r
Everts van de
Dichte kerk
'CDA, WD en PvdA
verliezen aanhang'
je naar beneden kijkt is het altijd Madurodam'
Onderzoek: 'winst' D'66, CPN en PSP
De Koning geeft
ton aan Unicef
Demonstraties tegen
samenkomst Amicales
'Rtei
|AG 17 NOVEMBER 1960
TROUW/KWARTET
toveti
Is de
nacht
ami bij
idafrj M
dt 9
confe
kufln red Lammers
'fdstad
ninUta BNOEN Driehon-
Boii» rieêntwinttg treden ls
men wil Je de stad
■n vanaf de Martinl-
„kijken. Bij sommigen
ënpïjjë klimpartij met zuch
steunen gepaard, ook
<Je hardop geuite
Unm ia' men wilde er nooit
1de Ni zijn begonnen. Jan
bek heeft dat nooit gezegd,
I de keren dat hij het
ip heeft gezocht in de
Mike igse stadstoren niet
tenen jjn te tellen,
en ti
1 kaai het voor hem zijn baan. dus
e wri] Niemand heeft hem ech-
aan« rongen cr tot zijn zeventigste
e door te gaan. „Dat heb ik
lain, omdat ik er zoveel ple-
d. Kort voor mijn 65e kwam
mil Jpnge WV-directeur. meneer
tegen. Ik vertelde hem. dat
let lang meer op de toren zou
lat mijn aanstelling op mijn
aardag afliep. 'Wil Je graag
no BaTzijn reactie. Nou. dat was
nü Juist. Dat wilde ik hele-
t Nu. dan praten we er toch
r,: vond Braber. En zo ben lk
aan. Eigenlijk zou ik nog niet
willen stoppen als ik niet
andere kant van de stad had
verhulzen. Tot voor kort ben
(lijk ook koster van de Nieuwe
tweest Ik woonde bij de kerk
ook vlak bij de toren. Omdat
lenchap me teveel begon te
heb ik dat opgegeven. Her
dat ik pleats moest maken
opvolger. Dat beheren
m is evenals het koster -zijn
(he-Je «amen met Je vrouw
_ik met een groep de toren
nam zij mijn plaats in om
te verkopen. Om zoiets mo-
aaken moet je wel in de
Jan Everta is daarom
met pensioen gegaan. De
heeft. MJ echter nog niet
aobUrUch dichtgetrokken.
een opvolger
hap
j geen opvolger voor mij
I Zodoende zullen ze me de
nden nog wel eens in de
reffen. Maar ik ga er alleen
het me vragen van de
f het VW." Aan die be-
ontbreekt het niet. Als
de Martini'. zoals de
lui Oroningn hem noemen.
I k succes al bij voorbaat
l De reden? Omdat hij zo
n vertellen over de geschlede-
de toren en het trompetge-
i de torenwachter die tot
nachts vanaf de Martini ult-
er de itad of er ergens brand
n teken dat alles veilig was
elk kwartier uit de vier
i van de toren trorompetge-
1 horen, iets dat klonk als
f van een mystieke nacht-
Miene
en hem een complimentje
ler zijn boeiende voordracht
lm Everts fijntjes ..Ik moet
i)d denken aan mijn tante
die mij op haar kosten voor
Jttr wilde laten leren Dat
ig niet door omdat lk er totaal
oor voelde. Ik ben wel Jaren-
«idagschoolonderwijzer ge-
Dat vond ik wel leuk maar aan
ht studeren had ik een gruwe-
fkel Daarom vond ik het ook
al niet leuk dat ik als school-
moest leggn orgelspelen. Va-
ad er echtWKjp. Hij was koor-
bij het Leger des Heils hier in
gen en zelf ook organist. Maar
n geen twee dingen tegelijk
Als hij dirigeerde moest een
orgelspelen en bij de repetities
dat mooi doen. dacht hij. Op
dag- en zaterdagmiddagen
ik oefenen. Vader luisterde "be-
in de winkel aan de Ollemul-
g of het naar wens ging1. Dat
ItiJd het geval als mijn neef
op bezoek kwam Hij was veel
^muziek dan ik en wat deden
i? Jacob kroop achter het or-
"1 ik trapte. Als vader het
hoorde kostte het weinig
r elkaar te krijgen dat lk
ding en attributen voor de uitvoering
te maken. Maar leuk was het. Ook op
de „Olie Orieze". zoals de Martinito
ren wel wordt genoemd. „Als school
jongen kwam lk er al regelmatig. De
toren werd zo'n beetje mijn tweede
huls toen mijn neef. die Jacob van
dat orgelspelen, er beheerder was ge
worden in een dubbelfunctie. Hij was
tevens stadsbelaardier. Op drukke
dagen hielp ik Jacob en na verloop
van tijd ging ik hem ook in de vakan
ties vervangen."
Een en twee
Het werd op den duur zo dat er altijd
wel een Everts in de toren was. Everts
Een en Everts Twee zei men in Gro
ningen. Zijn eerste kennis over de
toren deed Jan bij zijn neef op. „Al
gauw ben ik me er verder in gaan
verdiepen. Toen Jacob onverwacht
overleed en ik hem opvolgde als be
heerder ben lk naar het gemeentelijk
archief gestapt en in de papieren ge
doken om meer aan de weet te komen
over de geschiedenis van de Martini
toren. Ik wilde de mensen iets vertel
len waar ze wat aan hadden, en over
zo'n toren la me wat te vertellen. De
Martini, die we nu kennen, heeft een
paar voorgangers gehad In de
middeleeuwen was er zelfs een toren
die 120 meter hoog was. Dat ls ruim
twintig meter hoger dan de tegen
woordige toren die uit 1627 dateert."
Carillon
Een verhaal op zich ls de geschiede
nis van het carillon, dat Jan af en toe
weieens heeft laten klinken al was hij
dan ook geen beiaardier. Maar orgel-
en beiaardspelen hebben nu eenmaal
raakvlakken. Als we een poosje pra
ten komt Jan met een dik fotoboek
aanzetten. Daarin zitten de herinne
ringen aan zijn avonturen op de to
ren BIJ vroeger vergeleken ls er ook
in het leven van een torenbeheerder
veel veranderd. „Het ls allemaal min
der gemoedelijk geworden. De men
sen zijn anders geworden. De laatste
Jaren is het een paar keer gebeurd dat
de toren werd bezet en er tegen mijn
wil spandoeken van de trans werden
uitgehangen. De mensen zijn over het
algemeen ook agressiever geworden.
Ik waarschijnlijk ook. Door alles wat
je meemaakt wordt een mens harder.
Patat en ijs
Jan Everts zo'n toren is geen ding
foto: Korol ZoimtiM
Boerenjongens
met Jacob mee de straat op mocht. Ik
had immers zo mijn best gedaan.
Alleen vond vader het dan onbegrij
pelijk dat ik er 's avonds weer niets
van terecht bracht. Zo heb ik de goe
de man wel voor de gek gehouden!"
Een tientje
Maar hoe dann ook. Jan kreeg het
tenslotte toch in zijn vingers. „Als
Jongen van twaalf Jaar werd in aange
steld als organist in het Stads- en
academisch ziekenhuis. Elke zondag
middag om vijf uur moest ik de sa
menzang in de collegezaal begeleiden
voor een tientje per jaar. Dat heb ik
een kwarteeuw volgehouden. Toen
lieten ze me weten dat het niet langer
nodig was. Ze hadden iemand gevon
den die voor niets wilde spelen."
Jan Everts werd chauffeur bij Van
Oent en Loos, maar bleef daarnaast
actief in de muziek, niet alleen het
orgel, maar ook de tuba en de trom
bone hadden geen geheimen meer
voor hem. Het instrument dat zijn
voorkeur had bleek echter het orgel.
Meer dan veertig Jaar was Everts or
ganist in Engelbert, Oarmerwolde.
Ten Boer en vervolgens in de Phila-
delphia-kerk in Groningen zelf. Daar
naast leidde hij diverse koren, waar
van het Gronings Plattelandsvrou
wenkoor en het kinderkoor van de
Phlladelphiakerk grote bekendheid
kregen.
Samen met zijn vrouw Dlnie schreef
hij zelft de teksten voor kestspelen en
operettes, die het kinderkoor uitvoer
de. Het hield ook in: samen met de
ouders van de kinderen al maanden
van tevoren in actie komen om kle-
vriend en ik menen Fet-
(Harmonie en Fanfare)
middelbare school te ken-
zouden graag willen weten
klopt. Weet u welke middelbare
1 «IJ bezocht en wat het beroep
i zijn vader? Wij hebben veel
Wng voor zijn wekelijkse rij-
w». Geeft u hem onze compli-
en door!
•wd: Dat heb ik gedaan. Fetze
m herinnert zich uw naam niet
Kocht drie middelbare scholen.
'Jwrdam, Den Haag en Amster-
HiJ ls nu 34 jaar, dus u kunt dan
«Rijken of dit klopt met uw
°are schooltijd. Zijn vader is
[ant, maar ik moet er wel even
Ren dat hij nog een neef heeft
«zelfde naam. wiens vader ook
Unt ia.
Tijdens onze vakantie be-
we Genève en lazen op het
ment voor de reformatie deze
eaerlandse tekst „D'ondersa-
1 zyn niet van Oodt gheschapen
noef van den Prince om hem in
wat hy beveelt weder het God-
oft ongoddelick recht oft on-
onderdanigh te wesen ende
r""1 dienen, maar den prince
r mufrsat*n wi,,e «onder dewelc-
Prince e" om deselve
"Kht ende redene te regeere."
W|e is deze tekst?
.De tekst op het monu-
°°r de reformatie is een citaat
uit het begin van het Plakkaat van
verlating, de verklaring van de 8ta-
ten-Oeneraal van de Verenigde Ne
derlanden van 26 juli 1581, waarin
.koning Philips II werd vervallen ver
klaard van de soevereiniteit.
Vraag: Bij het puzzelen kom ik
steeds onbekende woorden tegen. Zo
moest ik voor mannetjeseend niet
woerd maar erpel invullen. Voor eet
lust eet. Zijn dit nu goede Nederland
se woorden? Wat is het verschil tus
sen een sokkel (zuilvoet) en voetpunt
(nadir)?
Antwoord: Zowel erpel als eet wor
den in het woordenboek van Dale
vermeld met daarachter tussen haak
jes: gewestelijk, Zuid-Nederlands.
Het gebeurt nogal eens dat dergelijke
woorden, die alleen in een deel van
Nederland gebruikt worden, in puz
zels voorkomen. Het leuke van puzze
len is dat Je er zoveel vreemde woor
den bij leert. Zo heb ik nu weer een
gezegde ontdekt dat ik helemaal niet
kende, namelijk: goed op zijn eet zijn
flink trek hebben; eet heeft ook de
betekenis van lievelingskostje. Nadir
is een Arabisch woord voor voetpunt.
Het wordt in de sterrenkunde ge
bruikt en is het punt aan de hemelbol
dat loodrecht onder onze voeten ligt
Het nadir staat lijnrecht tegenover
het zenit (hoogtepunt of toppunt).
Het woord sokkel wordt vooral ge
bruikt als zuilvoet. Het is een vier
kant stuk. meer breed dan hoog. dat
tot basis dient voor een standbeeld of
borstbeeld. Ook een (elektrische) buis
of lampvoet wordt wel sokkel ge
noemd. En tenslotte is het ook nog de
benaming van een plint tegen een
lambrizering wanneer deze een grote
hoogte heeft
Vraag: Ik las in uw rubriek dat een
weduwe of weduwnaar nog vijf maan
den na het overlijden van de partner
recht heeft op AOW voor gehuwden.
Toen ik voor de tweede maal trouw
de. was ik al gepensioneerd, mijn
vrouw ook. Wij hebben dus ieder een
AOW-uitkering. Geldt bij het overlij
den van een van ons ook die uit
spraak over vijf maanden?
Antwoord: Wanneer u belden een
AOW-uitkering voor ongehuwden
ontvangt, geldt de regeling van vijf
maanden na het overlijden van een
van de partners niet. Ongehuwden
worden niet verder uitbetaald dan
over de overlijdensmaand. Indien
Antwoord: Waarschijnlijk de jongste
vragensteller die we ooit gehad heb
ben. Leuk dat u hem serieus nam en
een antwoord voor hem zoekt. Mis
schien kan hij zelf al lezen, anders
door Mink van Rijsdijk
Vandaag ben ik ons huis ontvlucht voor twee mannen.
Keurig in het pak zittende heren overigens, cn als zodanig
valt cr ook niets op hen aan tc merken. Zc hebben ook
geen boosaardige dingen in dc zin. hun dagelijks broodje
voert hen naar ons toe om tc controleren of dc brandver
zekering nog wel klopt. Enkele jaren geleden waren zc cr
ook. „Mooi bureautje, mevrouw." zei dc oppcr-cxpcrt.
Van werken kwam toen verder niets meer. Zc waren zo
nadrukkelijk aanwezig, dat ik zc door alle muren heen
voelde, om het even of zc op zolder of in dc kelder waren.
Hun taxerende ogen hinderden mc, hoewel ze niets
impertinents uitstraalden.
Wat maakte me dan toch zo kregel? Ik geloof hun waarde
oordeel, dat volledig buiten mijn emoties tot stand kwam.
Sommige dingen die me erg dierbaar zijn. komen niet
eens in aanmerking om op hun lijst beschreven tc worden.
Als ons huis ooit zou afbranden voel ik mc stellig
bcrooidcr zonder mijn oude foto-albums dan zonder tafel
cn stoelen. De waarde van bezit is zo betrekkelijk cn het
onvervangbare van op zichzelf waardeloos spul laat zich
nu eenmaal niet verzekeren.
Ik wilde dc confrontatie met de heren zodoende maar aan
ccn ander overlaten. Mijn waterdichte argument was dat
ik werken moest cn niet belemmerd wilde worden door
taxerende ogen. Met blocnootje cn pennetje in dc tas ging
ik op weg naar een hol voor mijn voet. Maar waar moest
ik heen? Voor stadsmensen is zo'n uithuizig wcrkochtcnd-
je geen probleem. Etablissementen genoeg. Maar als
plattelandsvrouw heb ik in eigen omgeving weinig keus.
Ons dorp heeft niets anders te bieden dan dc kerk. Maar
wat wil je? Behalve dc twee diensten op zondag is deze
tent der samenkomst altijd potdicht. Jammer is dat. want
in ccn kerk is vast ccn mooi stemmig cn heel contemplatief
stukje te schrijven.
Na enig nadenken koerste ik naar een buurdorp, waar
behalve zwembad, sportzaal en bibliotheek ook ccn café
restaurant is. Ik voelde me prima cn besloot ccn verhaal
tje tc schrijven over dc dichte kerk.
Een lief meisje bracht me koffie. Buiten scharrelden
ganzen cn eenden rondom ccn vijver. Dc ruimte waar ik
zat was meer dan proper cn voorzien van dc obligate
gezelligheid van dit soort interieurs. Drie roosjes in ccn
vaasic, peper cn zoutslcl cn ccn asbak op dc tafels. Hier
cn daar levensgrote planten, die cr verzorgd uitzagen,
doch uitsluitend als decor dienen om vermoeide handels
reizigers cn vluchtende schrijfsters ccn soort thuisgevoel
te geven Een vage geur van erwtensoep deed geraffineerd
de rest. Dc koffie was uitstekend. Dc mannen thuis
mochten van mij naar believen rondscharrelen ik zat
voortreffelijk. Dc ochtend was nog jong.
Kom aan. ik mocht me niet af laten leiden door ccn groep
jonge mensen die al vrolijk achter ccn pilsje zaten, langer
dralen was niet toegestaan. Kloek schreef ik op ccn nog
mooi blank blocnootvcl: Dichte kerk.
Toen wist ik plotseling dat ik geen letter op papier zou
krijgen. Want hoe lekker dc koffie ook was cn hoe
ijzersterk mijn onderwerp, hoe lief dc roosjes binnen cn
hoe landelijk de eenden cn ganzen buiten ook waren
het popgcraas van Hilversum III walste alles kapot. Ik
werd cr vreselijk droefgeestig van. vooral omdat ik besefte
nergens een plek te kunnen vinden zonder dc ongewenste
jammer van tophits cn het opgefokte gebral van cthcr-
bonzen.
Overdonderd cn uitgeblust staarde ik naar buiten. Het
lieve meisje bracht nog eens koffie cn vroeg meelevend of
ik misschien iets wilde lezen. Zc bracht mc het veelgelezen
ochtendblad, waar ik ook al niet vrolijker van werd.
Op weg naar huis reed ik nog even langs de kerk. Dicht,
natuurlijk. Maar omdat ik als het er uiteindelijk op aan
komt ccn opgewekt karakter heb. dacht ik dankbaar: in
het café heb ik in ieder geval wel warme voelen gehouden.
Wat Je allemaal te horen krijgt als Je
tegen de bezoekers zegt dat ze geen
zakjes patat of Ijsjes mee naar boven
mogen nemen. Dat laat lk niet toe
omdat we er in de praktijk in het
verleden diverse keren problemen
door hebben gehad. De torentrappen
zijn smal en als Je met een groep bent
krijgen de anderen die smeerboel dan
•op hun kleren. Onlangs had ik nog
een vader die met twee jongetjes naar
boven wilde, allemaal een grote zak
met patat en mayonaise in de hand.
Toen ik er iets van zei kreeg ik te
horen dat ze dat maar onzin vonden.
Thuis rolden ze de loper ook niet op
als de kinderen patat aten. Nu, ik heb
er niets mee te maken wat de mensen
thuis doen, maar bij mij in de toren
mag het niet. Uit woede smeet die
man de patat in het rond en smeerde
het vet en de mayonaise op de muur.
Op dergelijke momenten denk Je:
voor mij hoeft het niet meer."
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM Uit een onderzoek naar de politieke voorkeu
ren ls gebleken dat CDA en WD maar ook de PvdA steun
verliezen, dat de aanhang van D'66 fors vergroot is en dat ook
de CPN en de PSP flink "vooruitgaan".
ADVERTENTIE
qSD
magazijn
lokatie-
systemen
brengen rust èn dynamiek
m uw organisatie
02510-2564^
Ö\ll\IO
Daar staan goede herinneringen te
genover: de mensen die Je een fles
Beerenburger of een pot boerenjon
gens komen brengen, omdat ze zo
hebben genoten van de rondleiding
en niet te vergeten de kaarten en de
brieven van mensen met wie ik heb
gepraat. Ik ben over de hele wereld
bekend: ln Zweden, Engeland, Duits
land, Israël en Amerika. Soms word
ik op straat aangehouden, komen
mensen me een hand geven en zeggen
ze: u bent toch die man van de Marti
nitoren. Dat vind ik toch wel erg leuk,
want als je mij vraagt wat me ln dat
werk van torenbeheerder zo heeft
aangetrokken ls mijn antwoord: de
mensen die ik er ontmoette. Aan de
andere kant hadden ook de momen
ten dat het rustig was, de bezoekers
nog op zich lieten wachten, 's mor
gens vroeg of ln de namiddag en 's
avonds als Jan Everts nog even ging
controleren of de lichten wel uit wa
ren, hun bekoring. „Als Je naar bene
den kijkt is het altijd Madurodam.
Maar op die stille momenten, als je
tot Jezelf komt. spreekt ook de histo
rie Zo'n toren ls geen ding. Ergens
wordt het een stukje van jezelf".
Het gaat om een onderzoek door De
Roole Haan (VARA) NIPO. dat in
oktober uitgevoerd is. Indien de men
sen zouden stemmen zoals ze nu zei
den te zullen doen (zekerheid daar
over bestaat natuurlijk niet) zou het
CDA drie van zijn 49 zetels verliezen,
de WD zes van de 28.
D'66 zou van acht naar 23 zetels gaan.
de CPN zou van twee op zes zetels
komen en de PSP van één op drie. De
PPR zou van drie naar twee zetels
teruggaan. SOP en GPV zouden hun
drie. resp één zetel behouden. Boe
renpartij en DS"70 zouden uit de Ka
mer verdwijnen.
Volgens het NIPO verliest de PvdA
sterk aan D'66 en aan de kleine linkse
partijen. Dat verlies wordt iets ge
compenseerd doordat de PvdA een
naar verhouding sterke aanhang
heeft onder nieuwe kiezers en onder
hen, die de vorige maal niet hebben
gestemd.
De achteruitgang van het CDA
schrijft het NIPO vooral toe aan de
toeneming van de kiezers die opgege
ven hebben CDA gestemd te hebben
maar zeggen het nu niet meer te
weten. Het CDA behaalt een duide
lijk slechter resultaat dan de PvdA
onder de Jonge kiezers en zij die vori
ge maal niet hebben gestemd. Het
CDA wint alleen duidelijk van de
WD. die aanzienlijk verliest aan D'66
en het CDA. Onder de jonge kiezers
en degenen die de vorige keer niet
hebben gestemd is de WD duidelijk
minder favoriet dan het CDA of D'66.
D'66 „wint" op alle fronten, maar het
sterkst van PvdA en CDA. Onder de
.jonge kiezers en zij die vorige keer
niet hebben gestemd staat D'66 op de
tweede plaats na PvdA. CPN en PSP
winnen vooral van de PvdA en beha
len onder de jonge kiezers en degenen
die de vorige keer niet gestemd heb
ben een goed resultaat, aldus het
NIPO.
In de uitzending van In de Roole
Haan zei de communist Marcus Bak
ker dat een linkse meerderheid zich
aftekent. Bakker vond dat de chris
ten-democraten de zaken ln dit land
Jaren hebben „verpest". Kombrink
(PvdA) meenden, evenals Bakker, dat
het CDA volgend Jaar moet worden
geweerd bij de kabinetsformatie.
DEN HAAG (ANP) Minister De
Koning heeft een extra bijdrage van
100.000 gulden geschonken aan het
kinderfonds van de V.N., het Unicef.
P. A. van Buuren, directeur-generaal
voor internationale samenwerking,
heeft dit zaterdag namens de be
windsman meegedeeld op een jubi
leumbijeenkomst van de Nederland
se Unicef-afdeling in Den Haag, waar
het 25-Jarig bestaan werd gevierd.
Van Buuren sprak over de nog veel
vuldig voorkomende kinderarbeid en
wees in dit verband op de tapijtenin
dustrie in Noord-Afrika. waar kinde
ren vanaf een jaar of vijf, voorname
lijk meisjes, dagelijks urenlang en
onder slechte omstandigheden hun
werk moeten doen. Hun aantal groeit
snel, aldus Van Buuren. doordat de
vraag in West-Europa naar de Noord-
afrikaanse tapijten sterk toeneemt.
SITTARD/EINDHOVEN (ANP)
Zowel in Sittard als in Eindhoven is
dit weekeinde geprotesteerd tegen
een bijeenkomst van de Marokkaan
se organisatie Amicales. In Sittard
probeerden ongeveer 150 demon
stranten, onder wie Nederlanders en
Marokkanen, deelnemers aan de bij
eenkomst in de schouwburg de toe
gang te beletten. Zij scandeerden:
„Weg met de fascisten".
De directeur van de schouwburg ver
klaarde niet te weten dat het om een
bijeenkomst van de Amicales ging.
„Net als al vaker in het verleden is
gebeurd, hebben wij de zaal verhuurd
aan de Vereniging van Marokkanen
in Limburg voor een feest en niet voor
een politieke bijeenkomst. Boven
dien huldigen wij het principe van
vrije meningsuiting."
In Eindhoven deelden de demon
stranten gisteren pamfletten uit bij
de zaal waar de Amicales hun bijeen?
komst hielden. De ongeveer 300 be
zoekers werd niets in de weg gelegd.
Aanvankelijk zou de bijeenkomst in
Eindhoven niet doorgaan. De zaalei
genaar had daartoe vrijdagavond be
sloten, maar hij kwam op zijn beslis
sing terug, toen hem bleek dat er van
een schadeloosstelling door tegen
standers van de bijeenkomst, die
hem was toegezegd, niets terecht zou
komen.
Onder redactie van
Heieen van Batenburg
Vragen uitsluitend in de envelop en dus niet per briefkaart - sturen
aan postbus 93313, 2509 AH Den Haag. Per vraag een gulden in
postzegels bijvoegen, het liefst in waarden van 60 en 40 cent. Beslist niet
aan de buitenkant opplakken. Geheimhouding is verzekerd.
over deze maand het pensioen nog
niet is uitbetaald, vindt betaling
plaats aan diegene die daarvoor op
^billijkheidsoverwegingen in aanmer
king komen. Men moet dan wel bin
nen zes maanden na het overlijden
een aanvraag Indienen.
Vraag: Ik mag graag kokkerellen en
ik gebruik nogal eens vanille (stokjes
of suiker). Mijn zoon van zes vroeg,
wijzend op een vanillestokje: wat is
dat? Een vanillestokje, zei ik. Zoals ik
al verwachtte, vroeg hij natuurlijk:
wat is vanille? Ik kan het hem niet
vertellen. Ik had er eigenlijk nooit
over nagedacht. Kunt u het antwoord
geven?
leest u het hem wel voor. Het vanilles
tokje ls de gedroogde vrucht van een
tropische klimmende orchidee. Vanil
la planifolia. Het plus minus zestien
centimeter lange stokje is rimpelig en
zwart van kleur. Binnenin zit merg,
dat de geur en smaak geeft. Het kan
best meer dan eens gebruikt worden.
Afspoelen en laten drogen en in een
afgesloten busje bewaren
Vraag: Wat ia de betekenis van het
dwarslatje (scheef) in het zogenaam
de orthodoxe kruis van Rusland? In
Duitsland noemt men dit ook het
Karawacka-kruis.
Antwoord: Het Russische kruis met
de onderste dwarsbalk (meestal
schuin, soms ook horizontaal) heeft al
heel oude papieren. Het komt al voor
in afbeeldingen uit de zesde eeuw n.C.
Nadien kwam het zelden meer in het
westen voor. destemeer in de kerk
van het oosten. Het is niet bekend of
aan de afbeelding van dit suppedari-
um, schemel of voetensteun een spe
ciale betekenis moet worden gehecht;
het komt ook voor in afbeeldingen
van de kruisen van de moordenaars
die met Jezus gekruisigd werden.
Oorspronkelijk is de voetensteun ho
rizontaal weergegeven. Het Russi
sche kruis mag niet verward worden
met het door u genoemde Caravaca-
kruis. Dat heeft wel twee dwarsbal
ken (zoals het Russische kruis ook
veelal heeft) maar geen voetensteun.
Het is een klein metalen kruis met op
de voorzijde de Verlosser en op de
achterzijde meestal Maria met enge
len of een priester. De naam is ont
leend aan de Spaanse plaats Cara-
vaca.
Vraag: Al een jaar hebben we een
muggenplaag. Nu ontdekten we dat
deze plaaggeesten onder de grond
vandaan komen, waar grondwater in
staat. Insecticide doodt wel de mug
gen, maar niet de larven. Is er een
middel om de larven te vernietigen?
faUflju*
Antwoord: Muggen hebben voor hun
ontwikkeling altijd water nodig. Hier
in worden namelijk de eitjes gelegd.
Alle steekmuggen brengen hun larve-
en popstadium in het water voort.
Waar. zoals in uw geval, men niet
bang behoeft te zijn. schade toe te
brengen aan overig leven in het wa
ter, kan een dun laagje paraffine op
het grondwater gegoten worden,
waardoor de muggenlarven gedood
worden.
Vraag: Wat is het verschil tussen de
bontsoorten persianer en brelts-
chwanz?
Antwoord: Persianerbont wordt ge
maakt van het middenstuk van zeven
acht dagen oude lammeren van het
persianer of vetstaartschaap (een
oosters schaperas), terwijl breits-
chwanz de benaming ls voor de be
baarde huid van te vroeg ter wereld
gekomen, onvoldragen lammetjes,
eveneens van het vetstaartschaap
(Ovis platyura).
Vraag: Bij een boedelverdeling
kwam ik in het bezit van een half
afgemaakt borduurwerk, een Walt
Disneyvoorstelling. Er staat een big-
*getjeshuis op met twee biggetjes er
voor, en dak met een rokende schoor
steen. een mannetje met een paraplu
en een apppelboompje. Ik zou het
werk graag af willen maken, maar er
is geen patroon bij. Weet u een moge
lijkheid?
Antwoord: Deze patronen zijn al
sinds lange tijd niet meer in de han
del. Ze werden vroeger ln complete
handwerkpakketten gedaan, maar er
is nu geen vraag meer naar. U zult er
zelf iets bij moeten fantaseren, tenzij
er onder onze lezeressen iemand is dfe
u aan het patroon kan helpen. Wie
weet.
