Ook de politie moet emoties kwijt
Een kosmisch 'haasje over'
Rachelen Ibrahim, bruggenbouwers in Israël
Zondagmorgen vroeg aan zuidoostelijke hemel
H» DONDERDAG 2 OKTOBER 1980
TROUW/KWARTET
"1
door Frans Denkers
In het vorige weekend hebben
politie agenten van het bu
reau Lijnbaansgracht in Am-
sterdam een op het eerste ge-
zicht unieke actie gevoerd,
J Uit protest tegen de opdracht
van het bevoegde gezag om
niet op te treden tegen de
manifestatie bij de Groote
Keyser, besloten zij eigen
machtig om te zelfder tijd ook
geen processen-verbaal te ge
ven voor kleine overtredingen
van „gewone" burgers.
Wat te denken van deze gebeurtenis?
Het. antwoord is afhankelijk van de
visie die men op de politie heeft. Naar
mijn oordeel is de politie er om op een
nuchterder, afstandlijker en minder
geëmotioneerde manier op maat
schappelijke verschijnselen als crimi
naliteit en verstoringen van de open
bare orde te reageren dan burgers
in hun geëmotioneerdheid zelf ge
neigd zijn te doen. De geschiedenis
leert dat. als men de aanpak van deze
maatschappelijke verschijnselen he
lemaal aan de burgers zelf overlaat,
een onevenredige, escalerende eigen
richting het gevolg is.
Om dit te vermijden zijn overheidsor
ganen in het leven geroepen (politie,
justitie). Het wezen van hun taak is
niet om dieven te vangen of om rellen
neer te slaan. Dat kan iedere wille
keurige burger of groep van burgers.
Geef hun voldoende geld. mankracht
en apparatuur, en de criminaliteit
wordt percekter bestreden dan thans
het geval is, Nee, de essentie van de
politietaak is op een niet-emotionele
en fatsoenlijke manier criminaliteit
bestrijden en de openbare orde hand
haven.
Dat is niet altijd het geval geweest.
Voor de Franse revolutie werd er door
politie en justitie zeer subjectief en
emotioneel opgetreden. Het gevolg
was willekeur, partijdigheid en be-
voordeeldheid. Met andere woorden:
overheidsorganen die primair in het
leven waren geroepen om de te emo
tionele eigenrichting van de kant van
de burgerij tegen te gaan, gingen zelf
eigenrichting plegen. Om dit te ver
hinderen zijn er. met name sinds de
Franse revolutie, allerlei regels ge
maakt, die alle tot. doel hadden sub
jectiviteit en emotionaliteit bij poli
tie en justitie uit te sluiten en hen te
helpen bij een nuchtere, afstandelij
ke taakuitoefening. De bekendste re
gels zijn die welke zijn neergelegd in
de wetboeken van strafrecht en van
strafvordering. Deze wetboeken vor
men eigenlijk één groot pakket van
geformaliseerde fatsoensnormen.
Deze ontwikkelingen hebben geleid
tot de idee van de moderne rechts
staat. Een buitengewone grote ver
worvenheid, hoe incompleet en ge
brekkig deze in de praktijk ook func
tioneert. In elk geval heeft de ver
dachte. vervolgde, en gedetineerde
burger een groot aantal rechten die
hem beschermen tegen subjectief-
emotioneel optreden van politie en
justitie.
Intussen evenwel hebben mensen
van de politie en Justitie toch hun
emoties, eenvoudig omdat het ook
mensen zijn. Maar deze emoties wor
den, onder andere door de wetboeken
van strafrecht en strafvordering, sys
tematisch onderdrukt. Ik durf zelfs te
beweren dat er geen organisatie is
waar zo'n systematische en zo'n
structurele repressie van het gevoels
leven plaatsvindt, als binnen de poli
tiële/justitiële organen. Nogmaals,
het onderdrukken van gevoelens is in
dit geval een groot goed, want daar
aan danken wij onze rechtsstaat.
Het grote probleem is echter dat poli
tiemensen toch op de een of andere
manier hun emoties kwijt moeten
kunnen. Welnu, daaraan wordt bin
nen de politie zelf en door de samen
leving nauwelijks aandacht besteed.
De politie wordt immers eenzijdig
gemeten en beoordeeld naar de mate
waarin zij fatosenlijk optreedt, dat
wil zeggen naar de mate waarin zij
haar emoties inhoudt en achterwege
laat. Dit is absoluut te weinig. Het is
één ding om, middels formeel juridi
sche regels, emoties te onderdrukken.
Het is een ander ding om er tegelij
kertijd zorg voor te dragen dat deze
emoties op de een of andere manier
een legitieme uitweg kunnen vinden.
Want eruit moeten zij, die emoties.
Anders kom Je in een kramptoestand.
Voor dit laatste hebben politie en
samenleving tot nu toe beslist te wei
nig aandacht gehad. En toch is dat
absoluut noodzakelijk.
In de eerste plaats om psychohygiëni-
sche redenen voor de betrokken poli
tiemensen zelf. Als emoties, omwille
van de rechtsstaat, niet tijdens de
uitoefening van de functie geuit mo
gen worden, worden zij gemakkelijk
meer verwrongen geuit in psychoso
matische klachten of worden zij afge
reageerd in familieverband. Dit
vormt op zichzelf trouwens al geen
goede voorwaarde voor een optimale
uitoefening van het beroep.
Maar in de tweede plaats, juist ook
om hun taak fatsoenlijk en nuchter te
kunnen vervullen, is het nodig dat
politiemensen binnen de politie roya
le gelegenheid krijgen om lucht te
kunnen geven aan hun emoties. Zo
niet, dan is het gevaar groot dat zij
deze emoties toch agressief of anders
zins afreageren op burgers en wel in
de uitoefening van hun functie. Dat is
nou net niet de bedoeling.
Samenvattend kan dus worden ge
steld: als het er vooral om gaat dat de
politie beheerst en niet-emotioneel
optreedt, is het politievraagstuk pri
mair een emotioneel vraagstuk.
In het licht van deze gedachtengang
is de spontane manier waarop politie
agenten in het vorige weekend uiting
gaven aan hun opgekropte gevoelens
een creatieve daad. Als men die ten
minste vergelijkt met de alternatieve
wijzen die in het verleden zijn toege
past en ook nu hadden kunnen wor
den toegepast. In de jaren '60 deed
zich een vergelijkbare situatie voor.
Toen de eerste heroïne-handel in het
Vondelpark plaatsvond en de eerste
slachtoffers van dit gif vielen, mocht
de politie aanvankelijk niet optreden.
Uit frustratie pakten sommige poli
tiemensen toen een argeloze burger
die met zijn fiets over het voetpad
reed. Onder het motto: „die kan ik
wel pakken". Die fietser pikte dat
natuurlijk niet en reageerde met:
„moet je mij hebben? Doe eens iets
aan die ellende daar". Een escalerend
conflict was het gevolg. Met andere
woorden: een veel agressievere reac
tie, ten koste van gewone burgers,
dan in het afgelopen weekend.
Met dit alles wil lk niet zeggen dat
een dergelijke actie navolging ver
dient. Integendeel, deze actie moet
beschouwd worden als een groot sig
naal dat politiemensen niet op ande
re manieren binnen hun korps hun
emoties kwijt kunnen. Dat is dan ook
de opgave waarvoor de politlè en de
samenleving zich in de naaste toe
komst zien gesteld omwille van de
rechtsstaat.
Omdat het vooral om een vraagstuk
van menselijke emoties gaat, is het
ook niet juist de eigengereidheid van
het bureau Lijnbaansgracht uitslui
tend te beoordelen in termen van
„ondergeschiktheid aan het bevoeg
de gezag die in acht moet worden
genomen". Ook als individuele poli-
tie-agenten gewetensbezwaren uiten,
hoort men maar al te vaak de reactie:
„dat wist je van te voren, dat je loyaal
opdrachten moest uitvoeren. Als je
dat niet zint, ga je maar weg."
Ik vind dit een volstrekt onjuiste wij
ze van reageren. De uiting van mense
lijke gevoelens en twijfels worden
daarmee in de kiem gesmoord. Ter
wijl het juist zo belangrijk is dat deze
boven tafel kunnen komen, dat er
over gepraat wordt en dat zij serieus
worden genomen. Pas als dat ge
beurd is, kan de consequentie zijn dat
de betreffende politieman beter de
dienst kan verlaten. Maar dat is dan
vers vijf, als sluitstuk van een open
en integere discussie. Naar mijn over
tuiging is dat trouwens de enige en
beste garantie voor een uiteindelijke
loyale ondergeschiktheid aan het be
voegde gezag. Overigens is er vorige
week nog iets bijzonders gebeurd dat
in de publiciteit slecht is opgepikt.
Het probleem van de Groote Keijser
is tot nu toe altijd voorgesteld als een
conflict tussen enerzijds de rechtsor
de die moet worden gehandhaafd
(uitvoering van gerechtelijke vonnis
sen) en andereijds militante krakers,
die dit door barricadering verhin
deren.
In de Brandpunt-uitzending van vori
ge week dinsdag heeft burgemeester
Polak daar iets geheel anders aan
toegevoegd, wat insiders (ook kra
kers) al lang wisten: de handhaving
van de rechtsorde wordt niet öf niet
alleen gefrustreerd door de krakers in
de Groote Keijser maar ook door de
huidige eigenaar „die meer geïnteres
seerd is in geld dan in een ontrui
ming".
Ik vind dit een buitengewoon belang
'Open dag' van de Groote Keijseraanleiding tot politie-actie
wekkende herformulering van het
probleem. Tot nu toe kan de buiten
wereld de indruk krijgen dat alleen
barricaderende en zichzelf buiten de
rechtsorde plaatsende krakers de
schuld van de impasse waren. Nu
blijkt openlijk dat er meer aan de
hand is. Naast barricades van krakers
speelt ook interesse in geld een rol.
Exact tie reden waarom er überhaupt
gekraakt wordt. We zouden dat bijna
vergeten. Laten we het in de samenle
ving dan ook daarover hebben. Nu is
het vraagstuk ten onrechte versmald
tot het probleem rechtsorde versus
krakers.
Dr. F. Denkers is psycholoog en be
leidsmedewerker van de Amster
damse politie
door onze sterrekundige
medewerker Wil Carton
Een zeldzaam kosmisch
'haasje over' wordt zondag
morgen vroeg opgevoerd aan
de zuidoostelijke hemel. Bij
wijze van voorproefje schuift
de Maan voor de heldere ster
Regulus langs, en daarna ra
kelings langs de nog heldere
planeet Venus. Zo'n bedek
king van Venus is een even
spectaculair als zeldzaam ge
zicht. De vorige keer in Neder
land was op een lente-avond
in 1956.
Dat gaf toen aanleiding tot heel wat
bezorgde telefoontjes naar krantere-
darü'es. waarin gevraagd werd of zo'n
samenstand kwaad kon. Het ontzag
dat zo'n dichte nadering van maan
sikkel en heldere „ster" ook vroeger
al de mensen inboezemde, blijkt uit
het feit dat zo'n samenstand op de
vlag van verscheidene landen staat
afgebeeld: Turkije. Pakistan, Malei
sië, Algerije, Libië, Mauretanië, Tune
sië En de Britse schrijver Samuel
Coleridge gebruikte het schouwspel
als onheilspellend voorteken in zijn
„Rime of the ancient mariner." De
passage van de Maan voor Venus
langs is in Nederland rakelings zicht
baar: de zuidelijke grens van het
waarnemingsgebied loopt over ons
land. In de noordelijke provincies
wordt de planeet gedurende enkele
minuten bedekt, in het zuiden blijft
Venus zichtbaar „onder" de lang
zaam voortschuivende maansikkel.
Venus is al in een zevenmaal vergro
tende kijker als een schijfje herken
baar in tegenstelling tot de veel
verder verwijderde sterren, die ook in
de grootste telescoop lichtpuntjes
1 blijven. Er is dus, langs de zichtbaar-
K heidsgrens van de bedekking, een
^smalle strook waarin de Maan het
Venusschijfje maar gedeeltelijk be-
.dekt. Die zone ligt tussen de lijn
betten Opperdoes Giethoorn
Hollandscheveld en, 38 kilometer la
ger, de lijn Santpoort Tuindorp
Oostzaan Nunspeet Almelo.
Over Venus was tot. ongeveer 1960
weinig meer bekend dan de buitendi-
ameter (12.200 kilometer) en de baan-
beweging Een egaal wit wolkendek
omhult permanent de planeet; dat
waren in elk geval geen waterdrup
peltjes, maar de rest bleef giswerk.
Pas in de jaren zestig leverden radio
telescopen en radar-echo's meer ge
gevens, in de jaren zeventig aange
vuld door metingen van ruimtecapsu
les die er heen vlogen. Wij geven een
overzicht van twintig jaar speurwerk.
Sinds 1961 hebben 23 ruimtevaartui
gen Venus van dichtbij geobserveerd.
Driekwart mislukte, of gaf bij aan
komst direct de geest. Door de hitte
en de luchtdruk, begreep men in de
jaren zeventig, en bouwde de sondes
toen veel robuuster, bijvoorbeeld met
cameravensters van diamant in
plaats van glas. Er bestaan ook nu
nog maar twee foto's van het opper
vlak van de planeet, door de Russen
in 1975 gemaakt met hun Venera 9 en
10. Ze tonen rotsen en keien, onder
een daglicht even sterk als op een
aardse bewolkte middag. Intussen
hadden in 1973 de scheikundigen Sill
en Young geopperd dat de wolken
van Venus uit druppeltjes zwavelzuur
bestonden. In hetzelfde jaar bleek
dat de buitenste wolkenschil elke vier
dagen helemaal rond de planeet wen
telt. zestig maal zo snel dus als de
vaste planeetbol.
Recente gegevens
Tenslotte de meest recente gegevens,
verkregen door de Amerikaanse Pio
neer Venus na december 1978. Deze
bestond uit één capsule die in een
parkeerbaan bleef draaien en ver
schillende sondes die tijdens hun af
daling de dekke dampkring bemon
sterden. Er blijken vier aparte wol
kenlagen te zijn, de hoogste op 65
kilometer en de laagste op 31 km
boven het oppervlak. De bovenste
laag is een neveldeken van ruwweg
vijf km dik, en bestaat uit druppel
tjes van 1,3 micrometer (0,0013 milli
meter). Een laag daaronder heeft
minder vloeistofdruppels, maar nu
ook vaste kristalletjes, waarschijnlijk
zwavel. De dichtste nevel hangt op 50
km hoogte, biedt een zicht van min
der dan één kilometer, en bestaat
eveneens uit vloeistofdruppeltjes en
vaste kristallen. Beneden 31 kilome
ter is de dampkring doorzichtig en
stofvrij. Er wordt dus niets vanaf de
bodem opgewaaid. Een en ander
klopt met de zwavelzuur-theorie van
Sill en Young. Van boven naar bene
den blijkt het gehalte zwaveldioxide
240 maal zo groot te worden, het
gehalte vrije zuurstof zestig maal.
Vanuit de zwavelzuurwolken zouden
druppeltjes en kristallen uitregenen
tot ze in de zengende hitte van de
lagere dampkring weer verdampen
en ontleden.
tier lang na in de „stroperige" damp
kring, waar een druk van 91 atmos
feer heerst. Bliksemflitsen, tot 25 per
seconde, vermengen zich tot een con
stante gloed. Twee Pioneer-sondes
die aan de nachtzijde afdaalden, na
men vanaf twintig kilometer hoogte
een in helderheid toenemend schijn
sel waar. Kortom, een wereld van
vuur en zwavel waarbij de ondergang
van Sodom en Gomorra verbleekt.
In kaart
Met het radarinstrument van de Pio
neer is de laatste anderhalf Jaar de
vaste bodem van Venus in kaart ge
bracht, die in die periode tweemaal
onder de baan van de kunstmaan
door draaide. Er zijn In het verkende
gebied tussen 75° noorder- en 65° zui
derbreedte globaal drie soorten ter
rein: een zich rond de hele planeet
kronkelende gordel van golvende
vlakten. Deze beslaan zestig procent
van het oppervlak, en kunnen worden
gezien als het gemiddelde niveau van
In die lagere atmosfeer komt zwaar de planeet, met een middellijn van
Kosmisch „Haasje Over": Komend van rechts, schuift de Maan om 4.27 u vóór Regulus. Nadat Regulus om 5.31 u aan
de andere (donkere) rand tevoorschijn komt, staat de Maan „tussen" Regulus en Venus. Om 6.42 u speelt de rakende
bedekking van Venus zich af, tijdens de naderende dageraad. Dit alles speelt zich af aan de Zuidoostelijke hemel,
zondagmorgen 5 oktober.
onweer voor. De Russische Venera's
11 en 12 registreerden tijdens de afda
ling talrijke elektrische ontladingen.
Een zware donderslag kort na de lan
ding van Venera 12 schoot een kwar-
12.112 kilometer. Grote ondiepe bas
sins en valleien (zestien procent), alle
maal droog. Een sleuf is 1600 km lang,
300 km breed en 5 km diep. Hooglan
den die zich meer dan een kilometer
boven de vlakten verheffen, oplopend
tot enkele toppen van elf kilometer
hoog, de Maxwell Montes. De ruwe
oppervlakte lijkt dus niet op die van
onze aarde. De continentale schollen
(sial), drijvend op een taaie pseudo-
vloeibare laag, die hier leidden tot de
vorming van gebergten, ravijnen,
troggen en mid-oceanische ruggen,
lijken afwezig. Wel zijn er vele breuk
gebieden en kegelvormige „puisten"
die lijken op aardse vulkanen. En zo
goed als zeker herbergt Venus geen
leven, maar daarover bestonden ook
al weinig illusies.
Temperatuur
In 1962 verraden metingen van infra
rood licht (warmtestraling) de tempe
ratuur aan de bovenkant van de wol
ken: 50°C, zowel aan dag- als nacht
zijde. Ultrakorte radiogolven van het
oppervlak zijn door de wolken heen
waar te nemen en leveren ode tempe
ratuur daar beneden: 300°C aan de
nachtzijde en 430°C aan de dagzijde.
De dampkring bestaat in hoofdzaak
uit koolzuurgas (98 procent) met een
berekende druk van maar liefst 50
atmosfeer Dat laatste zou nog een
onderschatting blijken.
De echo's van naar Venus uitgezon
den sterke radar-pulsen brengen in
hetzelfde jaar enige klaarheid in het
tempo waarin de planeet om zijn as
wentelt. Eens in de driehonderd et
malen, meten de Russen; Amerikaan-
1 se teams berekenen een periode van
248 respectievelijk 266 etmalen. Men
is het er over eens dat Venus, als
enige planeet in het zonnestelsel, van
oost. naar west draait. In 1978 volgt de
definitieve meting: 234 etmalen. In
combinatie met de omlooptijd om de
zon, 225 etmalen, betekent dat op
Venus een daglengte van 117 et-
malen.
door Henk van der Molen
Christa Gut werd in 1938 geboren in een Evangelisch gezin in
Stuttgart. Kort na haar geboorte vond de beruchte Kristall-
nacht plaats. In Stuttgart en in vele ander Duitse steden
gingen synagoges in vlammen op en werden ruit&i van Joodse
winkeliers aan diggelen gegooid. Deze uitingen van Joden
haat hebben het leven van Christa gestempeld. Uit solidariteit
met het Joodse lijden noemt ze zich geen Christa meer, maar
Rachel.
Rachel trouwde met de zoon van de
grote Joodse denker Franz Rosen-
zweig en woont nu al meer dan vijf
tien jaar als Jodin in Israël. Ze is als
docente werkzaam op een pedagogi
sche academie. Maar veel belangrij
ker zijn haar nevenactiviteiten: zij
spant zich onvermoeibaar In voor ver
betering van de betrekkingen tussen
Joden en Arabieren.
Als Christa Gut haar vader sneu
velde in de tweede wereldoorlog
studeerde zij In het na oorlogse
Duitsland muziek, klassieke talen en
Engels om daarna nog eens een stu
die theologie en Hebreeuws ter hand
te nemen. Ze raakte betrokken bij de
strijd tegen het anti-semitisme en
dacht diep na over het probleem van
het lijden van de Joden. „Solidariteit
met de lijdenden in het Jodendom"
was de titel van het proefschrift waar
op zij in 1973 promoveerde ter afslui
ting van haar studie Tenach, Joden
dom en godsdienstwetenschappen
aan de Hebreeuwse Universiteit.
Haar denken is gestempeld door de
holocaust en door de werken van
haar schoonvader, die ze heeft uitge
geven. Onlangs was zij in de christe
lijke nederzetting Nes Ammim in Ga-
lilea, waar zij op meeslepende en
overtuigende wijze sprak over de
zaak die haar de laatste rijd helemaal
in beslag neemt: partnerschap tussen
Joden en Arabieren.
Ibrahim Sim'an
Dr. Rachel Rosenzweig houdt eigen
lijk nooit spreekbeurten en zou zeker
niet naar Nes Ammim gekomen zijn
wanneer zij niet was meegenomen
door een Arabische vriend: Ibrahim
Sim'an ook al iemand met een
merkwaardige loopbaan. Geboren in
Bedoeïenen onder Israëlischevlag 1940 in Ibillin in de buurt van Akko,
doorliep hij een school van de baptis
ten en volgde hij een cursus journalis
tiek. Maar hij werd huisschilder.
Nu is hij lekepredikant van de Bap-
tistenkerk in Haifa. Regelmatig gaat
hij voor in kerkdiensten in Nes Am
mim. Toen Henk Verkerk van
NCRV's „Ander Nieuws" enkele
maanden geleden een reportage over
Nes Ammim maakte, waarin hij ook
niet-ingezetenen aan het woord wilde
laten, kwam hij ook bij Ibrahim Si
m'an terecht. Sim'an is zeer actief op
het gebied van de vluchtelingenhulp
en de Arabisch-Joodse betreldüngen.
Om ds. Simon Schoon te citeren: „Hij
stelt zijn christen-zijn boven alles,
maar verloochent op geen enkele ma
nier zijn Palestijnse indentiteit. Hij is
een uitgesproken bruggenbouwer, ge
dreven door een christelijke inspi
ratie."
Ibrahim Sim'an was het die Rachel
Rosenzweig op Nes Ammim introdu
ceerde. Hij deed het als volgt: „Ik heb
in mijn leven veel gekke mensen ont
moet en zij is wel de gekste. Maar ik
geloof dat alleen wanneer je gek bent
van Iets waarin Je gelooft, je iets zult
bereiken. En dat doet zij, Zij gelooft
dat de betrekkingen tussen Arabie
ren en Joden genormaliseerd kunnen
worden. En waarom niet?"
Nuchter
Ibrahim Sim'an gelooft daar zelf ook
in. Heel nuchter overigens. In Nes
Ammim zei hij: „Wat ook de histori
sche bewijzen zijn voor de rechten op
dit land van Arabieren of van Joden,
wij zullen samen moeten leven in dit
land, of we willen of niet. Er heeft
nooit één volk alleen in dit land ge
woond; er waren altijd ook andere
stammen. En na 70 na Chr., toen het
Joodse volk het land in ballingschap
verliet, heeft God toen een hoog hek
om dit land heen gezet met borden
„Verboden toegang; dit land is de
joden beloofd"? Nee Toch? Al die
tweeduizend jaar was dit land niet
onbewoond. Er woonden Arabieren
en Joden letterlijk of in de geest.
Wij zijn hier dus als Arabieren en
Joden. Wij hebben jarenlang tegen
elkaar gevochten en het is nu tijd om
twee mogelijkheden in beschouwing
te nemen: óf wij leren hoe wij met
elkaar moeten leven öf de geschiede
nis zal ons leren hoe wij met elkaar
zullen sterven. Een andere keuze is er
niet."
Nieuwe methode
Ibrahim Sim'an en Rachel Rosen
zweig ontmoetten elkaar enkele jaren
geleden bij een actie om te bewerk
stelligen dat de Arabische bewoners
van Ikriet en Bir'am naar hun dorpen
konden terugkeren. Rachel was toen
al een aantal jaren actievoerster. Op
de geijkte manier, zoals zij zelf zegt:
demonstraties, discussies, artikelen.
„Dat zijn dingen die meestal de men
sen alleen tegen je innemen. Ik be
greep dat ik fout zat. De vergissing is
dat, als je de mensen beschuldigt, zij
hun oren sluiten en niet meer willen
luisteren. Je moet eerst hun vertrou
wen winnen."
Vertrouwen dat is een van de sleu
telwoorden in de organisatie die Ibra
him en Rachel in 1977 stichtten: Part
nership. „Mensen en volken", aldus
Rachel Rosenzweig, „kunnen samen
leven wanneer zij in een verhouding
van partnerschap staan. Dat wil zeg
gen: wanneer zij een gemeenschappe
lijk belang bezitten. Een andere voor
waarde is dat er gelijkwaardigheid ix\
zelfrespect aanwezig moet zijn. Het ïs"
onmogelijk en hieraan zie je dat
het een sociaal probleem is dat
twee mensen partners kunnen "zijn,
bijvoorbeeld in zaken, als de één een
meerderwaardigheidscomplex en de
ander een minderwaardigheidscom
plex heeft. De derde voorwaarde is
dat er een wederzijds vertrouwen
moet bestaan."
„Als deze voorwaarden bestaan
of als men zich er niet van bewust is
moeten wij die scheppen en ontwik
kelen. Dat betekent dat wij te maken
krijgen met veel problemen. Objec
tieve problemen, zoals landerijen, be
zetting, opvoeding, politieke situa
ties; en problemen van psychologi
sche aard zoals achterdocht, onkun
de, het zich niet bewust zijn van het
uniek eigene. Dat is ons doel"
Patrouilles
De organisatie heeft een heel eigen
methode ontwikkeld, die van de zoge
naamde partnerschip-patrouilles.
Nóg diep onder de indruk vertelde
Rachel van de „patrouille", die twee
dagen tevoren was beëindigd. Daar
voor was een werkgroep gevormd van
achttien mensen, van wie er twaalf
afkomstig waren uit het Arabische
dorp Jaljoelia en uit de (Joodse) mos-
jav een coöperatieve nederzetting
Sde Chemed en de kibboets Chors-
jiem.
Gedurende een etmaal verbleef de
werkgroep in deze drie nederzettin
gen om te trachten de mensen tot
elkaar te brengen. „Verschrikkelijk
moeilijk", zegt Rachel ronduit.
„Eerst al om in deze dorpen geaccep
teerd te worden ah gasten. En daarna
om mensen te vinden die mee willen
doen aah de werkgroep. Daarnaast
zijn er nog alle technische problemen.
U weet zelf dat dit Nederland niet
is
Aan de laatste „patrouille" bewaart
Rachel een zeer bijzondere herinne
ring. Op Toe-bi-sjvat, de feestdag van
het boomplanten, bracht de werk
groep een aantal kinderen uit Jaljoe
lia en Sde Chemed bijeen om bomen
te planten op een vuilnisbelt tussen
de beide nederzettingen. „Alles was
geïmproviseerd. Maar aan het eind OpGnhaftiQ
van de ceremonie wist elk kind ten-
minste één naam van een kind van de
andere kant. Want hoewel zij naast
elkaar wonen, kennen zij elkaar niet.
en in het Arabisch en alle aanwezigen
herhaalden het als een koor."
Een dag later kreeg Rachel een tele
foontje van iemand uit Sde Chemed,
die haar vertelde: „Ik breng elke dag
onze kinderen naar school en ge
woonlijk zingen zij een spotlied als ze
langs Jajoelia komen. Maar toen ik
hen vanmorgen naar school reed, rie
pen ze: „Mijn vriend daar heet zo en
zo. En de mijne zo!"
De partnerschap-patrouilles vormer
slechts één project van de organisa
tie, die bezig is steeds professionolei
te worden. Een ander project heefl
betrekking op de regeringspolitiek
ten aanzien van de bedoeïenen. De
regering wil hen in stadjes concentre
ren, terwijl „Partnership" voorstelt
degenen, die daarvoor voelen, in
landbouwnederzettingen te laten
werken. Daarvoor heeft „Partner
ship" een onderzoek onder de zeven
bedoeïenenstammen verricht.
Een ander project heet „leerlingen
project" en behelst het streven volle
dige partnerschappen op te bouwen
tussen schoolklassen. Men wil begin
nen met vier leerlingen, twee van elke
kant, die dan zelf moeten beslissen
wat voor gecombineerde activiteiten
,zij kunnen ondernemen op het socia
le, educatieve en praktische vlak. Op
een gegeven ogenblik wil „Partner
ship" er dan een schoolklas of een
jeugdgroep uit het buitenland bij be
trekken om er een driehoeksverhou
ding van te maken. „Dat zal", zegt
Rachel, „veel meer uitdaging, span
ning en inspiratie met zich mee
brengen,"
Telefoontje
Zij hadden nog nooit contact met
elkaar gehad. Na de boomplanting
waarbij velen tranen in de ogen had
den sprak iemand de zegenwens
uit dat deze bomen et .1 teken zouden
worden van partnerschap tussen Jal
joelia en Sde Chemed en tussen Ara
bieren en Joden in het algemeen. Hij
werd uitgesproken in het Hebreeuws
Dr. Rosenzweig zei openhartig dat zij
niet alleen in Nes Ammim was om
informatie te verschaffen. „Ons eer
ste punt op het ogenblik is om men
sen te zoeken die op de een of andere
manier gemotiveerd kunnen worden
om ons te helpen, met mankracht,
met training of met geld of door steun
te verlenen aan ons doel en onze
methoden."
Henk van der Molen is lid van het
dagelijks bestuur van de Stichting
Nes Ammim-Nederiand en in het bij
zonder belast met de publiciteit.
