Bonn woedend op DDR )orlog Iran-Irak speelt Moskou alle troeven in handen e Ivoorkust begint democratisering 'remier Thatcher ilijft bij beleid Diplomatiek offensief Irak L-ijfr ÏÏIrak wint terrein' Na Oostduitse maatregel voor grensverkeer Oosteuropese wapens voor Iran Ë&f J 'Te veel Joden in Frankrijk' 7ATERDAG 11 OKTOBER 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET zich bewust was van de gevolgen." Teleurstelling Leonid Brezjnew duidelijk dat de Sowjet-Unie geïnteresseerd is in de voortdurende ontwikkeling ten goede van de banden tussen de twee Duits- landen. Polen Van onze correspondent BONN De verkoeling in de Oost-Westverhoudingen is nog steeds niet van toepassing geweest op de betrekkingen tussen Oost- en West-Duitsland. Daar kan nu enige verandering in komen door een harde reactie van Bonn op een maatregel van Oost-Duitsland. De onverwachte aankondiging van Oost-Duitsland dat westerse bezoe kers vanaf volgende week dagelijks 25 mark moeten wisselen in plaats 'egf van 13 heeft een van de hardste reac- S v; «es in verscheidene jaren opgeleverd. bel ngrijkste woordvoerder van lijfj df Westduitse regering. Klaus Böl- edi-t Lr.tf noemde de Oostduitse beslissing jen „enorme terugslag" voor de nor 01 fljlisering van de Oost-West-betrek Hpgen en een schending van de geest vjn Helsinki zo vlak voor de veilig- >laja kfidsconferentie in Madrid. eWi fat lonn's irritatie en woede zijn onbe- vaa rijpelijk Vlak na de verkiezingen ineh ^en bondskanselier Schmidt en rd* Kinster buitenlandse zaken Ge- ucher nog dat verbeteringen op het ld> Inenselijke vlak tussen Oost- en fest-Duitsland nagestreefd moeten .zelfs met de kleinst mogelij- ie stappen". Terwijl er in Bonn geen sprake is van directe wraakzucht, lijkt het nu toch wel onwaarschijnlijk dat de minister van staat. Oünther Huoncker. een bezoek aan de DDR zal brengen. De Oostduitse maatregel wordt in zoals in de bedoeling lag. Bonn gezien tegen de achtergrond Huonker riep gisteren direct de per- van de kwestie Polen. OostrBerlijn is manente vertegenwoordiger van de duidelijk zenuwachtig geworden door DDR. Ewald Moldt op het matje om de gebeurtenissen daar. Bonns zeg- zijn „meer dan gewone teleurstelling" verwierp „expliciet en lelling maakte duidelijk dat de on- rachte belissing van der DDR. die alle reizigers uit het westen be ng heeft, niet door Oost-Berlijn men kan zijn „zonder dat het tot uitdrukking te brengen. Tegelij kertijd vroeg de Westduitse perma nente vertegenwoordiger in de DDR Oünther Gaus een verklaring in Oost-Berlijn. Daarnaast had Oenscher een gesprek met de Russische ambassadeur Wla- dlmir Semyonow. Bonn ziet de nieu we maatregel als een schending. en niet minder. van de algemene goe de geest die zo duidelijk aanwezig was in de betrekkingen met de Sow jet-Unie. Toen bondskanselier Hel mut Schmidt afgelopen zomer een bezoek bracht aan Moskou, maakte vastbesloten" de toespelingen van het Oostduitse staatshoofd Erich Ho- necker eerder deze week. Deze had de Bondsrepubliek ervan beschuldigd dat het zich met interne Poolse zaken bemoeide. De uitspraak van Honecker en de houding van Oost-Berlijn om de Poolse problemen op West-Duitsland af te schuiven kunnen niet alleen gezien worden als een uiting van agressieve propaganda, maar ook in het licht van het recente gesprek tus sen de Poolse ambassadeur Jan Chy- Unksi en Oenscher. De Pool toonde zich toen dankbaar voor de gedistan tieerde Westduitse houding geduren de de crisis. In sommige opzichten wordt de kritiek van Honecker. die doet alsof hij voor Polen spreekt, gezien als een spiegelbeeld van het optreden van bondskanselier Schmidt namens het Westen. Grenzen Wat de beweegredenen van Oost-Ber- lijn ook mogen zijn. Bonnen lijkt er van overtuigd te zijn dat Oost-Duits land weer begint terug te keren naar zijn vroegere „Abgrenzungspolitiek". Met deze denkwijze probeerde de DDR in de tijd van de koude oorlog en in de jaren zeventig de twee Duitse volken gescheiden te houden door middel van een afgesloten grens. De christendemocratische oppositie in de Bondsrepubliek kan en zal waarschijnlijk nu zeggen: ..We heb ben dit al eerder voorspeld." Er wordt zelfs al op gezinspeeld dat Schmidt en Oenscher van te voren van de maatregel afwisten, maar dit verbor gen wilden houden tijdens de verkie zingscampagne. Dergelijke beschul digingen zijn volgens zegsman Böel- ling een „vuige insinuatie." PARIJS (AFP) Een op de acht Fransen vindt dat er te veel Jo den zijn in Frankrijk. Dit blijkt althans uit een opiniepeiling die gehouden is onder duizend „re presentatieve" stemgerechtig den. Volgens het onderzoek vindt één op de tien Fransen dat Joden anders zijn dan niet-Jood- se Fransen. Bijna de helft (49 procent) meent dat er te veel Noordafrikanen in Frankrijk rondlopen, terwijl 45 procent vindt dat er in het alge meen te veel buitenlanders zijn. De peiling is gehouden op 7 en 8 oktober, drie dagen na de bom aanslag bij de Parijse synagoge, die aan vier mensen het leven kostte. Een grote meerderheid. 69 pro cent, denkt dat de voornaamste reden van anti-semitische aan slagen is „het bestaan van terro ristische groeperingen geleid vanuit het buitenland". De Fran sen moeten niet zo veel hebben van de politie, want 57 procent van de ondervraagden vindt dat de politie „niet alles doet wat zij moet doen" in de strijd tegen neo-nazistische groeperingen. Daarentegen wordt de socialisti sche partij beschouwd als de groepering die „het meest open staat voor de ongerustheid bin nen de Joodse gemeenschap". door Nico Kussendrager BRIGHTON (AP. AFP, Reuter) Duizenden demonstranten protesteerden gisteren tegen de toenemende werkloosheid in Groot-Brittannië en joelden premier Margaret Thatcher uit toenij het congres van de Conservatieven in Brighton verliet. Mevrouw Thatcher had binnen juist onder groot applaus een oapraak gehouden waarin ze zei dat de Britse regering niet ililwijken van haar economische politiek. [Enkele demonstranten slaagden er inks de scherpe politiecontrole in !t congresgebouw binnen te drin- 1 Ze probeerden de toespraak van nier Thatcher te overschreeuwen, ir zij ging onverstoord door en zei n maar ..Je kan het ze niet kwa llen Het is altijd beter waar de s zijn" ware boodschap voor de 4000 Tvatieve toehoorders was dat de loosheid een „menselijke trage- is. maar dat deze regering de j politie volgt die uitzicht biedt hetjVerk in de toekomst Thatchers igrijkste doel is bestrijding van latie door middel van be- van de sociale voorzieningen tóierp toezicht op de geldstroom. Thatcher maakte op het kfrrtduidelijk dat de Sowjet-Unle de grootste vijand van het westen is. ..De gebeurtenissen zijn meer dan een rechtvaardiging van mijn woorden", aldus de Britse premier Eerder op de dag had de minister van buitenlandse zaken Lord Carrington de onwankelbare gehechtheid van de Britse Conservatieven aan de NAVO en de Europese Gemeenschap onder streept. „De vrede van de wereld hangt af van het Atlantisch Bondge nootschap", zo zei Carrington. Hij noemde een eventueel uittreden van Groot-Brtttannië uit de EG de sastreus in economisch en politiek opzicht" Hij riep de tegenstanders van de EG in Engeland op. de La- bour-partij onder meer. de feiten nog eens te bezien en verder te kijken dan de moeilijkheden die inherent zijn aan een organisatie in ontwikkeling. Na de bekendmaking door de Oostduitse autoriteiten dat Westduitsers bij hun bezoeken aan de DDR vanaf aanstaande maandag vijfentwintig mark per dag moeten uitgeven, gingen veel Westduitsers gisteren al de grens over om nog voor het oude tarief van dertien mark een bezoek aan familieleden te kunnen brengen. TEHERAN, BAGDAD (DPA, UPI. Reuter) Iraakse diplomaten die over de wereld zijn uitgezwermd om het Iraakse standpunt in het conflict met Iran te verdedigen, verklaren alom dat de regering in Bagdad bereid is bemiddeling te aanvaarden. Habib Chatti. secretaris generaal van de islamitische conferentie, gaat volgende week naar Teheran en Bagdad Iraakse diplomaten zijn onder meer oorlog Tot durver heelt Zia'a mlsale De Iraanae president Bani Sadr l-ocirrnotoorrl in Wonon Anlrovo XTa... fvi Met een inkomen per hoofd van de bevolking van ongeveer 2400 gulden is Ivoorkust een van de minder arme landen in de derde wereld, zij het dat de economische ontwikkeling thans stokt. Morgen gaan de Ivorianen naar de stembus om een nieuwe president aan te wijzen. Zij kunnen kiezen uit Felix Houphouet-Boigny en Felix Houphouet-Boigny. Hij begint zijn vijfde termijn als president van het Westafrikaanse land dat door Hou- phouet (nu 75) sinds de onafhanke lijkheid van Frankrijk in 1960 wordt geleid. Tot nu toe is er voor het geval de president zou overlijden geen duide lijke opvolger. Zijn rechterhand, Phl- lipe Yacé. die als zijn opvolger was gedoodverfd, is in ongenade gevallen, en ontmoet veel kritiek bij de bevol king. Houphouet is wel begonnen aan een zekere democratisering van Ivoor kust. Volgende week worden er ook parlementsverkiezingen gehouden. Voor het eerst zullen niet alle kandi daten worden aangewezen door de Democratische partij van Ivoorkust. Formeel kon voorheen ieder district kandidaten aanwijzen, maar de kan didatuur moest worden goedgekeurd door het politieke bureau van de par tij dat oppermachtig bleef. Dit veto recht is nu afgeschaft. Houphouet is tacticus genoeg om in te zien dat als hij. als „vader des vaderlands", wegvalt, de spanningen tussen de bevolkingsgroepen kunnen oplopen. Dan is er een parlement nodig dat op een brede steun onder de Ivorianen kan rekenen. De president heeft al aangekondigd dat „als hij herkozen wordt" de uit slag van de parlementsverkiezingen een week later leidraad zal zijn bij het samenstellen van een nieuw kabinet. Thans zijn de afgelegen delen van Ivoorkust daarin ondervertegenwoor digd. „Nu we op economisch en sociaal gebied grote vooruitgang hebben ge boekt. moeten we toegeven dat de democratisering daarbij is achterge bleven," verklaarde Houphouet-Boig ny enkele maanden geleden. Evenwichtig seortflAODAD. TEHERAN (Reuter. AP. het gisteren voorkomen dat de Iraan- gesignaleerd in Wenen Ankara, New Delhi. Athene en Rome. In India werd gemeld dat Bagdad de Indiase rege ring om bemiddeling heeft gevraagd. De Pakistaanse president Zia zei be reid te zijn zijn vredesinspanningen te hervatten zodra die enig perspec tief bieden op een beëindiging van de weinig opgeleverd. Een Iraakse verte genwoordiger verklaarde in Oosten rijk. na een onderhoud met president Klrchschlfiger, dat Irak bereid is tot onderhandelingen. Hij deed een be roep op de Westeuropese landen een einde te maken aan de vijandelijkhe den. klaarde gisteren te midden van ge ruchten dat Iran een zwaar tegenof fensief voorbereidt, dat hij het Iraak se volk zou adviseren de bevolkings centra te verlaten, als de Iraakse be schietingen op burgerdoelen door gaan Bani Sadr toonde zich niet bui tengewoon verzoeningsgezind. De economische vooruitgang van Ivoorkust is onmiskenbaar, dank zij een evenwichtig beleid, grondstoffen, gastarbeid en buitenlands kapitaal. Het land is een van de grootste pro ducenten van koffie en cacao, maar is slachtoffer geworden van de dalende prijzen. In afwachting van betere tij den werden grote voorraden cacao opgeslagen. Tegen de verwachting in daalde de cacaoprijs echter nog. wat voor Ivoorkust honderden miljoenen guldens heeft gekost Een poging ook suiker te produceren om minder afhankelijk te worden van een paar grondstoffen liep op een mislukking uit. Ivoorkust wilde de suikerproduktie in het achtergeble ven. droge noorden. Dat betekende buitensporige hoge kosten voor ver voer en bevloeiing van de plantages. President Houphouet-Boigny Dergelijke projecten hebben de schulden aan het buitenland fors op gevoerd. Op het ogenblik is dat een van de grote problemen voor Ivoor kust. net als voor veel andere ontwik kelingslanden, die het met de nieuwe inkomsten uit de olie hoopt op te lossen. Deze week werden de eerste vaten uit het Belier-veld, zestig kilo meter uit de kust, gepompt. Verschillen De suikerplantages in het noorden pasten in het beleid van de regering om de regionale verschillen te ver kleinen. Er is veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van het platte land, waar onder meer coöperaties werden opgezet. Dorpen In Ivoorkust bieden over het algemeen een betere aanblik dan die in veel andere Afri kaanse landen. Niet alle dorpelingen zijn daar altijd even gelukkig mee; voor sommigen gaat de ontwikkeling te snel. Zij blijven liever in hun lemen hutten wonen dan te verhuizen naar nieuwe stenen huisjes met stromend water en een toilet, en ze voelen er niet voor de eeuwenoude begrafenis- en bruiloftsfeesten op te geven, hoe wel die ten koste gaan van de pro- duktie. De betrekkelijke rijkdom van Ivoor kust oefent een grote aantrekkings kracht uit op de buurlanden. Twee miljoen Voltanen, Malinezen en Gha- nezen doen het vuile werk op het platteland en in de steden. In de hoofdstad Abidjan een westers aandoende, razenddrukke metropool is een hele wijk. waar alleen Volta nen wonen, die veelal werken in de fabrieken rond de stad. President Houphouet-Boigny heeft de deur opengezet voor buitenlandse inves teerders. die maar al te graag naar Ivoorkust kwamen met zijn fiscale voordelen en politieke stabiliteit. Of dat zo blijft hangt af van de manier waarop de president zijn opvolging regelt, en van de bijstelling van het economisch beleid de komende jaren. r opvAFP - Irak is erin geslaagd om de de ha aroen rivier ten zuiden van Khor- ult V imsjahr over te steken en is bezig veste; in bruggehoofd te bouwen ten oos- etpo: - van de stad Van daaruit zouden •wetl) Iraakse strijdkrachten naar de it tdrt gini Iraanse oliehaven Abadan iten door te stoten. Dit melden legerkringen in Bagdad. Iran uldigde de Irakezen er gisteren in het Rode Kruis centrum in Aba- hebben beschoten, waarbij ichtoffers onder de burgerbevol- ng zouden zijn gevallen lakse vliegtuigen voerden bombar- menisvluchten uit op de noordelij- wijken van Achwaz. de hoofdstad a de door Arabieren gedomineerde nse provincie Khoezestan Na eerder bombardement op Ach- ffl werd het ziekenhuis van deze id geëvacueerd Iraanse vliegtui- bombardeerden de Iraakse ste- Kirkoek, Mosoel en 8oeleima- Bij die aanvallen kwamen der- Iraakse burgers om het leven en aldus de Iraakse autoritei- >ijf Iraanse vliegtuigen naar be- gehaald inse president Bani Sadr deed se strijdkrachten in de omgeving van Vervolg van pagina 1 Abadan en Khorramsjahr aan de win nende hand waren. „We zijn in de laatste fase van de oorlog". verklaar de hij. Ayatollah Khomeini noemde president Saddam Hoessein in een toespraak „een vuile agent van het imperialisme" en kondigde aan dat „hij uit zijn land verdreven zal wor den en dat hij vervangen zal worden door een islamitische regering." In Irak behoort de meerderheid van de bevolking tot de sjietische richting van de islam, terwijl de regeerders in Bagdad (niet-praktiserende) soennie ten zijn. Geestelijk leiders in Iran hekelden gisteren ook het optreden T6fir6noff6Ilsi6f van de Jordaanse koning Hoessein. e die Irak steunt. deze week met een aantal Iraanse vertegewnoordigers in een speciaal vliegtuig naar Tripoli was vertrok ken. Het gezelschap dat de ambassa deur naar Tripoli was vertrokken. Het gezelschap dat de ambassadeur begeleidde zou onder meer hebben bestaan uit revolutionaire gardisten, die een belangrijke rol spelen in de strijd tegen Irak. De Syrische woord voerders zeiden „op uiterst korte ter mijn" een Libisch besluit te ver wachten. kt Ltcn fcn TOKIO (AP,AFP. Reuter) De Noordkoreaanse president Kim II Sung heeft gisteren het eerste con gres van de communistische partij sedert tien jaar geopend. Naar ver wacht zal hij zijn zoon Kim Jung 11 als opvolger aanwijzen. Noord-Korea wordt daarmee de eerste communis tische dynastie. De wapenleveranties zouden bedoeld zijn voor een grootscheeps tegenof fensief dat de Iraanse strijdkrachten binnenkort tegen het Iraakse leger zouden willen ondernemen. Tot de leveranties zou zowel anti-tankge- schut als luchtafweergeschut beho ren. De Libische leveranties zijn een logisch vervolg op een recente uitla ting van de Libische leider Khaddaf- fi. die Saoedi-Arabië vroeg de door de Verenigde Staten geleverde AWACs. vliegende radar- en gevechtsleiding- centra. naar Amerika terug te sturen en Khaddaffi's opmerking dat steun aan Iran voor de Arabieren een isla mitische plicht is. De afgelopen dagen verschenen fo to's op de Iraanse televisie en in de Iraakse kranten van Oosteuropese anti-tankwapens. Deze wapens date ren echter al uit 1975 en zijn wellicht ten dele buit gemaakt op opstandige Koerden, die onder controle werden gebracht na het Iraans-Iraakse ak koord van dat jaar. Diplomaten in Teheran wijzen erop dat Iran de Iraanse Koerden ervan heeft beschul digd dat zij opgeleid zijn in de Sow jet-Unie en dat zij anti-tankwapens van Oosteuropese makelij k ge bruiken. De Syriërs ontkennen tot op heden Iran militair te hebben geholpen. Iran zou 8yrië wel om militaire steun heb ben gevraagd, maar Syrische diplo maten vroegen zich gisteren af hoe dat zou moeten. „De vraag is: wat kunnen we hen leveren", aldus een van hen. „Neem het voorbeeld van geleide raketten. Daarvoor moet je stations bouwen en Syrisch personeel naar het front in Iran overplaatsen. Dat kost tijd. Voor iets dergelijks zijn zelfs nog geen voorbereidingen ge troffen." Militaire leveranties aan Iran zouden Syrië en Libië in een moeilijk parket brengen in de Arabische wereld. Iran geeft van de strijd met Irak het beeld van een oorlog tussen god en de dui vel. tussen islam en Arabische natio nalisme. Het Iraakse persbureau Pars schreef deze week: „Vijftig jaar lang heeft het Arabisch nationalisme wei nig aanwijsbaar goeds gedaan voor de Arabische volken gedaan, dat het zegt te dienen. Het heeft het bestuur van Turkse moslems vervangen door plaatselijke heidenen. Het heeft godsdienstige en wereldlijke banden vervangen door onzichtbare verbin dingen met kolonialistische machten. Op de keper beschouwd, betekent dit dat het Arabisch natioonalisten de Arabische volken afhankelijk heeft gemaakt van de willekeur van zionis tische bankiers en machthebbers." Deze uitleg betekent dat Libië, en indirect ook Syrië dat met Libië door een recente fusie verbonden is. zich niet alleen aansluit bij een strijd te gen de Arabische broedervolken, maar in feite ook strijdt tegen het zo hoog in het vaandel gevoerde Arabi sche nationalisme De verwachting is dat Iran op korte termijn een fel tegenoffensief zal be ginnen tegen de Iraakse strijdkrach ten. Daarvoor is echter nodig overwinning van het huidige te kort aan brandstof. In verband hier mee mocht de Iraanse luchtmacht de afgelopen week niet meer dan tien keer per dag opstijgen. aanschaf van Japanse batterijen voor de Britse chieftaintanks. Japan se diplomaten ontkennen echter dat Japan die batterijen zal leveren. Vol gens Libische functionarissen is het niet ondenkbaar dat Libië de batte rijen zal aanschaffen. aanschaf van nieuwe onderdelen en munititie voor de veldartillerie. Deze zaken zouden inmiddels door Noord-Korea zijn geleverd. De Noord koreaanse ambassade was wat dit punt betreft niet bereikbaar voor commentaar. De Sowjet-Unie heeft gisteren na drukkelijk ontkend dat het zich door wapenleveranties aan een van de strijdende partijen met de oorlog zou bemoeien. De ontkenning kwam na een verklaring van een Iraakse diplo maat in Wenen, dat zijn land wapens ontvangt van de Russen via de Jor daanse havenstad Aqaba. De bedrij vigheid in deze Jordaanse haven ging gisteren onverminderd door, overi gens zonder dat een precies beeld kan worden gekeregen van de aard van de leveranties. Diplomatieke kringen in Amman konden niet bevestigen, dat er ook wapens bij waren. jersp 0' Herman Amelink de.i jhrt t vriendschaps- en samenwerkingsverdrag dat de Syrische president sad en zijn Sowjet ambtgenoot Breznjew deze week in Moskou dertekenden. is op het eerste gezicht niet meer dan een formalisering n de al lang bestaande goede verstandhouding tussen beide landen, ch reiken de consequenties ervan verder. sten invloed van de Sowjet-Unie in het Mid- tnou I-Oosten is de laatste jaren sterk afgeno ,oor' n Keerpunt tn de betrekkingen tussen eco» skou en de Arabische wereld was de id H egging door president Sadat in 1977 van «fis jZes ^aar daarvoor tot stand gekomen K met SowJet-Unie. nadat hij al Jont ?n daarvoor de Russische adviseurs, die £oten getale in Egypte aanwezig waren, land had uitgezet. KT- armee ging de greep van het Kremlin op gebeurtenissen in het Midden-Oosten f !fndeels ver,ocen De Sowjet-Unie sloot nder de jaren zeventig wel verdragen met grow d-Jemen en Irak. maar deze landen na- eiijW in in die jaren een nogal ondergeschikte jnfn 's»tie in in de Arabische wereld. Het diep en "Jnt bereikten de Russen na de inval in j ?nlslan- Vrijwel de hele Arabische we- '«X kelde de Russische agressie tegen mede islamitische staat. Enige uitzon- 'ngen Syrië en Zuid-Jemen. De Iraakse - die ook nu nog door een verdrag l va: de SowjetrUnie verbonden is. behoorde strV tot de felste critici van het Russische op treden. Front Nadat de Egyptische president 8adat zich bereid had getoond m?t Israël vrede te sluiten, deed Syrië een verwoede poging het voortouw te nemen bij de Arabische con frontatie tegen Israël. Het land klopte bij de Arabische oliestaten en Jordanië aan om een verenigd front te vormen, dat zich zou afzetten tegen de akkoorden van Camp David. De gematigde Arabische landen deelden weliswaar de Syrische afkeer van Camp David, maar zagen daarin geen rede om zich onder aanvoering van Damascus ook radicaal Legen de Amerikanen te keren, wat zou leiden tot een herleving van de Russische invloed. Alle afkeer van Sadats vredesinitiatief en Carters bemiddelingspo gingen had de islamitische afkeer van het atheïstisch communisme niet kunnen weg wissen. Resultaat van deze ontwikkeling was dat president Assad van Syrië vooral na de mislukte poging tot nauwere samenwerking met Irak in een totaal Isolement verzeild raakte. Daarbij kreeg hij ook nog eens te kampen met een groeiend verzet tegen zijn bewind in eigen land. Onlangs slaagde As sad erin dit isolement enigszins te doorbre ken door het akkoord met de Libische kolo nel Khaddaffi over een fusie tussen beide landen. Maar in verhouding tot het aanvan kelijke streven van Syrië om een Arabisch eenheidsfront tegen Camp David tot stand te brengen, blijft dit akkoord uiterst mager. Vrede Om zijn positie te versterken is Assad nu overgegaan tot het vriendschaps- en samen werkingsverdrag met Moskou. Dit verdrag betekent dat Moskou weer nauw betrokken gaat worden bij een uiteindelijke vredesre geling in het Midden-Oosten. De verklaring van de Russische president Breznjew dat het verdrag moet bijdragen tot een duurza me en rechtvaardige vrede in het Midden- Oosten. maakt dat afdoende duidelijk. Een duurzame en rechtvaardige vrede betekent in dit verband terugtrekking van Israël uit alle bezette gebieden, inclusief Oost-Jeruza- lem, en de vevestiging van een zelfstandige Palestijnse staat In diq opvatting stemmen Damascus en Moskou volledig overeen. Het merkwaardige feit doet zich echter voor dat de gematigde Arabische staten. Saoedi- Arabië voorop, een soortgelijke regeling wil- Leonid Breznjew deed gisterochtend in Moskou de Syrische president As sad uitgeleide. len. maar dat zij er niets voor voelen om zich voor de kar van het Kremlin te laten spannen Moskou is bezig gebruik te maken van de strijd tussen Iran en Irak om zijn invloed in het Midden-Oosten te herwinnen. De aan dacht voor het binnenvallen van Afghanis tan is verdwenen en de Syriërs kunnen zonder veel kritiek van de andere Arabische landen te krijgen de banden met Moskou aanhalen. De Sowjet-Unie geeft immers ook hulp aan Irak en doet zich aldus voor als steunpilaar van de Arabieren. Die hulp gaat bovendien nog wel via het altijd als pro- westers bekend staande Jordanië van ko ning Hoessein. Om echter absoluut zeker te zijn van ver groting van de invloedssfeer, wedt het Kremlin gewoon op twee partijen tegelijk, althans zo lijkt het op het ogenblik. Terwijl Russische schepen wapens voor Irak aan voeren in de Jordaanse haven Aqaba. wor den volgens berichten uit Israël Russi sche wapens uit Libië en Syrië naar Iran overgevlogen Wat ook de uitslag van de strijd tussen Iran en Irak is. Moskou wint in ieder geval. Oost-West Gevolg van het vriendschapsverdrag tussen Syrië en de Sowjet-Unie is daarom niet alleen dat Moskou weer betrokken wordt bij een uiteindelijke vredesregeling in het Midden-Oosten, maar ook dat de tegenstel ling tussen Oost en West weer aan kracht kan gaan winnen in dit gebied. Het is niet zonder reden dat Carter dezer dagen krach tig zijn best doet het akkoord tussen Mos kou en Damascus te bagatelliseren. Toege ven dat dit akkoord een kwalitatieve veran dering betekent in de verhoudingen in het Midden-Oosten, zou een impliciete erken ning aan het adres van Reagan zijn, dat de Maerikanen bezig zijn terrein prijs te geven aan de Russen. Het enige dat de Amerikaanse regering op dit moment kan doen om het vissen van de Russen in het troebele Arabische water te ondervangen, is de betrekkingen met de gematigde Arabische landen te versterken. Vandaar dat de ondertekening van het Sy- risch-Russische samenwerkingsverdrag sa menvalt met het Amerikaanse aanbod aan de Arabieren om hen bij te staan als ze te lijden krijgen van de oorlog tussen Iran en Irak. De levering van vliegende en op de grond te stationeren radarsystemen aan Saoedi-Arabië, is niet alleen gevolg van de Amerikaanse vrees dat de olie-aanvoer van het Westen wel eens onderbroken zou kun nen worden, maar evenzeer uitvloeisel van het vermoeden dat een groot deel van de Arabische wereld toch al sceptisch ten aanzien van de Verenigde Staten sedert de akkoorden van Camp David zich nog verder van het Westen zal distantiëren. Amerika moet zich een trouw bondgenoot betonen in moeilijke tijden, wil het zijn greep op de ontwikkelingen in het Midden- Oosten niet verliezen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7