Iran bereidt vrijlating voor
Aanvraag Hoogovens
voor werktijdverkorting
mi
Resuwkado
In jaar 71.000 werklozen meer
deze krant
In Zweden staat vliegtuig gereed voor gijzelaars
Lm-t Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Zonnige perioden l!l=HW=id;8
a-
Wie
spaart
Amerika's
zonen?
Marokkanen willen
terug, maar blijven toch
Groter Europa
is slecht voor
derde wereld
Kind ervaart
operatie
als een straf
Het
pathetische
leven
van
Modigliani
CAO-overleg Shell weer vast
Actie 'Ontdek
het bos'
Ondernemingsraad
Avébé protesteert
tegen sanering
Voor ruim tienduizend man
Extra vrije dag
voor ambtenaren
Schakel bezorgd
over mogelijke
terugkeer Aantjes
Premi% individuele
verzekering voor
ziektekosten hoger
Over drie maanden 300.000 zonder werk
Bezorglitraw een meawe abonnee
I Lees een krant met overtuiging: TfOUW;
Trouw
Droog weer met zonnige perioden Middagtemperatuur ongeveer 7 graden
Matige aan de kust en op het IJsselmeer nu en dan krachtige zuidoosten
wind.
Morgen en overmorgen
Droog en zonnig. Op veel plaatsen nachtvorst en middagtemperatuur
omstreeks 9 graden
38STE JAARGANG NR 11085 ZATERDAG 1 NOVEMBER 1980
'•111 111 I T-Ji [g ÉH
Prinses Marijkesttaat 5/hoek Prinses Beatrix-
laan Den Haag, tel. 070^83.94.53.
LOSSE NUMMERS 65 CENT
PAGINA 13
PAGINA 15
PAGINA 19
PAGINA 17
Van een onze verlaggevers
Rotterdam Het CAO-overleg-
bij Shell ls gisteren stukgelopen op
de weigering van de directie te garan
deren dat er in de toekomst ruimte
zal zijn voor Invoering van een volle
dige vijfploegendienst. De industrie
bond FNV en die van het CNV zullen
ku eerst hun leden gaan raadplegen
'wat hun verder te doen staat
Shell bleek gisteren wel bereid tot de
Invoering van een combinatie van
een vier- en een vljfploegenstelsel per
1 oktober 1983. Dit systeem komt er
3 neer dat 35 weken per Jaar In vijf
•egendlenst wordt gewerkt met een
ïrkweek van 33,6 uur en zeventien
reken per Jaar (gedurende de zomer-
nden) in vlerploegendienst met
i werkweek van 42 uur. Voor de
den ls dit combinatiesysteem al
leen acceptabel als het een overgang
zou inluiden naar een volledige vijf
ploegendienst. Shell wil dat echter
niet toezeggen.
(Het combinatiesysteem levert vol-
ADVERTENTIE
gens de bonden ook geen enkele posi
tieve bijdrage aan de werkgelegen
heid. Shell ontkent dit en zegt dat het
honderden nieuwe arbeidsplaatsen
zal opleveren. Volgens Teus Huber
van de industriebond CNV wil en kan
Shell deze uitbreiding van de werkge
legenheid echter niet zwart op wit
voorrekenen. „We geloven dat argu
ment dan ook niet", aldus Hubert.
holwerda:
vwrHulvr \.'i
»r_ WEL twt*r'
03240-11522
O32OQ-210OO
05202-1 «e 52
NIET duurder.
TEHERAN. WASHINGTON
(Reuter, AFP, AP) De span
ningen rond de kwestie van
de Amerikaanse gijzelaars na
deren een hoogtepunt, nadat
radio-Teheran gisteren pogin
gen deed het Iraanse volk
voor te bereiden op een spoe
dige vrijlating, verschillende
vooraanstaande parlements
leden hard uithaalden naar
collega's die de dag tevoren
het debat in het parlement
gesaboteerd hadden, er op het
internationale vliegveld bij
Stockholm een vliegtuig ge
reed staat om zo mogelijk de
gijzelaars op te halen, en er op
de vliegbasis bij Frankfort
een dozijn Amerikaanse mili
tairen klaar staat een trans
portvliegtuig te ontvangen.
Anderzijds ls een persconferentie die
de Iraanse president Bani Sadr van
daag zou houden (hij zou mededelin
gen doen over de gijzelaars) weer af
gelast, worden er pogingen in het
werk gesteld de gijzelaars op 4 no
vember ln Iran de mogelijkheid te
geven hun stem voor de Amerikaanse
presidentsverkiezingen uit te bren
gen en heeft de Iraanse premier Mo
hammed Rajal ongekend scherpe kri
tiek geleverd op de Verenigde Staten.
Maar dat laatste zou, zo meenden
gisteren buitenlandse diplomaten ln
Teheran, bedoeld kunnen zijn om de
eer aan Iran te houden en zoveel
mogelijk voordeel te slepen lt een
eventuele overdracht aan de Verenig
de Staten van de gijzelaars.
Radio-Teheran was gisteren op de
zelfde toer bezig en een mogelijke
bittere pil voor het Iraanse volk te
vergulden. Volgens de radio was er
„een Juiste methode voor de vrijla
ting van de gijzelaars" uitgewerkt en
als die methode gevolgd zou worden
zou dat een overwinning voor het
Iraanse volk betekenen.
..Ayatollah Khomeini en het Iraanse
volk hebben een rechtvaardige met
hode voor de vrijlating van de gijze
laars opgesteld. Dit ls duidelijk ge
maakt door de eisen die aan de Vere
nigde Staten zijn gesteld. De Islam
die zijn zonen opvoedt tot standvas
tigheid en volharding dwong de Vere
nigde Staten concessies te doen."
Vervolg op pagina 7
ADVERTENTIE
VEENDAM (ANP) De centrale on
dernemingsraad van het ln ernstige
financiële moeilijkheden verkerende
zetmeel bedrijf Avébé in Veendam,
heeft gisteren protest aangetekend
tegen de saneringsplannen van de
overheid voor het bedrijf.
De voornaamste reden hiervoor ls het
feit dat produktie- en dienstverle
nend personeel geen Inspraak ln de te
nemen maatregelen hebben gehad.
Het sanemgsplan omvat de sluiting
van een viertal Avébé-vestiglngen ln
het noorden des lands; een gevoelige
klap voor de toch al niet rooskleurige
werkgelegenheidssituatie ln dat ge
bied Sluiting van de vestigingen ls
echter de enige voorwaarde waarop
het kabinet, dat zich gisteren over de
kwestie heeft beraad, bereid was het
bedrijf een forse financiële Injectie te
geven van bijna een kwart miljard
gulden.
Zie ook pa*. 25.
Toehoorders van de Iraanse premier Rajai juichen hem toe en wensen zowel Carter als Reagan minder
prettige dingen toe.
Van onze sociaal-economische redactie
IJMUIDEN Hoogovens heeft voor de helft van zijn personeel 10.500 man in de
produktiesfeer werktijdverkorting aangevraagd. Het staalconem, dat zeer te lijden heeft
onder de Europese staalcrlsis, wil dat de werktijdverkorting voor een periode van zes weken
ingaat op 9 november. Op die dag moet de helft van het totale personeelsbestand gemiddeld
25 procent korter gaan werken.
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG Ambtenaren ln rijks
dienst krijgen volgend Jaar vrijdag 2
Januari een vrije dag. De rijksdien
sten zullen op die dag gesloten blij
ven, zo heeft de ministerraad gisteren
besloten.
'Het besluit ls ondermeer genomen
om energie te besparen. De regering
vindt het niet wijs de gebouwen van
het rijk voor één dag, voor en na twee
vrije dagen, te verwannen.
Momenteel werken er 2800 werkne
mers slechts driekwart van de norma
le werktijd. De drastische verhoging
van het aantal korter werkenden ls
onder andere een gevolg van het stil
leggen van hoogoven zes. Ook perso
neel uit de ondersteunende afdelin
gen zal bij de werktijdverkorting be
trokken raken. Over de aanvraag is
overleg aan de gang met de onderne
mingsraad. de raden van overleg en
met de vakbonden.
Districtsbestuurder van de Industrie
bond FNV, Henk Krul, noemde de
werktijdverkorting gezien het lage
orderniveau onvermijdelijk. „Een
andere oplossing ls op dit moment
niet voorhanden", zei hij.
Inmiddels ls er tussen de bonden en
minister Van Aardenne van economi
sche zaken een conflict ontstaan over
de controle op de miljoenen guldens,
die de overheid in Hoogovens wil
pompen. De vakbonden hebben bij
de minister sterk aangedrongen op
overheidssteun voor Hoogovens,
vooral om te voorkomen dat de tech
nische voorsprong die het bedrijf
heeft op Europese concurrenten ver
loren gaat. De bonden vonden bij de
minister wel gehoor voor hun els dat
het overheidsgeld ln concrete, kans
rijke vernieuwingsprojecten ln IJ-
mulden moet worden gestoken en dat
er garanties moeten zijn dat er geen
geld weglekt naar het Duitse zuster
bedrijf Hoesch.
Meepraten
De bonden vinden ook dat zij moeten
kunnen meepraten over de besteding
van het geld, maar die els is gisteren
door minister Van Aardenne van de
hand gewezen. „De Industriebond
FNV krijgt niets te zeggen over de
besteding van de steun die de rege
ring aan Hoogovens wil geven", heeft
de minister laten weten Krul vindt
dat de werknemers tenminste vla de
al bestaande commissie Innovatie
van Hoogovens moeten Kunnen
meepraten."
In de Stichting van de Arbeid, zegt
Krul, wordt de vakbeweging voorge
houden dat zij verantwoordelijkheid
draat voor de werkgelegenheidssitua
tie Als het even kan moet er fors
gematigd worden. Maar als het om
concrete werkgelegenheidsprojecten
gaat, worden we weer buiten spel
gezet Het is onaanvaardbaar op er
deze manier opnieuw grote hoeveel
heden gemeenschapsgeld het bedrijf
Instromen zonder dat de betrokken
werknemers enig medebeslissings
recht hebben", aldus de districtsbes
tuurder, die volgende week met de
minister om de tafel wil gaan zitten
APPINGEDAM (ANP) Het CDA-
Kamerlid Schakel maakt zich grote
zorg over de gevolgen op korte ter
mijn van een eventuele terugkeer van
de vroegere CDA-fractievoorzitter
Wim Aantjes ln de Tweede Kamer.
De oud-politicus die zijn Kamerlid
maatschap opzegde ln verband met
zijn oorlogsverleden ls door de AR-
partlj ln enkele klesgebleden op de
CDA-kandidatenliJst voor de komen
de verkiezingen gezet.
Schakel verwacht, dat deze kandida
tuur tussen nu en de verkiezingsda
tum „een escalatie van gevoelens en
reactie" zal oproepen, zowel binnen
als buiten de kring van oud-verzets
lieden.
Schakel zei dit gisteravond op een
CDA-bljeenkomst ln Appingedam.
Hij noemde de pogingen Aantjes in
de Tweede Kamer terug te brengen
onjuist Een mogelijk her-optreden
van Aantjes op het Haagse Binnen
hof ls niet goed voor de Tweede Ka
mer,niet goed voor het CDA en ook
niet goed voor Aantjes zelf, aldus
Schakel.
om over de rol van de bonden bij
overheidssteun te praten.
DEN HAAG (ANP) De premies
voor particuliere ziektekostenverze
keringen gaan met ingang van 1 janu
ari omhoog. Individuele verzekerin
gen mogen volgens een mededeling
van het ministerie van econofhische
zaken 7,75 procent duurder worden
dan dit jaar voor zover er geen sprake
is van een eigen risico.
Voor individuele verzekeringen met
een eigen risico zijn twee regelingen
gemaakt. Als de omvang van het ei
gen risico in 1981 ongewijzigd blijft
mogen de premies worden verhoogd
met een toeslag variërend van 8,9
procent bij een eigen risico van 250
gulden tot 13,2 procent bij een eigen
risico van drieduizend gulden. Bij
wijziging van de omvang van het ei
gen risico mogen zowel de premies als
het eigen risico stijgen met 7,75 pro
cent.
verzekeringen....
ZEKER WETEN!
Tel. 030 - 334145
Kaartenmap Europa (A)
De kaarten van alle landen van Europa
in een handig formaat boekje.
Donkerbruine kunsdederen omslag.
Authentiek Slavisch kleedje (C)
met fraai diermotief
Als onderlegger of voor de sier.
Twee Dick Brana poppetjes (B)
Twee leuke hangpoppetjes van stof
Ongineel Dick Bruna
ontwerp.
4 Houten
eierdopjes (D),
op sierlijk
blank houten
hangplankje
plus een
zandlopertje
als garantie
voor zacht
gekookte
eieren.
Ik heb 't al gezien, alle bomen
zijn bier ook gelijk
Van onze sociaal economi
sche redactie
DEN HAAG De werkloos
heid is in oktober opnieuw
dramatisch erger geworden.
Nu al zijn er ruim 278.000
werklozen, en het ziet er naar
uit dat dit getal in januari of
februari de gebruikelijke
■winterplek de 300.000 aan
merkelijk zal overschrijden.
.In een jaar tijds is het aantal
werklozen gegroeid met
71.000.
Sinds april zijn de werkloosheldsclj- se Jaar met een negatieve economl-
fers nu al zeer snel aan het oplopen, sche groei (recessie).
In Juli werd het naoorlogse record
van februari 1976 240.000 werklo
zen gebroken. Tegelijk is sinds het
vroege voorjaar ook het aantal vaca
tures scherp gedaald. In Januari was
de vraag naar personeel, gecorrigeerd
voor seizoen, nog bijna 80.000. Sinds
half 1974 was dit vraag cijfer niet zo
hoog meer geweest. Nu ls dat cijfer
gezakt tot beneden 33.000. Daarme e
is dit cijfer het laagst sedert meer dan
tien Jaar. De geringste vraag naar
personeel ln de Jaren zeventig werd
gemeten ln de winter 1975-1976, dus
direct volgend op het eerste naoorlog-
Vacatures
In oktober steeg het aantal werklozen
ruim 9000, voor het overgrote deel
mannen. Vorig jaar oktober was
zoals de meeste Jaren in september en
oktober het aantal werklozen Juist
gedaald, en wel met ruim 5000. Gecor
rigeerd voor seizoen ging de afgelo
pen maand het werkloosheidscijfer
dan ook scherp omhoog met ruim
12.000 naar 277.800. Het aantal vaca
tures liep in oktober terug met ruim
zesduizend naar ruim 37.000. Het ge
corrigeerde vraagcljfer daalde met
liefst ruim tienduizend naar het eer
dergenoemde cijfer van bijna 33.000.
De vorige winter steeg het aantal
werklozen tussen oktober en de win
terplek van eind Januari nog met
25.000. Bij eenzelfde stijging deze
winter zal de werkloosheid dus de
300.000 overschrijden. De vorige win
ter evenwel toonden de gecorrigeerde
cijfers een constant beeld, erwijl de
ze soort cijfers thans juist een stijl
opgaande lijn laat zien. Op grond
daarvan valt te verwachten dat over
drie maanden de werkloosheid de
300.000 beduidend zal hebben over
schreden.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats;
Uw naam;
Uw adres:
-Giro:
Postcode en plaats:
.Tel...
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkorting van f7.50
Kado naar keuze: OA OB. OC DD. (aankruisen a.u.b.)
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend vooropgaven).
Voor bezorginformatie 020-5626264