PTT: verwijten gegrond op fabels
Tekening van een lezer
Trouw Commentaar
Specialisten in ziekenhuis
niet als vrije ondernemer
'in leven een ervaren knipper'
p
n partij zwicht (1)
'artij zwicht (2)
A*nicl
Partij zwicht (3)
'Expressestukken voor 98 procent keurig op tijd besteld'
sportvisser in zee verdronken
Publiek zou
de regels
niet kennen
koopje
naapen
somber
NOVEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
|et jS te mooi om waar te zijn Dat
ide eerste reactie op het nieuws uit
ut jarschau. dal het hoogste gc-
tchtshof van Polen de vrije vakbe-
"cging Solidariteit in hel gelijk
pui ccft gesteld en dat de voor morgen
üi [plande proteststaking in het ge-
J* [je land niet hoeft door te gaan
«J? t mooi om waar te zijn. omdat de
eslissing van de hoogste rechter in
een enkel opzicht afwijkt van de
'nampromisoplossing. die Solidari-
12a [it op 24 oktober had aangeboden
Mite an de lagere rechtbank in War-
Pl1 chau die over erkenning van Soli-
y::: als rechtspersoon moest
irdelen
eJj* )e rechter deed in oktober een
itspraak. die duidelijk door de
iostjoliwkc leiding in Polen was ingc-
Hij wist drommels goed dat
i buiten zijn wetboekje ging en
de keus tussen ontslag nemen
de wil van de partij uitvoeren,
ij deed het laatste
ft
ank
ïeui
m
D»
ter*
toot,
jt uitspraak van het hoogste ge-
L chtshof heeft aan deze situatie
:ts veranderd De hoogste ge-
;htelijke instantie in Polen werd
schande bespaard om in strijd
et haar principes de „dwaling"
ie h en de lagere rechtbank goed te
ten en met haar gezag te dekken.
et was een politieke beslissing, die
;n zuiver juridisch oordcel moge-
jk maakte De harde kern in de
üjAartij had een belangrijke nedcr-
iag geleden, waarvoor de basis
aarschijnlijk werd gelegd tijdens
et bezoek van partijchef Kania
an Moskou
Aangenomen moet worden dat de
voorstanders van een harde lijn
ttrdcr zullen gaan onder het motto:
LWe hebben een veldslag verloren.
iaar de oorlog gaat door". Met
Het is in Warschau een publiek
geheim dat de partij op haar beurt
niet vrij was om beslissingen te
nemen, die in het belang van het
land nodig waren. Een harde kern
in hei Politburo, het topapparaat
van de partij, wilde tot het uiterste
gaan om de vrije vakbeweging in de
kiem te smoren.
Die harde kern bestaat uit mensen
die weten dat het uit is met hun
bevoorrechte positie, als het door
de stakende arbeiders geforceerde
democratiseringsproces zich ook in
de partij zelf gaat voltrekken. En
dat wordt binnen enkele maanden
onvermijdelijk.
De voorstanders van een harde lijn
hebben hoog spel gespeeld. Aange
nomen wordt dat zij in hun hart
hoopten dat een noodsituatie zou
ontstaan, waarin de Sowjet-Unie
zich gedwongen zou voelen om in
te grijpen, zoals ze dat in 1968 in
Tsjechoslowakije heeft gedaan.
andere woorden: Solidariteit en an
dere organisaties moeten waak
zaam blijven en geduld oefenen en
met tact optreden.
Binnen niet al te lange tijd moet een
speciaal partijcongres worden ge
houden. Dan bestaat de mogelijk
heid dat de partij wordt gezuiverd
van mensen, die zich niet bij de
nieuwe gang van zaken kunnen of
willen neerleggen. Voor Poolse ver
houdingen zou dat een echte zuive
ring zijn.
In de Sowjet-Unie zal men dit alles
vanzelfsprekend heel moeilijk slik
ken. Al was het alleen maar omdat
er nog meer Oosteuropese landen
zijn. waar de arbeiders eindelijk
wel eens wat meer te vertellen wil
len hebben. Mocht dat uit de hand
lopen, dan kunnen voor Polen
nieuwe problemen ontstaan.
door Dick Ringlever
irlopig echter hebben de Sow-
lidcrs belangrijke redenen om
in Polen gebeurt, tandenknar
toe te laten. Polen valt politiek
strategisch niet met Tsjechoslo-
iVijc te vergelijken. De Poolse
kl ischiedenis is boordevol van voor
in telden die getuigen van opstanden
vrijheidsstrijd.
et d
d 11 k Polen vochten niet alleen tegen
Wen rerheersers uit het oude tsaristi-
rajir che Rusland, maar ook tegen troc-
lerki n van de Sowjet-Unie die aan het
a er nde van de Eerste Wereldoorlog
Jjjj politiek van de tsaren wilden
s pk iortzetten en Polen bij het prille
n ei iwjct-imperium wilden voegen,
n
)k Hitlcr-Duitsland heeft kennis
t,maakt met de onverzettelijkheid
orsr n de Polen, die sabotage bleven
v.ddi tgen en daarmee een belangrijke
jdrage leverden aan de nederlaag
SS n de Duitse strijdkrachten, die
tr in de Sowjet-Unie waren door
stoten
Na de Tweede Wereldoorlog kreeg
Polen voor de Sowjet-Unie grote
strategische betekenis, nadat zij in
1948 Tsjechoslowakije binnen haar
machtsbereik had getrokken en het
bezette deel van Duitsland (nu de
DDR) niet meer werd prijsgegeven.
De verbindingen tussen de Sowjet-
Unie en de enorme troepenmacht
die zij in de DDR en Tsjechoslowa
kije (in het bijzonder sedert 1968)
op de been moet houden, zijn voor
de veiligheid van het Sowjetrijk van
vitaal belang. Met Polen als haard
van onrust zouden zij voortdurend
in gevaar zijn.
Daarom heeft de Sowjet-Unie zich
bij de voldongen feiten in Polen
neergelegd. Vanzelfsprekend met
de gedachte dat als de rust is
weergekeerd geprobeerd moet
worden om het politieke en ideolo
gische effect van het democratise
ringsproces tot ongevaarlijke pro
porties terug te brengen. Dat wel.
DEN HAAG De post lijkt in
ons land geen goed te kunnen
doen. Van de zomer het arti
kel van de Consumenten
bond, waaruit zou moeten
blijken dat de slogan „Van
daag gepost, morgen be
zorgd" vaak niet opgaat. En
deze maand het beklag van de
Tweede Kamer-commissie
voor verkeer en waterstaat
aan het adres van staatssecre
taris Smit-Kroes dat „aange
tekend" verstuurde expresse-
post nogal eens later aan
komt dan de gewone postbe
stelling.
De PTT ln de beklaagdenbank gezet,
ook door het grote publiek en vooral
door de postkamers van de bedrijven.
„8tuur maar per gewone post, dat
gaat sneller dan per expresse", wordt
nog wel eens geadviseerd.
Is het Inderdaad zo slecht gesteld met
het dienstbetoon van de PTT? Op
zijn minst kunnen bij die kritiek
vraagtekens worden gezet en wat
plaatsvervangend hoofddirecteur J.
D. Smeets betreft moet er zelfs een
ferme rode streep doorheen „Fabel
tjes". zegt hij, „fabels die bij het
publiek natuurlijk altijd aanslaan,
maar die volstrekt niet op feiten zijn
gebaseerd".
Hij lijkt daarin te worden gesteund
door de houding van de Consumen
tenbond. die na het door zijn afdeling
Apeldoorn uitgevoerd onderzoek niet
Inging op het verzoek van mevrouw
Smit-Kroes om samen met de PTT
een nieuw en dieper gravend onder
zoek te beginnen. „We testen tenslot
te ook geen wasmachines of polissen
samen met de fabrikanten of verzeke
raars" voerde de bond als argument
aan.
Wat vreemd was dat wel. want ten
slotte waren de Apeldoorners met
nogal ferme kritiek uit de hoek geko
men. Een dikke 264 brieven hadden
ze de deur uitgestuurd en aan de
hand daarvan waren ze tot de conclu
sie gekomen, dat een gewone brief er
gemiddeld 22.8 uur over doet om van
afzender bij ontvanger te komen. Er
waren zelfs uitschieters van drie da
gen. En verstuurde Je de brieven per
expresse, dan gaf dat lang niet altijd
de zekerheid, dat ze sneller werden
bezorgd.
In antwoord op Kamervragen bracht
mevrouw Smit-Kroes de klachten al
tot bescheidener proporties terug. Ze
sprak over uitzonderingsgevallen en
over het verschil tussen bezoiging in
woonwijken en bij de bedrijven. En
wat de expressestukken betrof, wees
zij erop, dat deze door de onderzoe
kers veelal niet aan de loketten wer
den aangeboden maar gewoon in de
brievenbussen werden gepost, wat al
tijd vertraging betekent.
Weerwoord
Maar om alles nog eens dieper te
onderzoeken (want wat zijn tenslotte
264 brieven op een dagelijkse stroom
van veertien miljoen stukken?) no-
dlgde zij de bond uit eens samen met
de PTT aan de slag te gaan. Toen de
bond dit weigerde en ook zelf niet
meer op het onderwerp terugkwam
lag de vraag van een Kamerlid voor
de hand: kan de PTT dat onderzoek
dan zelf niet Instellen? En dat gaf de
beklaagde meteen riante gelegenheid
voor een met cijfers gestaafd weer
woord. Want toen kon de staatssecre
taris wijzen op steekproeven, die de
PTT al Jaren doet en waaruit blijkt,
dat van de jaarlijks verzonden proef-
brleven 91 procent de volgende dag
keurig op tijd wordt besteld.
En Smeets voegt daar nog a an toe:
„BIJ de expressestukken halen we
zelfs 98 procent, hetzij met bezorging
op dezelfde dag, hetzij op de vroege
ochtend daarna. Het hangt er maar
vanaf wat de klant verlangt".
Onverstandig
Vanwaar dan die boze geluiden?
Smeets houdt het voor een belangrijk
deel op onbekendheid van het pu
bliek met de regels. „In de eerste
plaats ls het in elk geval onverstandig
expressestukken zo maar in de brie
venbus te stoppen. Dat geeft onnodi
ge vertraging, want zo'n stuk wordt in
beginsel gelijk behandeld met nor
male post. Van de bus gaat het naar
het postkantoor, wordt daar machi
naal geschift op dikte, grootte, stand
van de postzegels en gestempeld Pas
op de sorteerafdeling wordt het eruit
gelicht. Maar in die tijd had het
wanneer het aan het loket was aange
boden vaak al aan de andere kant
van het land kunnen zijn. In dit geval
krijgt het namelijk al direct een apar
te voorkeursbehandeling"
Daarnaast speelt een rol of de post is
bestemd voor de woonwijken of voor
de zaken-kwartieren. Gebleken is dat
uit de woonwijken, waar dagelijks
driekwart van alle post wordt be
zorgd, de minste klachten worden ge
hoord. In tegenstelling tot het be-
De post wordt gesorteerd
drijfsleven, waar nogal eens wordt
gemopperd dat gewone post eerder
op de bureaus ligt dan de expresse
stukken.
Voor de PTT is dit een verklaarbare
zaak. Smeets: „De meeste bedrijven
hebben een postbus. "Normaal werkt
dat snel. Maar bij expressepost is de
procedure anders. Ook al staat er een
postbusnummer op het stuk vermeld
dat wordt toch op adres bezorgd. Dat
ls regel. Alleen als van tevoren een
afspraak met het bedrijf is gemaakt,
dat een stuk in de postbus kan blij
ven liggen wordt van die regel afge
weken Wat gebeurt er nu in de prak
tijk? Veel bedrijven laten die postbus
's morgens vroeg al lichten, kort na
de aankomst van de nachtposttrein.
Begrijpelijk dat de koerier van de
PTT, die het stuk naar het adres
moet brengen wel eens later is."
Jaren is uit eigen onderzoek gebleken
dat de service met sprongen vooruit
is gegaan." Een uitzondering wordt
gemaakt voor het weekeinde Dat
heeft te maken met de personeelsbe
zetting en met het feit dat er minder
nachtposttreinen rijden. Op zaterdag
rijden de laatste treinen en daarna
wordt er pas weer gereden in de vroe
ge maandagochtend. Expressestuk
ken in het weekeinde verzenden.
(Archieffoto 1
heeft dus weinig zin. Hooguit worden
ze een paar uur eerder bezorgd.
Bij de PTT ziet men vooralsnog geen
kans daarin verbetering te brengen,
evenmin als men in Den Haag er ooit
in zegt te zullen slagen nog eens alle
post op tijd te bezorgen Smeets:
„Dat is een utopie. Je bent van zoveel
factoren afhankelijk neem nu
maar stagnaties in spoorverkeer
dat je die honderd procent nooit
haalt. We doen wat we kunnen en
proberen iedereen zo goed mogelijk
te bedienen. Al moet je je altijd maar
afvragen hoe dat wordt gewaardeerd
We krijgen hier op het hoofdkantoor
soms totaal verschillende reacties
Hulde als een expressestuk 's avonds
om tien uur nog wordt bezorgd, maar
ook nog wel eens de reactie: moet-je
me daarvoor nu vanachter mijn tv
vandaan halen."
Service vooruit
Is de PTT over het algemeen tevre
den over de bezorging? „De laatste
Tekeningen, bij voorkeur in liggend tor-
maal. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
R (ANP) De 39-Jarige T
F. Dekker uit Monster is zondag-
"od voor de kust bij Ter Heijde in
*Wronken Volgens de politie ln
rat» sloeg het bootje waarin Dek-
zat h hoge branding vlak bij het
inden
ongeluk gebeurde toen het boot-
Wf v«» e«n sportvissersvereniging, dat
een andere boot met motorpech op
sleeptouw had. omsloeg. Vervolgens
sloeg ook de sleep om. De duo's ln
beide boten kwamen ln het water
terecht. Drie mannen bereikten
zwemmend de kust. Het lijk van de
vierde, Dekker spoelde een paar uur
later aan op het strand van 's-Ora-
venzande.
Nota Nationale Ziekenhuisraad:
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Specialisten die in ziekenhuizen werken dienen
dat in dienstverband te doen en niet als „vrije ondernemer."
Daarnaast moet het inkomen van een specialist worden
losgekoppeld van het aantal verrichtingen, dat hij doet.
SCHEIDING VAN WEGEN
Dit staat in een beleidsnota van de
Nationale Ziekenhuisraad, die van
daag op de ledenvergadering van de
sectie ziekenhuizen van deze raad
aan de orde komt. In de nota spreekt
het sectiebestuur zich in principe uit
voor een dienstverband en kondigt
verder aan na te gaan welke specialis
men het eerst voor een dergelijk ver
band in aanmerking komen
Het merendeel van de specialisten
werkt nog steeds op contractbasis als
„vrije ondernemer" in het ziekenhuis,
waardoor hij als het ware in stat
wordt gesteld „zijn eigen winkel" te
beheren. In de nota wordt opgemerkt,
dat de specialist in een ziekenhuis
een „spilfunctie "vervult, maar dat
deze - om zijn beroep te kunnen
uitoefenen meer en meer gebruik
moet maken van andere deskundigen
binnen het ziekenhuis
Daarnaast doet hij een beroep op
paramedisch personeel en maakt hij
gebruik van ziekenhuisapparatuur.
Naarmate de specialist daar meer
van afhankelijk wordt, gaat de ge
meenschappelijke verantwoordelijk
heid voor de hulpverlening aan de
patiënt een steeds grotere rol spelen,
aldus de nota.
Het sectiebestuur vraagt zich dan
ook af of „de bijzondere contractuele
positie van de toegelaten medisch
specialisten, (alle andere medewer
kers zijn al in dienstverband) nog wfcl
gerechtbaardigd is. Het bestuur zelf
is duidelijk van mening, dat dit ni£t
het geval is. maar voegt eraan toe.
dat de kwaliteit van de zorg niet mag
worden aangetast.
bovendien dient er een oplossing te
worden gevonden voor de sommen,
die specialisten bij het overnemen
van een praktijk voor „goodwill"
moeten betalen. „Dat stelsel staat
verandering van de structuur in de
weg en legt beslag op middelen, waar
geen enkele verhoging van de kwali
teit tegenover staat. Integendeel, de
hoge financiële lasten, die specialis
ten bij het overnemen van praktijken
op zich moeten nemen, kunnen bij
het huidige honoreringssysteem zelfs
tot „overproduktie" leiden."
Dit houdt in, dat er meer verrichtin
gen gedaan en dus betaald moeten
worden dan medisch gezien echt no
dig zou zijn. De beslissing over wat
met een patiënt dient te gebeuren,
mag niet door financiële overwegin
gen worden beïnvloed, aldus de nota-
Vandaar dat gepleit wordt voor een
vast honorarium van de specialist, los
vn het aantal verrichtingen.
„Ik wil als ik dood ga. een schaar
mee ln mijn kist." heeft de Am
sterdamse knipkunstenaar Evert
Root op z'n 75ste verjaardag ge
zegd en hij voegde er aan toe dat
hij boven dan meteen op Petrus
af zou stappen. („Dat wordt dan
meteen mijn mooiste portret").
Of Evert Root. een echte volks
kunstenaar. een bekende op en
om het Leidseplein. die enkele
jaren geleden op 81-jarige leeftijd
overleed, werkelijk een schaar in
de kist had vermeldt het verhaal
niet. maar wel heeft hij van zijn
eigen begrafenis een heel mooi
prentje geknipt. „De laatste rit"
heeft hij het plaatje genoemd,
dat vol symbolen zit en waarop je
aan de koets een grote schaar ziet
hangen.
Het plaatje ls te zien in het Ne
derlands Museum voor Knip
kunst te Westerbork, waarover
die andere knipkunstenaar, W.
TJ. Lever, de scepter zwaait. Een
deel van de artistieke nalaten
schap van Evert Root is daar
terecht gekomen. Een ander deel
ervan ging inmiddels naar het
Nederlands Openluchtmuseum
te Arnhem. In het jongste num
mer van Bijdragen en Mededelin
gen van dit museum wordt door
J. Verhave een artikeltje aan
Evert Root gewijd.
Evert Root knipte beter dan hij
schreef. Dat wil zeggen: hij lag
nogal eens overhoop met de
grammatica, zat vooral in de
knoop als het er om ging of het d,
t of dt moest zijn. BIJ het schilde
ren van uithangborden zijn
beroep leidde dat er wel eens
toe dat hij een karweitje moest
overdoen. Dat knippen en zo zat
wel wat ln de familie. „Ja. opa is
een gek mannetje, maar hij houd
niet van de moderne kunst, hij
wil zien wat een kunstenaar
maakt", schreef Evert Root.
Hij was een gepassioneerd knip
per In de Korte Leidsedwars-
straat had hij een winkeltje, waar
hij schildersbenodigdheden,
schoonmaakartikelen en borstel
werken verkocht, maar ook fles
sen beschilderde voor toeristen.
Zijn laatste (en derde) vrouw sti
muleerde zijn knipactiviteit,
maar ze duldde geen snippers in
de woonkamer. Hij zette zijn
stoel toen in de winkel. Vooral na
zijn 65ste, toen de zorg voor het
onderhoud er niet meer was, is
Evert Root nog zeer produktief
geweest als knipkunstenaar. Hij
heeft veel portretjes geknipt, on
dermeer van Godfried Bomans,
Mireille Matthieu en Wim lbo.
Daarnaast koos hij alle mogelijk
onderwerpen: huwelijk, geboor
te, bloemen, sprookjes en ook
heel veel bijbelse voorstellingen.
Hij spaarde in zijn kritiek de kerk
niet. maar ondervond op het ein
de van zijn leven veel vriend
schap uit de kring van het Leger
des Hells, waarvoor hij knipselt
jes maakte ten behoeve van De
Strijdkreet.
Evert Root: een curieus mens, die
bij het prentje over zijn eigen
uitvaart een tekst schreef die al
dus begint:
„Dit is de laatste rit van Evert
Root,
in leven een ervaren knipper,
maar nu wezenlijk dood..."
'De laatste rit', een prentje van de Amsterdamse knipkunstenaar
Evert Root over sijn eigen begrafenis.
Niet zozeer voor de Verenigde
Staten, wel voor de nieuwe Ame
rikaanse president persoonlijk,
ziet een niet bij name genoemde
Amerikaanse statisticus de toe
komst voor Ronald Reagan som
ber in. De man beweert, schrijft
het Economisch Dagblad, dat de
nieuwe president in elk geval nog
binnen zijn ambtsperiode zal ko
men te overlijden. De statisticus
komt tot die conclusie op grond
van - uiteraard - de statistieken.
Die laten zien dat iedereen die tot
Amerika's president is gekozen
in een jaar dat op een nul eindig
de. stierf voordat hij de eerste
vier Jaar had uitgediend. Voor
beelden heeft hij er ook bij; het
begon bij W. H. Harrison die
nooit als president beëdigd is,
doordat hij al een maand na zijn
verkiezing aan lpngontsteking
overleed. Lincoln gekozen in
1860) werd in 1865 vermoord, net
voor het eind van zijn ambtsperi
ode. James Garfield (gekozen in
1880) werd eveneens vermoord,
net als W. McKinley, gekozen in
1900. Harding (1920) stierf tijdens
zijn presidentschap aan een hart
verlamming. Roosevelt (1940)
stierf aan een beroerte, aan het
eind van de oorlog. Van John F.
Kennedy herinnert iedereen zich
nog hoe hij in november 1963
werd doodgeschoten; hij was in
1960 gekozen. Voor Ronald Rea
gan, gekozen in 1980, ligt de „de
adline" in elk geval vóór 1985,
omdat zijn ambtstermijn in janu
ari van dat jaar afloopt.
Schreven we onlangs dat sommi
ge Newyorkers op een koopje met
hun metro reizen door in plaats
van een cent of zestig een (Rus
sisch) drie-kopekenstuk in de au
tomaat te stoppen, de heer Van
Tuijl uit Waddinxveen heeft het
nog goedkoper gedaan. „Van
1964 tot 1975," schrijft hij. „heb
ik mij veelvuldig met de metro in
New York voortbewogen. Vroeg
was mij al bekend dat onze cent
ook door de automaten werd ge
accepteerd.
Als echte, gierige Ne
derlander heb ik dan ook vele
malen deze wetenschap te eigen
verdienste aangewend." De
muntjes zullen nog wel passen,
als intussen de automaten daar
niet vervangen zijn tenminste,
zodat we mogen aannemen dat
ook nu nog Nederlanders voor
een cent met Newyorks onder
grondse reizen.
Dat zit er volgens
de briefschrijver wel in, want de
Nederlander is gierig, vindt hij.
veel erger dan de spreekwoorde
lijk gierige Schot Het is niet toe
vallig dat kooplieden over de hele
wereld in onze taal kunnen zeg
gen: kijken, kijken, niet kopen.
Het is ook de Nederlander die in
het buitenland altijd probeert af
te dingen, in tegenstelling tot bij
voorbeeld Amerikanen die grif de
vraagprijs betalen.
De Westduitse bondskanselier
Helmut Schmidt heeft een
naamgenoot die Uwe heet. rector
van een Hamburgs gymnasium is
en goed kwaad op de kanselier is.
Hij schreef hem. weet Elseviers
Magazine, „een brief op poten"
met het verzoek of Schmidt de
grote dus alsjeblieft op de t.v
het roken en snuiven achterwege
zou willen laten. De bondskanse
lier grijpt namelijk tegenwoordig
voor het oog van televiesiekij-
kend Duitsland veel en graag
naar snuif, omdat hij van de siga
retten af wil. waar hij veel te veel
van rookt. Zijn gesnuif blijkt in
spirerend op de jeugd te werken,
die menig snuifje in het neusgat
stopt. Leuk voor de tabakshan
delaars, maar een doorn in het
oog van rector Uwe Schmidt: op
zijn school gingen de leerlingen
zo ver ln hun na&perij. dat ze een
complete snuifwedstrijd op po
ten zetten. Winnaar werd een
twaalfjarige, dankzij een overdo
sis die hem prompt in het zieken
huis deed belanden. Een gevaar
lijke ontwikkeling, meende de
rector die daarop naar de pen
greep om zijn naamgenoot op de
bruinberookte vingers te fikken.