Woorden, woorden en nog eens woorden' artijen dringen aan »p bijstelling beleid Kleine fracties mtevreden over kabinetsplannen ïelmut Schmidt dé held in Kamer een gat in uw auto? tIl uit je winst. Tecfyl OBOVAG Iternatieven voor kabinetsplannen Beschouwingen üalvolinél pplaus van Lubbers en Den Uyl tikje vals L CDA stelt botsing over olieboycot uit Een goede brommer is één. Een goed onderhoudsadres is twéé. iCNftDAG 8 OKTOBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET •gen lp lijn n sne n bep 'oetii gstw «tij. r Hans Goslinga Ie aft Saoi EN HAAG Minister-president Agt sloeg wat verlegen glim- jiend de ogen neer, oppositielei- Den Uyl verborg zijn gezicht h«n iter een hand en in de CDA- ikjes werden tenen samenge- op toen CDA-fractieleider kbers de slotpassage van zijn Soog voordroeg „Laten wij God dipt «Ken voor het kind m onze sa- nleving Voor dat kind bouwen to 1 morgen. Dat kind dat ons aan- dei |kt en toelacht". kinderen die gisteren iets hebben opge- -n van de algemene politieke beschou Q in de Tweede Kamer moet het la chen wel vergaan zijn. Hier was geen plaats voor een lach, somberheid en zwartgallig heid voerden de boventoon. Het gaat niet goed met Nederland en het gaat niet goed met de wereld. „Het is armetierigheid alom in dit eerste jaar van de jaren tachtig." zei Terlouw (D'66). „Het patroon van de jaren dertig doemt op." baste Marcus Bakker (CPN). Rietkerk schilderde „een somber toekomst beeld" en Den Uyl sprak: „nuchtere waarne ming van wat zich in ons land voltrekt en wat internationaal aan de orde is. moet diepe bezorgdheid wekken. De toekijkende kinderen konden vervol gens horen, dat de vijftien heren en ene dame achter de regeringstafel voor deze misère zo niet helemaal, dan toch voor een belangrijk deel verantwoordelijk zijn. ..Bij de algemene beschouwingen." legde Ria Bekcers (PPR) uit. „dient men de rege ring onder vuur te nemen. Dat zegt de wet van de Binnenhof-subcultuur." Maar zij stak nu eens de hand in eigen boezem en een beetje meer in die van anderen. Voorspelbaar Ze zei: „De troonrede is weer uitgesproken en wat daarna kwam was geheel voorspel baar. Urenlange commentaren voor radio en tv en van politici en anderen uit het circuit. Woorden, woorden, en nog eens woorden. Woorden die iedereen gebruikt en daarom niets meer betekenen. De binnen hof-subcultuur op zijn best." Volgens haar heeft een regeringsverklaring geen functie en zijn alle woorden daaraan gewijd hol en zinsloos, als de regering geen regering is en een parlement geen macht, inspiratie en echte ideeën kan opbrengen De kinderen begrepen wel, dat de PPR wel echte ideeën opbrengt. Maar dat gold voor alle woordvoerders. Als nu maar hun ideeën werden uitgevoerd, zou het beter gaan. Zo maande de OPV'er Verbrugh het kabi net een korte termijn- en een middellange termijnplan op te stellen. Pas dan zou het „bezield afgaan op de lof van de allerhoog ste." Een van de wensen van „de allerhoog ste" is volgens de GPV'er een wegverbin ding over de Westerschelde. Net zozeer als de oppositie verweet Ver brugh het kabinet een gebrek aan inspira tie. „Zondag hoorde ik een dominee in de kerk bidden: zegen het kabinet van Agt: opdat er iets van uitgaat," zei hij, vervol gens constaterend, dat er nu niets van uit gaat. „Want bezieling komt niet zolang men niet iets hoort dat kan bezielen." Terlouw mocht menen, dat het vertrek van het kabinet betere tijden zou inluiden, vol gens dominee Abma zou zijn vertrek uit het politieke bedrijf een gewichtige dienst aan het land zijn. „Ik moet bekennen," zei hij, „dat niet veel geluk met mij de politiek binnenkwam. Arriverend in 1963 een loo nexplosie, in 1973 de oliecrisis en in 1980 zo'n begrotelijke begroting." De kinderen zullen zich wel afgevraagd hebben, waarom de dominee eigenlijk niet eerder is ver trokken. Weinig lof voor het kabinet. Slechts Riet kerk vond het van moed getuigen het volk de waarheid over de economische malaise onverbloemd voor te houden. Marcus Bak ker echter noemde de troonrede „een boe- verhaal voor de huiskamer." mikkend op het effect van „de koningin heeft het zelf gezegd." Beter Hoe bar ook de tijden vandaag, de meeste politici geloofden dat het morgen beter zou worden. „De jaren tachtig kunnen beter worden dan de jaren zeven en zestig," zei Terlouw en Rietkerk meende: „er is nog volop toekomst als we met elkaar de han den uit de mouwen steken." Men greep gretig terug op de jaren zestig, maar trok de lijnen wel anders door. Ter louw zei, dat de democratisering die toen is verworpen moet worden behouden en ver sterkt. Verbrugh zei: „De generatie van 1966 is nu 14 jaar ouder en nu kan net als toen weer een omslag volgen in een andere rich ting." Rietkerk ten slotte constateerde, dat de revolutionairen van de jaren zestig de nota- schrijvers van de jaren zeventig zijn gewor den. „Maar we kunnen niet meer nota's blijven schrijven en blijven experimente ren. Die verbeelding is voorbij. We moeten nu kiezen en beslissen op basis van werke lijkheidszin en geloofwaardigheid." Maar de meest klemmende vraag die gis teren de wandelgangen beheerste, was waarom Lubbers met die smartlap was ge ëindigd. „We hebben geprobeerd hem ervan te weerhouden, omdat het zo a-politiek was," zei een CDA'er. „Maar waarom hij het toch gezegd heeft?, dat weet niemand." In onze sociaal-economische redactie DEN HAAG De grote partijen hebben gisteren in de Tweede Kamer elk afzonderlijk Innen gelanceerd voor ingrijpende bijstelling in het kabinetsbeleid. Het CDA wil onder eer de voorziene loonstijging voor komend jaar halveren door de prijscompensatie van 1 iuari volledig te vervangen door belastingverlaging. De WD eist 1,3 miljard gulden extra [Uiniging, vooral in de sociale uitkeringen. De PvdA diende een uitgewerkt tegenplan in dat nend jaar zo'n 36.000 arbeidsplaatsen moet opleveren, de koopkracht van de laagste nmens ontziet, maar die van de hogere inkomens vijf procent verlaagt. Bonze parlementsredactie !N HAAG De kleine „gedogende" partijen in de Tweede mer (SGP. GPV. DS'70 en de Boerenpartij) hebben giste-' i opvaiiend kritisch gereageerd op troonrede en miljoenen- ta Bij de linkse splinterpartijen ging de kritiek vooral uit ar de defensiepolitiek, waartegen een groeiende meerder- ad in de samenleving zich zou verzetten. Abma. fractievoorzitter van de verzachting van de angst dat het OP. meende dat zijn fractie ..groen slecht met ons zai aflopen ..Op zo'n icht nog niet kan laten stralen" over nasis valt niet meer te regeren. ft fe begroting van het kabinet De be- •ordeling van de SGP kan hooguit Jt een oranjt- licht leiden, zo zei t>ma, „omdat de plannen van de gering eigenlijk nog steeds niet or ons liggen (partners alsook de Sociaal Econo- khe Raad moeten over een zeer ■ngrijke hoeksteen en over ge- ptige details bijdragen leveren. Ine Kamer zal moeten waarderen 1*70 Kamerlid Nijhof noemde de IJoenennota van het kabinet-Van t gisteren ..een openhartige schets 1 een falend beleid." Het uitblijven ft belangrijke beslissingen op soci- leconomisch terrein bracht hem pe. de regering-Van Agt „de nege- ig Van Agt" te noemen. „Op het B van de zittingsperiode het ptjaar biedt de akker die het blnet nalaat om geoogst te worden i kale indruk." aldus Nijhof It GPV-Kamerlid Verbrugh noem de bezieling van het kabinet-Van Itleeg. „Zo leeg als de troonrede." (hij „Juist omdat het namaak be lling is, hebben de ministers geen ■de plannen Verbrugh drong aan concrete initiatieven van de over bid voor de korte en lange termijn het gebied van ondermeer de wo- agbouw en defensie 'ppositie regering die het vertrouwen itraakt, hoeft niet te rekenen op lewerking van de burgers bij een "■grijpende bezuinigingsoperatie." PPR-fractieleider Ria Beckers kernwapens, wel df F-16. wel inergie, een versnelde vernieti- 5 van het milieu en twee miljard r de industrie, en geen vertrou- geen inspiratie, geen rechtvaar- leid van werk en inkomen, geen «ij Volgens CPN-fractleleider Bakker ziet de begroting af van iedere over tuigende of overtuigde aanpak van de werkloosheid. De schaarse midde len gaan vooral naar grote, niet be paald noodlijdende concerns, zei hij. En dat zonder garantie van werk. Bakker stelde vast dat de beloftes van Bestek '81 zijn verdwenen. Eerst was het winst voor werk, vervolgens winst en misschien werk en ten slotte winst ten koste van werk, zei hij. De PSP-er Van der 8pek stelde dat zijn opvattingen en die van zijn partij haaks staan op die van de ploeg Van- Agt. „In de troonrede en de Miljoe nennota komt de benepen en pater nalistische toonzetting van vorige ja ren in versterkte mate terug." aldus Van der Spek. De PSP ziet wel moge lijkheden voor bezuinigingen: „De vette pot van 11,5 miljard gulden voor defensie" kan in zijn geheel wor den geschrapt. Van der Spek nam stelling tegen de „krankzinnige" be wapeningswedloop. „Heeft de ge schiedenis dan niets geleerd?" Boer Koekoek heeft gisteren ander maal zijn vertrouwen in het kabinet opgezegd. Hij vroeg het kabinet wan neer het nu eindelijk eens naar hem zou gaan luisteren, want hij had al tijd al gezegd, dat het slecht zou gaan met het land. CDA-Fractieleider Lubbers wil de prijscompensatie van januari vervan gen door verlaging van belasting. De gemiddelde koopkracht gaat dan niet harder achteruit als in het kabinets beleid. Het kost de schatkist echter twee miljard gulden. De helft hiervan wil Lubbers halen uit toestaan van een hoger financieringstekort. Het kabinet had dit al aangeboden in het loonoverleg, wanneer de loonstijging in 1981 geen acht maar zes procent zou worden. Het andere miljard wil Lubbers laten komen uit een luxe BTW van onge veer 28 procent, vooral op goederen, die veel energie gebruiken of die gro tendeels moeten worden ingevoerd. Voorts zouden enkele goederen van het lage (vier procent) naar het gewo ne (achttien procent) btw-tarief over gebracht kunnen worden, en zouden enkele accijnzen verhoogd kunnen worden. De verhoging van de lage BTW naar 4.5 procent, zoals het kabi net voorstelt, wordt door het CDA afgewezen. Als alternatief noemde Lubbers be perking van de loonsverhoging op 1 januari tot één procent plus 26 gul den. en dan dus geen prijscompensa tie. Die verhoging is dan dezelfde als die voor minimumloon en sociale uit keringen. Ten behoeve van een betere lastenverdeling wenst het CDA in elk geval aftopping van prijscompensa tie of maximering van vakantietoe slag op vijfduizend gulden. Voorts zou de premievrije voet voor de WAO moeten worden verhoogd, wat alle werknemers netto 170 gulden per Jaar zou schelen. WD WD-fractieleider Rietkerk drong 'met klem' aan op veel meer bezuini gingen, zodat de voorgestelde lasten verzwaring (lage BTW-tarief, sociale premies) achterwege kan blijven. „De werkloosheid zal vooroorlogse afme tingen gaan aannemen als de over drachtsuitgaven (sociale uitkeringen, subsidies, salarissen); niet nog verder worden teruggedrongen. Dat kan ge woon niet anders. Geen enkel welva rend land kan zich bij dit soort om standigheden zo'n hoog voorzienin genniveau blijven veroorloven." Af zien van meer bezuinigingen is vol gens Rietkerk „het stand houden van een sociaal paradijs op een econo misch kerkhof." De WD-voorstellen zijn: geen uitkering over eerste dag Den Uyl ziekte (vierhonderd miljoen gulden besparing) verspering 'passende arbeid' voor werklozen, werkgevers moeten hun personeel voor vijf procent opbouwen uit gedeeltelijk arbeidsongeschikten (honderd miljoen) verscherpte controle op misbruik uitkeringen en koppelbazen (250 mil joen) geleidelijk afschaffen van 17.000 ziekenhuisbedden tot aan de norm van vier bedden per duizend inwo ners. (een miljard besparing, waarvan 250 miljoen in 1981) toepassing profijtbeginsel (klan ten voor overheidsdiensten meer la ten betalen (ongeveer driehonderd miljoen. PvdA Het tegenplan van de PvdA betreft een gerichte economische stimule ring, waarvoor drie miljard gulden wordt bijeengebracht. Dit bedrag komt voor een miljard gulden uit een hogere financieringstekort dan in het kabinetsbeleid voorzien, voor 240 mil joen uit invoering van winstbelasting voor spaarbanken (drie jaar geleden is hierom al gevraagd in een CDA- motie), en voor 1760 miljoen gulden uit het aardgas, namelijk elfhonderd uit de extra opbrengst van gasexport en 660 miljoen door binnenlands twee miljard kubieke meters gas meer te verbruiken dan in de kabinetsplan nen, met name in elektriciteitsce- trales. Uit deze pot van drie miljard wil de PvdA twaalfhonderd miljoen gulden gebruiken voor steun aan bedrijven, bedrijfstakken, export, zwakke re gio's, en voor industriebeleid zoals bedacht in een recent rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Het effect van dit onderdeel is in het PvdA-plan ge raamd op achtduizend arbeidsplaat sen. Een kleine tienduizend arbeids plaatsen moeten voorts komen uit stimulering van de bouw met zeven honderd miljoen gulden (kleine 20.000 WONINGWETWONINGEN EXTRA EN MEER STADSVER- NIEUWING(. Eveneens zevenhonderd miljoen gaat naar uitbreiding met ruim elfduizend arbeidsplaatsen bij overheid en ge subsidieerde sectiren. Verschillende maatregelen voor jongeren kosten tweehonderd miljoen en moeten 3750 arbeidsplaatsen opleveren. Eveneens tweehonderd miljoen, met tweedui zend arbeidsplaatsen als effect, wordt besteed aan om- en herscho ling en plaatsing van gedeeltelijk WAO'ers. Tenslotte wil de PvdA 2500 arbeidsplaatsen verkrijgen door sti mulering van deeltijdbanen. Op inkomensgebied wil de PvdA af- Rietkerk en Lubbers topping van prijscompensatie voor inkomens boven 50.000 gulden bruto per jaar, en aftopping van vakantie toeslag voor inkomens boven 67.000 gulden. Verder wil de PvdA de pre mievrije voet in de WAO nog sterker verhogen dan het CDA, en de inflatie correctie in de loon- en inkomstenbe lasting afschaffen voor hogere inko mens. De stijging van loonkosten zou in dit PvdA-plan beperkt blijven tot 7,1 procent in plaats van acht. D'66 D'66 pleitte voor een nieuw industrie beleid met investeringen gericht op modernisering van de produktie- structuur, op energiebesparing en op meer woningen en verbeterde oude woningen. Fractieleider Terlouw waarschuwde de PvdA voor het scheppen van veel nieuwe arbeids plaatsen bij overheid en gesubsidi eerde instellingen. „Dat is onmoge lijk, omdat de overheidsuitgaven dat niet gedogen." Den Uyl (PvdA) had betoogd, dat zonder herverdeling van arbeid en meer arbeidsplaatsen bij de overheid de werkloosheid niet voldoende kan worden teruggedrongen. Den Uyl zei erbij, dat hiervan de prijs moet wor den betaald via matiging van inko mens. Terlouw stelde voorts het trend-beleid ter discussie, waarin ambtenaren de gemiddelde CAO-lo- nen volgen Verder zullen de woonlas ten „vrij fors" verhoogd moeten wor den, waarbij het deel van de mensen met een eigen woning niet buiten schot kunnen blijven, aldus D'66. Vervolg van pagina 1 da van sociale zaken heeft in het loonoverleg vorige week gezegd, geen loonmaatregel te overwegen als vak beweging en werkgevers niet slagen in vrijwillige beperking van de loon stijging tot zes procent. Alleen als de economische ontwikkeling verslech tert, of de lonen komen boven de acht procent stijging, is wat Albeda be treft ingrijpen te verwachten. De mi nister heeft dit standpunt gisteren nog eens vastgelegd in een brief aan de Kamer Rietkerk „betwijfelt" evenwel „ern stig of een loonmatiging tot zes a 6.5 procent wel voldoende is." Over toe staan van acht procent spreekt hij niet eens. Hij wenst halvering van vakantietoeslag voor iedereen of be- ADVERTENTIE beschermt! De échte Tectyl is van Adressen in de Gouden Gids (Auto Anti-Roest beh.) Ferry Mingelen' N HAAG De algemene beschou wen hebben ondanks ille treurig- toch één held opgeleverd: niet Van Wiegel of Den Uyl, maar de West- bondskanselier Helmut Schmidt. CDA en WD roemden om beurt inzet voor ontspanning tussen Bt en West en het feit dat hij de azet heeft gegeven voor onderhande len over wederzijdse beperking van atoomwapens in Europa. en Lubbers klonk echter een tikje vals. Want was het niet Schmidt die Nederland in 1979 bezwoer het NAVO-besluit voor de nieuwe atoomraketten te volgen, omdat Juist vanuit een sterke positie de Russen aan de onderhandelingstafel te krijgen zijn? En waren het niet juist PvdA en CDA die door hun respectieve afwijzing en uitstel van het besluit over de nieuwe kernwapens Schmidts plei dooien negeerden? Zorg j applaus van PvdA- en CDA-lelders Den Uyl Om dan Schmidt zo te roemen, zoals Den Uyl deed. nu die gesprekken beginnen, en tegelijker tijd nog eens te herhalen dat de PvdA tegen de moderniseringsbeslissing blijft, is vreemd. Om dan nu zelfs te beweren dat Schmidt in feite dezelfde formule volgt als het CDA, zoals Lubbers beweerde, is in strijd met de waarheid. In de Tweede Kamer klonk gisteren grote zorg over de voortgaande bewapeningswedloop en de nieuwe kemwapenstrategie van de VS. De Neder landse terughoudendheid ten aanzien van nieuwe Europese kernwapens kan vanuit die zorg best verdedigd worden. Maar niet met een beroep op Schmidt, die dit probleem nu juist vanuit een heel andere opstelling, een sterke onderhandelingsba sis. te lijf wil gaan. Dat voorrecht komt, zo consta teerde Rietkerk terecht, nu alleen de WD toe, die de NAVO altijd al heeft willen volgen Lubbers riep de Kamer op tot meer eensgezind heid ten aanzien van de kernwapenproblematiek. „Het CDA is op dit terrein erg op zichzelf terugge worpen," zei Lubbers. „Misschien scheelt het als het CDA eerst eens duidelijk maakt wat het nu eigenlijk wil," zo werd in de Kamer opgemerkt. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De CDA-fractie in de Tweede Kamer heeft een mogelijke botsing met het kabinet over een eenzijdige olieboycot van Zuid-Afri- ka voorlopig uitgesteld. Het CDA gunt minister Van der Klaauw rustig de tijd om samen met de Noordse landen (Zweden, Noorwegen, Dene marken, Finland en IJsland) een nieuw actieplan tegen Zuid-Afrika te ontwikkelen. Dat plan zal geen olie boycot omvatten, maar wel een stop op nieuwe investeringen in het land. Binnen de CDA-fractie is men het er niet over eens of dat actieplan even tueel in de plaats van de eerder geëis te olieboycot kan komen. „We willen de zaak in ieder geval nu niet op de spits drijven en hopen in de komende weken een politieke oplossing te be reiken," aldus een vooraanstaande CDA'er op de linkervleugel. Daarom wordt niet verwacht dat er CDA- steun zal komen voor de eis van oppo sitieleider Den Uyl dat de eenzijdige olieboycot daadwerkelijk wordt inge steld nu gebleken is, dat verder inter nationaal overleg over de boycot sec, geen zin heeft. CDA-fractieleider Lubbers herhaalde nog eens zijn opvatting dat de olie boycot geen zaak is voor een politieke crisis. perking van prijscompensatie, waar bij moet worden opgepast tegen te vérgaande nivellering. Een matiging van één anderhalf procent bene den de acti vindt de WD „niet vdl- doende" en als het niet lukt langs vrijwillige weg tot meer matiging te komen ..zal de regering passende maatregelen moeten treffen De mogelijke splijtzwammen die gis teren aan het licht kwamen tussen CDA en WD betreffen: aftrekbaar heid van hypotheekrente, besteding van gasgelden, invoering luxe-btw, opvoering financieringstekort, terug gave AOW-premie gehuwde vrouw. Lubbers wil dat het kabinet nu vol gende maand komt met een beper king van aftrekbaarheid van rente voor zeer hoge hypotheken. „Het heeft nu echt lang genoeg geduurd." De WD is daar echter furieus tegen Lubbers wil de besteding van de 1,3 miljard gulden extra opbrengst van aardgasexport ter discussie gesteld zien in het loonoverleg. Rietkerk vindt het „niet aanvaardbaar, dat toch nog wordt getornd aan het geno men kabinetsbesluit om dit geld te geven aan het bedrijfsleven vor glo bale lastenverlichting Lubbers wil een btw-tarief van rond 28 procent voor luxe goederen Joekes (WD) voelt daar „heel weinig voor, omdat zoiets volkomen in strijd is met het systeem van omzetbelasting". Lub bers wil belastingverlaging ter ver vanging van prijscompensatie, waar door het financieringstekort doelbe wust wordt vergroot. Rietkerk heeft echter „de nodige bedenkingen" hier tegen en verlangt dat nu eerst fors meer wordt bezuinigd op de sociale uitgaven. Pleidooi Lubbers hield een warm pleido*,. voor het kabinetsvoorstel de teruggaaf van ingehouden aow-premie bij de werkende gehuwde vrouw te beper ken. Rietkerk vond dat dit „niets met bezuiniging heeft te maken en dwars staat op het emancipatiebeleid" Lubbers wees erop, dat gezinnen met twee minimuminkomend nu al vrij wel niets terugkrijgen en dat vooral gezinnen met hogere inkomens profi teren van de teruggaaf. „Maar daar over hoor ik de WD niet." UTRECHT (ANP) Het college van bestuur van de rijksuniversiteit in Utrecht heeft gisteren besloten dat studenten die buiten hun schuld om vijf maanden van een cursusjaar niet aan de studie kunnen deelnemen, bij voorbeeld door administratieve ver tragingen, hun collegegeld kunnen terugvragen. ADVERTENTIE Goed onderhoud is van belang voor je eigen veiligheid. Zijn je remmen nog in orde? Hebben je banden genoeg profiel, dus genoeg 'grip' op de weg? Is je ketting goed op spanning? En is je ontsteking exact afgesteld? Als er iets aan je brommer mankeert, ga dan naar een vakman. De BOVAG- vakman. Hij houdt je brommer tip-top in conditie en zorgt er ook voor dat je rijdt op een veilige brommer, 't Is de moeite waard om voor zo'n adres een straatje om te rijden! w. iVAiï. ix srrn is ui. 2-jsiiak KllSWLIK. Als je probleemloos èn veilig wilt brommen, ga je naar de BOVAG-vakman.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 9