De cirkel van de onmacht Tekening van een lezer Ambtenarenbonden boos over aanpak onderzoek Ook WD wil wijzigingen in wetsontwerp abortus 'neushoorn' wil wat extra's Schij noverwinning Arbeidsvoorwaarden bij overheid stuur 'n brief arm schaap schrik niet gevaarlijk enfanfin/ie De Stichting Boycot Outspan Aksie (BOA) zal /elf niet langer worden geboycot, nu het gerechthof in Am sterdam heeft beslist dat ccn onfat soenlijk geachte advertentie ten on- rechte uit de advertentiekolommen van de gedrukte media is geweerd. Het verbod werd vijf jaar geleden uitgevaardigd door de Reclameco decommissie. die van mening was dat de afbeelding in de advertentie van een zwart hoofd dat door een blanke hand op een sinaasappelpers wordt gelegd, niet van goede smaak getuigt Plaatsing van de adverten tie werd daarmee door een veto getroffen, want de bladen hebben zich gebonden zich aan de richtlij nen te houden. De BOA kwam daartegen in het geweer met het argument dat de commissie niet te oordelen heeft over reclame die geen commcrcielle doeleinden dient. Daarbij beriep zij zich op de grondwettelijk en ver dragsrechtelijk gewaarborgde vrij heid van meningsuiting. Volgens de BOA is het principieel onjuist dat de codecommissie onder reclame mede „het propageren van denk beelden" verstaat De vrijheid om denkbeelden uit te dragen, zo is de redenering, kan niet worden beknot door afspraken tussen de codeco- missie en uitgevers van dag- en weekbladen en tijdschriften. De bij het hog behaalde overwin ning is in dat licht bezien een be trekkelijke. In het arrest wordt de bevoegdheid van de codecommissie om ook over ideële reclame te oor- dcln. onverlet gelaten. Gezegd wordt alleen dat bij de beoordeling van advertenties die denkbeelden propageren, „grote terughoudend heid" moet worden betracht. Dat betekent niet meer dan dat het nu al door de codecommissie gevoerde beleid wordt goedgekeurd. Geen wonder dat de commissie zich, in een eerste reactie, niet ontevreden toont over het arrest. Het is jammer dat de vraag die de BOA eigenlijk aan de orde heeft gesteld, door het hof niet is beant woord. Binnen de codecommissie wordt er al jarenlang over gediscus sieerd of het niet beter is zich van een oordeel over andere dan han delsreclame te onthouden De te genstanders daarvan zijn nog steeds in de meerderheid, omdat anders een door hen niet gewenste grens tussen commerciële en ideeëlc reclame zou worden getrokken. En die onwil heeft waarschijnlijk weer alles te maken met de hun onwelge vallige opvatting dat de vrijheid van meningsuiting geen betrekking heeft op reclame die handelsdoel einden dient. Met betrekking tot de door het hof gewenste „terughoudendheid" wordt in het arrest gezegd dat ideeële reclame slechts mag worden tegengehouden, als de „overgrote meerderheid van de bevolking" een advertentie „wansmakelijk of on fatsoenlijk" zou vinden. Wat de codecommissie daarmee aan moet. is niet duidelijk. Maar afgezien daarvan wordt bij die overweging uit het oog verloren dat niet slechts de meerderheid, maar ook een min derheid vrij haar mening moet kun nen uiten. Het heeft er, ook daarop gelet, veel van weg dat de rechter de BOA niet meer dan een schijnover winning heeft bezorgd. Het treumiswekkende van de affaire Wiegel Is dat hij zich geen moment echt zor gen heeft behoeven te ma ken. toen het parlement hem deze week ter verant woording riep voor zijn wa pengekletter rondom de Groote Keyser in Am sterdam. Vooreerst niet. omdat de minister (en dat schijnt bijna een tragiek van de man te zijn» meestal prompt op het eerste fronsen van zijn wenkbrauwen wordt bediend. Zo leidde zijn gegrom van vorige week maandagmorgen voor de NCRV-radio onmiddellijk tot de opheffing van de blokkade van de kerncentrale van Dodewaard. En ook zo had het „tuig" van de Groote Keyser. om maar eens een in sommige kringen geliefkoosde uitdrukking te bezigen, bij wljzs van spreken zijn blezen al gepakt, toen de minister alweer op maan dagmorgen in De Telegraaf zijn wens kenbaar maakte zo langza merhand zijn leger te willen in zetten. Dus waarover klaagde het parle ment eigenlijk nog? Hooguit over de theoretische mogelijkheid dat het optreden van de minister wei eens de inleiding had kunnen vor men tot een bloedige veldslag. Maar dat werd al gauw een mistig achterhoedegevecht, waarbij het vooral ging om de vraag of het gemeentebestuur van Amsterdam nu wel of niet om assistentie van de eliteploeg van Wiegel had ge vraagd. Of anders gezegd: in hoe ver de minister nu echt of niet echt met voeten door een porse leinkast was gelopen. De feitelijke uitkomst van het overleg met de krakers heeft inmiddels uitgewe zen dat Wiegel dit wel heeft ge daan. maar dat de kopjes al voor die tijd uit de kast waren gehaald Paradox Nee. het treumiswekkende van de situatie is eigenlijk, dat zelfs als de zaak wel uit de hand zou zijn gelopen. Wiegel waarschijnlijk nog weinig te duchten zou hebben gehad van diezelfde Tweede Ka mer. De paradox doet zich voor. dat in een steeds ingewikkelder wordende maatschappij wel veel. maar lang niet alles geregeld wordt. Er is zelfs een ontwikkeling gaande de invulling van belangrij ke zaken aan de regering over te laten. Het parlement, als mede wetgever. beperkt zijn rol tot het aangeven van het raam. waarbin nen de overheid naar eigen inzicht de zaakjes verder zelf mag re gelen. En voor nog ingewikkelder zaken geldt, dat de wetgever het in zijn geheel laat afweten. Zo is het sta kingsrecht in Nederland nog steeds niet geregeld. Volgende week buigt de Tweede Kamer zich over een ander voorbeeld van on macht. namelijk de zoveelste rege ling van de abortuskwestie. Het zou bijna een politiek wonder zijn als zij er dit keer wel uitkwam Met het krakersprobleem is het al niet anders gesteld, dan met de abortuskwestie, het stakingsrecht en wie weet straks ook nog de euthanasie. Het zijn stuk voor stuk onderwerpen waarover op de meest onvoorspelbare tijdstippen de vlam in de pan slaat. Maar daarover, als het erop aankomt, niets zwart op wit blijkt te zijn geregeld. De rechters moeten hun weg maar zien te vinden in een woud van verouderde bepalingen, moeizaam zoekend naar iets wat wellicht kan gelden als het rechts gevoelen van het volk. Het is ei genlijk nog verbazingwekkend, dat de rechterlijke macht in ons land zonder al te veel gemor steeds weer bereid is deze taak van onbezoldigde wetgever uit te oefenen Illusie Soms zijn de uitkomsten van dit rechtersrecht voorspelbaar, zoals bijvoorbeeld in het geval van de abortus. Wat dat betreft levert het parlement volgende week een ach terhoedegevecht. hoe belangwek kend dat ook moge zijn uit een principieel oogpunt. Het is echter een illusie te menen dat het parle ment nog op enigerlei wijze de gegroeide rechtspraktijk zou kun nen terugdraaien. Wie tien jaar lang anderen de eikels uit het vuur laat rapen, heeft zo langzamer hand echt wel zijn aanspraken op regelgeving verloren. Vaak ook zijn de rechterlijke uit spraken echter in hoge mate on voorspelbaar. Iedere keer weer als partijen een stakingsconflict ter beoordeling aan de rechter voor leggen. worden driftig en met het zweet in de handen de knopen van de jas geteld hoe dit keer weer de uitspraak zal uitpakken. Afweging Zo ook bij het kraakgebeuren Sinds alweer jaren geleden de ho ge raad heeft vastgesteld, dat strafrechtelijk (i.e. op grond van huisvredebreuk) niks tegen de krakers is te ondernemen hebben verontruste huisbazen en specu lanten in onroerend goed het over de civielrechtelijke boeg moeten gooien. Maar daarmee kwam on vermijdelijk een maatschappelij ke afweging van het vraagstuk om de hoek kijken, i.e. de afweging van het belang van de daklozen versus dat van huiseigenaren. Daarmee werd de weg ingeslagen naar een ingewikkelde doolhof van juridische begrippen, normen en waarden, gemeentelijke veror deningen, waarvan de uitkomsten voor de burger alleen maar on voorspelbaar en daarom ook wei nig bevredigend kunnen zijn. Het ligt daarom wel een beetje voor de hand dat een gemeente be stuur zich eerst nog eens grondig bedenkt voor het op grond van dit soort uitspraken meteen maar een leger op de been brengt. En daar mee is de cirkel van de onmacht gesloten: de rechter is door gebrek aan regelgeving gedwongen tot het doen van onbevredigende uit spraken en het bestuur, dat als medewetgever verantwoordelijk is voor het ontbreken van goede spelregels, aarzelt om die uitspra ken uit te voeren. Het is gemakkelijk voorspelbaar dat zulke leemtes in de wetgeving het opportunisme ruim kans ge ven. Politici die onmachtig zijn om voor ons burgers de zaakjes te regelen, zijn daarentegen maar al te graag bereid om wel electoraal hun voordeel te doen met de ge voelens van ontreddering als ge volg van het uitblijven van goede regelgeving. Met de wapens klet teren zonder dat daaraan enige regelgeving ten grondslag ligt, is daavan een voorbeeld en wie weet is het misschien ook wel de wens de wapens ooit eens ongeregle menteerd te mogen gebruiken. De paradox van de roep om recht en orde is dat deze meestal regels vraagt waarvoor in een democra tie geen meerderheid is te vinden. Keus Daarmee is de keus om of gedul dig te werken aan regels waarvoor wel een meerderheid is te mobili seren. danwel de zaak te frustre ren door iedere keer weer voor de beurt te roepen, zodat de harde lijn straks geen regels meer be hoeft om te kunnen zegevieren. Helaas is het maar al te vaak zo, dat het parlement ministers de ruimte laat voor het maken van zulke keuzes Dat mag de Kamer zich ook weieens een keer beden ken. wanneer zij een minister ter verantwoording roept ook al heeft die dan de verkeerde keus gemaakt. Van onze Haagse redactie DEN HAAG De ambtenarenbonden zijn boos en teleurge- J steld over de manier waarop de Rotterdamse hoogleraar i Wolfson een opdracht van minister Wiegel (binnenlandse zaken) ter hand heeft genomen. De bonden zien de uitspraken van Wolfson als een regelrechte aanval op de salarissen en i andere arbeidsvoorwaarden van het overheidspersoneel. Tekeningen. b<| voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859. 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzi|de vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. Wolfson moest een onderzoek voorbe reiden naar de arbeidsvoorwaarden bij de overheid aan de ene kant. en die in het particuliere bedrijfsleven aan de andere kant. Volgens Abva Kabo. de grootste vakbond van amb tenaren. hebben Wolfson en zijn me dewerker Ros zich in het geheel niet aan de opdracht gehouden. „In plaats van een opeet te maken voor een vergelijkend onderzoek, stellen zij onomwonden dat ambtenaren te veel verdienen," aldus de FNV-bond. Het rapport, dat Wolfson en Ros aan de minister uitgebracht hebben, ziet de bond als een onverholen aanval op het trendbeleid (de koppeling van ambtenarensalarissen aan de loon ontwikkeling in het bedrijfsleven). Ook volgens de CNV-bond voor over heidspersoneel. de CFO. gaat de hoogleraar te veel in op het beleid van de overheid. In het rapport aan Wiegel wordt het trendbeleid getekend als een staart. I die de hond kwispelt, in plaats van andersom. De overheid bemoeit zich steeds meer met de loonontwikkeling in het particuliere bedrijfsleven Daardoor volgt de overheid als werk gever. in feite de trend die zij zelf heeft bepaald. Wolfson en Ros hebben ook het idee geopperd om „traditioneel bepaalde functie-rangorden" eens kritisch te bekijken. Het is hun bij voorbeeld opgevallen, dat grote aantallen we tenschappers het tot hoogleraar wil len brengen, ondanks een forse verla ging van de aanvangssalarissen 'Zuigkracht' Een andere bewering, waarmee Olf- son boosheid en teleurstelling heeft opgewekt luidt dat de overheid een fikse ..zuigkracht" heeft op mensen met hogere functies in het bedrijfsle ven. De overstap van bedrijfsleven naar overheid wordt veel vaker ge maakt dan andersom, zo wordt ge steld. „Uit de lucht gegrepen" noem de Abva Kabo die stelling gisteren. DEN HAAG (ANP) Ook de WD-fraktie in de Tweede Kamer heeft evenals de frakties van PvdA en D'66 dat in een eerder stadium hebben gedaan wijzigingsvoorstellen ingediend op het abortus-wetsontwerp van de ministers Gin jaar (volksgezondheid) en De Ruiter (justitie). VRIENDSCHAPPELUK WERKBEZOEK' Voorgesteld wordt in de abortusrege ling vast te leggen, dat de vrouw, die een abortus wil. naar elke geneeskun dige kan Pok willen de liberalen een verkorting van de bedenktermijnen voor de betrokken vrouw. Een vol gend WD-voorstel betreft de invoe ring van één vergunningenstelsel voor alle klinieken, waarin zwanger schappen worden afgebroken. Niet is in te zien. aldus de toelichting op dit wijzigingsvoorstel, waarom aan klini- kene. waarin zwangerschappen van langer dan 13 weken worden afgebro ken. andere kwaliteitseisen moeten worden gesteld dan aan klinieken waarin zwangerschappen van korter dan 13 weken worden afgebroken Geldboete Ook stelt de WD zich op het stand punt. dat de strafbedreiding In het ontwerp beperkt moet blijven tot een geldboete. Ook PvdA en D'66 hebben op deze punten wijzigingsvoorstellen ingediend. Het meest vergaande voorstel van WD-zijde betreft het zelfbeschikklngsrehct van de vrouw een voor de fraktle wezenlijk punt. Het wijzigingsvoorstel beoogt ook in de wetstekst tot uitdrukking te bren gen dat alléén de vrouw zal kunnen uitmaken of de in het overleg met de geneeskundige naar voren gekomen alternatieven een oplossing bieden voor de noodsituatie waarin zij ver keert. Van WD-zijde is meegedeeld at de wijzigingsvoorstellen zijn bedoeld als en verbetering en verduideliking van het regeringsontwerp, dat volgende week in de Tweede Kamer wordt be handeld. De liberale wijzigingsvoorstellen dra gen merendeels een technisch karak ter. Een WD-woordvoerder heeft desgevraagd meegedeeld, dat de voorstellen niet moeten worden opge vat als ultimata en dat het geheel van de daarin behandelde materie ,,be- psreekbaar" is. Het Nederlands instituut van psycho logen heeft in een brief aan de Twee de Kamer zijn teleurstelling uitge sproken over het feit dat zowel de regering als de volksvertegenwoordi ging hebben verzuimd gebruik te ma ken van de psychologie bi de voorbe reiding van het wetsontwerp over de abortus. Verdachte moord vrij PIJNACKER (ANP) De 23-jarige Marokkaan A. A. heeft geen enkel aandeel in de moord op de rozenkwe- ker Gerard Roeling uit Pijnacker ge had. Hij werd deze week als verdach te aangehouden, evenals een 32-jari- ge Marokkaan met dezelfde Initialen De laatste heeft bekend de moord te hebben gepleegd. ma» ren 4 item I bh ind Tril 3aan end w d i oW lindl zijn uwe ime* van n. 31 De internationale actie om de neushoorn van de dreigende on dergang te' redden, die eind vorig jaar is begonnen, heeft tot nu toe in Nederland een netto-bedrag van 1.1 miljoen gulden opgele verd. Het Wereldnatuurfonds Ne derland heeft met dit geld reeds op korte termijn projecten in Tanzania. Zambia en Soedan kunnen steunen. Hoewel het oor spronkelijke streefbedrag van zes ton ruimschoots is overschre den. wil het Wereldnatuurfonds döórgaan en nog eens een half miljoen gulden inzamelen Dat geld is bestemd voor het 8hambe-reservaat in Soedan, dat in 1935 onder meer ter bescher ming van de witte- of breedlip- neushoorn werd opgericht. Het huidige aantal van deze soort wordt geschat op duizend, waar van ruim de helft in Soedan De regering van dat land heeft plan nen het huidige reservaat vijf keer zo groot te maken In het reservaat, dat dan achthonderd vierkante kilometer zal beslaan, bouwt Soedan een hoofdkwartier met vijf controle-posten en wor den enkele dlenstwegen aange legd. Het geld dat het Wereldna tuurfonds wil inzamelen, is onder meer bestemd voor radio- en zendapparatuur, een vrachtauto, tractoren, onderdelen en gereed schap Om het extra half miljoen bijeen te krijgen, zal het wereldnatuur fonds op diverse wijzen de aan dacht op het project vestigen. Voorts is er een premieboek (We reld Dierenatlas). dat iedeeen ontvangt die vijftig gulden of meer bijdraagt. Ten slotte is van de nieuwste elpee van Piers Hay- man en John Kuiper. „Storm to the East", een single gemaakt met het nummer „Who knows where the nose goes?" dat over de neushoorn bericht. De op brengst van dit plaatje is ook voor het Shambe-reservaat in Soedan. Het Wereldnatuurfonds. dat van daag in Apeldoorn de jaarlijkse WNF-dag houdt, zal zich ook in zetten voor het Przewalski- paard. het laatste nog levende oerpaard. dat in het wild is uitge storven maar waarvan er nog on geveer driehonderd in dierentui nen leven. De dieren hebben daar echter te weinig ruimte, terwijl bovendien fokproblemen door in teelt en erfelijke ziekten de kop opsteken. Het plan is reservaten voor het Przewalski-paard te stichten, waar dit oerpaard voor de toekomst kan worden be houden Een eerste semi-reservaat zou in het Natuurpark Lelystad in de Flevopolder kunnen komen. De Rijksdienst voor de IJsselmeer- polders is bereid daaraan mee te werken en vier hectare voor deze paarden te bestemmen. Er moe ten echter ook paarden worden gekocht en daarvoor is een kwart miljoen gulden nodig De jeugd afdeling van het Wereldnatuur fonds heeft hiervan al tachtigdui zend gulden bijeengebracht. Othman bin Haji Karim is een 66- jarige boer uit Brunei een sul tanaat op de noordwestkust van Borneo die al sinds 1962 gede tineerd is krachtens bepalingen van de noodwet, die naar wille keur van de sultan van Brunei elke twee jaar verlengd kunnen worden. Aangenomen wordt dat Karim de laatste zeven jaar in de gevangenis van Jeroedong zit. Karim zou Ud of plaatselijk func tionaris geweest zijn van de „par- tai kakyat Brunei", de volkspar tij van Brunei (PRB) en gevan gen genomen zijn wegens deelna me aan een politieke opstand in december 1962 Hem ls overigens nooit iets ten laste gelegd, noch is hij berecht. Toen in 1962 vergade ringen van de wetgevende raad werden opgeschort, werd de PRB verboden Op dat moment bezet te deze partij alle gekozen zetels in de wetgevende raad. Toen de sultan zijn eigen vertegenwoordi gers in de raad benoemde, maak te de partij de vorming van een onafhankelijke regering van Bru nei bekend Op 12 december 1962 kondigde de sultan de noodtoe stand af die nog steeds van kracht ls en riep de hulp in van Britse troepen. Engeland is nog tot 1983 verantwoordelijk voor de behandeling van buitenlandse zaken, en daarna pas zal Brunei geheel onafhankelijk zijn. Er wer den toen 2500 PRB-leden gear resteerd. De meesten zijn inmid dels weer op vrije voeten Van de 49 door Amnesty International in 1974 geadopteerde gevangenen werden er 39 in vrijheid gesteld, wat de indruk geeft dat de rege ring leden van de PRB niet lan ger als een bedreiging voor de veiligheid beschouwt. Behalve Othman bin Haji Karim zitten dus sinds de opstand van 1962 nog negen mensen zonder aan klacht of proces gevangen, onder wie een onderwijzer, vier boeren, een visser, een fitter en twee ploegbazen Beleefd (in het Engels) gestelde verzoeken om vrijlating van Oth man bin Haji Karim kunnen ge stuurd worden naar: His High ness Sir Muda Hassanal Bolkiah. Sultan of Brunei Istana Darul Hana Bandar Seri Begawan Brunei. In een schuurtje van zes bij zes meter dat achter een woonhuis in Eindhoven staat, vond de politie deze week vijfentwintig schapen opeens gedromd, vervuild en in een laag mest van driekwart me ter. De dieren wachtten daar tot hun baas. een Turkse slager, de tijd rijp achtte om ze te slachten De politie was gewaarschuwd door buurtbewoners die over een onhoudbare stank klaagden. Die stank kwam onder andere van het kadaver van een lam. dat in een plastic zak in de tuin lag. De slager kreeg een proces-verbaal, de schapen zijn uit hun benarde positie bevrijd. Nog meer klach ten over stankoverlast deed de politie in drie andere tuinen in Eindhoven zoeken, waar ze rot tende resten van geslachte scha pen aantrof. In twee gevallen kon proces-verbaal worden opge maakt. in het derde geval heeft de politie niet kunnen uitvinden wie de dierlijke resten in de tuin gegooid had; in het bijbehorende huis wonen namelijk tien buiten landers. ..Wie voelt in dit donkere jaarge tijde niet af en toe een vage aan drift om zijn boeltje te pakken en zuidwaarts te ijlen? Het is dat we geen vleugels hebben, anders Maakt u zich geen zorgen, het is een volkomen natuurlijk verlan gen. voortkomend uit een onuit roeibaar instinct", aldus Herman Post in Studio. De Britse zoöloog dr Robin Baker heeft een stan daardwerk over dit onderwerp geschreven, dat hier verschijnt onder de titel „De grote trek" en bewerkt is door Midas Dekkers. Dr Baker heeft ontdekt, weet Post zodoende, dat de mens oor spronkelijk dezelfde trekdrift heeft vertoond als vogels en an dere diersoorten. „8chrik dus niet als u op donkere herfstdagen soms een vreemde jeuk tussen de schouderbladen mocht waarne men: het is niets dan een vaag vermoeden van vleugels, die bij de menselijke soort nooit uit de verf zijn gekomen." Lassie. Flipper, Judy en alle an dere dieren uit Daktari. het zijn tv-films waar kinderen meestal graag naar kijken Veel gezinnen schaften zich indertijd een „Las- sie-hond" (collie) aan. omdat je nou eenmaal geen aap of dolfijn in huis kunt nemen. Allemaal erg leuk. behalve voor dr Andreas Grasmüller. de baas van de West- duitse dierenbescherming „Zul ke series behoren uit het pro grammapakket te worden geno men." laat Televizier hem zeg gen, „omdat ze er gemakkelijk toe leiden dat kinderen deze die ren als ongevaarlijk beschouwen En dat zijn ze lang niet altijd." door Fctzr Pijl won Een (iets Ik mocht mijn vriendje'} fiets wel lenen. Een blokje rond, maar meer ook niet. Je voelt je snel een hele piet, wanneer de angst om op de stenen terecht te komen is verdwenen. Ik had een step, maar dat was niets in vergelijking met die fiets, die ook nog paste bij je benen. Ik kreeg hem niet, dat was te duur. Hoe moest ik er dan toch aan komen? Een frame, een zadel, vork en stuur. ik lag er nachten van te dromen, had in gedachte nagebouwd een zelfde fiets, maar dan van hout.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5