gistitie ontrafelt ingewikkeld
"%eY met vaste goederen
r
"TTidiPM
1
WdMiiMi
it
Puurzilver
voor nieuwe Anno-
spaarders.
Elektriciteitsbedrijven vast aan 'Dodewaard'
if
Enu.spaartualbijde
Amro Bank?
^hercheurs werken zich na inval door dozen paperassen
r
AGENDA
25 NOVEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ze correspondent
tARDEN Een leger-
Jiercheurs en boek-
indlgen worstelt zich
warden door zestig do-
-éf? paperassen. Uit deze
i gegevens tracht het
por officier van Justitie
F de Bueno zwendel-
ken te destilleren. Vier
iren ln ontroerend
jrmen het middelpunt
Justitiële belangstel
hebben vanaf 1977
nopollespel met grond
len ln Friesland ge-
waarblj alle fiscale en
e-mogelijkheden zijn
180
lle-
male hypoptheekachuld. Bovendien
U TUburgla b.v., een volle dochter
van de Tllburgse hypotheekbank,
nog bereid gebleken voor miljoenen
aan extra kredieten te verschaffen.
Alsof dat nog niet genoeg la. accep
teert de Nederlandsche Credietbank
alle aldus overgefinancierde bezittin
gen van bv's als 'extra zekerstelling'
voor de 3,25 miljoen gulden waarvoor
K. Inmiddels bij die bank ln het krijt
stond.
Prlvébezlt en vennootschapsbezlttln-
gen zijn op die wijze vermengd, waar
door een ondoorzichtig geheel ls ont-
dle werden opgeschrikt door
1 van tachtig politiemensen,
geruime tijd koningen van
trend goedhandel ln Fries-
schoven onderling voortdu-
t vaste bezittingen, ln hun
les vaak ondersteund door
lig kieskeurige flnanclerlngs
■PPU oit Tilburg. Op panden
te hoge hypotheekleningen
en verscheldenen bv's wer-
Vil O wc.
ae [ericht om ondoorzichtige
es mogelijk te maken. Voor-
tarlskantoren ln Dokkum en
vlogen luxueuze panden ln
tellngwekkend tempo door
pcontracten.
wk grljkste man ln het monopo-
de Drachtster J. A.. aanvan-
rtet ploltant van horecaonderne-
later succesvol handelaar ln
id goed. Zijn vaste handels
was J. K. uit Glekerk, de
lopman die van de explosie
•astgoedmarkt zijn graantje
eplkken. A. heeft het drukst
n met onroerend goederen,
verdacht van de vermoede-
sheld ln geschrifte.
theekschuld
eind 1978 uit kadastrale pa-
aar voren als een man, die ln
nig solide financiële positie
Hi) bezit dan tientallen pan-
zij privé, hetzij ln de vennoot-
xx Kodam en woningburo
n maar vrijwel geen van deze
ls vrij van hypotheekschuld,
zit op alle hulzen een maxi-
Handelaar A., wiens horecazaken
blijkbaar aanmerkelijk beter liepen
dan de textielbranche van K., bleek
bereid verschillende bezittingen van
laatstgenoemde over te nemen. De
meest sensationele aankoop betrof
het schitterende bulten De Kllnze ln
Oudkerk. door K. voor 1.240.000 gul
den gekocht. Het werd voor 1.3 mil
joen gulden aan A.'s Champlno b.v.
van de hand gedaan. Amper twee
maanden later was die Champlno b.v.
blijkbaar toch niet gelukkig met de
villa want zU werd met drie ton ver
lies van de hand gedaan aan Jarkoo
b.v. van dezelfde A., die op deze wijze
een zeer winstgevende onderneming
van drie ton winst en dus van bijna
anderhalve ton vennootschapsbelas
ting ontdeed.
Deze A. had nog meer pijlen op zijn
boog. Akka b.v. bijvoorbeeld, bijzon
der actief als het ging om de aan- en
verkoop van horecabedrijven. Soms
wisselden onroerende goederen vla
A's bv's op een dag verscheidene ma
len van eigenaar, waarbij dan de ge
kste winsten en verliezen werden ge
leden.
Lijdend voorwerp
Men kan uit de stukken afleiden dat
K. deze handel uiteindelijk als lij
dend voorwerp meemaakte. Hoewel
ook hij bleek veranderlijk als de
wind. Nu eens trok hij zich terug uit
de textielhandel, om even later een
keten supermarkten te openen, die
binnen een Jaar al weer van de hand
werden gedaan. Het opmerkelijke ls,
dat deze winkels voor het merendeel
ln gebieden stonden, waar maximale
investeringssubsidies werden gege
ven. Als koper van bedrijfspanden
kon zijn Kodam b.v. ln het kader van
de wet Investeringsrekening en de
bijzonder regionale toeslag vele ton
nen incasseren.
Zijn grote geldschieter, Tllburgla,
bleek af en toe bereid om actief deel
te nemen ln het gigantische monopo-
litlespel dat heel Friesland op stelten
zette. Ook deze „flnanclerlngs- en
ontwikkelingsmaatschappij" kocht
voor miljoenen aan onroerend goed,
dat later weer gesleten kon worden
aan bv's, die op hun beurt subsidie-
penningen ln ontvangst namen.
De handelaren die ln het pandje
verwisselen betrokken raakten, voer
den ondertussen een levensstijl die ln
strijd ls met elk pleidooi voor mati
ging en bezuiniging. A. J. Bijvoor
beeld maakte qua hulsvesting een
bliksemcarrière door van arbeiders
woning naar villa, J. W. hoeft niet op
een vlerkante meter te kijken en een
verwarmd Inpandig bad ls voor hen
geen overdreven luxe.
Dat mag dan omwonenden tot erger
nis zijn, de vraag blijft wat de hande
laren hebben misdaan. Dat ze via
merkwaardige transacties de belas
ting tot een minimum reduceerden en
dat ze een maxiiflum aan rijks ge ld
naar zich toe trokken ls volgens de
Friese makelaarswereld vrijwel ze
ker. Dat ls echter niet verboden, en
het valt nog te bezien, ln hoeverre K.
strafbaar ls door privé- en b.v.-bezit
te vermengen bij het afsluiten van
hypothecaire leningen, die een dege
lijk bankdirecteur nachtmerries zou
den bezorgen. BV's zijn er (nog) niet
failliet aan gegaan, directeur R.
Bouwman van TUburgla zegt nauwe
lijks meer risico te lopen.
Aan welke strafbare feiten hebben de
handelaren zich dan wel schuldig ge
maakt? Officier van Justitie mr B. de
Hoogh: „Het onderzoek kan nog wel
maanden duren, en dan is het nog
vroeg genoeg om bekend te maken of
en tegen wie tot vervolging zal wor
den overgegaan". Hardwerkende re
chercheurs kan slechts de medede
ling ontfutseld worden, dat het on
derzoek zich niet tot Nederland be
perkt. Geruchten dat fiscale schuld
naar belastingparadijzen gesluisd ls.
kunnen dus op waarheid berusten.
Mr De Hoogh zegt niets. Hoofdrolspe
ler K.: „Jullie journalisten zoeken het
maar uit. En Informeer anders maar
bij justitie ln Leeuwarden, die schijnt
meer van mij te weten dan Ikzelf". J.
A „Ik heb aUeen bonafide zaken
gedaan. Meer hoef lk niet te zeggen.
Maar lk vind het verschrikkelijk zon
de, dat mijn naam op deze manier ln
de publiciteit komt. Dat doet mijn
zaken geen goed." Dat heeft A. inmid
dels gemerkt. Een zeer voordelig lij
kende aankoop van het monumenta
le gemeentehuls voor drie ton ls
met het oog op deze affaire door de
raad geblokkeerd.
Raadsman mr P. Schram van K. en
A. hij woont ln een huurpand dat
ooit eigendom was van K., vervolgens
van TUburgla en tenslotte van een
b.v. ln Veenwouden kan ook geen
Ucht in de duisternis brengen. „Ik zou
niet weten waar Justitie naar zoekt.
Dat vind lk zo eigenaardig, eerst die
overvaUen met veel tam-tam en ver
volgens heel geheimzinnig doen. Op
die manier kweek Je toch geruchten."
Geruchten bij de vleet. Het enige wat
tot nog toe vast staat. Is dat een
handige handelaar ln onroerend goed
vla mazen ln de fiscale wetgeving en
subsidieregelingen schatten kan ver
dienen.
Wat dat betreft heeft het opzienba
rend optreden van Justitie en politie
ln Friesland ln leder geval één gun
stig resulaat gehad: er ls weer eens
aangetoond, dat voor creatieve on
dernemers dit land zo slecht nog niet
ls.
Buiten De Klinze in Oudkerk: voor 1.240.000 gulden gekocht, voor 1,3 miljoen van de hand gedaan
Ambtelijke notitie van provincie Noord-Holland
Van een onzer verslaggevers
HAARLEM De elektriciteitsbedrijven die gezamenlijk de
kerncentrale ln Dodewaard beheren, lijken met handen en
voeten aan die samenwerking vast te zitten. Dat valt te
concluderen uit een ambtelijke notitie van de provincie
Noord-Holland.
duktle van conventionele centrales.
De provincie Noord-Holland zou van
dat bedrag elf procent moeten beta
len, namelijk 38 miljoen.
Provinciale staten van Noord-Hol
land voelen ln meerderheid voor slui
ting vtm de centrale, die ln de Jaren
zestig ls gebouwd om ervaring op te
doen met kernenergie. Ook de ge
meente Amsterdam die eveneens
deelneemt ln de Gemeenschappelijke
Kernenergiecentrale Nederland ln
Dodewaard, voelt veel voor het verla
ten van het samenwerkingsverband,
als sluiting niet lukt
Uit de NoordhoUandse notitie blijkt
nu dat voortijdige sluiting van de
centrale 250 miljoen gulden zou kos
ten, wegens kapitaalverlies en we
gens extra brandstofkosten die nodig
zijn voor het opvoeren van de pro-
Schadevergoeding
toe unaniem moeten besluiten. De
Noordhollandse ambtenaren wijzen
erop dat de provincie Gelderland zich
al heeft uitgesproken vóór voortzet
ting van haar deelname ln de centra
le. De raad van commissarissen van
de centrale komt eind januari vol
gend jaar bijeen om te praten over
eventuele sluiting, op verzoek van de
aandeelhouders Amsterdam en
Noord-Holland.
Niet alleen door hun deelname aan de
Gemeenschappelijke Kernenergie
centrale Nederland zijn de elektrici
teitsbedrijven gebonden aan Dode
waard. Ook vla de Samenwerkende
Eelektriciteltsproducenten (SEP)
hebben zij verplichtingen aan de cen
trale in Dodewaard.
Overwegingen
Al eerder hebben Gedeputeerde Sta
men van Noord-Holland verklaard
dat zij willen blijven deelnemen in de
centrale. Eén van de overwegingen
was dat Dodewaard is opgezet als een
proefcentrale om ervaring op te doen.
Die overweging geldt nog steeds, al
dus het Noordhollandse college e€r-
der dit jaar. In opdracht van Provin
ciale Staten heeft het college toch de
gevolgen van sluiting of uittreding
laten onderzoeken.
Zou de provincie Noord-Holland zich
willen terugtrekken uit de gemeen
schappelijke centrale, dan zou de
schadevergoeding die betaald moet
worden aan de overige deelnemers
eenzelfde bedrag kunnen vergen. Vol
gens de ambtelijke notitie is sluiting
van de centrale zeer onwaarschijn
lijk, aangezien alle deelnemers daar-
ADVERTENTIE
IHAAG - ai
DINSDAG 25 NOVEMBER 1980
I REDACTIE: HANS OOSLINGA BIJDRAGEN: JAN BEZEMER EN JOHAN VAN WORKUM
tterbal
X Tweede Kamerlid noemde
huis onlangs „net een Chinese
I imkit" en bij parlementaire
Analisten staat het bekend als
knekelhuls". Bedenk daarbij
wtj dit blijkbaar obscure pand
aan de Belgen en u be-
dat het hier gaat over de
Kamer.
hoge college, waar het kabinet
daag en morgen zijn beleid zal
ledigen, ls sinds Jaar en dag
omstreden in ons
Jtel. Vandaar dat het zich
dat verheugen ln zulke bemoedl-
tig de bijnamen,
ten
'Pen|i deel van het volk vindt deze
Me Kamer een ondemocra-
vleesboompje. Pogingen het
■jmputeren zijn echter telkens
omdat de meer behou-
ie meerderheid er nog wel nut
kt. 8lechts is met de discussies
elkt, dat de Eerste Kamer wat
locratlscher wordt samenge-
de opvoering in 1815 was het
rs Plaatschap voorbehouden aan
en aanzienlljksten". Dit waren
»en, baronnen en Jonkheren,
Nol voor het leven werden be-
vajl door de koning.
functie van de Eerste Kamer
zoals destijds omschreven
overijling ln de raadplegln-
t* voorkomen, ln moeilijke
'en aan de driften heilzame pa-
M k stellen, de troon te omrin-
,ppf door een bolwerk waartegen
Partijen afstuiten
fflj 1 d«e laatste overweging, ook
de bolwerktheorie genoemd,
ra men snel terug. Sarcastisch
^,1. mde men de Kamer een „me-
,eM krte du rol". Nochtans houdt
linn k"** Kamer de herinnering
wild 1 deze Perlode levendig. Achter
«toel van de voorzitter hangt
i kolossaal schilderij dat ko-
>8 Willem I voorstelt, een vorst
ln de Jaren vijftig ook op oran-
"*~J scholen al zonder
ienC.r4" H1S ••ecn verlicht des-
ab werd ^geschilderd.
1 Achullt ook het verschil
t de Tweede Kamer, waar zich
nlti ?eveer °P dezelfde plek slechts
ünl 5. 'ckeurkalendertje bevindt.
J antanders van de Eerste Ka-
s t* r5ullen hierin gemakkelijk een
m herkennen van „het offe-
lalf aan de waan van dag".
ch ?r!fgen k waken werd na de
erii Wetfiherzlenlng van 1887 be-
'ouwd als de voornaamst be
ren ^fond van de Eerste Ka
ar i "h is zo gebleven tot de dag
vandaag, evenals de verkle-
zing van de leden door de Provin
ciale Staten.
De fraaiste formuleringen zijn ln
omloop gebracht, maar het komt
er op neer dat de Tweede Kamer
nog altijd aan het handje moet
blijven lopen van „personen die de
emoties op politiek gebied met
meer distantie beleven". ZIJ kon
den eens ln zeven sloten tegelijk
En wat de getrapte verkiezing be
treft. daarvan kon een lid van de
Eerste Kamer zelf enkele jaren
geleden nog opmerken, dat zij „de
meest ondemocratische ls die er
bestaat"
Nu ls het zeker waar, dat de Eerste
Kamer niet bevolkt wordt door
lieden bij wie de politieke emoties
op de tong hulzen. Men treft hen
achter bitterbal en sherryglas,
ontspannen land en wereld be
schouwend, een politieke tegen
stander met milde kwinkslagen
tegemoet tredend.
Maar dat deze wijze lieden de
Tweede Kamer nu zo dikwijls op
overijling betrappen dat hiervoor
een geheel apparaat overeind
moet worden gehouden nee.
Die kans ls nog kleiner geworden
sinds de Raad van 8tate zijn ad-
vlezen over wetsontwerpen open
baar maakt. Hiermee heeft de
Tweede Kamer een nieuw hand
vat gekregen dat behoedt voor Ju
ridische misstapjes waar de Eer
ste Kamer zo beducht voor ls.
Bovendien kon men onlangs nog
van de minister De Ruiter (Justi
tie) horen hoe tergend omzichtig
wetsvoorstellen worden voorbe
reid en dat slechts tijd wordt Inge
leverd terwllle van kwaliteit.
Dit gevoel leeft ook wel ln de Eer
ste Kamer. De Oaay Fortman de
Jongere pleitte er recentelijk voor,
dat dit college zich meer zou moe
ten toeleggen op de algemene be
schouwingen, op brede visies.
Wij wachten vandaag met span
ning al.
Haast
„Nu of nooit". Dat was de tendens
van de bijdrage van het CDA-Ka-
merlid Eversdljk bij de begroting
van verkeer en waterstaat over de
vaste oeververbinding van de
Westerschelde. De CDA-fractie ls
voor: beloofd ls beloofd en boven
dien, als Je de brugtunnel nu niet
aanlegt moeten de veren vervan
gen worden en dat vraagt even
eens miljoenen. Daarna kun je tot
ln lengte van Jaren de vaste ver
binding vergeten, want die inves
teringen ln de veerboten zijn niet
zomaar afgeschreven. Eversdljk
heeft echter nog een andere reden
om haast te hebben. Want wat
.ftaat er ln het verkiezingspro
gramma van het CDA: „De wense
lijkheid om een vaste oeververbin
ding Westerschelde aan te leggen
wordt heroverwogen
Hebt u daarom Tuljnman „nu of
nooit" voorgehouden? Eversdljk:
„Ten dele. Ik hoop echter dat als
de partij ln februari over het pro
gramma gaat praten die discussie
ls achterhaald, omdat het werk
aan de verbinding dan kan be
ginnen."
Bonen doppen
De oprichting van nieuwe politie
ke partijen wordt door de geves
tigde partijen aan het Haagse Bin
nenhof doorgaans met enige be
langstelling gevolgd, maar ook
niet meer dan dat. Elke keer wor
den er ln het Jaar voorafgaand aan
Kamerverkiezingen tal van nieu
we partijtjes opgericht, en de er
varing leert dat daar slechts zel
den enige bedreiging voor de ge
vestigde partijen van uitgaat.
De oprichting van de Tegenpartij
door de „vrije Jongens" Jacobse
en Van Es heeft de strategen ln
sommige kringen aan het Binnen
hof echter de schrik om het hart
doen slaan. Met name de enorme
publiciteit die de presentatie van
het partijprogram van de Tegen
partij teweegbracht, kwam bij
sommige partijen als een onaan-,
gename verrassing. Vooral bij het
CDA lijkt men doodsbenauwd
voor een massaal overlopen van
„vrije Jongens" uit de eigen gele
deren naar de nieuwe partij van
Jacobse en Van Es.
Gisteren opende de aanstaande
lijsttrekker van het CDA, mr Van
Agt, de tegenaanval. De campag
nestrategen hadden daarvoor
zorgvuldig het Juiste forum uitge
zocht, namelijk het KNLC, de
bond van liberale herenboeren,
een soort voorloper dus van de
Tegenpartij. „We zijn ln Neder
land te zeer gewend geraakt aan
de gang naar het overheidsloket",
aldus Van Agt. „We moeten ln de
hele maatschappij weer wat meer
doe-het-zelver worden." Iedereen
zal weer wat meer z'n eigen bonen
moeten doppen, ln plaats van al je
bonen door een ander te laten
doppen, zo voegde de CDA-voor-
man eraan toe.
Een fikse tegenslag voor Jacobse
en Van Es. want deze rake beeld
spraak hadden zij natuurlijk
graag ln hun partijprogram „Rug-
op '81" willen hebben, maar nu ls
het te laat. Het schijnt trouwens
dat de CDA-spionnen al geruime
tijd tevoren ervan op de hoogte
waren dat de Tegenpartij zou wor
den opgericht. Enkele maanden
geleden al weigerden de CDA-be-
windslleden van financiën, Van
der Stee en Van Amelsvoort, hard
nekkig om ondanks een unanieme
Kamermotie de spaarblljetten
aan toonder aan te pakken. Oprui
men van het zwarte geldcircuit
zou Immers de wind vol in de
zeilen van de Tegenpartij blazen.
Na stemmingen over een reeks
van moties, begint de Tweede Ka
mer vanmiddag aan de behande
ling van de begroting van volks
huisvesting en ruimtelijke orde
ning. Morgen wordt het debat over
de kampeerwet voortgezet en don
derdag het debat over de abortus-
voorstellen.
In de Eerste Kamer worden van
daag en morgen de algemene poli
tieke beschouwingen gehouden
over troonrede en mllj ardennota.
Voor niéuwe Amro-spaarders slechts f 15,-
(voor niet-Amro-spaarders f 30.-).
Spaart u nog niet bij de Amro Bank? Dan verschaft de
Amro Bank u nu een goede extra reden om een spaarrekening
te openen: een plaatje van 10 gram gegarandeerd 999,0 fine
silver (de aanduiding voor puur zilver)
Hoe komt u aan zo n waardevol kieinood? U opent een
spaarrekening bij de Amro Bank en stort minimaal 50 gulden.
Dan stellen wij u van onze kant in de gelegenheid het
zilveren plaatje te kopen voor het speciale
bedrag van f15,- (prijs voor niet-Amro-
spaarders f 30.-).
Voor het zilveren plaatje geldt het
devies: zolang de voorraad strekt.
Ontvangt u liever een spaarpremie i.p.v.
een plaatje puur zilver, dan doet de
Amro Bank als aanmoedigingspremie
f 7.50 bij uw eerste inleg.
Deze premie is gedurende één
maand niet opvraagbaar. Deze unieke
aanbieding van de Amro Bank
geldt vanaf 4 november tot
en met 5 december. Zorg dus
dat u er snel bij bent.
10 gram fine silver 999.0.
Afmetingen: I'/a x 2'/j cm.
Dikie: 3 mm.
Gegarandeerd
door de Amro Bank met
een genummerd
•certificaat van echtheid"
