Jonn reageert
oei op harde
houding DDR
Callaghan verzoener, geen ver-ziener
Moskou bezorgd over olietoevoer
Iran maakt
zich zorgen
om imago
itogingen
Soweto
Khaddaffi zat achter
aanslag op synagoge
Russische troepen in
Afghanistan versterkt
el
ellen in
stland
El Asnam 6000
tóen geborgen
Oorlog kan Westen noodzaken tot ingrijpen
Joods blad in Frankrijk:
Autonomie-overleg
wordt voortgezet
op 17 november
Z-Korea mag
woensdag grondwet
goedkeuren
JÉRDAG 16 OKTOBER 1980
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
H S 7
ial_
ünj
ld.
J. J. Moskau
IKK West-Duitsland heeft de economische onderhande-
in met Oost-Duitsland opgeschort. Bondskanselier Hel-
Schmidt noemde gisteren de nieuwe Oostduitse beper-
n op het reizigersverkeer een ernstige slag voor de
ing, maar kondigde aan verder geen repressaille-
egelen te nemen.
duitse regering heeft nooit de
gekoesterd dat het langzame.
Êke proces van normalisering
e betrekkingen tussen Bonn en
erlljn zonder problemen zou
benadrukten regerings
leiders in Bonn gisteren. Het
ihter te betwijfelen of de nu
|en problemen voorkwamen op
it met te verwachten obstakels.
i zes dagen heeft Oost-Duits-
l drie gevoelige klappen toege-
P tan de voorstanders van ont-
met de onverwachte en
vérhoging van het bedrag dat
Iers tijdens hun verblijf in
itsand dagelijks moeten uit-
dat ging van 13 naar 25 mark.
r besoekers van Oost-Berlijn van
naar 25. Vervolgens kwam partij-
Erich Honecker maandag terug
ïerdere en allang vergeten Oost-
ge eisen voor een grotere afbake-
n de twee Duitslanden. En
écker volhardde in zijn beschul-
dat West-Duitsland zich
Poolse binnenlandse aan-
len tijdens de stakingen.
iland
1st kwam echter de eis aan
i«le erkenning van Oost-
1 en de opwaardering van de
„permanente vertegen-
n" ln Bonn en West-Ber-
mbaasades. Op deze punten
jl Bonn echter naar de grond-
Ie een dergelijke erkenning ult-
p grond van het uitgangspunt
uitsland" pas echt weer be-
TO (Reuter. AP) De Zuid-
inse oproerpolitie heeft giste
|et traangasgranaten gevuurd
joelende zwarte toeschou-
zich hadden verzameld bij
entehuis van Soweto toen
Ikaanse minister van sa-
g en ontwikkeling daar ar
il om het ereburgerschap van
lln ontvangst te nemen. De
£Van het gemeentehuis werden
lloten toen traangaswolken
uw binnendreven
n te raad van Soweto besloot
|l week donderdag tot het toe-
l van het ereburgerschap aan
Koomhof uit erkentelijk-
ir wat hij heeft gedaan voor
en de hele zwarte gemeen-
p. Het besluit heeft onmiddellijk
I tot protesten van Afrikanen
I hierin een duidelijke provocatie
|nacht van dinsdag op woensdag
D twee bomaanslagen gepleegd
P spoorlijn tussen 8oweto en Jo-
iburg en in de ochtend maakte
•olitie gebruik van traan-
ftitokken en honden om een me-
jltwarten te verspreiden die met
gooide naar bussen uit protest
het besluit van de gemeente-
en recente huurverhogingen in
'n* Ito. waar ongeveer een miljoen
944S rten woont. Soweto was in 1967
toneel van bloedige studentenrel
4e aan ongeveer 500 personen het
kostten
CHEN (AFP. UPI) Jongeren
aaljpuiln. de hoofdstad van de 8ow-
Publiek Estland hebben vorige
ernstige ongeregeldheden ver-
«kt. Dit werd bekend gemaakt
dj »n Russisch radiobericht, dat in
ltM Duitsland is opgevangen
to Tallin noemt de aanleiding tot
*Uen niet. maar m kringen van
Émten in Stockholm wordt ver-
llinf en dat de onrust is begonnen
U een voetbalwedstrijd in Tal-
In de rust speelde daar de pop
P Propeller. De Groep moest het
Wen staken op last van functio-
a ü^11, d,e het 16,1 8ehore gebrach-
go- leurden Na de wedstrijd werden
iu(H Jongelui opgepakt. Dat was op 22
*mber Op 2 en 3 oktober werden
£llin protestdemonstraties ge-
dea, waarbij in Estland wonende
ksche jongelui 2ich aansloten. De
«t sloeg over naar anderen stede-
ötland. waaronder de universl-
'ad Tartu. De betogers zouden
ine Ihankelijkheid voor Estland heb-
Reèist.
rsn
.#pRS i AFP. Reuter) - Alleen in
nifi £'Beriinse stad E1 Asnam waren-
"*n al zesduizend doden gebor-
riS ij, chtoffers van de aardbeving,
wr het puin moeten nog duizen-
Ujken liggen. Gisteren is er nog
«a y tovend onder het puin van
gehaald
r-
heeft een Israëlisch aanbod
Hulpverlening vla het Intematio-
f Rode Kruis van de hand gewe-
T®°k door Amerika aangeboden
staat ais het volledig herenigd is. Of.
zoals de huidige regeringscoalitie in
Bonn het in 1969 formuleerde: „De
twee Duitse staten kunnen elkaar
niet als buitenland beschouwen".
Het plotseling ophalen van kwesties
waarvan men dacht dat ze allang
geen kwesties meer waren noodzaak
te bondskanselier Helmut Schmidt
zijn vakantie te onderbreken voor
overleg met zijn kabinet. De regering
in Bonn had echter gelijk laten weten
dat er geen dramatische stappen te
verwachten waren.
Toch kwam de uiterlijke kalmte
waarmee regeringswoordvoerder
Klaus Bölling de resultaten van het
kabinetsberaad bekend maakte nog
als een verrassing. Bonn zal niet toe
geven aan de verleiding om op grote
schaal repressalllemaatregelen te ne
men. Wel zullen de onderhandelingen
met Oost-Berlijn over gunstige han-
delsvoorwaarden tijdelijk worden
stopgezet. Die gunstige voorwaarden
maakten het nu al mogelijk dat de
Oostduitsers voor zeshonderd-mil
joen mark in het krijt konden staan,
rentevrij. Bölling suggereerde dat
Bonn deze „souplesse" wel eens zou
kunnen laten varen en terug zou kun
nen vallen op het oude krediet van
maximaal 200-milJoen gulden.
De regering van Schmidt lijkt ervan
overtuigd dat de plotselinge maatre
gelen van Oost-Duitsland gezien
moeten worden tegen de recente ge
beurtenissen in Polen, die het com
munistische Duitsland zenuwachtig
hebben gemaakt. Met deze maatrege
len zou Honecker willen aantonen dat
hij de toestand in zijn land nog stevig
onder controle heeft. Door Bonn op
alle mogelijke fronten aan te vallen
Honecker noemt ook „spionage" via
de telefoonlijnen tussen de twee lan
den. probeert hij waarschijnlijk de
aandacht af te leiden van de besmet
telijke situatie in Polen.
Terwijl Balling vrijdag nog sprak
over een enorme stap terug, reageer
de hij nu veel milder. Honeckers uit
latingen worden nu afgedaan als
„niet bepaald gunstig" voor de Oost-
Westverhoudingen, waarmee men
vooral doelt op de besprekingen over
wapenbeperkingen in Oenève. Er zijn
zelfs aanwijzingen dat de houding
van Honecker de Russen zorgen
baart, gezien het „grote belang" dat
Moskou hecht aan de besprekingen
in Oenève.
Bonn zal in ieder geval niets doen dat
..het algemene ontspanningsproces
in gevaar brengt" Daarom zal het
ook geen ultimatum stellen met be
trekking tot herstel van de inter-duit-
se relaties. Maar één ding is zeker,
aldus Bölling: de Duitse regering „zal
niet eenvoudigweg overgaan tot de
orde van de dag", alsof er niets is
gebeurd. En dat houdt waarschijnlijk
in, zoals Willy Brandt gisteren voor
het Europese parlement in Straats
burg zei. dat men probeert „de andere
partij (Oost-Duitsland) ertoe te bewe
gen zich te houden aan de verdragen"
en de ontspanning niet in gevaar te
brengen
MOSKOU (ANP) De Sowjet-Unie maakt zich zorgen over de olieroute van de kapitalistische
wereld: als de olievoorziening van het Westen onderbroken zou worden door de oorlog tussen
Iran en Irak zou het Westen een voorwendsel hebben om militair in te grijpen in het Midden-
Oosten, zo wordt in Moskou gezegd. Dat zou een massale terugkeer van de Amerikanen in dit
gebied betekenen. En het Kremlin beschikt niet over een oplossing.
Bondskanselier Schmidt (rechts) overlegt met minister van buiten
landse zaken Genscher over de houding van Oost-Duitsland.
PARIJS (AFP. Reuter) De Franse geheime dienst is ervan
overtuigd dat het Libische staatshoofd, kolonel Moammar
Khaddaffi. uiteindelijk achter de aanslag op de Parijse syna
goge van 3 oktober zat. Dit stond gisteren in het blad
„Tribune Juive", het orgaan van de Joodse gemeenschap in
Frankrijk.
Elke dag wijst de 8owjetpers op de
gevaren van het Iraans-Iraakse con
flict: „Onder het voorwendsel de olie
bronnen van het Westen te verdedi
gen roepen de Verenigde Staten op
tot een rechtstreekse gewapende in
menging in de Perzische golf", aldus
het persburau Tass
Leonid Breznjew heeft op 8 oktober
Teheran en Bagdad persoonlijk ge
waarschuwd voor de gevaren van de
oorlog „waarbij alleen het imperialis
me baat heeft". En het jongste num
mer van het tijdschrift „Nieuwe tij
den" spreekt zich uit voor het vrije
olievervoer ln het gebied van de Golf.
Het Kremlin beseft dat het niets te
winnen heeft bij het opdrogen van de
oliebron: hoewel de Sowjet-Unle de
belangrijkste olleproducent ter we
reld is. kan zij de rol van de Arabische
producenten niet overnemen. De
Russen vrezen dat hun eigen produk-
tie binnen tien jaar zal gaan dalen.
Om die reden heeft Breznjew zich al
tijden bezig gehouden met de olierou
te in de golf, zonder evenwel een
antwoord te kunnen vinden.
De Sowjet-commentator Nikolai Por-
toegalov stelde via Tass voor: „Euro
pa en Japan hangen meer dan de
Verenigde Staten van de aardolie van
het nabije oosten af en moeten daar
om een initiatief nemen, dat aan de
Verenigde Naties zou kunnen worden
voorgelegd".
ROTTERDAM (ANP) - De leider
van de Atjehse verzetsbeweging op
Noord-Sumatra, dr Teungku Hassan
Mohammed Dl Tiro, is nog in leven.
Mededelingen van de Indonesische
autoriteiten in Jakarata. Di Tiro bij
een treffen met het Indonesische le
ger zou zijn gedood, zijn onwaar, zo
zei gisteren het Landelijk Comité
Zuid-Molukken (LAC).
Op 10 oktober verwierp Tass het idee
van een internationale zeestrijd
macht om het vrije olietransport te
verzekeren. Er zijn twee redenen voor
deze weigering: de olieroute is nog
niet afgesneden, zoals in het vrijdag
gepubliceerde Russisch-Syrische
communiqué werd opgemerkt. Maar
ook wil Moskou niet deelnemen aan
enig gemeenschappelijk initiatief
met de VS, die ervan verdacht wor
den „de Iraans-Iraakse vuurhaard op
te poken". Kortom, Moskou gelooft
niet ln de Amerikaanse neutraliteit.
Binnenskamers geven de Sowjets toe
dat ze over geen enkele „wonder-op-
losslng" beschikken om de olieroute
te vrijwaren. De enige oplossing op
korte termijn die naar voren is ge
schoven is: een bestand tussen Iran
en Irak. Maar blijkbaar bezit Moskou
evenmin als Washinton de mogelijk
heid de strijdende partijen tot rede te
brengen.
Volgens het blad gaf Khaddaffi op
dracht tot de aanslag uit wraak je
gens de Franse regering die gepoogd
zou hebben het bewind van de Libi
sche leider omver te werpen. Het blad
zegt dat Khaddaffi zeker de Joden
geen warm hart toedraagt, maar dat
zijn zucht naar wraak op de Franse
overheid nog groter is.
Bij de aanslag van 3 oktober kwamen
vier voorbijgangers om het leven De
aanslag veroorzaakte hevige deining
in Frankrijk en met name de Franse
politie moest het ontgelden. Volgens
politievakbonden maakte een bedui
dend aantal politiemannen in Frank
rijk deel uit van neo-nazistlsche en
andere rechts-extremistische organi
saties. Het algelopen weekeinde ont
kende de Franse minister van bin
nenlandse zaken. Christian Bonnet,
dat politiemannen lid zouden zijn ge
weest van de Inmiddels verboden
neo-nazistlsche beweging FANE, die
in verband is gebracht met de aan
slag op de synagoge. Gisteren zei
Bonnet ln de Senaat dat 21 politie
mannen wel lid waren van extreem
rechtse bewegingen. De pers eist nu
opheldering en José Del torn. secreta
ris-generaal van de bond van inspec-
WASHINGTON (AFP. UPI, Reuter)
De Verenigde Staten. Egypte en
Israél hebben besloten hun onder
handelingen over Palestijnse autono
mie op 17 november „ergens in het
Midden-Oosten" voort te zetten Dit
staat in een gezamenijk communiqué
dat gisteren na twee dagen bespre
kingen tussen de drie partijen in Was
hington is uitgegeven.
teurs dreigde dat hij dertig namen
bekend zou maken van politieman
nen die wel degelijk lid waren van de
FANE.
Dit Jaar mocht de FANE congressen
houden, de verjaardag van Hitier
openlijk vieren, vergaderen met an
dere Europese rechts-extremistische
bewegingen en bovendien zomerkam
pen met een paramilitair tintje hou
den. De politie liet het allemaal oog
luikend toe en Bonnet krijgt nu in de
Franse pérs de wind van voren. Zo
vond het satyrtsche blad „Le Canard
Enchalné" dat het tijd wordt dat de
politie wordt „gedenazionaliseerd"
Van onze correspondent
DEZFOEL Iran. be
zorgd om zijn isolement
in de internationale ge
meenschap, gaat meer
aandacht besteden aan
zijn buitenlandse betrek
kingen. Premier Moham
med Ali Rajai heeft een
lijst met kandidaten voor
de nog steeds onbezette
post aan het hoofd van
het ministerie van buiten
landse zaken aan presi
dent Bani Sadr voorge
legd.
In een reeent artikel in
het dagblad Islamitische
Revolutie oefende Man
soer Farhang. een mede
werker van Bani Sadr, he
vige kritiek uit op de
Iraanse verwaarlozing
van zijn buitenlandse be
trekkingen. Gematigden
in Iran klagen al sinds het
begin van de oorlog met
Irak dat de vijand een be
ter figuur lijkt te slaan in
de internationale organi
saties en in de internatio
nale publieke opinie.
»No al ruim tien maanden
beperkt de buitenlandse
politiek van de islamiti
sche republiek van Iran
zich tot algemene anti-im
perialistische slogans en
handelt zij niet volgens de
specifieke criteria in in
ternationale organisaties
of in de betrekkingen met
ander landen", aldus Far
hang. Hij looft het Iraan
se streven samen te wer
ken met „onderdrukte
volkeren" in plaats van
met regeringen en inter
nationale organisaties
„die instrumenten sijn
van de grootmachten".
Niettemin pleit bij ervoor
te soeken naar een even
wicht tussen de revolutio
naire principes van Iran
en de internationale di
plomatieke spelregels.
Concessie
Gematigden In Iran be
schouwen de bereidheid
van de fundalistische pre
mier Rajai nu, drie maan
den na zijn benoeming,
wel een minister van bui
tenlandse zaken te aan
vaarden als één van de
concessies die de radikale
islamieten ten gevolge
van de oorlog met Irak
moeten doen. Hoewel Ra
jai niet wil verklappen
wie zijn belangrijkste
kandidaat is, gooit de spe
ciale Iraanse vertegen
woordiger bij de Verenig
de Naties, Ali Sjams Ar-
datani, hoge ogen. Arda-
tani, die formeel ambas
sadeur in Koeweit is en
daar veel stof deed op
waaien met zijn contro
versiële uitlatingen over
het on-islamitische ge
drag van de Arabische
Golfstaten, lijkt zowel
voor de gematigden rond
Bani Sadr ais de voor de
radikalen rond Rajai een
aanvaardbare figuur. Ter
wijl Ardatani als ambas
sadeur in Koeweit een wit
voetje haalde bij de radi
calen, omschrijven de ge
matigden hem als een „ra
tionele sakelijke poli
ticus".
PARIJS, ISLAMABAD (AFP. DPA, Reuter) De Russische
strijdkrachten in Afghanistan zijn de afgelopen maanden
weer op hun oude sterkte van 85.000 man gebracht en daar
mee even sterk als voor de terugtrekking van een divisie, die
Moskou voor de zomer had aangekondigd. De Afghaanse
leider Babrak Karmal is gisteren begonnen aan zijn eerste
officiële bezoek aan Moskou.
Volgens hoge diplomatieke kringen
in Parijs, die gisteren het bericht over
de Russische troepen bekendmaak
ten, is het Sowjet-leger in Afghanis
tan gemoderiseerd heeft het meer
vuurkracht en is het uitgerust met
nieuwe geweren, die kogels afvuren
die veel weg hebben van de interna
tionaal verboden dum-dum kogels.
Het aantal helikopters in Afghanis
tan is uitgebreid om meer resultaten
te behalen in de guerrilla-oorlogvoe
ring waartoe de islamitische opstan
delingen tegen Karmal het Russische
leger dwingen.
Moskou had op 22 juni een gedeelte
lijke terugtrekking van zijn eenheden
toegezegd, echter zonder dat beloften
over terugtrekking op langere ter
mijn werden gedaan. In Parijs en in
de Pakistaanse hoofdstad Islamabad
wist men gisteren te melden dat de
Russen nog immer enorme moeilijk
heden ondervinden ln hun pogingen
het Afghaanse verzet te breken. De
bevrijdingsbewegingen hebben hun
strijdmethoden verbeterd en zouden
over veel modern wapentuig beschik
ken, dat ze hebben buitgemaakt op
de Russen, maar vooral op het Af-
Babrak Karmal
ghaanse regeringsleger.
De situatie bij het ongeveer 35.000
man tellende regeringsleger zou desa
streus zijn. Niet meer dan de helft
ervan zou inzetbaar zijn en de Russen
zouden bijzonder weinig vertrouwen
hebben ln dat leger. Gezegd wordt
dat de Russen het Afghaanse leger
niet meer toestaan de luchtafweer te
gebruiken en de pantservoertuigen te
bemannen, uit vrees dat zij verkeerde
dingen uit de lucht halen.
door Herman Amelink
Het schrijven van biografiën is in
Groot-Brittannië hoog ontwikkeld.
Iedere zichzelf respecterende histori
cus en politicus heeft wel een levens
beschrijving van een door hem be
wonderd persoon op zijn naam staan.
Van de aftredende leider van de La
bour Party, James Callaghan, zijn al
twee biografiën voor handen. De
schrijvers van deze boeken zijn het
op één punt zeer stellig eens: de gees
telijke vader van Callaghan was de in
1950 overleden Britse politicoloog
Harold Laski.
Laski, die vele invloedrijke boeken schreef
over de beoefening van de sociale wetenschap
pen ln de Verenigde Staten maar ook over de
praktijk van socialistische politiek en die kort
na de oorlog nog enige tijd voorzitter was van
Labour, schreef ln zijn „A Grammar of Poli
tics" dat de wezenlijke toetssteen van alle
regeringen is de vraag of zij er in een bepaalde
fase in slagen het proces van dwang te trans
formeren in een proces van Instemming. Als er
één rode draad door het politieke leven van
Callaghan heeft gelopen dan is het wel de
draad van verzoening, het op een meer of
minder harmonieuze wijze samenbrengen van
tegengestelde belangen en wensen. Dat Laski
zijn inspirator is geweest, heeft Callaghan later
ook met zoveel woorden bevestigd De Labour-
leider las Laski's ..Grammar of Politics" al op
jeugdige leeftijd.
Trouw
Toen James Callaghan in april 1976 leider van
de Labour Party en premier van Groot-Brit
tannië werd, bekroonde hij daarmee een carriè
re ais uit een boekje. Vader Callaghan was
onder-officier bij de Britse marine en overleed
al. toen Jim die toen nog aangeduid werd
met zijn eerste, weinig bekende voornaam Leo-
han terug als minister van buitenlandse zaken.
Zijn voornaamste taak op die post was om
Oroot-Brittannlé ln de Europese Gemeen
schap te houden zonder dat dit tot een split
sing in de partij zou leiden. Tweede doelstel
ling van het toenmalige kabinet Wilson was
het voeren van een zodanig inkomensbeleid,
dat de Britse economie niet te gronde gericht
zou worden. Callaghan is steeds tegenstander
geweest van vrije loononderhandelingen in tij
den van economische moeilijkheden. „Vrije
collectieve chaos", zo omschreef Callaghan de
wens van de vakbeweging om in vrij overleg
met de werkgevers de hoogte van de lonen te
mogen vaststellen De minister, die bij de
onderhandelingspartners steeds aandrong op
consensus, zelfdiscipline en beperking, streed
voor een Jaarlijks sociaal akkoord van rege
ring, werkgevers en werknemers.
SEOEL (Reuter. AFP. AP) - Volgen
de week woensdag wordt in Zuid-
Korea het beloofde referendum over
de nieuwe grondwet gehouden, zo
heeft gisteren de regering van presi
dent Tsjoen Doo Hwan bekend ge
maakt. Volgens Zuld-Korea's sterke
man is de toekomst rooskleurig en zal
het land een „democratische wel
vaartsstaat worden."
De ongeveer twintig miljoen stemge
rechtigden in Zuid-Korea kunnen
volgens de president op woensdag in
een sfeer van vrijheid hun stem uit
brengen maar niemand zal daartoe
worden gedwongen. De nieuwe
grondwet moet de omstreden Yushin-
constitutie van 1972 vervangen. Deze
grondwet was er destijds door presi
dent Park Tsjoen Hee doorgejaagd
na een al even omstreden referen
dum. De wet stond de president toe
per decreet te regeren.
Volgens het nieuwe wetsontwerp, dat
door de president als democratisch
wordt omschreven, wordt de presi
dent gekozen door een kiescollege
van vijfduizend leden voor een ter
mijn van zeven jaar. Herkiezing daar
na is niet mogelijk. (Park heeft dat
toentertijd opgevangen door zich pre
sident voor het leven te laten be
noemen.)
Wat de huidige president Tsjoen on
der democratie verstaat mag blijken
uit het feit dat volgens het ontwerp
politieke partijen verboden zijn. Ook
mag er onder de huidige wetgeving
(in Zuid-Korea is nog steeds de staat
van beleg van kracht) niet van te
voren in het openbaar over het nieu
we ontwerp gediscussieerd worden.
Daarbij opgeteld dat tal van opposi
tionele leiders en dissidenten achter
de tralies zitten en het wordt duide
lijk dat volgende week woensdag het
referendum een massaal ja" zal op
leveren.
James Callaghan
nard negen jaar was. Dank zij de gezamenlij
ke inspanningen van zijn moeder en zijn groot
ouders kon hij echter op school blijven.
James werd bediende op het kantoor van een
inspecteur voor de inkomenstenbelastlng.
woonde op kamers en maakte een groot deel
van zijn loon over naar zijn moeder en zijn
zusje. Op zijn vierentwintigste werd hij verte
genwoordiger van de vakbond voor de belas
tingdienst. Hij zou het waarschijnlijk ver heb
ben gebracht in de TUC, de overkoepelende
Britse vakbeweging, ais hij na de tweede we
reldoorlog waarin hij bij de marine was
niet besloten had de politiek in te gaan. Voor
het district Cardiff Zuid-Oost werd hij in 1945
tot parlementariër verkozen en zijn kiezers zijn
hem alle vijfendertig jaar trouw geweest.
In 1947 werd Callaghan onder-minister van
transport, in 1950 onder-minister van defensie.
Toen Labour in 1964 voor het eerst na dertien
jaar weer aan de macht kwam. werd hij minis
ter van financiën. Op die post verzette hij zich
drie jaar lang fel tegen een devaluatie van het
Britse pond. Toen hij in 1967 toch toe moest
geven aan de druk op de munteenheid, kon hij
er maar met de grootste moeite van weerhou
den worden niet helemaal uit de regering te
vertrekken. Van 1967 tot 1970 diende hij toen
als minister van binnenlandse zaken. Zijn stre
ven naar een goede verstandhouding tussen de
Labour Party en de TUC bracht hem in 1969 in
ernstig conflict met Barbara Castle, die toen
minister van sociale zaken was, waardoor hij
zelfs enige tijd uit Wilsons kernkabinet ver
dween.
Akkoord
In de periode van 1970 tot 1974 was Labour in
de oppositie. In dat laatste jaar kwam Callag-
Toen Callaghan in 1976 Harold Wilson als Tellen
premier en partijleider opvolgde, bleef hij dit
streven naar consensus trouw. De verwachtin
gen waren niet hoog gespannen toen hij pre
mier werd. Alom werd hij beschreven als een
soort „tussenpaus". Zijn realisme, zijn streven
naar verzoening, zijn weinig visionaire instel
ling en zijn politiek van de korte termijn,
bestempelden hem tot zaakwaarnemer. Som
mige Conservatieve parlementsleden waren
van oordeel dat hij zelfs een Ideale Conserva
tieve premier zou zijn geweest.
Veel politici zullen toch al op hun
tellen moeten passen daar volgens
het ontwerp er wetten uitgevaardigd
kunnen worden die het met terugwer
kende kracht mogelijk maken politici
op te pakken die zich hebben schul
dig gemaakt aan „politieke of sociale
corruptie of verantwoordelijk waren
voor chaos in de tijd dat de nieuwe
grondwet nog niet van kracht was".
Vertrouwen
Toch overheerst de waardering over Callag-
hans premierschap. Hij realiseerde zich meer
dan wie ook uit zijn partij de precaire positie
van Groot-Brittannië zowel intern als extern.
Zijn open en eerlijke optreden verleenden hem
groot gezag. „Big Jim". Grote Jlm was een van
zijn bijnamen en dat sloeg niet alleen op zijn
postuur. Aan het speculeren op politieke heils
verwachtingen maakte hij zich op geen enkele
wijze schuldig. Hoe groot zijn populariteit was.
bleek wel bij de verkiezingen van vorig jaar.
Ondanks het feit dat Labour de verkiezingen
verloor, bleef Callaghan het in opiniepeilingen
winnen van de leider van de Conservatieven.
Margaret Thatcher. Vertrouwen bleef hij tot
het laatste toe uitstralen.
Meer dan dertig vroegere parlements
leden hebben al aangekondigd de po
litiek te zullen verlaten, de meesten
van hen nadat ze werden aange
klaagd wegens corruptie. Onder hen
zijn twee mannen die bij echte presi
dentsverkiezingen zouden meedin
gen naar het hoogste ambt in Zuid-
Korea: de vroegere leider van de rege
ringspartij Kim Jong Pil en de leider
van de oppositiepartij Kim Young
Sam. De derde potentiële presidents
kandidaat, Kim Dae Jung, werd vori
ge maand wegens samenzwering te
gen de regering ter dood verklaard,
zodat het niet moeilijk is te raden wie
er bij de presidentsverkiezingen, die
voor volgend jaar juni gehouden
moeten worden, als winnaar uit de
bus komt. Sterke man Tsjoen Doo
Hwan.
