Contracten voor kernafval
gaan vrijwel zeker door
Shirtreclame mag op tv
Een wiskundig geluide doodsklok
iAlbeda wil overleg
buiten directie om
Mevrouw Wiegel bij
ongeluk omgekomen
)rie bestuurders
lhuM Rotterdamse haven
iZ liet geroyeerd
moet verminderen'
Braks duldt geen
ingreep van VVD
in grondpolitiek
Over de volgorde van het luiden en de 'knakenpaal'
l/RIJDAG 7 NOVEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ADVERTENTIE
il an onze parlementsredactie
iEN HAAG Het is vrijwel
Tiu ete dat de kerncentrales
i aisVan Dodewaard en Borssele
n gM-|ok in komende jaren be-
traalde splijtstolstaven naar
et buitenland kunnen stu-
id [n Er tekent zich een Ka-
iermeerderheid af, die ja
dhn egt tegen de zogeheten op-
S'JJ rerking van deze staven in
wat frankrijk en Engeland. De
ianjop«rerklngsfabrieken in deze
be;0twee landen krijgen daarmee
demogelijkheid om in de loop
a tuiavan deze eeuw radio-actief af-
daar
n. Je
ils Ik
nzot-
ome
Sona lel
loeni
ral naar ons land terug te
(enden
Kamer begon gisteren na veel
larrewar aan het debat over de
jruchtmakende contracten tussen
s Nederlandse kerncentrales en de
uitenlandse opwerkingsfabrieken,
e linkse partijen namen „onder pro-
st" deel aan dat debat. ZIJ hadden
ier op de dag tevergeefs gepoogd
debat uit te stellen. In de hoop op
nbaarmaking van de contracten
Kamer sprak zich gisteren wel in
H .meerderheid uit voor openbaarma-
ling, maar een CDA-motie van die
kking mikte niet op uitstel.
CDA'er Van Houwelingen. tndie-
ücttül" van de aan8«nomen motie, hoopt
^at de contracten nog voor het einde
»n het debat openbaar worden. Zo
van een kritisch betoog. Een onom
wonden nee klonk van de kant van de
kleine linkse partijen en D'66 De
WD daarentegen beloofde de minis
ter steun.
Verklaring
Minister Van Aardenne (economische zaken), CD A-fractieleider
Lubbers en diens fractiegenoot Eversdljk in gesprek tijdens het
debat in de Tweede Kamer over de contracten over het opwerken
van kernafval.
toch wel in staat een oordeel te vellen
over het wetsontwerp van minister
Van Aardenne (economische zaken),
dat de inzet van het debat vormt
Goedkeuring
Ft. dan is de Kamer volgens hem
Dat wetsvoorstel beoogt de parle
mentaire goedkeuring van overeen
komsten tussen de Staat der Neder
landen en de Franse en Engelse over
heid. Goedkeuring betekent, dat de
opwerkingsfabrieken (staatsbedrij
ven) als contractpartners van Dode
waard en Borssele radio-actief afval
naar ons land mogen sturen. Dit afval
ontstaat, mét nog bruikbare brand
stof. bij opwerking van bestraalde
splijtstofstaven uit de kerncentrales.
„Onze Instemming met het wetsont
werp mag niet gelijk gesteld worden
met een definitieve keuze voor opwer
king." zo besloot CDA-er Van Houwe
lingen zijn eerste bijdrage aan het
debat. De PvdA repte gisteren niet
over Instemming. Het feit. dat PvdA-
leider Den Uyl tevergeefs om uitstel
had verzocht, heeft „een grote belem
mering opgeworpen om tot aanvaar
ding van het wetsonwerp te komen",
aldus de socialist Zijlstra aan het slot
Sommige woordvoerders In het debat
hadden de tekst van een van de con
tracten die tussen de Franse op
werkingsfabriek Cogema en de ex
ploitant van Borssele wel onder
ogen gehad, andere sprekers niet. De
ze laatsten hadden geweigerd een
verklaring te tekenen, waarmee zij
zich tot geheimhouden zouden ver
plichten. Den Uyl noemde het wel
tekenen van het document „een fou
tieve handeling, uitgelokt door de re
gering". Van Aardenne wierp tegen,
dat niet de regering, maar Cogema
handtekeningen eiste. Hij zelf, de mi
nis ter. had dit aanbod van het bedrijf
slechts aan de Kamercommissie voor
kernenergie doorgegeven.
De kamer heeft van de regering zelf
voldoende „relevante informatie" ge
kregen om het wetsontwerp te be
spreken en te beoordelen, meende de
minister. Hij beloofde de concrete
vragen vanuit de Kamer en dat
waren er nogal wat voor te leggen
aan de Fransen en Engelsen, in geval
van twijfel over het geheime karakter
van de verlangde gegevens. Een re
cent verzoek aan de Franse en Engel
se regeringen om de contracten als
nog openbaar te maken, is op niets
uitgelopen, zei de minister. Desge
vraagd zei Van Aardenne gisteravond
dat hij binnen een of twee weken de
Kamer wil antwoorden.
Commissarissen alleen naar ondernemingsraad
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM Minister Albeda van sociale zaken vindt dat
i de wet moet worden geregeld dat de raad van commissaris-
n bijeenkomsten kan houden met de ondernemingsraad
©der dat de directie van het bedrijf daarbij aanwezig is.
>r zulke bijeenkomsten zou het wederzijdse vertrouwen
len de raad van commissarissen en de ondernemingsraad
len worden versterkt.
Albeda lanceerde dit idee
ivond op een congres over ..Het
commissariaat" in Amster-
.am. Hel congres was georganiseerd
dr Nederlandse Centrale van
loger Personeel, in samenwerking
met de Stichting Bedrijfskunde en de
H «Vereniging voor Strategische Be
Hing,leidsvorming. De minister wees erop
i hedat de ondernemingsraden al de be-
Arai oegdheid hebben om de raad van
1 H ommissarissen uit te nodigen. Het
mgekeerde zou voor beide partijen
ut tig kunnen zijn: Er kan onderling
iformatie worden uitgewisseld zodat
iber| i
o'ntj Wsis in bonden bezworen
we»
anki an onze soc-econ redactie
ediki TRECHT De crisis binnen de
1 rrvoersbonden FNV lijkt gedeelte-
-Pdik 'k u 2i^n bwworen De tegenstellln-
JiTta t# blijven echter bestaan, maar het
i.df Ur van de federatie vervoers-
13 "bonden heeft besloten de drie dls-
lictobestuurders uit de Rotterdamse
aven niet te royeren, maar op nieuw
SfTllfcri hen en het overlegorgaan van
slle bezoldigde bestuurders In de ha-
A hn te gaan praten,
van
Voor Aanleiding tot de crisis was onder
hij andere de staking in de Rotterdamse
jrraa haven van vorig Jaar. De crisis, ver-
ln„2®°°rd bi «en evaluaUerapport van de
paden, stond woensdag en gisteren
•auflfcentraal tijdens de vergadering van
<le 'ederatieraad. het parlement, van
vervoersbonden Volgens dit rap-
TIByrt zijn er personele veranderingen
#odig wil de bond weer eensgezind
Sift»» functioneren
mmm drie districtsbestuurders in de
lotterdamse haven. Ros. Margus en
jx annes was verweten dat ze een
noy <*nbeleld voeren, terwijl het federa-
ik il futuur Juist meer aandacht aan
materiële dingen, zoals werkge-
~*ieid wil besteden. De drie dis-
ibestuurders werd verweten me-
oorzaak te zijn van het uitbreiden
w tj»«n de havenstaking.
ian
Co 'en «esprek met de bestuurders In de
len j lavens zal verder duidelijkheid moe-
an verschaffen of er mensen al of
5871 1 zullen moeten verdwijnen. Het
•estuur deed niet de toezegging dat
de drie onverkort kunnen blijven.
men eikaars oordeel kan laten wegen
bij de standpuntbepaling ln het eigen
college ..Teneinde deze uiterst nutti
ge contacten te sUmuleren zou kun
nen worden overwogen om op dit
punt een uitdrukkelijke bevoegdheid
voor de raad van commissarissen ln
de wet op te nemen", aldus de mi
nister
Informatie
nouders moeten beiden, op grond van
het vereiste dat zij onafhankelijk
moeten zijn. worden uitgesloten van
het commissariaat, of geen van bel
den. De een wel uitsluiten en de ander
niet. vind ik meten met twee maten
aldus de minister
HIJ pleitte er verder voor dat commis-
sarisen in de onderneming recht
streeks informatie moeten kunnen
krijgen van staffunctionarissen. Nu
loopt alle informatie vla de directie i n« n
en^WJ vroeg zich af of dat wél ln het Invloed Shell eil
belang van de onderneming Is. Minis-
ter Albeda vindt dat de taak van de IT cc a ill Uaciinio
raad van commissarissen niet verder vJdöUIUC
uitgebreid moet worden, maar dat
aan de raad wel meer mogelijkheden
moet worden gegeven om zijn taak
uit te oefenen, met name door verbe
tering van de contacten met de on
dernemingsraad en door het recht om
buiten de directie om informatie ln te
winnen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Braks (land
bouw) duldt geen fikse ingreep in
..zijn" grondpolitiek. zoals de rege-
nngspartlj WD verlangt. Het blijft
daardoor onzeker of Braks een Ka
mermeerderheid zal vinden voor zijn
pogingen om de agrarische grondprij
zen op een lager peil te brengen
Naast de WD hebben ook de opposi
tiepartijen PvdA en D'66 ernstige be
zwaren tegen de opzet van de wet
vervreemding landbouwgronden. Die
wet wil de vraag naar grond beper
ken, door diverse eisen te stellen aan
potentiële kopers. Braks hield vol,
dat er niet alleen eisen gesteld moe
ten worden aan de kopers zelf (leef
tijd, opleiding, ervaring als agrariër),
maar ook aan de omvang van hun
bedrijf. Aan die eis kan niet getornd
worden, zei de minister, terwljlde
WD Juist „fundamentele bezwaren"
naar voren had gebracht. „Dat be
perkt de ontwikkelingsmogelijkhe
den van bedrijvn," waarschuwde de
VVD-cr Waalkens gisteren
Braks wees ook een WD-voorstel
van de hand om de wet niet van
toepassing te verklaren op natuur
terreinen. De minister noemde het
van grote betekenis, dat de wet ook
voor deze terreinen en bossen zou
gelden.
Van een onzer verslaggevers
VEENENDAAL In het Juliana-ziekenhuis in Veenendaal is
gistermorgen de 26-jarige echtgenote van de minister van
binnenlandse zaken. Jacqueline Wiegel-Frederiks overleden
na een verkeersongeluk.
Jacqueline Wiegel
Zij was op de kruising Boslaan-Paral
lelweg in Veenendaal met haar auto
in botsing gekomen met een andere
auto. Volgens de politie had zij geen
voorrang verleend. Minister Wiegel
was op dat moment ln overleg met de
vijf centrales vaii overheldsperso
neel
s Middags is mevrouw Wiegel in de
Tweede Kamer herdacht. Kamer
voorzitter Dolman zei. dat een „vrolij
ke en geestdriftige vrouw" is heenge
gaan ..Kamer en regering zullen in de
komende tijd alles doen om de jong
ste minister en zUn kinderen steun en
medeleven te geven." aldus de voor
zitter
Namens de regering sloot minister
Pais van onderwijs zich bij de woor
den van Dolman aan. Hij noemde
Jacqueline Wiegel een „unieke, hoog
staande vrouw en" een goed mens"
..Woorden schieten te kort bij deze
verschrikkelijke slag, die onze minis
ter van binnenlandse zaken heeft ge
troffen." aldus Pais.
Kamer en regering namen enkele mi-'
nuten stilte in acht, staande tussen
hun bankjes Daarna schorste Dof:
man de vergadering voor korte tijd
Jacqueline Wiegel-Frederlks was"
sinds 1 Juli 1973 getrouwd met dë
huidige 39-jarige minister Het echt
paar. dat aanvankelijk in Amsterdam
woonde en daarna naar Amerongen
verhuisde, heeft twee kinderen, een
jongen en een meisje van zes en vier
jaar
Jacqueline is jarenlang actief ge
weest in de jongerenorganisatie vari
de WD. waar zij haar man ook voor
het eerst ontmoette Behalve als mi-
nisteravrouw werd zij bekend door
haar pubiikaties op culinair gebied,
met name over wijnen.
In verband met het overlijden vafi
mevrouw Wiegel komen alle spreek
beurten van WD-bewindslieden en
Tweede-Kamerleden vandaag tot en
met maandag te vervallen
De minister toonde zich ook voor
stander van een rechtstreekse verkie
zing van commissarissen door onder
nemingsraad en door aandeelhou
dersvergadering. Daarbij zou het
vrbod om eigen werknemers van de
onderneming tot commissaris te be
noemen moeten worden geschrapt.
Op gTond van de huidige wetgeving
kunnen eigen werknemers niet en
groot-aandeelhouders en bestuurders
van een moedervennootschap wèl tot
commissaris worden benoemd.
Minister Albeda noemde dat onlo
gisch. „Of werknemers en aandeel-
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De gasbedrijven ln Ne
derland vinden dat de Invloed van
Shell en Esso ln de Gasunie moet
worden teruggedrongen. De belde
multinationals bezitten vijftig pro
cent van de aandelen van de Gas
unie; de andere helft is van de over
heid.
Op de gisteren ln Utrecht gehouden
ledenvergadering van de vereniging
van gasbedrijven (Vegin). zei voorzit
ter A. Kaland dat de gasbedrijven
meer Invloed ln de Gasunie dienen te
krijgen We moeten beslissingen kun
nen nemen, die niet kunnen worden
tegengehouden door de twee multi
nationals. aldus Kaland. die bena
drukte dat het de gasbedrijven niet te
doen ls om de winsten, maar om de
zeggenschap
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De televisie mag volgend seizoen voetbalwed
strijden gaan uitzenden, waarbij spelers reclame op hun shirt
hebben. In een speciale regeling sluikreclame heeft minister
Gardeniers van CRM daartoe besloten. Deze beslissing staat
haaks op de eerdere beleidslijn van de minister, die er op was
gericht de commercie waar mogelijk van het scherm te
houden.
De tekst op het voetbalshirt mag tien
centimeter hoog zijn. Sportlieden, die
zich een hoofddeksel hebben aange
meten. mogen daarop maar ëën recla
me hebben, die ten hoogste dertig
vierkante centimeters bestrijkt. Voor
startnummers geldt een maximum
van vijf centimeter hoog
Voor de rest van de garderobe v$n
sportlieden geldt het volgende: Een
maal per kledingstuk een naamsver
melding van de fabrikant van het
betreffende kledingstuk of schoeisel
in de vorm van letters of beeldmerk
In dit geval is de uiterste maat der
tien vierkante centimeter
Staatsblad
De datum van 1 augustus van het
volgend jaar geldt alleen voor de
nieuwe regelingen voor sportuitzen-
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT Op 31 december van dit jaar gaat het instituut voor de
ontwikkeling van het wiskunde onderwijs (I.O.W.O.) ter ziele. Alle acties (tot
ver in het buitenland) hebben niet mogen baten en het einde nadert nu
onverbiddellijk. Dezer dagen verscheen het laatste nummer van het „Wisko-
bas-bulletin" en daarin wordt door prof. dr F. van der Blij op passende wijze
de doodsklok geluid. Hij doet dat zo wiskunstig dat we er graag even bij stil
staan.
ff W" me help*n met het lint
n de schrijfmachine?"
Maar eerst ieti over de ophef
fing zelf. Het instituut ln
Utrecht heeft een belangrijke
rol gespeeld bij de vernieu
wing van het reken- en wis*
kunde-onderwUs ln ons land.
Er is een stortvloed van
hoogst origineel lesmateriaal
geproduceerd. Er is geëxperi
menteerd op lagere scholen.
Veel aandacht is besteed aan
de (bU)scholing van leerkrach
ten. En dat is nog lang niet
alles.
Maar de regering heeft beslo
ten dat dit vrij kostbare insti
tuut moest worden opgehe
ven. Het maken van leerplan
nen gebeurt nu in Enschede.
waar een semi-overheidsstich-
ting ook voor andere vakken
leerplannen uitdenkt. De bij
scholing van leerkrachten
wordt overgeheveld naar de
leraren-opleiding. En het on
derzoek wordt ondergebracht
.bU een vakgroep van de
Utrechtse universiteit Voor
alles is dus een oplossing ge
vonden. zij het dat het voort-
bestaan van het altijd zeer
inventieve I.O.W.O. er niet
mee gered is.
Treurnis dus bij de medewer
kers aan het laatste „Wisko-
bas-bulletin". Het blad staat,
net als ln het verleden, vol
met vondsten die de alledaag
se werkelijkheid omtoveren
tot wiskundige probleempjes.
Zo wordt aan twee „kortzich
tige bewindslieden" de vol
gende opgave gewUd: „Een
minister is twee maal zo oud
als zijn staatssecretaris was
toen de minister net zo oud
was als de staatssecretaris nu
is; samen zijn ze 70 jaar oud"
Zo is er ook een opdracht om
uit te zoeken hoe het kunst
werk op het Frederiksplein in
Amsterdam (de „knakenpaal"
tegenover De Nederlandsche
Bank) zich verhoudt tot zijn
omgeving.
En dan is er de wiskundige
UJkrede van prof. dr. F. van
Zo brenft Wiskobas Bulletin, „change ringing" in
beeld. Dat woord is samengesteld uit de Engelse
woorden voor veranderen en luiden.
der Blij, die een verhaal heeft
gemaakt over de Engelse tra-
diUe van het „change rin
ging". Dorothy Sayers heeft
eens geschreven dat de kunst
van het „change ringing" zo
typisch Engels is. dat de rest
van de wereld het fijne er
nooit van zou kunnen begrij
pen. Niettemin heeft prof. Van
der BUj een poging gewaagd
om de nagedachtenis van het
I.O.W.O. te eren
Bij ..change ringing" worden
in telkens een andere volgor
de klokken geluid. Die klok
ken hebben verschillende
toonhoogte en ze staan opge
steld van hoog naar laag. BU
elke klok staat een klokke
nist. Deze klokkenisten luiden
om de beurt een klok. maar
net als bij boompje verwisse
len ruilen zij steeds van klok.
Dat ruilen verloopt volgens
bepaalde regels, die we kor
theidshalve onvermeld laten.
Hoe groter het aantal klokken
is. des te groter is het aantal
variaties en dus het aantal
..rondjes" dat je op het klok
kenspel kunt maken. Om een
voorbeeld te noemen: in het
jaar 1761 werd in de Engelse
stad Leeds een spel gespeeld
met acht klokken, waarbij in
totaal 40.320 rondjes werden
gemaakt Dat heeft toen 27
uur geduurd.
Wat prof. Van der BUj nu zou
willen is dat er voor het
I.O.W.O een ..change ringing"
met twaalf klokken wordt op
gevoerd. Daarbij hoef Je
slechts 479.001.600 rondjes te
spelen. En zUn enige verzoek
aan staatssecretaris Hermes
is. dat het I.O.W.O. nog lang
genoeg mag leven om dat ln
het echt te kunnen mee
maken
dingen. Alle andere bepalingen over
sluikreclame worden van kracht als
ze in het staatsblad hebben gestaan!
Voor instellingen met een weten
schappelijk, geestelijk, godsdienstig,
poütiek of liefdadig karakter mag op
radio en televisie reclame worden ge
maakt, als het er maar niet om gaat
van deze insteUingen goederen te be
trekken. De televisie mag ook ge
woon op straat opnamen maken, al»
reclame maar niet overheersend is
De televisie of de radio, mag in de-
toekomst een sportvereniging bij zijn
sponsomaam noemen als die club
deze naam al drie jaar heeft of dat
vaststaat dat de club deze naam ze
ker drie jaar zal dragen
Maar die naam mag niet zomaar een
paar keer worden genoemd ais er
geen aanleiding toe is. Reclame door
bespreking van boeken, films, platen,
toneeluitvoeringen enzovoorts zijn
toegestaan omdat het hier om een
cultureel goed gaat. zo meent de mi
nister. Ook in onsumetnenprogram-
ma's mogen firmanamen worden ge
noemd. Voor reclame, die omroepen
voor zichzelf maken gelden de oude
bepalingen
In naar regeling sluikreclame, heeft
de minister zich ingespannen om
voor elk voorkomend geval regels te
steleln. Zo zUn er nauwkeurige gren
zen getrokken voor de maten van
reclameborden langs sportvelden, at
letiekbanen. renbanen, speedboat-
parcoursen. kanobanen. biljamalen.
honkbalstations, ijshockeypalelzen.
enzovoorts.
Behalve de maten geldt daar ook dat
reclameborden niet zo hinderlijk mo
gen zun dat ze de kleur van het televir
siebeeld verstoren Ook fluoresceren
de teksten met Uchtgevende verf ge
schilderd zijn niet toegestaan
Het ziet er in elk geval naar uit dat de
televisie in de toekomst geen wielre-
nen of autoracen meer zal gaan uit
zenden Wielrenners hebben in de re
gel veel meer reclame op hun kleidng
dan nu is toegestaan.
Op race-auto's mag volgend de nieu
we bepaling maar twee keer dezelfde
firmanaam staan
ons commentaar staat op pa*. 5
