kleine
krant
Onderwijsorganisaties
wijzen examen-nota af
Olieprijs stijgt met
wellicht tien procent-
Trouw de
i
ili
Suriname viert z'n
vijfde verjaardag
r
L
Protest tegen bezuiniging
in part-time onderwijs
Bezoektijd
Camera's waken
over ons
-X
I
lO
i
A.J. Schreuder
(70) overleden
Autoproduktie in
Engeland in dal
Tegenvaller
voor Noord
DINSDAG 25 NOVEMBER 1980
TROUW/KWARTET
=5 E 2ï
'25 november 1980
De kleine krant
Medewerkenden:
Piel Hagen
Hanneke Wijgh
Johanneke Leestemaker
Wim Jansen
Reacties en brieven naar
Trouw, Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Kim en Jeroen
Veel ouders noemen hun
dochter Kim en hun zoon
Jeroen. Deze namen zijn
het populairst in Neder
land. Dit blijkt uit een on
derzoekje naar de namen
op de geboortekaartjes tus
sen juli en september van
dit jaar. Veel ouders den
ken dat ze origineel zijn bij
het bedenken van een roep-
.naam. Maar uit de adver
tenties blijkt dan dat heel
wat ouders dezelfde naam
hebben bedacht. Namen
zijn erg modegevoelig.
Vroeger heetten veel Jon
gens Jan, Piet of Klaas en
meisjes Marie en Alle. La
ter werden namen als Mo
nique en Willem Jan popu
lair. In de klas zitten dan
wel vier Monlques en vijf
van dubbele jongensna
men. Dan is de lol er snel af.
Vuurwerk
Alleen op dinsdag 30 en
woensdag 31 december mag
vuurwerk worden ver
kocht. Tot dit jaar kon Je na
kerstmis je voorraad rotjes,
vuurpijlen en gillende keu
kenmeiden kopen. Maar de
Vereniging van Nederland
se Gemeenten heeft hier
aan een einde gemaakt. ZIJ
heeft aan alle gemeente
gevraagd de politlevero
dening aan te passen. Mi
nister Ginjaar van Volk
gezondheid had om verkor
ting van de verkooptljd
vraagd. De „schrik" blijk
er nu tot twee dagen
perkt.
Van een onzer verslaggevers
PARAMARIBO Vandaag vlért Suriname zijn
vijfde verjaardag als onafhankelijk land. De kin
deren hebben vrij van school. Er worden sport
wedstrijden en feesten georganiseerd. Ook ln Ne
derland vieren de Surlnamers feest.
Vijf Jaar geleden werd Suri
name onafhankelijk van Ne
derland. Voor die tijd was Su
riname drie eeuwen lang een
kolonie van Nederland. De
meeste mensen in Suriname
waren heel blij met de onaf
hankelijkheid maar toch zijn
de laatste Jaren heel veel Su
rinaamse gezinnen naar Ne
derland verhuisd.
De regering van Suriname
zegt dat het land eigenlijk
pas op 25 februari van dit Jaar
onafhankelijk is geworden.
Toen werd er een staatsgreep
gepleegd door Jonge mili
tairen.
Daarom zal er nu ook niet zo
heel erg uitbundig feest ge
vierd worden. Wel is de
avondklok voor één dag afge
schaft. De avondklok houdt
in dat niemand in Suriname
's nachts tussen twaalf en zes
uur op straat mag.
Brasa
Eénvlerde deel van de Suri
naamse bevolking woont in
Nederland. De meeste van de
ze Surlnamers zullen zater
dag in Utrecht de onafhanke
lijkheid vieren met een „Dag
van Brasa". Brasa betekent
omhelzing en een „Dag van
Brasa" is een feestelijke ont
moeting waarbij mensen el
kaar natuurlijk omhelzen.
Suriname is nu wel vijf Jaar
staatkundig onafhankelijk
maar heeft nog steeds grote
moeilijkheden met het op el-
gen benen staan. Staatkun
dig houdt in dat het land een
eigen staat is met een eigen
regering en een eigen leger.
Maar om echt onafhankelijk
Surinaamse kinderen vieren
feest
te kunnen zijn moet een land
ook in staat zijn om voor ie
dereen genoeg eten te produ
ceren en voldoende huizen,
scholen en ziekenhuizen te
bouwen. Suriname is nog
steeds erg afhankelijk van de
grote buitenlandse bedrijven,
die ln Suriname zijn geves
tigd.
De mensen in Suriname lij
den soms armoede en wonen
lang niet allemaal in een re
delijk huls. Er is ook veel
werkloosheid in Suriname.
De buitenlandse bedrijven
verschaffen wel wat werk,
maar de winst blijft niet in
Suriname, dié vloeit weg naar
het buitenland. De nieuwe re
gering van Suriname is hard
aan het werk om Suriname
echt onafhankelijk te maken.
En stelt het grote feest nog
even uit.
Als je in het ziekenhuis ligt,
mogen je ouders één of twee
keer per dag op bezoek ko
men. In het ene ziekenhuis
zijn de regels soepeler dan in
het andere. Soms mogen de
ouders de hele middag bij
hun zieke kind blijven. In an
dere ziekenhuizen gaat na
drie kwartier al weer de bel.
De Vereniging Kind en Zie
kenhuis heeft al heel vaak
tegen de bezoekregeling ge
protesteerd.
Deze vereniging nu heeft bij
val gekregen van de Nationa
le Ziekenhuisraad. De raad,
waarin alle ziekenhuisbestu
ren vertegenwoordigd zijn,
heeft gezegd dat de schelding
tussen ouders en zieke kinde
ren zo kort mogelijk moet
zijn. Dat betekent dat de be
zoekuren voor ouders worden
afgeschaft.
Diamant
Diamanten zijn edelstenen,
die in geslepen vorm prach
tig kunnen schitteren. Er be
staan mensen, die voor een
diamant een vermogen over
hebben. Voor de Poolster,
een van de beroemdste dia
manten ter wereld, heeft een
verzamelaar uit India negen
en een half miljoen gulden
betaald. Dat is heel wat geld
voor een stukje steen! (Voor
hetzelfde bedrag zouden heel
wat mensen één dag te eten
hebben!).
Indianen in
Rotterdam
Meer dan honderd Indi
anen zijn dezt :ek aan
wezig in Rotterdam bij
het Russel Tribunaal
„Het recht van de Zwak
ste". In zes dagen wor
den er twaalf grote aan
klachten van Indianen
volken behandeld. Er
zijn veel meer aanklach
ten maar de tijd ont
breekt om ze allemaal te
behandelen- Zondag 30
november zal de jury
een oordeel uitspreken.
Je ziet ze haast niet, maar ze
zien Jou wel. In een onopval
lend hoekje bij de bushalte,
langs de weg, in het station of
in de winkelstraat, overal
hangen ze. de camera's. Ze
doen Je niets, ze filmen of
fotograferen alleen maar.
Toch hebben sommige men
sen grote bezwaren tegen al
die camera's.
Bij de Chinees op de hoek
kan je gezellig eten. Boven je
hoofd hangt er dan wel een
vreemd apparaatje. Als je de
ober vraagt wat voor 'n appa
raatje het is, antwoordt hij:
„Oh, dat is om klanten te
fotograferen die niet be
talen."
Het is voor de ober natuurlijk
niet leuk als er een klant weg
loopt zonder te betalen. Maar
het is voor de klanten ook
niet leuk om bespied te wor
den terwijl ze zitten te eten.
Maar de camera's in winkels,
banken en restaurants zijn
nog niet eens de ergste. Ten
slotte hoef je niet bij die Chi
nees te gaan eten. De came
ra's die op de openbare weg
staan, dus op straat of in een
metrostation, zijn veel verve
lender. Je kunt die camera's
alleen maar ontlopen door
niet op straat te gaan.
En waar is dat nu voor nodig,
al die camera's? „Voor de be
veiliging", is het antwoord.
De camera kan een bankover
valler vastleggen of Iemand
die niet betaalt ln de metro,
of iemand die veel te hard
rijdt op de snelweg. Met be
hulp van een foto of filmbeel
den kan de overtreder van de
wet vlugger opgespoord wor
den. Maar camera's leggen
ook vergaderingen vast van
krakers en demonstraties.
Dat zijn geen strafbare din
gen. Wat gebeurt er dan met
het filmmateriaal? Minister
Ruiter heeft verklaard dat al
le filmbeelden vernietigd
worden als er tenminste geen
strafbare feiten op zijn vast
gelegd.
Stel je eens voor dat dat ln de
toekomst op school ook zo zal
toegaan.
O
Denksport
i
i
Het kruiswoordraadsel heeft Nederland la
twee kampen verdeeld: het ene kamp
vindt kruiswoordpuzzels de grootste tijd
verspilling die er bestaat. Het andere
kamp vindt het oplossen van allerlei mo
gelijke puzzles heerlijk. Het zou de her
sens smeren, het geheugen op peil houden
en nog meer van dat moois. De aanhan
gers vanuit het tweede kamp hebben zelfs
een prachtige naam voor hun bezigheid
bedacht. Ze noemen het oplossen van
raadsels en puzzels: denksport!
De echte puzzelliefhebber tref je vandaag
ln Amsterdam. In het deftige Okurahotel
vieren ze gezamenlijk het vijftigjarig be
staan van het blad Denksport. Voor 1930
verdeed geen mens zijn tijd met het invul
len van kruiswoordpuzzels. In dat Jaar
reisde ene meneer Keesing met zijn zoon
en dochterje naar Duitsland. Omdat het
bulten zo regende, greep de familie naar
een Duits puzzelblad. Gedrieën zochten ze
naar het antwoord op de vraag: noem een
rivier ln Italië met twee letters. De vakan
tie werd toch nog leuk. Toen meneer Kee
sing terug kwam ln Nederland besloot hij
een Nederlands puzzelblad uit te geven.
Dat blad noemde hij Denksport. Het werd
een groot succes. Per maand worden wel
375.000 exemplaren van Denksport ver
kocht.
25 november 1980
De puzzelrage is ln Amerika ontstaan. In
1913 publiceerde een dagblad in New York
elke week een kruiswoordpuzzel. De Ame
rikanen raakten zo door het dolle heen,
dat artsen een waarschuwend geluld lie
ten horen. Puzzelen was slecht voor de
ogen. Twee rechters in New York stelden
twee puzzel-verslaafden zelfs op rantsoen.
Per dag mochten zij slechts twee puzzels
oplossen. Méér zou ten koste gaan van het
gezin.
Het oplossen van puzzels is sindsdien ook
ln Nederland geliefd geworden. Er zijn
allerlei nieuwe soorten ontstaan als het
cryptogram, de doorloper, de paarden
sprong, de karbonkel en het diagram. Een
beetje schoolkrant publiceert maande
lijks een zelf gemaakte puzzel. En ook de
grote kranten doen met de rage mee. KJjk
maar naar Trouw, waar op zaterdag om de
week de rubriek verschijnt, die „Niet pie
keren maar puzzelen" heet. Zou het echt
helpen?
e-E
die
I vi
|C
ur
v
tel!
pc<
«ri
de
BINNENLAND
Van onze onderwljsredactie
DEN HAAG Het centrale
onderwijsoverleg heeft giste
ren de examen-nota van
staatssecretaris De Jong una
niem afgewezen. Niettemin
blijft de staatssecretaris bij
zijn voornemen om de nota
nog voor kerst aan de Tweede
Kamer te sturen.
In de examen-nota doet de regering
voorstellen voor een nieuwe opzet
van de eindexamens in het voortge
zet onderwijs. De staatssecretaris wil
de examens meer afstemmen op de
schoolloopbaan van de individuele
leerling. Er zouden dan meer moge
lijkheden komen om examenvakken
op verschillende niveaus te kiezen.
Ook het aanbod van examenvakken
zou verruimd worden. Naast diplo
ma's voor geslaagden zouden er ge
tuigschriften komen, die aangeven
wat een niet geslaagde leerling wel
heeft gedaan.
De vertegenwoordigers van de onder
wijsorganisaties verweten de staats
secretaris gisteren, dat hij langs een
achterdeur bepaalde onderdelen wil
de invoeren van het ontwikkelings
plan dat eerder in de Tweede Kamer
schipbreuk had geleden. De regeling
van examens voor lager beroepson
derwijs en mavo ging volgens hen in
de richting van een smalle midden
school.
Staatssecretaris De Jong bestreed
dit: „Ik ben geen voorstander van het
Van onze onderwljsredactie
AMSTERDAM Cursisten en docenten uit het part-time
middelbaar spclaal pedagogisch onderwijs hebben gisteren
tijdens een demonstratieve bijeenkomst ln Krasnapolsky ln
Amsterdam geprotesteerd tegen de voorgenomen bezuiniging
van viereneenhalf miljoen voor het cursus Jaar 1981-1982. In
de begroting voor het volgend Jaar wordt dit geld overgehe
veld naar het dagonderwijs in deze sector. De demonstreren-
den vinden het onterecht dat de ene onderwijssoort wordt
uitgespeeld tegen een tweede.
Minister Pais van onderwijs heeft
toegezegd, dat in de toekomst geen
centrale schriftelijke examens meer
op 1 mei worden gehouden. In het
examen-rooster voor 1981 evenwel
kan geen wijziging meer worden
aangebracht. Dit blijkt uit het minis
teriële antwoord op schriftelijke
vragen van het PvdA-Kamerlid Wor
rell. Deze noemde daarin de gekozen
begindatum (1 mei) voor het centraal
schriftelijk eindexamen „een onge
lukkig tijdstip" voor onderwijsge
venden die activiteiten ter viering
van de dag van de arbeid willen
meemaken.
samengaan van mavo en lager be
roepsonderwijs in een smalle midden
school", zei hij. „Maar een nieuwe
opzet van de examens moet wel ruim
te bieden voor de ontwikkelingen die
gaande zijn."
Bestuderen
Het part-time middelbaar sociaal pe
dagogisch onderwijs telt ongeveer
tienduizend cursisten, die hun dag
studie per week combineren met
werk in de sociaal pedagogische sec
tor, zoals het club- en buurthuiswerk,
de sociale dienst, de opvang van
drugverslaafden, het gezlnswerk en
de arbeldstherapie. Het zijn vooral
vrouwen, die op latere leeftijd een
cursus gaan volgen, nadat zij een tijd
als vrijwilligster werkzaam zijn ge
weest.
Staatssecretaris De Jong wil de vier
eneenhalf miljoen gebruiken voor de
herstructurering van het middelbaar
huishoud- en nijverheidsonderwijs en
het middelbaar sociaal pedagogisch
onderwijs. Dit betreft een dagstudie
voor 16- tot 19?jarlgen. De demon
stranten in Amsterdam vrezen dat
deze herstructurering ten koste gaat
van de part-time opleiding. De be
snoeiing op de begroting komt neer
op vermindering van vijfenzeventig
volledige arbeidsplaatsen. Juist in de
tijd dat de hulpverlening door de
toegenomen werkloosheid harder no
dig is, wordt er beknibbeld op de
begeleiding van de mensen, die
straks de werklozen moeten gaan op
vangen.
Ontevreden
De cursisten en de docenten uit het
parttime middelbaar sociaal pedago
gisch onderwijs zijn ook erg ontevre
den over het onderwijsbeleid van de
bewindslieden. In geen enkele her
structurering van hoger beroepson
derwijs tot en met het volwassenen
onderwijs is deze sector onderge
bracht. De al lang beloofde commis
sie part-time onderwijs blijft even
eens uit
De onderwijsorganisaties kunnen
volgens de staatssecretaris niet vol
houden dat ze geen tijd gehad heb
ben om de zaak te bestuderen. De
examens zijn nu al acht Jaar in dis
cussie en het wordt tijd om knopen
door te hakken.
Maar de vertegenwoordigers in het
onderwijsoverleg dachten daar an
ders over. Eerst moet er een onder
wijsbeleid komen, pas daarna kun je
de examens veranderen. De staatsse
cretaris zou er beter aan doen, wan
neer hij zijn nota splitste. Hij zou op
korte termijn met een voorstel kun
nen komen om de bestaande knel
punten op te lossen, en de filosofie
over een nieuwe opzet zou hij kunnen
neerleggen in een discussienota, die
dan in breed overleg besproken kon
worden.
Het was duidelijk dat niemand zin
had zijn vingers te branden aan een
nota die het misschien nooit zal ha
len. Volgend Jaar zijn er verkiezingen,
zei een der sprekers ronduit: „Dat
heb ik gemerkt", zei de staatssecre
taris.
NEW YORK (ANP) Het Ameri
kaanse autoconcern Chrysler heeft in
oktober voor het eerst sinds twee
eneen half Jaar winst gemaakt. Dit
heeft de president van Chrysler, Lee
Iacocca, verklaard in een interview in
het blad Automotive News.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM In Amsterdam,
waar hij was om besprekingen te voe
ren over het onderwijs aan Arabische
kinderen, waar hij zich zeer voor in
spande, is plotseling op zeventig-jari
ge leeftijd overleden de heer A. J.
Schreuder uit Ermelo, oud-hoofd van
het Instituut Schreuder in Amster
dam en oud-voorzitter van de christe
lijke stichting voor school- en be
roepskeuze (waarvan hij op grond
van zijn verdiensten lager ere-voorzit-
ter werd).
De heer Sphreuder werd ln 1928 ver
bonden aan het in 1896 door zijn
vader opgericht Instituut Schreuder
(voor christelijk kleuter-, lager en uit
gebreid lager onderwijs). Een be
faamde onderwijsinstelling, waar
heen de Da Costa's en de Van Ee-
ghens hun kinderen stuurden: de
heer Schreuder sprak altijd met trots
en genegenheid over het werk van
zijn vader.
Zelf verwierf hij zich eveneens een
goede naam in de wereld van het
onderwijs, niet alleen door de wijze
waarop hij leiding gaf aan „zijn" in
stituut (dat hij tot zijn pensionering
ln 1975 diende), maar ook en vooral
door de manier waarop hij zich inzet
te voor de zaak van de beroepsvoor-
llchting en -keuze. Wat dit betreft: hij
was een van de eersten die zijn leer
lingen liet testen.
FINANCIEN EN ECONOMIE
LONDEN (Reuter) Volgens topmensen ln de westerse olle-lndustrle ls het te verw!
dat de Organisatie van Olie Exporterende landen (OPEC) de olieprijs eind dit jai
minstens tien procent zal verhogen. Bovendien wordt het waarschijnlijk geacht i
olieprijs ln de loop van het volgend Jaar verder wordt verhoogd.
De dertien leden van de OPEC heb
ben de prijzen officieel tot 15 decem
ber bevroren. Het is echter niet uitge
sloten, dat het vóór deze datum nog
tot prijsverhogingen komt. Deze mo
gelijkheid werd gisteren door de In
donesische minister van olie 8oebro-
to die het afgelopen weekeinde zijn
Saoedl-Arabische ambtgenoot Jama-
nl sprak nadrukkelijk openge
houden.
Op 15 december komen de OPEC-
ministers op Ball bijeen, om over de
olieprijzen te praten. Intussen hou
den sommige Engelse deskundigen
rekening met de mogelijkheid, dat de
prijsverhoging wel eens veel hoger
dan tien procent zou kunnen zijn, als
de olieconcerns dure olie op de
vrije markt blijven kopen in plaats
van hun voorraden aan te spreken om
het wegvallen van olieleveranties uit
Iran en Irak te compenseren. Van het
verloop van de oorlog tussen beide
landen zal het afhangen, zo wordt
verwacht, in welke mate de olieprij
zen volgend Jaar verder worden ver
hoogd.
Intussen hebben de Verenigde Arabi
sche Emiraten de prijs per vat olie
(een vat ls 159 liter) al verhoogd met
twee dollar. Enkele andere OPEC-
landen zijn een toeslag gaan bereke
nen op de olie die extra wordt gele
verd om het wegvallen van 3.7 mil
joen vaten per dag, door de oorlog
tussen Iran en Irak, op te vangen.
ken. De Franse minister van
trie, Oiraud, heeft de oliemi
pijen zelfs laten weten, dat
huidige voorraad van dertig
vaten met vier miljoen vaten
uitbreiden door bij te kopen
vrije markt.
Vrije markt
LONDEN (Reuter, AP) De Engelse
autoproduktie zal dit Jaar voor het
eerst in drieëntwintig jaar beneden
de een miljoen uitkomen. In de eerst
komende Jaren zal de produktle op
dit lage niveau blijven liggen.
In de eerste negen maanden van dit
Jaar kwamen 723.600 auto's van de
lopende band; tien procent minder
dan in de overeenkomstige periode
van vorig Jaar.
Deze gang van zaken wordt toege
schreven aan de economische terug
gang en aan de buitenlandse concur
rentie, met name van Japan. Hierbij
wordt opgemerkt dat. Indien Japan
de uitvoer van auto's niet beperkt,,
het aandeel van de Japanse automer
ken ln de Europese Gemeenschap wel
eens zou kunnen stijgen tot twaalf
procent. Dat is nu nog ruim zeven
procent.
Weer andere olieproducerende lan
den bieden olie aan op de vrije markt,
waar de olieprijzen als gevolg van die
oorlog zijn opgelopen tot 40 tot 42
dollar per vat, terwijl de gemiddelde
OPEC-prljs iets boven de 32 dollar
per vat ligt.
Overigens achten deskundigen de ge
volgen van het wegvallen van de olie-
leveranties uit Iran en Irak niet ern
stig genoeg, om daaruit paniekaan
kopen op de vrije markt te ver
wachten.
Bovendien hebben de grootste olie-
verbruikende landen een voorraad
van meer dan honderd dagen. Hierbij
komt dat de vraag naar olie blijft
verminderen als gevolg van de econo
mische teruggang.
Ofschoon op de vrije markt maar
betrekkelijk weinig olie (tegen hoge
prijzen) wordt verhandeld, zouden
deze prijzen wel eens door de OPEC-
landen kunnen worden aangehouden
als richtlijn voor de komende prijs
verhoging. Veel zal echter afhangen
van de houding van Saoedi-Arablë,
de grootste olie-exporteur.
Het Internationale Energie Bureau
waarbij 21 westerse industrielanden
zijn aangesloten, heeft er overigens
bij de aangesloten landen op aange
drongen de olievoorraden aan te spre
ken om een prijsexplosle te voorko
men. Frankrijk dat overigens geen
lid van het bureau is wil daaraan
niet meedoen.
De Franse regering heeft de Franse
oliemaatschappijen zelfs gelast de
voorraden ruwe olie niet aan te spre
ken, maar olie in te kopen op de vrije
markt ln Rotterdam. Het land be
schikt op het ogenblik over een voor-
Maar drie fabrieke
Van een onzer verslaggevers I
ORONINOEN Er komenj
drie vestigingen van de Dell
strumentenfabriek Enraf-Nq
oost-Gronlngen in plaats val
loofde tien. Dit heeft het Gr^
Statenlid C. Hoogstraten
meegedeeld. „De directie ziet Ij
meer zitten er meer te bouwei
Hoogstraten.
Hij meent dat de provincie aai
moet trekken, omdat de ret
toezegging heeft gedaan, dat M
bied tien fabrieken met vijftM
derd tot tweeduizend arbeldi
sen zou krijgen.
Een woordvoerder van de Delfl
derneming liet onlangs al weU
de haalbaarheid van het plan
afhankelijk ls van de ontwik
van de conjunctuur. Wel is inffll
al zeker, dat de eerste fabriek vi
Jaar in Veendam van start kan
Onlangs heeft minister Van A
ne op vragen van Kamerleden
weten, dat toekomstige fatt
„van geval tot geval" zullen
bekeken.
Begin dit jaar maakte premitf
Agt Groningen op een van zijn
lijkse persconferenties blij mi
mededeling, dat Enraf-Noniust!
brieken zou bouwen. Het was
net ln de periode dat Provincial!
ten van Groningen opschuddin
wekten door hun werk op te sclx
omdat men vond dat de regeri
weinig aan de werkloosheid
raad voor 120 tot 130 dagen. De rege- Hoogstraten vindt, dat de rtf
ring wil dat deze alleen ln een „zeer
ernstige situatie" wordt aangespro
zijn toezeggingen dan nu maarl
waarmaken.
