GM brengt motor met
-Variabel cilindertal
Kleine auto's zuiniger
maar niet altijd veiliger
rae?
Radio- en televisieprogramma's
Elektronische 'pocket' onder de motorkap
Amerikaans veiligheidsbureau
contra Japanse merken
:ven puzzelen
HET WEER door Hans de Jong
Weerrapporten
Kouder
:RH JSDAG 25 NOVEMBER 1980
ah
64102
n ei
stse
CARl
251
ar K
MELl
"9
TROUW/KWARTET P15-RHS17
ineral Motors heeft
«n doorbraak ln de
e ca luto-techniek bereikt:
i ien motor met uit-
S9 "(ichakelbare cilinders
jet doel is brandstof
besparen. De V 8-
faotor van Cadillac,
|ie zes liter inhoud
1 t« irc't kan nu met be-
iulp van een micro-
essor twee of vier
sse0llinders uitschake
in. Het wordt dan een
lp 6 of V 4 en alleen al
laardoor blijkt bij
•nerglebewust rijden
in besparing van 25
irocent mogelijk. Dit
ultaat ls via een an-
"«aller computersysteem
IfJ Jleesbaar op een digi-
aalpaneeltje in het
li! lashboard.
i t*
[et systeem, waaraan ook
)aimler-Benz aan het begin
ran dit Jaar zei te werken, is
bij GM uit het experimente
stadium. Amerikanen
ien nu een Cadillac Se-
622f»Ule met variabele cilinder-
loud kopen De motor
)r Jjaarvan heeft uiteraard
f. lektronlsch geprogram
"Ul^igeerde brandstof lnspui-
waarmee desgewenst
leer hoge prestaties haal-
zijn. maar het gaat om
023-ite zuinigheid.
[ournalisten. die ln Ameri-
met de auto hebben kun-
il nen rijden, constateren dat
n ook met minder cilin-
rs het voordeel van de V
iotor, de stille loop. be-
)DO^ioudt Heel licht merkbaar
het omschakelen van
icht naar zes en vier cllln-
M 4ers of omgekeerd, maar de
notor draait goed trillings-
<frlj
251
let regelprogramma is zo-
lanlg opgesteld, dat een
;oed compromis tussen
irestaties en verbruik ge-
inden wordt De zescilin-
ler-loop geldt alleen een
Overgangsgebied. Bij rustig
rijden op de snelweg, zonder
teveel veranderingen aan de
loon hoeveelheid gas die men do-
ana( seert, wordt al ras de viercl-
>OR
otel
of
llnder-stand verkozen. Men
benut dan Immers r aar een
deel van het vermogen, dat
105 kW kan bereikei. (tegen
108 kW voor de gewone zes-
cilinder V 8).
Het „tripcomputertje" op
het dashboard heeft drie
knoppen. Die dienen om cij
fers op te roepen, die het
gemiddeld verbruik sinds
de start, het gemiddelde op
dat moment of het aantal
gebruikte cilinders ln beeld
brengen. De kunst om op
vier cilinders te rijden is
daarmee aan te leren
Elektronika
Het unieke systeem is een
haalbare kaart geworden
dank zij de schier ongebrei
delde mogelijkheden, die de
elektronika ook voor de au
totechniek biedt. In de Ca
dillac V 8-8-4 bevindt zich
onder de motorkap een me
talen doos ter grootte van
een pocketboek, waarin de
benodigde 'chips' zijn sa
mengebracht. Dit compu-
tergebeuren heeft een ge
heugen van 14.000 informa
tie-eenheden (bits) en kan
35.000 berekeningen per se
conde uitvoeren.
De computer van de Cadil
lac is ln feite een speciale
versie van de microproces
soren. waarmee OM al zijn
modellen met benzinemoto
ren voor het modeljaar 1981
heeft uitgerust. Normaal
kunnen die computers ech
ter „maar" 8.000 bits op
nemen.
Dat is dan wel genoeg om
met behulp van de elektro
nische techniek een geheel
nieuw reparatiesysteem op
te zetten OM heeft dit in
middels gedaan, ten bate
van de klant, voor wie het
minder gaat kosten, omdat
storingen zichzelf nu elek
tronisch aankondigen
Seinen
Wat de nieuwe computer
van OM namelijk doet, is
seinen doorgeven via een
lichtpunt op het dashboard,
wanneer de monteur aan
het systeem vraagt wat
eraan mankeert. Zo kan bij
voorbeeld de computer het
cijfer 23 doorgeven. Dat ge
beurt door eerst twee keer
het licht te laten aanflitsen
en daarna drie keer De
monteur weet dan dat het
gaat om de storing, die in
zijn codeboek als nummer
23 voorkomt. Dat is een pro
bleem met de menging van
lucht en bertzlne ln de car
burateur.
Op precies dezelfde manier
kan ook worden weergege
ven. wanneer er iets aan de
ontsteking, de uitlaatgasap-
paratuur of een ander facet
van het brandstofsysteem
mankeert. De computer
werkt als een Ingebouwde
dokter, die de diagnose
stelt. Een belangrijk kos
tenvoordeel voor de werk-
plaatslnvesterlngen van de
dealerbedrljven is daarbij
dat zij niet langer een Inge
nleus elektronisch diagno
se-apparaat behoeven aan
te schaffen, zoals tot nu toe
het geval was.
OM maakt de microproces
soren zelf binnen de Delco
Division, die op dit gebied
gespecialiseerd is. Door het
brede scala van toepas
singsmogelijkheden wordt
GM-Delco nu 's werelds
grootste computerfabri
kant, waar het om aantallen
gaat. Dagelijks bouwt de
Delco-dlvisie er zeventien
duizend en de jaarproduk-
tie voor 1981 wordt vijf mil
joen.
Er zijn uiteraard nog veel
meer mogelijkheden dan al
leen de al eerder uitge
brachte tripcomputers, de
elektronische brandstofin-
spuitsystemen en het rege
len van een clllndertal. De
automatische transmissies
van auto's kunnen bij voor
beeld ook elektronisch ge
programmeerd worden. En
datzelfde geldt het doseren
van remkracht, wat de vei
ligheid verbetert
Maar op dit moment gaat
het OM vooral om het
brandstofverbruik. waar
mee het grootste autocon
cern ter wereld nu zijn voor
sprong behoudt op de eisen,
die in Amerika van jaar tot
Jaar steeds strenger worden
Of de achtcilinder zal over
leven. laat OM nog ln het
midden, maar het systeem
kan even goed toegepast
worden voor zescilindermo-
toren.
Het veillgheidsbureau van
het Amerikaanse ministerie
van Vervoer heeft onlangs
weerwoord gegeven op tests
van het Amerikaanse bu
reau voor milieubescher
ming, dat verbrulksmetin-
gen verricht. Kwamen na
melijk bij de tien auto's met
de zuinigste cijfers voor het
brandstofverbruik acht mo
dellen uit Japan voor de
andere twee waren twee ver
sies van de VW Rabbit Die
sel, ln Nederland bekend als
Golf Diesel van twaalf
bij botsproeven betrokken
auto's bleken er tien niet
aan een verscherpte els te
voldoen. En van die tien
kwamen er ook acht uit
Japan.
De officiële botsproeven
worden ln Amerika geno
men met een snelheid van
48 kilometer per uur en dan
mag een inzittende niet ge
wond raken. Het veillg
heidsbureau voerde ter ver
gelijking die botsproeven
nu eens met kleine auto's
uit bij 56 kilometer per uur.
Er bleken maar twee deze
officieuze test te doorstaan:
de Chevrolet Chevette en de
Flat Strada. De Chevette is
afgeleid van de vroegere
Opel Kadett City en Strada
Is de Amerikaanse naam
voor de Flat Ritmo.
Overigens hebben dit Jaar
voor het eerst drie Ameri
kaanse auto's de 30 mijl-
per-gallon-grens in de goede
richting overschreden. Deze
verbruiksgrens ls één op
12,8, maar gelet op de afwij
king in meetgegevens zou
het bij ons neerkomen op
één liter op 10,5 kilometer.
De 30 „m.p.g." ls al tien pro
cent gunstiger dan het voor
1985 in Amerika vereiste ge
middelde voor alle auto's,
die een fabrikant verkoopt
De drie Amerikaanse mo
dellen, die de bewuste grens
passeerden waren de Che
vrolet Chevette. de Ford Es
cort en de Mercury Lynx,
een variant op de nieuwe
Escort. De VW Rabbit Die
sel met vijf versnellingen
was het zuinigst met 42
m.p.g., officieel 18 kilometer
per liter.
VOORD Ik SBc? 06 MISSERS VAH /en NIETS CVERTlAGT ME CAT DfT
DE MATSTE Tj£), IS OO-HETSCMSfC HIER FOSCXK5 FEMS fS.
FERD-NANO
(ARAVAAN IN AFGHANISTAN
door James A. Michener
Copynghi 1966 A. J C Strangholl N V Amaaardam
130
was moeilijk aan te nemen, dat
beschaving ooit ln deze dorre
stenlj geheerst had of er kon te-
Jccrrn Rome had haar monumen-
behouden. Of waren de verover-
i in Azië zo verschrikkelijk ge-
n Qfcrst, dat de westerse mens zich geen
9 rld kon vormen van hun gruwelijk-
den">
rwijl ik. beschenen door het maan-
ht, in Balch sombere gedachten
d. kreeg ik steeds meer eerbied
mannen als Moheb Khan. Naz-
lah en Zulflqar. die besloten had-
hott|n 660 nleuw Afghanistan te bou-
ïteiu tn-dat de her*nnering aan Balch en
)pck tasni zou bewaren, doch thans ge-
3j|bndvest naar de nieuwe denkbeel-
•n van Rusland en Amerika. Indien
een Afghaan was geweest zou ik
met die geestdriftige mannen ver-
Inden hebben. Maftoon brancht ons
ivaantje naar een plaats, waar de
Jitste eeuwen de Kochl's hadden
JTkampeerd en terwijl hij en 8tiglitz
tent oprichtten kwam Ellen in het
lanlicht naar me toe en zei groot-
2 3 4 S 5 7 8 9
N -
»nin
l'OfA
moedig: „Het spijt me. Miller, dat we
op deze tocht zo vaak ruzie gehad
hebben. Ik heb gevochten om be
grip."
„En heb Je er iets van gevonden?"
„Iets. Toen het er naar uitzag, dat
Otto ln het tweegevecht gedood zou
worden, heb ik een belangrijk ding
geleerd. Dat het leven op zichzelf
goed ls. Ik bad, dat hij zou blijven
leven." Ik antwoordde: „Gelukkig
deed het hij het. JIJ en hij zijn geroe
pen iets groots in Afghanistan te
doen."
Zij antwoordde zacht: „De niermen
sen brengen niets tot stand. Zij be
staan."
„Ellen, iets maakt, dat ik me gelukki
ger voel. Eindelijk heb ik een flauw
idee gekregen van datgene, waarover
Je spreekt. Maar ik ben als Nazroel-
lah Ik wil arbeiden voor de bescha
ving ZIJ glimlachte en greep mijn
handen, waardoor ik als geëlectri-
seerd werd „Aanbiddelijk van je. Mil
ler. om zo iets in Balch te zeggen!"
Ik vroeg: „Waarom Balch?"
„Weet Je niet, dat op het toppunt van
hun historie de mensen hier net zo
spraken als JIJ? De molla's beweer
den. dat Allah deze stad ln Zijn bij
zondere hoede had. Geen kwaad kon
haar overkomen! En de generaals
pochten, dat him forten onneembaar
waren Geen vijand kon hen berei
ken! En de bankiers verzekerden dat
het laatste Jaar onze produktle met
vier procent gestegen was. En hier is
Balch. En hier is New-York."
„Qeloof Je werkelijk, dat hetzelfde
met New-York gebeuren zal?" Ellen
antwoordde: „Ik geloof, dat dit de
toekomst is. Maar Jij moet het niet
geloven. Want Je bent jong. Je bent
bestemd om terug te gaan naar Bos
ton en daar te werken op dezelfde
manier als Nazroellah in Kandahar
wil werken. Ik zal voor Jullie belden
bidden, maar ik zal nooit geloven ln
wat Je doet. Het is zonder beteke
nis hoegenaamd geen betekenis'"
Ik vertelde haar: „De zal proberen het
Je ouders uit te legger.
Zij stond op het punt te antwoorden,
maar zij veranderde van gedachten
en kuste me. niet bescheiden op de
wang. maar met hartstocht op de
mond en met de liefdesovergave, die
haar leven zo kenmerkte. Een ogen
blik begreep ik de passie, die haar op
zo'n losbandige wijze naar Balch ge
voerd had. Ik vroeg mij al wat er
gebeurd zou zijn. wanneer ik haar in
de Verenigde Staten ontmoet had.
Ik wilde vertrekken, toen zij mij tot
mijn verbazing bij de schouders
greep en mij weer kuste, wanhopig.
„De wilde, dat lk je ln Amerika had
leren kennen, nadat Je in Afghanistan
geweest was." Zij streek haar haren
van het voorhoofd en keek naar de
overblijfselen van Balch. „Nee. ik zou
bang voor Je geweest zijn. Deze ruïnes
waren ln mijn gebeente." Zenuwach
tig lachend voegde zij er aan toe:
„Bovendien ben je zo Jong en hoop
vol. En ik ben altijd heel oud geweest.
Terwijl zij dit zei speelde het maan
licht op haar lieflijke gezicht. Haar
lichaam zwaaide naar achteren in de
grijze blouse, die Racha geborduurd
had en haar blote benen waren onder
haar zwarte rok te zien. Zij won het
verre van de meest vitale en aantrek
kelijke vrouw, die ik ooit gezien had.
Deze keer kuste ik haar. Met hart
stocht wierp zij zich in mijn armen. Ik
was overweldigd door de wijze, waar
op zij op mijn liefkozing reageerde en
uitte mijn vrees, dat de anderen ons
zouden zien
Wordt vervolgd
Radio vandaag
HILVERSUM I (2M m) 00.02 (S) Auto in?
AVRO aan (00.30, 07.03, 07.30. 08.03 en
08.30 AVRO's Radio Journaal). 09.03
Steunpunt. 09.08 (S+M) Arbeidsvitaminen
(10.02-10.10 De zandbakshow). 11.02 Dési-
rte, hoorspelserie. 11.30 (S) Uit is in. 11.45
(S) Rondom twaalf. 13.03 AVRO's Radio
journaal. 13.20 (S) De AVRO Diligence
13.55 Beursplein 5. 14.02 (S) De vergulde
middenweg 10.02 13-Speciaal 16 30 (S)
Kom 'ns langs op Slot Zeist 18.11 AVRO's
Radio-journaal. 18 25 Toppers van toen.
19.02 <S) Natafelen. 19.21 (S) Lichte gram-
mofoonmuziek. 19.30 (S) Operettefrag
menten 20.03 (S) Mon vieux, ma vieilie.
20.30 (S) Folk live. 21.02 De kopermijn,
hoorspelserie. 21.37 (S) Lichte grammo-
foonmuziek. 22.02 (S) AVRO's Sportpano-
rama. NOS: 23.02-24.00 (S) Met het oog op
morgen. VARA: 00.02 (S) Eipeetuin. 01.02
(S) Groot lirht. 05.02 (S) Truck
HILVERSUM II <402 m) KRO: 7 00
Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek 7.20 Het
levende Woord. 7.30 Nieuws. 7.30 Echo.
<8.00-8.10 Nieuws 8.30 Nieuws. 8.36 Ray
mond Lefèvre. 8.50 Postbus 900. 9.00 Gym
nastiek voor de huisvrouw 9 10 Waterstan
den. 9.15 Scheepspraat 9 20 De letter M.
10.30 Ouder worden we allemaal. 11.00
Schoolradio. 11.30 Ratel. Overheidsvoor
lichting: 12.10 Uitzending voor de land
bouw. 12.26 Mededelingen voor land- en
tuinbouw 12 30 Nieuws 12 36 Echo 13.00
Nieuws. 13.11 Goal. 13.30 Schoolradio
14.30 Open School (NOS). 15.15 God. hoe
heet je ook alweer? 15.30 Geen verboden
toegang. 16.30 Praatprogramma. 17.24 Me
dedelingen. 17.30 Nieuws 17.36 Echo. 18 10
Verkenning. Humanistisch Verbond: 18 20
Na vijven en zessen. P.P.: 18.50 Uitzending
van het GPV. 19.00 Kerk in meervoud
(19.00 Ad te levavi. 19.20 Nieuws uit de
kerken. 19.30 Kruispunt) 20.00 (S) Acade
my of Ancient Music: Klassieke muziek
20.30 Spektakel. 23.30 (S) Muziek op het
spel (104). 23.55-24.00 Nieuws
HILVERSUM III («44 m> VARA: 7 02 (S)
Gesodemeurders. 8.30<S) Holland ze zeg
gen 10.30 (S) Typisch Jansen. 11.30 (S)
VARA's Zoekplaatje. 13.30 (S) Spitsbeeld
15.30 (S) Popkrant. 16.30 (S) Beton NOS
18.03 De Avondspits met de Nationale Hit
parade VARA: 19.02 (S) Popdonder
21.02 (S) Nashville. 22.02 (S) .and all that
jazz. 23.02-24.00(3) Elpee-tuin
HILVERSUM IV (FM-Kanalen) TROS
7.02 (S) Capriccio. 9.00 Nieuws. S.02 (S)
Muzin. 9.30 (S) Van heinde cn verre 10.00
(S) Opus tien tot twaalf 12.00 Nieuws. 12.02
(S) Intermezzo 13.00 (S) De meest verkoch
te klassieke tien. 13.30 (S) Koren en Korp
sen 14 00 Nieuws. 14.02 (S) De Hoge ..C"
14.30 (S) Guitariteiten. 15.00 (S) Belcanto
rium (-17.00).
TV vandaag
NEDCRLANOI
10.00 MOS/NOT: Schoon*»*»»
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
slechthorenden
14.00 NOS/NOT: Schooft*»*»»
10.23 NOS: Nieuws i
siechthorenöet
10.30 Sesamstraat
10.46 Paspoort voor Joegosiaven en Kahanen
10.S6 Journaal
10.5® EO: O r kan nog meer bq
10.10 Tijdsein
2020 Koor-en samenzang
21.06 God WD wonen bij de meneen
21.25 EO-Akbef
21.37 NOS: Journaal
21.55 NOS: Oen Haag vandaag
02.10 Lit* span Het lev
fiimdocumenlairc
33.15 NOS: Journaal
2320 Nieuw» voor doven en slechtt*
NEDERLANDR
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
1625 TELEAC: Microprocessor» 1 - 2. les 8
10.55 NOS: Journaal
10.5® NCRV: Hel geheim van de vuurberg
1925 Cum laude
20.00 NOS: Journaal
2027 NCRV:OeWemewaarhetd tv-serte
21.25 Lee Towers, munekspeoai
22.10 Hier en nu
23.10 NOS: Journaal
23.15 Nieuws voor doven en slechihorenoen
DUITSLAND I 10.00 Journaal. 10.05 Actu
aliteiten. 10.25 Natuurfilmterie. 11.10
Amusementsmagazine. 11.55 Informatief
programma 12 25 Umschau. 12.55 Pers
overzicht. 13.00-13.10 Journaal. 16.10 Jour
naal. 16.15 Filmreportage. 17.00 Kinderse
rie. 17.25 Kinderprogramma. 17.50-18.00
Journaal (Regionaal programma NDR
09.30-10.00 Kleuterprogramma. 18.00 Die
Dame von Monsoreau. tv-sene. 18.30 Actu
aliteiten. 18 45 Kleuterserie. 18.55 Die Da
me von Monsereau. tv-serie. 19.25 Regio
naal magazine 19.59 Programma-over
zicht WDR: 08.10 bm 11.55 Schooltelevisie.
(09.30 Kleuterprogramma.) 18.00 Eichholz
und Sóhne. tv-serie. 18.30 Serie reportages
18.40 Amusementsprogramma 19 15 Actu
aliteiten. 19.45 Korte film.) 20.00 Journaal.
20.15 Telefoondiscotheek 21.00 Informa
tief programma. 21.45 Captain Paris, mis
daadserie. 22.30 Actualiteiten 23.00 Sport
23-45-23.50 Journaal.
DUITSLAND II 16.30 Programma voorde
oudere generatie. 17.00 Journaal. 17.10 In
formatief programma 17.40 Gevarieerd
magazine. 18.20 Tekenfilmserie 18.40 Te
kenfilmserie. 19.00 Journaal 19.30 (ZW)
Die Frau mit den zwei Gesichtern (Two
faced Woman), speelfilm. 21.00 Actualitei
ten. 21.20 Actueel programma. 22 00 Gene-
ralprobe (La répélition générale), tv-film
23.30 Journaal
D'LAND NDR 07.55-08.05 Medische ru
briek. 08 05 lm 13.05 en 16.30 lm 17.30
Schooltelevisie. 18.00 Kleuterprogramma
18.30 Natuurfilmserie. 19.00 Religieus pro
gramma 19.30 Informatieve serie. 20.00
Journaal. 20.15 Natuurfilmserie 21.00
Filmdocumentaire 2145 Gesprekken
22.30-23.15 Filmreportage.
D'LAND WDR 08.00 Gymnastiek. 08.10 Vm
11.55 Schooltelevisie (09 30 Kleuterpgram
ma.) 17 00 t/m 17.15 Schooltelevisie 17 30
Informatief programma. 18.00 Kleuterpro
gramma. 1830 Cursus wiskunde 19.00
Markt 19.45 Journaal 3. 2000 Journaal
20.15 Cultureel programma. 21.00 Sport.
21.45 Gesprekken. 22.30 Informatief pro
gramma. 23.00 Journaal.
BELGIfi NEDERLANDS NET I 14.00
16 00 en 17.00-18.0C Schooltelevisie 18.00
Kinderprogramma 18.05 Educatief kleu
terprogramma. 18.35 Open School 19.05
Uitzending Humanistisch Verbond.
•toontaal. 1 beduusd. 2. uniek-elk.
muzieknoot-vette vloeistof-pers.
1471 Wnaamw. 4. vervoermiddel-oude
Dgtemaat-kraakbeenvis, 5. plechtl
gelofte-zangstuk-pers. voor-
w. 6. water in Limburg-gtfslan-
j. 3®. 7. laagte-godin van de toom-
frktuig. 8. denkbeeld-bouwland
voomaamw. 9. gebaar-bijbeis fl-
lur. Verticaal. 1 duurzaam, 2. voeg-
ngdpord-vreemde muntplaats in Zee
~J. 3. duivenhok-adelstand-boom,
landbouwwerktulg-famlllelld-oe
rpwas. 5. nachtvogel-tijdperk-bui-
affl nilaven- 6. keukengerei-gebergte op
ff^-voorzetsel. 7, plaats in Oelder-
wlel-soort bijl. 8 muzleknoot-
en1 wmiddel-nauwe. 9
te»f*kbalkon
ii a< Oplossing vorige puzzel
t 1. terra. 5. geros. 10. eg. 11. Indo-
nt 13, roes. 15. Ta. 16 standerd. 20.
t, 22. ako. 23. aap. 25. emier, 26
ItO wal. 27. Tim. 28. das. 30. ana. 31
ral 34 me- 35. Eede. 37. inte-
__IXst- 41 Ee. 42. stelt. 43. asiel.
1 termiet. 2. ego. 3. rist. 4. An. 5
m l.' ellte' 7 re' 8 ontdaan. 9. sta, 12
nd i 14' 17. aarde, 18. dorst,
qo-i u.?8*' 21 eminent, 24. plateel. 29.
32. geel. 33. iets. 34. mis. 36. Dee,
A(j! 1 »e. 39. Rt. 40. sa.
werpanker-
Het regime van de zachte lucht wan
kelt. Het lijkt onontkoombaar dat
koudere lucht binnenkort voor aflos
sing van de wacht zorgt. Vandaag
wordt er nog gemarchandeerd over
de wijze waarop dat zal gebeuren,
's Middags is al te merken dat de
temperatur over zijn hoogtepunt
heen is: er is dan een daling tot acht 8
negen graden. Maar pas van morgen
af wordt het echt zo van: Jas dicht,
kraag op! Met noordwestelijke tot
noordelijke, later ten dele noordoos
telijke winden valt dan belangrijk
koudere lucht Nederland binnen. Hij
is afkomstig uit het poolgebied. Gis
termorgen meldde de Farör al geen
hogere temperatuur meer dan nul
graden en er waren sneeuwbuien. In
ons gebied wordt we hebben dat
eerder gezien dit najaar een al te
sterke temperatuurdaling tegenge
gaan door het nu tien graden warme
Noordzeewater. Maar de bovenlucht
heeft de kou ln meer oorspronkelijke
staat, vandaar dat er vrij zeker enkele
Groenlandse buien met hagel of nat
te sneeuw op ons af komen.
Een en ander speelt zich af tussen een
over de Noordzee naar noord-Duits-
land wegtrekkende depressie en een
hogedrukultloper van een maximum
van 1033 millibar bij Kaap Hatteras.
dat zelf in zuidoostelijke richting ver
schuift. De hogedrukultloper wordt
donderdag over onze contreien ver
wacht. Het weer wordt dan rustiger
en ln de nacht van woensdag op don
derdag kan er vooral in het binnen
land wat lichte „vrlezerij" komen.
Vervolgens en degene die regelma
tig het wee rgebeuren niet alleen op
basis van de wolken volgt kan het
weten klopt er een nieuwe depres
sie aan de deur. Die is afkomstig uit
noordwestrEuropa. De wind vertoont
daardoor later de neiging weer naar
west tot zuidwest terug te lopen. De
kans op neerslag neemt ln de loop
van donderdag toe: eerst sneeuw, la
ter wellicht uitsluitend regen. De
computer liet ons gistermorgen al we
ten dat een terugkeer van een op de
Britse eilanden gerichte westelijke
circulatie meer voor de hand ligt dan
een ommezwaai in de richting van
een stabiele Scandinavische winter.
Vrij regelmatig krijgt u weergegevens
aan uit het Brabantse Dongen. Ze
zijn afkomstig van weeramateur Hu-
go J. M van Elshout. Hij was zo
vriendelijk mij gisteren enkele cijfers
over de novemberwarmte in Brabant
mee te delen. Met de vijftien graden
van gisteren meegerekend kwam hij
over de afgelopen tien dagen op een
gemiddelde dagelijkse maximum
temperatuur van 12,8 graad en een
gemiddelde minimumtemperatuur
van 9.5 graad. Dat komt neer op een
etmaalgemiddelde van elf graden.
Deze waarde ligt vijf tot zes graden
boven normaal. Je mag deze lange
serie warme novemberdagen voor de
ze eeuw .record" noemen. Oerekend
over de maand november tot nu toe is
het cijfer voor de gemiddelde dage
lijkse maximum temperatur 7.6 gra
den (nog een graad te laag) en voor de
gemiddelde dagelijkse minimumtem
peratuur 3.5 graad (al 0.5 graad erbo
ven). Medewerker Oljs Visser ln Zuid-
Beijerland berekende gisteren een et-
maaltemperauur van gemiddeld der
tien graden. Ter vergelijking: op 23.
24, 27 en 28 Juni werd op zijn station
geen hogere etmaal waarde dan
twaalf graden berekend. Verder werd
dertien graden ook genoteerd op 17
Jul en op 24 augustus.
Er wordt mij nogal eens gevraagd wat
te vertellen over de invloed van het
oceaanwater op het atmosferisch ge
beuren ln een latere fase in onze om
geving. Hier iets uit een bijdrage van
J. Oerlemans en C. J. E. Schuurmans.
beide KNMI'ers, ondérdeel van de
publikatle „Het KNMI en de Zee
1950-'80".
De voorspelbaarheid van het weer in
een komende maand of komend sei
zoen zal moeten komen van onder
meer de uitgestrektheid van sneeuw
en zee-ijs en het optreden van afwij
kingen in de oppervlaktetempera-
tuur van de oceanen, voor het gemak
AZT genoemd (Afwijking Zeewater
Temperatuur). Een statistisch ver
band tussen AZTs en het maandge-
middelde weer krijgt pas betekenis
voor de maandverwachtlng als de
AZTs voor de volgende maand be
paald kunnen worden. Dit is vaak het
geval dank zij de grote persistentie
aanhouden van dezelfde toestand).
Oebleken ls, dat de maandgemiddel-
de temperatuur van de Atlantische
oceaan in noord-zuidrichting toe
neemt: sneller of langzamer
Als de toeneming gering is, zijn de
afwijkingen negatief. Dit is een ge
volg van veelvuldig optreden van
blokkades. Hoe kleiner de gradiënt,
hoe lager de gemiddelde temperatuur
in De Bilt; hoe groter de gradiënt, dus
hoe dichter de koude lucht in het
noorden en de warme ln het zuiden
tegen elkaar aan liggen, hoe warmer
het in ons land zal worden. Na een
grote afwijking van de noord-zuid-
temperatuurverhoudlng op de Atlan
tische oceaan kan de gemiddelde
maandtemperatuur van De Bilt best
W«m«M»r1w «ii (litem Tier
twee graden te hoog uitvallen. Let
wel: enige tijd later. Een gebied waar
sterke AZT's optreden ligt ten oosten
van Newfoundland, men spreekt van
WP (Warme Plek) en KP (Koude
Plek) in dit gebied. Volgens beide
auteurs zijn de mogelijkheden die
AZT's voor de maandverwachting
bieden nog lang niet volledig uitge
buit
Amsterdam
zwaar bew
1.1
De Bill
zwaar bew
14
Deelen
regen
IJ
Eeldc
geheel bew
13
Eindhoren
zwaar bew
lb
Den Helder
zwaar be««
10
Rotterdam
zwaar bew
14
Twente
geheel bew
13
VUssingen
zwaar bew
11
Zd.-Limburg
zwaar bew
14
regen
H
Athene
onbewolkt
17
licht bew
19
Berlijn
motregen
13
onbewolkt
18
Brussel
geheel bew
14
zwaar bew
11
mist
4
Helsinki
licht bew
1
Innsbruck
zwaar bew
8
Klagenfurt
mist
1
Kopenhsgen
regen
7
zwaar bew
17
Locamo
licht bew
8
14
6
Luxemburg
mist
Midrid
hall bew
13
Malaga
hall bew
20
hal! bew
18
München
licht bew
tl
Nice
zwaar bew
14
Oslo
geheel bew
1
Parijs
zwaar bew
U
Spilt
onbewolkt
17
licht be»
10
onbewolkt
hall bew
14
Casablanca
mist
3
HOOGWATER 2« bot.
VIlMiBxea 4.11-1(42. llariacviielilaiaeD 4.21
11.0). Kotterdan (.2J-U.JI. Sehrrcaiacea 5J2
11.44. IJmaidaa 8.1MS.2J. Den Helder 10.J0-22.U.
Harliacaa 0 «S-12.J4. Delfaijl 2.01-14.JO
