anpak christenen it Turkije harder Romme, uitermate knap politicus 'Investeer aardgasgeld milieuvriendelijk' eldplicht voor poging It boycot van Israël Rotterdams geestelijke gezondheidszorg beter Surinaams gezin moet uit kelderbox Eerste buurtbus voor gebruikers van de rolstoel Speuren in het brein Noodgebied wordt proefgebied g geen uitweg conflict bij RSV D. van der Stoep VOETEN IN DE AARDE DAG 18 OKTOBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 september 1980 werden, vroeg in de morgen, zeventien Turkse christenen in Twente jaltt en naar de Bijlmerbajes overgebracht. De drie gezinnen hadden twee weken tevoren aangevraagd en waren in afwachting van de uitslag van hun verzoek. Deze werd hen edeeld, toen zij al waren vastgezet: uitwijzing naar Turkije, geen mogelijkheid om hier te ten op de uitslag van een herzieningsverzoek. Ook de kans om ons land op eigen mheid te verlaten en eventueel elders asiel te zoeken, kregen ze niet. Oor Plooy r in) ton families werden gevangen ge- één moment illegaal in te zijn gebleven. Eén gezin ja een kort geding Inmiddels k «jnen. de andere twee worden ig naar Turkije teruggestuurd met een gezin dat op 3 oktober fpakt Voor het eerst ls de Ne- dse overheid zo hard opgetre den gezinnen van Turkse ehrls- Wat met hen gebeurd ls, te- iet falen van het huidige beleid falen dat leidt tot maatregelen ota »duit Inhumaan genoemd moe- iiï DTden uj. nblemen met de Turkse Christe- spra at*1*" 11161 van vandaag of gis- Sinds 1975 ls Almelo het voor ste opvangcentrum geweest jmeniérs. Hengelo is voor de frs. die voor het overgrote deel sn tot de Syrisch-orthodoxe Vooral In Hengelo leidt dit tot problemen Vele nieuwe asiel- kunnen slechts een dak bo- hoofd vinden door bij familie trekken De huizen worden te pigpen leidt tot interne spannln- n tot overlast voor de buurt. lelemmert het de Integratie van de nieuwe asielzoekers als de- die hier al langer zijn en op ^"Jroonnilmte, tijd en energie een beroep wordt gedaan andere mogelijkheid vor- de"overvolle pensions, waar de worden uitgebuit door jenaars die door hun hoge ln- ia hun hulzenbezlt kunnen ult- n en weer nieuwe asielzoekers Sten. Zo oefenen zij druk uit op Blngmarkt, hetgeen weerstand ((Nederlandse woningzoeken- Ittj islamitische Turken die jarenlang wachten op een een mogelijkheid om het iten overkomen. len de Assyriêrs meer en meer ^tls probleemscheppers, terwijl in de grootste woonellende De noodkreet van de gemeenten over deze zaak |door het kabinet echter niet ord: het scheppen van woon- f elders ln het land zou slechts R asielzoekers aantrekken al- Eatssecretarls Haars namens Inet. trvolle hulzen en pensions, onze- ver de uitslag van het asielver- proberen de meeste Turkse lenen de tijd door te komen. |n mogen ze niet. Nederlands wn zich aanpassen aan onze ftrtng is onder deze omstan- ■h weg erg moeilijk. Als na één ft jaar alle beroepsmogelijkhe- Kn uitgeput en ze worden ultge- naar Turkije zijn ze er nog slechter aan toe dan vóór hun vertrek Nederlandse taal en cultuur eigen te uit dat land. Toch ls dét de toekomst die het ministerie van Justitie voor tachtig 4 negentig procent van hen ln gedachten heeft. Positie De oorzaak van deze grote problemen ligt allereerst ln de benarde positie van de Armeniërs en Assyriêrs ln Tur kije. De Nederlandse regering ls vol doende van hun situatie op de hoog te. maar wenst geen grote aantallen van hen toe te laten. Een verstandige politiek zou zijn dit te erkennen: Ne derland zou dan evenals Zweden jaar lijks een aantal Turkse christenen kunnen opnemen als bijdrage tot een internationale aanpak van het pro bleem. Dat zou wel betekenen dat spontane asielzoekers consequent moeten worden afgewezen dan wel doorverwezen naar andere landen. Dat ls zeer pijnlijk en onbevredigend want het is een erkenning van het feit dat Nederland niet iedereen wil hel pen die hulp nodig heeft. Toch ls die situatie voor de Turkse christenen verre te verkiezen boven de huidige, waarin velen hun schepen achter zich verbranden om later ln een nóg ern stiger situatie terug te keren. maken. Chaotische toestanden en so ciale spanningen zoals ln Hengelo kunnen dan worden vermeden De Inzet van vele organisaties en vrijwil ligers kan dan werkelijk worden be nut voor de toekomst van de Turkse christenen. Het ls triest om te beden ken dat veel van die energie nu wordt besteed aan het begeleiden van men sen die uiteindelijk worden terugges tuurd en wier toekomst door hun verblijf ln Nederland Juist ultzichtslo- zer wordt. Andere weg BOXMEER (ANP) Vanaf donderdag 23 oktober rijdt er ln Brabant een buurtbus die geschikt ls voor rolstoelgebrui kers. Op die dag wordt name lijk ln Boxmeer een speciaal voor dit doel aangepaste buurt bus ln gebruik genomen. Het ls voor het eerst dat er ln Neder land een dergelijke bus op de weg komt. De ingebruikne ming in Boxmeer zal geschie den door de Brabantse gedepu teerde dra. J. de Qeus en A. Keusters. directeur van de stichting voor revalidatie ln Noord-Brabant sontwerp naar Raad van State: onze parlementsredactie HAAG Nederlandse bedrijven worden verplicht de ster van economische zaken ervan op de hoogte te stellen Ij te maken hebben gekregen met een buitenlandse ot. Dit staat in een wetsontwerp dat de regering voor ts naar de Raad van State heeft gestuurd. Het wetsontr vil de nadelige gevolgen in Nederland van buitenlandse otmaatregelen zoveel mogelijk beperken. •etsontwerp is door de regering *gd omdat Nederlandse bedrlj- ch in het kader van de Arabi- •oycot tegen Israël aan dlscrimi- van joodse bedrijven en Israêli- Iprodukten blijken schuldig te L Volgens het wetsontwerp een betrokken bedrijf overigens zeggen hoe het op de boycotei- •ft gereageerd •lichting ook dal te vermelden lelijk strijdig zijn met het dat niemand gedwongen torden zichzelf te beschuldigen rafbare feiten. Die feiten kun- »el blijken als de minister van mische zaken nadere inlichtin- ril hebben, maar de minister die niet vragen speciaal om feiten op te sporen wetsontwerp is verder de ïn- geregeld van een speciale commissie buitenlandse boycotmaat regelen Deze commissie behandelt klachten van Nederlandse inwoners en bedrijven die zich door een buiten landse boycot geschaad voelen en geeft ook beleidsadviezen aan de mi nister van economische zaken Het kabinet had de meldingsplicht en de commissie ln oktober 1977-1979 aan de Tweede Kamer toegezegd Tot nu toe heeft het kabinet helaas gekozen voor een andere weg: de ont kenning van het collectieve karakter van het probleem. Men zweert bij een ..Individuele beandering". hetgeen In houdt dat ieder serieus asielverzoek ln behandeling wordt genomen, en dat wordt bekeken of „klemmende redenen van humanitaire aard" zich tegen terugkeer verzetten. Hiertegen ls formeel weinig bezwaar te maken, doch het leidt in de praktijk volgens een welhaast IJzeren logica tot een steeds Inhumaner beleid doordat de regering zoekt naar mogelijkheden om de stroom asielzoekers ln te dammen. Nederland zou zichzelf ook vele pro blemen besparen: Nu komen jaarlijks Dat betekent allereerst dat de rege- 400 tot 700 asielzoekers van wie uit- ring gedwongen ls te ontkennen dat eindelijk slechts 100 tot 200 mogen het geloof de oorzaak ls van de pro- blijven. In plaats daarvan zouden bij blemen ln Turkije. Zou zij dit niet voorbeeld 300 kunnen worden opge- ontkenne, dan zouden alle Assyriêrs nomen, die beter kunnen worden ge- en Armeniërs uit dat land met succes spreid en begeleid en die door hun asiel kunnen aanvragen. Daarom zekere toekomst ook veel meer gemo- gaat men uit van de fictie dat per- tlveerd en ln staat zullen zijn zich de soonlijke omstandigheden (en niet het geloof op zichzelf) de oorzaak van de problemen vormen. Iedere asiel zoeker wordt daarom gevraagd aan te tonen dat zijn specifieke omstandig heden terugkeer gevaarlijk maken. Iedere globale uitspraak wordt ver meden. De ervaring van de Turkse Christe nen ls echter dat het geloof wél de oorzaak van de problemen ls. en dat persoonlijke omstandigheden deze hoogstens kunnen verscherpen of verzachten. De criteria waarop het ministerie van Justitie beoordeelt sluiten iet aan bij hun ervaring, zijn onbegrijpelijk en onvoorspelbaar voor hen. Wanneer familieleden van uit Turkije Informeren naar de kans op asiel ln Nederland dan kunnen zij niet antwoorde, men kan het slechts proberen. Daarom hebben de criteria geen Invloed op de stroom asielzoe kers Evenmin werkt het systema tisch terugschroeven van het aantal verleende verblijfsvergunningen (1979 35 procent. 1980 10 tot 20 pro cent) afschrikkend. Voor wie ln het nauw zit ls een kans een kans. Men rekent niet ln percentages. Een tweede gevolg van de „individue le benadering" ls de weigering van het kabinet om de problemen ln Twente te helpen oplossen. Blijkbaar leeft de hoop dat deze problemen een afschrikkende werking hebben en neemt men de sociale gevolgen op de koop toe Een derde gevolg ls dat humanitaire overwegingen een steeds kleinere rol spelen bij de be handeling van de asielzoekers. Wat op 26 september met de drie gezinnen gebeurde ls een voorlopig dieptepunt in een ontwikkeling die al een tijd lang aan de gang was. Kennelijk kan elke Turkse christen die legaal op antwoord van het ministerie wacht nu van de ene op de andere dag ln de gevangenis belanden. Deze moedwil lige opvoering van de angst en span ning binnen een reeds klemgezette gemeenschap kan grote sociale onge lukken veroorzaken. Het valt te hopen dat het kabinet niet voortgaat op deze heilloze weg. Het pleidooi voor een bepaald aantal is niet nieuw maar vindt nog steeds geen gehoor „Tot blijvende schade van de Nederlandse samenleving," al dus de Stichting Oecumenische Hulp aan Kerken en vluchtelingen Cor Plooi) is mis hulpverlener gerui me tijd betrokken bij de problemen vmn de Turkse christenen. door dr. A. Veerman Romme overleden. Ik denk dat dit bericht heel wat jongeren in de hedendaagse politiek weinig of niets zegt. Zo betrekkelijk ls politieke bekendheid. Want Romme is al bijna twintig Jaar van het politieke toneel verdwenen. Maar daarvóór werd het gezicht van de Nederlandse politiek ln belangrijke mate mee bepaald door de geest, de gedachtenwereld en het politieke beleid van deze grootste Roomse politicus van na de jongste oorlog. Hoe zagen wij. Jongeren die ln die tijd mee gingen doen. hem? Hij was de verpersoonlijking van de katho lieke politiek, van die sector van de confessionele politiek. HIJ was het. die ln de naoorlogse tijd de katho lieke politiek deed herleven ln de KVP. die hij als Iets nieuws. Iets eigentijds Introduceerde. In de the oretische benadering, want stel de hij deze katholieke partij was zo algemeen, dat Je niet katholiek hoefde te zijn om het program te aanvaarden Dat was dus de open partij vóór De Zeeuw. En hij trok het door ln de praktijk, want aan de rivaliserende Partij van de Arbeid bood hij aan, met een gelijkluidend program de verkiezingen 1946 ln te gaan. Dat tekent hem als de scherpe spe ler. de grote tacticus. En niet zonder succes; het aantal geestverwanten, dat voor de doorbraak koos. was naar verhouding gering, zeker ge zien de aanhang die de Nederlandse Volksbeweging aanvankelijk ln kat holieke kring had gevonden. De doorbraak mislukte, de grote verlie zen van de KVP. in het bijzonder beneden de Moerdijk, kwamen pas na Romme's vertrek uit de prakti sche politiek. Want men moet de enorme Invloed van deze ene man, in de praktische politiek, via de partij en via zijn krant hij was staatkundig hoofdredacteur van de Volkskrant niet onderschatten. Met Drees bepaalde hij tot de Jaren zestig het gezicht van Nederland. De grote tacticus, zo zagen wij hem ook in de Indonesische problema tiek Of hij de ontwikkeling daar ginds tijdig wezenlijk. Innerlijk aan vaard heeft, waag lk te betwijfelen. Daarvoor legde hij daaraan (overi gens met goedvinden van de PvdA) te veel hindernissen in de weg. ik denk aan de aankleding van het akkoord van Linggadjati. aan de beide politionele acties. Maar hij was genoeg realist om niet te zeer tegen de stroom der geschiedenis op te roeien. En te veel tacticus om de ogenschijnlijk best bereikbare oplossing niet te verwerpen. Maar het zij zo; lk denk dat er weinig Nederlanders zijn. die de beëindi ging van ons koloniale regime met vreugde en voldoening voor hun geest halen Waren wij als volk na de zware Jaren van de oorlog wel tegen dit historisch vraagstuk opge wassen? Ook Romme, maar hij niet alleen, heeft aan ons volk, aan zijn mensen in die Jaren op dit punt niet die leiding gegeven, die een groot staatsman waardig zou zijn. Ik vind het tenslotte typerend, dat hij ln die jaren steeds de fractielei der geweest is. dat wil zeggen ken nelijk meer de politieke leider van zijn groep dan de voorganger van ons volk geweest is. Politiek leider, dat was hij. En hij gaf het leider schap niet uit handen. Bij verkie zingen. bij formaties zette hij de koers van zijn groep en daarmee in berlangrijke mate van de Neder landse politiek uit. En wie hem in de Kamer bezig zag en hoorde, vanaf zijn achterste bankje, begreep dat niets zijn waakzaam oog ontging. Op een in 1963 ln Den Bosch gehou den KVP-bljeenkoms» kreeg pro fessor Romme applaus. Naast Romme op de eerste rij van liuks naar rechts: de toenmalige com missaris van de koningin in Noord- Brabant, mr dr C. N. M. Kortmann, de toenmalige staatssecretaris prof dr H. H. Janssen, staatssecretaris P. S. J. de Jong (die later minister president zon worden), de toenma lige minister V. G. M. Marijnen (eveneens een toekomstig premier), minister mr J. M. A. H. Luns, minis ter-president dr J. E. de Quay (ten dele zichtbaar, achter Luns), minis ter mr J. M. L. Th. Cals (ook toe komstig premier), staatssecretaris mr Th. H. Bot, staatssecretaris E. G. Stijkel en staatssecretaris dra W. K. N. Schmelxer. Een ministerschap (hij was minister van sociale zaken van '37 tot '39 ln het vierde kabinet-Colljn) ambieer de hij kennelijk niet meer. Maar het politieke leiderschap was hem op het lijf geschreven. Ik heb hem te weinig persoonlijk gekend om er meer over te schrij ven, maar lk ben overtuigd dat de kerk en haar genademiddelen hem zeer dierbaar waren. Ik geloof dat terecht het zakelijke in dit memori- am voorop staat Want hij blijft wat wij hem vonden, een uitermate knap politicus, die ln zijn tijd, vijf tien jaar lang, vaak een beslissende invloed had. Maar niet een man wiens naam in de harten van velen gegrift staat In paradisum deducant te angeli (Dat de engelen u in het paradijs geleiden). Dr. A. Veerman is lid van de Twee de Kamer voor het CDA. ADVERTENTIE De Dienst Wetenschapsvoorlichting organiseert op woensdag 5 november in de Jaarbeurs Congreszaal in Utrecht hel forum Hersenwerk Zes vooraanstaande inleiders over ontwikkeling en herstelvermogen van de hersenen, oorzaken van verslaving en acupunctuur, psychofarmaca en gestoord gedrag, hel groetende dementie-probleem. ethische normen en juridische regels. Een panel stelt kritische vragen aan de inleiders. n: toegang f 30,-; lunch f 15.-. Opgeven door overmaking van de kosten op postgiro 72221 Ln.v. KNAW. te Amsterdam met vermelding "forum Hersenwerk" Meer informatie bi| Dienst Wetenschapsvoorlichting bij de Kon. Ned. Akademie van Wetenschappen. Nieuweztjds Voorburgwal 120.1012 SH Amsterdam, lel (020)232304 onzer verslaggevers ERDAM De raad van be- van Rijn Schelde Verolme en de industriebond FNV heb- (isteren opnieuw geen uitweg 1en in het conflict rond de ïot-regeling voor een groot 'an het produktiepersoneel. De ■tkingen worden maandagmid- n> 4 uur voortgezet De proble- bij RSV spitsen zich toe op de welke uitkering het produktie- ®eel krijgt of voorschot of een functieverdeling R8V-directie houdt vast aan de' gulden per maand die na de ;'në bij de RSV-werf De Schelde lissingen voor het hele personeel yereengekomen. maar de indu- 'bond FNV eist daarnaast ook vijfentwintig gulden per "14 die in de principe-overeen voor de metaal-CAO is vastge Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Deskundigen op het gebied van de geestelij ke gezondheidszorg zijn het tijdens een congres in Kopenha gen eens geworden over een plan dat een eind moet maken aan de noodsituatie en de tekorten die Rotterdam kent op dit punt. Het plan kan echter ook op andere grote steden in Europa toegepast worden Binnen vijf tot tien jaar zal de Rotter damse regio (1,3 miljoen inwoners) ingedeeld moeten worden in sectoren van elk zo n 300.000 inwoners. Elke sector zal 411e voorzieningen op het gebied van de geestelijke gezond heidszorg moeten hebben Deze re gio's zullen weer verdeeld moeten worden in „wijkerf' met een inwoner tal van 30.000 tot 60.000 Op dit niveau zullen de gespecialiseerde voorzieningen moeten komen en zal in nauwe samenwerking met huisart sen. wijkverpleegsters en maatschap pelijk werkers hulp moeten worden verleend Voordeel van deze opzet, die volgens de deskundigen nauwelijks extra ADVERTENTIE NIEUW in de boekhandel van de schrijver van o.m. August en Alida, Daatje en ik, Laterveer wil het rechte weten (geb 1906) 151 bi? in band me» stofomslag 19.30 uitgave van Bosch Ar Keuning nv Het verhaal speelt zich af tussen 1910 en 1920 in een buurtschap van een Zuidhol lands dorp, bevolkt door veehouders en tuinders. Hoofdpersoon is een jongen uit een 'Kuypenaans' gezin. We maken hem, en de talrijke mensen om hem heen, mee vanaf zijn lagere school-leefti|d tot kort na de voortijdige afsluiting van zijn gym nasiale opleiding en zijn eerste stappen in de samenleving. School, kerk. staat, maatschappij, ziekte, dood, zonde, spel, sex en liefde komen in deze onmiskenbaar autobiografisch getinte roman op gevoeli ge en badinerende wijze aan de orde Een iuweelt|e' geld hoeft te kosten, is dat de gezond heidszorg toegankelijker wordt en dichter bij de mensen komt. waar door veel eerder gesignaleerd kan worden welke hulp nodig is Grote psychiatrische ziekenhuizen ver van de bewoonde wereld zullen geleide lijk aan plaats moeten maken voor kleinere voorzieningen in de woon wijken Rotterdam is gekozen als ..proefge bied'omdat iedereen het erover eens is dat er in deze stad snel iets moet gebeuren om de geestelijke gezond heidszorg uit het slop te halen Hoe „rot" de situatie is. illustreren vol gens dr. H. J Schneider, hoofd van de afdeling sociale psychiatrie van de gemeente Rotterdam en initiatiefne mer tot het congres, de volgende cij fers; Rotterdam heeft vijf vrij geves tigde psychiaters Amsterdam heeft er 150 Er is een wachtlijst van vijfhonderd demente bejaarden die dringend opgenomen 2ouden moeten worden Voor vijftig procent van de mensen die verpleegd zouden moeten worden in het psychiatrisch zieken huis Delta in Rotterdam, is er geen plaats Veel patiënten worden opge nomen in instellingen die daarop wat personeel en accommodatie betreft niet op berekend zijn. Tussen de ver schillende instellingen is er niet of nauwelijks samenwerking Van een onzer verslaggevers UTRECHT De extra-aard- gasbaten (1,3 miljard gulden) kunnen worden gebruikt voor een industriële ontwikkeling in het Oostgroningse Eems- mondgebied die geen extra- druk op het kwetsbare milieu legt. De activiteiten die in dit gebied kun nen worden gestimuleerd, liggen op het terrein van energiebesparende technieken. zuiveringsapparatuur. hergebruik, ontzilting en alternatieve energiebronnen De directeur van de Stichting Natuur en Milieu, dr Peter Nijhoff. pleitte hiervoor tijdens het gisteren in Utrecht gehouden symposium Wad den-duinen-delta Nijhoff wees erop dat het milieukundig studiecentrum van de universiteit van Groningen heeft aangetoond dat een volwaardi ge industriële ontwikkeling aan zowel de Westduitse als Nederlandse zijde van de Eemsmond mogelijk is zonder verhoging van de belasting van het milieu. De huidige plannen tot indu strialisatie in het gebied betekenen echter een gevaar voor de natuurlijke waarden van de EemsGollard. waar Natuurmonumenten met steun van de overheid en particulieren vierdui zend hectare wil aankopen, aldus Nij hoff Het Nederlands kustgebied ligt in de brandingszone van maatschappelijke activiteiten, die een dikwijls onom keerbare negatieve invloed hebben op natuur en milieu Het is daarom noodzakelijk randvoorwaarden te stellen aan economische activiteiten en grenzen te stellen die met mogen worden overschreden. Dat betekent niet, zo vertelde Nijhoff. dat de na tuur- en milieubescherming de econ- mische exploitatie van ons kustge bied wil blokkeren. Zij wil echter wel de roofbouw op de natuurlijke rijk dommen tot stand brengen Werkge vers. vakbeweging en overheid moe ten creativiteit en vindingrijkheid aan de dag leggen om het werkeloos- heidsvraagstuk de baas te worden zonder aantasting van natuur en mi lieu Dat kan. zei Nijhoff. bij voor beeld in Oost-Groningen Studie Nijhoff deelde verder mee dat de stichting en zeventien andere organi saties. waaronder Natuurmonumen ten. de ANWB en het Visserijschap, hebben besloten een studie te laten maken naar de ontwikkeling van het IJsselmeer (een van de belangrijkste watervogelgebieden in Europa) zon der een ingepolderde Markerwaard De regering heeft dit nagelaten en dit evenmin in de besluitvorming (het kabinet-Van Agt heeft in principe tot inpoldering besloten) betrokken. De studie zal worden uitgevoerd door een Ingenieursbureau en enkele we tenschappelijke instituten. Een sub sidie-aanvraag voor deze studie bij het ministerie van verkeer en water staat bleef tot nu toe onbeantwoord, aldus Nijhoff. ARNHEM (ANP) Het Surinaamse gezin Siewram (man. vrouw en drie kinderen) moet de kelderbox in een flatgebouw aan de Valkenlaan in Doorwerth. waar het sedert medio augustus woont, voor het einde van deze maand hebben verlaten Centra le woninstichting Renkum is ge machtigd de politie in de schakelen als de familie toch blijft zitten Dat is het gevolg van de uitspraak van de president van de rechtbank in Arnhem, mr J. Schaafsma. in het kort geding, dat de woningstichting had aangespannen tegen de huurster van de betrokken kelderbox Zij is familie van de Siewrams en woont in het betrokken flatgebouw Mr Schaafsma droeg haar op de kel derbox op straffe van een dwangsom van vijftig gulden per dag (met een maximum van vijfduizend gulden) vóór 1 november te ontruimen. De familie Siewram moet zich daarbij neerleggen Mr Schaafsma vindt het belang van het Surinaamse gezin, dat woonruim te moet hebben wil het in Nederland kunnen blijven, niet opwegen tegen het belang van naleving van de huur reglementen De woningstichting voerde vorige week bij de behande ling van het geding aan. dat in de kelderbox geen wc en geen kookgele genheid aanwezig is Het gezin Siew ram verblijft, sinds maart in Neder land De heer Siewram heeft werk in Ede. maar kan geen woning krijgen Aanvankelijk woonden hij en zijn ge zin bij de huurster van de kelderbox in. maar in augustus verhuisden zij naar beneden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 9