Kamerlid mag
contract voor
opwerking zien
'Verschijnsel loyalisme voorkomen'
Professor wil best tien procent minder
Haagse wethouder Hardon treedt af
Qmooh, omdoen.
Goede gewoontes:
Onvrede over nieuwe
VAD-constructie kabinet
PCmfODF
Bij FNV én werkgevers
Vierde crisis binnen een jaar
Kapitein Stelling
stapt naar rechter
Boete per
giro in
Gelderland
Congreslid VS
in opspraak
KVP-voorzitter Van Zeil op laatste partijraad:
museum
het prinsen hol
Loonoverleg
Metaal-CAO
Kabinet wijst snel
kandidaat aan
EG-commissariaat
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H 3
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG Temidden
van het kabaal dat meer dan
zestigduizend demonstran
ten in Den Haag maakten is
het misschien niet zo opge
vallen. maar er zijn ook nog
mensen die vinden dat het
idee van Pais om wat salaris
in te ruilen voor werk best
redelijk is. Er zijn er zelfs die
vinden dat Pais niet ver ge
noeg ging. In plaats van een
korting met maximaal twee
procent had hij korting van
maximaal tien procent moe
ten voorstellen, zegt prof. dr.
A. J F. Köbben bijvoor
beeld.
De demonstratie op het Malieveld
was vooral bedoeld tegen de manier
waarop minister Pais zijn bezuini
gingsvoorstel had ingekleed. Met
name de uitzonderingspositie van
het onderwijzend personeel zette
kwaad bloed Waarom moest Juist
deze groep opdraaien voor de kos
ten van een gemeenschapsvoorzie
ning als het onderwijs? En waarom
behandelde de regering het onder
wijzend personeel anders dan ande
re groepen ambtenaren?
Politiek Den Haag is wel geschrok
ken van deze recorddemonstratie
en het Kamerlid Deetman van het
GDA haastte zich dan ook om te
verklaren, dat zijn fractie de bezui
niging op de onderwijssalarlssen in
deze vorm niet zou accepteren.
Daarmee was voor Pais de hoop op
een politieke meerderheid vervlo
gen. Minister-president Van Agt
reageerde realistisch: „Als dit plan
niet haalbaar is^ullen we iets an
ders moeten verzinnen".
De conclusie van dit alles lijkt te
zijn dat niemand in het onderwijs
voelt voor vermindering van het sa
laris ten behoeve van meer werkge
legenheid. Die indruk is echter on
juist. Om te beginnen hebben ook
de onderwijsbonden die deze week
in Den Haag te hoop liepen^ich in
het verleden bereid getoond te pra
ten over de relatie loon-werk. Welis
waar hechten de bonden groot be
lang aan een gelijke behandeling
van alle ambtenaren, maar indien
minister Pais serieus had gerea
geerd op hun arbeidsplaatsenplan
nen, was inkomensmatiging mis
schien ook wel bespreekbaar ge
weest.
Stap terug
Er zijn nog andere signalen, die
duidelijk maken dat sommige on
derwijsgevenden best een stap te
rug willen doen om werkloze colle
ga's aan werk te helpen. Vooral in
het universitair onderwijs vinden
velen de daar betaalde salarissen te
hoog. Een teken aan de wand is dat
er aan universiteiten weinig animo
was om mee te gaan naar het Malie
veld. Maar er is meer.
Vorige week werd door landbouw
kundig ingenieurs het zogenaamde
„Wageningen-fonds" in het leven
geroepen. Hoewel de brievenactie
onder de zesduizend medewerkers
en afgestudeerden van de Land
bouwhogeschool nog moet begin
nen, zijn de eerste paar duizend
gulden al gestort De bedoeling van
het fonds is werkloze landbouwkun
dig ingenieurs tijdelijk aan werk te
helpen.
Het fonds moet gevuld wor
den met bijdragen van ingenieurs
die vinden dat zij meer dan genoeg
verdienen.
Een tweede signaal kwam van het
Alternatief Ambtenaren Actiecomi
té, dat al enkele Jaren ijvert voor
vermindering van de hoge ambte
narensalarissen. Vooral in het on
derwijs heeft dit comité nogal wat
sympathisanten. Het comité
schreef in een open brief, dat het
idee van minister Pais in ieder geval
het overwegen waard was. Dat al
leen de onderwijsgevenden werden
aangeslagen, was niet zo erg; je
moest toch ergens beginnen. Een
groter nadeel vond het comité dat
het plan van Pais niet ver genoeg
ging. Hoger betaalden konden best
meer inleveren.
Stap verder
In universitaire weekbladen die gis
teren verschenen sloot de Leidse
hoogleraar dr. A. J. F. Köbben zich
daarbij aan. Hij ging zelfs een stap
verder: een professor met een inko
men van meer dan honderdduizend
gulden kan best tien procet missen.
Dt doet hem geen pijn (het betekent
hoogstens dat Je die mooie zeilboot
niet of nog niet koopt), en Je kunt zo
heel wat mensen aan werk helpen.
Kbben vindt dat niet alleen nodig
om Jonge afgestudeerden een kans
geven, maar ook om de universiteit
te behoeden voor vergrijzing. Onze
maatschappij heeft dat jonge talent
gewoon nodig, redeneert hij.
Prof. Köbben heeft dit voorstel in
een brief gedeponeerd bij het colle
ge van bestuur van de Leidse uni
versiteit. Of dat veel zal uithalen is
echter de vraag. Een soortgelijk ini
tiatief van de Vrije Universiteit
bloedde destijds dood, omdat het
onmogelijk bleek de salarissen van
één instelling te verlagen. Wel be
sloten tien leden van een kleine
vakgroep vrijwillig een tiende van
hun salaris op te geven om één
extra arbeidsplaats te scheppen.
ADVERTENTIE.
Elke week een bloemetje
meebrengen. Dat is een
goede gewoonte. Net als:
meteen even de postcode
vragen wanneer u iemands
adres noteert. B ij een telefoon -
gesprek bijvoorbeeld. Schrijf
dan gelijk even die postcode
in uw klapper. Dan hebt u
voortaan het complete adres
bij de hand. Mét de postcode
erbij.
m». jnaiK jm -<■»- wêu mm
ptt post
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG/MIDDELBURG Kamerleden mogen toch het
I geruchtmakende contract Inzien, dat de exploitant van de
kerncentrale te Borssele heelt gesloten met een zogeheten
opwerkingsfabriek in Frankrijk.
Dat wil nog niet zeggen dat het con-
'tract openbaar wordt: het document
wordt op „strikt vertrouwelijke" ba
sis ter Inzage gegeven. Deze regeling
geldt ook voor de mllieucommlssle
uit de Provinciale Staten van Zee
land. die zich met kernenergie bezig
houdt.
De huidige geheimzinnigheid was gis
teren voor een minderheid in de
Zeeuwse Staten mede de reden om
„nee" te zeggen tegen de bouw van
een opslagruimte voor kernafval. Het
contract met de Fransen kan ertoe
leiden, dat „Borssele" in de loop van
deze eeuw radio-actief materiaal te
rug krijgt.
p Terwijl gedeputeerde Don meedeel-
lin" de. dat de meest betrokken Statenle
den het contract mogen inzien, zond
minister Van Aardenne (Economi
sche Zaken) gisteren een telex van
hei Franse bedrijf Cogema naar de
jke Kamercommissie voor kernenergie.
De Daaruit blijkt dat Kamerleden, na
1de het tekenen van een verklaring, het
contract mogen inzien, maar niets
i te daarvan openbaar mogen maken.
Het is hun zelfs verboden om aante-
keningen te maken.
Geïrriteerd
Het PvdA-Kamerlid Zijlstra, geïrri
teerd door de geheimzinnigheid ('be
lediging van het parlement') reageer
de gisteren: „Ik weet niet of het aan
bod van Cogema voldoende Is. Ook
het gemeentebestuur van Borsele,
verantwoordelijk voor een goed ram
penplan, heeft recht op inzage in het
contract'.
Van Aardenne rept in zijn mededelin
gen aan de Kamercommissie met
geen woord over een soortgelijk op-
werklngscontract, dat tussen de ex
ploitant van de kerncentrale te Dode-
waard en een Engelse opwerkingsfa
briek. Van Aardenne mikt erop. dat
de Kamer belde contracten goed
keurt. Zo niet. dan ziet hij zich ge
noopt tot sluiting van de twee Neder
landse kerncentrales.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het kabinet Van Agt heeft een nieuwe stap
gezet om de alom bestreden vermogensaanwasdeling (VAD)
van de grond te krijgen. De twee wetsontwerpen, waarin zo'n
regeling was neergelegd, worden samengevoegd tot één wets
ontwerp. De eerste reacties van werkgevers en vakbeweging
wezen gisteren echter niet op de „bredere aanvaarding" van
de VAD. waarop het kabinet hoopt.
Vandaag is het Dierendag. Om aandacht te vragen voor het onrecht dat dieren vaak wordt aangedaan
is Marion Bienes uit Zaandam gisterochtend op het Haagse Binnenhof een ludieke actie van 24 uur
begonnen. Tot vanmorgen zal zij in deze kooi blijven zitten.
De mededeling van het kabinet, dat
de bestaande wetsontwerpen ineen
worden geschoven, komt volgens de
grootste werkgeversorganisatie VNO
op het slechtst denkbare moment.
Het VNO meent dat het „heropenen
van de discussie over dit omstreden
onderwerp een miskenning is van de
benarde situatie, waarin veel bedrij
ven verkeren, en van de inspanningen
die zij zich getroost om te overleven".
FNV-voorzltter Kok noemde de ge
wijzigde kabinetsplannen in eerste
reactie onvoldoende. De FNV blijft
erbij dat de VAD van het kabinet Van
Agt niet meer is dan een veredelde
winstdelingsregeling.
De bestaande wetsontwerpen voor
zien ln een individuele VAD (werkne
mers krijgen aanspraken op de zoge
heten overwinst in eigen bedrijf) en
een collectieve VAD (alle werkne
mers, inclusief ambtenaren, kunnen
aanspraak maken op de overwinsten
van de ondernemingen in ons land).
..Om praktische redenen" heeft het
door Teun La gas
ALPHEN AAN DEN RIJN (ANP)
Luchtmachtkapitein Meindert Stel
ling is bij het ambtenarengerecht ln
beroep gegaan tegen de maatregelen
die het ministerie van defensie tegen
hem heeft genomen wegens zijn op
stelling inzake kernwapens. Kapitein
Stelling, die werkt op het ministerie
van defensie, heeft onlangs op zijn
staat van dienst de aantekening ge
kregen dat hij niet overal inzetbaar
is. Dit omdat hij zijn mening als mili
tair te zullen weigeren mee te werken
aan een inzet van kernwapens ln het
recente verleden bij diverse gelegen
heden in het openbaar heeft verkon
digd. Meindert Stelling is van mening
dat minister De Geus Inbreuk heeft
gemaakt op de vrijheid van menings
uiting en de godsdienstvrijheid.
Volgens de minister staan de uitlatin-
gen en het standpunt van Meindert
Stelling op gespannen voet met 'een
loyale vervulling van zijn plichten als
I militair'. Daardoor is Stellings Inzet-
baarheid beperkt", aldus minister de
Geus.
ADVERTENTIE
DEN HAAG De Haagse
PvdA-wethouder Michiel Har
don heeft gisteren zijn porte
feuille ruimtelijke ordening
en stadsvernieuwing neerge
legd.
Het gemeentebestuur van Den Haag
mag zich zo langzamerhand record
houder ln het veroorzaken van wet
houderscrisissen noemen. Hardon is
de vierde wethouder die binnen een
jaar uit het zevenkoppige college van
b. en w. stapt.
Nog geen week geleden liet burge
meester Schols in het plaatselijke
CDA-krèntJe weten dat het ondanks
de hooglopende ruzies in de raadszaal
over de bouw in Schevenlngen-bad-
plaats best goed ging met de wethou-
dersploeg. Schols moet toen zelf ook
hebben geweten dat hij te optimis
tisch was.
Al enkele weken was duidelijk dat
Hardon het niet lang meer op zijn
stoel zou kunnen uithouden. In een
raadsdebat begin september over de
manier waarop projectontwikkelaar
Bredero vrij spel heeft gekregen bij
het grootscheepse nieuwbouwproject
in Scheveningen-badplaats kreeg hij
moties van wantrouwen aan de broek
van VVD en PPR.
Maar het is in feite de PvdA-fractle
zelf geweest die Hardon in de bad
plaats-affaire heeft afgebroken. De
PvdA zelf bracht de afgelopen maan
den met de regelmaat van de klok
gegevens naar bulten over de gebrek
kige manier waarop het college de
projectontwikkelaar aan de leiband
heeft gehouden.
'Geen excuus'
Hardon zei gisteren dat de post ruim-
Ex-wethouder Hardon
telijke ordening en stadsvernieuwing
in een grote stad te zwaar is voor één
man. „De wil dat echter niet als een
Van een onzer verslaggevers
ARNHEM/DEN HAAG Begin
volgend jaar (waarschijnlijk met
ingang van 1 Januari) begint in
Gelderland een proef met het be
talen van bekeuringen per giro.
Het ministerie van binnenlandse
zaken heeft daar toestemming
voor gégeven. Slaagt de proef, dan
zal het systeem over enige tijd
voor heel Nederland worden Inge
voerd.
Het langs girale weg voldoen van
bekeuringen geldt alleen door die
gevallen waarin, zoals' dat heet,
door de politie de overtreders
„niet zijn staande gehouden". Au
tomobilisten bijvoorbeeld die fout
hebben geparkeerd en die dan
achter de ruitewisser een briefje
vinden, waarmee ze worden uitge
nodigd naar het politiebureau te
komen. Soms is dat niet eenvou
dig: in een vreemde stad moet
daar wel eens naar worden ge
zocht Verder ls het lang niet altijd
zo dat men voldoende geld bij zich
heeft Ook vinden sommigen het
vervelend om zich aan het loket te
vervoegen waarachter ze mee
smuilende politieambtenaren ver
moeden.
Bij het scheppen van de mogelijk
heid om thuis de bekeuring met
het Invullen van een girobiljet te
vereffenen, speelt ook mee dat dit
de politie veel administratieve
rompslomp zal besparen.
excuus achteraf aanvoeren", voegde
hij daar aan toe.
De PvdA-fractie wil nu nieuwe colle
ge-onderhandelingen, waarbij zou
moeten worden gepraat over uitbrei
ding van het college, dat bestaat uit
drie PvdA'ers, twee CDA'ers en twee
WD'ers.
De drie wethouders die Hardon het
afgelopen Jaar zijn voorgegaan in het
neerleggen van de portefeuilles wa
ren een WD'er op verkeerszaken en
openbare werken en twee CDA'ers
die economische zaken en welzijnsza
ken beheerden. Ook bij het vertrek
van een van de CDA'ers, in februari,
werd gezinspeeld op uitbreiding van
het college.
Binnen de PvdA-fractle zijn drie mo
gelijke opvolgers voor Hardon. Maar
er is bij de kandidaten niet veel ani
mo om de zware post ruimtelijke or
dening en stadsvernieuwing in onge
wijzigde opzet te aanvaarden.
WASHINGTON (DPA) Een dag
nadat het Amerikaanse huls van af
gevaardigden zijn lid Michael Myers
uitstootte omdat deze steekpennin
gen aangenomen heeft tot een bedrag
van 100.000 gulden, ls opnieuw een lid
van het Amerikaanse congres in op-
srpaak gekomen. Tegen de 43-Jarige
Robert Bauman uit Maryland, die
deel uitmaakt van de democratische
fractie in het Huis, is een onderzoek
begonnen wegens een poging tot het
verleiden van een minderjarige.
Van onze parlementsredactie
'S-HERTOGENBOSCH De voorzitter van de KVP, Piet van Zeil, heeft de
laatste partijraadsvergadering van zijn partij aangegrepen voor een dringend
beroep op het CDA en het verschijnsel van „het loyalisme" in de toekomst te
voorkomen.
vrijdag 10t/m
woensdag 29 octdber 1980
van 10.00-17.00 uur
Zdnd. 13.00-17 00 uur
bdvendien di - en dd avond
van 19.00-22.00 uur
Vastgesteld moet worden, al
dus de heer Van Zeil, dat het
loyalisme niet goed heeft kun
nen functioneren. Los van het
feit. dat het voor de loyalisten,
maar ook voor de overige le
den van de CDA-fractie ln de
Tweede Kamer veel proble
men en veel teleurstellingen
heeft gezorgd, staat vast dat
de fractie als gevolg daarvan
niet altijd even doelmatig
heeft kunnen functioneren.
Bovendien wijst de ervaring
in veel contacten met leden en
kiezers uit, dat zeer velen het
niet konden, respectievelijk
wilden begrijpen, alsmede dat
zeer velen in onze achterban
pijn is gedaan door de wijze
waarop het loyalisme heeft
moeten functioneren.
„Het is niet de bedoeling om
een terugroepingsrecht in het
leven te roepen. Het recht van
elke volksvertegenwoordiger
om zonder last of ruggespraak
te beslissen mag niet worden
aangetast, aldus de heer Van
ZeU.
Zintuig
CDA-voorzitter Piet Steen
kamp onderstreepte de wat
hij noemde typische katholie
ke inbreng van de KVP in het
CDA, namelijk die van de
aandacht voor het algemeen
belang. Katholieke politiek
heeft altijd een bijzonder zin
tuig gehad voor het algemeen
belang, niet in het minst om
dat de leer van de kerk eeu
wenlang van die filosofie
doordrenkt is geweest, aldus
Steenkamp Die Inbreng
schatte hij van groot belang
omdat we „overal bemerken
dat er een terugval ls op de
eigen groep en het eigen be
lang. Het liberalisme op
groepsniveau keert terug en
dat in zijn ergste vorm," aldus
Steenkamp.
Op de partijraad stelde Piet
van Zeil ook met veel genoe
gen vast, dat de PvdA is te
ruggekeerd van haar dwaling
in 1977.
Dwaling
„Deze partij tendeert
in de richting van een terug
keer naar normale politieke
verhoudingen om naar nor
maal overleg over de moge
lijkheden van formatie van
een kabinet. Dat neemt niet
weg dat men er nog niet hele
maal is", zo meende de partij
voorzitter. Hij constateerde
een verschil in denken tussen
kabinet de beide onderdelen aaneen
gesmeed.
Beslissing
Vervolg van pagina 1
Maar als nu
energie eruit moet. waarom dan
straks niet ook de huren, de milieu
heffingen? In feite gaat deze discus
sie over al of niet handhaven van de
prijscompensatie. En die vormt een
van de weinige instrumenten voor de
mensen om zich nog wat te verdedi
gen tegen aantasting van koop
kracht. Afbreken daarvan leidt tot
een vertrouwensbreuk. De werkge
vers hebben met het opnieuw openen
van de Jacht op de prijscompensatie
een zware knauw toegebracht aan het
sociaal-psychologisch klimaat Ik
ben na het overleg van vandaag dan
ook somberder geworden."
Over de andere werkgeverseis, 2,7
miljard extra bezuinigingen, heeft de
kabinetsdelegatie naast Albeda
waren ook Van Aardenne (economi
sche zaken) en zijn staatssecretaris
Hazekamp aanwezig, Van der Stee is
in het buitenland zich gisteren niet
uitgelaten.
Het CNV-ldee om iedereen een pro
cent loon te laten inleveren voor een
nationaal werkgelegenheidsfonds, is
gisteren niet uitvoerig in het loono
verleg aan de orde geweest Albeda
heeft er enkele vriendelijke woorden
aan gewijd, aldus CNV-voorzitter Van
der Meulen. „Ik had een Iets inniger
omhelzing door Albeda verwacht"
Kok stelde zich achter de grondge
dachte in het CNV-idee, maar zag
veel vragen bij de uitwerking. ,Jk ben
benieuwd hoe het CNV dit idee gaat
uitwerken. Misschien zouden we
daarover nog eens onderling verder
kunnen praten met het CNV," aldus
de FNV-voorzitter. Als zijn persoon
lijke mening gaf hij dat „de tijd nu,
meer dan ln de laatste tien jaar, rijp
lijkt om weer eens heel serieus te
denken over investeringsloon, waar
bij de werknemers ook aanspraken
hebben op wat met hun loondeel
wordt geïnvesteerd."
Deze beslissing heeft echter ook poli
tieke betekenis, gezien het verre ver
zet van de WD-regeringspartij te
gen een collectieve VAD. In de nieu
we situatie moet het de WD moeilij
ker vallen de voorstellen te verwer
pen, omdat dan de gehele VAD zou
wofden getroffen. Het kabinet verde
digt het vasthouden aan een collec
tieve VAD: „profiteren alleen werkne
mers in bedrijven met een flinke
winst van de VAD, dan kunnen colle
ga-werknemers in andere bedrijven
dat als een vorm van loonsverhoging
opvatten. Dat leidt tot nieuwe loonei
sen, waarschuwt het kabinet.
In het jaar dat de VAD wordt inge
voerd (op zijn vroegst 1981) zal de
totale opbrengst ruim 300 miljoen
gulden bedragen. Eerdere ramingen
kwamen enkele tientallen miljoenen
guldens lager uit.
Werknemers hebben recht op een
deel daarvan in de vorm van aande
len of soortgelijke waardepapieren.
Uitbetalen in contanten is slechts
mogelijk als de ondernemingsraad
(bij het individuele deel van de VAD)
of het bestuur van het VAD-fonds
(collectieve deel) daarmee in stemt.
Vervolg van pagina 1
Bekeken kan
dan worden of via een bemiddelings
commissie uit het conflict gekomen
kan worden.
Er zullen twee stuurgroepen met
werkgevers en werknemers in het le
ven worden geroepen, een die de ver
betering van de arbeldsproduktivi-
telt. het absentisme, arbeidstijdver
korting. verbetering van de arbeids
marktsituatie en de invoering van
cafetariasystemen zal bestuderen. De
tweede studiegroep zal zich gaan be
zighouden met de invoering van deel
tijdbanen en zal de nadelige sociale
effecten van de ploegendiensten be
studeren. Bonden en werkgeversor
ganisaties zullen nu het bereikte ak
koord aan hun leden voorleggen. De
onderhandelingen hebben in totaal
negen maanden in beslag genomen.
„De bevalling was zwaar", aldus me
taalwerkgeversvoorzitter Ter Hart
Het kabinet wil voor half oktober een
beslissing nemen over een kandidaat
voor een EG-commissariaat in Brus
sel. Premier Van Agt wilde gisteren
op zijn persconferentie niet zeggen
wie daarvoor als Nederlandse kandi
daat in aanmerking komt..Het is nog
volstrekt onzeker welke posten in
Brussel vrijkomen", zei de premier.
Wel nam hij <uidelijk afstand van de
berichten dat hij een rancune tegen
zijn ex-minister van financiën An-
driessen zou hebben, waardoor An-
driessen niet in aanmerking zou ko
men voor een commissariaat.
de partij voorzitter en de frac
tievoorzitter.
Het fractielid Dien Comelis-
sen sprak er haar teleurstel
ling over uit, dat het kabinet
onduidelijk is geweest over de
rente-aftrek voor hypotheken.
Uitstel zou wellicht afstel
kunnen betekenen. En mede
gezien ln het licht van de zeer
zorglijke situatie in onze wo
ningbouw moet er alles wor
den gedaan om elke negatieve
Invloed daarop weg te nemen.
In de komende algemene be
schouwingen zal de fractie op
deze kwestie terugkomen, ver
zekerde zij haar gehoor.
„Hebt u er wel eens van gehoord dat
in badkamers veel ongelukken ge-'
beuren?"
