in
lees gaat
olen op de bon
Regering wijst
Kamerwensen af
Kasgeld moet niet te lang
in huis zijn.
Rabobank 9
ABN!
Bank
Hoogste spaarrentes.
8%% 10%
Minister voelt voor aanpak van verkoop van huurwoningen
Moeder die dochter
doodde in inrichting
Geld en goede raad.
P)
DAG 29 OKTOBER 1980
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET P10/RS12/H15
ADVERTENTIE
li I li n lii'iH
eisje, kan ik je vader even spreken". „Nee, mijnheer, die is Itosmonaut en komt voorlopig niet terug." „Je moeder dan?" „Daar zou ik helemaal maar niet op
n Die staat in de rij voor vlees."
Dagelijks opneembaar. Vasie termijn.
ABN Girospaar-
Extra-rekening.
Interessant als u uw
spaargeld wat langer denkt
te kunnen missen. Maar als
het nodig is, kunt u er elke
dag over beschikken.
Storten/opnemen: eenvoudig
door overschrijving van
naar uw eigen bank- of giro
rekening.
Opnamekosten: 2% over het
opgenomen bedrag.
Eerste girale storting: f 250,-.
ABN Spaar-
deposito's vast
Vaste looptijd, vaste rente.
6 jaar 10
5 jaar 10
4 jaar 9%
3 jaar 9
2 jaar 83A
De rentevergoeding komt
jaarlijks ter beschikking.
van onze pariementeredactie Voorkeursrecht gemeenten
J. den Boef
CHAU Op het ogenblik haalt de Poolse bevolking de aardappelen met de hand uit de
omdat er als gevolg van het natte weer niet machinaal kan worden gerooid. Als het niet
gaat vriezen kan de hele oogst misschien nog worden gered. De staatsboerderijen
laten weten dat iedereen die aardappelen uit de grond komt halen, ze gratis mag
men. Dat gebeurt vooral in het westen van Polen, waar zich de meeste grote bedrijven
en Men probeert op die manier nog te redden wat er te redden valt.
■bieden waar geen grote be
tnel grote problemen zijn, is
j gedaan op de plattelands-
om haar produkten broe-
let de stadsbewoners te de-
t ze nu te verkopen en niet te
tot de prijzen hoog gaan
Ook werden in de steden
;ers aangeraden om te gaan
j de aardappeloogst
eland
aan de oostkust hebben
en van de nieuwe vakbewe-
iidariteit hun vrije zaterdag
ag op het platteland doorge-
bm met de handen aardappe-
oogsten Deze „oogst" is be-
or een ziekenhuis dat nu een
1 voor de hele winter heeft.
jpen wat dit voor deze
tekende, moet er bij wor
ld dat de meeste arbeiders
vrije zaterdag in de maand
Er viel nogal wat regen en de
daardoor zelfs niet als een
kendje in de vrije buiten-
len genoemd. Vlees is er in
lang veel te weinig. Dat
ïen nu ook in de restaurants,
il les zijn nog bescheidener dan
en keus is er bijna niet.
jaren geleden heb ik hier op
1e van landbouw wel eens ge-
waarom vlees en vleeswaren
irden gerantsoeneerd, omdat
de suiker toch ook al op de
i. Men vertelde toen dat het
jellijk is om een rantsoene-
iteem voor vlees in te voeren
rarkens en koeien zoveel soor-
s hebben. Om het vlees en de
zo eerlijk mogelijk te ver-
loet men nu wel een systeem
!ti dat iedereen van zijn pond-
verzekert
mogelijkheden
len op het ogenblik drie moge-
•n overwogen. De eerste en
foor de handliggende is het
van bonnen, die recht geven
s naar eigen keus tot een be-
laximum bedrag per maand.
Jere oplossing kan zijn. naar
te verdelen Maar dan zit
et het probleem dat de een
ït duurdere vlees meer geld
baar heeft dan de ander, die
mindere kwaliteit genoegen
;ten nemen.
h van beide systemen wordt
gehouden met het feit dat
en mannen die zware arbeid
en meer vlees nodig hebben
trachten te blijven dan kleine
n. En zo kan men nog wel een
Ttegorieën noemen, zoals zwan-
ouwen, die voor extra ver-
l igen in aanmerking zouden
komen, zoals dat bij ons tij
tweede wereldoorlog het ge-
ikkelijke oplossing is er niet
nog wel even duren voordat
ltsoeneringssysteem kan wor-
fevoerd De decembermaand
elk geval voor de Polen geen
mbere tijd te worden. Er is nu
nd gemaakt dat van alles en
t zal worden ingevoerd om te
dat de bevolking, ondanks al-
Ittige feestdagen kan hebben.
aalhans
na die feestdagen zal gebeu-
lt nu nog niet te zeggen. De
g zal waarschijnlijk meer in-
om de verzorging met levens-
en op een verantwoord peil te
i. zodat niemand honger hoeft
n. Maar het is bijna onvermij-
dat schraalhans keukenmees-
zijn totdat er in het voorjaar
ieuwe produkten op de markt
J ijk bestaan er nu plannen om
dbouw en veeteelt wat investe-
betreft de hoogste prioriteit te
Men heeft in officiële kringen
schau opgehouden met het af-
i van verantwoordelijkheid
slechte gang van zaken Er-
kordt dat er bijvoorbeeld teveel
prestige-projecten werd gesto
ken. omdat de partijsecretarissen
van vrijwel alle districten monumen
tale gebouwen wilden hebben.
RS?
Er zijn thans in Polen honderden van
deze projecten die maar voor de helft
voltooid zijn en niet meer worden
afgebouwd omdat er geen behoefte
aan bestaat en het geld nodig voor
andere dingen moet worden gebruikt.
Deze „monumenten" van in de
meeste gevallen al vervangen par
tijsecretarissen zijn symbolen gewor
den van een periode, waarin een ver
keerd gebruik werd gemaakt van de
macht van de partij.
Om de landbouw te saneren moet er
in de komende vijf jaren heel erg veel
worden geïnvesteerd in de bestaande
bedrijven. Dit zijn er 3.5 miljoen,
groot en klein. De kleine zijn voorna
melijk in particuliere handen sinds
de naoorlogse gedwongen landbouw
collectivisatie op een mislukking was
uitgelopen
Toen zijn de problemen al
ontstaan, doordat men van de grond
af moest beginnen en zich vooral con
centreerde op de grote staatsbedrij
ven en de eveneens omvangrijke coö
peratieve landbouwbedrijven.
Stiefkind
De kleine particuliere bedrijven
ongeveer 2 miljoen van de 3.5 miljoen
werden lang als een stiefkind be
handeld. Het was onmogelijk om er
grote bedrijven van te maken, omdat
er dan honderdduizenden boertjes
die op hun kleine boerderijen zelf nu
net nog in hun levensonderhoud kun
nen voorzien, dakloos en brodeloos
zouden worden Al enkele jaren wordt
geprobeerd de oude boeren een pensi
oen te geven als zij afstand doen van
hun bedrijfjes, maar daar is ook niets
van terecht gekomen.
De boertjes krijgen een uitkering die
gebaseerd is op wat zij in de loop van
de jaren aan de staat en dus niet op
de vrije markt hebben verkocht.
Aangezien voor de meeste boeren
geldt dat zij naar de vrije markt gin
gen omdat zij daar hogere prijzen
kregen, kon de pensioenregeling een
voudig niet van de grond komen.
Bovendien: waar moet een oud echt
paar blijven als het zijn boerderijtje
moet verlaten? Alles draait om geld.
veel geld, dat kort geleden nog ver
keerd werd besteed. Er zijn meer ma
chines nodig, er moet meer kunst
mest ter beschikking komen, dege
nen die de kleine boerderijen dienen
te verlaten, moeten een onderkomen
en een inkomen hebben en van vele
kleine bedrijven moeten grote boer
derijen worden gemaakt Het geld
daarvoor is er eenvoudig niet.
Men kan de eerste jaren alleen maar
improviseren met investeringen om
er het beste van te maken. Intussen
moet. men hopen dat het weer mee
werkt.
Omdat opnieuw blijkt hoezeer
de staatsbedrijven in Polen met hun
moderne machines en betere moge
lijkheden om de grond te draineren,
op mooi weer berekend zijn. In de
kleine bedrijven waar de kleine boe
ren als vanouds van de vroege och
tend tot de late avond werken, wor
den deze problemen in noodsituaties
toch eerder opgelost.
bouw te geven, waren er al plannen
om dit systeem af te schaffen Nu zal
er extra aandacht aan worden be
steed. Men gaat vooral proberen om
te voorkomen dat de boerenbevol
king naar de steden blijft trekken,
waardoor de problemen zowel in de
steden als op het platteland nog gro
ter zouden worden. Het is echter niet
voldoende om te zorgen dat er rede
lijk betaald werk is voor landarbei
ders.
Er moeten ook woningen voor
hun gezinnen worden gebouwd. Men
kan wel bepalen dat Jonge mensen,
die van het land naar de stad trekken,
daar niet voor woongelegenheid in
aanmerking komen, maar daarmee is
het probleem niet opgelost. Want die
woning moet dan wel op het platte
land worden gebouwd, waar deze Jon
ge mensen vandaan zijn gekomen of
nog wonen.
En ook daar moet nog een
begin mee worden gemaakt. Het wo
ningprobleem is de tweede nationale
obsessie van Polen.
DEN HAAG De regering is
niet van plan wensen van re-
gerings- en oppositiepartijen
om de wet voorkeursrecht ge
meenten te wijzigen, in te wil
ligen. Alle vorige week inge
diende wijzigingsvoorstellen
werden gisteren door minister
Beelaerts van Blokland
(volkshuisvesting en ruimte
lijke ordening) en De Ruiter
(Justitie) algewezen.
De Kamer lijkt overigens niet van
plan de wet. die de gemeenten het
eerste recht van koop van onroerend
goed moet (ter beteugeling van spe
culatie) te verwerpen. Wél handhaven
de partijen hun wijzigingsvoorstel
len, waarvan er enkele een kans ma
ken te worden aanvaard.
Zo krijgt CDA-woord voerder Van
Dam de steun voor zijn voorstel de
koopplicht van gemeenten uit te brei
den. Wanneer eenmaal een gebied
belast is met het voorkeursrecht is de
marktprijs dermate aangetast, zo re-
deneert Van Dam. dat de gemeente
uit billijkheidsoverwegingen moet
kopen, wanneer de eigenaar daarom
vraagt In de wet ligt nu slechts een
koopplicht verankerd. Ingeval de ge
meente eenmaal een procedure tot
kopen van onroerend goed is be
gonnen.
De regering voelt niet voor uitbrei
ding van die koopplicht, omdat ge
vreesd wordt dat dat gemeenten te
rughoudend zal maken het voor
keursrecht toe te passen. Minister
Beelaerts meende dat het alleen ge
meenten aangaat te beslissen wan
neer wel of niet wordt gekocht. Het
uitsluitend op verzoek van verkoper
moeten kopen, achtte de minister
geen Juiste weg. Van Dam handhaaf
de gisteren echter zijn wijzigings
voorstel en vroeg de regering het als
nog ln overweging te nemen.
Bezwaren WD
Ook aan de bezwaren van de WD
wenst de regering niet tegemoet te
komen. WD-woordvoerder De Beer
verzet zich tegen de mogelijkheid die
de wet biedt om. zender dat daar
'planologische grondslagen voor zijn,
door de Kroon gebieden aan te laten
wijzen waarop het voorkeursrecht
van gemeenten gaat gelden. De Beer
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Beelaerts
van Blokland van volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening voelt er wel
voor om maatregelen te nemen tegen
de verkoop van huurwoningen.
De minister denkt erover om in de
wet op de stadsvernieuwing een aan
tal instrumenten op te nemen, die het
gemeenten mogelijk maken om tegen
de verkoop van huurwoningen op te
treden. In de wet op de stadsvernieu
wing (die nog door de Tweede Kamer
moet worden behandeld) zullen daar
over verwijzingen naar de wet voor
keursrecht gemeenten worden opge
nomen Het wordt daardoor mogelijk
dat plaatselijke overheden als eerste
koper van huurwoningen optreden,
ook buiten stadsvernieuwingsge
bieden.
De minister komt daarmee ten dele
tegemoet aan de wensen van de
PvdA, die deze materie graag gere
geld zou zien in de wet voorkeurs
recht gemeenten. Volgens de minister
echter leent die wet zich slecht voor
het aanpakken van deze problema
tiek. De wet op de stadsvernieuwing
zou meer mogelijkheden bieden.
De PvdA ageert al Jarenlang tegen
wat wordt genoemd „de uitverkoop
van goedkope huurwoningen." die
nog steeds gewilde speculatie-objec
ten zijn. Deze uitverkoop zorgt ervoor
dat het bestand aan goedkope huur
woningen afneemt en wordt vervan
gen door relatief dure koopwoningen,
waardoor laagbetaalden die zijn aan
gewezen op die woningen een steeds
beperkter keuze wordt geboden.
De
gemeenten pogen al jaren om een
dam op te werpen tegen het verlies
aan woningen uit hun distributiebe
stand.
wil dat beperken. De regering wijst er
echter op dat die mogelijkheid
slechts spaarzaam zal worden ge
bruikt. na goede afweging en deelt
derhalve de bezwaren van De Beer
niet.
Opheldering wenst de Kamer nog
van de regering over de ruime moge
lijkheid tot ontduiking, die volgens
Salomons (PvdA) wordt geboden
door verkoop via veilingen uit te slui
ten van het voorkeursrecht. Volgens
de PvdA, daarin enigszins gesteund
door het CDA, zullen speculanten ge
bruik gaan maken van dat middel om
de prijs van onroerend goed op te
drijven. Minister De Ruiter van justi
tie meent echter dat het niet zo n
vaart zal lopen met dergelijke prak
tijken, omdat de speculanten daar
mee ook een risico lopen.
De hele discussie over de waardebe
paling van het onroerend goed, waar
over destijds het kabinet Den Uyl
viel, is verschoven naar de behande
ling van de onteigeningswet. In de
wet voorkeursrecht gemeenten wordt
vooralsnog uitgegaan van de ver-
keerswaarde. PvdA-Kamerlid Salo
mons wees er echter op. dat de rege
ring op die manier de problematiek
van de waarde-bepaling ontduikt,
omdat het zeer onwaarschinlijk is,
dat de onteigeningswet nog door dit
kabinet in de Tweede Kamer zal wor
den verdedigd.
ARNHEM (ANP) De rechtbank in
Arnhem heeft gisteren een 25-jarige
vrouw uit die stad conform de eis van
de officier van justitie ontslagen van
rechtsvervolging voor het doden van
haar vierenhalf-jarig dochtertje. De
vrouw zal gedurende tenminste een
jaar in een krankzinnigengesticht
worden geplaatst. Het meisje werd in
mei van dit jaar door haar moeder
gedood.
ADVERTENTIE
't Veiligst is, het teveel aan kasgeld zo snel mogelijk naar de
bank te brengen. Want, staat het op uw rekening dan kunnen er
geen onbevoegden meer bij. Ook kunt u er dan een stuk handiger
mee werken. Crediteuren en salarissen kunt u via simpele
verzamellijsten betalen. En als u tijdelijk eens wat geld over hebt kan
het snel worden overgeboekt op een speciale rekening met hogere
rente. Omdat er 3100 vestigingen van de Rabobank zijn, is het vaak de
Rabobank die het dichtst bij u in de buurt is. Meestal ook met een nacht
kluis. En met rekeningafschriften waar uw boekhouding wat aan heeft.
Met adviezen over systemen om
debiteuren vlugger te laten betalen. Er is een
*v speciale brochure over de voordelen van
een rekening bij de Rabobank.
("Hoeu via de Rabobank meer i
kunt doen met een reke
ning-courant".) Hij
is bij alle vestigin
gen verkrijgbaar.
Oplossing
Lange tijd werd in het belang van de
industrie naar een oplossing gegre
pen die boeren in staat stelde zowel in
de fabriek als op hun bedrijfje te
werken. Gebleken was al, dat dit voor
de industrie geen goede regeling was.
omdat de boeren overdag in de fa
briek bij wijze van spreken overdag
in de fabriek kwamen uit rusten van
hun vermoeiende avondlijke arbeid
op het land. Voordat de stakingen de
regering dwongen een andere koers in
te slaan en prioriteit aan de land-
