Schrap 'gereformeerd'uit naam van de vereniging
DE ZON OVERWINTERT IN GRIEKENLAND.
Pais blijft bij snel begin
opleiding basisonderwijs
Jfc
AGENDA
Oudste inwoner
107 geworden
Oplossing in
geschil bij RSV
blijft uit
Weer arrestaties
na schietpartij
pAG 21 OKTOBER 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ector Magnificus Verheul op eeuwfeest van de Vrije Universiteit:
niet i
1
boekj
hrevi
onze onderwijsre-
an
wr wj jgtie
iiSTERDAM - Eén stoel
de Nieuwe Kerk bleef
drukkelijk leeg geduren
de plechtige viering van
t honderdjarig bestaan
n de Vrije Universiteit,
was de stoel van dr.
Beyers Naudé, sinds
(2 eredoctor van de VU.
yers Naudé. de voormali-
directeur van het verbo-
g Christelijke Instituut
jr Zuidelijk Afrika, had
Is de autoriteiten in Zuid-
ia geen toestemming
gen om gisteren de
«htigheid in Amsterdam
te wonen. Beyers Naudé
urde wel een gelukstele-
tm naar de rector magnl-
us. dr. H. Verheul, waar-
hij de VU opriep door te
an met de strijd tegen
e vormen van onrecht en
derdrukking.
aanwezigheid van koningin Be-
0, die daarvoor haar vakantie
Italië had onderbroken, is gis-
Eiddag in de Nieuwe Kerk te
sterdam de honderdste ver-
rdag van de VU gevierd. Pre-
honderd jaar geleden sprak
t dr. Abraham Kuyper. de eer
rector van de VU. op deze
zijn beroemde openlngsre-
uit ..Souvereinitiet in eigen
Hendrik Algra, oud-hoofdredacteur van het Friesch Dagblad, werd gisteren eredoc
tor in de sociale wetenschappen. Nog acht anderen kregen deze onderscheiding.
De rector magnificus van de Vrije Universiteit, dr. H. Verheul, verwelkomt koningin
Beatrix bij de ingang van de Nieuwe Kerk.
deze
plechtigheid gisteren werd on-
inderen bijgewoond door mi-
er-president Van Agt. de mi-
rrs De Ruiter. De Koning en
,en een groot aantal vertegen-
>K,'&ers van Nederlandse en
h Ptnlandse universiteiten. Vlak
h t lege stoel van Beyers Naudé
netMDom Helder Pessao Camara.
de Braziliaanse bisschop, die zich
inzet voor de armen in Zuld-Ame-
rika. In 1975 werd hij eredoctor
van de VU.
Eredoctoraten
Ter gelegenheid van het honderd-
Jarig bestaan van de VU werden
negen eredoctoraten verleend. Dr.
Jose Miguez Bonino. theloog-pre-
dikant in Buenos Aires, werd ere
doctor in de godgeleerdhied. Aan
Mr. Yap Thiam Hien, advocaat in
Djakarta, werd een ere-doctoraat
uitgereikt in de rechtsgeleerdheid.
Door de faculteit der geneeskunde
werden eredoctoraten toegekend
aan mevrouw Drs. 8. Kruyt, arts
apotheker in Soerabaja, en drs.
F.E.R. de Maar. tandarts in Den
Haag. De twee eredoctoraten in de
faculteit der wiskunde en natuur
wetenschappen werden uitgereikt
aan prof. dr. A.G.M. van Melsen,
emeritus hoogleraar aan de Kat
holieke Universiteit in Nijmegen
en aan dr. C.F. Bamaby, directeur
van het Stockholm International
Peace Research Institute (SIPRI).
Hendrik Algra, oud-hoofdredac
teur van het Friesch Dagblad
werd ere-doctor in de sociale we
tenschappen. De Franse histori
cus prof. dr. G. Duby kreeg het
eredoctoraat ln de letteren en aan
prof. A.B. Frielink, accountant en
buitengewoon hoogleraar aan de
universiteit van Amsterdam, werd
het eredoctoraat verleend ln de
economische wetenschappen.
Abraham Kuyper
In de honderdste diesrede memo
reerde de rector magnificus dr. H.
Verheul, de openingsrede van
Abraham Kuyper. „Kuyper had
bewust gekozen voor een voorna
me, stijlvolle plechtigheid, want
alle schuchterheid diende verme
den te worden om niet de indruk
te wekken dat men zelf nog in het
ongewisse verkeerde over het be
staansrecht van deze universiteit
en over haar toekomst."
Verheul legde de nadruk op de
vele discussies over de eigen iden
titeit. Binnenshuis heeft dit tot
heftige polemieken geleid. Soms
te heftig, volgens Verheul „Ge
maakte fouten hebben diep inge
grepen en werden gekerfd in men
senlevens." Verheul noemde als
voorbeeld Jhr. mr. A. F. de Savor-
nin Lohman, die van 1883 tot 1989
hoogleraar was aan de VU. In 1895
eiste een commissie van onder
zoek zijn vertrek, omdat de gere-
formèerde beginselen in het on
derwijs van Lohman niet tot hun
recht kwamen. Verheul pleitte
voor een plechtige viering van de
honderdvijftlgste geboortedag
van Lohman ln 1987. De VU zou
hiertoe het initiatief moeten
nemen.
In zijn rede stelde Verheul de
vraag of ln de naam van de Vereni
ging het woord „gereformeerd" ge
handhaafd moet blijven. De VU
wordt bestuurd door de Vereni
ging voor Wetenschappelijk On
derwijs op Gereformeerde Grond
slag. Maar al eerder, aldus Ver
heul, werd aangegeven dat de VU
niet meer louter als een gerefor
meerde universiteit gezien moest
worden.
„Ondanks onze grote waardering
en erkentelijkheid voor het vele
dat met name leden van de Gere
formeerde kerken ln Nederland
voor universiteit en vereniging
hebben gedaan, kan toch de ont
wikkeling van deze universiteit
tot een niet exclusief gereformeer
de universiteit niet worden ont
kend? Zou een naam als „Vereni
ging voor de Vrije Universiteit" de
feitelijke situatie niet goed dul
den? Bovendien zou zo de prachti
ge naam, die de universiteit
draagt, nog meer tot zijn.recht
komen."
„De wens van 1880: een eigen uni
versiteit, werd gerealiseerd. De
Vrije Universiteit is een échte uni
versiteit, maar is het ook de eigen
universiteit gebleven van de
groep, die haar zo bewonderings-
waardig oprichtte en in stand
hield?" Verheul: „Ik wees al op de
verschuivingen binnen deze groep
en op de spanningen die optreden
bij het vormgeven van het „eige
ne". Ook ln onze tijd is het dulden
van die eigen kring en van dat
eigen karakter nog geen uitge
maakte zaak. Gelukkig niet"
grootschaligheid van de weten
schap en hoe deze zich met
name door de vele en veelsoortige
toepassingen van haar resultaten
tot een macht in de maatschap
pij ontwikkelde. Een macht, die
grote invloeden heeft op de Inrich
ting en de verdere ontwikkeling
van de maatschappij, op de na
tuur en dus op het leven van allen.
De ethische problematiek die dit
meebracht, vereist voortdurend
aandacht, immers de normen en
waarden die in de maatschappij
erkend worden, hebben grote in
vloed op de verdere ontwikkeling
van de wetenschap."
Aan het slot ging Verheul nog
maals in op de eigen indenteit van
de VU: „Toegegeven, velen zien de
VU niet meer als hun eigen VU,
maar tegelijk gaan Juist anderen
zich herkennen ln de VU. Een
christelijk wetenschap ontwikke
len zoals vroeger wel gedacht, is
niet meer wat de VU pretendeert.
Wel wil de VU christenen de ruim
te bieden, de vrijheid geven met
elkaar wetenschap te beoefenen in
de context van onze tijd en de
christelijke waarden en normen
doorgeven. Zo wil ze God en haar
wereld dienen," aldus Verheul.
Leerstoel
Ter gelegenheid van het eeuwfeest
werd door de Vereniging voor we
tenschappelijk onderwijs op gere
formeerde grondslag een bijzon
dere leerstoel, de Kuyper Kathe
der, op het gebied van de staats-
kunde aangeboden. De eerste
gastdocent die deze leerstoel zal
bezetten is prof. dr. N. Wolter-
storff, hoogleraar filosofie aan het
Calvin College in Grand Rapids in
de Verenigde Staten. Hij zal over
de „politieke consequenties van
de reformatie" een lezingencyclus
houden. Deze leerstoel werd
maandag door de voorzitter van
het bestuur van de vereniging, mr.
D. Schut, aangeboden.
Korean Herald", die door de
koreaanse ambassade ln Ne-
1 met grote IJver aan kran-
icties wordt toegestuurd,
fbt op 5 oktober een opmerke-
iricht op de voorpagina. Het
mtleend aan een interview
|rt WD-Kamerlid Ad Ploeg.
dat moment een bezoek
t aan Zuid-Korea, omdat hij
jen maakte over de demo-
Ie in dit land.
de dood van de vorige (ver-
president Park was er
het een nieuw democratise-
es op gang gekomen,
het leger, onder aanvoering
lTsjoen Doo Hwan, had daar
half jaar geleden met harde
d een einde aan gemaakt. Stu
ntenopstanden ln de stad
ringju erden op bloedige wij-
neergeslagen. opposanten van
ft militaire regiem verdwenen
ader enige noemenswaardige
xesgang achter de tralies en de
n werd onder zware druk ge
ld. De voormalige opposltielel-
rKim Dae Yung, die onder Park
op veertig procent van de
tmmen kon rekenen, werd door
militaire krijgsraad ter dood
roordeeld op beschuldiging van
«gverraad. Dat laatste zorgde
grote opschudding ln de wes-
wereld en was ook een van de
denen voor het Kamerlid Ploeg
azich ter plekke op de hoogte te
i«n stellen.
meldt nu „The Korean He-
Volgens deze krant heeft
loeg de hoop uitgesproken dat
int Tsjoen erin zal slagen
doel van zijn bewind het
in van een democratische
itaat te bereiken.
It. dat Tsjoen zo'n staat na-
heeft Ploeg als we „The
an Herald" mogen geloven
onderkend. Verder zegt hij ln
rt onderhavige bericht: „Presi-
wit Tsjoen is een sterke man met
militaire achtergrond. Ik hoop
hij slaagt."
it het VVD-Kamerlid dan ach
het regiem van Tsjoen? Is hij
ter dood veroordeelde opposi-
"leider Kim vergeten?
nt
iat
dicK even gebeld. Een lange
•m woorden wordt ons deel.
oudlandmachtkolonel vertelt
Zijn betrokkenheid bij Zuid-
wea, daterend uit de Koreaanse
Wog. Dat hij gedurende zijn be-
heeft gesproken met studen-
hoogleraren, ambassadeurs,
n ai e minister-president, vrienden
Inde ter dood veroordeelde Kim
rtfff i .n hem wel was 8et>leken dat
*[11 algemeen vertrouwen heer-
jde 8terke 1117,1 van Tsjoen.
mit« deze maar aan een aantal
fundamentele democratische
voorwaarden zou voldoen.
Zoals: dat hij slechts gedurende
één termijn president zou blijven
(is zes jaar), dat hij de staat van
beleg zou opheffen en dat hij bin
nen het Jaar de vorming van een
burgerlijke regering zou bewerk
stelligen.
Misbruikt (8)
Ploeg: „In al die gesprekken heb
ik heel duidelijk afstand genomen
van de militaire regering van
Tsjoen, want ik ben het op een
aantal punten helemaal niet met
hem eens. En ik heb ook herhaal
delijk bijna tot vervelens toe
de zaak van Kim onder de aan
dacht gebracht en mij uitgespro
ken tegen die ter dood veroorde
ling"
Dat dit allemaal niet tot uitdruk
king komt ln „The Korean
Herald", wijt het Kamerlid aan de
censuur. „Want lk heb bijvoor
beeld ook gezegd dat ik Tsjoen het
voordeel van de twijfel gun Ik heb
gezegd dat lk ln Kwangju ben
geweest. Dat staat er allemaal niet
ln en dat ls Jammer. Daardoor
staan sommige uitspraken ln een
wat andere context. Maar ik heb
ook heel duidelijk gepleit voor de
spoedige vorming van een burger
regering. En dat staat er wel in.
Daarom vind ik dat die krant het
onder de huidige omstandigheden
toch nog redelijk heeft weerge
geven."
Blijft natuurlijk toch nog de vraag
of Ploeg niet door The Korean
Herald" Ls misbruikt „Ik heb dat
risico voor mezelf Ingecalculeerd."
zegt het Kamerlid. ,Jk heb bij
voorbeeld ook voor de Koreaanse
televisie gesproken en lk weet na
tuurlijk niet wat ze daarvan heb
ben geknipt Maar lk denk dat
mijn boodschap vla gesprekken
met allerlei mensen wel voldoende
ls overgekomen."
Tijd is rijp
En de Tweede Kamer liet het
afweten. Bittere taal, uit één van
de vele pamfletten, stencils en an
dere documenten die de buiten
parlementaire actie „Dodewaard
gaat dicht" heeft voortgebracht
Het kan niemand ontgaan zijn: de
deelnemers aan de actie hebben
niet bijster veel vertrouwen in het
doen en laten van de Kamer.
Met de actie zelf heeft die Kamer
zich de afgelopen maanden de
plannen dateren uit het voorjaar
precies tweemaal beziggehou
den. Eenmaal ln de vorm van een
hoorzitting, gehouden op verzoek
van bezorgde belanghebbenden
(gemeente Dodewaard, milieuor
ganisaties). Het resultaat was een
oproep aan de regering om toch
„Iets" te zeggen aan het adres van
de actlevoerders-ln spé.
De tweede parlementaire bemoei
enis met „Dodewaard gaat dicht"
dateert van twee weken geleden,
toen de „grote drie" uit de Kamer,
de fractieleiders Den Uyl, Lubbers
en Rietkerk, bezorgde woorden
spraken, niet zozeer over kern
energie, maar vooral over het
vraagstuk van orde en veiligheid.
Daar ging het ln de hooizlttng ook
over.
Maar zie, de actie ls nog maar net
op gang of parlementariërs roeren
het gevoelige onderwerp de
kernenergie zelf aan. Ineke
Lambers (D"66) lanceert zater
dag. voor de radio het Idee om
de langverbeide maatschappelij
ke discussie over (kern) energie
maar te vergeten. Het parlement
moet zelf het heft ln handen ne
men en zorg dragen voor véél in
spraak.
Een dag later de blokkade ls
volop aan de gang treedt Kees
Zijlstra (PvdA) ln de publiciteit.
De actie moet „verlegd worden ln
de richting van het parlement",
luidt de boodschap.
Wat bezielt de twee Kamerleden?
Hadden zij die behartenswaardige
woorden niet eerder kunnen spre
ken. bijvoorbeeld om het vertrou
wen in het parlement Ietwat op te
vijzelen?
Zijlstra meent dat hij als „Indi
vidueel kamerlid" overigens wel
degelijk „op het Juiste moment"
heeft gesproken. Zijlstra: „De tijd
was er rijp voor. Toen bleek dat de
actie geweldloos kon verlopen
een felicitatie waard leek me
het klimaat geschikt. Ik hoop dat
de actievoerders hun afhoudende
opstelling tegenover het parle
ment laten varen, en contact met
ons opnemen."
Er zou gesproken moeten worden
over de geheime contracten van
de twee Nederlandse kerncentra
les met zogeheten opwerkingsfa
brieken ln het buitenland. Zegt de
Kamer „nee" tegen die contrac
ten, dan gaat Dodewaard tóch
dicht.
Zegt de Kamer echter ,Ja", dan
zien de actievoerders hun wens
niet ln vervulling gaan, en zal het
vertrouwen ln het parlement er
niet groter op worden. Zijlstra:
„Men weet dan ln elk geval wie ln
de kamer vóór of tegen ls. Bruik
bare Informatie met het oog op de
verkiezingen."
Kamerlid Ineke Lambers vond
eveneens de tijd rijp voor een nut
tige suggestie vanaf het Binnen
hof. maar: „los van de actie". Het
Kamerlid: „Ik denk niet dat uit
spraken op een eerder tijdstip het
vertrouwen in het parlement ver
sterkt zouden hebben. De houding
van de actievoerders bood geen
enkel aanknopingspunt. Ze willen
de parlementaire besluitvorming
niet beïnvloeden, maar forceren.
Bovendien, we mogen onszelf niet
vatbaar maken voor chantage,
voor dreiging. Pas de laatste da
gen. toen ledereen sprak over ge
weldloosheid. is er een gespreks-
basls ontstaan."
We zullen, belooft het Kamerlid,
nog meer horen over haar sugges
tie. Zelfs als de acties lang en
breed voorbij zijn.
Onderzoek
Verheul onderstreept in zijn rede
het belang van het wetenschappe
lijk onderzoek. „In de beginperio
de lag het accent op onderwijs, in
de laatste decennia wordt in toe
nemende mate aandacht besteed
aan de onderzoektaak. Hiervoor
wordt waardering ondervonden, al
moet worden gezegd dat het ver
der ontwikkelen en verdiepen van
het onderzoekprogramma nog ho
ge prioriteit behoeft. De weten
schap bezien wij anders dan in
1880."
„Nu ervaren wij steeds meer de
Van onze parlementsredactie
DEN HAAO Minister Pais (onderwijs) streeft er nog steeds
naar de nieuwe opleidingen voor leraren basisonderwijs op 1
augustus 1983 te laten beginnen. Op hetzelfde tijdstip zou de
wet op het basisonderwijs (integratie van kleuter- en lagere
school) van kracht moeten worden.
De Tweede Kamer begint van
daag, na enkele stemmingen, aan
de behandeling van de begroting
van minister Ginjaar van milieu
hygiëne, daarna komt de begro
ting van minister Braks van land
bouw en visserij aan de orde.
Tot slot behandelt de Kamer het
wetsvoorstel om gemeenten een
•voorkeursrecht toe te kennen bij
de aankoop van onroerend goed.
Dit blijkt uit een voorlopige beleids
notitie van de minister, waarin hij
uiteen zet hoe de bestaande opleidin
gen voor kleuterleidsters en pedago
gische academies zullen opgaan ln de
opleidingen-nleuwe-stijl. Volgende
week zal Pais over zijn plannen gaan
praten met de overkoepelende onder
wijsorganisaties.
In zijn notitie erkent de bewindsman
dat het tijdschema voor de omscha
keling van de opleiding krap ls. In de
Tweede Kamer is al grote twijfel uit
gesproken over de vraag of 1 augus
tus 1983 voor de samensmelting van
kleuter- en lager onderwijs wel haal
baar ls.
Pais wil ln december een wetsont
werp bij de Tweede Kamer Indienen
als eerste aanzet voor de omschake-
lingsoperatle. Hij denkt daarbij aan
een overgangsrecht, dat zowel de be
ëindiging van de oude opleidingen als
het opzetten van nieuwe opleidingen
regelt.
Op 1 augustus 1983 mogen de oude
opleidingen geen nieuwe eerste leer
jaar meer beginnen. Leerlingen die op
dat moment nog met een oude oplei
ding bezig zijn, kunnen die gewoon
afmaken.
Voor het opzetten van de nieuwe op
leidingen wil de minister een over
gangsplan maken waarin staat welke
scholen per 1 augustus 1983 voor be
kostiging in aanmerking komen. De
HOOOEVEEN (ANP) In het
bejaardentehuis de Westerkim
ln Hoogeveen vierde de heer
Jan Ntjenhuls gisteren zijn
107dq verjaardag. Hij ls niet
alleen de oudste inwoner van
Drente, maar sinds enkele
maanden ook van heel Neder
land. Bij de vele gelukwensen
waren ook bloemen en brieven
van koningin Beatrix en van de
commissaris der koningin in
Drente, mevrouw mr. A. P.
Schllthuls. De heer Nijenhuls
was vroeger scheepstimmer
man en heeft zijn hele leven ln
Hoogeveen gewoond. Hij ls
nooit getrouwd geweest en
heeft ook geen familie meer.
oude opleidingen moeten vóór 1 fe
bruari 1982 een aanvraag indienen
om in dit plan te kunnen worden
opgenomen. Mocht het doel vla-het
eerste overgangsplan niet worden ge
haald, dan komt er het jaar daarop
een aanvullend plan voor de bekosti
ging van scholen per 1 augustus 1984.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM De raad van be
stuur van Rljn-Schelde-Verolme
(RSV) en de Industriebond FNV heb
ben opnieuw geen uitweg gevonden
uit de problemen rond de voorscho
tregeling voor een groot deel van het
produktiepersoneel. Er ls ook geen
datum voor een volgend gesprek af
gesproken. Wel ls overeengekomen,
dat RSV zijn standpunt zal samen
vatten ln een brief, die eind deze week
naar de bond gestuurd zal worden
„Dit ls een uiterst complexe zaak,
waarover we nog eens rustig moeten
nadenken, alvorens de dingen op een
rijtje te zetten." aldus de woordvoer
der van RSV. Of ln de brief alsnog een
opening gemaakt zal worden voor een
nieuwe (vierde) overlegronde, kon de
woordvoerder van RSV niet zeggen.
Volgens Ties Hagen van de Industrie
bond FNV is het ln leder geval een
duidelijke zaak, dat de standpunten
op dit moment nog ver uit elkaar
liggen. „We hopen dat de brief van
RSV voldoende aanknopingspunten
zal bieden voor een nieuw gesprek,"
aldus Hagen.
De problemen bij RSV spitsen zich
toe op de vraag, welke uitkering het
produktiepersoneel krijgt, als voor
schot op een betere functieverdeling:
de veertig gulden per maand die na
de staking bij de RSV-werf De Schel
de ln Vllsslngen voor het hele perso
neel ls overeengekomen, of daarnaast
ook nog eens de vijfentwintig gulden
per maand die ln de principe-overeen
komst voor de metaal-CAO ls vastge
legd.
OOSTERHOUT (ANP) De recher
che heeft twee nieuwe aanhoudingen
verricht na de schietpartij van afgelo
pen zaterdagavond ln Oosterhout.
Daarbij kwam de 23-Jarige Hassan
Karademir om het leven.
Ie J
n,d
Uw reisbureau kan u snel boeken voor
de Griekse zon in Athene.op Rhodos of
op Kreta.
Laat u eens adviseren door de
Oe Griekse Nationale Organisatie Voor Toerisme
Leidsestrast 13. Amsterdam.
Tel.: 020-25 4212.
