I
AANMELDING
Oproep
Chr. Ped. Akademie „De Klokkenberg"
Nijmegen
\V.&
J
j
cursus 1981/1982
er
Wat is „De Klokkenberg"?
De pedagogische akademie „De Klokkenberg'' te Nijmegen is de
oudste christelijke pedagogische akademie in Nederland. Ze
werd gesticht in 1846 door Mr. J. J. L. van der Brugghen. de latere
minister-president.
Volgend jaar viert „De Klokkenberg" dus haar 135-jarig bestaan.
„De Klokkenberg" dankt haar naam aan de zogenoemde heuvel in
de Nijmeegse binnenstad, waarop het oude instituut was gebouwd.
In de zestiger jaren is de kweekschool zoals zij toen heette
verhuisd naar de Ubbergseveldweg, een unieke situering aan de
rand van de stad en dichtbij het centrum. Op de plaats waar zich
bijna 2000 jaar geleden het castellum (de legerplaats) van het
Romeinse legioen bevond, staat nu het moderne gebouw en liggen
de sportzaal, de schooltuin, het basketbalveld en het sportterrein.
De zitkuil die drie jaar geleden door de ondheidkundige dienst is
gemaakt verwijst nog naar de waterput die aan het begin van de
jaartelling op die plek gesitueerd was. Vlakbij ligt de moderne
twaalfklasstge lagere school „De Klokkenberg" die onder hetzelfde
bestuur valt en fungeert als stageschool voor de akademiestu-
denten.
Identiteit
De christelijke pedagogische akademie „De Klokkenberg" heeft
nooit een uitsluitend prol christelijke opleiding willen zijn.
Ze heeft altijd bewust geen onderwijsgevenden opgeleid voor
scholen van slechts één bepaalde signatuur. Ze legt de verantwoor
delijkheid voor een keuze in dezen bij student en onderwijsgevende.
De identiteit van „De Klokkenberg" is er één van openheid voor de
ander en het andere.
Die „open identiteit" zal in de toekomst nog veel belangrijker
blijken te zijn. Willen wij als samenleving een meer betrokken en
tolerante houding ontwikkelen t.o.v. de bejaarde, de lichamelijk en/of
geestelijk gehandicapte, de buitenlandse werknemer, de homofiele
naaste, enz., dan moeten wij immers van jongsaf aan in dialoog
treden met mensen die er anders uitzien, anders doen. denken of
geloven.
Deze „open identiteit" wordt zowel door het bestuur, de docenten als
de studenten als een zeer belangrijk uitgangspunt voor het onderwijs
op „De Klokkenberg beschouwd. Dat deze visie gewaardeerd
wordt, blijkt uit het feit dat ongeveer 55% van de studenten van prot.
christelijke huize is en 36% van r.k. huize. 8% geeft „geen
godsdienst" op Een groot aantal openbare, bijzonder-neutrale.
rooms-katholieke en prot. christelijke scholen funktioneert als stage
scholen van „De Klokkenberg". Veel besturen van scholen met een
protestantse, katholieke, bijzonder-neutrale of ofienbare signatuur
benoemen graag afgestudeerden van „De Klokkenberg". Niet voor
niets is de aanmelding van eerstejaars op „De Klokkenberg" de
afgelopen jaren nauwelijks teruggelopen. Ook is het opvallend dat
een toenemend aantal tweedejaars en derdejaars van andere
opleidingen op „De Klokkenberg" zijn opleiding voortzet. In tegen
stelling tot vele andere akademies zijn hier dan ook geen docenten
afgevloeid.
Onderwijsideeén
Op „De Klokkenberg" probeert men de vemieuwingsideeén zoveel
mogelijk kansen te geven. Zelfwerkzaamheid, eigen inbreng en
eigen stellingname, groepswerk, integratie van vakken, dramatische
vorming, enz. komen nadrukkelijk aan de orde.
Het stageplan dat sterk op de praktijk \an de basisschool gericht is
staat centraal in de opleiding. Aandacht voor het probleemkind en
voor het onderwijs aan anderstaligen volgt rechtstreeks uit de
hiervoor genoemde identiteit.
De opleiding aan „De Klokkenberg" is duidelijk ook mede algemeen
vormend en niet alleen toegespitst op kennisoverdracht. Centraal
staat de persoonlijkheidsvorming van de a.s. onderwijzers en
onderwijzeressen. Met het oog hierop wordt het tegengaan van een
negatieve prestatie-, consumptie- en competitiementaliteit als
een belangrijke opgave voor de onderwijsgevenden gezien. Kinde
ren zullen nl. ook op school moeten leren dat het gericht zijn op de
ander en het andere het belangrijkste is.
De uit de diverse geledingen samengestelde akademleraad speelt
uiteraard een grote rol in dit alles. D.m.v deze akademieraad
beslissen de studenten en docenten samen over het reilen en zeilen
op „De Klokkenberg". De akademieraad stelt benoemingscommis
sies samen, doet bindende uitspraken in geval van onenigheid
tussen docent(e) en student(e). bepaalt leefregels, zorgt voor
voldoende inbreng van studenten m.b.t. het stage- en leerplan, enz
Het gaat nl. niet alleen om de drie jaar op „De Klokkenberg maar
ook om het latere beroepsfunktioneren van de a.s. onderwijsgeven
den. De basisschoolkinderen hebben recht op een goede begelei
ding tot mondige mensen. Bovendien zal meer dan voorheen in
de toekomstige basisschool de medezeggenschap van alle betrok
kenen gestalte krijgen. Een onderwijsgevende zal daar in de
opleiding vertrouwd mee moeten worden.
In diverse onderwijspublikaties van docenten van „De Klokkenberg
kan men de uitwerking van een aantal van deze onderwijsideeén
terugvinden.
De nieuwe basisschool
Omstreeks 1983 zullen alle kleuterscholen en lagere scholen samen
moeten gaan in de nieuwe basisschool voor 4-12 jarigen.
Deze integratie van kleuter- en lagere school wil de drempel tussen
kleuter- en lager onderwijs wegnemen
Een ononderbroken ontwikkelingsproces wordt zo mogetijk. Het zal
duidelijk zijn dat de opleidingsinstituten zich op deze veranderingen
dienen in te stellen. De afgestudeerden van nu en in de toekomst
zullen benoembaar zijn in alle klassen van de basisschool, dus voor
kinderen van 4 tot circa 12 jaar. De bedoeling is dat de opleiding over
enkele jaren 4-jarig wordt zoals ook bij de andere vormen van hoger
beroepsonderwijs het geval is. Degenen die zich in 1981 of 1982
aanmelden zullen nog echter in 3 jaar hun opleiding kunnen
voltooien.
„De Klokkenberg" blijft in Nijmegen
(in elk geval tot 1985)1
In het advies-spreidingsplan dat onlangs is gepubliceerd, wordt
minister Pais geadviseerd de huidige 135 opleidingsscholen voor
onderwijsgevenden voor kleuter- en lager onderwijs (o.k.'s en p a 's)
te vervangen door 61 geïntegreerde opleidingen voor het basison
derwijs.
Ook „De Klokkenberg" zal zich moeten ontwikkelen tot zo n geïnte
greerde opleiding De vraag is echter in welke plaats.
Tot 1985 blijft „De Klokkenberg" In elk geval in Nijmegen!
leder die zich dit of volgend jaar aanmeldt is er dus van verzekerd dat
hij/zij de studie in Nijmegen kan afmaken. Onze identiteit, onze
onderwijsideeén en het criterium van de levensvatbaarheid noodza
ken ons echter tot het uiterste d.m.v. parlementaire en buitenparle
mentaire akties en publikaties te blijven strijden voor het behoud van
„De Klokkenberg" ook na 1985 in Nijmegen (zie kolom
hiernaast).
De struktuur van de opleiding
In het eerste en tweede studiejaar zijn de volgende vakken
verplicht: opvoedkunde, psychologie, algemene didaktiek. Neder
lands. godsdienst, dramatische vorming, culturele en maatschappe
lijke vorming, handenarbeid, textiele werkvormen, tekenen, muziek,
bewegingsonderwijs, e.h.b.o.. rekenen, verkeersonderwijs. schrij
ven. spraakverbetering en de zgn. bang-vakken: biologie, aardrijks
kunde. natuurkunde en geschiedenis.
Bij het merendeel van de hierboven genoemde vakken staat niet de
uitbreiding van kennis in die vakken centraal, maar de persoonlijke
vorming en het leren lesgeven. De praktijk in de basisschool is dan
ook de spil waar onze opleiding om draait
In het derde studiejaar komen de volgende vakken aan de orde:
opvoedkunde, orthopedagogiek, psychologie, didaktiek. Nederland
se taal- en letterkunde, culturele en maatschappelijke vorming, één
van de expressievakken (incl. bewegingsonderwijs) en één van de
zgn. bang-vakken of rekenen. De voortgezette praktische vorming
vindt plaats in kleuter- en lagere scholen, in scholen voor speciaal
onderwijs (bijv. lom-, m.l.k.-, z.m.l.k.-. z.m.o.k.-onderwijs) en/of
scholen voor voortgezet onderwijs.
Aan het eind van het derde jaar woAlen examens afgenomen door
de docenten onder toezicht van njksgecommitteerden. Een gedeelte
van de stof wordt tijdens het laatste jaar geabsolveerd
Om in het bezit te komen van het IKOS-. NPB- of DBO-examen
kunnen de studenten deelnemen aan een fakultatief examen ter
afsluiting van het gevolgde godsdienstonderwijs.
Toelatingseisen
Tot het eerste leerjaar kunnen worden toegelaten, zij die in het bezit
zijn van het diploma havo, gymnasium, atheneum, v.h.b.o.-nieuwe
stijl, de akte van bekwaamheid als kleuterleidster/der. daarmee
gelijkgestelde diploma's en het zgn „duimdipioma"
Tot het tweede leerjaar kunnen slechts worden toegelaten, zij die in
het bezit zijn van een bewijs van overgang naar het tweede
studiejaar van een pedagogische akademie.
Tot het derde studiejaar kunnen worden toegelaten, zij die in het
bezit zijn van de akte van bekwaamheid als onderwijzer/es. een
verklaring van het 1e gedeelte van het staatsexamen volledig
bevoegd onderwijzer/es of een bewijs van overgang naar het derde
studiejaar
Toelatingsprocedure
Omdat wij niet weten hoe we in een toelatlngsgesprek/onderzoek
zouden moeten vaststellen wie over 3 jaar wel en wie geen geschikte
onderwijzer/es zal zijn. vinden wij een dergeli|k gesprek/onderzoek
niet juist.
We volstaan met het zenden van een brief aan de direkteur/dekaan
van je huidige school, waarin wij vragen ons slechts dan te berichten
wanneer er twijfel bestaat over iemands geschiktheid of wanneer er
aanwijzingen zijn om aan te nemen dat een leerling niet op zinvolle
wijze aan onze opleiding zal willen/kunnen deelnemen.
De betreffende leerling wordt in dit geval wel uitgenodigd voor een
gesprek met de toelatingscommissie bestaande uit de direkteur. één
docent en twee studenten. In overleg met de kandida(a)t(e) wordt
dan besloten voor wel/niet plaatsing
Je kunt je vanaf heden aanmelden/Inschrijven.
Wanneer je onderstaande aanmeldingsstrook opstuurt, krijg je
binnen 14 dagen bericht of je in principe geplaatst bent en krijg je
tegelijkertijd een Inschrijvingsformulier toegestuurd. Wanneer dit
inschrijvingsformulier mét de 50 inschrijfgeld binnen 14 dagen in
ons bezit is. ben je voorlopig aangenomen. Deze voorlopige toelating
die schriftelijk door ons bevestigd wordt wordt automatisch
definitief wanneer vóór 1 juli 1981 een aantal wettelijk verplichte
bescheiden, zoals een gewaarmerkt afschrift of copie van het
vereiste diploma aan ons is toegestuurd. Eind mei/begin juni
ontvang je nadere informatie over de noodzakelijke bescheiden, de
irrtroduktieweek van 31 augustus - 4 september 1981. enz.
Het inschrijfgeld van 50 is een voorschot op de akademiebijdrage
van 85. die bestemd is voor niet-subsidiabele zaken: video
apparatuur. de HBO-welzijnsbijdrage, een verzekering voor de
studenten, enz. Dit biedt ons enige zekerheid omtrent het aantal te
verwachten studenten, zodat een adekwaat (her-)benoemingsbeleid
van docenten mogelijk wordt. Het inschrijfgeld wordt slechts terugbe
taald wanneer de vereiste vooropleiding niet met succes is voltooid.
r-iK
Op dinsdag 16 december en op dinsdag 27 januari worden er
voorlichtingsavonden gehouden in de aula van „De Klokkenberg"
om 19.30 uur. Tijdens de voorlichtingsavonden komen o m. aan de
orde: de opleiding van een pedagogische akademie in het algemeen,
de opleiding aan „De Klokkenberg" in het bijzonder, inspraak en
studentenvertegenwoordiging in de akademieraad en toekomstmo
gelijkheden in het onderwijs.
In de maanden januari en februari is er gelegenheid liefst na
telefonisch overleg met de administratie een dag alleen of in
groepjes van max. 3 deel te nemen aan de aktiviteiten van een
klas.
REUNIE-AANMELDING
In mei 1981 viert „De Klokkenberg" haar 135-jarig bestaan. Op zaterdag 6 juni 1981 is
er een reünie voör alle afgestudeerden, oud-docenten en oud-medewerkers aan de
Chr. Ped. Akademie „De Klokkenberg" met Havo-afdeling.
In eerste instantie wordt gedacht aan een keuzeprogramma met o.m. een foto
tentoonstelling. videofilms, film- en dia-projectie, lopende lunch, forum en discussie
over de waarde van een instituut als „De Klokkenberg" met zijn „open identiteit".
Verdere suggesties voor deze dag zijn van harte welkom.
Ondergetekende meldt zich onder voorbehoud aan voor de reünie op zaterdag 6
juni 1981 en stelt prijs op nadere informatie omstreeks april 1981
Naam:
Adres:
Woonplaats:
Evt. tel.nr.:
Oud-Klokkenberger sinds (circa)
Evt. suggesties/ideeën Handtekening:
Opm. 1Graag vóó» 1 december a.s. opsturen aan de „Reünie-Commissie" van de
Chr. Ped. Akademie „De Klokkenberg". Ubbergseveldweg 101, Nijmegen (Tel. 080-
222270).
AANMELDINGSFORMULIER
(briefkaart met onderstaande gegevens mag ook)
Ondergetekende meldt zich aan als student(e) voor het cursusjaar 1981/'82 en
verzoekt om toezending van een inschrijvingsformulier.
Naam: Vrouw/man
Adres: Geb datum:
Woonplaats:Evt. tel.nr.:
Vooropleiding:
behaald/te behalen op: (datum):
Naam en adres van bovengenoemde vooropleiding
Evt. opmerkingen
Handtekening:
Opm. 1. Binnen 14 dagen m.u.v. de vakanties krijg je bericht of je in principe
geplaatst bent en krijg je tegelijkertijd het inschrijvingsformulier toegestuurd.
2 Opsturen aan Adm. Chr, Ped. Akademie „De Klokkenberg", Ubbergseveld
weg 101. Nijmegen. (Tel. 080-222270).
Aan allen die zich betrokken voelen bij onderwijs en samenleving.
Er komen nieuwe opleidingen voor onderwijsgevenden aan kinderen van 4 tot l,
Deze nieuwe opleidingen zouden uiteraard moeten aansluiten bij ontwikkeling
nu in onderwijs èn samenleving gaande zijn.
Er ligt een advies-spreidingsplan waarin de herordening van opleidingsins t
wordt voorgesteld. Echter, de opstellen van dat plan zijn voorbijgegaan aan bet
ontwikkelingen aan de basis en hebben (overigens rechtmatige) verlangens
traditioneel verzuilde richtingen exclusief verklaard.
De pedagogische akademies „De Klokkenbergin Nijmegen, „De Eekhorst" fa.
en „De Groen van Phnsterer" in Doetinchem die alle de dialoog met andere te
en wereldbeschouwingen aandurfden zijn echter in één keer van de
geveegd.
Dat nu de voorwaarden voor het onderwijs tot ver In de volgende i
geschapen worden, schijnen nog weinigen te beseffen.
Behoudende krachten in de Spreidingscommissie beseften dit wel en maakt
handig gebruik van.
De protestanten moeten blijkbaar protestanter worden.
De rooms-kathofieken katholieker.
De openbaren openbaarder.
Ontwikkelingen aan de basis worden afgekapt.
i
iG
Uit onderstaande argumentatie blijkt dat stelselmatig is geprobeerd de identiteit
onderwijsideeén van „De Klokkenberg" te negeren. „De Klokkenbergmoet oj
in een geïntegreerde prot. christelijke oplekJing in Eindhoven waar een da Q
instituut niet eens levensvatbaar is
Reeds op 22 februari 1978 schreef de L.A.P.C.O.O. de prot. christelijke zm
Spreidingscommissie zonder enige feitelijke argumentatie: „Een n
concretisering levert in ieder geval de volgende gegevens op: er dien
geïntegreerde opleiding in Eindhoven te komen."
N.a.v. onze vraag in de brief d.d. 17 mei 1978 op welke gegevei»
bovenstaande was gebaseerd, ontvingen we op 12 juni 1978 van de L A P C
het nietszeggende antwoord: „De term 'op welke gegevens' heeft betri
de gegevens waarover de L.A.P.C.O.O. toen beschikte."
Op 18 maart 1980 schreef de L.A.P.C.O.O „Bij de voorlopige (meerdert*!""
keus voor Nijmegen heeft de levensvatbaarheid van een geïntegreerde opk
een belangrijke rol gespeeld." (Dat de L.A.P.C.O.O. dit besliste is vermoi
veroorzaakt door het feit dat we kort voor de L.A.P.C.O O.-vergadering onze|
vestigingscriteria gebaseerde argumentatie aan alle leden deden toekom
hoop dat de besluitvorming binnen de L.A.P.C.O.O. gebaseerd zou zijn op
gegevens.)
Op 17 april jl. speelde die levensvatbaarheid nadat druk was uitgeoefend
aantal L.A.P.C.O.O.-leden opeens niet meer mee. Er werd gekozen
vestigingsplaatsen Eindhoven i.p.v. Nijmegen (en Arnhem i.p.v. T
„Welke kwade genius is hier intussen aan het werk geweest?".
Bennekom in „Trouw" van 5 mei jl.
Hoewel in het „Vlekkenplan" het aspekt identiteitsvervaging niet als criterium r
slechts als suggestie staat geformuleerd met de expliciete restrictie da
„afhankelijk (is) van het gewicht dat de betrokkenen uit de regio aan deze: *7:
toekennenwaagt de L.A.P.C.O.O. het zonder de regio Nijmegen en zonfc
regio Doetinchem erin betrokken te hebben - (een door vele honderden ond«n
gevertden aan prot. chr. kleuter-, lagere en buo-scholen ondertekende en* <C
L.A.P.C.O.O. overhandigde verklanng waarin de „betrokkenen uit de regio*
achter de argumenten van „De Klokkenberg" stelden en pleitten voor he
van dit instituut in Nijmegen is zelfs volkomen genegeerd) te schrijven:
het element van de Identiteltsvervaglng Is gelet op de voorlopige ki
Arnhem door de andere richtingen bij de uiteindelijke beslissing
mee In beschouwing genomen. Het is niet voor niets dat twee comn
blijkens een officieel communiqué de vergadering van de LA.P.C.O.
apnl jl hebben verlaten.
Voort**o (Foto
Na bovenstaande manoeuvre van de L.A.P.C.O.O. is het niet te verv
Spreidingscommissie in het Spreidingsplan de basis die in het
gepaaid werd met inspraak in deze problematiek niet meer noemt l
in het Spreidingsplan: „De Commissie heeft er de voorkeur aan g
In een bepaalde regio plaats Is voor opleidingsinstituten van
signatuur, deze instituten niet te ver van elkaar te situeren. Achtergrond hj
is de mogelijkheid dat naarmate de instituten van verschillende richting v
elkaar zijn gelegen, deze procentueel in mindere mate bezocht zullen w
studenten van de eigen richting," (pag.98)
Dit wordt door de Commissie ook wel „het criterium van i
112), ..identiteitsbewaking" (pag. 125) of „profilering van de identiteit m
(pag. 133) genoemd. Een invulling van het begrip identiteit die niet c
Waarom beargumenteert de Spreidingscommissie nergens waarom
(Nijmegen) bij Vlek 7 Is Ingelijfd terwijl in het Vlekkenplan en in het b
(pag. 44) van het Spreidingsplan duidelijk staat, dat gebied 30 uit c
overwegingen behoort bij Vlek 6. waarin „De Klokkenberg" al
centrale funktie vervult?
Waarom past de Commissie geen reduktie toe op de opleidingscapaciteit v
voor een prot. christelijke opleiding in Eindhoven terwijl een eenvoudige reken
leert dat bijna 2/3 deel hiervan (170) afkomstig is van nlet-aangrerua -
Zelfs Maastricht. Heerlen. Sittard en Roermond worden in de berekening van: H
prot. christelijke pabo in Eindhoven meegenomen. Volgens hetgeen de Comrni
zelf schrijft op pag. 12 t/m 21 ter verdediging van de door haar gehantea N
methode mogen we echter niet aannemen dat uit Maastricht. Heerlen. Sitta-
Roermond studenten in Eindhoven zullen gaan studeren of onderwijsgevendeni
daar zullen gaan nascholen, omdat in elk van die plaatsen al pedagogisc
akademies staan en zullen blijven staan. De orthodox-protestanten zullen trou*
toch „De Driestar" in Gouda en „De Felua in Ede blijven verkiezen. Om het gefl
nog twijfelachtiger te maken dient ook nog vermeld te worden dat een p
christelijke pabo in Eindhoven betekent, dat daar in de toekomst studenten zJ
moeten worden gerecruteerd van HAVO- en VWO-pcholen die tot nu toe funk:
neerden als toeleveringsscholen voor de reeds aanwezige r.-katholieke en bijl 5]
der-neutrale opleidingen in Eindhoven. Dat de identiteit van de bijzonder-neui
„Nuts' -akademie in dezen nog een extra complicerende faktor is zal elke ingewl
duidelijk zijn.
Waarom worden de uitkomsten van de vestlglngscrtteria voor een prot. chrisii
ke opleiding in Eindhoven niet afgewogen tegen die voor een christelijke opleid
in Nijmegen? Vergelijken we de berekening voor een instituut in Eindhoven me! i
in Nijmegen dan blijkt Nijmegen een veel gunstiger vestigingsplaats, hetgeen 0
L.A.P.C.O.O. op 18 maart jl. zelf nog schreef. 5e
Talrijke onbelangrijke feiten worden ten positieve voor het eigen standp pg
aangegeven zoals een schouwburg in Gouda voor de reformatorische oplexk
„De Driestar" (waar men n.b. op grond van levensbeschouwing geen gebruik K\
mag maken. pag. 146). de Arnhemse Filmweek en het PBNA (pag. 141 en 112
behoeve van een nieuw prot. christelijk instituut in Arnhem, enz.
Belangrijke feiten ten gunste van „De Klokkenberg" worden niet genoemd.
Waarom wordt niet vermeld dat „De Klokkenberg" in de regio Nijmegen èn Ami» o
een uitgebreid netwerk van 54 prot. christelijke kleuter-, lagere en buo-scM en
heeft en 45 openbare, r.k., oecumenische en bijzonder-neutrale leer- en hosp*!» tht
scholen die alle zijn ingewerkt in het begeleiden van studenten en dat 1
kleuterscholen funktioneren als hospiteerschool voor de 3e jaars studenten?
Waarom wordt in het geheel niet ingegaan op de specifieke Identiteit van ,0 elf
Klokkenberg"? Bestudering van de statuten en de historie van „De Klokken» W
laten zien dat deze opleiding bewust geen onderwijsgevenden heeft opgetedi ha
nog niet opleidt voor scholen van slechts één bepaalde signatuur p
is
Het antwoord op bovengenoemde vragen lijkt duidelijk: de Spreldlngscommlié f"
heeft zo min mogelijk aandacht willen vestigen op allerlei argumenten
pleiten tegen een prot. christelijke speerpunt In Eindhoven.
Gelukkig is dat alles nog slechts een advies.
De basis kan middels allerlei akties. instanties en de volksvertegenwoordiging «I
van zich laten horen.
Wij doen het bij deze!
Het Is toch te gek om los te lopen dat men op 15 km afstand van „0
Klokkenberg" in Arnhem-Zuid een nieuw Instituut wil neerzetten en „0
Klokkenberg" die sedert 1846 een funktie vervult In het gebied s
Nijmegen èn Arnhem naar Eindhoven wil verplaatsen waar de nlet-levertf*é|
baarheid voor een prot. christelijk instituut aantoonbaar Is!
„De Klokkenberg" dient in Nijmegen te blijven.