arter-Reagan: een verrassingspakket
tamer stelt beslissing over
lanleg omstreden rijksweg uit
a
N,
Export-onderscheiding
door minister Braks uitgereikt
aan Westland-Kaas*
g#vdA zoekt steun bij verzet tegen weg in Midden - Delfland
eunmaatregelen
oor rundvlees
•sten EG bijna
miljard gulden
Urn met as
op vliegroute
zoekgeraakt
DeMaaslandcr;
minder zout,
méér smaak!
-
iINSDAG 4 NOVEMBER 1980
TROUW/KWARTET
WASHINGTON Japan, de Sowjet-
Unie. West-Europa, China en Afrika al
dan niet tandenknarsend voor Jimmy
icoa carter. Dat is het beeld dat men in de
de verenigde Staten heeft voor de verkie-
z°*singen van vandaag. En Ronald Reagan?
Hij heeft zijn aanhang in Zuid-Afrika en
fidden- en Zuid Amerika, In veler ogen
,jef de meest vooraanstaande vrienden
die men sich kan bedenken.
Voor de Sowjet-Unie lijkt het lood om
oud IJier wie er vandaag wordt gekozen,
^Carter of Reagan. Afgelopen weekeinde
«oog de Prawda de kandidaten tegen
elkaar af. Van Reagan zei het blad van de
tyissische communistische partij: „In
zijn visie Is er voor de rechtsen en het
militair-industriële complex weer een
vooruitzicht voor een verdere militarise
ring van het land, een nieuwe greep naar
het leiderschap van de wereld en een
herleving van de wapenwedloop." Rea
gan is voor Moskou In feite de kwade
genius achter de tegenaanval op de ont
spanning. Maar ook voor Carter heeft de
Prawda weinig goede woorden over. De
beschuldiging is vooral dat „duiven" als
Cyrus Vance Muskie's voorganger als
minister van buitenlandse zaken het
hebben moeten afleggen tegen mensen
als Zbigniew 'Brzezinski, Carters advi
seur voor veiligheids%r**rstukken. De
Prawda beschuldigt Carter ervan dat hij
zijn verkiezingsuitspraak in 1976 om de
defensieuitgaven met veertien miljard te
verminderen niet heeft waargemaakt en
In tegendeel de uitgaven opschroeft
China daarentegen Is helder In sijn voor
keur. Hier geldt dat men liever te maken
heeft met de „buitenlandse duivel" die
men kent dan met de onbekende. En het
is duidelijk wie dan die positie Inneemt.
In Peking is men nog steeds niet gerust
op de opvattingen van Reagan over de
positie van Taiwan. Weliswaar heeft de
Republikeinse presidentskandidaat het
onderwerp al vele weken niet meer aan
geroerd en meent men dat iemand die
zozeer anti-Moskou is niet ook nog eens
antl-Peklng tal zijn, maar toch
Voorzichtig
West-Europa Is voorzichtig In zijn stand
puntbepaling. Vooral in Bonn herinnert
men zich dat vier jaar geleden Helmut
Schmidt voor veel opschudding zorgde
door een voorkeur uit te spreken voor
Gerald Ford. Het voornaamste probleem
voor de landen vaiw.West-Europa is het
standpunt van belde~kandidaten, ten op
zichte van het Salt 2 akkoord en de wa
penwedloop in het algemeen. De liefde
voor Carter is zeker in Bonn en Parijs
niet groot, omdat hij daar nog steeds
bekend staat als een twijfelaar. Maar
Ronald Reagan is ook hier een zeer onze
kere factor.
Zelfs in Groot-Brlttannlê waar Reagan
onder meer in het gezaghebbende week
blad The Economist kan rekenen op
aanhang, Is de aarzeling toonaangevend.
De vrees bestaat dat Keagan teveel het
internationale politieke en diplomatieke
spel moet Ieren om hem te riskeren. Dan
is de voorkeur voor de weinig geachte
maar iets meer bedreven Carter groter.
Maar net als in de Verenigde Staten zelf
is het een keus uit twee kwaden, met de
hoop op een toekomst met een betere
positie.
- Bert van Panhuis
Op de man
SHINGTON Zou de verkiezingscampagne van 1980
lorden vertaald in wijngaard- en wijntermen, dan zou het er
hijnlljk zo uitzien: een slechte oogst, weinig karakter,
I nu en dan ondeugend, ineens vol en met een zeer verrassen-
aldronk.
tkenners krijgen hier een punt-
van. Zo staan de politieke
lemers. de opiniepeilers en de
;nee-kiezers er ook voor. Sinds
I strijd van John F Kennedy tegen
Aard M Nlxon in 1960 is er geen
sldentsverkiezing hier in de Vere-
Staten zo'n „verrassingspak-
geweest als de race tussen Jlm-
k Carter en Ronald Reagan dit Jaar.
br. voorspellingen zijn dan ook nog
- k>H zo voorzichtig geweest, want
ct kan in de laatste uren nog alle
:oe» n*n °P
',s' ze verkiezingscampagne heeft tal
>00pi onderdelen die haar tot een onge-
maken. Ten eerste golden de carters
belangrijkste gegadigden voor belangrijk in dit land van tv-kljken.
d« t Witte Huis vanaf het begin als het ts niet voor niks dat die commer-
reede keus" Tweede keus Reagan Cials meestal zijn geprogrammeerd in
Gr< st de concurrentie voornamelijk de „soap-opera's" 's middags en de
de vorm van zijn huidige vice- „prlme-tlme" s avonds zijn lang
esldentskandidaat George Bush - uit«rst agressief geweest. De laatste
i zich af te schudden door een weken hebben echter de commercials
hte fundering van zijn campagne de voorrang waarin de deugden van
de RePubU- de Democratische partij worden afge-
schüderd. De crème de la crème van
de Democraten, van Lady Bird John-
Datzelfde geldt voor het laatste deel
van de campagne, tussen 1 septem
ber en nu Een zeker niet anti-Carter
gezinde commentator stelde een de
zer dagen dat de president In elk
geval de afgelopen maanden ook de
waardering voor zijn persoon heeft
verspeeld Carter heeft de eerste vier.
vijf weken zo op de man gespeeld
door Reagan net niet met zo veel
woorden, maar wel met suggesties
een racist en een oorlogshitser te noe
men dat hij uiteindelijk min of
meer moest beloven dat hij zich zou
matigen.
verklezlngscommerclals
kiezersvolk. Tweede keus Jlm-
raly Carter combineerde uiterst han-
lg een aantal gegevenheden met het son en Muriel Humphrey tot FDR,
werwachte.
""Ongehoord
Kennedy en Harry Truman, vult met
regelmaat het scherm
>e man die dertien maanden geleden
bet nieuwste dieptepunt van zijn Vaderlijk
residentsambt stond, kreeg ineens
I maken met „de gijzelaarscrisis"
Jimmy Carter heeft tot het eind de
gespannenheid van de verdediger ge-
Jlmmy Carter
had. een verdediger die weliswaar
vaak fors van zich afbeet maar toch
op zijn hoede was. gespannen. Ro
nald Reagan daarentegen heeft een
zeer fatsoenlijke campagne gevoerd,
als we hem tenminste dubieuze cam
pagnes als die van groepen als New
Right en Moral Majority niet aanre
kenen. Reagan komt over als harte-
John Anderson
Ronald Reagsn
lijk, warm en vaderlijk en dat heeft belangrijke rol hebben gespeeld ln
tijdens het tv-debat in Cleveland ook deze verkiezingsstrijd, tot een echte
veel van het beeld van de oorlogshit- campagne op grond van de vraag-
ser weggenomen, één van Reagans
voornaamste verdiensten van de ver
der weinig Interessante gebeurtenis
in Ohio.
De stijl, de aanpak mag dan een
stukken ls het niet gekomen. Carter
heeft zoveel mogelijk gespeeld op de
angst en de zorgen van een Amerika
onder Reagan met zijn schrappen
van Salt-2 en zijn competitie met de
leiders ln de Sowjet-Unie. Reagan
kaart steeds meer aan hoe slecht de
Amerikaanse economie draait onder
Carter, hoe minderheidsgroepen, de
bejaarden, de één-oudergezinnen, lij
den onder de geldontwaarding en de
werkloosheid. Reagan haalt aan hoe
Carter in 1976 een eigen ..misery-In
dex" gebruikte om Gerald Ford uit
het Witte Huls te werken en vier Jaar
later een nog veel slechtere score
boekt op die index.
Het zijn zeker zeer belangrijke onder
werpen. De verhouding tot de Sowjet-
Unie en de ontwikkeling in de bewa
pening zullen de komende Jaren een
belangrijke. waarschijnlijk de
belangrijkste rol spelen ln het buiten
lands beleid van Washington Maar ls
Carters onevenwichtige beleid sinds
de Cuba-crisls zo'n wapenfeit? En
zijn de wilde Ideeën van Reagan over
het herstel van de Amerikaanse eco
nomie werkelijk de remedie? Met bei
de heren gaan de VS de komende
Jaren een onzekere toekomst tege
moet.
Onbeslist
Dat lijken ook veel kiezers aan te
voelen. Lang ls het aantal dat tot bij
het stemhoekje niet weet op wie te
stemmen groot geweest. Het tv-debat
heeft daar nauwelijks verandering in
gebracht. Die groep „onbeslist", ge
combineerd met de nek-aan-nekrace
maakt deze slotronde tot een zeer
spannende
Tot enkele dagen terug had Ronald
Reagan de beste papieren. Dat komt
doordat vandaag het Amerikaanse
volk niet zelf en niet als een eenheid
kiest. In feite zijn er 51 verkiezingen
ter heeft de 52 ln Teheran zeker
t laten oppakken door ayatollah
melni, maar van deze nood wel
deugd gemaakt De president
"l het afgelopen Jaar de belangen
de gijzelaars (bewust? toevallig?)
comblneerd met de zijne, en dat
«ft hem geen windeieren gelegd.
voorjaar zette Carter geen stap
ten Washington omdat hij bereik-
moest zijn. Hij buitte zijn presi-
;-fcitschap volledig uit en wist de
12) Drsnee Amerikaan rond leider en
g te houden.
!t is nog steeds ongehoord hoe Car-
de voorverklezingen in Wisconsin
Kansas wist te beïnvloeden.
emb
iforgens om 7 uur als de ..all
ïrican family" aan de cornflakes,
sinaasappelsap en de bacon en
sn zit liet hij de drie networks
C. NBC en CBS opdraven om de
^sgèdedeling door te geven dat er posl-
ve ontwikkelingen zaten in de gij-
19 sarszaak Er bleek geen enkele
nd te zijn voor die gedachte, maar
ivonds had Carter wel Wisconsin
Kansas in zijn zak. De president
zijn staf kennen de trucs, maar zij
len na dit verkiezingsjaar nooit
er de schoonheidsprijs krijgen.
tsusoQ
VERENIGDE STATEN
Aantal kiesmannen
per staat
W5THC7 (OIIMU 0
ALUM 0
HAWAII 0
in 50 staten en in de hoofdstad Wash
ington. Niet zo belangrijk is hoe heel
Amerika stemt, het gaat om de uit
slag in Alabama en Arizona, in Wis
consin en Wyoming. Alle staten heb
ben een aantal stemmen ln het 538
leden tellende kiescollege. En wie van
de kandidaten de meeste stemmen
krijgt in een staat, mag rekenen op
het toegewezen aantal kiesmannen.
Wint Carter In Alabama dan is dat 9
kiesmannen en in Wisconsin geeft dat
11 kiesmannen. Reagan zou in Arizo
na 6 en Wyoming 3 kiesmannen kun
nen krijgen. Het gaat er nu om wie de
helft plus één dat is 270 kiesman
nen haalt.
Volgens die procedure kan een kandi
daat bij voorbeeld wel een meerder
heid aan stemmen in de hele VS ha
len, maar evengoed verliezen in het
kiescollege En dat zou dit jaar kun
nen gebeuren. Carter en Reagan lig
gen nek aan nek in de algemene race,
maar Reagan heeft een grote voor
sprong in het kiescollege. Volgens de
jongste voorspellingen heeft Reagan
door zijn grote voorsprong in het wes
ten van de VS meer dan 200 „zekere"
kiesmannen. Hij hoeft maar twee gro
te staten en een enkele kleine binnen
te halen voor de overwinning.
Sleutelstaten
Wie morgenochtend vroeg de uitslag
volgt, doet er goed aan op het volgen
de te letten. De beslissing valt ln df
„sleutelstaten". Dat zijn: Texas er
Florida in het zuiden; Michigan, Illi
nols en Ohio ln het midden-westen er
Pennsylvania, New Jersey en Ne*
York in het noordoosten. De beide
kandidaten liggen in de meeste vai
deze staten ze hebben 35 procen
van alle kiesmannen nauwelijk
enkele procenten van elkaar verwij
derd. Wint Reagan in Texas. Florldr
New Yersey, Penssylvania en Illinol:
dan ls dat waarschijnlijk het eind
van Carters presidentschap. Zo nle'
dan heeft Reagan weinig kans mee:
En let vooral op de staat Ohio: het i
waarschijnlijk dé sleutelstaat va:
Zoals gezegd: de uitslag zal een vei
rassing zijn. De ene groep waarnt
mers wijst voorzichtig Carter aan al
winnaar, de andere Reagan. De grot
vraag is hoe het Amerikaanse publie
zal reageren op het nieuws van c
afgelopen dagen over de gijzelaars i
Iran. Opiniepeilers als Gallup hebbe
voorspeld dat dit het standpunt va
de kiezers niet meer zal beïnvloede;
maar in dit nek-aan-nek-jaar gele
dezelfde opvatting als in 1960: a'
toen in ieder stemdistrict één kiezc
extra niet op Kennedy maar o
Nixon had gestemd was de laatst
toen al naar het Witte Huis gegaa:
Zo simpel ligt dat. of men het leu
vindt of niet.
onze parlementsredactie
SN HAAG In de Tweede Kamer is een beslissing over de aanleg van rijksweg 19 door
dden-Delfland voorlopig uitgesteld. De PvdA heeft verzocht een motie, die om schrappen
n deze weg vraagt, aan te houden, in de hoop meer medestanders voor haar standpunt te
Ijgen.
ksweg 19 is zeer omstreden, omdat
dwars door een stlltegebied de
terdamse en Haagse agglomera-
moet gaan verbinden, nagenoeg
*Uel aan de reeds bestaande rijks-
13. die. zo meent rijkswaterstaat.
Mt moet worden.
im jfdc Tweede Kamer is ondanks de
taik :waren le8en de weg een meerder-
fbiiC vinden voor aanleg. VVD en-
(fJS?A zijn m principe voor, al moet
iy «gd dat de laatst genoemde partij
den. ^,elt en verdeeld is Het CDA stelt
[dcfï ïrwaarden aan inpassing van de
ln het landschap. De PvdA hoopt
>r pas later over de motie tegen de
g te stemmen met name twijfelen
de CDA'ers te winnen voor haar
motie.
In de wandelgangen liet CDA-woord-
voerder P A. M Cornelissen al blij
ken ontstemd te zijn over deze stap
van de PvdA. omdat hij vreest dat de
twijfel ln het CDA over rijksweg 19
toeneemt.
Terughoudend
ME (Reuter) Exportsubsidies
andere maatregelen om de afzet
1 rundvlees buiten de Europese
neenschap te bevorderen gaan de
•belastingbetalers dit jaar het re-
3bedrag kosten van bijna vier mil-
.J gulden. Dit heeft de Landbouw
voedselorganisatie van de Vere-
lüe Naties (FAO) gisteren bekend
naakt
Nagenoeg tweehonderd moties waren
er gisteren in de Tweede Kamer aan
de orde. ingediend bij de behandeling
van het Meerjarenplan personenver
voer. dat het beleid met betrekking
tot wegenaanleg en openbaar vervoer
tot ver na het jaar 2000 vastlegt.
Algemene tendens van de aanvaarde
moties is. dat er uiterste terughou
dendheid moet worden betracht met
wegenaanleg. Het openbaar vervoer
daarentegen moet worden bevorderd.
Het fikse aantal aanvaarde moties
duidt er op dat de Kamer het beleid
dat minister Tuijnman wenst te voe
ren wil ombuigen.
Zo werden drie belangrijke wegen ge
schrapt, die door natuurgebieden
zouden gaan lopen. Dat vonnis van
de Kamer gold, zo bleek gisteren, de
A-3, die door het „groene hart" van
Holland. Amsterdam en Rotterdam
zou moeten verbinden, de A-6, die
Amsterdam moest verbinden met Le
lystad en die vlak langs het Naarder-
meer geprojecteerd was en de A-7, die
van Amsterdam door Waterland naar
Purmerend moest voeren.
Naast het schrappen van een aantal
wegen, heeft de Kamer uitgesproken,
dat Tuijnman spoedig met geld moet
komen, waarmee de NS een achttal
knooppunten ln het spoorwegnet kan
opheffen. Tuijnman heeft de NS wel
toestemming gegeven om die knel
punten op te heffen, maar de finan
ciering ervan onduidelijk gelaten. De
Kamer wil daar duidelijkheid over en
verwerpt de suggestie die de minister
onlangs deed, om treinreizigers zelf.
via een toeslag op hun kaartjes, te
laten betalen voor het opheffen van
de knelpunten.
De Kamer heeft over het spoorweg
net onder meer uitgesproken dat de
Schlphollijn in Amsterdam zo spoe
dig mogelijk moet worden aangeslo
ten op het landelijke spoorwegnet
(Amsterdam CS) en dat er zo spoedig
mogelijk een goede spoorverbinding
moet komen tussen de Randstad en
Groningen, via de IJsselmeerpolders.
Naast het doortrekken van de lijn
Amsterdam-Almere. acht de Kamer
het wenselijk, dat ook ln Groningen
wordt begonnen met de lijn Gro-
ningen-Drachten.
Daarnaast moeten, zo meent de Ka
mer. Amsterdam-Purmerend, Delft-
Schiedam en Rotterdam-Vlaardin-
gen goede tramverbindingen krijgen.
WELLINGTON (ZNP) De nationa
le luchtvaartmaatschappij van
Nieuw Zeeland heeft 99.50 gulden
aangeboden als compensatie voor het
verdwijnen van de stoffelijke resten
van een Nederlander die negen maan
den geleden in Auckland overleed.
Toen de man was gecremeerd besloot
de familie zijn as naar Nederland te
sturen om ln zijn geboorteplaats Ben-
nekom te worden bijgezet
De urn werd op 25 januari verzonden
maar is nooit aangekomen De advo
caat van de familie heeft het spoor
gevolgd tot Los Angeles, waar de urn
zou worden overgenomen door de
Amerikaanse luchtvaartmaatschap
pij TWA. De Nleuwzeelandse maat
schappij heeft haar aanbod gedaan
op voorwaarde dat er geen verdere
juridische stappen worden onder
nomen.
De schoonzoon van de overledene
„Willem Bos. zegt dat zijn familie nog
steeds wacht op een excuus van de
maatschappij en op nadere verklarin
gen. „Wij kunnen niet veel doen."
zegt hij. „omdat ik de vrachtbrief heb
getekend die Air New Zealand kenne
lijk van a tot z dekt. Ik heb de kleine
lettertjes niet gelezen doordat ik
overstuur was.
Eauwelijks 'n jaar gele
den werd de immense kaas-
opslag van West land B .V. in
Huizen, door brand volledig
verwoest.
Nu reeds kan de nieuw
bouw die op dezelfde plaats
werd gerealiseerd feestelijk in
gebruik worden genomen. Dit
gebeuren kreeg extra glans
doordat aan Westland B.V.,
als gevolg van Kun suksesvolle
en opmerkelijke inspanningen
ten behoeve van de verkoop
van Nederlandse kaas in bui
tenlandse markten, de Scepter
van de Nederlandse Export
werd toegekend.
ADVERTENTIE
Ook in Nederland is
Westland m de afgelopen
periode erg aktief geweest De
Westberg, die verfijnde Neder
landse gatenkaas en de welis
waar Frans-klinkende, maar
puur Hollandse Pompadour
dessertkaasjes kregen een
enthousiaste ontvangst van de
Nederlandse konsument.
Maar het méést in het
oogspringend was natuurlijk
de introduktie van Neérlands
nieuwste kaas..., De Maas-
lander! Die bovenste beste
natuurkaas uit het land van
Maas en Waal, volgens de
beste ambachtelijke tradities
can verse dagmelk bereid en
25% minder zout dan gebrui
kelijk!
Al met al een voor West-
land B.V. zeer suKsesvol jaar,
waarmee bewezen werd dat
het mogelijk is onvermoede
krachten te putten uit een
onverwachte tegenslag.
Wij danken daarbij onze
medewerkers voor hun inzet,
onze verzekeringmaatschappij
Centraal Beheer voor de vlotte
en korrekte afwikkeling, en
ook alle relaties die hebben
bijgedragen tot de zo feestelijke
bekroning van dit jaar.
In winkels waar het goed kaas kopen is, komt u hem vast wel tegen!
