Chinchilla
mist elk élan
Vitaal orkest belemmerd
door geluidsinstallatie
Leuke aanwinst voor Werkcentrum Dans
Te harde rock en
melige verhalen
Neo Angin
als u last
van uw
keel hebt.
Nieuwe boeken
neo engiri
Mongo Santamaria n
MAANDAG 6 OKTOBER 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
4 M
'Kiezelstenen' van Mel Wong
door Ineke Sluiter
dacht voor de nuanceringen in ener
gie. subtieler en gekunder uitgevoerd.
ROTTERDAM De activiteiten van het Werkcentrum Dans beperken zich niet tot het geven
van voorstellingen in theaters. De groep breidde haar werkterrein uit naar scholen om
kinderen vertrouwd te maken met de dans als expressiemiddel en zo de gang naar het theater
te stimuleren. Hiervoor maakt het Werkcentrum Dans balletten speciaal voor kinderen en in
die reeks past ook Mel Wong's ..Kiezelstenen", dat algelopen vrijdag in de Lantaren in
Rotterdam in première ging
Uitgaande van de belevingswereld
van het kind gebruikt Wong een aan
tal speelse attributen als ballen, jo
jo's, een speelgoedauto, en maskers
Speciaal vandaag
Jubileum, lieve dames en
beste heren, Tien jaar Voor
een briefkaart op de eerste
rang. De kandidaten van het
eerste uur gaan nog een keer
de strijd aan.
Ned. 1/19.06
Voor de volhouders het der
de en laatste deel van Rouw
past Electra. Op pagina 199
van de Teletekst is de onderti
teling te vinden.
Ned. 1/20.05
Aktua met Wibo en Schoup,
behandelt minstens een reven-
tai onderwerpen en meer beel
dend dan praterig ook nog.
Ned. 2/22.10
Plein publiek gaat over
„Stervensbegeleiding van het
kind". Met panelgesprek en
vragen van luisteraars. Hilv. 2/
9.30
In Literama-maandag leest
Henk van Ulsen gedichten van
Ida Gerhardt, onlangs be
kroond met de P.C. Hooftprijs
voor poëzie.
Hilv. 2/21.30
Zakdoeken klaar, want
Candlelight is daar.
van welbekende stripfiguren die hij
inventief in de ciansbewegidng ver
werkt Die worden daardoor sugges
tief en begrijpelijk. Het ballet is Jam
mer genoeg wel wat te lang en het is
de vraag of het. de aandacht van de
kinderen gevangen zou kunnen hou
den Een ander bezwaar is dat Je niet
echt betrokken raakt omdat het ge
beuren erg binnen de groep gehouden
wordt en als het ware niet over het
voetlicht komt.
Het is maar de vraag of deze waarde
oordelen van een volwassene klop
pen. Het ballet is tenslotte voor kin
d-ren gemaakt en zij zullen in de
pv.iklijk uitwijzen of ze er al dan niet
mee zijn ingenomen. De kinderen, die
aanwezig waren, moesten er erg om
lachen en dat is een goed teken. In
ieder geval een leuke aanwinst voor
het Werkcentrum Dans.
Het programma bestond verder uit
een heropvoering van Trein uit 1976
van Hans Teurlings en Kollektie van
Bianca van Dillen dat in mei van dit
jaar voor het eerst werd opgevoerd.
De noodzaak om ..Trein" opnieuw op
te voeren werd niet overtuigend aan
getoond. Het is aardig, maar vrij on
benullig, zeker gezien in het licht van
Teurlings' ontwikkeling zoals die zich
met name in zijn laatste ballet „Oua-
quaraqua" (juni 1980) manifesteerde.
Kollektie werd, in tegenstelling tot de
première, niet als losse delen, door
het hele programma verspreid uitge
voerd, maar als een geheel. Dat komt
het ballet ten goede. Het uitgangs
punt, een thema met variaties, komt
beter uit de verf. Beter ingedanst dan
voorheen werd het met grote aan-
Hoogtepunten zijn de twee duetten,
respectievelijk gedanst door Piet Ro-
gie en José Winkelman en Howard
Maduro en José Winkelman.
Erika Trabi danste, in plaats van
Johan Meyer, een solo, die een aan
slag betekend op het uithoudingsver
mogen. Niet erg zinvol, behalve dan,
dat het publiek zich vergapen kon
aan deze uitputtingsslag. Pas in een
schitterend gedanste solo door Ho
ward Maduro sprong er voor het eerst
een echte emotionele vonk over. Dit
element heb ik vooral tijdens deze
twee balletten gemist. De dansers
werkten weliswaar heel hard, maar
toch ingehouden. Het was, alsof ze
niet echt plezier mochten tonen en
het leek, alsof ze zich niet bewust
waren van de emotionele inhoud van
de beweging. Het gevolg was, dat er
van communicatie met het publiek
nauwelijks sprake was. Iets, wat in
een klein theater als de lantaarn, als
een gemis gevoeld wordt. Juist daar
kan de gezamenlijke beleving van het
dansgebeuren een kans krijgen.
Een beeld uit „Kiezelstenen", choreografie van Mel Wong uitgevoerd door het Werkcentrum Dans.
Die slapte zat 'm niet in de muziek:
die was keihard en enthousiast ge
noeg. Van het scala van Plume's mu
zikale stijlen was vrijdagavond de
rock nogal sterk vertegenwoordigd,
en dat een deel van het publiek die
rockmuziek niet zou waarderen, kon
je op je vingers natellen. BIJ Plume
La traverse zijn het echter vooral z'n
teksten, met hun Freek de Jonge-
achtige „terroristische" humor, die
hem tot meer dan een doorsnee rock
zanger maken. Maar laat die teksten
dan ook horen! En het publiek zal er
echt niet van schrikken als het buiten
de chansons om. nóg een woord
Frans te horen krijgt.
Bovendien is dat smeuïge Canadese
Frans, voor wie er moeite mee heeft
om het te verstaan, alleen al om de
klanken een genot om te horen.
(Zoals Plume La traverse het plas
tisch omschreef: „écht Frans moet je
spreken met toegeknepen billen,
maar lk zing een Frans waarbij je
rustig je achterwerk kunt krabben
Vervang dat dan niet door langdradig
Engels, gespeend van elke subtiliteit.
Die melige verhalen, die zowat de
helft van z'n optreden tn beslag na
men, zouden in de taal waarin Plume
zich gewoonlijk zo sappig uitdrukt,
ijzersterk kunnen zijn, tegen het ter
gende of surrealistische aan.
Op sommige momenten ging het bij
na die kant op. Er waren bovendien
momenten waarop dui ijk bleek
dat het niet zulk losse-pols-werk was,
als je vanwege de lekkere nonchalan
ce van het geheel, gegroepeerd rond
een krat pils, zou verwachten. Het zat
allemaal in principe goed in elkaar en
bij tijd en wijle produceerde het drie
man sterke bandje muziek om je vin
gers bij af te likken. Maar alweer: zet
die gitaran dan zachter, zodat je zo
nu en dan ook kunt volgen waar het
over gaat. Of lever er een programma
met teksten bij.
Nu de verstaanbaarheid werd be
perkt tot chansons als Bebe-Rama of
kleine schunnigheidjes als Rouleta-
bille Sisyphe was er in elk geval wei
nig risico dat de behoudender bur
gers onder het publiek geshockeerd
de zaal zouden verlaten. Maar dat er
mensen voortijdig op zouden stappen
uit verveling, is toch wel het laatste
wat je van een optreden van Plume
Latraverse zou verwachten.
Spookbeeld, vijf Victoriaanse vertel--
lingen samengesteld en ingeleid door
J. J. Strating. Uitg. Allert de Lange.
Amsterdam. 190 blz -ƒ 24.50
Lexicon der natuurgeneeskunde, van
dr E. Meyer-Camberg. Uitg. De Drie
hoek. Amsterdam. 324 blz - 75.
Koningin Beatrix reikte zaterdagmiddag in het Paleis op de Dam iiva
Amsterdam de Prijs der Nederlandse Letteren uit aan de 80-jarip^
dichter en schrijver Maurice Gilliams. Gilliams die in Antwerpen
woont, krijgt deze hoogste literaire onderscheiding in het Ncdebin
lands taalgebied voor zijn gehele werk. De prijs (een oorkonde «de
18.000 gulden) wordt eenmaal in de drie jaar toegekend.
Liedboek van de strijd, samenge
steld uit het Landelijk Archief van
Progressieve Koren en Muziekgroe
pen. Uitg. De Uitbuyt, Wageningen.
223 blz 18 50.
AO-boekJe nr. 1832: Dat merkwaar
dige Schotland, door M. M. van Drlel.
Uitg. Stichting IVIO. Lelystad. 20 blz
1.90.
De arme Christus van Bomba, roman
van M. Béti. Uitg. Wereldvenster,
Bussum en NOVIB, Den Haag. 270
blz - 15
Het derde rijk, de geschiedenis fey,
woord en beeld door J. Bradley. Uitfl
Becht, Amsterdam. 256 blz - 49.%5
Zolang het maar niet dichtert|)e|
komt, programma's van Don Qi£u,
shocking in boekvorm verschenen lVer
uitgeverij De Viergang in Aarlandqari
veen. 118 blz - 32.50. mg
.jut
Geld en geweten, bundel opstelkfop
over anderhalve eeuw Nederlands bfoo
stuur in de Indonesische archipkei
(deel II: tijdvak 1900-1942). Van j,e
Fasseur. Uitg. Nijhoff, Den Haag. 2%ii
blz - 39.50.
Achter de keukendeur, zestien pM
sprekken over jeugdliteratuur dcx&
P. v.d. Hoven. Uitg. BZZToH, D?*
Haag 407 blz - 37.50. P
door Frits Lagerwerf!
UTRECHT Parallel met de
jazz heeft de Afro-Cubaanse
muziek opmerkelijke ups en
downs gekend. Nadat zowel
op Cuba als In New Orleans
een vermenging van de Afri
kaanse ritmische traditie en
Europese salon- en marsmu
ziek had plaatsgevonden, be
tekenden de big bands van de
Jaren dertig, de bebopgroepen
van na de Tweede Wereldoor
log en de recente migratie van
Portoricanen naar New York
ware glorieperioden voor la-
tijnsamerlkaanse musici.
Mongo Santamaria. de aartavader
van de huidige congaspelers ln de
Verenigde Staten heeft de vroegere
hoogtijdagen en de tussenliggende
jaren van malaise stijlvol overleefd,
getuige zijn optreden ln het Muziek
centrum Vredenburg. Vergezeld van
een achttal multi-lnstrumentalisten
opende hij het seizoen voor de lief
hebbers van Salsa, zo heet de latljns-
amerikaanse muziek tegenwoordig in
de modieuze kringen van New York.
Mongo geeft desgevraagd toe. lak te
hebben aan deze naamsverandering,
hij speelt in tegenstelling tot Johnny
Globe speelt stuk van Robert David Macdonald
24 pastilles voor de keel
heilzaam voor keel
en keelholte bij slecht weer
en tegen sleohte adem.
Lees eerst de gebruiksvoorschnften.
door Dirkje Houtman
OSS In het diepst van het Braziliaanse oerwoud groeit een
orchidee, die slechts kan voortbestaan bij de gratie van een
bij. Dit grote, zwarte lompe beest is als enige in staat de bloem
te bevruchten, zodat ze in haar bloei tot grote schoonheid kan
uitgroeien.
Mongo Santamaria's Latin Group
Pacheco, Pete Rodriguez. Willie Bo
bo. Ray Barreto, Amando Pereira en
zovele andere bandleiders en conga-
specialisten sterk op Jazz en improvi
satie geénte muziek, met een elan dat
zijn leeftijdgenoten ln de scene door
gaans vreemd is.
Met omplelsterde vingers en een vet
te touch alsof zijn handen aan de
'trommelvellen kleefden leidde hij
zijn uitstekend ingespeelde band
door een nogal gemengd repertoire,
varlérend van onvervalste rumba's,
en vurige, gecompliceerde slagwerk
ensembles tot nalef-feestelljke hits
van Jaren her. De meeste arrange
menten waren van de hand van pia
nist Milton Hamilton, die als dank
daarvoor een langdradige solo vol
drakerige citaten uit de Europese ro
mantische muziek mocht uitspelen.
Een dergelijke smet op het concert
werd uitgewist zodra negen man
sterk op conga's, cowbell, gulrro's.
foto: Rlco d lUM* st
bc
andere percussie-instrumenten werd de
uitgepakt, of wanneer de zeer vast*
trompettist Tommy Villariny en dtde
sonoor spelende saxofonist Alaijj*
Hoist aan solo waren. Wat deze Hoisi"6
op baritonsax blies in Dizzy Gilles^1
pies Manteca, met deels synchrone.!*31
deels tegendraadse ritmiek, doet teron
zeerste verlangen naar de grote or- jP(
kesten van Eddle Palmieri, Tito Pu flei
ente en,,Ray Barrato. die allen eer,-,
imposante blazprsbezettlng hebben.
Dat Santamaria's gezelschap van Cu-*3
banen, Portoricanen en Amerikanen^1
zich in de grote Vredenburgzaal nietw»
optimaal konden manifesteren lsgwr
aan de miserabele behandeling van 1
de geluidsinstallatie. De zo gehekelde
velllnghalakoestlek werd nitft'in hf.
minst gecorrigeerd, zodat niemant
een ander op het podium kon hord
Met handgebaren, gefrustreerde Iff I
slonomiek en cynisch gegrinnik Ha tij J
de dit puike, uitermate vitale orker
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
ADVERTENTIE
Met hen Groene Betaalcheque en de Groene Bktaalpas.
Deze vergelijking gebruikt de leider
van de Ballet Russes, „Chinchilla", in
het gelijknamige stuk van Robert
David Macdonald. dat zaterdag in
Oss bij de theatergroep Globe in pre
mière ging. Chinchilla duidt hiermee
op de afhankelijke relatie tussen hem
en zijn lieveling, de eerste danser en
choreograaf van het gezelschap Yas-
lav. Hij alleen is op dit moment in
staat Chinchilla's levenssappen aan
te maken, die slechts kunnen stro
men op basis van een intens emotio
nele wederzijdse band met zijn mae-
cenas. Diens liefde voor jongens en
oog voor kwaliteit stelde hem immers
in staat sluimerende talenten bij zijn
uitverkorenen naar boven te halen
waarmee zij zijn schoonheidideaa! op
het toneel wisten te verbeelden Van
die ogenblikken leeft Chinchilla Ze
doen hem de onaangename kanten
van zijn bestaan vergeten.
Robert David Macdonald heeft de
mythe van dit legendarische balletge
zelschap, dat aan het begin van deze
eeuw een omwenteling ln de balletwe
reld ontketende (zie het artikel over
de Ballet Russes. afgelopen zaterdag
in deze krant) mogelijk gebruikt om
de drijfveren binnen een kunste
naarsgezelschap te ontleden. Hij ent
te zijn plot op het leven van Diaghi-
lev. Chinchilla's ware naam, en laat in
zijn stuk heden, verleden en toe
komst over elkaar heen schuiven om
zo Chinchilla's gepassioneerde gedre
venheid bloot te leggen.
Vrije dag
De actuele handeling, het heden
speelt zich af op het Lido van Vene'.ië
waar het gezelschap zijn vrije d -.ig
doorbrengt. Het vult de tijd met iro
nisch soms badinerende gesprekken
over kunstenaars en het najagen van
jeugdig mannelijk schoon. Het is de
zelfde dag waarop Chinchilla wordt
bericht over het huwelijk van Vaslav
(werkelijke naam Nijinsky). In de
flash-backs hebben we deze twee al
zien werken aan choreografieën van
Vaslav die Chinchilla's leven of ver
langens weerspiegelen. Zo ontpopt
Chinchilla zich als een figuur die le
ven en kunst ln zich verenigd ook al
had hij er anderen voor nodig om
zichzelf, in zijn streven naar schoon
heid, in de kunst te realiseren
In het decor van Paul Gallis zijn de
levenselixers van het gezelschap, in
ventief met elkaar verweven. Dr* '"ro
te ruimte, die uitzicht geeft op het
strand, verenigt het hotel studio -
en theaterbestaan met serverende
obers, stukken decor, een bar en spie
gels die de werkelijkheid vertekenen
en de acteurs tot droeve afgematte
clowneske figuren vervormen Is dat
een commentaar van Globe?
Wèt regisseur Paul Vermeulen Wind-
sant uiteindelijk met dit stuk wildé
laten zien ls in deze opvoering niet
erg duidelijk geworden. De voorstel
ling straalt geen passie noch een de
cadent elan uit die in de tekst en als
beeld wel gesuggereerd wordt. De ac
teurs ontpoppen zich niet als gedre
ven kunstenaars die vanuit een ho
mo-erotisch moeras opklimmen tot
grote artistieke hoogte.
Het lijken eerder keuvelende provin
cialen die zich niet op hun gemak
voelen omdat ze in het verkeerde pak
zitten. De premier danseur ls dikkig
en ongespierd. Is het te veel gevraagd
om acteurs op dieet te zetten of een
gedegen training te laten volgen.
Lang van tevoren is de bezetting im
mers bekend.
Aimabel
Johan Ooms speelt, de titelrol aimai-
bel met een zekere gedecideerdheid
die hij onder een zweem van Ironie
weet te verbergen. Maar er is geen
enkele nuance in zijn spel te bespeu
ren die het verschil tussen heden,
verleden en toekomst suggereert
Waartoe dienen anders de flash
backs die een Inzicht geven in zijn
bestaan, die krijgen we toch niet voor
niets voorgeschoteld. De verschillen
de tijdsbeelden worden slechts met
wisselende lichtstanden gerealiseerd.
Het maakt de voorstelling schema
tisch en staat de passie binnen het
gezelschap blijkbaar in de weg
Daarbij zijn er in dit stuk twee lijnen
te bespeuren. Enerzijds de opgaande
lijn. het aanhoudende succes van
Chinchilla en zijn gezelschap, daarte
genover de ondergang van een ballet
danser die aan de kant wordt gescho
ven en langzaam gek wordt. Vaslav ls
gedurende het grootste deel van de
voorstelling zichtbaar, links voor op
een vierkant platvorm. Hij m lm eert
zijn bezigheden al dan niet in het
bijzijn van een toegewijde echtgeno
te. En hieraan zie je maar weer hoe
moeilijk het ls met stil spel te impo
neren De kracht van de danser kon
onmogelijk gebroken worden, omdat
hij bij voorbaat te weinig uitstraalde.
Jammer. Misschien had de regisseur
zich nog meer moeten wijden aan het
regisseren van zijn spelers. Wat we nu
te zien kregen was niets meer dan
acteurs verdwaald in een decadenten
hartstochtelijk labyrinth, waar ze het
spo :-r bfjsti r raakten.
VORDEN (ANPi De 29-jarlge Jour
naliste J. B. Barmentlo is zaterdag
om het leven gekomen door een
brand in haar woning in het Gelderse
Vorden. De bewoners van de ernaast
gelegen boerderij ontdekten de brand
door het geblaf van een hond, maar;
kwamen te laat om de vrouw te red-,
den. De woning brandde tot de grond
toe af.
Johan Ooms (links) als Chinchilla in de rol van Maxim, de nieuwe premier
het gelijknamige stuk dat Globe danseur.
speelt. Hij zit naast Gijs de Lange in fot®: p,trick
Plume Latraverse
door Marleen van Swigchem
UTRECHT Risicoloos is een optreden van een chansonnier
als Plume Latraverse in Nederland niet, en het publiek dat
hem in het tweede concert van de chanson-serie „Rive Gau
che" voorgeschoteld kreeg, was dan ook terdege gewaar
schuwd hoe „gek" de 34-jarige zanger uit Québec wel was.
Maar meer dan een slap soort aftreksel van die gekheid viel er
vrijdagavond in de kleine zaal van Muziekcentrum Vreden
burg niet te horen, des te meer frustrerend omdat hier en
daar wèl doorschemerde hoe góéd-gek deze „chronische anti-
conformist" kèn zijn.
Plume Latraverse
ADVERTENTIE
