat ik in de krant las dat Henriëtte van Eyk op 83-Jarige leeftijd is overleden. Dit stukje is geen In memoriam. ik weet te weinig van haar af. Henriëtte van Eyk is voor mij de vrouw van één verrukkelijk boek: „De kleine parade". En. iets minder, van het vervolg: „De intieme revue" In mijn exemplaar van „De kleine parade" staat op het schutblad haar handtekening. Ik heb het van haar gekocht op 26 februari 1949, op een boekenmarkt in De Bijenkorf. Die datum kan ik noemen doordat Henriëtte van Eyk hem erbij schreef. Heel zorgvuldig. Van een onzer verslaggevers AMERSFOORT „Het is ten onrechte om de armen in de samenleving als vertegenwoordi gers van de Messias te zien." Met deze woorden reageerde ds. P. van den Heuvel, plaatsvervan gend voorzitter van de hervormde synode, gisteren tijdens de algemene diakonale dag op kritische geluiden in de richting van het beleid van de Generale Diakonale raad (ODR). Deze kritiek werd vorige week tijdens de ontmoetingsdag van diakenen in de vergadering van de hervormde sy- Amersfoort met deze opvatting grote node geuit door de rapporteur van de moeite te hebben. Volgens hem wordt nodig dan wij. Hulpverlening gebeurt pas goed vanuit Christus vast commissie voor dtakonaat en ten onrechte de verbinding tussen de Vairhinalinir samenleving, ds. A. Polhuis. Volgens kerkelijke gemeente en het lichaam ▼CrDinOing deze Zaanse predikant is de visie van van Christus doorgesneden „Als de GDR dat de diakenen de handen wordt gesteld dat in de armen in on2e van het lichaam van Christus zijn een samenleving de gestalte van de Mes- theologie van de rijke, bezittende sias oplicht, dan wordt tekort gedaan klasse." aan wat de bijbel over armen zegt", aldus ds Van den Heuvel, die onder Ds. Van den Heuvel, predikant in meer de profeet Zefanja aanhaalde. Harmeien en lid van de GDR. zei op „Armen hebben Christus niet minder Het geref synodebesluit inzake de2e week in „Waarheid Eenheid" Neem kennis van dit artikel door onderstaande bon in te vullen en in te zenden aan J. P Wijsman. Kortonjolaan 22. 5644 KA Eindhoven (tel 040-113622) Ondergetekende verzoekt I O e©n gratis proefnummer Oeen abonnement op .W&E 24 p. halfj.) O een proefabonnement (ca 3 m.) ad ƒ10 O stud speciaal tarief NAAM/ADRES Als u 10 gireert op giro nr. 3845401 t n.v. W&E te Eindhoven krijgt u. zonder verdere administratie het proefabonnement waarin opgenomen: De Rotter dammer, met DordU Dagblad, Nieuwe Haagse Courant met Nieuwe Leid se Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hoofdredacteur Jenze Tammmga HOOFDKANTOOR Postbus 859 1000 AW Amsterdam Wibautstraat 131 Amsterdam tel. 020-5629444 telex 13006 Postgiro 66 00 00 Bank Ned Credietbank Rekemngnr 23 00 12 574 X11000 REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 3000 AX Rotterdam tel 010-115588 (abonnementen en bezorging) tel 010-115588 (redactie) tel 115700 (uitsluitend voor advertenties) Westblaak 4 Rotterdam REGIO DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 2501 CC Oen Haag tel 070-469445 (abonnementen dn bezorging) lel 070-469445 (redactie) ie» 070-468864 (uitsluitend voor advertenties) Parkstraat 22 Den Haag REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND (abonnementen en bezorging Postbus 3 8000 AA Zwolle tel. 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwolle Abonnementsprijzen- Per maand 16.98 Per kwartaal 50.95 Per half jaar 101.90 Per jaar 201.60 Advertentietarieven op aanvraag Telefonische abonnementenop drachten (zie adressen boven i Opgave familieberichten 9-19 30 van maandag t/m vrijdag Op zondag van 18-20 uur teJet 020- 5622797 Opgave mini-advertenties tel 020-5626262 of schriftelijk aan Mini-Adv afdelmq. postbus 433 1000 AK AMSTERDAM Adreswijzigingen uitsluitend schritieiijk aan4onze Amsterdam se adressen Oecumenische gebedsdagen Ro me Reformatie-retraite, met mevr. ds. W. Timmermans en pater J. Rietmeyer SJ, 8-10 december, Cenakel. Oirschot (tel. 04997-2254). Charismatisch gebedsweekend met pater A. van Corstanje. 13-14 december. Stoutenburglaan 5. Stoutenburg (tel. 033-40848). De predikant, vond dat de diaken grote nadruk moet leggen op de ver binding tussen getuigenis en dienst betoon. op de verkondiging van het evangelie in woord en daad. „Getui genis en dienstbetoon moeten samen gaan, willen ze vrucht dragen", aldus ds. Van den Heuvel, die de diaken opriep in relaties met mensen de dia konale visie uit te dragen. Hij waarschuwde voor een vervaging van het dlakonaat. Het gaat hem te ver om „alles wat er in de samenle ving gebeurt" dlakonaat te noemen. „WIJ moeten terug naar de kern van het dlakonaat. Wij moeten om Chris tus' wil mensen nabij zijn en in dienst van onze Heiland in de wereld staan. WIJ moeten als Invalshoek altijd de mens zien: het gaat om de mens. niet om de structuren. Het ls noodzakelij ker dan ooit dat mensen die dreigen ten onder te gaan aan talloze structu ren geholpen worden door mensen, die een hart voor hen hebben." „Gij hebt aan mijn verdrukking gemeen schap gekregen" is volgens de uit de brief aan de Filippenzen citerende predikant de opdracht van de diaken. Ds. Van den Heuvel vroeg zich verder af of de kerk in haar geheel wel ge diend is met het groeiend aantal spe cialistische „toerustere", vooral op het provinciale vlak. Hij was bang dat uit het oog verloren wordt dat de gemeente als geheel geholpen moet worden. HIJ vreesde dat specialisten langs elkaar heen gaan werken. door Pieter van der Ven Waar ter wereld de huidige paus verschijnt, geeft hij een prikkel aan de plaatselijke economie en wordt alle aanwezige smakeloosheid tot creati viteit gewekt: bordjes, bekers, shirtjes, zakdoeken, theelepeltjes, wat zeg ik, hele serviezen en linnenkasten met pausmotief worden aangebo den en vinden gretig aftrek. Nederland zou zichzelf niet zijn als het over deze paus niet wat moeilijker deed. De paus ls voor velen een probleem, zelfs voor mensen van zijn eigen kerk. Hoe kun je nu dat problematische van de paus toch harmonisch combineren met de bovenvermelde smakeloosheid? Door van de paus een reuzen-legpuzzel te maken, twaalfhonderd stukjes. Moeilijk, vrij saai van kleur, met veel blauwe lucht en grauwe steen en ook wat eentonig met al die zuilen van Bernini of van het Pietersplein onder aan de puzzel. Aan de bovenkant geeft de paus met het bekende handgebaar aan hoe groot de puzzel wordt als ie af ls: 73 centimeter. De puzzel wordt in Nederland op de markt gebracht door 8electa Spel en Hobby te Deventer. Adviesprijs ls 18,90. ADVERTENTIE De kerkeraad van de Evangelische Streekgemeente 'MAAS EN WAAL' (omvattende 10 kerkdorpen) vestigt hierbij de aandacht op de volgende De man of vrouw die wij zoeken zal vanuit de standplaats Druten, in een gedeeltelijk regionale en een gedeeltelijke functionele taakverdeling werkzaam zijn met drie collega's. Een profielschets en informatiepakket is op aanvraag verkrijgbaar. Als u geïnteresseerd bent richt u zich dan tot de beroepingscommissie van de Streekgemeente p/a dhr. E. Kaper, Christinestraat 3, 6658 BL Ben Leeuwen, tel. 08879-2315. Bij geen gehoor 08870-2055 (dhr Chr. Hulsbergen) door dr. J. C. van Dongen Het doet mij deugd, te lezen dat de diakonale raad van de hervormde kerk (GDR) in de synode naar zijn theologische papleren is gevraagd. Als medewerker van deze raad moest lk mij met fundamentele vraagstuk ken bezighouden en heb ik pijnlijk beseft, hoezeer in een kerk die het diakenambt in haar vaandel voert, het diakonaat stiefkind ls gebleven van de theologie. Geen wonder dat lk de oren spitsje, toen synodeleden ui ting gaven aan hun beduchtheid, dat een bepaalde theologie het dlakonaat belette tot vernieuwing te komen. Ligt de wortel van het dlakonaat in de dienst van Christus aan zijn ge meente aldus het beleidsplan van de GDR en treedt daarmee een beperking op tot hetgeen de gemeen te voorstelt en doet? Of wordt uitge gaan van de Heer zelf en zijn dienst aan de wereld? Licht de Messias op in de naar de rand geschovenen en kan sarmen, of in het samenzijn, samenle ven en samen doen van de kansrijke gemeente? Ligt in dit laatste geval niet het farizeïsme op de loer? In het zoeken van een antwoord op deze fundamentele vraag, meen ik van mening te moeten verschillen met ds. A Romein, voorzitter van de GDR, die zijn uitgangspunt neemt in de gemeente overeenkomstig ge noemd beleidsplan Reeds de calvi nistische staatsopvatting moet ons waarschuwen voor zo'n eenzijdig ver trekpunt. Calvijn beleed dat de totale samenleving, ja de schepping, aan Gods Koningschap is onderworpen Calvijn Weliswaar kent Calvijns kerkorde een heilzame drang naar vrijheid van de kerk van overheidsinmenging. De kerk is immers volstrekt aan haar Heer onderworpen. Maar juist omdat Calvijn dit onderscheid tussen kerk en samenleving vertegenwoordigd door de overheid zo duidelijk zag, kon hij ze samen verbinden in een gemeenschappelijke opdracht, het openbare leven aan Gods Koning schap te onderwerpen. Het ging hem, evengoed als latere critici van de sa menleving, maar vla een ander denk patroon, om een levensorde in over eenstemming met het beloofde heil. Het is juist ln het dlakonaat, dat de kerk haar grenzen overschrijdt en vaak legitiem haar organisatorisch dwangbuis kan verlaten. Wie de ge schiedenis van het diakonaat in ons land bestudeert, komt in de tijd van de republiek vaak heel merkwaardige overschrijdingen tegen, vaak helaas leidend tot horigheid aan de staat. Als we denken aan de geschiedenis van het reveil en van het dlakonaat van de Inwendige zending (bijv dlako- nessenhuizen), dan komen we heel wat sporen tegen van een theologie, die los van de empirische kerk haar uitgangspunt neemt in de nood van de samenleving. Denken we maar aan mannen als Heldring en Pierson! De grootse diakonale opwekkingsbewe ging ln de lutherse landen ln de vori ge eeuw staat in hetzelfde teken. Rolverwisseling Toen we in de hervormde en gerefor meerde diakonale organen iets gin gen zien van de discriminatie en ver eenzaming van de lichamelijk gehan dicapte mens en we bijv. ln het F. D. Roosevelthuls ln Driebergen een foy er gingen scheppen, werden gehandi capten zelf adviserend in de bouw betrokken en gingen ze in toenemen de mate dit vakantieoord zien als hun tehuis. Een van de grootste geheimen van het welslagen was te vinden in het leren van de kunst van rolverwis seling tussen zogenaamde „helpers" en zogenaamde „op hulp aangeweze nen". De ervaring heeft geleerd dat zo'n samenspel niet berustte op een diakonale vorming van de gemeente. Het was veeleer zo, dat diakenen en andere gemeenteleden vaak tot hun verbazing ontdekten, dat er in Gods .25£_ w I J HAfr wereld iets tussen kansarmen en kansrijken gebeurde, waar zij óók bij mochten zijn. Dit voorbeeld laat zich gemakkelijk overbrengen in de werelddiakonale dimensie. Wie durft nog te zeggen dat het de gemeente is. die „voorbeeldig" vla haar dlakonaat aan de gang gaat? Veeleer ls het zo: er gebeurt iets on- derdrukkends en Iets bevrijdends er gens op de wereldakker. Daar licht de gestalte van Jezus Messias op. Laten we dan zorgen op afroep beschikbaar te zijn! Tegen de draad In mijn boekje „Diakonla-Charitas" (Uitgave Kok, Kampen, een vervolg stuk op een rapport dat ik schreef voor de raad van kerken, heb ik onder het hoofd „herstel en vernieuwing" al geprobeerd de betekenis van „Chris tus voor de wereld" in het diakonaat naar voren te brengen. Nieuwe aan zetten zijn nodig tot het vormen van diakonale gemeenschappen, tegeiu de-draadse wegen. En ln de gelijkenis van het oordeel (Mattheus 25 vers 31- 46) wordt het dienstgeheim ont sluierd. Ik schreef: „Wat deze beschrijving van het oordeel tot een gelijkenis maakt, ls de open vraag, met wie de Mensenzoon zich identificeert. Soeve rein en vrijwillig stelt Hij zich op één lijn met zijn „minste broeders" of „deze minsten". Hierbij moet niet bij HELPT HET? Van onze kerkredactle AMSTERDAM De manier waarop in sommige bijbeltek sten over vrouwen wordt ge sproken. past niet bij het beeld dat vrouwen tegen woordig van zichzelf hebben. Daarover houdt de wereld raad van kerken volgende maand een studieconferentie in Amsterdam. De Utel van de bijeenkomst, in het Tropeninstituut, luidt „Het gezag van de bijbel in het licht van de feministische kritiek" In sommige gevallen leggen vrouwen, met de anti-vrouwelijke teksten de hele bijbel naast zich neer als een patriarchaal boek, waar ze geen boodschap aan hebben. In andere ge vallen doen vrouwen verrassende ontdekkingen wanneer ze de bijbel op een nieuwe manier gaan uitleggen. Dat gebeurt ln de feministische theo logie. Ten onrechte wordt wel eens gedacht dat deze tegen de mannen ls gericht. Wanneer de feministische theologie evenwel ergens tegen ls. is het de gedachte dat de bijbel enige groep wil onderdrukken. De feministische theologen hebben ontdekt dat de bij bel mannen en vrouwen wil bevrijden van het rolpatroon. Over de manier waarop Je vanuit deze gedachte de bijbel ook kan lezen gaat de conferentie van de wereldraad. Er worden ongeveer dertig deelneem sters verwacht Uit ons land drs. Cat- harina J. M Halkes, drs. Fokkeilen van Dtjk-Hemmes en dr. Lucas Grol- lenberg. De wereldraaddelegatie wordt geleid door dr. Connie Parvey, het hoofd van het bureau „de gemeenschap van mannen en vrouwen in de kerk". De bijbelstudie wordt ingeleid door Ma ria de Groot. De conferentie in Am sterdam zal er één zijn ln een serie, die tenslotte zal lelden tot een grote conferentie, volgend Jaar Juli in Shef field (Engeland). Van uitzending tot uitzend! laatste weken Frits Bom. de ombudsman van de Vara, b« geweest bepaalde „sect arisch wantoestanden te ontmasker hij aan het daglicht wist te bn 1 aan valse voorlichting en verl^* van dit soort agressieve groej grensde aan het ongelofelijke Duidelijker kon met name de Scientology Church niet ond< kritiek worden gesteld. Datd beweging niets met een kerki maken had was reeds aan vel 'r bekend, maar nog steeds blijk mensen Inde fuik te lopen. Ik m gezien hoe dat gaat. Je staat,i vermoedend, even te kijken la kleurige, overigens uiterst sai etalage, met kruis en al. en voél het weet staat er iemand naai 1 op z'n onvervalst Amsterdam of Je niet even een „tesje" wi] maken Het kost niets en het I verplicht tot niets, pure mensenvriendelijkheld. Uitd» onderzoekingen van Frits Bo gebleken dat het daarna binr begint. Tegen een fabelachtig bedrag wordt Je dan een soort aangeboden. Volg Je die cursu heb Je grote kans dat Je de Inn} II per test ontdekte kwaal kwijt Een beetje pienter mens zal halverwege de cursus wel l doorhebben dat het niets betfl maar wie dat niet merkt, wort vervolgens tot grotere bestedi ten bate van zijn geestelijke h gezondheid bewerkt Men kai i de verhalen van de uitgeschu mensen afvragen of zo n teler uitzending eigenlijk wel helpt bedrijf gaat gewoon door. Optf zullen labiele mensen zich latq ompraten hoe ongelofelijk! klinkt door zo maar Iemand straat. Het wachten ls intussd onderzoek naar deze praktijkq J zoals ons dat door de regerini beloofd. Wanneer komen de resultaten van dat onderzoek^ VOORBIJGANG Beroeplngswerk Z NED. HERV. KERK Beroepen: te Woerden: W te Waddlnxveen Aangenomen naar Stad aai' ringvUet (toez.): O. C. Klok Barneveld. GEREF. KERKEN (VRIJG. Beroepen te Dokkuin. K. kand te Zwolle; te Let k-Rodei Goedhart te Zwolle; te Mvisse] Valthermond. J. W. v. d. Jagtl Bunschoten. Bedankt voor Helpman G. Z 1/ Rijnsburg. GEREF. GEMEENTEN I Beroepen te Dirksland A. 1 ken te Nieuw-Beljerland. voorbaat aan de discipelen of de zwakste christenen worden gedacht. Het gaat hier onmiskenbaar om él de volken van Oost en West, Noord en Zuid. Deze universele identificatie van de Mensenzoon met de minsten gaat samen met een andere identifi catie, namelijk met hen die „gedaan" hebben wat Hij aan werken heeft opgesomd. Andersom, wat aan een van de minsten niet gedaan is' ls ook aan Hem niet gedaan." Er ls een oeroude Joodse spreuk der vaderen „Wie weldadigheid beoefent, ls als iemand die de ganse wereld met Oods liefde vervult. Er staat immers: de aarde is vol van de goedertieren heid des Heren". Diakonaat ls onder weg in een wereld, waar christenen evenmin als kerken het monopolie bezitten van dienst. Veeleer ontdek ken zij welke krachten worden gemo biliseerd om het komende maal van vette spijzen en belegen wijnen tot het grote feest van alle volkeren te maken. Er ls niet slechts een weg van de avondmaalstafel naar de wereld toe, maar er is ook een weg van de wereld naar de tafel. Het dlakonaat ont springt niet alleen aan de tafel, maar wijst er ook heen, vanuit voor ons. verborgen heggen en steggen. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM - De landek konale bureaus van de het kerk en de gereformeerde muieren dit Jaar niet de verkfl kaarsen uit Soweto. Zuld-Afri In 1978 en 1979 werden dezel in de periode voor kerst met hi diakenen ln het hele land ii ge talen aan de man/vrouw gt voor vijf gulden. Met de winst van Nederland uit verschillen r jecten van de zwarte bevolkli den gesteund. Omdat voor deze projecten noeg geld binnen ls, voeren dt nale bureaus geen actie meer kaarsenverkoop. Kaarsen uit worden echter nog wel ingew wel vla de S08-wereldwinkel f rade. ADVERTENTIE Dr. Van Dongen is oud-medewerker van de GDR en schrijver op diako naat terrein. De Keizersgrachtki gemeente ie Amsterdam zoekt voor de zondagmorgend<onsten DIRIGENT/MUZIEK' COORDINATOR m/l Informatie b i de muziekgroep, p/a 1 de Boer. 020-931376 ot bn de Marion de Groot. Siaakstr 3' AO b 020-798022 Britse raad van kei over homoseksuali LONDEN (ANP) De Brltl van kerken heeft zij het met beperkingen zijn goedkeur! hecht aan een rapport van deskundigen, dat homoseksue ties op hetzelfde niveau plai heteroseksuele relaties. Het r zal in 1981 worden uitgegeve Collins onder de titel: „God zeg de seksualiteit". ADVERTENTIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2