amer eens met plan ekten te voorkomen Belangstelling voor relatie christendom en filosofie drijf wil getuigen in ak bodemvervuiling «^^gezondheidsdiensten dicht bij bevolking Radboudstichting viert 75-jarig bestaan Enka mag uitbreiden Eis vijf jaar in 'hasjzaak van de eeuw' Van der Klaauw raadpleegt Kenia over Zuid-Afrika Principe-akkoord over CAO textiel Geld op straat na kraken nachtkluis Slachtoffer van ijzel NOVEMBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET onze parlementsredactie HAAG Een meerderheid in de Tweede Kamer stemt in met de opzet van baslsgezond- diensten. Dat zijn instellingen, die zich zo dicht mogelijk bij de bevolking moeten houden met preventieve gezondheidszorg. Dit idee komt voort uit de klacht bij regering j-lement, dat in Nederland alles is geregeld om mensen weer beter te maken, maar dat er hielijk weinig gebeurt om mensen gezond te houden. De Kamercommissie voor gezondheid besprak gisteren de nota van staatssecretaris Veder-Smit van volksgezond- waarin zij omschrijft hoe ze deze instellingen op poten wil zetten. m maakt bezwaar tegen de m van de staatssecretaria om JJtwoordeUjkheid voor deze bij de provincie te leggen, lallsten geven de voorkeur aan meentelijke verantwoordelijk je hele operatie vergt dan ai- leen een uitbreiding van gemeentelij ke en districtsgeneeskundige dien sten. In die opzet zou de gemeente raad als democratisch gekozen con troleur gaan optreden. De staatssecretaris geeft echter de voorkeur aan een provinciale opzet, omdat daarbij het overzicht over alle regio's beter ls. Vlak naast elkaar gelegen gemeenten zullen elkaar dan niet voor de voeten lopen of dubbel werk d oen- Bedrijven en onzer verslaggevers [•ERDAM Het gerech- vooronderzoek dat de jrdamse rechtbank op ek van de gemeente pen aan den IJssel in- n verband met de ernsti- Kiemverontreiniging op roormalige terrein van vuilverwerkingsbedrijf pitatie Maatschappij pen (EMK) in Krimpen, een onverwachte wen- gekregen. Ithoomse bedrijf Clndu (Cheml- pdustrie Uithoorn) heeft name ten weten ook gehoord te willen o als getuige ln het gerechtelijk Menoek De Clndu was de ,ger van de EMK op het ter- de Wormpolder in Krimpen, getuigen die inmiddels zijn L hebben verklaard dat niet mur Clndu schuldig is aan overontrelniging. De Clndu boos over en vindt dat ze ln de >id moet worden gesteld i mr. Rommellnk, de raads- n de gemeente Krimpen in de ik, zal een voormalige dlrec- B de Clndu. de huidige Delftse hoogleraar J Ekels. toegevoegd wor den aan de UJst van getuigen. Afgewezen Tot nu toe zijn er acht getuigen ge hoord Vrijwel allen wijzen de be schuldigingen aan het adres van de EMK af. met uitzondering van een oud-werknemer van het bedrijf, giste ren werd de eigenaar gehoord van het terrein, die het verhuurde aan de EMK. De eigenaar verklaarde dat hij nooit iets gemerkt heeft van het star ten van chemisch of giftig afval Hij ontkende eveneens dat de Rotter damse firma Wijnstekers bij het op hogen van het terrein is ln de Storm- polder vaten met chemisch afval heeft gestort. Volgens deze getuige ls er uitsluitend bouwafval gestort Uit onderzoekingen ls echter geble ken dat de bodem van het voormalige EMK-terrein zwaar verontreinigd ls. onder meer met de stoffen benzeen, tolueen en xyleen. De gemeente Krimpen wil uit het getuigenverhoor duidelijkheid krijgen of het aanspan nen van een civiele procedure een haalbare kaart ls. Als partij kunnen daarvoor de EMK. het vuils tort be drijf Wijnstekers en de eigenaar van het terrein ln aanmerking komen. Het getuigenverhoor wordt 15 decem ber voortgezet. Een andere klacht van de socialisten is dat mevrouw Veder bij haar opzet niet meteen de bedrijfsgezondheids zorg bij de basisdiensten heeft be trokken. Daar ls naar de mening van de PvdA-woordvoerder Buurmeljer veel voor te zeggen, omdat de gezond heidszorg ln de bedrijven ook vooral gericht is op preventie. Naar de mening van PvdA en D'66 is ook te weinig aandacht aan de zoge heten epidemiologische benadering. Daarmee wordt een werkwijze be doeld. die wordt gehanteerd bij het te lijf gaan van een uitbrekende epide mie. Oezien het feit dat hart- en vaat ziekten en kanker ln ons land het karakter van een volksziekte hebben aangenomen, zou het goed zijn om de basisgezondheidsdiensten van leer te laten trekken als of het hier om echte epidemieën ging. De twee partijen «vinden dat de omvang zo'n aanpak rechtvaardigt. Bovendien menen ze dat het hier om ziekten gaat die juist ln de preventieve sfeer te bestrijden zijn. CDA-woordvoerster mevrouw Van Heel-Kasteel zei dat ook zij een dergelijke benadering had gemist in het stuk van de staatssecretaris. Particulier initiatief De CDA-woordvoerster vindt dat de liberale bewindsvrouw erg weinig ruimte overlaat voor particuliere In stellingen ln de gezondheidszorg. Als dat particuliere initiatief uitblijft, dan moet de overheid pas gaan ingrij pen. concludeerde ze. Daarmee staat haar redenering haaks op die van de socialisten, die Juist betogen dat het particulier Initiatief aan banden moet worden gelegd, omdat er anders overal gaten gaan vallen. Leden van de commissie voor volksgezondheid bespreken de nota basisgezondheidsdiensten. Van links naar rechts staatssecretaris Veder-Smit. voorzitter Haas-Berger en mevrouw Cornelissen. Van onze onderwljsredactie AMSTERDAM Je zou het aan een openbare instelling als de Universiteit van Amsterdam misschien niet verwachten, maar de colleges over christendom en wijsbegeerte trekken heel wat belangstelling. Er bestaat zelfs een bijzondere leerstoel voor, die sinds vorig jaar wordt be zet door prof. dr Th. J. F. M. van Velthoven. De leerstoel van prof. Van Velthoven ls Ingesteld door de Radboudstich ting. die zaterdag haar vijfenzeven tigjarig bestaan viert. Een mooie ge legenheid om even stil te staan bij de geschiedenis van deze stichting en bij het werk dat zij ook nu nog op het universitaire erf verricht. De Radboudstichting werd in 1905 opgericht om de wetenschapsbeoefe ning vanuit een katholieke levensbe schouwing te stimuleren. De Vrije Universiteit bestond toen al 25 Jaar en de rooms-katholieken vonden dat het hoog tijd werd om ook eens van zich te laten horen. De stichting van de katholieke universiteit zou nog tot 1923 op zich laten wachten, maar de bijzondere leerstoelen kwamen er al eerder. De Radboudstichting (genoemd naar de Utrechtse bisschop Radboud) die ln het jaar 917 overleed) heeft tot 1960 gefunctioneerd als het bevoegd gezag van de Nijmeegse universiteit en van de katholieke hogeschool in Tilburg. In dat jaar kwam er een boedelschei ding tot stand. Maar de Radboud stichting verdween niet geheel van het toneel. Nog altijd beheert zij een aantal bijzondere leerstoelen aan openbare universiteiten. Daarnaast heeft zij ook bemoeienis met het rooms-katholieke studenten pastoraat en het universitaire vor mingswerk Aarzeling Van de bijzondere leerstoelen is op i HAAG DINSDAG 11 NOVEMBER 1980 REDACTIE HANS GOSLINGA BIJDRAGEN JAN BEZEMER EN FERRY MINGELEN vaaie Pier ad *ri Zf w Wer Van der 8pek ls hard op zich de onvrede van een groot van de Kamer op de hals te n. Het enig lid van de PSP- verzet zich tegen een nleu- rkwijze van de Tweede Ka- waarbij een groot aantal imingen niet meer ln de alge- e vergadering, maar ln afzon- Jke commissievergaderingen d*. gehouden. Zijn protest ver- t zich ln het verzoek de stern- gen te herhalen in de plenaire idering. een recht dat elk Ka- heeft. fan der 8pek consequent is W ia dat van plan betekent menig uurtje dubbel werk de Kamer Vooral volgende t als de eenmansfractie van P8P zal verzoeken de stem- over het Meerjarenplan per- nvervoer in de Kamer te her- kan dat wat zuchten en geven Ruim 160 moties totrbij aan de orde. Wetende Kaaerleden plegen te stern- bij atten en opstaan en dat commissie vorige week al an- uur nodig had voor deze Mjtat die toen voor het jak met handopsteken werd Ikht - kunnen we rustig stel pt de 150 Kamerleden een fwone gymnastiekles staat te toten Van der Spek een practical »r? de PSP'er wil bereiken dat ln .vervolg niet meer ln commis- !r?aderingen wordt gestemd, '•bet voor kleine fracties on- lijk ls alle commissievergade- bij te wonen. Sterker nog. enig lid van de PSP-fractie ijuet eens lid zijn van alle «ussies. die de Kamer telt en derhalve over een aantal za- i» st*mmen. Van der Spek i dat ondemocratisch. Hij ls ervan bewust dat zijn stem ■}J*W doorslaggevend ls. bij elke gelegenheid Blijken hoe de PSP erover der Spek staat niet alleen ln opvatting. Het voorstel om in vaker ln commissie- «aeringen zaken af te doen. i door de Kamer aangenomen tvIL van CDA en PvdA. De D66 en alle kleine fracties *n tegen. De SOP heeft ook al •«ln .veraoelt Ingediend om cuw te stemmen. Van der „«(!?pJt1 dat andere tegenstan- u!Ü.<? werkwiJze eveneens IdJ zullen laten blijken. .7 er ,nlet voor voelt alleen F25®p«r worden gezien, ter niemand een dergelijk verzoek Indient, doe ik bet," aldus de P8P'er Het presidium en de griffie van de Tweede Kamer zijn allesbehalve gelukkig met zijn opstelling. Het gaat Van der Spek om het princi pe. Het toeval wil echter dat een herstemming over de moties van het Meerjarenplan personenver voer niet zonder belang ls. Van der Spek heeft dat tot zijn verrassing ontdekt, toen hij de reacties op zijn plan hoorde. Woordvoerders van de grote frac ties hebben met veel pijn en moei te hun fracties een oordeel kunnen ontlokken over de 160 moties, waarin even zovele voorstellen worden gedaan om wegen, spoor- en tramlijnen te schrappen dan wel op te voeren ln het plan. Daar onder zijn vele omstreden voor stellen. die door de partijen heen afhankelijk van de regionale belangen van de Kamerleden tot verdeeldheid leiden. Het is maar de vraag of die regionale belangen niet opnieuw en zwaar der gaan wegen, zodat stemmin gen anders uitvallen. Actiegroe pen zijn zich daar zeer wel van bewust en bestoken onvermoeid Kamerleden met argumenten vóór aanleg van die weg of tegbn aanleg van die andere. Het kan nog een feestelijke stemming wor den. waarbij een ding zeker is: de Kamer stemt over een record aan Ingediende moties. Buitenspel Premier Van Agt heeft een verras sende bijdrage geleverd aan het politieke steekspel dat al begon nen is over de in 1981 te nemen beslissing betreffende de plaat sing van 48 kruisraketten op Ne derlandse bodem. Terwijl de ver schillende politieke partijen voor de verkiezingen en de kabinetsfor matie daarna, reeds hun posities innemen, heeft Mr. van Van Agt ze nu ineens buitenspel gefloten. Dat heeft, ook in Van Agts eigen CDA verwondering gewekt. Waar gaat net om? In december 1979 stelde het kabinet onder par lementaire druk het besluit over de kernwapenmodernisering uit tot december 1981. Dan zou. In overleg met de NAVO-partners en ln het licht van het eventuele suc ces van de Oost-West-besprekin- gen tot beperking van deze atoom wapens, de Nederlandse beslissing moeten vallen. Dat ls dan kort nadat er in mei een nieuwe Tweede Kamer is gekozen en nog korter nadat er een nieuw kabinet geformeerd ls. als het al zover is. PvdA, CDA en D'66 lijken de meest waarschijnlijke partners voor een nieuwe regering, maar zij zijn zeer verdeeld over de moder nisering. Het CDA zegt ln het ont- werp-verklezingsprogram ln feite niet meer dan dat de beslissing ln december 1981 moet worden geno men. D'66 wijat een ja tegen de nieuwe raketten ln 1981 van de hand. maar laat de zaak voor late re Jaren nog open. De PvdA zegt nu niet en nooit niet De PvdA wil dat ook duidelijk vastleggen ln een regeerakkoord, dat de basis voor een nieuw kabi net vormt. Ook in CDA-kring re kent men er op dat de modernise- ringskwestie ln de formatie moet worden opgelost, maar dat geldt niet voor premier Van Agt. „Ik denk dat er in de kabinetsforma tie weinig te regelen valt", zei hij afgelopen vrijdag voor de VARA- Tv. Zijn redenering: de Nederland se regering heeft de NAVO toege zegd ln december te beslissen, ln overleg met de NAVO-partners. Dan kan je niet ineens eerder gaan beslissen zonder dat overleg en zonder af te wachten hoe de Inter nationale situatie zich precies heeft ontwikkeld. „Nederland heeft zich Internationaal gebon den. politiek gebonden minstens", aldus Van Agt. De CDA-bultenlandspecialist Frinking is het er niet mee eens. „Ik begrijp wel dat Van Agt zelf moeilijk een andere positie ln kan nemen. De politieke verhoudingen kunnen echter veranderen en ik zie niet in hoe we een regeerak koord na de verkiezingen kunnen sluiten zonder een duidelijke uit spraak over de modernisering. 8tel dat we daar niets over afspre ken, dan kan het kabinet kort daarna wel over die zaak uit el kaar ploffen", aldus Frinking. Pikant ls dat hij voor zijn stand punt steun vindt bij niemand min der dan de voormalige minister van defensie, mr. W. Scholten, een man die toch zeer strikte opvattin gen heeft over wat internationaal wel en niet kan Scholten vindt dat het rakettenbeslult bij een snelle kabinetsformatie pas ln de cember moet woren genomen. „Zou de formatie zich echter over de zomervakantie heensiepen wat lk een hele slechte zaak zou vinden, maar helaas wel verwcht dan kunnen we beter tijdens de formatieperiode nog een besluit nemen, Dat zou dus oktober of november worden. Het heeft dan immers weinig zin om een week of vier te wachten", aldus minister Schotten in de Haagsche Courant van 6 Juni. Het wordt dus echt een probleem in de kabinetsformatie. En wie ls de belangrijkste adviseur van de koningin in moeilijke formatietij- den? Juist, oud-minister Scholten. de huidige vice-voorzitter van de Raad van State Kader Het CDA-kamerlid Deetman pleit te in het abortusdebat voor het verstrekken van meer financiële steun aan de P8VO. de Protes tantse Stichting voor Verantwoor de Gezinsvorming. Deze stichting geeft Seksuele en gezondheids voorlichting. op protestantse leest uiteraard, en het Kamerlid vindt dat er op dit terrein meer moet gebeuren. Voorkomen van onge wenste zwangerschappen is im mers beter dan abortus. Vandaar zijn pleidooi voor meer geld aan deze organisatie die ook nog binnen de christelijke zuil valt. Logisch, niks aan de hand. hoewel.op dezelfde dag bracht de PSVG haar standpunt over abortus naar buiten. Kort samen gevat komt dat neer op: de vrouw beslist en de bestaande abortus praktijk is goed. Een ander geluld dan Deetman in de Kamer liet horen. Hoe zit dat nu? Kun je als CDA pleiten voor meer steun aan een stichting die een afwijkend stand punt predikt en dat ongetwijfeld zal laten meeklinken in haar infor merende en opvoedende arbeid? Deetman gisteren: „Ik heb die op merking geplaatst ln het kader van preventie. In dat kader moet men het zien. Het gaat hier om de voorlichting die de stichting geeft. Je moet het dus losmaken van de hulpverlening." dit moment alleen die aan de Univer siteit van Amsterdam bezet. Het is aardig erbij te vermelden dat dit me de te danken is aan de filosofische faculteit. Na het vertrek van prof. B A M Barendse heeft de Radboud stichting geaarzeld of deze vacature wel vervuld moest worden. Zij was er niet zeker van of er nog wel behoefte was aan een vanuit het katholieke geloof geïnspireerde filosofie. Maar de faculteit vond dat deze richting „tot het palet" behoorde en zo kwam er toch een opvolger. In september van dit Jaar hield prof. dr Van Velt hoven zijn Intreerede. Er ls wel iets veranderd. Prof. Van Velthoven ls geen propagandist van de thomistische wijsbegeerte, die zo lang de officiële filosofie van de rooms-katholleke kerk was. Hij be perkt zich in zijn onderwijs ook niet tot het thomisme. HIJ vat zijn op dracht ruim op: hij geeft college over de betrekkingen tussen christendom en wijsbegeerte. Behalve „Radboud-hoogleraar" is prof. Van Velthoven ook nog weten schappelijk hoofdmedewerker voor het vak middeleeuwse wijsbegeerte. Dat ls een mooie combinatie, omdat ook Thomas van Aquino een middel eeuwer was. Maar het is een misver stand te denken, dat Thomas de eni ge katholieke filosoof van die tijd was. Het thomisme heeft langzamerhand weer de plaats gekregen die het toe komt: een van de stromingen die hun bestaansrecht hebben. En het is al lang niet meer de enige ware leer waarmee alle toekomstige priesters worden volgegoten. Een uitvloeisel van die ontwikkeling ls dat de vereniging voor thomisti sche wijsbegeerte enige jaren geleden werd omgedoopt ln „wijsgerige ver eniging Thomas van Aquino". En daarvan zijn niet alleen rooms-katho lieken lid. Openheid Prof. Van Velthoven is zelf erg blij met de grotere openheid die nu bin nen de katholieke kerk bestaat. „De behoefte aan een streng gesloten sys teem zoals het neothomisme hoorde bij een tijd waarin de kerk zich strak organiseerde en zich afschermde te gen Invloeden van buiten. Dat had je niet alleen bij katholieken, ook gere formeerden hebben die neiging gehad om een gesloten denksysteem te ma ken. In de wijsbegeerte van de wets idee vind je dat terug". BIJ zijn studenten bespeurt prof. Van Velthoven een serieuze belangstelling voor vragen naar de fundering en zingeving van het menselijk bestaan „Dan gaat het om meer dan alleen de normen die je stelt aan de weten schapsbeoefening. Deze vragen heb ben rechtstreeks te maken met het religieuze, met de zin van het overle ven. Het is niet alleen een kwestie van ethiek en van zorg voor je medemens. Het gaat erom welk zicht Je hebt op de mens en zijn bestaan. Oezien het belang van die vragen ben lk blij, dat de Radboudstichting gelegenheid geeft daar ook op openbare universi teiten mee bezig te zijn." ARNHEM (ANP) Gedeputeerde staten van Gelderland zullen on danks een groot aantal bezwaar schriften aan Enka in Ede toestaan haar textielgaren- en sponzenfabriek uit te breiden. Het betreft hier een vergunning Inzake de wet luchtverontreiniging. De meeste bezwaarschriften tegen de uitbreiding hadden betrekking op de door Enka veroorzaakte stank. GS menen echter door het stellen van een aantal voorschriften redelijker wijs aan de bezwaren tegemoet te zijn gekomen. AMSTERDAM (ANP) In wat hij de „hasjzaak van de eeuw" noemde, heeft de officier van justitie bij de rechtbank in Amsterdam, mr. W As ser. gisteren vijf Jaar en een boete van 50 000 gulden geëist. Terecht stond R. S (37), die ervan wordt verdacht de belangrijkste man te zijn geweest achter de smokkel van tienduizenden kilo's hasj. S zou de hand hebben gehad in vijf tien hasjtransporten van 1500 kilo elk. De hasj werd in vrachtwagens van Iran naar Nederland gebracht en bij Amsterdam opgeslagen in een loods. Dat zou zijn gebeurd tussen 1976 en 16 februari 1979. Toen onder schepte de getipte Amsterdamse po litie het laatste transport. Uit verklaringen van arrestanten kwam S. te voorschijn als belangrijk ste financier en organisator van de transporten Hij werd begin dit jaar gearresteerd toen hij in Duitsland uit een vliegtuig stapte, dat van de Baha ma's kwam. Drie maanden na zijn arrestatie werd hij aan Nederland uit geleverd. S. ontkende heftig iets met de hasj- smokkel te maken te hebben gehad Zijn raadslieden wezen erop. dat de aanklacht tegen S. uitsluitend op ver klaringen van anderen berust. Deze getuigen hadden echter verschillende redenen om S aan de schandpaal te nagelen. Zo zouden twee Iraniërs, die in de zaak werden gehoord, de justitie hebben geholpen om uitlevering aan het regime van Khomeiny te voorko men. aldus de advocaten. Van een onzer verslaggevers NAIROBI Minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken ls gisteren in Nairobi, Kenia, aangeko men voor een officieel bezoek. Hij zal de regering van Kenia vooral raadple gen over het beleid ten aanzien van Zuid-Afrika. Minister Van der Klaauw zoekt nog steeds naar goede middelen om Zuid- Afrika onder druk te zetten teneinde de apartheid in dat land afgeschaft te krijgen. De Nederlandse regering voelt in dit verband weinig voor een eenzijdige olieboycot, zoals de Twee de Kamer heeft geëist. Zij geeft de voorkeur aan maatregelen die inter nationaal meer steun kunnen krijgen, zoals het afremmen van investerin gen ln Zuid-Afrika. Kenia staat be kend als een gematigd land ten op zichte van Zuid-Afrika, en daarom •hecht minister Van der Klaauw veel waarde aan het standpunt van de regering in Nairobi. De Keniase regering heeft gisteren een avondklok van 18.00 tot 6.00 uur ingesteld in de gehele noordoostelij ke provincie van het land. Dit is het gevolg van een overval door Somali sche opstandelingen op de Oostkeni- ase stad Garissa. Hierbij zijn in de nacht van zondag op maandag vijf regeringsfunctionarissen doodge schoten en een zwaar gewond. UTRECHT (ANP) Werkgevers en werknemers in de textielindustrie (35.000 werknemers) hebben een prin cipe-akkoord bereikt over een CAO voor deze bedrijfstak. De CAO loopt van 1 april 1980 tot 1 april 1982. Voornaamste overeenkomsten zijn: verwerking van de 26 gulden-toeslag ln de lonen per 1 januari 1981, op basis van één procent met een mini mum van 26 gulden. Handhaving van het huidige systeem van de prijscom pensatie per 1 januari 1981,1 juli 1981 en 1 januari 1982. Per 1 januari van het volgende jaar bedraagt de vloer 233 gulden per procent prijsstijging. Verder is een onregelmatigheidstoe slag overeengekomen van zestig gul den voor werknemers van 23 jaar en ouder. Voor jeugdigen wordt dit be drag verminderd met 7.5 procent per leeftijdsklasse. De vakantie wordt uitgebreid met één dag tot 23. Het aantal roostervrije dagen in de CAO- periode wordt verhoogd van één tot twee voor dagdienstwerkers en met twee tot drie voor ploegendienstwer kers. De VUT-regeling wordt toegan kelijk voor mensen vanaf 62 jaar en zes maanden. De partijen zijn overeengekomen dat eventuele centrale afspraken of over heidsmaatregelen onverkort op de CAO zullen worden toegepast AMSTELVEEN (ANP) - De nacht kluis van het ABN-bijkantoor in het winkelcentrum Groenhof in Amstel veen is gisterochtend vroeg met be hulp van springstoffen gekraakt. De daders zijn ontkomen. Volgens de po litie maakten zij een aantal cassettes bult die in het weekeinde in de kluis werden gedeponeerd. Door de explo sie, die flinke schade aanrichtte, kwam een deel van de inhoud op straat terecht. De politie vond een bedrag van ongeveer tienduizend gul den terug. EDE (ANP) De 42-jarige R. Coen- raad uit Apeldoorn is ln de nacht van zondag op maandag in het Sophlazle- kenhuis in Zwolle overleden, enkele uren nadat hij op de Apeldoornseweg in Ede met zijn auto tegen een boom was gereden. De politie neemt aan, dat ijzel de oorzaak was van dit on geval.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 9