NAM begint nieuw project in Schoonebeek Het Amro Obligatie Fonds. Bedrijfsschap dringt aan op minimum prijs sterke drank Philips verdwijnt uit Maastricht Bedrijfsleven bezit te weinig patenten gewijzigd Als u in eersteklas obligaties wilt beleggen. Structuur NOM De Amro Bank is er voor iedere belegger. Stoominjecties moeten meer olie opleveren Zes procent olieverbruik komt uit eigen bodem Daf-Trucks werkt korter Bescherming huizenkoper onvoldoende Hypotheekrente per 30 sept. Bankwezen praat weer met bonden Stunten moet afgelopen zijn 'Noodwet LPG uitbreiden' Koffiefilter onschadelijk JONDEP iNOERDAG 2 OKTOBER 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET PR 15 HS 17 Van onze redactie economie SCHOONEBEEK De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) is een project begonnen dat beoogt de produktie van baar oudste olieveld tot 4000 kubieke meter per dag te verhogen en de levensduur van dit veld met tientallen jaren te verlengen. Met dit zogenaamde stoominjectie-project, waar bij stoom in grote hoeveelheden ondergronds bij de olie wordt gebracht, was een investering gemoeid van 170 miljoen gul den. De gestegen olieprijs heeft het project technisch en financieel haalbaar gemaakt. BH Schoonebeek, ln de zuidoosthoek van Drente, komt op een diepte van rond 800 meter een gesteentelaag voor. Daarin bevindt zich vloeibare olie, met eromheen water. Voordat de irinnlng van de olie (ln 1946) een lanvang nam, zat er zo'n 170 miljoen kubieke meter aardolie ln dit reser- fclr. bijna 31 miljoen kubieke meter olie geproduceerd. Kunstgrepen get winnen van deze olie ls uiterst poellljk door dat water. Elke naar koven gebrachte kubieke meter vloei- Itof bevat momenteel 92 delen water tri slechts acht delen olie. Sedert 35 laar geleden de produktie op gang Kwam, ls nog slechts 18 procent De NAM verwacht dat door het toe passen van allerhande kunstgrepen ln totaal 38 procent van het olievoor komen kan worden gewonnen, of bij na 85 miljoen kubieke meter. Hoeveel van de dan resterende olie ruim 105 miljoen kubieke meter naar boven zal worden gebracht ls op dit moment nog een volkomen open vraag. Becijferd ls, dat wanneer geen kunst grepen zouden worden toegepast, van het totale olie voorkomen slechts 15 Van een onzer verslaggevers SCHOONEBEEK Dankzij het Schoonebeek-veld kan Nederland zes procent van zijn eigen olieverbruik dek ken. Dit werd gisteren verteld door drs. H. van Hooykaas, directeur van de Nederlandse Aardolie Maatschappij. Stoomlnjectie kan wellicht ook tot een hogere produktie van het veld bij Moerkappelle lelden. Inmiddels wordt ln laboratoria ge zocht naar technieken om de pro duktie nog verder op te voeren. Het gaat dan om Injecties met bijvoorbeeld chemische stoffen. Dat gaat echter pas spelen over een Jaar of twintig, als de stoomin jecties geen verder soelaas meer bieden. Het startsein van het stoomlnjec- tleproject werd gisteren gegeven door minister van Aardenne (eco nomische zaken). Met de voortzet ting van de oliewinning ls zuid oost Drente vooral gediend we gens de werkgelegenheid, die er mee gepaard gaat. Verder ls uiter aard ook de engergievoorzienlng Nederland ermee gebaat, terwijl er een miljoenenbij dra ge aan de betalingsbalans mee ls gemoeid. Minister Van Aardenne benadruk te, dat het project van mondiale betekenis ls. Taaie olievoorraden komen ook elders ln de wereld voor en kunnen dankzij deze nieu we methode straks tot hogere pro duktie worden gebracht. Voor de wereldwijde energievoorziening ls dat van groot belang, aldus de bewindsman. in onze correspondent INDHOVEN Daf Trucks ls van lan werktijdverkorting aan te vra- en voor 2000 man produktieperso- tel ln Eindhoven. Volgens het be- njf lopen de verkopen van vracht- lagens terug door de economische Cinkingen dient de maatregel om te Tote voorraden te voorkomen. >a/-Trucks had eerder al besloten tnd de jaarwisseling de produktie «ree weken stil te leggen. k produktie zal volgend Jaar worden erlaagd van 66 naar 63 vrachtwa- ens per dag. Nu komt daar dus de krktijdverkorting bij voor twee da- en per week gedurende de eerste zes feken van 1981 Ie produktie ligt dit Jaar op 15.500 lichtwagens. Het aantal zal in 1981 tkcr 1000 lager uitkomen. ie produktie van cabines en assen 1) Daf Oevel ln België zal worden ingepast aan de verminderde vraag In het truck-produktiebedrijf in AMERSFOORT (ANP) Op grond van een onderzoek naar de garanties op nieuwbouwwo ningen komt de Vereniging Ei gen Huis in Amersfoort tot de conclusie, dat de garantie voor kopers van huizen moet wor den verbeterd. Vastgesteld wordt, dat de ter- mljnbetaling in het huidige standaardkoopcontract te vrij- blijvend ls geregeld. Hierdoor kan het gebeuren dat een ko per te veel vooruit betaalt en voor extra rentekosten op draait. Daarnaast wordt gepleit voor één geschillenregeling. In de bestaande situatie kan een ko- per bij het Garantie Instituut Woningbouw alléén geschillen voorleggen over gebreken aan het huls. Voor het ontbreken van zaken aan het huls moet de koper in het algemeen naar een i andere instantie. Voor de koper ls dat een onduidelijke zaak. Eigen Huls wil ook een scher pere regelng van de bouwtijd. De bouwtijd van een huis wordt gewoonlijk opgegeven in het aantal „werkbare werkda gen" In de praktijk blijken bouwers daarbij op een over- dreven manier aan de veilige kant te gaan zitten. Is het huis toevallig eerder klaar dan moet je dat als koper maar accepte ren, ook al komt je dat zeer i slecht uit, aldus de vereniging, die voorts pleit voor een hogere L boete bij te late oplevering, liefst een verdubbeling. procent zou kunnen worden gewon nen, waarna het veld een „vroegtijdi ge dood" zou sterven. Vanwege de viscositeit van de olie zou zo'n 140 miljoen kubieke meter olie ln de grond achterblijven. In de loop van de Jaren zijn dan ook verschillende methoden ontwikkeld om de produk tie op peil te houden en het winnings percentage zo mogelijk te verhogen. Eén van deze methoden berust op het toevoeren van warmte, die de olie meer vloeibaar maakt en derhalve gemakkelijker winbaar. In 1657 werd een begin gemaakt met heetwater-injektles. Water werd tot ongeveer 200 graden Celcius ver warmd en ln het veld geïnjecteerd. In 1973 vond de laatste heetwater-injek- tle plaats. Gebleken ls, dat door deze injekties boven de 15 procent en nog eens 8 procent extra olie uit het veld zou kunnen worden gewonnen waar door zou worden uitgekomen op een totale produktie van 23 procent. Twee voordelen Vast staat Inmiddels, dat betere re sultaten geboekt kunnen worden wanneer hete stoom ondergronds ge bracht wordt Stoom biedt boven wa ter twee voordelen. In de eerste plaats ls stoom lichter dan olie, waar door de stoom ondergronds bo ven ln de ollelaag zal stromen en niet ln aanraking komt met het koude water. Een tweede voordeel ls, dat in stoom meer warmte kan worden op geslagen dan ln heet water. Voldoen de redenen om ln 8choonebeek de stoominjektie van de grond te bren gen. Het eerste stoomprojekt begon Met het in werking stellen van de stoomfluit opende minister Van Aardenne gisteren het nieuwe projekt van de Nederlandse Aardolie Maatschappij. Naast de minister staat dhr. Hooykaas, directeur van de NAM. in 1960. De injektle (door middel van twee putten) leverde tot op heden zo'n 300.000 kubieke meter olie extra op. Met behulp van het nieuwste stoom- injektie-project, dat de naam RW-2 projekt draagt RW-2 staat voor „Revamp Waterdrive" 2, waarbij de 2 de plaats aanduidt hoopt de NAM meer olie dan tot dusverre uit het veld bij Schoonebeek te kunnen win nen. Het RW-2 projekt behelst stoom- lnjekties door middel van 14 injektie- putten. Na zes Jaar hoopt de NAM daarmede ondergronds de situatie te hebben bereikt, dat de bovenlaag van het oliehoudende gesteente voldoende warmte heeft opgenomen om nog ja ren met verhoogde snelheid te blijven produceren. Verwacht wordt, dat de door zes jaren stomen toegevoerde warmte ongeveer 15 Jaar doeltreffend ls. Bekend ls, dat het RW-2 projekt in totaal vier miljoen kubieke meter olie meer zal opbrengen, dan wanneer men uitsluitend heet water zou zijn doorgegaan met de Injektle van heet water. Naam bank Annuïteitenhypothpl ABN Centrumbank Postgiro/RPS Rabobank (adviesrente) Rabo Hyp.bank Spaarbank R'dam Westland/Utrecht standaard Levenhypotheken Centraal Beheer Rente vast gedurende (in jaren) ken 1 jaar 5 jaar variabel 5 jaar 2 jaar 5 jaar 30 jaar 5 Jaar 1/3 jaar 5 jaar 5 jaar 5 jaar 1 jaar 3/5 jaar 5/10 Jaar 10 jaar 10 jaar 5/10 jaar Rentepercentages met zonder gemeentegarantie Opg bank 11.0 11.0 11.0 11.0 11.0 10.9 werke lijk 11.67 11.67 11.51 11.51 11.71 11.82 Opg. bank 11.0 11.25 11.25 11.25 11.0 11.25 werke lijk 11.67 11.95 11.77 11.77 11.71 11.99 De hypotheekrente bleef deze week ongewijzigd; een lening met een vijf jaar vaste rentevoet is tegen een rentepercentage van minimaal 10,75 procent af te sluiten. (Publikatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis te Amersfoort). ADVERTENTIE Eindhoven. De manier waarop dat moet gebeuren zal nog nader door de directie van Daf Oevel worden be keken. Frans Westenbrink van de Industrie bond FNV vindt de werktijdverkor ting in elk geval beter dan een pro- duktieverlaging. „Het is belangrijk dat de organisatie Intact blijft voor als de economie weer aantrekt. De directie heeft ons verzekerd dat het personeelsbestand nu niet hoeft te worden aangetast." Bij Daf-Trucks werken in totaal 9300 werknemers, van wie zo'n 6000 in Ne derland. Van een onzer verslaggevers GRONINGEN Minister Van Aar denne (economische zaken) heeft de structuur van de Noordelijke Ontwik- kelings Maatschappij (NOM) gewij zigd om deze aanvaardbaar te maken voor de FNV. Nu zijn het echter op hun beurt de werkgevers, die deelne ming in het bestuur van de NOM in beraad houden. Enkele jaren geleden stapte de FNV-vertegenwoordiger op als NOM-commissaris, uit onvrede met de manier waarop de NOM het beheer voerde over noodlijdende be drijven die om steun hadden aange klopt. Naast deze beheerstaak doet de NOM ook aan het tot ontwikkeling brengen van de noordelijke onderne mingen. In de nieuwe structuur zijn deze twee taken gesplitst. De vakbeweging kan dan wel betrokken zijn bij de ontwik kelingstaak, maar hoeft niet mede verantwoordelijkheid te dragen voor het beheer. De werkgevers vinden dit echter een gekunstelde constructie en vrezen dat de vertegenwoordigers van vakbeweging en werkgeversorga nisaties in de tweeën gesplitste NOM als „halve commissarissen" functio neren. Minister Van Aardenne hoopt blijkens een brief aan de Tweede Ka mer dat de werkgevers alsnog ak koord gaan. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Op 22 oktober zullen vertegenwoordigers van het bankwezen en van de vakbonden weer bij elkaar komen om te trachten tot overeenstemming te komen. Het gesprek van gisteren, blijkt uit een mededeling van de heer Hofstee van de dienstenbonden FNV, is op niets uitgelopen. De werkgeversdelegatie had geen mandaat en bovendien ble ken belangrijke zaken als een uitbrei ding van de VUT en arbeidstijdver korting niet bespreekbaar. Van onze redactie economie DEN HAAG Het wordt de hoogste tijd, dat het Nederlands gedistilleerd en niet alleen de Nederlandse sterke drank uit de sfeer van de stuntaanbiedingen wordt gehaald. Dit zei voorzitter Th. Hooij van het Bedrijfsschap voor de Detailhandel in Alcoholhoudende Dranken gisteren in de vergadering in Den Haag. Het Amro Obligatie Fonds is een veilige en gunstige manier van beleggen. U belegt in eersteklas obligaties en in onderhandse leningen van bijvoorbeeld de Nederlandse Staat en de Bank Nederlandse Gemeenten. U loopt dus weinig risico's en de uitkering is hoog. Het Amro Obligatie Fonds is één van de Amro Effecten-Beleggingsrekeningen. Een volledig giraal systeem: u betaalt géén bewaarloon; uw administratie is overzichtelijk; u krijgt automatisch gegevens voor opgave inkomsten- en vermogensbelasting; u kunt uw uitkering gratis doen herbeleggen; u kunt door middel van automatische overschrijving beleggen. Hij achtte het van groot belang, dat besprekingen op gang komen om de mogelijkheden af te tasten voor een minimum-prijsregeling voor dranken als Jenever en vieux. Dit zou kunnen gebeuren door in te spelen op de overeenkomst, die de elf grootste dis tillateurs onlangs hebben gesloten met de bedoeling: tot een meer geordend marktge drag te komen; het Nederlands gedistilleerd uit de „stuntsfeer" te halen; het stimuleren van de ontwikke ling van nieuwe produkten. De intentie van de overeenkomst van de Verenigde Nederlandse Gedistil leerd Fabrikanten is, dat een vergro ting van het marktaandeel per fabri kant tot elke prijs niet meer voor komt. In de overeenkomst is een (for se) boetebepaling opgenomen, die een ongebreidelde zucht naar vergro ting van het marktaandeel moet uit sluiten. „Een beetje mag wel, maar niet teveel," aldus de heer Hooij. De voorzitter vroeg zich af, of er in derdaad wat stoom van de ketel zal afgaan. De verkopen van de distilla teurs niet te verwarren met de slijters waren de eerste acht maan den van dit jaar ruim een derde lager, dan in de overeenkomstige periode van vorig jaar. Met een duidelijk vraagteken in de stem voegde de heer Hooij hieraan toe dat de komende maanden, waarin de verkopen tradi tioneel weer omhoog moeten gaan, het nut van de overeenkomst zullen moeten uitwijzen. Inhakend op geruchten dat een ver dere accijnsverhoging op sterke drank tot de mogelijkheden behoort als de verhoging van de btw van 4 tot 4'/» procent niet zou doorgaan, zei de heer Hooijdat het opnieuw verhogen MatlffinST van de accijns onaanvaardbaar is. De slijterijen hebben, in geld uitge drukt, in de eerste acht maanden van dit jaar nauwelijks meer verkocht dan in de overeenkomstige periode van verleden jaar. Om in inkomen gelijk te blijven, was een verhoging van de geldomzet van vijftien tot twintig procent nodig geweest. De detailhandel in dranken zat al in de hoek waar de klappen vielen, al dus de heer Hooij. Uit de cijfers blijkt dat de verkoop tot dusver aanmerke lijk is achtergebleven door een tag- natie van de verkoop van sterke drank en een stabilisatie van de ver koop van wijn en bier. Dit niet alleen omdat zo'n verhoging de schatkist geld zou kosten, maar ook gezien de gevolgen daarvan voor de distillateurs en de slijterijen. „De slijterij branche kan een eventuele nieuwe accijnsverhoging niet meer verwerken", waarschuwde hij, „De rek is er uit." Van onze redactie economie AMSTERDAM De vestiging van Philips in Maastricht wordt met ingang van 31 december definitief gesloten. Op dit moment werken er nog 115 mensen. Een kleine honderd medewerkers heeft inmiddels gebruik gemaakt van een vrij willige afvloeiingsregeling, of is overgeplaatst naar Philips- vestigingen in Sittard en Heerlen. Van onze soc. econ. redactie DEN HAAG Nederland is onvoldoende octrooibewust. Kleinere bedrijven bezitten bijna geen patenten. Het tekort aan werkgelegenheid als gevolg van teruglopende omzet heeft twee oorzaken: we zijn te duur, en onze produkten worden verdrongen door nieuwe of verbeterde varianten. resse. „We hebben voldoende mensen met ideeën. Maar we moeten uitvin ders stimuleren. Er is een groot ver band tussen omvang van werkgele genheid en omvang van octrooibezit. Octrooien dienen voor bescherming van produktie. De sluiting van Philips in Maastricht vormt een onderdeel van de reorgani saties, die Philips op landelijk niveau aan het doorvoeren is. In Maastricht werden van oudsher radio- en televi siebuizen gemaakt, die echter gelei delijk aan steeds minder werden ge vraagd, als gevolg van technologi sche ontwikkelingen. Daarna heeft het bedrijf gefungeerd als een soort montagecentrum, waar in opdracht van allerlei andere Phi- lips-vestigingen, produkten in elkaar werden gezet, zoals gehoorapparaten, kieskolommen (telefoon), lamphou ders en dergelijke. Ook deze produk ten zijn deels verouderd, deelt een voorlichter van het bedrijf mee, zodat de vestiging in Maastricht langza merhand overbodig is geworden. Phi lips zegt in het kader van een verder gaande bundeling tussen ontwikke ling van produkten en produktie, (waar steeds meer naar wordt ge streefd omdat het de bedrijven min der kwetsbaar maakt), niet dat pro- dukt te hebben gevonden, dat de Maastrichtse vestiging voor de onder gang had kunnen behoeden. Nieuwe technologische ontwikkelingen in an dere Philips-bedrijven, hebben Maas tricht daardoor op den duur buiten spel gezet. Hoeveel omzet het bedrijf had, deelt de voorlichter niet mee. Cijfers van de afzonderlijke Philipsbedrijven zijn niet beschikbaar, evenmin als cijfers over winst of verlies. Het bedrijf had tegen kostprijs bepaalde produkten moeten leveren aan andere vestigin gen. Van winst of verlies is daarbij geen sprake. Maar in Maastricht wer den de artikelen al een aantal jaren niet meer tegen kostprijs geleverd, aldus de voorlichter. Deze boodschap bracht gisteren de Octrooi- en Licentiecommissie van de werkgeversverbonden VNO en NCW op een persconferentie in Den Haag Voorzitter ir. Peteri van deze commis sie noemde het gebrek aan octrooien bij Nederlandse industriële bedrijven „een uiterst gevaarlijke situatie," nu via internationale verdragen er een Europees octrooi in aantocht is. De Nederlandse octrooiraad verleent jaarlijks' ruim drieduizend patenten. Slechts rond elf procent daarvan gaat naar Nederlandse bedrijven, de rest betreft aanvragen en verleningen aan buitenlandse bedrijven. In 1950 ging éénderde van de in Nederland ver leende octrooien nog naar bedrijven van eigen bodem. In grote landen bezit het bedrijfsle ven uiteraard meer octrooien dan in een klein land als Nederland. Maar afgezien daarvan is het aantal aan vragen van uitvindende bedrijven voor een octrooi in Nederland opval lend laag vergeleken met andere in dustrielanden. In Zwitserland en Ja pan bij voorbeeld werden in de jaren zeventig per miljoen inwoners jaar lijks tegen de duizend octrooien aan gevraagd. In Zweden en West-Duits- land was dat ruim 500 per jaar, in Oostenrijk en de Verenigde Staten ruim 3qp en in Engeland ruim 200 In Nederland worden per miljoen in woners slechts 150 patentaanvragen per jaar ingediend. Ir. Peteri en zijn commissie wijten het -telcort aan octrooibezit niet aan ge brek aan creativiteit maar aan into- Koppeling De overheid geeft in Nederland per jaar drie miljard gulden uit aan on derzoek Maar het industriële onder zoek wordt voor nog geen vijf procent gefinancierd door de overheid. „Die vijf procent moet veertig worden. Als onderzoek in de industrie zelf wordt uitgevoerd, ontstaat vanzelf de kop peling tussen onderzoek en exploita tie. tussen de vinding en hoe je er geld mee kunt verdienen." VNO en NCW willen een steunrege ling voor aanvragen van octrooien en licenties, met name ten behoeve van kleinere bedrijven. Ideeën en uitvin dingen van deze hoek uit moeten beter worden opgevangen en naar octrooien worden geleid. Het ministe rie van buitenlandse zaken moet meer doen voor de octrooien van Ne derlandse bedrijven in het buiten land. Ir. Mulder, lid van de commis sie, pleitte tevens voor subsidies voor de vakpers om beurzen en tentoon stellingen te bezoeker in Amerika en Japan. Dat bezoek blijft thans voor namelijk beperkt tot Europa. „Infor matie over nieuwtjes bij anderen geeft een enorme stimulans om zelf te werken aan een vinding of verbete ring", aldus Mulder. Over het ontmoedigingsbeleid, ten aanzien van alcohol dat de overheid in de vorige begroting aankondigde, is „naar buiten" niet veel te merken geweest, zei de heer Hooij tot besluit. Hij voegde hieraan toe, dat het be drijfsleven niets liever wil dan zo goed mogelijk met de overheid mee werken aan een weloverwogen mati- gingsbeleid. Niettemin zal daarin naar zijn oordeel de eigen verant woordelijkheid van de consument duidelijk tot uiting moeten komen. Kritiek op wetsontwerp Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De (voorlopige) Cen trale raad voor de milieuhygiëne vindt de ontworpen noodwet LPG (vloeibaar petroleumgas) te beperkt van opzet en te veel gericht op het vervoer van het gas en de gevaren die daarbij bestaan. In een advies aan de ministers Ginjaar (volksgezondheid en milieuhygiëne) en Tuijnman (ver keer en waterstaat) schrijft de raad dat het wetsontwerp dient te worden verbreed tot de gehele keten van aan voer tot en met gebruik van LPG DEN HAAG-BONN (ANP) Het nieuwe type metalen kof fiefilters van de Nederlandse firma Hivas in Wierden, is niet schadelijk voor de gezondheid en mag in de Bondsrepubliek worden verkocht. Dit heeft een woordvoerder van het ministerie van Volks gezondheid in Bonn, aldus het Westduitse persbureau DPA, meegedeeld. Vorige week vrijdag (zie Trouw van zaterdag) liet dit ministerie weten, dat de kof fiefilters van Hivas niet meer in West-Duitsland mochten worden verkocht omdat was vastgesteld, dat deze filters nikkel en chroom in de koffie zouden veroorzaken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 17