Hormoon nuttig bij
therapie verslaafde
Smaak
voortwee.
Voor vijf cent per kilometer autorijden
Kamer heeft kritiek op plan
grondprijzen aan te pakken
Caballero Filter.
Totaalweigeraar hoort
achttien maanden eisen
=1
Voorlopige resultaten experiment:
'mi ikkels
Tilburg bouwt
1700 huizen extra
Regering tegen beperken
kring van troonopvolgers
Op de schaats in Almere
Alleen CDA-fractie is voorlopig tevreden
Leden Nederlandse
Volks Unie worden
niet vervolgd
Onderzoek naar
hygiëne op school
Taxistop mikt voor eerste jaar op vijftienhonderd leden
LDERÜAG 6 NOVEMBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
n onze redacteur wetenschappen
nmei^RECHT Bij de behandeling van mensen die ..matig" aan heroïne verslaafd zijn. kan het
ma? rsenhormoon DG-AVP een gunstige ondersteunende werking hebben. Dit blijkt uit de
jste voorlopige resultaten van een experimentele toepassing in de Jellinekkliniek in
isterdam De Utrechtse farmacoloog dr J. M. van Ree vertelde dat gisteren op het forum
M tsl
faat gunstige werking bleef aanhou
ai ook nadat de toediening van het
S, moon was gestaakt. Dat was ge-
j8® >1 volgens de verwachtingen van
!lea n R*e want zo hadden 00k de
(efratu-n gereageerd waarmee hij
;re verschijnsel verslaving bestu-
lornn een rat de mogelijkheid
nen ge*en. zichzelf naar believen een
•0ni sto* toe dienen door °P
;?nd handeitje te drukken, kan de
R lerzoeker betrouwbaar zien welke
affen aanleiding geven tot versla-
is op zichzelf weinig boelende
rket irmatie. maar als zo n „model"
het verschijnsel verslaving inder-
20 d deugt, kan het voor dieper gra-
neer de studies worden gebruikt Zo
uientv dat lichamelijke afhankelljk-
(verslavingsgedrag om de ont-
"^dingsversehijnselen te voorko-
niet de centrale rol speelt die er
eger aan werd toegekend.
'l6.1 t gaat er volgens Van Ree om dat
w slavende stoffen kunnen werken
r^bekrachtlgende prikkels voor een
taald gedrag, en dat gedrag dus
iierken Dat gedrag kan het toe-
len van de stof zijn en daarmee
;taat een hardnekkige vicieuze
Jet Niet altijd overigens, verschil-
nde Interne en externe factoren zul-
mede bepalen of een bepaald lndi-
verslaafd raakt en blijft.
n het lichaam aanwezige fac-
ren (He betrokken zijn bij het ver
drag. is nog weinig bekend,
s Van Ree. Maar hij vermoedde
|it bepaalde hormonen die in de her-
jen een regulerende functie heb-
n („neuropeptiden") er wel wat mee
i doen zouden hebben. Dat Idee
niet uit de lucht vallen, want
k Rudolf Magnusinstituut voor far-
•ologie. waar hij werkt, heeft on-
Ileiding van prof. dr D. de Wied op
gebied een reputatie opgebouwd
bleek dat DO-A VP. een iets inge-
vorm van het hormoon vaso-
bij de rat het aanleren van
rolneverslaving vermindert. De in-
fted li vooral zichtbaar na enkele
gen behandeling en blijft aanwezig
k nadat met de behandeling wordt
Itopt. Het effect is vooral sterk
het verslavingsgedrag ook
een andere oorzaak aan veran-
Jn. Ktring onderhevig is.
Jk*
rd«^*"
ft
als
•n t
'an!
hé
Vandaar de veronderstelling dat DG-
AVP gunstig zou kunnen werken als
ondersteuning van de „methadon de-
toxlficatie therapie", die wordt toege
past bij matig aan heroïne verslaaf-
TILBURG (ANP) De gemeente Til
burg wil boven het normale woning
bouwprogramma 1700 woningen ex
tra bouwen om de woningnood te
verlichten. Het college van B en W
schrijft aan de gemeenteraad dat op
250 plaatsen in de stad ruim zeven
honderd permanente en duizend tij
delijke woningen kunnen worden
neergezet.
De tijdelijke woningen kunnen vijf
entwintig jaar mee; de laatste tien
jaar daarvan kunnen zij als wisselwo
ning dienen tijdens de vernieuwing
van oude woningen ln het centrum
van Tilburg.
den. Zij krijgen eerst het (ook versla
vende) vervangingsmiddel methadon
en gaan dan met een schema van
geleidelijk lagere doseringen naar
nul De eerste voorlopige resultaten
betreffen nog maar een proef groep
van twaalf patiënten, en „het" middel
tegen de verslaving zal zeer waar
schijnlijk wel een illusie blijven, maar
alles wat helpt is natuurlijk meegeno
men. Voor Van Ree en zijn collega s
zijn de resultaten in ieder geval een
nieuwe bevestiging van de deugde
lijkheid van het rattenmodel voor
hun onderzoek naar verslaving.
Relativerend werkte op het Utrechtse
forum een opmerking van prof. dr J.
L. Slangen Wij hebben nu eenmaal,
die gevoeligheid voor stoffen die ge
drag bekrachtigen, dus dat zal best
een biologische functie hebben. Het
probleem is vooral dat er tegenwoor
dig te veel van zulke stoffen klaarlig
gen. Je zou eigenlijk moeten wijzen
op die situatie, in plaats van hersen
processen te beïnvloeden Van Ree
vond die gedachte „een beetje sim
plistisch". maar was het er toch wel
mee eens.
|1 ic
an
bijé
wen
ach
?rk i
>tr«
aari
ig
Ie I
ig
•ens
ïinli
SCUl
sen
e m
vro
enl
Met de els van anderhalf Jaar vraagt
de advocaat-fiscaal terugkeer tot het
beleid dat tot voor kort tegen totaal-
weigeraars werd gevoerd In de regel
werden zij veroordeeld tot anderhalf
jaar gevangenisstraf De krijgsraad
ln Arnhem sloeg echter een andere
weg ln met het vonnis van één Jaar.
Eén van de overwegingen daarbij was
dat het uitzitten van een gevangenis
straf toch al zwaarder ls dan het
vervullen van dienstplicht of een ver
vangende dienst.
Voor het Hoog militair gerechtshof
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De regering
wijst een voorstel van PvdA en
D'66 af om de kring van troon
opvolgers te beperken tot de
verwanten van de koningin ln
tweede graad Dit voorstel zou
thans tot gevolg hebben, dat de
kinderen van prinses Margriet
van erfopvolging worden uitge
sloten. De grondwet trekt
thans de kring van erfopvol
gers tot en met de verwarden
van de koningin ln derde
graad Vice-premier Wiegel wil
deze regeling handhaven om de
continuïteit van het koning
schap te verzekeren „Voorko
men moet worden dat te snel
een opvolger zal ontbreken."
Het opposltievoorstel zou vol
gens hem betekenen, dat reeds
een troonopvolger zou ontbre
ken wanneer de konlng(in) kin
derloos zou blijven en eventue
le broers en zusters zouden
overlijden. Dat er thans zoveel
nakomelingen zijn mag vol
gens de minister niet van In
vloed zijn op de grondwettelij
ke regeling.
Indien er een situatie zou ont
staan waarbij er geen troonop
volgers zijn en derhalve de Ka
mers er een moeten aanwijzen,
zou volgens minister Wiegel de
keuze moeten vallen op een lid
van het Huls van Oranje. Hij
tekent daarbij aan. dat die keu
ze op zichzelf verantwoord zou
moeten zijn.
ADVERTENTIE
ale
iel
d
De vorst houdt (nog) aan en gisteren werd onder meer geschaatst op
de gracht in Almere-Haven.
DEN HAAG (ANP) De advocaat-fiscaal bij het Hoog mili
tair gerechtshof in Den Haag. mr H. A. van Ee, heeft gisteren
tegen de 22-Jarige totaaldienstweigeraar H. J. H. van S. uit
Nijmegen anderhalf jaar gevangenisstraf geëist. De totaalwei
geraar werd enkele weken terug door de krijgsraad in Arnhem
tot één jaar cel veroordeeld.
ADVERTENTIE
wees mr. Van Ee erop dat de ander
half Jaar gevangenisstraf ln praktijk
op één Jaar neerkomt, omdat de gede
tineerde dan met voorwaardelijke in
vrijheidstelling naar huls kan Mr
Van Ee acht het rechtvaardig dat
totaalwelgeraars de consequenties
voelen van het onrechtmatig verkre
gen voordeel dat zij hebben degenen
die wel hun dienstplicht vervullen
Totaal-weigetaars weigeren een uni
form aan te trékken of een wapen te
dragen en willen geen beroep doen op
de wet gewetensbezwaarden
Ook tegen een andere 22-Jarlge to
taalweigeraar, A M. T.. eiste de advo
caat-fiscaal anderhalf Jaar detentie.
T werd ln september door de krijgs
raad ln Arnhem tot dezelfde straf als
nu weer werd geëist, veroordeeld
Tegen de 26-Jarige ..atoompacifist"
O. C. J. van W. eiste de advocaat
fiscaal een gevangenisstraf van zes
weken voorwaardelijk. Van W„ die
zijn diensttijd er reeds op heeft zit
ten. weigert deel te nemen aan actlvi-
telten die te maken hebben met
atoomwapens Hij wil geen beroep
doen op de wet gewetensbezwaarden,
omdat hij vindt dat de kernwapens
binnen het leger ter discussie moeten
worden gesteld. Mr. Van Ee be
schouwt zijn els als een waarschu
wing aan alle andere militairen die in
de toekomst niet met atoomwapens
willen werken
In een derde zaak. die gisteren voor
het Hoog militair gerechtshof diende,
werd tegen drie ex-bestuurders van
de Vereniging voor dienstplichtige
militairen (WDM) wegens het ver
spreiden van krijgstuchtondermlj-
nende affiches twee weken gevange
nisstraf geëtst. ZIJ waren hiervoor
veroordeeld tot een boete van vijf
honderd gulden De beklaagden wa
ren betrokken bij het verspreiden van
het pamflet ..Laten hangen'
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het zal minister Braks (landbouw) zeer veel moeite kosten om zijn plannen",
voor beteugeling van de grondprijzen door de Tweede Kamer te loodsen. De manier, waarop
hij de uit de hand gelopen prijsontwikkeling van landbouwgrond wil aanpakken, stuit op veel
kritiek. Maar liefst drie grote partijen aarzelen over het ai dan niet steunen van de.
wetsvoorstellen, zo bleek gisteren
JONGE DUBBELE GRAANJENEVER
UTRECHT (ANP) De Utrechtse
officier van Justitie, mr H. Droesen.
zal geen strafvervolging Instellen te
gen de negen leden van de Nederland
se Volks Unie (NVU), die op 25 okto
ber een vooraf verboden bijeenkomst
hebben gehouden ln Soestdulnen.
Volgens de officier is daar geen aan
leiding toe. omdat de verboden bij
eenkomst onmiddellijk na aanvang
door de politie is beëindigd
De demonstratie werd door de ge
meente Soest verboden omdat er een
redelijke verwachting bestond dat de
bijeenkomst zou lelden tot wanorde- Voordeel
lijkheden Bij de plaats waar de bij
eenkomst zou worden gehouden, had
den zich op 25 oktober ook tweehon
derd tegenstanders van de NVU ver
zameld. Een van de aangehouden le
den van de NVU zal worden vervolgd
ln verband met overtreding van de
vuurwapenwet
De wet vervreemding landbouwgron
den mikt op grondprijzen van 25.000
a dertigduizend gulden per hectare,
bedragen die aanzienlijk lager zijn
dan de prijzen die in grote delen van
ons land worden betaald De wet is
één van de bestanddelen van de
grondpolltiek van het kabinet Van
Agt. Evenals onder het vorige kabi
net blijken de twee grootste partijen.
CDA en PvdA. er uiteenlopende me
ningen op na te houden over de mate
van overheidsbemoeienis. Het CDA is
voorlopig tevreden. Voor PvdA <en
D'66) gaan de voorstellen van het
kabinet eigenlijk niet ver genoeg. De
WD daarentegen vindt, dat de greep
van de overheid op de grondprijzen te
sterk dreigt te worden
WD
WD-woordvoerder Waalkens kwam
gisteren met een hele serie, min of
meer ingrijpende, wijzigingsvoorstel
len op de proppen. De WD kan er wel
mee akkoord gaan dat de overheid
eisen stelt aan kopers van landbouw
grond (opleiding, leeftijd, ervaring als
agrariër), maar niet aan de omvang
van hun bedrijf. Minister Braks wil
beide „toetsingscriteria" (persoon en
bedrijf) in de wet opnemen, teneinde
de kopersgroep te beperken. Langs
die weg moet de spanning tussen
vraag en aanbod op grondmarkt af
nemen. met als gewenst gevolg lage
re prijzen. Voor veel (Jonge) boeren
vormen de hoge prijzen een ernstige
belemmering ln de bedrijfsvoering
Voor het eindoordeel van de VVL>-
fractie is het van ..essentieel belang"
of de wet de mogelijkheid openlaat
dat er eisen aan de bedrijfsgrootte
wordt gesteld. De gedetailleerde toet
singscriteria worden overigens pas
over enige maanden vastgesteld
De socialist Voortman wilde het wets
ontwerp „het voordeel .van de twijfel"
gunnen Maar. zo betoogde hij. dat
mogen wijzigingsvoorstellen vanuit
de Kamer niet leiden tot „verslechte
ring. laat staan ontkrachting van het
voorgestelde Instrumentarium" (de
eisen aan kopers en hun bedrijven
red.)
Terlouw (D'66) zei dat zijn fractie pas
volgende week een oordeel zal vellen
over de kabinetsplannen. Terlouw
deed de sombere voorspelling dat de
wet ..zal falen voor wat betreft de
hoofddoelstelling, namelijk prijsbe-
heersing van landbouwgronden"
Wijzigingsvoorstellen kunnen niet of
nauwelijks tót verbeteringen leiden,
aldus D'66.
DEN HAAG (ANP) De geneeskun
dige hoofdinspecteur van de volksge
zondheid werkt aan een vragenfor
mulier dat bedoeld is om een lande
lijk overzicht te krijgen van de hygië
nische omstandigheden in de scho
len Dit antwoordt staatssecretaris
Hermes van onderwijs en weten
schappen op schriftelijke vragen van
het Tweede-Kamerlid mevrouw An
dela-Baur (PvdAi Aanleiding daar
voor was het sombere verslag van de
schoolartsendienst Ede-Wageningen
over de hygiëne op de scholen in haar
werkgebied
Mocht het resultaat van de landelijke
enquête daartoe aanleiding geven,
dan zal het ministerie van onderwijs
een circulaire naar de schoolbesturen
zenden. Daarin zal worden gewezen
op de verantwoordelijkheid van de
bestuurders voor een goede hygiëne
op school en op de opvoedkundige
kanten eraan, aldus Hermes
Voortman. ai even pessimistisch
drong reeds aan op voorbereiding van
een „reservewet". om de overheid, zo
nodig, een steviger greep op de grond
prijzen te geven
Experimenteel
De CDA-fractie was optimistischer
„De wet vervreemding landbouw
gronden heeft een experimenteel ka
rakter. Na drie jaar worden de effec
ten ervan op de prijsvorming en de
verdeling van grond bekeken Wij
stemmen daarmee in." aldus woord
voerder Van der Linden Het CDA
pleitte wel met meer nadruk dan
regeringspartner WD lief kan zijn -
voor „vrij strakke criteria" in de wet.,
van meet af aan. Daartoe behoren,
naar de mening van het CDA. ook
zekere eisen ten aanzien van bedrijfs
grootte.
krijgt een ijsje, als je zo blijft
staan, tot ik met mijn vogelver
schrikker klaar ben".
door Dick Ringlever
LEIDEN Uren kleumen ln de kou is er straks niet meer bij voor lifters, die
zijn aangesloten bij de organisatie Taxistop. Als het experiment net zo
aanslaat als in België waar nu na een kleine drie jaar ruim zesduizend lifters
zijn geregtstreerd kan de wachttijd worden teruggebracht tot hooguit een
kwartier
Het idee achter Taxistop is
even simpel als voordelig'en
doeltreffend. Per dag rijden er
een paar miljoen auto's, die
gemiddeld een bezetting van
nog geen anderhalve reiziger
hebben. Wat ls er nu eenvou
diger en milieuvriendelijker
dan om te proberen die auto
beter bezet te krijgen?
De Belgische student Jan
Klussendorf uit Gent heeft
die gedachte omgezet ln een
nu aardig draaiende organisa
tie. Aanvankelijk was er welis
waar nog al wat verzet van
openbaar vervoer bedrijven,
maar die kritiek Is al geruime
tijd niet meer te horen; geble
ken ls. dat het gros van de
klanten uit kringen van auto
mobilisten komt. Het ls nu
zelfs zo, dat Brussel subsidi
eert en via televisie en radio
reclame maakt om van Taxi
stop gebruik te maken als
openbaar vervoer niet voor
handen is
Ook bij het ministerie van
Verkeer en waterstaat in Den
Haag heeft men inmiddels al
positief gereageerd op het ini
tiatief van de Jongerenreisor
ganisaties NBBS en de Neder
landse Jeugdherberg Centrale
(NJHC) om Taxistop ook in
Nederland in te voeren. „Als
deze nieuwe wijze van vervoer
door particulier initiatief van
de grond kan worden ge
bracht. juichen wij dit van
harte toe", aldus een woord
voerster
Schild
Aan Taxistop kan iedereen
deelnemen. Het lidmaatschap
kost 25 gulden per jaar en
daarvoor krijgt de lifter een
schild (blauw met legitimatie
bewijs en pasfoto) waarop hij
met een viltstift gemakkelijk
de gewenste bestemming kan
schrijven plus een WA-veree-
kerlng. die tijdens de reis zo
wel de lifter als de automobi
list tegen eventualiteiten
dekt De lifter verplicht zich
voor elke meegereden kilome
ter vijf cent te betalen,
„maar" aldus Anke Casteel
van het NBBS „in de praktijk
zal het net als in België best
eens voorkomen, dat de auto
mobilist die vergoeding hele
maal niet vraagt
Een van de redenen waarom
Taxistop ook werd opgezet, is
de lifter meer status te geven.
..Tot nu toe. aldus Anke Cas-
teel. „werd liften door veel au
tomobilisten beschouwd als
een veredelde vorm van land
loperij. maar nu de autorijder
weet. dat de lifter zich kan
legitimeren, verzekerd ls. en
bovendien wil meebetalen,
komen de verhoudingen an
ders te liggen."
Voor het eerste jaar mikken
NBBS en NJHC op zo n vijf
tienhonderd leden. Accent
ligt daarbij vooral op het
woon werkverkeer en dan met
name in die streken, waar het
openbaar vervoer beperkte of
helemaal geen reismogelijk
heden biedt. Maar op deze
manier liftend op vakantie
gaan. kan met Taxistop ook
Een handicap daarbij is dat
Taxistop in Europa nog nau
welijks bekend is. België is
het enige land. waar de orga
nisatie officieel draait. In
West-Duitsland. Zwitserland
en Italië is het tot nog toe bij
plannen gebleven.
Voor NBBS-directeur drs.
Hans FUpse is dat aanleiding
de overkoepelende organisa
tie van jongerenorganisaties,
de International Student Tra
vel Conference in Zürich op de
hoogte te brengen van de Ne
derlandse plannen. „Bij die
club zijn vijftig organisaties
aangesloten; dat kan in de
toekomst perspectief bieden
V»r reizen
e meeste belangstelling ver
wacht hij echter uit de hoek
van hen. die dagelijks ver
moeten reizen om van huis
naar kantoor te komen. ..In de
toekomst kunnen wij daar
wellicht tot bemiddeling ko
men. tot het bij elkaar bren
gen van mensen, die dagelijks
hetzelfde traject moeten rei
zen Noem het een soort car
pool
Bij het ministerie van verkeer
en waterstaat is met dat laat
ste nu ongeveer een jaar een
experiment gaande. Een groot
succes is dat tot nu toe echter
niet Volgens een woordvoer
ster zijn er nu ongeveer tien
teams gevormd, die dagelijks
samen naar het werk gaan
..Maar over een mislukking
kan je ook niet spreken In
ieder geval is de ministeriële
proef voor de gemeente Den
Haag aanleiding geworden
ook zo'n carpool-organisatie
op te zetten. Samen met het
ministerie wordt daar nu op
gestudeerd