Carter: Iraanse eisen
lijken positieve basis
Kabinet trekt desnoods
zijn abortusvoorstel in
Kiesuwkado
mm
X
Eerste verliespunt
AZ'67 tegenTwente
Stakingsdreiging
in Polen voorbij
.mHETERVAH
D'66 wil
samen
met PvdA
Spoedige vrijlating gijzelaars niet verwacht
In deze krant
ëA
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Droog en koud
HET WEER
r.=
Van Agt zinspeelt in China op ommezwaai
Meedenken over
de bijbel
Het zegenen
van de jacht
Schilders
uit China
Censuur in
Polen
008 vertelt
Solidariteit tevreden met gesprek
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtuiging; TrOUW
rouw
Droog weer met wolkenvelden, maar ook' perioden met zon. Middagtem-
peratuur ongeveer 1 graad. Matige oostenwind kracht 4. aan de kust
krachtig kracht 6.
Morgen en overmorgen: Meer bewolking, later kans op sneeuw Aanhou
dend koud.
Morgen: zon op: 07.39 zon onder 17.02
maan op: 04 46 maan onder: 16 40
38STE JAARGANG NR. 11086 - MAANDAG 3 NOVEMBER 1980
LOSSE NUMMERS 65 CENT
Van onze parlementsredactie
UTRECHT Fractieleider
Terlouw heeft op het D'66-
congres In Utrecht de voor
keur uitgesproken voor rege
ringssamenwerking met de
PvdA. na de Tweede-Kamer
verkiezingen in mei 1981. „Ik
verwacht dat u er geen be
hoefte aan zult hebben om
deel te gaan nemen aan een
regering met CDA en VVD,"
zei hi] onder luid applaus.
Het congres besliste ook de plaatsing
van nieuwe NAVO-kernwapens nu af
ie wijzen, maar hield de mogelijkheid
»pen ln de toekomst dit standpunt te
lieroverwegen.
Deze beslissing kan echter voor de
combinatie met de PvdA nog proble-
nen geven. De PvdA wil namelijk
Mivoorwaardelljke afwijzing van die
Meuwe kernwapens. PvdA-partiJ-
roorzitter Max van den Berg voor
spelde een week geleden grote proble
men als D'66 deze duidelijke lijn niet
zou volgen. Regeringssamenwerking
zou volgens hem dan in gevaar kun
nen komen
PvdA-fractieleider Den Uyl reageerde
gisteren voorzichtiger: „Het is waar
dat D'66 de modernisering niet defini
tief uitsluit, maar Terlouw heeft het
..nee. onder de huidige omstandighe
den'zo onderstreept, dat de ruimte
om daar in de toekomst van af te
wijken wel sterk verkleind is. Daar
door Is ook de afstand tussen PvdA
en D'66 kleiner geworden. Of dat ge
noeg is kan ik nu niet beoordelen Dat
kan pas blijken bij de onderhandelin-
;en over de formatie van een nieuw
Labinet." aldus Den Uyl.
n Utrecht benadrukte Terlouw blij
e zijn met de eerdere keus van de
>vdA voor D'66. „We verschillen ln de
Tweede Kamer nogal eens van me
ning. maar blijkbaar vindt PvdA dat
rat ons bindt belangrijker is dan
•raar we in verschillen"
Overigens moet het D'66-congres zich
jver toekomstige regeringspartners
nog formeel uitspreken op het verkie
zingscongres in februari.
Verslag en beschouwing staan op
pagina 3.
Ayatollah Khalkhali krijgt het tijdens het debat over de gijzelaars
aan de stok met een ander parlementslid.
Van onze verslaggevers
TEHERAN. WASHINGTON
De Amerikaanse president
Carter zegt dat de door Iran
gestelde voorwaarden „een
positieve basis", lijken voor
de vrijlating van de Ameri
kaanse gijzelaars. Carter, die
hiermee reageerde op de gis
terochtend het Iraanse parle
ment vastgestelde voorwaar
den, zei dat een oplossing ln
de gijzelingszaak alleen mo
gelijk is als de „nationale eer
en integriteit" van de VS niet
in het geding komen.
De voorwaarden die Iran stelt voor de
vrijlating zijn ln grote lijnen dezelfde
als die welke een maand geleden ge
suggereerd werden door ayatollah
Khomeini. Amerika moet beloven
zich niet met de binnenlandse aange
legenheden van Iran te bemoeien, het
bezit van de sjah teruggeven, de
Iraanse tegoeden vrijgeven en alle
financiële aanspraken jegens Iran op
geven.
Binnen twee uur na de voorlezing van
het rapport van de speciale parle-
Vrouwelijke toehoorders luisteren (op een aparte tribune) gespan
nen naar het debat over de gijzelaars.
lult
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet zal zo goed als zeker zijn abortusvoorstel intrekken als morgen in
de Tweede Kamer blijkt dat er geen meerderheid voor bestaat. Premier Van Agt heeft hierop
openlijk gezinspeeld op een persconferentie in China waar hij op bezoek is.
Valkenswaard ls gisteravond de
22-jarige motorrijder M. van de Ven
uit Oeldrop om het leven gekomen.
Hij haalde een auto ln en botste daar
bij frontaal op een tegemoetkomende
auto Zijn duo-passagier en de be
stuurder van de auto raakten zwaar
gewond
Intrekken van het kabinetsvoorstel
betekent, dat de weg vrij is voor het
initiatiefvoorstel van PvdA en D'66.
Dat zou met steun van de WD. die
dan geen geboden handen meer
heeft, op een ruime meerderheid kun
nen rekenen.
In politieke kring noemde men de
uitlatingen van premier Van Agt gis-
<>rl.
Thorsen brengt Twente uit een strafschop naast AZ. Treytel
valt naar de verkeerde kant.
Van onxe sportredactie
AMSTERDAM FC Twente is er
dan uiteindelijk in geslaafd om
AZ'67 het eerste verliespunt toe
te brengen in de eredivisie van
het betaalde voetbal. AZ kwam
in Enschede niet verder dan 1-1.
De ploeg van trainer Georg Kess-
ler heeft het voornamelijk aan
zichzelf te wijten dat het tegen
Twente niet verder wist te komen
dan een puntendeling. AZ beheer
ste na een doelpunt van Pier Tol
Kees Kist stond opnieuw niet
in de basiself van de Noordhol
landse formatie het wedstrijd
beeld, maar vergat het duel defi
nitief te beslissen. Een grote hoe
veelheid gemakzucht stelde FC
Twente zelfs in staat gelijk te
komen door middel van een be
nutte strafschop door Thoresen.
Volgende week saterdag wordt in
Almaar de „topper" tussen AZ'67
en Feyenoord gespeeld, de Rotter
damse club is AZ op kleine af
stand kunnen volgen en bij een
eventuele overwinning in Alk
maar bedraagt het verschil nog
maar één punt. Gezien de verrich
ting van Feyenoord tegen FC Den
Haag mag worden aangenomen
dat de Kui-bewoners tegen AZ
knap moeilijk kunnen maken.
Feyenoord werkte na de pauze
een opgelopen achterstand reso
luut weg. Met slagvaardig voet
bal won Feyenoord tenslotte met
4-1.
FC Utrecht en PSV sloten hun
laatste voorbereidingsduel op de
komende Europa Cup-wedstrij
den van aanstaande woensdag
winnend af. Utrecht versloeg in
een bloedeloze partij Excelior (2-
0) en PSV mocht van Go Ahead
met 1-2 zegevierern. Veel hoop op
de volgende ronde in de Europese
competitie (tegenstanders zijn de
Westduitse club Eintracht Frank
furt en Hamburger SV) mag uit
de overwinningen niet gekoes
terd worden.
teravond opmerkelijk, omdat hjlj
zich als CDA-onderhandelaar bij de
formatie drie jaar geleden juist zo
sterk heeft ingespannen voor regeling
van de abortus door het nieuwe ka
binet.
De lijn van het CDA was dat een
uiterste poging moest worden gedaan
om een kabinetsvoorstel op te stellen.
Het voorstel van de PvdA om de
abortus aan de Kamer over te laten
als .vrije kwestie" werd krachtig afge
wezen
Premier Van Agt stelde zich ook later
na de indiening van het wetsontwerp
Ginjaar-De Ruiter, strijdbaar op door
te verklaren dat de marges voor wijzi
gingen buitengewoon smal waren.
Dat hij nu de zaak bij voorbaatr
zonder slag of stoot uit handen lijkt
te geven en de weg vrij maakt voor
het initiatief uit de Kamer, is niet
minder dan een ommezwaai zo werd
in politieke kring gezegd.
Anderzijds werd opgemerkt, dat de
uitspraken van de premier mogelijk
een laatste poging zijn om druk uit te
oefenen op de CDA-fractie zich een
stemmig achter het kabinetsvoorstel
te scharen. Vijf fractieleden die ern
stige bedenkingen tegen het voorstel
koesteren, beraden zich nog of zij de
fractiemeerderheid zullen volgen, die
bereid is het wetsvoorstel te aanvaar
den op voorwaarde dat daaraan niet
meer wordt gemorreld. Zij zullen hun
fractie morgenochtend uitsluitsel
geven.
ken. dat er binnen een half jaar een
nieuwe arbortuswet komt met stren
gere normen.
Ook van de vier anderen (Van Leljen-
horst Van Dijk, Couprie en mevrouw
an Heel-Kasteel) wordt niet aangeno
men dat zij zich voetstoots ln het
spoor van de meerderheid zullen be
geven, als zij dit al zouden doen.
mentscommissie tijdens een openba
re zitting in het voormalige senaats
gebouw. werden de vier voorwaarden
door de Majlis met overweldigende
meerderheid aanvaard. Het enige in
cident tijdens de uiterst matte zitting
betrof de kleurrijke scherprechter ay
atollah Khalkhalli. Een jong baardig
parlementslid viel hem aan om de
koppeling die Khalkhali zou hebben
gemaakt tussen vrijlating van de
Amerikaanse gijzelaars en de militai
re steun die Iran nodig heeft. Khalk
hali ging niet op die opmerking in.
maar begon wel zijn blijdschap uit te
spreken over het feit dat nu ln
tegenstelling tot donderdag het
quorum aanwezig was. Parlements
voorzitter Rafsanjanl wees hem er
vervolgens op dat hij bulten de orde
was. waarop Khalkahli teruggaf: „Als
JIJ je rustig houdt, blijf ik ook rustig".
Toen Khalkahli ondanks het ver
maan van de voorzitter bleef doorpra
ten. verliet een groot aantal parle
mentariërs de vergaderzaal. De voor
zitter schorstte daarop de vergade
ring om de gemoederen weer wat te
bedaren.
Varianten
Het parlement belastte de regering
Rajal met de uitvoering van de voor
waarden. Deze moet nu eerst een En
gelse en een Perzische tekst opstellen
van de voorwaarden. In geval van
conflict is de Perzische tekst doors
laggevend. Volgens een ter zake kun
dige diplomaat was de Perzische
tekst van het commissievoorstel bij
zonder slchts. ..Moellah-Perzisch'
noemde hij het. De tekst week boven
dien weer af van de door radio Tehe
ran uitgezonden versie, die ook nog
weer verschilde van de in de Iraanse
avondbladen gepubliceerde variant
Parlementsvoorzitter Rafsanjanl liet
er geen misverstand over bestaan dat
aanvaarding van de voorwaarden
door de Amerikanen nog geen over
dracht van de gijzelaars inhoudt. Dat
kan pas gebeuren als de Amerikanen
de voorwaarden inlossen.
In Washington was er dan ook weinig
hoop dat de gijzelaars nog voor de
verkiezingen van morgen vrijkomen
Carter zei niet te kunnen voorspellen
wanneer dat zou gebeuren. Hij zei dat
een oplossing via diplomatieke kana
len wordt nagestreefd en benadrukte
dat eventuele stappen in overeen
stemming moeten zijn met de Ameri
kaanse wet. De president voegde er
aan toe dat de regering overleg heeft
gepleegd met de Republikeinse presi
dentskandidaat Ronald Reagan en
politieke leiders in het congres Eer
der op de avond herhaalde minister
van buitenlandse zaken Muskie dat
alle gijzelaars tegelijk moet worden
vrijgelaten.
Meer nieuws op pagina 5
Druk op WD
Wanneer de CDA-fractie op een lijn
komt. zo wordt geredeneerd, is het
gemakkelijker om druk uit te oefenen
op de VVD. die het wetsvoorstel op
een aantal punten wil wijzigen. Hoe
wel deze wijzigingsvoorstellen zijn
gepresenteerd als „verduidelijkingen
en verbetringen' raken zij onderde
len die door de ministers Ginjaar en
De Ruiter als wezenlijk voor de opzet
van het ontwerp zijn gekenmerkt.
Bovendien heeft het VVD-Kamerlid
mevrouw Krijnen afgelopen zaterdag
voor de radio gezegd, dat haar fractie
bij PvdA en D'66 steun zal zoeken om
het wetsontwerp in meer liberale zin
om te buigen. „Het CDA heeft het
niet alleen voor het zeggen, de WD
zal ook haar inbreng moeten heb
ben." aldus mevrouw Krijnen.
Hoewel het er dus nu al naar uit ziet
dat het kabinetsvoorstel het in de
Kamer niet zal halen, wil het kabinet
toch de eerste debatsronde afwach
ten alvorens te beslissen over al dan
niet intrekken.
De ministers Ginjaar en De Ruiter
willen duidelijk horen hoe de opstel
ling is van de regeringsfracties. Voor
een succesvol optreden hebben zij.
zoals bekend, steun nodig van prak
tisch alle 77 leden van deze fracties,
die echter bij lange na nog niet op één
lijn zitten.
Van de vijf CDA-Kamerleden die van
hun fractie de gelegenheid hebben
gekregen het weekeinde na te denken
over hun stellingname. veeft er één.
de CHU-er Mateman, inmiddels al
met zoveel woorden gezegd dat hij zal
tegenstemmen. Hij ls alleen bereid
voor te stemmen als CDA en VVD „de
spijkerharde afspraak" zouden ma-
Lech Walesa, de leider van de onaf
hankelijke vakbeweging, vertelde dat
er wel aan een gezamenlijke verkla
ring werd gewerkt, maar dat het veel
te laat was geworden: Walesa ontken
de dat het uitblijven van de verkla
ring te wijten zou zijn aan menings
verschillen binnen Solidariteit zelf.
Walesa, die zaterdagochtend om half
drie een persconferentie hield, vertel
de dat de regering bevestigde dat
Solidariteit nu rechtspersoonlijkheid
bezit en als vakbeweging volledige
rechten heeft. Wat de verandering
van de statuten door de rechtbank in
Warschau betreft: de minister van
justitie verklaarde na overleg met de
eerste voorzitter van het hoogste ge
rechtshof van Polen dat de klacht
van Solidariteit hiertegen al op 10
november ln plaats van ln januari
zal worden behandeld.
Solidariteit ls tevreden over de toe
zeggingen van premier Josef Pin-
kowski betreffende de toegang tot de
massamedia. In commissies zal hier
over verder worden gesproken. Vast
staat dat Solidariteit een eigen week
blad mag uitgeven dat in geheel Po
len kan verschijnen. Ook is de toezeg
ging gegeven dat de vrije vakbewe
ging eigen drukpersen krijgt. Hoe dit
gebeurt is nog niet vastgelegd.
Fel
Bij de kwestie van de vertegenwoor
diging van de boeren zullen meer
onderhandelaars uit boerenkringen
worden betrokken. Wat de oprichting
van boerenbonden als onderdeel van
Solidariteit betreft, verklaarde Wale
sa nogal fel: „Wij zijn nog altijd be
reid om te staken." Wanneer wordt er
een staking uitgeroepen, wilde een
journalist weten. Walesa antwoord
de: ..We willen helemaal geen stakin-
PAGINA 2:
PAGINA 3:
PAGINA 4:
PAGINA 5:
PAGINA 7:
PAGINA SERVICE:
Moderubriek, «trips, feuille
ton, puzzel, weeroverzicht.
radio- en tv-program ma's
ADVERTENTIE
door J. den Boef
WARSCHAU Het gevaar dat ln Polen een nieuwe staking
zal uitbreken, is voorlopig afgewend. Tussen de regering en de
vrije vakbeweging Solidariteit ls een zeer grote mate van
overeenstemming bereikt. Alleen de vertegenwoordiging van
de boeren blijft een heet hangijzer. Bovendien staat er nog
niets zwart op wit.
Kaartenmap Europa (A) Twee Dick Brana poppetjes (B)
WARSCHAU (AFP, AP) Bij een
brand in een dorp ten noorden van
de Poolse hoofdstad Warschau zijn
in de nacht van vrijdag op zaterdag
49 patiënten van een inrichting om
het leven gekomen. Volgens het
Poolse persbureau PAP konden 260
mensen nog op tijd worden geëvacu
eerd. De brand ontstond in de zieken
zaal van de inrichting voor mensen
die aan zenuwinzinkingen lijden.
Over de oorzaak van de brand is
niets bekend. De regering heeft een
commissie ingesteld die de brand cal
onderzoeken.
gen Maar ln de Poolse verhoudingen
kan je nooit weten wat er zal gebeu
ren." De vraag hield verband met het
begin vorige week door Solidariteit
geuite dreigement dat uiterlijk op 12
november gestaakt zal worden, als
met de regering geen overeenstem
ming wordt bereikt en de wijziging in
de statuten niet voor 10 november
ongedaan wordt gemaakt. Walesa
wilde daar niets over zeggen en toen
enkele journalisten aanhielden zei hij
dat het misschien wel vijf of tien Jaar
zal duren voordat er weer een staking
zal worden gehouden.
Op de vraag wie er de meeste conces
sies heeft gedaan, zei Walesa: „Het is
heel moeilijk te zeggen, maar als we
eenmaal een totaal akkoord hebben
bereikt, zal dat onze overwinning
zijn. We hebben elkaar heel goed be
grepen en als alles gebeurt wat de
premier gezegd heeft, zal het zeer
goed zijn. Maar schriftelijk hebben
we niets gekregen, alleen de monde
linge toezegging, dat we krijgen wat
we willen."
De kaarten van alle landen van Europa
in een handig formaat boekje.
Donkerbnime kunsilederen omslag.
Twee leuke hangpoppeljes van stol
Origineel Dick Bnina
ontwerp
Authentiek Slavisch kleedje (C)
mei fraai diermotief.
Als onderlegger of voor de sier
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:.
Postcode en plaats:
Uw naam:
Uw adres:
_Gin>:
Postcode en plaats:
.Tel.:.
Vervolg op pagina 5
I Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoning van 17.50
Kado naar keuze DA. DB. DD. (aankruisen a.u.b.l
IBon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659.188 (uitsluitend voor opgaven)
Voor bezorginlormatie 020-5(>262b4
