DIER&PLANT
Hoe betrekkelijk is zeldzaamheid?
Veekendpnzzel
I
mm m i
bO
<D
N
to
CO
s
Karpov
evenwichtig
I BK
1SAS B
FMJD kan
beter weg
ZATERDAG 4 OKTOBER 1980
17
door henk ran halm
In het buitenland verbaas Je je
telkens weer over de algemeen
heid van dieren en planten die bij
ons zeldzaam Zijn. Een verbazing
eigenlijk die onterecht is. Wat bij
ons zeldzaam is, groeit hier ge
woonlijk aan de rand van zijn ver
spreidingsgebied. Hoe meer naar
het centrum daarvan, hoe vaker je
het tegenkomt. Andersom kan
wat hier gewoon is. elders juist erg
weinig voorkomen.
Een aardige illustratie daarvan
kreeg ik deze zomer tijdens een
studiereis in Frankrijk, waar we
ook een bliksembezoek brachten
aan het Pare Naturel Regional du
Morvan. De Morvan is het noorde
lijkste stukje van het Centrale
Massief, bij Auxerre en Avallon.
Het bekende stadje Vézelay ligt er
nog net in. Er komen nogal wat
Nederlanders, omdat het net in
een dag goed met de auto te berei
ken is en omdat in vroeger jaren
veel van onze landgenoten er een
tweede huisje kochten. (De Mor
van is een van de „leegloopgebie-
den". waaruit de boeren verdwij
nen omdat ze er geen rendabel
gebruik kunnen maken van de
grond Door er nu een regionaal
natuurpark van te maken en de
boeren te steunen probeert de
Franse regering de leegloop tegen
te gaan en het land weer te bevol
ken, wat in de Morvan goed lukt.
Massa's orchideeën
Maar goed, om op de betrekkelijk
heid van zeldzaamheid terug te
komen: we reden er met auto's
rond en zagen van daaruit de wei
den roze van de juist toen volop
bloeiende gevlekte orchissen en
adderwortel. Bij ons zijn die alleen
nog te vinden op enkele onbemes-
te graslanden, meestal in natuur
reservaten. De adderwortel, fami
lielid van het bekende onkruid
perzikkruid. is zelfs een hele be
roemdheid in het stroomgebied
van de Drentse Aa. Vanuit de auto
gingen we hier en daar een half
uurtje het landschap in, .spelde-
prikken" in een gebied dat overval
verrassingen voor ons in petto
moest heben, maar waarvan we
naar onze zin veel te weinig te zien
kregen. Een zo'n „excursie" was
naar een hoogveentje aan de kant
van de verharde weg, ook al eer
zeldzaam terreintype voor ons
Bijgebouw van een boerderij in het regionale natuurpark Morvan
achter een grasveldje vol pluizende paardebloemen.
omdat het meeste hoogveen in ons
land is afgegraven en dit Franse
stukje nog volop leefde, met hoog
uitgroeiende bulten van sappig
groen veenmos en donker veen-
haarmos, nat als een spons en
afwaterend in een helder stroom
pje dat uit die spons wegliep langs
de weg. Het was maar een paar
centimeter diep en het krioelde er
van de salamanders, die zo met de
hand te vangen waren. Het waren
niet alleen onze gewone kleine wa
tersalamanders. maar haast even
veel vinpootsalamanders die er
erg veel op lijken, maar zo naast
elkaar best te onderscheiden wa
ren. De geel bloeiende kleine
schorseneer vonden we op de oe
ver en een vochtige open greppel
was dicht begroeid met krai.skar-
wij, een schermbloedig plantje dat
in ons land haast nog zeldzamer is
dan de vinpootsalamander.
Speciale gunst
De bioloog die ons begeleidde, liet
ons vol trots één enkel exemplaar
zien van de rondbladige zonne
dauw, het vleesetende plantje, dat
bij ons de oevers van heidevennen
rood kleurt met zijn lepelvormige.
met tentakeltjes bezette blaadjes
en tevens in een groot aantal veen-
mosrietlanden voorkomt. Hij ver
telde erbij dat hij het nooit aan
iemand toonde, waaruit we moes
ten begrijpen dat het een bijzon
dere gunst was
Ons verbaasden meer de ruim een
meter hoge witte boterbloemen op
vochtige plekken langs de weg
kanten en op de oevers van de vele
beekjes: de monnikskapranonkel,
een plant van bergachtige stre
ken, die in ons land totaal ont
breekt. Op sommige plaatsen
bloeide hij samen met late dot
ters. En dan sommige hooilandjes,
waar niet zoveel orchideeën en ad
derwortel groeiden, maar wel
kruisbladwalstro, beemdkroon.
echte sleutelbloem, bos anemoon,
zwart knoopkruid, akelei, kleine
pimpernel en witte rapunzel tus
sen de paarde- en scherpe boter
bloemen, de pinksterbloemen,
koekoeksbloemen, margrieten, ro
de en witte klaver en bereklauw.
Tweemaal kwamen we in Vézelay,
een stadje boven op een heuvel,
die een stuk boven het land rond
om uitsteekt. Een voormalig bede
vaartsoord, dat je in een kwartier
doorloopt van het ene eind naar
het andere. En dan hoef je je niet
eens te haasten, wat ook moeilijk
kan als je er voor het eerst komt.
Elke bocht van de oplopende
straatjes onthult nieuwe verras
singen: poortjes, brokkelige mu
ren, bloeiende rozen over een vele
malen bijgelapte tuinmuur, boe
renpotten op een balkon van sier-
smeedwerk, een landelijk aan
doend kerkje en boven dit alles
uittorenend de Sainte Madeleine,
zandgeel in het zomerlicht, vol
beeldhouwwerk aan de frontgevel,
de romaanse basiliek waarheen de
voeten van de pelgrims zich
richtten.
Wie zag ooit midden in een stad
een vink zitten op een schoor
steen? In Vézelay kan dat, waar
we vele minuten lang hebben zit
ten kijken naar een van de vele
zwarte roodstaartjes die hier op de
gebouwen broeden. Het was een
mannetje, roetzwart met een wit
tig voorhoofd en roodbruine
staart, dat voedsel zocht op de
muren van de basiliek, „klevend"
aan de oude stenen of op vliege-
vangerachtige wijze achter insek-
ten aanjagend, in korte vluchten
voorbijkomende insecten uit de
lucht snappend. De ranke silhou
etjes van huis-, boeren- en gier
zwaluwen tekenden zich af tegen
de strakblauwe hemel.
Leven op een muur
Ik zou mezelf niet geweest zijn als
ik ook niet had gelet op de stads
muren, want in elke stad zijn
muurbegroeiingen te vinden die
altijd wel iets bijzonders hebben.
Hier waren het steenbreekvarens
en bloeiende muurbloemen tussen
gewonere soorten als muur-, eik
en mannetjesvaren, muurleeuwe-
bek, muursla, muurpeper, wit vet-
kruid en muisjesmos.
Maar grotere verrassing waren de
muurhagedissen, die bij tientallen
over de zonnige gedeelten renden,
even moeiteloos recht omhoog en,
naar beneden als over de boven
kant van de muur. Erg schuw wa
ren ze niet, alleen als je wat al te
dichtbij kwam, doken ze weg in
spleten tussen de stenen. Er waren
mannetjes bij met prachtige blau
we vlekken tussen groen, zwart en
bruin in een dambordachtige te
kening. In Nederland leven maar
op één plek muurhagedissen: op
een stukje stadsmuur in Maas
tricht.
Een zuidelijke soort dus, de muur
hagedis. Evenals de grote nachtr
pauwoog, die hing te rusten tegen
een muur in de hoofdstraat. Gro
ter dan een vleermuis in de vlucht,
met starende purperen ogen op
elke vleugel. De beroemde Franse
insektenkenner Jean Henri Fabre
(1823-1915) schreef erover hoe hij
een vrouwtje van deze grootste
Europese vlinder onder een me
taalgazen klok in zijn werkkamer
gevangen hield en hoe in de nacht
minstens veertig mannetjes van
deze reuzenvlinder daarop af kwa
men. De maker leek „een tove
naarsgrot met fladderende vleer
muizen". Het verhaal is te vinden
in een boek dat dit voorjaar ver
scheen*) en een selectie bevat van
wat Fabre in een standaardwerk
van tien delen ('Souvenirs ento-
mologiques') vastlegde over het
gedrag van insekten.
Jean Henri Fabre: Insekten. Met
illastraties van Stephen Lee.'
Ui tg. Mealenhoff Informatief,
Amsterdam. 108 blx., ƒ29,50.
HORIZONTAAL. 1 mededinger, 6.
dagmars, 12. onderwerp, 14. plaats in
N.H., 16. maanstand, 18. muzieknoot,
19. verkeerd, 21. voorvoegsel, 22. ri
vier in Italië, 23. zangvogel, 26. gelij
kenis, 29. achtert, 30. plaats in Drente,
32. part, 33. scheik. element, 34. mu
zieknoot, 36. aantal, 37. pers. voor-
naamw., 38. bergplaats, 39. rivier in
Duitsland, 41. overschot, 43. onderne
mingsraad (afk.), 44. soort ooievaar,
45. rund, 47. bijbels figuur, 49. plaats
in Italië, 52. voorzetsel, 54. ten name
(afk.), 55. horizon, 57. meisjesnaam,
58. rondhout, 59. plaats in Zeeland,
61. roosvormig sieraad, 63. uitstap, 65.
pijnlijk, 67. witte mier, 69. bijwoord,
70. pers. voornaamw., 71. papegaai,
73. dat is (afk. lat.), 74. muzieknoot,
75. betaalmiddel, 77. eenmaal, 79. pla
gen, 80. soort hond.
VERTICAAL: 2. item (afk.), 3. tuinka
mer, 4. water in N. Br., 5. administra
tief ambtenaar (afk 7. voorzetsel, 8.
bloedhuis, 9. lusthof, 10. pro memorie
(afk.), 11. verzoekschrift, 13. onmeet-
baar getal, 15. vreemde munt, 17. uit
gebraden stukje vet, 19. gebruikt men
voor het land, 20. bezigheid tot ont
spanning, 22. streek op de grens van
N. Br. en Limburg, 24. neon (afk.), 25.
dierengeluid, 27. meisjesnaam, 28.
scheik. element, 31. wedde, 35. plaats
in Overijsel, 37. grondsoort, 39. tijd
perk, 40. plaaggeest, 41. stok, 42. ge
sloten, 46. rond tuinhuisje, 48. aanleg
plaats, 50. kwelling, 51. moeilijk, 53.
vrucht, 55. waterdiepte, 56. vaste
brandstof, 58. gordel, 60. dyne (afk.),
61. muzieknoot, 62. voorzetsel, 64.
voedsel, 66. Europeaan, 68. oeverge
was, 72. afnemend getij, 75. pers.
voornaamw., 76. lidwoord, 77. water
in Friesland, 78. scheik. element.
Oplossing tot en met woensdag a.s.
per briefkaart sturen naar: Dagblad'
Trouw/Kwartet, Postbus 859. Am
sterdam. Links boven vermelden:
weekendpuzzel.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Hor. 1. aks, 3. apert, 7. ast, 10. ga, 11.
ora, 12. aar, 14. To, 15. aroma, 18.
meter, 20. Oka, 21. log, 23. nel, 24. Ase,
25. netel, 27. sta, 29, roes, 31. aalt, 33.
ka, 34. eg, 35. te, 36. ed, 37. eren, 39.
rein, 41. ram, 43. reder, 45. aar, 47. roe,
49. tol, 50. Pan, 51. emelt, 53. marot,
55. re, 56. sar, 58. dos, 59. do, 60. Eem,
61. kerel, 62. ver.
Vert. 1. aga, 2. karos, 3. ara, 4. pa, 5. ra,
6. tam, 8. stelt, 9. tor, 11. oma, 13. ren,
16. oker, 17. lot. 19. test. 21 les, 22.
Gea, 24. anker, 25. neger, 26. later, 28.
adder, 30. oer, 32. lei, 37. emoe, 38. net,
39. rel, 40. naar, 42. armee, 44. dol, 46.
anode, 48. els, 50. pas, 51. ere, 52. tak,
53. mol, 54. tor, 57. re. 58. de.
Prijswinnaars vorige puzzel
De boekenbonnen gaan naar: G. van
Vliet-Rolden, OZ 91 De Hoef; R. van
Rijn-Knecht, Neuweg 63 Hilversum:
T. van Oosterom, Chopinstfaat 8
Utrecht.
CO
S
S
cö
Q
De Speciale Catalogus Nederland
1981 is weer verschenen. Deze
kloeke documentatie over de ze
gels en overzeese rijksdelen in
kleuren gedrukt, kost weer
12.50. In het algemeen kan wor
den opgemerkt dat nagenoeg alle
bijzondere moderne zegels dat
wil zeggen na ongeveer 1960 10-
20 procent hoger in prijs zijn ge
waardeerd. Van de in het vooruit
zicht gestelde UNO-zegel met de
vlaggen van alle lidstaten is de
eerste serie op 26 september ver
schenen. Pe eerste reeks bestaat
uit vier vellen van 16 zegels a 15 c,
waarvan er steeds vier aan de
zegels van één land zijn gewijd. De
nu in aanmerking komende lan
den zijn: Turkije, Luxemburg.
Fiji, Vietnam, Guinea. Suriname.
Bangladesh. Mali, Joegoslavië.
Frankrijk, Venezuela. El Salva
dor, Madagascar, Cameroun,
Rwanda en Hongarije. De keuze
van de volgorde van de landen is
bij loting geschied, persoonlijk ge
trokken door Waldheim op 13 ok
tober 1978. Voortaan zullen ieder
jaar vier vellen met de vlaggen
van zestien landen in omloop
komen.
Van België zijn de volgende uitgif
ten te melden. Ter gelegenheid
van de vijftigste verjaardag van
koning Boudewijn verscheen een
portretzegel van 9 bfr. Ter herin
nering aan het feit dat het prins
bisdom Luik 1000 jaar geleden
werd gesticht, kwamen drie zegels
en een velletje in omloop. Op de
zegels zijn sculpturen te zien van
een brouwersgezel, van een mijn
werker en van Maria als „zetel der
wijsheid": op het velletje een af
druk van het zegel van Notgerus.
de eerste prinsbisschop. En dan
nog twee toeristische zegels ge
wijd aan Diest aan de Demer en
Chiny aan de Semois. In Italië zijn
twee emissies verschenen. Een ze
gel van L 200 met de afbeelding
van het klooster „Fonte Avellana"
te Serra Sant-Abbondio (PS) en
een speciale briefkaart met af
beeldingen ontleend aan Pescia
(PT), bekend als de bloemenstad.
Groot-Brittannië eert met vier ze
gels zijn grote dirigenten; op 10
september verschenen portretze
gels van Sir Henri Wood (1869-
1944), de stichter van de Promena
deconcerten: Sir Thomas Beec-
ham (1879-1961), die twee Britse
symfonieorkesten heeft opge
richt; Sir Malcolm Sargent (1895-
1967), dë „darling of the promena-
ders" en Sir John Barbirolli (1899-
1970). dirigent van het New-York
Philharmonisch Orkest en van het
Britse Hallé-orkest.
Van de Ver. Staten meld ik u drie
bijzondere emissies; een zegel van
15 c met de reproductie van een
kunstwerk van Josef Albers
„gloed" en de slogan „leren houdt
nooit op"; voorts een speciale en
veloppe met een voorbedrukte ze
gel a 15 c en de af beelding van het
jacht AMERICA, dat in 1851 een
race won en waarvan de trofee
„America's Cup" werd genoemd;
tenslotte nog een blokje van vier
zegels met afbeeldingen van mas
kers van Indianen-stammen aan
de noordwestkust van de Pacific.
De zegel van L 3000 van Vatikaan-
stad, die uit een reeks van zeven
zegels onlangs zonder opgaaf van
redenen werd teruggetrokken, is
nu toch zij het zonder de oor
spronkelijke achtergrond en met
een ietwat gewijzigd beeld van de
ontmoeting tussen paus Johan-
nes-Paulus II en patriarch Dimi-
trios I in Turkije uitgegeven. San
Marino heeft in de afgelopen
maand drie nieuwe zegels laten
verschijnen; ter viering van de
honderdste geboortedag van Ro
bert Stolz (1880-1975), een portret
zegel met de eerste maten van de
„Filatelistenwals"; wegens de in
ternationale conferentie gewijd
aan toerisme, die op de Philippij-
nen plaats vindt, een zegel met de
afbeelding van oude fortificaties
van de stad en een zegel ter gele
genheid van de wereld-jeugdkam
pioenschappen gewichtheffen,
waarop een atleet in actie is te
zien.
Op dinsdag 14 oktober a.s. komt
een bijzondere Nederlandse zegel
van 50 c in omloop ter herdenking
van het feit dat honderd jaar gele
den de Amsterdamse Vrije Uni
versiteit werd opgericht. Op de
zegel het portret van Dr Abraham
Kuyper (1837-1920), de eerste rec
tor magnificus, alsmede het zegel
van de VU.
Op het moment dat ik deze ru
briek schrijf, moet er in Tilburg
nog een ronde worden gespeeld,
maar niettemin is het al duidelijk
dat Karpow het toernooi met
overmacht gaat winnen. De eind
zege mag deze keer toch werkelijk
imposant worden genoemd, want
ondanks een nederlaag in een
vroeg stadium tegen Larsen, wist
Karpow als een Peter Post in de
avondzesdaagse na de achter
stand weggewerkt te hebben, het
hele veld te lappen.
Naast het gemak waarmee Kar
pow de toernooien wint waaraan
hij deelneemt, valt het op hoe
evenwichtig hij is. Hij is niet lastig
voor de organisatoren, hij heeft
geen overdreven wensen, de moe
der- of vaderhaat is hem ogen
schijnlijk vreemd, hij is keurig ge
trouwd. heeft een gezinnetje ge
sticht en als hij verliest gedraagt
hij zich. zoals de ware sportman
betaamt, onbewogen en zeer hof-
felijk ten aanzien van zijn tegen
stander. In geen enkel opzicht is
hij de querulant, waarvoor een we
reldkampioen pleegt door te gaan.
Zijn grootste afwijking lijkt wel
zijn volstrekte normaalheid.
Voor de media is Karpow mis
schien niet zo'n dankbare figuur.
De over hem circulerende anekdo
tes en roddels blijven doorgaans
in het nette en als er iets opzienba
rends over hem wordt geschreven,
is het meestal totaal verzonnen
Het blad Rits, zo'n melig pulp-
blaadje vol raceauto's, vreselijke
ziektes en blote borsten, publi
ceerde bijvoorbeeld een interview
met de wereldkampioen dat van a
tot z gelogen was. Zo gaat dat, met
de vrije westerse pers, moesten wij
een verbaasde Karpow uitleggen,
die zich niet kon herinneren een
interview te hebben afgegeven.
Belangrijker is natuurlijk dat
Karpow zich de laatste tijd tot een
uiterst veelzijdig schaker aan het
ontwikkelen is. Dat hij een on
overtroffen positioneel gevoel
heeft voor het spel. wisten wij al,
maar dat hij ook tactisch tot grote
hoogte reikt, doet ons af en toe
nog ten onrechte verbaasd
staan. Zie hier zijn meesterstukje
tegen een van zijn voorgangers.
Boris Spasski.
Wit: Karpow Zwart: Spasski
1. e2—«4 c7—c5 2. Pgl—f3 e7—«6
3. d2d4 c5xd4 4. Pf3xd4 Pg8—f6
5. Pblc3 d7d6 6. g2—gi (De
scherpste aanpak tegen de Sche-
veninger. Deze door Keres be
dachte variant, is door Karpow tot
nu toe slechts sporadisch ge
speeld.) 6. h7h6 7. h2h4
(Weer de meest gewelddadige
X W*
voortzetting.) 7. Pb8c6 8.
Thl—gl d6d5?! (Deze poging om
zich onmiddellijk te bevrijden
wordt door Karpow vrijwel weer
legd. Vermoedelijk had zwart zich
minder ambitieus moeten opstel
len. hoewel hij dan zeer gedrukt
blijft staan.) 9. Lfl-b5 Lc8—d7 10.
e4xd5 Pf6xd5 11. Pc3xd5 e6xd5 12.
Lel—e3 Lf8-e7 13. Ddl—d2! (Een
noodzakelijk pionoffer dat echter
ook zeer krachtig is.) 13. Le7xh4
14. 0—0-4) Lh4—f6 15. Pd4—f5
Lc8xf5 16. e4xf5 a7—a6 (De enige
manier om de pion te behouden.)
17. Lb5xc6 b7xc6 18. Le3-«5
diagram I
Met deze zet blijft de zwarte ko
ning in het midden, waardoor
zwart in hoger zin al verloren moet
staan.) 18. Ta8-b8 19. b2-b4
Tb8-b5 20. Tgl-elt Ke8-d7 21. c2-
c4 Tb5xc5 (De enige manier om
een directe ondergang te voorko
men.) 22. b4xc5 Lf6-g5?! (Deze po
ging om door middel van tactische
wendingen in troebel water te vis
sen, loopt uiteindelijk op niets uit,
zodat men zich kan afvragen of
zwart met 22. d4, of zelfs 22.
Db8, hetgeen 23. Lg5 met da
mewinst dreigt, zich langer had
kunnen handhaven.) 23. f2-f4 Dd8-
f6 Een zeer venijnige zet! Achte
loos 24 g5x? Dal+ 25. Kc2 Da2x+
26. Kd3 Dc4x+ 27. Ke3 hg5x! zou
zwart plotseling een vernietigende
aanval geven. Karpow laat de
zwarte loper echter ongemoeid en
speelt zelf op aanval: 24. c4xd5!
Df6-alt 25. Kcl-c2 Dalxa2+ 26.
Kc2-d3
diagram II
Een curieuze stand. Beide konin
gen zijn in gevaar, maar de zwarte
toch het meest. 26. Da2xd2
(Deze afruil leidt tot een verloren
staand eindspel, maar ook 26.
Db3 27. Dc3 Db5+ 28. Dc4 bood
weinig perspectieven.) 27. Tdlxd2
Lg5xf4 28. Td2-a2! (Ondanks het
feit dat er sprake is van een mate
rieel evenwicht twee pionnen
voor de kwaliteit heeft zwart
geen tegenspel.) 28. c6xd5 29.
Ta2xa6 h6-h5 (De laatste troef,
maar de witte c-pion is veel ge
vaarlijker.) 30. Kd3-d4 h5-h4 31.
Kd4xd5 Th8-b8 32. f5-f6 g7xf6 33.
Ta6xf6 Lf4-g3 34. Tf6xf7+ Kd7-d8
35. Tf7-f8t en zwart gaf, want 35.
Kd7 36 c6+ Kc7 37. Te7+ Kb6
38. Tb8xt Lb8 39 Tb7+ leidt tot
wat grootmeester Pfleger pleegt te
noemen ■„een algeheel opvreten".
En zo is er dan weer eens een
bommetje in de damwereld uit
elkaar gespat. Zoals u al gelezen
zult hebben, gaat de match Wiers-
ma-Koeperman, die om de wereld
titel zou gaan, nu definitief niet
meer door. De hele affaire werpt
een eigenaardig licht op het reilen
en zeilen van de werelddambond.
de FMJD.
Vijfvoudig wereldkampioen ir. Is-
ser Koeperman heeft na het ver
lies van zijn titel, vier jaar geleden
in Amsterdam, van zijn land nooit
toestemming gekregen om zijn
recht op een tweekamp met Wiers-
ma te verzilveren Koeperman
heeft namelijk in het wereldkam
pioenschap van 1976 een heel eige
naardig partijtje gespeeld met
(hoe raadt u het) Wiersma en dat is
hem toen door Gantwarg en Tsje-
gojew zeker niet in dank afgeno
men. Integendeel! De twee bena
deelden sloegen met hulp van Ton
Sijbrands driftig op de grote trom
en dit had tot gevolg, dat een en
ander in de Sowjetunie tot de bo
dem werd uitgeplozen. Gevolg
daarvan was weer. dat het hoofd
bestuur van de Russische dam-
bond grondig werd gereorgani
seerd. Koeperman werd als een
van de boosdoeners op een zijs
poor gerangeerd en mocht niet
naar Nederland om zijn rechten te
doen gelden.
De gestrafte Rus. want zo kun je
dat toch wel zien, vulde na enig
nadenken wat emigratieformulie
ren in, mocht tot zijn verbazing
vrij snel het land verlaten en ves
tigde zich in de Verenigde Staten.
Hij meldde zich in 1978 op het
congres in Arco vdi Oarda en eiste
dat hij alsnog in de gelegenheid
zou worden gesteld. Wiersma uit
te dagen.
Uiteindelijk werd in mei van dit
jaar in Arta Terme door de aanwe
zige bestuursleden van de FMJD
(Roozenburg, Jurg, Mazzili) beslo
ten Koeperman zijn „recht" te ge
ven. Dat riep bij het niet aanwezi
ge Russische FMJD-bestuurslid
Polkovnikov grote weerstanden
op.
Tijdens het Europees ploegen-
kampioenschap in Rijssen protes
teerde de Rus. Hij eiste dat de
match zou worden geannuleerd.
Zo niet, dan zou de hele Russische
afvaardiging naar het WK in de
cember in Mali niet komen op
dagen.
Toen begon het gesjoemel pas
goed. Uiteindelijk kwam er na de
ze chantagepoging een mijns in
ziens uiterst zwak compromis op
tafel, waarin de andere FMJD be
stuursleden Polkovnikov voorstel
den de beslissing maar uit te stel
len tot het congres in Mali. Tot
zolang zou de match Wiersma-
Koeperman dan gaan om de offici
euze wereldtitel. Daarna zou deze
term dan kunnen worden veran
derd in „officieel", als het congres
daar in Mali toe zou besluiten.
Via een of andere praatjesmaker
(Koeperman of misschien wel een
andere personlijke vijand van
Jurg?) verscheen toen plotseling
het gerucht in de wereld, dat de
ex-Rus een contract zou hebben
getekend, waarin hij afzag van
zijn aanspraken op de titel en deze
tweekamp met Wiersma uitslui
tend nog zou zien als een middel
om zijn inmiddels lege zakken te
vullen. Koeperman ontkende in
alle telen, dreigde met een kort
geding. Toen waren de veertien
Nederlandse gemeenten, die de
match zouden sponsoreren, het al
lemaal zat en gaat de hele boel
niet meer door. Uiteindelijk heb
ben de Russen dus toch hun zin
gekregen, maar volgens mij kan
men nu ook gaan nadenken over
opheffing van de FMJD.
In deze kolóm wil ik niet verder
ingaan op de vraag of de protesten
van de oppositie terecht zijn. In
hoeverre moet deze tweekamp ge
zien worden als het vereffenen van
een oude schuld? Was de neder
laag van Koeperman tegen Wiers
ma toen echt afgesproken werk of
combine, zoals dat in vaktermen
heet? In het dagelijks verslag dat
ik toen in Trouw verzorgde, heb ik
duidelijk laten doorschemeren
hoe ik daar over dacht en nog
steeds denk, maar Wiersma heeft
dat nooit toegegeven, maar ook
nooit met zoveel woorden ontkend
dat ik van hun beider oprechtheid
ben overtuigd.
Toch blijkt ook nu weer, dat het
beleid van de FMJD ondanks alle
positieve resultaten wrevel wekt.
Zo was er al wat kritiek op de
regeling met betrekking tot de
plaatsing via de zone-toernooien
voor de wk-finale in Mali (waarvan
ikzelf zoals u weet min of meer de
dupe ben geworden, nu Verpoest
en Issalene, die resp. 6 en 7 punten
minder haalden uit 13 partijen,
wel geplaatst zijn omdat zij niet
uit Nederland komen). Overigens
zijn ook een paar Russen van dit
soort regelingen de dupe in het
nog te spelen Oosteuropese zone-
toernooi. Toch ben ik er wel van
overtuigd, dat een dergelijke im
populaire regeling nodig was om
de morrende kleine damlandjes te
vriend te houden, om het zo maar
te noemen, want dat is natuurlijk
het geval geweest.
Wel vindt men, dat er tijdens het
zone-toernooi in Suriname een
minder geslaagde beslissing is ge
nomen en met men bedoel ik dan
een aantal topspelers, waarbij ik
mijzelf ook nog maar reken on
danks mijn besluit de individuele
damsport voorlopig voor gezien te
houden. Daar is nog voor het Zuid
amerikaans zonetoernooi of mis
schien ook nog wel tijdens deze
wedstrijd, want ik ben er niet bij
geweest, op aandringen van het
organiserende land Suriname be
sloten, het aantal beschikbare
plaatsen voor de finale uit te brei
den tot vier zodat er in ieder geval
(want dat dacht men in Suriname
ten tijde van het voorstel) een
Surinamer in de finale zou komen
ook al was het dan als vierde na
Koeperman, Weltman en Robil-
lard. Wat zullen ze daar toen op
hun neus hebben gekeken toen
niet een van de Surinaamse deel
nemers maar de Braziliaan Lelio
Marcos er met deze zo belangrijke
vierde plaats van door ging!
Toch komt het op zijn zachtst
gezegd eigenaardig over, wanneer
een genomen besluit onder pressie
van een groepering zo maar door
de ter plaatse aanwezig zijnde
FMJD-functionaris kan worden
veranderd. Misschien krijg ik op
30 november nog wel een telegram
waarin staat dat ik mij toch ge
plaatst heb, omdat men op het
laatste moment heeft besloten om
het Westeuropese zonetoernooi
een extra plaats toe te kennen.
