Vertel eens een verhaal!
Weekendpiizzel
■«J
P
Ph
E
m
m
m
Êt SiI
m a §t m
m n m
m m b
=l§
Huisnummerproblemen
=)N
■s
De laatste
aristocraat
A
E
E
Rli
P
11
l*
■&E3
1
i
a
1
a
Emancipatie
in Afrika
m i'Ê O B 11
1 li B
i G B
S S 1 I
[TERDAG B NOVEMBER 1980
■VARIA!
TROUW/KWARTET
23
p. vm KINDERBOEKEN KI NDERBOEKENK1NDERBOEKENKINDERBOEKEN KINPER BOEKENK IN DER BOK KE^'
<iOEKENKINDER
Zijn de boeken wel maat-
ichappljkrituch?" wordt
tegenwoordig op gestrenge
toon gevraagd, en dat geldt
dan altijd kinderboeken
Die moeten probleemtoe
standen behandelen, ofwel
rondom een crisis-situatie
heen geconstrueerd zijn
Dat zoiets helemaal niet
kan. en dat een boek ont
staat. wordt je opnieuw dui
delijk bij het lezen van de
zevende druk van Schim
mels voor de koets van
Nienke van Hichtum. Zij
zag in 1903 al kans een kin
derboek te schrijven dat
door iedereen genoten kon
worden. „AFKES TIEN
TAL". het heeft haar be
roemd en populair ge
maakt Na ..Jelle van Sipke
Froukjes" speelt ook het la
ter geschreven „Schimmels
toor de koets" weer in de
zelfde Friese streek; het
handelt opnieuw niet over
schokkende sensationele
zaken en idealiseert niets,
geen mensen en geen thea
ter helden Er is wel degelijk
een krachtig stukje maat
schappijkritiek in. maar het
wordt nergens zo probleme-
ng als sommige boeken van
nu dat zijn over zaken als
abortus, scheiding en derde
wereld De toon is warm en
menselijk; Nienke van
Hichtum moet veel van
haar mensen hebben gehou
den Kleine, doodgewone
gebeurtenissen spelen zich
af. zonder mooischrijverij,
en dat was voor die tijd
hoogst ongewoon Het is het
levensverhaal van een ar
beidersjongen die het zover
gebracht had dat hij zijn
ouders kon laten afhalen in
een koets met schimmels er
voor. en verder heeft de au
teur haar fantasie en haar
herinnering gebruikt voor
dit zeer menselijke boek
over de jongen Sjoerd die
op zijn elfde jaar zijn been
breekt en na gebrekkige be
handeling voortaan kreupel
is. Dit keerpunt in het leven
van een elfjarige komt hard
over; ook wat het voor een
schooljongen betekent
voortaan met krukken naar
school te moeten. Je ziet de
dorpsdokter bezig met zijn
gipsverband, je ziet het ge
zinsleven in al zijn simpel
heid. met weinig eisen en
weinig bezittingen; Je ziet
hoe het in de scheerwinkel
toegaat. Een oude man leert
Sjoerd viool spelen en ver
maakt hem later zijn instru
ment. het 1-Aprilfeest wordt
gevierd, maar ook het harde
werk op het clchoreiveld
wordt beschreven. Sjoerd is
als zoon van de vaste arbei
der van een boer verplicht
bij dezelfde werkgever te
gaan werken, die hem even
wel. hoewel hij op den duur.
ondanks zijn handicap,
voor een volwassen man
meewerkt, voortdurend on
derbetaalt
Niet zuinig is Nienke van
Hichtum in haar kritiek op
de keiharde boeren: ze was
tenslotte niet voor niets ge
trouwd met Pieter Jelles
Troelstra. Door een familie
lid uit Amsterdam krijgt
Sjoerd een ander leven.
Door de ogen van die oom
«en niet per pamflet) ziet de
lezer de armoede van de
mensen op het Friese plat
teland. hun gebrek aan war
me kleren, het karige eten.
Als hij Sjoerd mee naar zijn
Vondelparkpaviljoen heeft
genomen, als kashouder.
worden 8joerds brieven in
de scheerwinkel voorgele
zen, en met moeite wordt
thuis aan de brandschoon
gewreven tafel een ant
woord geschreven. De
schrijfster laat de lezer zeer
aanwezig zijn bij wat ze te
kent. tot aan het ogenblik
dat er werkelijk een koets
met schimmels ervoor komt
opdraven voor SJoerds ou
derlijk huis. Voor vele leef
tijden.
De PIM- en POMNIBU8 be
vat de verzamelde verhaalt
jes over de twee katten, al
bekend uit het Parool en
later in boekvorm versche
nen. Dierenverhalen waarin
katten vermenselijkt en
herkenbaar optreden en
praten. Ze zijn huiselijk van
taal en toon en verhaaltrant
en bieden veel inlevings-
mogelijkheden voor kleine
kinderen. Vol grapjes zoals
„de kat die wel een potje
breken kan bij zijn vrouw",
opmerking tegen een pinni
ge bezoekster, die daar dan
ook meteen maar aan be
gint. tot er evenwel een heel
servies op de vloer ligt. Vol
kleine belevenissen en aar
dige observaties; zelfs met
de kleinste dingen weet
Mies Bouhuys nog iets te
doen of te bedenken of te
associëren; haar vinding
rijkheid is even groot als
haar fantasie, in de onstuit
bare drang tot steeds maar
weer vertellen, of het nu in
versvorm is. of voor radio of
TV-musical. Over het ge
vaar van ritseldieren, over
de meterlezer en de stome
rij, In alles zit een verhaal
tje. Orote delen van het
boek zijn in dialoogvorm,
zodat kinderen, zich Pim of
Pom noemend, één en ander
ook kunnen uit spelen. Voor
rond de acht.
Het verhalenboek voor
nieuwsgierige kinderen
moest blijkbaar deze titel
hebben bij gebrek aan een
andere (het verhalenboek
voor rond de vijf, zes. zeven
etc. hadden we al gehad); en
er komen geheimzinnige en
griezelige zaken aan de orde
in de bundel, door Ruth
Alnsworth geschreven, door
Thea Summerfield vertaald
en versierd met pittige teke
ningen van Shirley Hughes
Een van de betere verhalen
vond ik dat van de jongen
die botten verzamelt en
's nachts bezoek krijgt van
een drijfnatte zeeman op
één been. die zijn bijbeho
rend lichaamsdeel komt
opeisen uit de verzamelkist
van Tim. eraan snuffelend
en bijtend:" Een mens
heeft nu eenmaal recht op
zijn eigen benen en een an
der kan er trouwens niets
mee beginnen. Jij hebt er
verder toch niets aan. of wel
soms." Ja. het is toevallig
het mooiste bot dat Tim in
huis heeft De verhalen zijn
goed geschreven: over
smokkelaars en één over
een klein meisje dat in een
grote tuin een vreemd meis
je in ouderwetse kleren ont
moet, dat haar geheugen is
verloren en nog blind is bo
vendien Boeiend voor rond
de negen.
Elseviers Paardeverhalen-
boek van Dorothy Baldock
is ook een Engels boek en
het barst van de verhalen en
informatie over paarden.
Paarden in allerlei standen
en situaties, tekeningen van
door Gertie Evenhuis
tuigage en onderdelen, bij
de moderne dressuur, maar
mooi zijn ze niet. de illustra
ties De verhalen zijn onge
lijk. hoewel de auteur, zij én
Primrose Cummings en Sal
ly Haylor rasechte „paarde-
mensen" zijn en veel weten
Ze spelen in verschillende
landen: het paard dat de
slang doodt die zijn berijder
bedreigde; paarden die weg
moeten omdat ze meer eten
dan tien stuks vee. maar die
op de laatste nipper toch
niet weghoeven door allerlei
onwaarschijnlijke hulpac
ties en zich inzettende men
sen; het invalide meisje Sol-
veig uit Noorwegen, dat ten
slotte toch. gezeten op de
pony Grani. aan de optocht
mee kan doen. Dat soort
dingen. En dan ook nog het
gevleugelde paard Pegasus,
zoon van Poseidon: Bello-
pheron moet hem berijden
met behulp van de godin
Athena, die hem de gouden
teugel heeft gegeven. Hij
moet het monster Chimaera
doden, zodat hij terug kan
gaan naar Lycié om de
mooie prinses te trouwen.
Er vindt een verschrikkelijk
gevecht plaats tussen Pega
sus en de Chimaera, dat pas
beslist wordt als Bellophe-
ron zich het lood herinnert
dat Athena hem had gelast
mee te nemen. Hij schiet
het in de bek van het mon
ster dat nu zijn laatste
adem uitblaast. Beetje ou
derwets verteld allemaal, en
van de tekenaars. Mike
Codd. John Gillot. Cary
Rees en Peter Wilks helaas
niet veel goeds Echte paar-
dekinderen zullen er wel
overheen stappen.
Schimmels voor de koets,
door Nienke van Hichtum,
uitg. v. Goor, 19,50.
De (Mies Bouhuys) Pim- en
Pomnibus door Mies Bou
huys. Querido, 17,50.
Het verhalenboek voor
nieuwsgiereige kinderen,
door Ruth Ainsworth. uitg.
Ploegsma, 22,50.
Eleviers Paardenverhalen-
boek, door Dorothy Bal
dock, Elsevier, groot for
maat, 22.50.
De eerste opgave was een verde
ling van de huisnummers te ma
ken over debetzijde en creditzijde
van de straat, die aan de ene kant
17 en aan de andere 18 huizen
bevatte, zodanig, dat aan geen
van beide zijden een meetkundige
reeks kon worden gevormd uit de
huisnummers. Naast de reeds ge
noemde reeksen moesten ook nog
rekening worden gehouden met de
volgende reeksen: 1-5-25; 2-8-32; 3-
9-27; 4-10-25; 6-12-24: 7-14-28; 8-16-
32; 9-15-25: 12-18-27; 16-20-25 en 16
24-32.
Van die reeksen mochten niet alle
drie termen aan dezelfde kant van
de straat voorkomen. Niet gebon
den vrij inzetbare huisnum
mers (een soort Mobiele Eenheid)
waren: 11-1617-1621-22-262629"
30-31-33-34-35
De heer J. Bruning (162) te Kam
pen gaf een zeer simpele oplos
sing: 1, 6 t/m 12. 25 t/m 34 aan één
zijde en 2 t/m 5.13 t/m 24 en 35 aan
de overkant.
De tweede opgave kan 't beste
worden gestart bij de reeksen met
de hoogste termen: Zo moet van
de reeks 18-24-32 één cijfer apart,
dus wordt 18 op een bungalow
geplakt. Evenzo 16 wegens 6-12-24
Van de reeks 1-2-4 mogen 2 noch 4
op een bungalow wegens 2-6-18 en
4-6-9. zodat nummer 1 een bunga
low wordt en ook 8 vanwege de
reeks 2-4-8. Resten nog de reeksen
5-10-20 en 4-10-25. waarvan de 10
op een bungalow gaat prijken. De
bungalows worden dus genum
merd: 1-6-7-8-9-10-16-18. de rijtjes
huizen krijgen de overige num
mers opgeplakt.
Opgave 3 lokt uit tot 255 (2M).
maar dan moet het wel mogelijk
zijn 1-2-16 en 32 aan eén zijde van
de straat te plaatsen en 4. 8. 64 en
128 aan de andere zijde of 1. 8, 16.
128 debet en 2. 4. 32. 64 credit.
Maar deze nummers zijn zo niet te
combineren zonder andere reek
sen mogelijk te maken. Ook 127
nummers zijn niet mogelijk, om
dat 1. 2. 16 tegenover 4. 8. 32. 64 of
1. 2. 16. 64 tegenover 4. 8. 32 of 1.2.
8. 16 tegenover 4, 32, 64 niet op
gaan. Het maximum aantal hui
zen in een straat is onder deze
voorwaarden 63. Eén van de moge
lijke oplossingen is: 3-4-5-6-7-15-
16-18-20-21-22-32-35-36-42-48-50-52-
56 1-2-8-9-10-11-12-13-14-24-25-27
30-4045-49-54-54-63 De weggela
ten cijfers kunnen aan beide zij
den worden gebruikt In opgave 4
zouden 3280 hulzen mogelijk zijn
(tot nummer 3*-2), indien de ge
wenste plaatsing van de m88 van 3
met de andere reeksen te combi
neren zou zijn. Het hoogste num
mer. dat mogelijk is, is echter
slechts 243, het aantal woningen
dus 122. Eén van de mogelijke
oplossingen (met weglating van de
M E is: 5-7-9-11-13-15-35-51-55-57-
63-65-69-75-77-81-91-143-147-225-
243 1-3-17-19-21-23-25-27-33-3945-
49-99-105-117-121-135-169-175-189
Zowel voor opgave 3 als voor op
gave 4 kwamen 51 reeksen in aan
merking. „Is dit toevallig of
schuilt hierin een wetmatigheidje
(dat ik niet kan ontdekken)?"
merkt de heer G. A. Sparenburg
(12) te Bennekom op. Misschien is
het zo. doordat in de beide straten
dezelfde eisen worden gesteld.
„Mijn compliment voor de heer
Van der Vegt (127). de bouwste-
nenleverancier. En aan die trotse
burgervader, de wanhoop van de
postboden, die zo'n georganiseer
de chaos maar moeten beheersen"
Niet piekeren
maar
puzzelen
oplossing
opgave 646
van de
ladderwedstrijd
Horizontaal. 1. spleet. 5. Uithangte
ken. 9. vrijgevig. 12. latwerk, 14. spin-
neweb. 15. zeer brandbaar koord. 17
karakter. 19. schaakstuk, 21. voorzet
sel. 23. aansteller. 26 voorzetsel. 27
stapel. 28. wiel. 29 kever. 30. voorzet
sel. 31. selderij, 33. gast. 36. onderne
mingsraad (afk.). 37. nobel. 39. hatelij
ke opmerking. 41. honingbij. 43. ver
bond. 44. vuur. 45. droogoven, 47. li
vreiknecht. 50. vogelverblijf, 53. na
melijk (afk 54. rivier in Duitsland.
56 kluwentje. 58. bijwoord 59. berg
weide. 60. roem. 62. projectieplaatje.
63. rondhout. 64. muziek Instrument.
68. voorzetsel. 69. uitstap. 70. pit, 72
part. 73. insekt. 75. vers. 77. vogel. 78.
huisdier. 79. koraaleiland
Verticaal. 2. pers. voomaamw. 3. tijd
perk, 4. getroffen, 6. voertuig. 7. was
beer. 8. landbouwwerktuig, 9. schijf
vis. 10. zijtak Donau. 11 luitenant
(afk.). 13. bende. 15. boom, 16. begrip.
18 lengtemaat (afk.) 19 familielid. 20
tuinkamer. 22 ben. 24. achten. 25.
denkbeeld. 26. leidsel. 31. keur. 32.
kerkzang. 34. vervoermiddel. 35. be
koorlijk. 38. priem. 40 ieder. 42. een
zekere. 45. meer in Finland. 46. meis
jesnaam. 48. levenslucht. 49. eikebo
men van de schors ontdoen, 51. teken.
52. loom. 55. brandverf, 57. oom ((vl.).
61. kunstmens, 64. schor. 65. rijschool
(afk.). 66. pers. voomaamw. 67. zang
stuk, 69. buitenhaven. 71. keurig. 72.
lidwoord, 73. familielid. 74. voorzet
sel. 76. muzieknoot,
oplossing t/m woensdag a.s. per brief
kaart sturen naar: dagblad Trouw.
Postbus 859. Amsterdam Linksboven
vermelden: Weekendpuzzel
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1 raket, 5. morel. 9. apert. 13.
riem. 15. bas. 16. eren, 17. do. 19. kees.
21. open. 22. Ag. 23. Ems. 25. repare
ren. 28. Ede. 29. Neer. 31. rad, 32. ven.
33. Orel. 34. nier. 36. ratel. 38. gein. 40.
niet, 42. ten. 43. gave 45. er, 47. slim,
49. rede, 50. de, 51. raad, 52. toemaat,
53. raam. 54. ik, 55. edel. 57. lach. 59.
Se. 60. akal. 61. net. 63. laag. 65. adem.
66. betel. 68. laag, 70. even, 71. pas. 72.
ree. 74. mais. 76. ver. 77. pantomime.
80. lei. 81. er. 82. berk. 83. soes. 85. rs.
86. merk. 87 ked. 89. elan. 91. Terek.
92. garoe. 93. treil.
Vert. 1. reden, 2. kr. 3. eik. 4. teer. 6.
Ob. 7. raar. 8. es, 9. aren. 10. pen, 11. en
12. tegel. 14. meer. 16. Epen. 18 omen,
20. spar. 21. Orel. 22. Aden. 24. sein,
26. adat. 27. even. 28. Erie. 30. reisde
ken. 33. oeverhaam 35. rel. 37. termiet,
38. Gad, 39. serie. 41. titel. 43. getal.
44. memel. 46. rak. 48. mol. 49. ral. 50.
das, 56. dam, 58. cal. 60. ader, 61. nest,
62. term. 64. gaal. 65. aver. 66. bank.
67 leis. 69. gier. 70. Evert 71. park. 73.
emoe. 75. sisal, 77. perk. 78. ober, 79.
eelt, 82. bee, 84. sar. 86. Mr. 87. ka. 88.
do. 89 Ne
De boekenbonnen gaan naar: S. Jas
pers, Herculesstraat 13 in IJmuiden;
H. E. J. IJsseling, Bilderdijklaan 64
in Hilversum; J. Mengelder, Rosen-
daalselaan 29 in Velp.
is de reactie van H. Veldman (167)
te Franeker. Daar is misschien een
postcode voor uit te vinden. (Een
idee voor een nieuwe puzzel?).
De heer J. W. Oosting (228) te
Noordwijk-Binnen verzucht:
„Laat het 'ouderwets' zijn de hui
zen weer in rechte rijen te bouwen,
ik neem aan dat het 'modern' is
die nummering van de huizen zo
door elkaar te gooien, want op
onze hoven, gaarden en wat dies
meer zij heb ik vaak moeite een
nummer in de juiste volgorde te
vinden." Dit was dan een oefening
om op „dreef' te raken.
De waardering van de opgave was
gemiddeld 7,65, verkregen als
volgt: 2 (1.8%). 3 (0.2%), 4 (2.2%), 5
(0.6%). 6 (9.9%). 7 (30,2%). 8
(28,6%). 9 (15,9%) en 10 (10.6%).
De top van de ladder daalde tot
234 met de volgende prijswinnaars
aan de top: A. L. Stougie. Win
gerdpark 76 te Zoetermeer (le
maal). H. R. J Hassink. H. W.
Iordensweg 52a te Twello (6e
maal), A. C. van de Vliert, G. Leeg
waterhof 1 te Purmerend (le
maal). M. Qualm. Herman Oorter-
straat 33 te Amsterdam (4e maal).
Rest mij nog u te wijzen op de
aangekondigde lezersserie, waarin
originele, door lezers zelf geheel
verzorgde puzzels met portret van
de ontwerper zullen worden gepu
bliceerd. Succes ermee.
1
F
Op 69-jarige leeftijd is kort gele
den in Brussel de Belgische groot
meester Alberic O'Kelly de Gal-
way overleden. O'Kelly was In de
schaakwereld één van de laatste
vertegenwoordigers van de aristo
cratie. Soms. als hij dacht daar
voordeel van te hebben, noemde
hij zich Count de Galway. een
adellijke titel die hij mocht voeren
omdat een Ierse voorvader, offi
cier in het Engelse leger, zich op
een missie in België bijzonder had
onderscheiden. In dat land zijn de
O'Kelly's tenslotte ook gebleven
Jarenlang is O'Kelly de enige
grootmeester van België geweest
Het schijnt dat hij een van de
weinigen was. die nog wel eens de
in een inrichting vegeterende Ru
binstein opzocht. O'Kelly heeft al
tijd beweerd dat hij zonder Rubin
stein nooit een beroepsschaker
zou zijn geworden. Dat hij tenslot
te toch dat vak koos. is extra
opmerkelijk, omdat België nooit
een florerend schaakland is ge
weest. Zijn leven lang is O'Kelly
daarom een echte snabbelaar ge
weest. Hij vulde vele schaakru
brieken. was her en der arbiter en
als de mogelijkheid zich voordeed,
trad hij ook op als trainer. Zelf
speelde hij niet zo erg veel toer
nooien. vermoedelijk omdat hij
bang was om te verliezen. Deed hij
toch mee, dan bood hij dikwijls
maar het liefst zo snel mogelijk
remise aan.
Zoals zoveel schakers met een der
gelijke angst, keerde hij zich tot
het correspondentieschaak. De
briefschaker zit immers rustig
thuis en wordt niet geplaagd door
de gedachte in tijdnood zijn stel
ling te verblunderen. Deze vorm
van schaken bleek hem op het lijf
geschreven te zijn. want in 1966
werd hij wereldkampioen in het
correspondentieschaak.
O'Kelly had de gereserveerdheid
van de oude aristocraat. Zijn poli
tieke denkbeelden waren conser
vatief en grensden soms aan het
reactionaire. Hij heeft zich altijd
ingezet om het schaakleven in
Zuid-Afrika te bevorderen, als was
hij aan de andere kant ook niet te
beroerd om simultaansénces voor
zwarten te geven Hij reisde veel
en voelde zich het beste thuis als
hij met egards werd ontvangen.
Vlak voor zijn dood. kwam hij
juist terug uit Mexico waar hij
werk voor de FIDE had verricht.
De artsen hadden hem die reis
afgeraden en zoals kort daarop
bleek, niet ten onrechte.
Wit: O'Kelly de Oalway Zwart
Szabo (Zonetoemooi Hilversum
'48) 1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 g7-g6 3.
Pbl-c3 d?-d6 4. Pgl-f3 Lf6g 7 5. g2
*3 0-0 6. Lfl-(2 Pb8-d7 7. 0-0 e7-e5
8. e2-e4 c7-c6 9. H2-h3 e5xd4 (Deze
methode waarbij zwart het cen
trum opgeeft voor actief tegenspel
is tegenwoordig niet erg populair
meer.) 10. Pf3xd4 Pd7-b6 11. b2-b3
6
JL A
- A
6^,MA
Diagram I
d6-dS 12. e4xd5 c6xd5 13. c4-c5!
Pf6-«4 14. Pc3xe4 d5xe4 15. Lcl-b2
Pb6-d5 16. Lg2xe4! (Een uiterst
prattig ruil, een centrumpion te
gen h3) 16. Lc8xh3 17. Tfl-el
Diagram II
Dd8-d7 18. Ddl-d2 Pd5-e7? (Later
zal dit paard toch weer terugmoe
ten. Vandaar dat onmiddellijk 18.
Tfd8 meer kansen op gelijk
spel bood.) 19. Tal-dl Tf8-d8 20.
Dd2-b4! (Een krachtzet. De druk
tegen b7 wordt vergroot, terwijl en
passant vage dreigingen langs de
d-lijn worden opgeroepen.) 20.
Pe7-d5 21. Db4-c4 Ta8-c8 22.
b3-b4 Pd5-f6 23. Le4-f3 Lh3-g4.
Diagram I
24. Pd4-c6! (Reeds de beslissende
klap. want wit gaat op zijn minst
een pion winnen.) 24. Td8-e8
(Ongetwijfeld heeft Szabo op dit
antwoord vertrouwd. Na 25. Td7x
Telxt 26. Kg2 Ld7x kan zwart nog
tegenstand bieden. Wits antwoord
is echter veel sterker.) 25. Pc6-e5
Dd7-e6 (Absoluut het enige.) 26.
Dc4xe6 Lg4xe6 27. Lf3xb7 (Waar
mee de partij in feite is beslist.) 27.
Tc8-c7 28. Lb7-c6 Te8-b8 29. a2-
j3 Pf6-g4 30. Lc6-f3 h7-h5 31. Pe5-
c6!
Diagram II
Ten tweede male komt het paard
op c6 en nu is de uitwerking nog
groter. Szabo probeert nog zonder
succes een kwaliteit te offeren. 31.
Lg7xb2 32. Pc6xb8 Lb2xa3 33.
Tdl-d8t Kg8-g7 34. Pb8-a6 Tc7-c8
35. Td8xc8 Le6xc8 36. Tel-al! (Zo
wordt het materiaal veilig ge
steld.) 36. ...La3-b2 37. Tal-a2
Lb2-c3 38. b4-b5 Lc3-d4 39. Lf3xg4
h5xg4 40. Ta2-d2 Ld4-f6 41. Pa6-c7
Lf6-e7 42. Pc7-e8+ Kg7-f8 43. Pe6
d6 Lc8-e6 44. b5-b6 a7xb6 45.
c5xb6 Le7-g5 46. b6-b7 en zwart
gaf op
In de vorige kolom heb ik uitvoe
rig stilgestaan bij de partij Mari-
ko-Ba uit het Afrikaanse zonetoer-
ntoi. Vandaag het begin van de
partij Soumaoro-Benoit.
Deze partij heb ik uitgekozen, om
dat velen nog steeds denken, dat
al die Afrikaanse dammers nu wel
grote natuurtalenten kunnen zijn,
maar qua speelstijl (altijd klas
siek) nog ver bij ons achterop lo
pen. Inderdaad kwamen ons
meestal tamelijk gezapige klassie
ke duels onder ogen, maar de laat-
ste jaren is er een ontwikkeling die
duidelijk laat zien. dat de actieve
Afrikaanse dammers bezig zijn
met het elimineren van hun kolo
niale erfenis.
Ze hebben zich jarenlang een an
dere cultuur laten opdringen, en
zijn daardoor ook met het dam
men in aanraking gekomen, want
de Franse kolonisten hebben dat
spel meegenomen met daarbij na-
tuurlijk ook de toen in Frankrijk
in zwang zijnde speelstijl 8inds
Baba Sy en later ook andere Afri
kaanse dambroeders in Europa
aan de bak kwamen, is er echter
wel wat veranderd. Met name jon
geren als 'N Diaye. Bassirou Ba en
Hammet Diaw maken momenteel
een stormachtige ontwikkeling
door.
Dit is m.i. vooral te danken aan
het pionierswerk van de verschil
lende sponsoren, die het deze jon
gens mogelijk hebben gemaakt in
internationale evenementen erva
ring op te doen. Dat ook andere
spelers werden aangestoken door
de vernieuwingsdrang blijkt uit
het volgende
Wit: Soumaoru
Zwart: Benoit
1.33-28 16-21 2.31-26 11-16 3.36-31 6
11 4.31-27 1-6 5.39-33 18-22. In een
partij Edink-Van Harten uit de
oefenwedstrijd tussen de oude en
de nieuwe top. waaruit we laatst
aandacht hebben geschonken aan
de partij Bronstring-Bergsma.
ging het zo: 1.33-28 16-21 2.31-26
11-16 3.3631 7-11 4.39-33? 1622! en
nu dreigt zowel 21-27 als 22-27 en
19-23. Het ging nog verder met
5.31-27 22x31 6 41-36 21-27 7.32x21
16x27 8 37-32 31-37 9.42x22 19-23
en er werd besloten maar opnieuw
te beginnen. De oorzaak van deze
blunder zullen we wel moeten zoe
ken onder het hoofdstuk concen
tratiegebrek.
6.27x18 13x22 7.41-36 9-13 8.34-29 4-
9? Waarschijnlijk is ook deze zet
te lichtzinnig gespeeld. Beter is
hier 812-18. waarna een rustige
ontwikkeling mogelijk is. Na de
tekstzet treedt wit direct agressief
op.
9.29-23! 21-27. Een opbouw met
eerst 2624 komt niet in aanmer
king door het open veld 4.
10.32-21 16x27 11.35-30! (wit be
handelt dit gedeelte erg sterk). 16
24 12.30x19 13x24 Het ziet er nog
best redelijk uit voor zwart, maar
Soumaoro maakt in vijf zetten
duidelijk, dat dat gezichtsbedrog
is.
13.37-32! 11-16 14.32x21 16x27
15.42-37 7-11 16.46-41 2-7? Hoewel
dit er door 17.37-32 11-16 18.32x21
16x27 19.41-37? 27-32 en 24-29 uit
verdedigend opzicht redelijk uit
ziet. is het toch een blunder. Veel
beter is 1611-16. om op 37-32
MET 16-21 te sluiten, er een Bon-
nard-karakterlstiek van te maken
en daarna met 20-25 en 14-19x19
verder te gaan. Na de tekstzet
wordt de gapende wonde op veld 2
razendsnel zichtbaar.
17.37-31! 2625 18.47-42 (zo loop je
de dreiging 27-32 enz. uiterst ge
makkelijk mis). 613 19.41-37 3-9
20.44-39 15-20 (wit heeft alle tijd).
21.37-32 13-18 (wat anders?)
22.32x21 18x29 23.3634 613
24.34x23 14-19 25.23x14 10x19
26.4634 en met een schijf meer
was de rest geen probleem meer
voor wit. Een door beide kanten
origineel opgezette partij, die wel
duidelijk maakt, dat er op dat
grote continent dat /frika heet
heel wat aan het veranderen is
Ten slotte een partij uit de mach
tige en al jaren toonaangevende
damnatie Rusland. De Russen
hebben in de jaren vijftig laten
zien, dat een achterstand erg snel
kan worden omgebogen in een
voorsprong. Dit is dan ook een
belangrijke reden om de Afrika
nen te helpen met het op poten
zetten van hun nationale organi
saties. Dat de rest dan vanzelf zal
volgen,, kan iedereen wel be
grijpen.
VHr, 7Wrr -TWr/.
Wit: Tsipes
Zwart: Misjin
1.32-28 2625 2.31-27 1623 3.28x19
14x23 4.35-30. Leonid Tsipes be
handelt de opening op de manier,
die we van hem kennen, namelijk
haarscherp. Hoeveel toppers uit
ons land kiezen hier niet voor 37 of
3632 terwijl ze graag scherp spel
willen? Na wits vierde zet kunnen
ze al niet meer ontsnappen
4. ....1614 5.4635 5-10 6.3629 14-19.
In dezelfde positie speelde Sij-
brands tegen ondergetekende 14-
20! waarna er een Partie-Bonnard
op het bord kwam waarin ik een
lesje kreeg. Deze partij is door
Jeroen Goudt, toen nog een er
kend topspeler maar jammer ge
noeg met de damsport gestopt,
uitgebreid in de Brouwerij geana-
liseerd.
7.3624 19x30 8.35x24 614 9.45-40 6
9 10.3633 14-20 11.50-45 17-22
12.4638 22x31 13^6x27 11-17 14.37-
32 611 15.3628 1-6 16.28x19 1622
17.27x18 12x14 18.3633 (om op 14-
19 gebruik te maken van de meers-
lagregel met 29-23) 7-12 19.41-37
1621 20.46-41 21-26 21.32-28! (zie
diagram).
Werkelijk schitterend gespeeld!
Wit heft zelf vrijwillig de meers-
lagcombinatie met 29-23. die de
aanval op schijf 24 nog steeds ver
hinderde. op. Het is dan ook be
grijpelijk dat zwart overging tot
2114-19?, waarna wit op schit
terende wijze een schijf won door
22.37-31! 26x46 23.42-37! 46x23
24.29x16 20x38 25.39-33 38x29
26.34x21. Een uiterst verrassende
combinatie!