ronmgen blijft kampen
iet politieke problemen
Actiegroep: stop import
van boxen voor biggen
ieuwe baan
weinig aandacht
or kwaliteit van
Raad Enschede
valt colleges
B en W aan
Opleiding jazzmusici werpt resultaten af
danks nieuw college van Gedeputeerde Staten w
alvering vakantiegeld
t best voor economie'
IDOfent hotelschool Tideman:
Bedrijf spreekt beweringen tegen
Vorm provinciale
politiekorpsen,
zegt commissaris
Strop voor kopers premie-woningen
Gemeentereinigingsorkest gedreven
IDAG 30 OKTOBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 6 - H 17
>n onzer verslaggevers
ÏNQEN Provinciale Staten van Groningen hebben gisteren een nieuw dagelijks
r van hun provincie gekozen Of daarmee de politieke vrede weer is getekend is echter
dere vraag Eensgezindheid blijkt er in ieder geval niet te heersen Politieke splijtzwam-
kenen zich al weer af en de traditionele ruzies blijken ook nu alweer de kop op te steken.
•fractie is het zo hard toe
dat het landelijk bestuur er
is is gekomen om olie op het
tpn werpen Van de twee zitten-
gedeputeerden moest één
(ats inruimen Mevrouw J
- fonke bleek echter pas bereid
- uiag in te dienen als er zeker-
tond dat degene zou zijn
zou worden herkozen. Dat
(n de vooraf gemaakte afspra-
ide kandidaten zouden hun
;r beschikking stellen en de
1 ras dan vrij één van de twee
tandideren De fractie van de
rweet mevrouw Hut chanta-
2 r zi5 hield voet bij stuk. Na
rnde ruzies besloot de tweede
^at. T. Meijer, tenslotte dan
jwillig het veld te ruimen. Als
a le vrij had kunnen kiezen was
9 s groot geweest dat hij de
Q r zou hebben gekregen
de PvdA heerst geen eensge-
T Hein Heering kondigde gis-
i aftreden aan als statenlid.
gedeputeerde geweest in
meerderheidscollege dat
i vroeger heeft gehad en
fet als een soort 'loyalist mee-
I aan een afspiegelingscollege
»k CDA en VVD zitten Drie
I socialisten lieten eveneens
^egen het nieuwe college te
we bestuur kwam er overi-
Jch Of het tot een goede sa
cking zou kunnen komen moet
nog blijken. PvdA. VVD en CDA die Aan de PvdA verweet hij dat deze
elkaar nogal eens hebben verketterd, partij twee jaar geleden nog een vol-
zullen samen een beleid moeten ma- komen links college wenste, vervol
ken dat
spraken.
gebaseerd is op werkaf-
Hangen
Bovendien is mevrouw Ina Martens
gens bereid was met het CDA ln zee
te gaan. terwijl nu ook de WD al.
geen bezwaar meer vormt. Ook liet
Tamminga weten nog steeds te gelo
ven in de macht van zijn VPS. Wat
voor bestuurscollege er ook wordt
gedeputeerde van de VPS (een van de %evormd. de verdeeldheid ln twee
PvdA afgescheiden spllnterfractle
van drie personen) blijven zitten. Zij
weigerde af te treden. Een motie van
wantrouwen die op initiatief van het
CDA werd aangenomen, had geen
enkele uitwerking op haar De VPS is
in feite de oorzaak van de bestuurs
wisseling. De drie geroyeerde PvdA-
leden blokkeerde indertijd tot groot
ongenoegen van hun partijgenoten
een links meerderheidscollege. Hun
samenwerking met CDA en WD is
ook op niets uitgelopen. Het werkge
legenheidsbeleid is steeds weer het
struikelblok In een verklaring zei
mevrouw Martens. ..Ik heb geen en
kel zakelijk argument gehoord waar
uit ik zou kunnen opmaken dat ik
heb gefaald ten opzichte van mijn
werk en zou moeten aftreden". Zij
sprak van een voos politiek spel met
als doel 'Ina moet hangen'.
Haar politieke voorman en fractie
voorzitter van de VPS. R. Tamminga,
vond de werkafspraken van het nieu
we college een 'grauwsluier*, waarin
van prioriteit voor werkgelegenheid
het stokpaardje van de VPS
niets terug te vinden is
|kt uit een onderzoek van drs.
tneer. naar de lotgevallen van
duizend mijnopzichters van
imijnen die door het sluiten
mijnen van beroep moesten
•ren De resultaten van dit on-
staan in een proefschrift
Denteneer vandaag aan de
eke universiteit van Nijmegen
eert Denteneer werkt als be-
ycholoog al ruim dertig jaar
staatsmijnen (nu DSM) en
de bedrijfssluiting en de om-
g van de mijnopzichters van
aee
loeiing van de 28.000 mijnwer-
irliep in de jaren zeventig ln
er van rust en vertrouwen in de
ist. Dit was volgens de promo
mede mogelijk door de realis-
benadering van de overheid,
vers en vakbeweging. De
ta van de toenmalige minister
momische zaken Den Uyl
deze een belangrijke rol ge-
onderzooek blijkt dat 87 pro-
ii de ex-mijnbouwkundlge op
zegt geslaagd te zijn in een
>eroep. De overige dertien pro-
Ruie nJ
E ei «n onzer verslaggevers
ISCHOTEN Halve-
an de vakantietoeslag is
inze economie gunstiger
J een door de regering
y^L( estelde combinatie van
Tfgetopte prtjscompensa-
inlevering van een half
t vakantiegeld. Welis-
bereikt men met beide
LED#«gle]en een afremming
tuwi le loonsomstijging van
Weent, maar de effecten
'erschillend.
Cr M. C Tideman, docent aan
sre hotelschool in Den Haag en
ur van een adviesbureau voor
ie en horeca. De door de rege-
(orgestelde Inlevering van een
ocent vakantietoeslag zet geen
aan de dijk. Enige jaren achter-
?r in plaats van acht procent
legeld brengt een permanente
oonmatiging. verbetert belan
de nationale betalingsbalans
»t ln Nederland nieuwe ar-,
itsen doordat er minder geld
tenland ordt uitgegeven"
cht wordt, da Nederlanders dit
n miljard gulden over de grens
en, waarvan een miljard voor
k verkeer. De overige negen
1 worden aan vakanties opge-
Bij halvering van de vakantietoeslag
verwacht Tideman een forse daling
van die recreatieve bestedingen in
het buitenland. Hij schat deze op 18
procent. Wat betekent dat de uitga
ven van negen miljard dalen naar 7.4
miljard.
Dat zou tot gevolg hebben dat het
voor 1981 verwachte negatieve saldo
van een miljard gulden op de natio
nale betalingsbalans zou omslaan ln
een klein overschot.
Reislustig
kampen links en rechts blijft
bestaan. „De verdeeldheid in het col
lege blijft, ook ln de staten. Mijn
fractie zal wel weer de rol toebedeeld
krijgen om corrigerend op te treden
door de vervulling van haar schar-
nierfunktie
Dat Ina Martens weigert al te treden
achtte hij een goede zaak. Als gede
puteerde kan ze op belangrijke mo
menten aan de bel trekken en pal
staan voor de werkgelegenheid. Wel
hield Tamminga er rekening mee dat
ze „uit pesterij" geen taak binnen het
college krijgt toebedeeld. „Maar ook
de commissaris der koningin heeft
geen portefeuille en hij kan toch over
al zijn neus in steken. Mevrouw Mar
tens kan dan een soort ondercommis
saris der koningin worden aldus een
laconieke Tamminga.
Het kiezen van een nieuw college viel
samen met het afscheid van de com
missaris der koningin mr. E. H. Toxo-
peus. Deze zei zijn tien Groningse
jaren niet gemakkelijk te hebben ge
vonden. Als het nu geheel politiek en
personeel gereconstrueerde college
de wil heeft om tot een eensgezind
beleid te komen, dan moet dat wor
den toegejuicht, aldus Toxopeus. die
verder zei: „Weest eensgezind in het
belang van deze goede, geteisterde
provincie. Eendracht maakt werke
lijk macht". Opmerkelijk is dat de
periode dat WD. CDA en PvdA niet
met zijn drieën in één college zaten
precies wordt overbrugd door de tien
jaren dat Toxopeus commissaris was.
Zijn opvolger. H. Vonhoff. mag nu
weer op de oude voet verder gaan.
met een dagelijks bestuur waarin de
belangrijkste politieke stromingen in
de Staten zich afspiegelen. „Toen ik
hier kwam was er ook zo'n afspiege
lingscollege. gevolgd door Iets minder
afspiegelingscollege, vervolgens een
meerderheldsprogramcollege en nu
dan weer een zeer eigen geaard soort
afspiegelingscollege", aldus Toxo
peus. Als afscheidscadeau kreeg de
commissaris een vlaggenmast met
zowel de nationale als de Groningse
vlag van de Staten
Koningin Beatrix en Prins Claus zwaaien op het bordes van het Gouverneurshuis in Willemstad naar
de Antillianen op het plein ervoor .In het midden mevrouw Martina, echtgenote van de minister
president van de Nederlandse Antillen.
AMSTERDAM (ANP) Door non
chalance van de schippers zijn vorig
jaar honderden tonnen zeer brandba
re nafta uit twee Belgische tankers de
monding van de Oosterschelde inge
stroomd. Dat is het oordeel van de
Raad voor de Scheepvaart in Amster
dam na een onderzoek naar het lekra-
ken van de tankers „Inez" en „Merca
tor" in maart van het vorige Jaar.
De „Inez" (3572 ton) raakte midden in
een vaargeul in de Oosterschelde-
mond aan de grond. Doordat de
'Ongeluk met nafta
op Oosterschelde
schuld schippers'
stroom het voorschip ondergroef,
brak de tanker, waardoor 290 ton
nafta uit één tank het water in
stroomde. De volgende dag werd de
nafta uit de overige tanks overge
pompt in de „Mercator" (3000 ton).
Dit schip koos bij het verlaten van de
Oosterschelde precies dezelfde vaar
weg als de „Inez" en raakte op bijna
dezelfde plaats aan de grond. Ook de
Mercator" brak en verloor uit een
tank honderden tonnen nafta.
De beide schippers zeiden goed be
kend te zijn met de situatie ter plaat
se. Des te vreemder is het dat zij met
een lading gevaarlijke stof een vaar
weg kozen, waarin ondiepten en ge
vaarlijke stromingen voorkomen, ter
wijl er een goede en veilige vaarweg
in de buurt was, meent de raad voor
de scheepvaart.
-fiovendus over omscholen mijnwerkers:
ze sociaal-economische redactie
ËOEN Bij herplaatsing en omscholing van grote
jn werknemers wordt nog altijd te veel gelet op het
nieuwe arbeidsplaatsen dat moet worden gecreëerd,
I te weinig wordt gelet op de inhoudelijke kwaliteiten
nieuwe baan.
cent zegt niet tevreden te zijn over
hun nieuwe functie. Zij maken hun
functie niet waar, bezetten een lagere
kaderfunctie, hebben weinig zelf
waardering en meer lichamelijke en
psychische klachten.
De kennis, ervaring en loopbaanont
wikkeling van de mijnopzichters wa
ren nogal eenzijdig gericht. Zij zagen
op tegen een functie elders in de
omgeving en op gelijkwaardig ni
veau. Een intensieve begeleiding van
de mijnopzichters was dan ook nood
zakelijk. Zeventig procent van de ex-
opzichters is omgeschoold. In het al
gemeen werd deze omscholing als be
lastend ervaren: weinig studie-erva
ring. hoog onderwijstempo. lange
werkdagen en weinig tijd voor het
gezin. Toch haalde negentig procent
het gewenste diploma. Dertig procent
van de omgeschoolden kwam ln
dienst van de DSM en ook de over
heid werd een belangrijke werkgever.
Ruim eenderde vond een nieuwe
werkring in Zuid-Limburg.
Denteneer zegt in zijn proefschrift te
verwachten dat zijn studie bij zal
dragen tot een beter inzicht ln de
gevolgen van bedrijfslnkrimpingen.
ENSCHEDE (ANP) De gemeenteraad heeft felle kritiek
geuit aan op het huidige en het vorige college van B en W. De
raadsfracties namen het vooral twee wethouders kwalijk dat
ze persoonlijke en gemeentelijke belangen met elkaar hadden
verweven in hun contacten met Dek b.v.
De wethouders Fekkers (PvdA) en
Kortenbach (PPR) (de laatste zit niet
meer ln het college) kochten op naam
van hun vrouw aandelen in de bewus
te onderneming. Achtergrond hier
van was dat ze steun wilden geven
aan deze firma die met de ontwikke
ling van nieuwe prod uk ten. waaron
der een schokdemper, werkgelegen
heid wilde scheppen in Enschede. B
en W voteerden 25.000 gulden, zonder
dat de raad hierin was gekend. In het
ambtelijk, apparaat rees verzet tegen
de wijze waarop de samenwerking
tussen gemeente en Dek was gere
geld.
De WD tilde zó zwaar aan de fouten
in deze zaak dat zij een motie van
afkeuring tegen het oude èn het hui
dige college Indiende. De motie kreeg
geen steun, hoewel ook andere frac
ties B en W flink onder schot namen.
De bouw van Europa's grootste achtbaan in het recreatiepark De Efteling moet op last van de Raad DeJf? het vertegenwoordigde
van State onmiddellijk worden stilgelegd. Twee milieuHorganisaties hebbennameUjk beroep aangete- de^üxikkenenIhSSeelba^bU de
kend tegen de afgifte van een vergunning voor deze attractie, die dertig meter hoog moet worden.
BARNEVELD (ANP) De actiegroep „Lekker Dier" heet de Bameveldse firma Esvoor
gedreigd met gerechtelijke stappen, als zij niet vóór 6 november de verkoop staakt van de
onder het merk „Piglbox" ln de handel gebrachte „vroegspeenboxen"voor biggen en de nog in
voorraad zijnde boxen niet vernietigt. Het gaat om draadkooien die in batterijen worden
gestapeld.
zaak heeft gehad. B en W erkenden
dat er fouten waren gemaakt, waarbij
met name wethouder Fekkers het
boetekleed aantrok. De gemeente zal
de samenwerking met Dek geleidelijk
beëindigen. Het wordt niet uitgeslo
ten geacht dat de firma dan een scha
declaim zal indienen.
LEERSUM (ANP) De commissaris
van de koningin in Utrecht, mr P. van
Qijke, heeft gisteren vurig gepleit
voor oprichting van provinciale poli
tiekorpsen.
Van Dijke toonde zich voorstander
van de door de ministers Wiegel en
De Ruiter ontworpen politiewet. „De
Nederlandse politie levert een ver
brokkeld beeld op van zeer grote,
grote, middelmatige, kleine en zeer
kleine korpsen. En dat ln een tijd,
waarin de problemen voor de politie
hand over hand toenemen. Ingrijpen
de wijzigingen zijn absoluut noodza
kelijk". aldus Van DIJke
De commissaris van de koningin
sprak bij de opening van het nieuwe
bureau van de rijkspolitie in Leer-
sum. Van Dijke zei, dat binnen het
spanningsveld van democratische
controle enerzijds en schaalvergro
ting anderzijds, provinciale politie
verreweg de beste oplossing is.
Van onze redactie economie
AMERSFOORT De 104 kopers van premie-A woningen in
Spijkenisse zullen een grote financiële strop lijden, door het
faillissement van Reijm Bouwontwikkeling in Waddinxveen,
die geen garantie heeft gegeven.
Verwondingen aan de klauwtjes ont-
staan volgens De Heus niet in de
pigibox, maar op de harde rooster- en
betonvloeren van het kraamhok. In
de box genezen ze binnen een paar
weken.
Hij zegt dit ook aan de actie
groep te hebben getoond, maar „die
mensen zijn voor geen enkele rede
vatbaarEr zijn wel biggen die in de
boxen lichaamsdelen beknabbelen
en bezuigen, maar ln de kraamhok-
Tideman verwacht niet. dat bij halve
ring van het vakantiegeld de Neder
lander Ineens helemaal niet meer met
vakantie zal gaan. „De Nederlander
kan als zeer eislustig worden bestem
peld. Geen volk ter wereld (op Zwe
den, Zwitsers en Noren na) neemt ln
verhouding tot het Inwonertal zoveel
vakanties lals wij. Maar zo'n drasti
sche maatregel zou er wél toe elelden,
dat we korter met vakantie gaan (het
aantal verblijfsdagen in het buiten
land zou met een kwart dalen), min
der ver weg reizen en meer vakantie
dagen ln eigen land vieren".
Dit laatste betekent, volgens Tide
man. nieuwe arbeidsplaatsen. Een
winst, die ruimschoots zal opwegen
tegen verwachte inkrimping van
werkgelegenheid bij de reisbureaus.
Deze hebben zich sterk afwijzend op
gesteld tegenover al te forse aanpak
van het vakantiegeld.
Volgens „Lekker Dier" stelt de firma
in haar reclame, dat zeugen eerder
drachtig zijn te krijgen als men de
biggen op een leeftijd van 18 of 19
dagen bij hen weghaalt en in de
boxen huisvest. Het aantal worpen
per jaar zou dan van 2.4 tot 2.5 kun
nen worden vergroot. „Lekker dier"
ziet in deze methode echter roofbouw
op de zeug en welzij ns be knotting van
de to vroeg gespeende biggen. Die
zouden door de roostervloer verwon
dingen krijgen aan hun ledematen,
terwijl oren, staart en tepels en penis
gens ..Lekker Dier", worden de dieren
in het duister gehouden. Volgens de
actiegroep geeft het systeem maar
een twijfelachtig economisch voor
deel.
ken gebeurt dat ook en en een mas
saal verschijnsel is het niet.
Een zeer groot percentage van alle
Nederlandse biggen wordt volgens
De Heus al lang op batterijen gehou
den. maar de meesten gaan daar pas
op een leeftijd van vier en een halve
tot vijf weken heen. De vroegspeen-
boxen worden in Engeland al voor
vijftien tot twintig procent van de
biggen gebruikt.
Daarom heeft de Vereniging Eigen
Huis in Amersfoort aan staatssecre
taris Brockx (Volkshuisvesting) een
brief gestuurd, waarin met klem
wordt verzocht die kopers schadeloos
te stellen.
Hierbij wordt er op gewezen dat het
ministerie van Volkshuisvesting,
voordat de premiebeschikking voor
die huizen werd afgegeven, had moe
ten controleren of de bouwers aan de
garantieverplichtingen had voldaan.
Dat is niet gebeurd. Daarom is het
volgens deze consumentenorganisa
tie volstrekt redelijk dat de overheid
haar fout goed maakt door de slacht
offers van deze nalatigheid schade
loos te stellen.
Nu Reijm failliet is gegaan, dreigen
de financiéle problemen voor de ko
pers onvoorstelbaar groot te worden.
Er is totaal geen zekerheid dat het
project zal worden afgebouwd, terwijl
het voorspelbaar is dat de extra kos
ten voor het afbouwen voor een groot
deel op de schouders van de kopers
komen, aldus de Vereniging Eigen
Huis.
Directeur H. A. de Hens van Esvoor
zegt dat het plgiboxsysteem, juist
welzij ns bevorderend is. Zijn onderne
ming Importeert de boxen uit Enge
land.
Het sterftecijfer onder biggen in pigi-
boxen ze gaan daar inderdaad na
achttien of negentien dagen heen
is volgens De Hens lager dan bij big
gen die langer bij de zeug blijven. Dat
komt doordat de infectiekansen klei
ner zijn en doordat er in de batterij
boxen constantere temperaturen
heersen. De afwijkingen zijn er niet
meer dan ongeveer een halve graad;
in het hok bij de zeug komen schom
melingen van wel tien tot vijftien
graden voor en biggen zijn daar erg
gevoelig voor.
door Frits Lagerwertf
TILBURG Het feit, dat
Brabantse jazz groepen de
laatste jaren aan overtui
gingskracht gewonnen heb
ben is in niet geringe mate te
danken aan de workshop-op
leiding van pianist-contrabas
sist Niko Langenhuysen,
wiens credo „alle soorten en
stijlen muziek zijn ok, als 't
maar goed gespeeld wordt"
menig aankomend talent over
de onwennige improvisatie-
drempel geholpen heeft.
De consequenties van die liberale,
relativerende opstelling werden her
kenbaar tijdens uiteenlopende optre
dens van het duo Van Ross urn-Van
Kemenade en het gemeentereini
gingsorkest Vaalbleek. Pianist Ron
van Rossum en altsaxofonist Paul
van Kemenade toonden tijdens een
universitair concert wederom aan dat
de duovorm ideaal is voor vrije im
provisatie, vooral als je goed op el
kaar ingespeeld bent.
Minder timide dan voorheen waagde
dit tweetal zich aan smaakvol geko
zen composities van Ornette Cole
man, Charlie Haden en werk van ei
gen hand. Wat de stylering betreft
kan men over deze jongeren buiten
gewoon complimenteus zijn. Zij heb
ben namelijk perfect aangevoeld hoe
thema's persoonlijk kunnen worden
geïnterpreteerd, hoe deze met impro
visaties kunnen worden vervlochten,
hoe je een overgang afwerkt en de
klankkleur en de sfeer verandert.
Langenhuysens acht man tellende
gemeentereinigingsorkest handelde
zijn muzikale zaken ln de Stads
schouwburg uiterst gedreven af. Met
een handicap omdat de trompettist
ziek en dus afwezig was. Dat scheelde
nogal wat in het ensemblespel, al
verzette de ook hier duidelijk aanwe
zige Van Kemenade zich tegen de
wankelende orkestbalans.
De veelzijdigheid in de composities
(,rien houdt van rock, jazz en klas
siek") lijkt de groep nogal eens par
ten te spelen, getuige de vele gekun
stelde en vaak lelijke overgangen in
één en hetzelfde stuk die overigens
met flair worden weggespeeld.
Een eigen concept voor het geheel
heeft deze groep nog niet, de muziek
is door Langenhuysen evenmin fraai
geïnstrumenteerd zodat het succes
moet komen van het overrompelende
speelplezier dat hier ontegenzegge
lijk aanwezig is.
De muziek ligt goed in 't gehoor, heeft
soms kanonachtige effecten en klinkt
als een klok, niet in het minst door
het stimulerende spel van pianist Wil
lem Kühne, saxofonist Henk Koek
koek, trombonist Hans Sparla en
Frans van Grins ven, een „dijk van
een drummer".