t Meer bloedplasma is nodig De stewardess W lucht asivin_ ntploffing in Peking Mogelijk invoering van plasmaferese «HumanPlasma hoe is die foto hier beland? 'OUW Commentaar ïwijd als de wereld moeilijker ornament natuurlijk moederliefde extraatje ERDAG 30 OKTOBER 1980 0 BINNENLAND TROUW/KWARTET jjier socialistische voorlieden. J-prïjswinnaar Tinbergen, op- fcleider Den Uyl, UNCTAD- jónaris Pronk en FNV-voorzit- |ok behoeven zich over één fin ieder geval geen illusie te n. namelijk dat hun initiatief mthousiasme en zonder een tjc van sceptiscisme zal wor- egroet. Plannen die over de trenzen heenblikken. zijn al rijkelijk ambitieus, laat J een nieuw wereld-werkgele- lidsplan: Qua palet orbis zo fee wereld strekt, om het motto jet Korps Mariniers maar eens t halen iu om een aantal redenen al te irig zijn het plan op grond lit soort overwegingen ook meteen naar de prullenmand ijzen. Om te beginnen wordt imbitieuze karakter van het an de {aanzienlijk ingeperkt door een dosis vaagheid. Wat bijvoor- te denken van een cruciale mber ifcde uit het voorstel, namelijk nieuwe werclddenken tot estaun ^ing dient te komen in een gericht op een „positief anti- lafcndc structurele herstructure- (1 un de nijverheid in de geïndu- iseerde landen." De Nobel- voor de letterkunde zou Tin- n daarvoor nooit krijgen. toeleli n hart 5 brei ges# it Tro tl raak te ?ren,[ andacht vestigen op de vaag- van het rapport klinkt mis- n als een verwijt, maar zo is och allerminst bedoeld. Plan- jie mikken op een brede steun n noodzakelijkerwijs ruim ge- ulcerd te worden. Een al te iailleerde invulling zou het lal op voorhand kansloos ma- zeker wanneer ook nog al te kkelijk allerlei socialistische laarden worden bereden. De leid van het plan is daarom cfat d K)S','eve aanwijzing, dat het de s zout tiefnemers wel om instemming s da# gonnen. In het ;edachtengang spreekt ook uit j/c. waarop de plannenmakers lak hebben aangekaart. Het is iceerd als een voorstel, dat >eld is als een aanvulling op het verschenen en inmiddels po- beóordeelde rapport i Door daarbij aansluiting tc n wordt in ieder geval hel vermeden, dat het ene idee het andere wordt dood ge- De plannenmakers zijn voorts zo verstandig geweest, eerst hun voelhorens in ruime kring uit te steken, alvorens tot presentatie van het plan over te gaan. De positieve reacties die ze daarmee hebben ver kregen. maken het plan zeker niet op voorhand kansloos Mogen zoveel omzichtigheid en vaagheid pleiten ten gunste van een acceptatie van het plan. des te nij pender is natuurlijk de vraag, of het eindresultaat dan nog wel de moei te waard is. Welnu, het blijkt dan dat Tinbergen c.s. er in ieder geval in geslaagd zijn, de centrale bood schap overeind te houden. Die komt erop neer, dat de schaal van nationale staten te klein is om het werkloosheidsprobleem ten princi pale op te lossen. Die kleine schaal leidt tot een krampachtig protectio nisme, dat op de korte termijn wellicht enig soelaas biedt, maar dat op de langere termijn juist desastreus uitpakt De initiatiefnemers pleiten daarom voor een herstructurering van de industrieën in de geïndustrialiseer de landen, die erop neerkomt, dat de ontwikkelde landen een belan grijker accent gaan leggen op ken nis-intensieve en kapitaal-inten sieve activiteiten. Gedacht wordt aan een forse versterking van de researchsector. Die zou dan weer impulsen moeten leveren voor het maken van produkten ten behoeve van energiebesparing en behoud van het natuurlijke milieu. Met zo een accentverschuiving zou dan ruimte vrijgemaakt kunnen worden voor ecn overheveling van produk- tic activiteiten naar de Derde Wereld De nadere uitwerking van deze ge dachte illustreert nog eens indrin gend. dat hiermee ecn gemeen schappelijk belang is gemoeid. In een periode waarin de kloof met de Derde Wereld eerder groter dan kleiner is. is zo een plan of tenmin ste iets dat erop lijkt,broodnodig Voorwaarde is dan echter wel, dat de afzonderlijke regeringen bereid zijn er hun nek voor uit te steken. De protectionistische neigingen van bijvoorbeeld ook de socialistische partij in Engeland wijzen erop, dat dit wel eens een taai gevecht kan worden. Zo wijd de wereld ook moge strekken, helaas is het hemd nader dan de rok. K. >Pi4 lini >rd tott over r en ING AFP, Reuter) Een onbe- an S aantal mensen is gedood of ge- xiam I bij een ontploffing die zich gis- voordeed in het hoofdstation de spoorwegen in Peking. Een dvoerder van het ministerie van tg. S cnlandse zaken bevesigde dat er 1.9 explosie was geweest, maar wilde zeggen of het een ongeluk of een tjes betrof. boe landen mensen waren naar het H on gestroomd toen het nieuws 9, de ontploffing bekend werd. r niemand mocht het gebouw deeJ>en Het treinverkeer bleef nor- .ukje 1 verlopen, maar reizigers moes inde via zijingangen naar de perrons. 5ott i het stationsgebouw deden ge- V dreigt met acties in de sigarenindustrie onze correspondent DHOVEN De voedingsbonden f dreigen na het opnieuw afgebro- CAO-overleg in de sigarenindust- over te gaan tot acties als de (gevers niet binnen een week in- lueel voorstellen een CAO af te ilfei *VKie'a van de voedingsbonden ..Eerder hebben we alleen pri ces gehouden nu zullen we ook door Plet Hagen AMSTERDAM Nederland telt ongeveer 400.000 donors die jaarlijks ongeveer 600.000 halve liters bloed afstaan. Dat is een niet geringe hoeveel heid, waarmee ons land tot nu toe aardig in eigen behoeften heeft kunnen voorzien. Maar de vraag naar bloed blijft toene men. Vooral het verbruik van uit bloedplasma bereide produkten als albumine, stollingspreparaten en im- munoglobulines stijgt snel. Met het oog daarop heeft de regering vorig Jaar tijdelijke vergunningen moeten afgeven voor de import van commer ciële stollingsprodukten uit het bui tenland. De farmaceutische industrie is actief ingesprongen op dit gat in de Neder landse markt. Van de voor de behan deling van hemofilie (bloederziekte) gebruikte Factor-VIII-preparaten wordt naar schatting al vijftien pro cent ingevoerd. Tegenover de Tweede Kamer heeft de regering op 22 mei van dit Jaar benadrukt, dat zij hoopt dat Neder land in de toekomst weer in de eigen behoefte aan bloed en bloedproduk- ten zal kunnen voorzien. Een mooi streven, maar dan moet er op korte termijn wel het nodige gebeuren. Om te beginnen zullen regering en Rode Kruis een actiever beleid moe ten voeren. Het beleid zal moeten worden gericht op een doelmatiger gebruik van het beschikbare bloed. Hoe dan ook zal de hoeveelheid bloedplasma. die nodig is voor de bereiding van specialistische produk ten, moeten worden vergroot. Er zijn verschillende manieren om dit doel te bereiken. Allereerst kan het aantal donaties per donor worden op gevoerd. Het maximum is voor man nen vier keer en voor vrouwen twee keer per Jaar. Maar het gemiddelde aantal donaties is slechts anderhalf per jaar. Daar zit dus nog rek in Tegelijkertijd zou de werving van do nors kunnen worden geïntensiveerd. In Nederland wordt nu per miljoen inwoners jaarlijks 45.000 liters bloed afgestaan. De ervaring in Zwitserland heeft geleerd dat verdubbeling van dit aantal mogelijk is. Of we in Nederland ook zover moeten Keepfitaeo HandteWiihCa- gaan. hangt mede af van de vraag hoe het beschikbare bloed wordt ge bruikt. Vaak is het niet nodig patiën ten een tranfusie van „vol" bloed te geven. In een meerderheid van de gevallen is het mogelijk (en beter) te volstaan met een concentraat van de benodigde bestanddelen (bijvoor beeld rode bloedcellen of albumine). Op die manier kun je met dezelfde hoeveelheid bloed meer doen. In de afgelopen jaren heeft deze zogenaam de „componenten-therapie" steeds meer veld gewonnen, maar de grens van het mogelijke .is nog lang niet bereikt. Betere organisatie Er is ook nog winst te behalen door de organisatie van de afname en verwer king van bloed te verbeteren. Wan neer de bloedbanken en de mobiele teams van het Rode Kruis zich erop toeleggen zoveel mogelijk vers inge- AdnVUlliflQ vroren plasma te leveren aan het Cen traal Laboratorium van de Bloed transfusiedienst (CLB), kan de pro- duktie van preparaten uit plasma aanzienlijk worden opgevoerd Toch verwacht men bij het CLB en de andere betrokken organisaties niet. dat deze maatregelen voldoende zul len zijn om in de komende Jaren de groeiende vraag te kunnen bijbenen. Daarom zal op korte termijn moeten worden beslist over invoering van een nieuwe methode van bloedinzame- ling plasmaferese. Dat is een vorm van bloeddonatie, waarbij de donor eerst een halve liter „vol" bloed geeft, maar na schelding van de verschillen de bestanddelen de rode en witte cellen terug krijgt. Op die manier wordt alleen het plasma aan de donor onttrokken. Wanneer men dit procé dé nog eens herhaalt („dubbele" plas maferese) komt per donatie ongeveer een halve liter plasma ter beschik king. Plasmaferese kan niet in de plaats komen van de gebruikelijke „vol" Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon D'J ONS OP BINNENLANDSE. ZAKEN. ruchten de ronde dat er veel slachtof fers waren, omstanders spraken van twintig tot dertig doden of gewonden. Ambulances reden af en aan en het stationsplein was grotendeels door politie afgezet. Iemand meende te weten, dat de slachtoffers militairen waren, die ex plosieven vervoerden toen de ontplof fing zich voordeed op een verdieping van het enorme gebouw. Eerder dit jaar stonden in Chinese kranten berichten over explosies op stations en in treinen in de provin cies. meestal het gevolg van passa giers die explosieven of vuurwerk bij zich hadden stakingen gaan organiseren". De heer T van Berkum van het bureau voor de sigarenindustrie vindt het onbe grijpelijk dat de bonden het bod van dc weerkgevers afwijzen. „Ons voor stel betekent een loonsomverhoging van tien procent. Meer is in de huidi ge economische situatie volstrekt on verantwoord." De vakbonden nomeen het laatste collectie CAO-voorstel van de werk gevers „zwaar onvoldoende". bloeddonaties, maar is hoogstens een aanvulling op het bestaande pro gramma. Het voordeel van plasmafe rese is, dat je een donor veel vaker kunt oproepen. Terwijl een donor van „vol" bloed twee a drie maanden no dig heeft om zijn bloed weer op peil te brengen (waardoor niet meer dan vier donaties per jaar mogelijk zijn), kan plasmaferese zeker twee keer per maand worden herhaald. In sommige landen geven (betaalde) donors zelfs wekelijks plasma. Ook als men naar het gebruik van bloed kijkt, heeft plasmaferese voor delen. De behoefte aan rod en witte bloedcellen is immers beperkt en dus heeft het eindeloos opvoeren van het aantal donaties van „vol" bloed geen zin. Op een gegeven moment krijg je dan grote overschotten rode en witte cellen, waar ook andere landen geen behoefte meer aan hebben. Als dat punt wordt bereikt, is het ook tegen over de donor meer verantwoord al leen plasma af te nemen. Men zou op z'n minst de donor voor de keus kun nen stellen: vol bloed geven of een plasmaferese Hoewel plasmaferese onmiskenbare voordelen heeft, zijn er ook proble men aan verbonden. Het is de vraag hoeveel malen per jaar iemand een halve liter plasma kan missen. In de Verenigde Staten is een maximum van vijftig tot zestig liter per donor (afhankelijk van het lichaamsge wicht) toegestaan en ook in sommige ontwikkelingslanden wordt plasma ferese intensief bedreven. De Wereld Gezondheidsorganisatie en het inter nationale Rode Kruis houden het vei ligheidshalve op een maximum van vijftien liter per jaar. Frequentere plasmaferese zou, zeker in landen waar de voeding minder goed is, kun nen leiden tot een tekort aan noodza kelijke eiwitten. Ook de betaling van de donor kan een probleem vormen. In Nederland staan donors gratis bloed af en de wet op menselijk bloed verbiedt alle com mercieel gewin. De nu toegestane commerciële importen vormen vol gens de regering slechts een tijdelijke inbreuk op die regel In de meeste landen waar plasmafe rese wordt toegepast, worden de do nors hiervoor betaald. De plasmafere se is bijna overal in handen van de farmaceutische industrie. Deze maakt uiteraard de nodige winst en dan is het niet in te zien, waarom de donor geen enkele vergoeding zou mogen ontvangen. Bovendien inves teert de plasma-donor nogal wat tijd anderhalf uur per keer, dat is drie maal zo lang als een donatie van vol bloed duurt. En terwijl een donor van vol bloed slechts enkele malen per jaar opdraaft, komen plasma-donors soms wekelijks bij de bloedbank. En dus worden prijzen betaald variërend van enkele guldens in ontwikkelings landen tot bijna veertig gulden in West-Duitsland. Dat betekent overi gens niet dat plasmaferese zonder betaling uitgesloten is, dat bewijst het voorbeeld van België, waar do nors gratis plasma geven. In zekere zin staat de toekomst van ons systeem van ideële bloed voorzie ning op het spel. Zien wij af van maatregelen, dan maken wij ons steeds meer afhankelijk van commer ciële importen en dus van betaalde donors in andere landen. Het zal dan ook moeilijk worden controle uit te oefenen op de herkomst van dit bloed, dat zoals men weet voor een klein, maar niet onbelangrijk deel uit ontwikkelingslanden afkom stig is. Wil Nederland in de komende jaren in de eigen behoeften blijven voor zien en in dat kader plasmaferese invoeren dan is dat een ingrijpende beslissing. Tot nu toe hebben wij al leen ervaring met plasmaferese voor speciale doeleinden (bij voorbeeld voor het verzamelen van bepaalde anti-lichamen). Invoering van plas maferese op grote schaal vergt niet alleen grote investeringen, maar ook een nieuw type donor Niemand zal serieus bepleiten om in Nederland het Amerikaanse voor beeld te volgen, waar het systeem van commerciële plasmaferese soms tot roofbouw op donors heeft geleid. Ook in Amerika gaan trouwens stemmen op om deze intensieve plasmaferese te verbieden. Maar hoe het dan wel moet. is nog niet te zeggen. Om ons wat nader te oriënteren hebben we ons licht opgestoken bij de buurlan den. België en West-Duitsland. Daar over meer in een volgend artikel. In verkeer omgekomen BORNE (ANP) De 65-jarige me vrouw J. M. Weghorst is overleden nadat zij op haar fiets door een auto geschept was. Het ongeluk gebeurde op een kruising. Een andere fietsende vrouw werd licht gewond SCHINVELD De achttienjarige H J. Bindels uit Brunssum kwam om het leven toen hij met een motorfiets te hard over een verkeersdrempel reed en viel. ADVERTENTIE Neusverkouden? Nasivin neusdruppels ot spray helpen u snel. Uitsluitend verkrijgbaar bi] apotheker of drogist. Lees eerst de gebruiksvoorschriften NASIVIN EEN HELE OPLUCHTING MERCK OFTEWEL ZO VADER ZO ZOON Op drie manier zijn in de oorlog foto's van leden van de koninklij ke familie in ons land terechtge komen: vliegtuigen wierpen de kiekjes boven bezet Nederland af. of ze dropten de negatieven boven streken waar betrouwbare fotografen klaar stonden om ze op te vangen en af te drukken, öf diezelfde fotografen kregen de negatieven direct uit handen van koeriers en andere agenten. Die methoden zijn door lezers van RSV In-Druk (personeels blad van Rijn-Schelde-Verolme) allemaal genoemd, maar daar mee heeft hoofdredacteur Gert van der Hoest van dat blad nog geen waterdichte oplossing van het raadsel in handen gekregen. Bijgaande foto van prinses Julia na met dochters Beatrix en Irene had hij als hoofdbestanddeel van een prijsvraag in zijn blad afge drukt. De prijsvraag is inmiddels achter de rug, de prijzen zijn toe gekend. maar de vraag is geble ven: hoe is speciaal deze foto in ons land gekomen? Diverse lezers van het blad deden een gooi naar de oplossing. De meesten wisten nog uit ervaring, dat het best een „brandplaatje" kan zijn geweest, zoaLs de Duit sers uitgeworpen negatieven van zulke foto's noemden; die zouden dan spontaan ontbranden als je ze opraapte, zodat het veiliger was om die dingen maar te laten liggen. Overigens schijnen maar weinig mensen er ingetrapt te zijn, want velen blijken zelf zo'n „brandplaatje" thuis te hebben gehad. Anderen reageerden op de vraag met de mededeling dat de foto's meestal per schip uit Enge land kwamen, weer een ander had de bewuste foto aan de deur gekocht. Stiekem natuurlijk, want er stonden zware straffen op het in bezit hebben van zulke foto's of vlugschriften. De heer Van der Hoest heeft ook de particulier secretaris van prins Bernhard en het Rijksinsti tuut voor Oorlogsdocumentatie om opheldering gevraagd. Bij het Koninklijk Huisarchief blijkt niet bekend wie de foto van prin ses en prinsesjes heeft gemaakt en evenmin hoe de foto in Neder land is gekomen. Volgens het RIOD is het wel waarschijnlijk dat ie als „brandplaatje" is afge worpen. maar zeker is dat niet Ze zijn er bij RSV In-Druk dus niet uitgekomen. Wat nog niet wil zeggen dat het raadsel nooit opgelost zal worden. Want mis schien is er onder onze lezers wel iemand die al dan niet toevallig bij de verzending van deze foto aanwezig is geweest, of 'm hier in Nederland heeft afgedrukt of ver spreid. Of heel misschien leest de geheim :gent die de foto inder tijd hierheen bracht, deze krant wel. „Die Ombudsman, dat was een erg leuk programma. Ik heb daar na natuurlijk buitengewoon inte ressant werk gedaan en ik zou nooit meer voor vast terug willen naar de televisie, maar als ik alles overzie heeft het programma me toch wel de allermeeste bevredi ging gegeven in m'n leven." Tweede-Kamerlid Marcel van Ddrn vindt het nieuwe t.v.-pro gramma „De achterkant van het gelijk" dat hij sinds kort presen teert. veel moeilijker dan inder tijd die Ombudsman, bekent hij in de Varagids. want ..daar zat bijna geen improvisatie bij." Hij heeft het trouwens vroeger wel eens nóg moeilijker gehad: ,,Ik weet nog dat ik de eerste keer van mijn leven in een microfoon moest spreken, voor een radio uitzending. Ik kreeg bijna geen woord uit m'n strot, zo ver krampt was ik. Maar dat is al weer heel lang geleden Voor velen een bekend plaatje, maar niemand kan tot nog toe met zekerheid zeggen hoe het in de oorlog in ons land gekomen is. ..De Fransen spreken geen Frans meer", riep de gaullist Mare Lau- riol verontwaardigd in het Fran se parlement. „Diensten als Air France, Renault en andere rich ten zich nota bene in het Engels tot het Franse publiek. Wij moe ten deze ontoelaatbare ontwikke ling een halt toeroepen!" Zijn partijgenoot Xavier Deniau wist er bij te vertellen dat het „tijdens bijeenkomsten in bepaalde uni versiteiten" verboden is zich van het Frans te bedienen. „Laten wij ons verenigen voor het behoud van het kostbaarste ornament van de Franse cultuur." De gaul listen kregen grote bijval. Vervol gens begonnen de begrotingsde batten, waarbij de sprekers er hoorbaar op letten zich in goed Frans uit te drukken Peinzend over proefdieren schrijft hoofdredacteur drs. Lidio Blankstein van Adformatie in zijn blad: „De farmaceutische in dustrie beroept zich er op dat er dank zij haar inspanningen waarbij ook dieren het leven heb ben moeten laten veel bereikt is in de gezondheidszorg. Voor cosmetica geldt dat niet. Dat. werd me een aantal jaren geleden heel duidelijk toen ik met de pu- bliciteitsmanager van een groot huis' sprak over de toen lopende campagne voor make-up die de vrouw een natuurlijk aanzien be loofde. Wat kan natuurlijker zijn dan géén make-up? vroeg ik. Het bléek dat ik de vrouweziel niet goed begreep. Voor haar gevoel van eigenwaarde kan ze steun vinden in een passende make-up Ze kan zich mooi en natuurlijk wanen, dank zij een veegje hier en een kwastje daar. De nieuwe kleren van de keizer dus eigen lijk. Een illusie. Geschilderde vensters op een blinde muur. Een dier voor een illusie." Met snoep en sigaretten is net zoiets aan de hand. Hoewel we allemaal heel goed gelukkig en gezond kunnen zijn zonder die dingen, gaan we er toch gewoon mee door. „Als het om consume ren gaat zijn we blind en onver moeibaar," aldus dis. Blankstein. Uit kwaadheid en ter verdediging van haar 29-jarige zoon die in Great Neck in de staat New York een bon voor fout parkeren kreeg, heeft de moeder van de bekeurde haar tanden in de hand van de politieman gezet die het bonnetje uitschreef. De politie man moest zich in het ziekenhuis laten behandelen, de 50-jarige liefhebbende moeder zal zich eerstdaags moeten verantwoor den wegens het toebrengen van lichamelijk letsel aan een ambte naar in functie. Een Zwolse bloemist heeft een envelop met dertig gulden en dit anonieme briefje in zijn brieven bus gevonden: „Dieven hebben wel eens spijt." Een leuk extraat je voor de verraste bloemist. want nij weet er niks van dat er iets uit zijn winkel zou zijn gesto len. De politie denkt dat het geld afkomstig is van iemand die mis schien lang geleden eens iets uit de winkel heeft meegenomen en uiteindelijk berouw heeft gekre gen. Het kan zelfs al zo lang gele den gebeurd zijn, dat de dief zich in de winkel vergist heeft, maar die drie tientjes zijn en blijven bij de bloemist. Zilveren dingetjes Grafdel ver William King (62) vond in de aarde van het kerkhof van het Oostengelse plaatsje Pentney „zes zilverachtige dingetjes", waarvan hij niet veel bijzonders verwachtte. Maar het Brits Mu seum in Londen vertelde hem, dat het duizend jaar oude Saksi sche broches waren, die samen wel 650.000 waard zijn. King mag het hele bedrag houden, maar zal er 125.000 voor het opknappen van het dak van het plaatselijke kerkje van afstaan Voorlichting Chinese meis jes kunnen nu volledig op de hoogte zijn met wat hun in de bruidsnacht te wachten staat Het blad „Vrouwen van China'' brengt een bijlage die geheel is gewijd aan huwelijk en seksuali teit. en raadgevingen bevat over „onderwerpen die zelden in het openbaar worden aangeroerd". Er zijn direct al negenhonderd duizend exemplaren van ver kocht en men hoopt wel ander half miljoen jonge vrouwen te bereiken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5