Stakingsrecht ondergeschikt aan beter ambtenarenoverleg Tekening van een lezer Willem Ruis daagt Privé voor rechter il Trouw Commentaar blik in de keuken van carter Een inspirerend plan (1) NCBO-voorzitter dringt aan op betere regeling geschillen: Een inspirerend plan (2) Directie van KMS wil weer overleg 'Financiële reputatie in diskrediet' samen uit sprookje noodsprong voor de rijken WOENSDAG 1 OKTOBER 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5_ Het plan van het CNV om iedereen van hoog tot laag een steentje bij te laten dragen aan een werkgclcgen- heidsfonds. spreekt onmiskenbaar tot de verbeelding. Het maakt in een klap duidelijk dat met slechts eén procent loonmatiging miljar den guldens zijn te ..verdienen", die vervolgens heel concreet en heel gericht kunnen worden gebruikt om werkgelegenheid te scheppen. Zo rekent het CNV voor. dat met behulp ook van de extra aardgasba ten het plan goed is voor zo'n vijftienduizend arbeidsplaatsen. Dat is inderdaad niet mis en zo bezien vraag je je zelfs af. waarom het CNV niet meteen maar twee procent loonmatiging heeft voorge steld. Zo eenvoudig als het op papier lijkt, zo moeilijk is het echter om het plan in de praktijk uit te voeren. Zo zal het al heel wat voeten in de aarde hebben om die ene procent daadwerkelijk te innen. Waar schijnlijk zal de belastingdienst daar zorg voor moeten dragen. Maar goed. met wat vijven en zes ven zal dat ook wat de hogere inkomens betreft best lukken Zo'n gerichte heffing kan zelfs sti mulerend werken omdat het precies iemands bijdrage laat zien aan het economisch herstel van ons land Het wordt pas echt moeilijk als het fonds eenmaal is gevormd. Zo is het een open vraag wat het effect op onze economie is van een fonds, dat wel gelden vrijmaakt voor ge richte investeringen, maar dat an derzijds de loonkosten niet drukt. Een ander belangrijk vraagstuk be treft de beslissingsmacht over het fonds. Bij een jaarlijkse voeding van slechts één procent van de loonsom ontstaat al een miljarden project dat in de geschiedenis zijn weerga niet kent Wie gaan die miljarden beheren, verdelen en controleren.' Het CNV heeft nog geen duidelijk en overtuigend antwoord op deze vragen. Het is ook nog wat vroeg om dat antwoord nu al tol in detail gereed te hebben. Een beheerinsti- tuut dat in staat is miljarden gul dens verantwoord uit te geven, kan niet op een achternamiddag uit de grond worden gestampt. Toch is het een inspirerend plan. Overweging van het CNV-plan leidt voorlopig tot twee conclusies. De eerste is dat het in ons land nog steeds niet goed mogelijk is over heidsgeld. dus geld van ons alle maal. gericht en concreet te gebrui ken om werkgelegenheid te stimule ren en de structuur van de econo mie te versterken. Er kunnen best zinnige bestedingen worden be dacht. zoals financiering van plan nen voor herstructurering van be drijfstakken (textiel bijvoorbeeld), of financiering van regionale ont- wikkelings-maatschappijcn in noorden, oosten en zuiden van het land. Verder is te noemen tijdelijke steun aan bedrijven om via reorga nisaties te komen tot veel meer deeltijdbanen, of financieringshulp aan bedrijven voor onderzoek en industriële vernieuwing (innovatie). Ook projecten voor energiebespa ring kunnen via zo'n fonds nuttig worden gestimuleerd Het schort tot nu toe echter aan een concrete uitwerking van dit soort instrumenten van beïnvloeding van het economische gebeuren. Jaren geleden heeft de toenmalige minis ter van economische zaken. Lub bers. een mooie nota geschreven over selectieve stimulering van eco nomische groei, met aanzetten voor innovatiebeleid. speerpuntenbe leid. ..sector-structuurbeleid" en VLISSINGEN (ANPI De directie van de Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen heeft de bon den gisteravond uitgenodigd voor hernieuwd overleg. Aan de orde ko men de voorstellen, die de directie van de KMS na beraad met de RSV- leiding de afgelopen dagen heeft op gesteld. Vrijdag raakten de onder handelingen tussen bonden en direc tie van de KMS in een impasse Veertien dagen geleden brak er bij de KMS in Vlissingen een wilde staking uit, die zich na een dag uitbreidde tot nog twee KMS-bedrijven in Vlissin- gen-oost en Middelburg. De produk- door Marga Rijerse meer van dat schoons. In de ver- volgnota van Lubbers' opvolger Van Aardenne is veel van deze gedachten echter weer losgelaten. Het resultaat is dat het anno 1980 nog steeds buitengewoon moeilijk is geld gericht te besteden Een tweede conclusie is dat het CNV-plan illustreert hoe onmis baar juist zo'n gerichte aanpak is om werknemers voor loonmatiging te interesseren. Vanuit CNV-lei- ding en ledcnachterban. en niet alleen van daaruit, blijkt steeds weer bereidheid tot matigen wan neer men maar ziet wat er met het geld gebeurt Hoe onvoldragen het CNV-plan ook nog moge zijn. het geeft in elk geval de richting aan Het kabinet wil matigen zonder aan te geven tot welke effecten de matiging moet leiden Het CNV geeft aan dat er ook een perspectief aan de matigers zal moeten worden geboden. Hope lijk valt het CNV-plan niet. zoals een enigszins vergelijkbaar plan van de CDA-fractie twee jaar gele den. op rotsige bodem in het loono- vcrleg van komende vrijdag. Aan het parlement is dan de eer volgen de week verder inhoud te geven aan het plan Terreur In het commentaar van gisteren over de terreur in München waren per abuis de laatste twee alinea's van het eerste deel (Terreur 1) geplaatst aan het eind van het tweede deel. tie bij die drie bedrijven ligt nu al veertien dagen volledig stil. ■De FNV-onderhandelaar H. Bijvank zal aan de tweeduizend stakers de voorstellen van de KMS-directie voorleggen. Dan zal ook worden be slist of deze voor de stakers in zoverre acceptabel zijn, dat het werk wordt hervat. Is dat niet het geval, dan zal de staking volgens stakingsleider H. Sepers worden voortgezet De directie van KMS heeft gisteren door het opnieuw starten van de on derhandelingen met de bonden ge hoor gegeven aan het ultimatum dat het CNV maandag aan de directie van de KMS heeft gesteld. Formeel gezien mogen amb tenaren nog steeds niet sta ken. Weliswaar worden amb tenaren, wanneer ze deelne men aan een staking, niet meer strafrechtelijk vervolgd, het recht om te staken bezit ten ze niet. Tientallen jaren stond en staat nog steeds het stakingsrecht centraal in me nige discussie in de volksver tegenwoordiging. Op dit mo ment is een meerderheid bin nen het parlement van me ning dat er aan dit ..discrimi nerende" stakingsverbod snel een einde moet komen De kersverse voorzitter van de Neder landse Christelijke Bond van Over heidspersoneel. ALammert Post. loopt echter, evenals zijn voorganger Wabe Wieringa. bepaald niet erg warm voor de toekenning van het recht tot staken. Toch is voorzitter Post van mening, nu er de politieke wil is om aan amb tenaren stakingsrecht toe te kennen, positief op deze feitelijke ontwikke ling moet worden ingespeeld. „Er moet dan wel een zodanige overleg- constructie en regeling van geschillen worden gecreëerd, dat het grijpen naar hardere en in het uiterste geval het hardste actiemiddel, de staking, kan worden voorkomen. Een herbe zinning van de hantering van het stakingswapen, nu die tot een wette lijk actiemiddel gaat behoren, zal echter nodig zijn. Bij dit alles zal het ambtenarenoverleg centraal moeten staan. Maar zolang er geen goede constructie bestaat van het ambtena renoverleg met de minister van bin nenlandse zaken en zolang er geen overleg mogelijk is dat kan leiden tot overeenstemming tussen de partijen, heeft een regeling van geschillen en stakingsrecht niet zoveel zin", aldus de NCBO-voorzitter Handvest Eind 1978 werd door het parlement definitief de goedkeuring gegeven aan het Europees Sociaal Handvest. Hierdoor kreeg het stakingsrecht in ons land een wettelijke basis. Een tijdelijk voorbehoud werd gemaakt voor het overheidspersoneel. Volgend jaar moet het stakingsrecht voor ambtenaren geregeld zijn. Weliswaar zullen er aan de wettelijke regeling bepaalde restricties verbonden zijn. ..Welke in een democratische samen leving noodzakelijk zijn voor de be scherming van de rechten en vrijhe den van anderen en voor de bescher ming van de openbare orde. de natio nale veiligheid, de volksgezondheid en de goede zeden." Het komt er dus op neer dat niet alle ambtenaren in de toekomst zullen mogen staken. NCBO-voorzitter Post: „Ambtenaren kennen niet. zoals in het particuliere bedrijfsleven, het recht van collectief handelen. Er bestaat geen CAO. Ambtenaren hebben te maken met de overheid als werkgever die eenzij dig de arbeidsvoorwaarden vaststelt. Er is in het overleg tussen de ambte narenbonden en de overheid geen sprake van twee gelijkwaardige part ners waardoor dit overleg zou kunnen uitmonden in een gezamenlijk con tract. Dit leidt er toe dat ook bezuini gingen op de salarissen van ambtena ren eenzijdig door de overheid kun nen worden opgelegd". Beroep Binnen het overleg bestaan geen re gelingen om tot het beslechten van geschillen te komen. Wanneer het overleg vastloopt kan alleen een be roep op de Kamer worden gedaan. Iets wat in praktijk nauwelijks voor komt. Gegeven deze situatie zou je kunnen veronderstellen dat juist het stakinswapen het enige is wat over blijft om doeltreffend te kunnen pro testeren tegen deze eenzijdige maat regelen. Wanneer een staking echter gericht is tegen de overheid als werk gever dan zal in praktijk de grens met een politieke staking moeilijk te trek ken zijn. NCBO-voorzitter Post: „De door de regering ingestelde commissie-Toxo- peus, die het stakingsrecht voor amb tenaren en de uitzonderingen daarop bestudeert, isoleert in haar voorstel het stakingsmiddel van het overleg. Pas wanneer het overleg definitief is uitspreken. „Dat komt ons op het eerste gezicht niet zo doeltreffend voor. Het opent in feite alleen maar de weg tot staking." Een ander punt van kritiek van de NCBO op de arbi trage-voorstellen is dat met name za ken als bezuinigingsvoorstellen nau welijks voor arbitrage vatbaar zijn „En juist dat zijn zaken die vandaag de dag het overleg zo enorm fru streren." i Grondig De nieuwe voorzitter van de Nederlandse Christelijke Bond van Overheidspersoneel, de heer Post. afgebroken kan men over gaan tot staken. Dat is natuurlijk nauwelijks doeltreffend en kan geen enkele in vloed hebben, omdat de minister in dat geval over kan gaan tot eenzijdi ge vaststelling. Wij hebben geen be hoefte aan stakingsrecht maar aan een goede overlegconstructie en een goede regeling van geschillen. Zodat men. wanneer het overleg vastloopt, een geschillenbeslechtigingsregeling Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859. 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon kan instellen om het overleg weer op gang te brengén." Vetorecht De NCBO heeft meer kritiek op de twee ontwerpen die onlangs door de commissie Toxopeus aan minister Wiegel van binnenlandse zaken wer den voorgelegd. Een ontwerp behelst de regels voor oplossing van geschil len tussen de bonden en de minister. In die voorstellen krijgt de voorzitter van het Centraal Georganiseerd Overleg in Ambtenarenzaken, de mi nister van binnenlandse zaken, een veto-recht. Wanneer alle centrales in het overleg arbitrage verlangen dan kan de voorzitter zijn veto hierover Het belangrijkste wat zou moeten worden veranderd, de bestaande overlegstructuur, wordt juist in d? voorstellen van de commissie-Toxo' peus in stand gehouden „De voor stellen ontnemen elke reële mogelijk heid voor doeltreffende geschillen beslechting. Zij leggen het hanteren van actiemiddelen zodanig aan ban den, dat niemand er mee uit de voe ten kan", aldus voorzitter Post De NCBO neigt er steeds meer toe om alleen de wijze van overleg voeren grondig te herstructureren. voorstaan is een constructie van pari tair overleg, dat wil zeggen een over leg dat tot overeenstemming leid), tussen partijen. Deze overeenstem ming kan dan vastgelegd worden in een overeenkomst en tot. uitvoering worden gebracht in bestaande erf nieuwe rechtspositieregelingen In onderhandelingen moet je een be trouwbare gesprekspartner hebben, en dat is niet meer het geval met minister Wiegel. Hij behandelt het overheidspersoneel als een aparte ca tegorie waar extra op bezuinigd wordt. Door deze steeds verdergaan de eenzijdige aantasting wordt de rechtspositie van de ambtenaar steeds verder afgebroken. Door de zeer beperkte mogelijkheden die de bonden binnen het overleg hebben voel je je steeds machtelozer En. zo meent Post. zolang er een goede over legconstructie ontbreekt heeft de re geling van geschillen en stakings recht (als uiterste middel waarvoor?' geen enkele zin Harde middelen Wanneer de regering en het parle ment dit niet willen gaan inzien dan valt op den duur niet meer aan harde re actiemiddelen te ontkomen. „De overheid als goede werkgever zal er voor dienen te zorgen, dat wij in de keuze van onze actiemiddelen het schaden van de belangen van de ge meenschap kunnen blijven voorko men". aldus NCBO-voorzitter Post. START 11 OKTOBER EN NU AL EEN LEKKE BANO! AMSTERDAM (ANP) De televisiepresentator Willem Ruis wil dat de rechter het weekblad Privé dwingt tot rectificatie van een artikel waarin zijn financiële reputa tie in discrediet wordt ge bracht. In een kort geding dat gisteren dien de voor de president van de Amster damse rechtbank, mr. W. J. Borger- hoff Mulder, eiste hij ook dat het blad zich niet opnieuw schuldig maakte aan het publiceren van onwaarheden over hem. op straffe van een dwang som van vijftigduizend gulden per overtreding Privé schreef onlangs dat Ruis in ..ernstige financiële moeilijkheden" komt te verkeren „als hij niet binnen zeer korte tijd zijn luxe droomvilla weet te verkopen" De raadsman van Ruis. mr H M. Voetelink. zei dat zijn cliënt door dit artikel niet alleen morele, maar ook materiële schade heeft geleden Het onroerend goed van Ruis zou erdoor in waarde zijn gedaald Onwaarheid Volgens de raadsman verschijnen er ook andere artikelen in Privé die ver naast de waarheid zitten. In dat ver band viel de naam van Rudi Carrell. die via dezelfde advocaat stappen regen het blad heeft, ondernomen. De raadsman van Privé vroeg zich af waarom Ruis niet in navolging van Carell van het kort. geding had afge zien. nadat een rectificatie in het blad was aangeboden. Zijn tegenpleiter zei met zulke rechtzettingen niet zulke goede ervaringen te hebben De recti ficatie van de berichtgeving over Ca rell was vergezeld gegaan van de me ning van Privé, waardoor het gewen ste effect uitbleef. De president van de rechtbank doet volgende week donderdag uitspraak. a 11 1 j ^■j J Als een staatshoofd bij een colle ga op visite gaat. is dat iets heel anders dan wanneer een gewoon mens een paar dagen bij vrien den logeert. Dat staatshoofd zal meestal, behalve familie vrouw, kinderen een rijtje hoogwaardigheidsbekleders in zijn kielzog meeslepen, door gaans ministers en andere hoge ambtenaren, en vaak ook zijn pri- vé-kok, zeker als het hoofd zelf een banket of diner geeft voor zijn gastheer. Je realiseert het je niet zo, maar de koks van konin gen. koninginnen, premiers en presidenten zijn belangrijke mensen. Ze heten meestal ook niet gewoon „kok", maar min stens „chef de cuisine". Twee maal een c dus, zoals je op auto's van gewichtige medewerkers van consulaten ziet. De „chefs" besef fen hun eigen gewichtigheid ook heel goed. Een paar jaar geleden voelden ze zich zelfs gedrongen drie c's in hun vaandel te gaan voeren. Ze verenigden zich in de „CCC". de club van de (culinaire) chefs van de (staats-ichefs. en komen sindsdien elk jaar een keer ergens bij elkaar om recep ten en wetenswaardigheden uit', te wisselen, en natuurlijk om lek ker te eten Gepraat wordt er veel op zo'n genoeglijke bijeenkomst, maar geroddeld over de grote bazen beslist niet althans niet tegen over buitenstaanders. Op de laat ste CCCC (de c van conferentie kan er nog best bij) in Stockholm hebben maar een paar kéukén- chefs iets over hun werkgever la ten vallen, en zo interessant was dat nou ook weer niet. Marcel le Servot bij voorbeeld, die het eet- gebeuren voor de Franse presi dent Valéry Giscard d'Estaing en de zijnen verzorgt, is alleen maar trots op zijn werkgever: „Monsi eur le président houdt van uitge zochte spijzen, maar alleen in kleine hoeveelheden", zei hij. „Hij is een man met smaak en kan zich maanden later nog een goede maaltijd voor de geest ha len. Hij bemoeit zich niet met de menu's: daar heeft hij het te druk voor." De Zwitser Henry Haller, die in het Witte Huis in Washington de scepter zwaait in de vorm van een pollepel, wilde wel iets meer loslaten. Johnson, zei hij, hield van een goeie karbonade. Nixon vóelde meer voor eenvoudige, ge grinde hapjes, een enkele keer afgewisseld door iets bijzonders, en de Carters zijn dol op een gebraden kippetje, een varkens- cotelet en op z'n tijd een runder lapje. Wat Haller dwars zit, is dat mevrouw Carter zich naar zijn zin veel te veel bemoeit met de gang van zaken in de drie keukens; haar voorgangsters besteedden daar nauwelijks aandacht aan. Veel moeilijker heeft Roland Schnitzler het. Hij moet het de leden van de Europese Commis sie naar de zin maken, van wie de smaken nogal uiteenlopen. Hij maakt er, zei hij, een „verenigde Europese mix" van. Schnitzler kan geen rekening houden met zoveel voorkeuren maar, zei hij, „als er Engelsen bij zijn. kan ik in elk geval niet met slakken op tafel komen." Of Carters kok Haller ook de fo rellen moet bakken, waarmee de president thuis komt ais hij weer eens een dag of twee voor z'n ontspanning in Leetown (West- Virginia) gevist heeft, is niet be kend. Iedereen weet dat de presi dent altijd met een flinke vangst terugkomt, meer dan anderen vangen in elk geval. Sinds een van de functionarissen daar uit de school geklapt heeft, is ook bekend waar de president zijn rijke oogsten aan te danken heeft: aan het feit, dat er gauw een lading forellen extra in het vismeer gedropt wordt zodra pre sident Carter in aantocht is. In Santa Clara (Caiifomië) is re gelmatig dit ongebruikelijke straattoneeltje te zien: als deze jonge inwoner een ommetje op de rolschaats maakt, laat hij zijn boa constrictor tegelijk een luchtje scheppen. Het sprookje ontrolde zich een klein jaar geleden onder het lover van kasteel Het Oude Loo bij Apeldoorn. Zijne keizerlijke hoogheid kroonprins Akahito van Japan wandelde samen met kroonprinses Michiko. prinses Beatrix en prins Claus door de uitgestrekte tuinen van het Oranje-landgoed. Het gesprek ging over koetjes en kalfjes, en ook over karpers waaraan de vij ver schreeuwende behoefte scheen te hebben Wat toen besproken werd is dezer dagen werkelijkheid geworden. Het verhaal, in feite een gewone gebeurtenis, werd althans als een sprookje opgedist in een bericht van de Rijksvoorlichtingsdienst, die zich nog niet eerder tot zo'n grote lyrische hoogte heeft weten op te schroeven. Het persbericht klinkt werkelijk ontroerend: „Terwijl zij langs de vijver liepen, verscheen plotseling een witte karper aan de oppervlakte. Prin ses Beatrix vertelde toen aan haar gasten, dat de karper een afstammeling was van de karpers die vele jaren geleden aan haar grootmoeder, koningin Wilhelmi- na. waren geschonken en dat hij zich zeer zelden liet zien. De Ja panse kroonprins stelde daarop aan prinses Beatrix voor een ein de te maken aan hét eenzame bestaan van deze witte karper Zijn aanbod een aantal gekleur de Japanse karpers te selecteren, bestemd voor de vijver van Het Oude Loo. heeft de prinses teen gaarne aanvaard" Het einde van het sprookje kun nen we er zelf aan toevoegen: „En zij leefden nog lang en gelukkig". De karpers dan. want de jonge Japanners zitten intussen met die ene witte in de vijver De eerste parachutesprong van zijn leven werd voor de Zwitser Charles-André Roux meteen een noodsprong. Op zeshonderd me ter hoogte sprong hij boven het noordwesten van Zwitserland uit een eenmotorig vliegtuigje, maar hij kwam niet ver: zijn parachute bleef aan de staart van het toe stel haken. Zodra de piloot het ongeluk gewaar werd, bleef hij zo langzaam mogelijk rondcirkelen, wachtend op de ingeroepen hulp. Die kwam in de vórm van een helikopter, waarvan een redder zich aan een touw tot vlakbij de bungelende parachutespringer liet zakken. De redder sneed de parachute los en de springer deed precies wat hem opgedragen werd: na een paar seconden trok hij zijn nood-parachute open. waarna hij veilig in een aardap pelveld landde. De operatie -nam anderhalf uur in beklag. Chinezen die buiten hët vaste land van China wonen, kunnen zich toch duur in de volksre publiek laten begraven. Er schijnt nogal wat belangstelling voor te zijn, want de Chinese kustprovincies Zhejiang en Ji- angsu hebben een aardig lucra tief handeltje in riante begraaf plaatsen met veel lazuursteen kunnen opzetten. De autoriteiten - van de provincies hebben de han del uitbesteed bij een zaakwaar nemer in Hongkong, die de ge achte clientèle een ruime plaats op een fraai gelegen kerkhof kan aanbieden, inclusief de vervaar diging van passende tombes en stenen en zelfs reserveringen kan verzorgen. Volgens het dagblad Hongkong Standard belast de onderneming zich in één moeite met het transport van de dood kist die met de veelal uit Tai wan afkomstige cliënt via Hongkong naar China wordt doorgezonden Aankoop en aan leg van een graf met een opper vlakte tussen 92 en 830 vierkante meter komt met alle toebehoren op zo'n vijf- tot vijfentwintigdui zend gulden, een bedrag dat dus alleen door rijke Chinezen opge bracht kan worden. Gokje Het moet met al te ■.aak gebeuren, anders is de Horseshoe Club", een goktent in Las Vegas, gauw failliet: een jonge Amerikaan kwam er met twee tassen binnen, ééri gevuld met 770.000 dollar, de, andere leeg. Hij zei een gokje te willen wagen in de hoop zijn kapitaal te kunnen verdubbelen. Het lukte hem. Een paar minuten later kon hij met twee volle tassen het pand veria ten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5